tag:blogger.com,1999:blog-55391118188100548782024-03-13T19:39:21.062-07:00Dịch thuật - Đối thoạiThẳng thắn - chân thật - chính xácPhương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.comBlogger53125tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-91237905839765430682018-06-30T03:50:00.001-07:002018-06-30T03:50:04.526-07:00<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<div style="text-align: left;">
<i style="text-align: right;">by Peter McPhee Ng</i><span style="text-align: right;"><i>ư</i></span><i style="text-align: right;">ời dịch: Phương Duy</i></div>
<div>
<div style="text-align: right;">
<div style="text-align: right;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<h3 style="text-align: center;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lời
tựa</i></h3>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-k9Wr-0wtqAs/WzdgCoLZ8VI/AAAAAAAANC8/hS5l3EwQitMd3jqff7hot6rb0ihLm-oXwCLcBGAs/s1600/C%25C3%25A1ch_m%25E1%25BA%25A1ng_Ph%25C3%25A1p_1789_McPhee.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="504" data-original-width="325" height="320" src="https://3.bp.blogspot.com/-k9Wr-0wtqAs/WzdgCoLZ8VI/AAAAAAAANC8/hS5l3EwQitMd3jqff7hot6rb0ihLm-oXwCLcBGAs/s320/C%25C3%25A1ch_m%25E1%25BA%25A1ng_Ph%25C3%25A1p_1789_McPhee.png" width="206" /></a> </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuộc Cách Mạng Pháp là một trong những khúc quanh lịch sử lớn lao nhất.
Trước đó chưa từng có người dân của một đất nước to lớn và đông dân nào cố công tái tạo xã hội của họ trên căn bản
của nguyên tắc chủ quyền phổ thông như vậy. Tất cả những bi hài, thành công, thảm
kịch từ đó và những cố gắng để duy trì hay lật đổ nó đều luôn thu hút sinh viên
học giả nghiên cứu qua hơn hai thế kỷ. Mặc
dù trong dịp kỷ niệm 200 năm 1989, các
nhà báo cánh hữu đã nhanh chóng tuyên bố rằng Cách Mạng Pháp đã hoàn tất, tầm
quan trọng và sức lôi cuốn của nó đối với chúng ta không hề suy giảm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kể từ khi hàng ngàn người dân Paris vũ trang đi đến đột kích thành lũy
Bastille hôm 14 tháng Bẩy 1789, người ta đã tranh luận về nguồn gốc và ý nghĩa
của những gì đã xảy ra. Tất cả đều đồng ý về tính chất nổi bật<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và chưa từng xảy ra của cuộc đột kích vào
Bastille và những hành động cách mạng có tính kết hợp <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong khoảng giữa tháng Năm và tháng Mười
1789. Tuy nhiên, chung cuộc của các biến cố này đã không chỉ ra được bất cứ dấu
hiệu kết luận nào cho cuộc tranh luận về khởi nguồn của cuộc Cách Mạng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những năm tháng sau 1789, các chính quyền cách mạng kế tục cố tìm cách
sửa chữa mọi khía cạnh của cuộc sống theo như cách họ hiểu biết để tạo thành<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những nguyên tắc củng cố cho cuộc Cách Mạng
1789. Tuy nhiên, do không thể có sự đồng thuận trong sự áp dụng những nguyên tắc
này, câu hỏi về cuộc Cách Mạng thuộc về ai mau chóng trở nên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một lý do chia rẽ dẫn dắt cuộc Cách Mạng đến
những chiều hướng mới. Cùng lúc đó, những địch thủ nặng ký về sự đổi thay từ
trong và ngoài nước Pháp đã buộc các chính quyền phải có những biện pháp để tự duy
trì Cách mạng với đỉnh điểm là thời kỳ khủng bố 1793-1794.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những kẻ cầm quyền trong những năm đó luôn khẳng định rằng cuộc Cách Mạng
đã hoàn thành vì đã đạt được mục tiêu và trật tự xã hội đã được ổn định. Khi
vua Louis XVI <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(bị ép) về sống tại <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Paris vào tháng Mười 1789, khi Hội Đồng Quốc
Gia<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>xử dụng bạo lực trong việc giải tán đám
đông<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>yêu cầu lật đổ nhà vua trong tháng
Bẩy<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>năm 1791, hoặc khi Quốc Hội Nghị Viện
giới thiệu Hiến Pháp năm Cách Mạng thứ Ba vào năm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>1795, lần nào cũng được khẳng định rằng đó là
thời điểm để ngưng mọi diễn tiến<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thay đổi
Cách Mạng. Cuối cùng, chính sự tiến chiếm quyền lực của Napoleon Bonaparte vào
tháng Mười Hai 1799 mới là cố gắng thành tựu nhất trong việc áp đặt một tình trạng
ổn định.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những sử gia đầu tiên khảo sát về cuộc Cách Mạng lúc đó đã bắt đầu phác
họa không chỉ là những bản tường thuật về các sự kiện Cách Mạng, mà họ cũng đã
có những phán đoán về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những kết quả của
sự thay đổi Cách Mạng. Chẳng hạn như: Cuộc Cách Mạng Pháp đã mang <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tới cái tinh thần cách mạng như thế nào? Sự bất
ổn về chính trị kéo dài trong những năm tháng này có che đậy một sự ổn định về
mặt kinh tế và xã hội <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mang nhiều tính chất
căn bản hơn không? Liệu cuộc Cách Mạng Pháp có phải là khúc quanh chính thức của
lịch sử nước Pháp và cả thế giới như những người ủng hộ nó tuyên bố, hay đó là
một thời kỳ kéo dài của những biến động đầy bạo lực và chiến tranh đã hủy hoại
hàng triệu sinh linh?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tập sách này là một câu chuyện tường thuật về cuộc Cách Mạng, đồng thời
tìm kiếm lời đáp cho những câu hỏi căn bản kể trên. Tại sao có một cuộc cách mạng
vào năm 1789? <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại sao điều đó chứng tỏ rằng
thật khó khăn để củng cố một chế độ mới? Thời kỳ khủng bố có thể được giải thích
ra sao? Một thập niên thay đổi cách mạng đem lại kết quả gì? Cuốn sách nêu lên sự
phong phú bao la của việc viết sử trong vài thập niên qua, trong đó có một vài
phần thuộc về các cuộc tái tranh luận vào thời điểm kỷ niện 200 năm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của Cách Mạng 1789, nhưng phần lớn của tập sách
chịu ảnh hưởng bởi những thay đổi rộng rãi hơn khi tác giả đi sâu sát vào<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>việc viết sử.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bốn chủ đề nổi bật trong số đa dạng các cách tiếp cận cuộc Cách Mạng Pháp
trong những năm trước đây. Thứ nhất là việc áp dụng một nhận thức giàu tưởng tượng
hơn về chính trị thế giới bằng cách đặt sự thực thi quyền lực trong bối cảnh một
nền văn hoá chính trị và trong lãnh vực công chúng. Có nghĩa là, cách tiếp cận
này tranh luận rằng, chúng ta có thể bắt đầu hiểu biết về cuộc Cách Mạng Pháp,
chỉ khi nào đi ra khỏi sân toà và quốc hội để cứu xét đến một danh sách đầy đủ
hơn về những phương cách mà người dân nghĩ và hành động bên ngoài chính trị.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nối liền với cách tiếp cận này là một cách tiếp
cận thứ hai, qua đó xem xét lại ảnh hưởng thống trị của nam giới lên nền chính
trị lập hiến và sự đáp trả mãnh liệt lên những thách đố nam quyền của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phái nữ. Như một hệ quả, cách tiếp cận thứ ba
là mở lại những tranh luận về nguồn gốc của các cuộc khủng bố giai đoạn 1793-
1794:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Liệu những mầm mống của nền chính
trị đầy đàn áp và chết chóc trong thời kỳ đó có được bắt nguồn từ những giây phút
khởi đầu của cuộc Cách Mạng, hay từ chính năm 1789, hay khủng bố là sự đáp trả
trực tiếp cho cuộc khủng hoảng quân sự đầy tuyệt vọng năm 1793? Cuối cùng, và có
phần khác hơn, một hứng thú mới<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>qua cách
tiếp cận với trải nghiệm của người dân thường đã giúp các sử gia khảo sát rộng
rãi hơn về kinh nghiệm nông thôn <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của cách
mạng. Một kích thước mà trải nghiệm đó sẽ được nhấn mạnh ở đây có liên can đến
lịch sử của môi trường nông thôn.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mười năm Cách Mạng Pháp cũng rất quan trọng cho sự phát sinh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một số tuyên ngôn về những tư tưởng và học
thuyết chính trị, như bản Tuyên ngôn về Nam Quyền và quyền Công Dân năm 1789 và
bản Hiến Pháp Jacobin 1793. Những biểu lộ đương thời của một số màn kịch bi thảm
của cuộc Cách Mạng, chẳng hạn như cuộc thảm sát tháng Chín năm 1792, dường như
quá tàn bạo một cách bất thường. Vì lý do đó, những phần chính yếu của hàng loạt
rộng lớn các tài liệu được tái tạo ở đây cho chúng ta có khả năng tốt hơn để lắng
nghe những tiếng nói đa dạng về cuộc Cách Mạng Pháp.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Người bạn đồng sự Chips Sowerwine của tôi đã viết cho bản thảo về sự ích lợi trong tầm nhìn phê phán rất bác học
của ông: tôi biết ơn ông về điều đó cũng như về tình thân hữu và sự khuyến khích
của ông. Bản thảo này cũng được tu sửa tốt hơn qua góc nhìn phê bình của
Charlotte Allen, Judy Anderson, Glenn Matthews, Tim Tackett và Suzie Schmitz,
nhưng dĩ nhiên không ai trong số họ phải chịu trách nhiệm cho những thiếu sót của
tập sách này. Đồng thời tập sách cũng có sự hỗ trợ đầy giá trị của Juliet
Flesch, Marcia Gilchrist và Kate Mustafa.<i><o:p></o:p></i></div>
<i></i></div>
</div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-78959858618508471672018-06-30T03:40:00.002-07:002018-06-30T03:40:41.254-07:00<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<div>
<div style="text-align: right;">
<i> by Peter McPhee</i><br />
<i><br /></i>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<h3 style="text-align: center;">
Chương 1: Nước Pháp những năm 1780s</h3>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Đặc điểm quan trọng nhất của nước Pháp vào thế kỷ 18 là đây là một xã
hội nông thôn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Người dân Pháp sống tại các
làng mạc thôn quê thuở đó đông gấp mười lần thời nay. Vào năm 1780, dân số Pháp
ước chừng 28 triệu dân. Nếu chúng ta cho rằng một vùng có trên 2000 người sinh
sống được gọi là một đô thị, thì trong thế lỷ 18, chỉ có<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>20% sinh sống tại các trung tâm đô thị. Đại đa
số dân chúng sinh sống ở <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong số 38.000
các cộng đồng thôn quê hay các giáo xứ với cư dân trung bình chừng 600 người.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Dưới đây là một sơ lược về 2 ngôi làng trong
số đó cho chúng ta thấy vài đặc tính của thế giới vùng nông thôn xa xôi.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Ngôi làng bé nhỏ Menucourt là một điển hình đó tại miền Vexin nằm về phía
Bắc Paris. Ngôi làng nằm ở giữa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>2 giòng
sông Seine và sông Oise uốn khúc, cách thị trấn gần nhất Pontoise chừng vài cây
số và cách Paris khoảng 35 cây theo đường chim bay. Đó là một ngôi làng rất nhỏ
với khoảng 280 cư dân sống trong 70 hộ gia đình, mặc dù đã tăng lên từ 38 hộ vào
năm 1711. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Người đứng đầu làng hay vị lãnh
chúa là Jean Marie Chassepot de Beaumont, vào năm 1789 đã 76 tuổi. Năm 1785, ông
ta thành công trong việc khẩn cầu nhà vua ban cho quyền được thiết lập giấy tờ đất
đai hợp pháp để hệ thống hoá việc tăng cuờng thu góp <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuế địa tô phong kiến mà dân làng miễn cưỡng phải
thừa nhận.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trang trại trồng ngũ cốc của
viên lãnh chúa này thống trị nền kinh tế của thôn làng, cũng như lâu đài của ông
bá chủ các ngôi nhà ổ chuột của dân làng. Các cánh đồng cày cấy chiếm 58% trên 352
mẫu đất của làng với rừng cây chiếm 26%. Một số cư dân có trồng nho hay làm nghề
đốn gỗ lấy từ những cây dẻ ở phía Nam ngôi làng để chế biến thành các thùng gỗ
đựng rượu và cây cọc. Một số khác khai thác đá để xây nhà cho các đô thị Rouen
và Paris. Cái hoạt động mang tính thị trường này còn có được phụ thêm vào sự tồn
tại của kinh tế với những mảnh vườn nhỏ trồng rau củ và trái cây như hồ đào,
cam, táo,lê, mận, xê ri, đi hái nấm và hạt dẻ trong rừng và sản xuất thịt và sữa
từ 200 con cừu và khoảng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>năm sáu chục
con bò. Cũng như hầu hết các làng mạc khắp nơi trên nước Pháp, dân cư thường làm
nhiều ngành nghề cùng một lúc: chẳng hạn như Pierre Huard vừa mở quán trọ vừa bán
sỉ rượu vang, và ông ta cũng là người thợ xây trong làng. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Trong khi đó, ngôi làng Gabian ở 20 kms phía Bắc Béziers gần bờ biển Languedoc
vùng Địa Trung Hải lại có sinh hoạt rất khác biệt.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đa số cư dân Gabian không thể tiếp xúc với những
thần dân đồng hương của họ tại Menucourt vì hầu hết cư dân Languedoc nói ngôn
ngữ Occitan trong sinh hoạt thường ngày. Gabian là một ngôi làng quan trọng với
sự cung cấp liên tục nước suối và kể từ năm 988, lãnh chúa của họ là vị giám mục
cai quản vùng Béziers. Mỗi năm thuế <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>địa tô<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phải đóng góp cho vị lãnh chúa giám mục này là
100 sét tê lúa mạch (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">một sét tê chứa khoảng
85 lít),</i> 28 thùng sét tê lúa mì, 880 chai dầu ô liu, 18 con gà,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>4 cân Anh sáp ong, 4 chim đa đa, và một con
thỏ. Nhắc lại vai trò cổ xưa của Gabian như một thị trường nằm giữa miền núi và
miền biển, do đó làng cũng phải trả thêm<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>1 cân tiêu, 2 ounce hạt nhục đậu khấu ( một ounce chừng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>28 gram) và 2 ounce đinh hương. 2 vị lãnh chúa
khác cũng có chút đòi hỏi qua sản phẩm của họ. Cũng như Menucourt, Gabian mang
tính chất đa dạng của một nền kinh tế đa văn hoá, khoảng 770 cư dân trong làng
sản xuất hầu hết những nhu cầu của họ trên 1540 mẫu đất của làng. Trong khi
Menucourt nối kết với những thị trường rộng lớn hơn qua kỹ nghệ gỗ và và đá xây
nhà, nền kinh tế tiền mặt của Gabian đặt căn bản trên những mảnh vườn nho và
len vải từ đàn cừu 1000 con gặm cỏ trên những sườn đồi sỏi đá bao quanh làng. Một
số người dệt len cừu làm việc cho đám thương buôn đến từ thành phố vải sợi Bédarieux
ờ phía Bắc.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Đã từ lâu vương triều có ý áp đặt một sự thống nhất về ngôn ngữ lên những
làng như Gabian bằng cách yêu cầu các linh mục và luật gia dùng ngôn ngữ Pháp.
Tuy nhiên, hầu hết các thần dân của nhà vua không dùng tiếng Pháp trong sinh hoạt
thường ngày. Quả thực, có thể nói rằng ngôn<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>ngữ mà hầu hết người Pháp thường nghe là tiếng La Tinh vào những sáng Chúa
Nhật. Trên khắp nước, tiếng Pháp chỉ được xử dụng thường ngày với những người làm
việc trong ngành quản trị, thương mại và các nghề chuyên nghiệp. Thành viên của
hàng giáo sĩ cũng xử dụng tiếng Pháp, mặc dù họ vẫn thuyết giảng bằng ngôn ngữ địa
phương. Hàng triệu cư dân Languedoc nói đủ loại thổ ngữ Occitants: tiếng
Flemish được nói ờ vùng Đông Bắc; Tiếng Đức ở vùng Lorraine. Lại có những dân tộc
thiểu số vùng Basques, Catalans và Celts. Những người nói tiếng điạ phương này
lại khác biệt nhau trong từng vùng miền. Ngay tại khu Ile-de-France nằm quanh
Paris đã có những khác biệt nho nhỏ trong tiếng Pháp được nói từ khu này qua
khu kia. Khi Abbé Albert từ vùng Alps phía Nam đi qua vùng Auvergne, ông ta khám
phá rằng:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br />
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Tôi chẳng hiểu người dân quê ở đây nói
gì khi gặp họ trên đường. Tôi nói với họ bằng tiếng Pháp, rồi tiếng địa phương
của tôi. Tôi cũng thử xài tiếng La Tinh nhưng hoàn toàn vô hiệu. Cuối cùng khi
tôi đầu hàng chẳng biết làm sao cho họ hiểu tôi lấy một chữ; đối lại, họ cũng
nói với tôi một ngôn ngữ mà tôi cũng mù tịt.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Có hai đặc tính quan trọng nhất mà người dân nước Pháp ở thế kỷ 18 có
chung là họ đều là thần dân của nhà vua và 97% dân số là người Công Giáo. Nước
Pháp vào thập niên 1780s là một xã hội với ý nghĩa sâu đậm nhất về bản sắc của
người dân gắn liền với vùng miền họ sinh sống. Các nền văn hoá vùng miền và các
thổ ngữ được đặt căn bản với những chiến lược kinh tế tìm kiếm sự thoả mãn nhu
cầu của các hộ dân trong phạm vi thị trường vùng miền địa phương hay chỉ trong
làng xóm. Do đó, nền kinh tế thôn quê thiết yếu là một nền kinh tế nông nghiệp,
đó là sự sản xuất nông phẩm đặt căn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bản
trên <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gia đình có chiều hướng lấy sự sống
còn làm tiên quyết. Cái hệ thống đa văn hoá phức tạp này cố gắng sản xuất ra những
nhu cầu tiêu thụ thiết yếu nhất có thể tự túc được của một hộ gia đình, bao gồm
cả trang phục.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Nicolas Resif de la Bretone, sinh năm 1734 tại làng Sacy ở ranh giới
giữa 2 vùng Burgundy và Champagne đã cung cấp cho chúng ta một cái nhìn sâu sắc
về cái thế giới thôn dã này. Restif đã di chuyển đến Paris và trở nên nổi tiếng
với những chuyện dung tục trong tác phẩm <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Le
Paysan Perverti </i>năm 1775 (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tên nông
dân đồi bại</i>), được viết từ những hồi ức của ông tại Sacy trong cuốn ‘<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cuộc Sống của Cha Tôi 1779 (La vie de mon
père</i>)’. Ông ta nhắc đến cuộc hôn nhân xứng đôi và hạnh phúc của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Marguerite người thân của ông đã sống chung với<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Covin, một người kể chuyện địa phương, tiếu lâm,
cường tráng, một kẻ chân quê hão huyền:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Marguerite có mảnh đất trồng trọt
trị giá khoảng 120 livres và Covin có một mảnh khác giá 600 livres, một khu đất
trồng trọt được, một khu là vườn nho, và một số khu nằm rải rác trên đồng cỏ. Mỗi
loại có sáu phần: sáu phần lúa mì, sáu phần lúa mạch và sáu phần bỏ hoang. Về
phần người vợ, bà có lợi tức từ việc quay tơ, lông lấy từ đàn cừu 7 hay 8 con,
trứng từ hơn chục gà mái, sữa từ bò với bơ và phó mát làm ra từ sữa. Covin cũng
là người thợ dệt vải và vợ ông làm công việc nhà. Kết quả là bà có vẻ khá hài
lòng.” <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Người dân phố thị thường bóng gió dân vùng sâu vùng xa như ‘<i style="mso-bidi-font-style: normal;">bọn nhà quê’</i>. Tuy nhiên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thành ngữ đơn giản này che đậy hết những phức
tạp của một xã hội thôn quê nơi mà hành vi đa dạng của con người thôn dã được<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phát giác<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trong cuộc Cách Mạng. Có tới<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một
nửa dân số sống trong những khu vực nông nghiệp rộng lớn như Ile-the-France ở
quanh Paris là người làm thuê cho các nông trại. Tuy nhiên tại hầu hết các vùng
miền, đa số dân chúng là những người sở hữu đất nhỏ bé, những trại chủ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuê đất hay những người làm khoán chia lợi tức,
nhiều người trong số họ còn phụ thuộc vào nghề thủ công hay những công việc được
trả lương. Trong mọi cộng đồng thôn dã, thường là có một số ít các đại trang chủ,
thường được gọi là những trưởng lão của làng, họ là những chủ đất hay trại chủ
thuê đất canh tác. Những làng mạc to lớn hơn cũng có một số nhỏ là các linh mục,
luật gia, thợ thủ công và các công nhân ngành vải sợi. Họ chẳng phải là nông dân
nhưng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thường sỡ hữu chút ít đất đai, chẳng
hạn như các linh mục có những mảnh vườn trồng rau. Giới nông dân chiếm tới bốn
phần năm tầng lớp thứ Ba <i style="mso-bidi-font-style: normal;">(hay còn gọi là
tầng lớp thường dân</i>), nhưng họ chỉ làm chủ hoàn toàn khoảng 40% đất đai
trong cả nước. Tỷ lệ này thay đổi từ 17% trên vùng Mauges ở miền Tây nước Pháp
tới 64% trong vùng Auvergne.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Dường như có vẻ nghịch lý, nhưng vùng thôn dã Pháp cũng là trung tâm của
hầu hết các ngành chế tạo. Đặc biệt kỹ nghệ vải sợi đa phần đặt nền tảng trên công
việc bán thời của phụ nữ trong những khu vực thôn quê của vùng Normandy, Velay
và Picardy. Kỹ nghệ thôn quê thuộc loại này nối kết với những ngành nghề chuyên
môn tập trung tại các đô thị trong vùng, thí dụ ngành làm bao tay da cừu tại
Millau, làm ríp bông tại St-Étienne, ngành làm ren tại Le Puy và ngành dệt lụa
tại Lyons. Một nghiên cứu trước đây của Liana Vardi về kỹ nghệ thôn quê chú trọng
đến Montigny, một cộng đồng chừng 600 cư dân vào những năm 1780s thuộc miền Bắc
Cambrésis, chỉ mới trực thuộc nước Pháp kể từ 1677. Vào đầu thế kỷ 18, số những
chủ đất và người thuê đất chỉ có khoảng một phần ba con số trên. Trong suốt thế
kỷ ấy, các chủ đất và trại chủ thuê đất đã độc quyền đất đai và tăng gia chuyên
nghiệp vào ngành sản xuất bắp. Ngược lại, những nông dân trung lưu và nhỏ đã tìm
được ngành quay tơ dệt vải để chống chỏi lại sự nghèo khổ và thiếu thốn đất đai.
Một nền kỹ nghệ nông thôn phát triển nhưng rất mỏng manh tại Montigny đặt căn bản
trong việc các lái buôn đặt hàng cho việc quay tơ dệt vải tới các hộ nông gia.
Đối lại, kỹ nghệ sợi vải cung cấp một sự khuyến khích cho các trại chủ gia tăng
năng xuất mùa màng đáng kể để nuôi sống dân số trên đà gia tăng. Những người vừa
là thương nhân vừa dệt vải trung lưu đã giữ một vai trò thiết yếu ở những vùng
như Montigny khi họ cầm cố tài sản nhỏ nhoi của gia đình để tham gia vào cuộc
chạy đua làm giàu nhanh chóng. Những người này duy trì bản sắc dân quê trong sự
nối kết giữa những chiến lược kinh tế cùng lúc với việc họ tỏ ra một năng khiếu
và nhiệt tâm về doanh nghiệp rất đáng chú ý.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Tuy nhiên, Montigny là một trường hợp ngoại lệ. Hầu hết vùng quê nước
Pháp là nơi vẫn tiếp tục lao động chân tay trong việc cày bừa trên mặt đất. Một
thế giới nông thôn nơi các hộ gia đình tham gia vào một chiến thuật ngành nghề
rất phức tạp để bảo đảm sự sống còn của chính họ thường không tránh khỏi gặt hái
những năng xuất thấp vì mùa màng cày cấy trên những mảnh đất khô cằn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hay quá tải. Những mảnh đất khô cằn đầy sỏi đá
ở phía Nam như làng Gabian đã không còn thích hợp cho mùa màng hơn vùng đất nặng
nề ẩm thấp của Normandy. Tuy nhiên, ở cả hai vùng, phần lớn đất trồng trọt được
đã được dành riêng ra trồng ngũ cốc cho nhu cầu địa phương. Kết quả là hầu hết
các cộng đồng thôn quê hạn <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chế số sản phẩm
thặng dư dành cho thị trường các đô thị trọng yếu. Quan trọng hơn đối với nông
dân là những thị trấn nhỏ ở gần nơi các hội chợ phiên tổ chức hàng tuần, hàng
tháng hay hàng năm cũng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vừa là cơ hội
cho những lễ hội tập thể của văn hoá<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>địa
phương cũng như để trao đổi sản phẩm. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Các cộng đồng thôn quê đã tiêu thụ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>phần lớn các sản phẩm chính họ tạo ra, và ngược lại, các thị trấn và đô
thị đối mặt với vấn đề cung cấp thực phẩm một cách triền miên và một đòi hỏi hạn
chế của dân quê về hàng hoá và dịch vụ của họ. Tuy nhiên, mặc dù chỉ có 20% dân
số Pháp sống trong các cộng đồng phố thị, Pháp lại được coi là có số lượng và kích
thước các thành phố<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và thị trấn đáng kể
trong bối cảnh Âu châu đương thời. Đã có 8 thành phố có dân số trên 50,000 người
mà Paris là thành phố lớn nhất với chừng 700,000 dân, rồi tới Lyons,
Marseilles, Bordeaux, Nantes, Lille, Rouen và Toulouse, khoảng 70 thị trấn có từ
10,000 đến 40,000 cư dân. Những thành phố, thị xã này đều có những khuôn mẫu về
các ngành chế tạo sản xuất quy mô rộng lớn có liên hệ đến mạng lưới thương mại
quốc tế, nhưng hầu hết vẫn chịu sự bá chủ bởi các ngành nghề thủ công nghệ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho chính những nhu cầu của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cư dân trong thành phố và các vùng nội địa lân
cận và qua một loạt các nhiệm vụ về quản trị hành chánh, tư pháp, giáo phận và
chính sách. Đó cũng là những thủ phủ của từng khu vực. Tỷ lệ dân số chỉ có 1 trên
40 người sống tại Paris và sự thông tin liên lạc giữa hoàng cung Versailles và
phần lãnh thổ còn lại của đất nước luôn luôn chậm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chạp và không chắc chắn. Kích thước và địa hình
của đất nước là một chướng ngại vật thường xuyên cho việc di chuyển nhanh chóng
các chỉ đạo, luật lệ và hàng hóa. Tuy nhiên, những cải thiện về đường xá sau năm
1750 <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã cho phép không thành phố nào của
nước Pháp <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cách xa <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thủ đô phải <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giao tiếp tới hơn 15 ngày đường. Các cỗ xe ngựa
di hành với tốc độ 90 cây số một ngày đã có thể đưa khách du hành đi từ Paris tới
Lyons, một thành phố lớn thứ nhì của Pháp với hơn 145,000 cư dân trong vòng 5
ngày.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Giống như nhiều thành phố khác, Paris được bao quanh bởi một bức tường
thành, phần lớn là để tận thu thuế hàng hoá nhập vào thành phố. Bên trong những
bức tường là các khu ngoại ô mà mỗi khu có sự hỗn hợp khác biệt về nhóm người
di dân và đủ loại giao dịch thương mại. Paris điển hình cho những thành phố lớn
của Pháp với cấu tạo ngành nghề <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>riêng của
nó. Thành phố vẫn do ngành sản xuất thủ công nghệ và dân có tay nghề thống trị,
mặc dù đã có sự xuất hiện của một số các ngành đại công nghiệp. Một số các đại
công nghiệp quan trọng nhất thuộc khu ngoại ô St-Antoine nơi xưởng sản xuất giấy
dán tường Réveillon thuê mướn tới 350 công nhân và nhà máy rượu bia Santerre với
800 công nhân.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong khu vực hàng xóm lân
cận phía Tây thành phố, ngành kỹ nghệ xây cất phát triển mạnh với luật lệ xây dựng
tốt buộc các cư dân phải di rời khỏi những khu xóm ổ chuột thời Trung cổ ở
trung tâm thành phố. Tuy nhiên, hầu hết dân Paris tiếp tục sống trong những khu
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đường hẻm ngõ cụt tại các vùng lân cận bên
bờ sông, nơi dân số bị chia cắt riêng ra chen chúc trong những chung cư cho thuê
chật chội, và là nơi những nhà tư sản giàu có và cả những nhà quý tộc chiếm hữu
tầng trệt và lầu một để mở cửa hàng và văn phòng làm việc. Những người khác như
gia nhân, thợ thủ công và người nghèo cư ngụ ở các tầng trên và gác xép. Trong
các cộng đồng thôn quê, Giáo hội Công Giáo cũng hiện diện liên lỷ. Có chừng 140
tu viện nam nữ tại Paris là nơi sinh sống của 1000 nam tu sĩ và 2500 nữ tu và
chừng 1200 linh mục quản giáo xứ. Giáo hội sở hữu một phần tư tài sản của thành
phố. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Paris cũng được bá chủ bởi các tiệm buôn bán lẻ và hãng xưởng dịch vụ
nhỏ bé: Hàng ngàn các tiểu thương thuê mướn chừng 3 hay 4 công nhân. Trong giao
dịch có tay nghề cao, các chủ nhân kiểm soát sự gia nhập của những thợ lưu động,
những người thường đạt tiêu chuẩn qua việc<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trình bày những thành(sản) phẩm của họ trong chuyến lưu hành quanh nước
Pháp qua việc chuyên môn hoá nghề nghiệp tại những trung tâm các phố thị vùng
miền. Đây là một thế giới trong đó các tiểu chủ nhân và các công nhân có tay
nghề ràng buộc với nhau qua sự hiểu biết sâu rộng nghề nghiệp của họ và về sự hiểu
biết nhau và cũng là nơi các công nhân có tay nghề được khám phá ra <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>từ nghề nghiệp của họ cũng như qua việc họ là
chủ hay là thợ. Người đương thời thường coi dân lao động Paris như những “thường
dân”, có nghĩa họ không thuộc về giai cấp công nhân. Tuy nhiên những đối kháng
giữa công nhân và giới chủ nhân thật rõ rệt trong các ngành nghề nơi thật khó
khăn để trở thành địa vị chủ nhân. Trong một số kỹ nghệ như ngành in ấn chẳng hạn,
việc xử dụng máy móc mới đã ảnh hưởng đến tài nghệ của đám thợ lưu động và những
người học nghề. Trong năm 1776, thợ lãnh lương có tay nghề đã vui mừng ở viễn ảnh
huỷ bỏ các nghiệp đoàn và cơ hội thiết lập cơ xưởng riêng của họ, nhưng rồi dự án
đã bị xếp xó. Sau đó năm 1781, một hệ thống “sổ sách cho công nhân” được giới
thiệu cho các tay chủ nhân thêm sức mạnh để đối phó với các công nhân ngang bướng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Quan hệ xã hội cũng chú trọng đến tình hàng xóm và bạn đồng sở như tình
gia đình. Những thành phố lớn như Paris, Lyons và Marseilles mang sắc thái của
những trung tâm đông đúc chật chội và có tính cách thời Trung Cổ nơi hầu hết các
gia đình chỉ cư ngụ trong một hay hai căn phòng, hầu hết những sinh hoạt thường
ngày liên quan đến ăn uống và giải trí là những hoạt động chung. Các sử gia đã
có những tài liệu về việc phụ nữ đã xử dụng đường phố và nhiều khoảng trống công
cộng để giải quyết các tranh chấp riêng tư cũng như các vấn đề về giá cả thuê
mướn và thực phẩm. Đàn ông trong các dịch vụ tay nghề cao tìm thấy tinh thần đoàn
kết của họ trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các hội thân hữu, không
chính danh nhưng mang tính chất anh em lao động bao dung với mục đích bảo vệ các
tập quán lao động và lương bổng, đồng thời cung cấp những nơi chỗ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>để giải trí và sinh hoạt sau một ngày lao động
14 tới 16 giờ. Jacques-Lois Ménétra, một trong những công nhân trên sau này đã
nhớ lại những ngày tháng học việc như một thợ làm kiếng vào trước cuộc Cách Mạng
về một môi trường nổi loạn của các bạn đồng sự với sự thích thú<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong những trò đùa nghịch tục tĩu, dâm ô đến
nghi thức hoá cả bạo lực với những hội đoàn anh em khác. Tuy nhiên, Ménétra cũng
tuyên bố là đã có đọc các tác phẩm<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>‘Contrat Social (khế ước xã hội) và Émile et la nouvelle Héloise’ của
Rousseau và đã từng gặp gỡ tác giả.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Các thành phố thuộc vùng miền thường có những kỹ nghệ riêng biệt bá chủ,
chẳng hạn như kỹ nghệ tại Rouen và Elbeuf. Những trung tâm phố thị mới và nhỏ hơn
mọc lên quanh những xưởng đúc sắt thép và các mỏ than như tại Le Creusot,
Niederbronn và Anzin, nơi có 4000 công nhân được thuê mướn. Tuy nhiên, đặc biệt
tại những hải cảng vùng Đại Tây Dương nơi ngành mậu dịch thuộc địa phát triển mạnh
mẽ với những thuộc địa vùng Caribbean<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đang
phát triển một khu vực kinh tế thuộc địa trong ngành đóng tàu và việc trao đổi
hàng hoá thuộc địa, chẳng hạn như tại Bordeaux, nơi dân số tăng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>từ 67,000 lên tới 110,000 cư dân trong khoảng
1750 đến 1790. Đây là một ngành mậu dịch ba chiều giữa Âu Châu, Bắc Mỹ và Phi
Châu qua sự xuất cảng rượu các loại từ những cảng như Bordeaux qua Anh Quốc và
nhập các sản phẩm thuộc địa như đường, cà phê và thuốc lá. Lại có một đường lối
thương mại dính líu đến việc đóng tàu nhắm mục tiêu chuyên chở nô lệ mà chúng
chuyển giao các chuyến tàu nô lệ từ bờ Tây của Phi Châu tới các thuộc địa khác
như St-Domimique. Đã có tới 465,500 nô lệ làm việc trong nền kinh tế đồn điền
do 31,000 ông chủ da trắng kiểm soát chiếu theo những quy định của Luật Đen ban
hành 1685. Luật lệ áp đặt những quy định về việc đối xử đúng cách đối với những
tài sản cùa các chủ nô lệ, trong khi chối bỏ bất cứ quyền lợi hợp pháp và quyền
gia đình nào cho các nô lệ. Có nghĩa là con cái của các nô lệ cũng là tài sản
riêng của chủ nô. Trong năm 1785 đã có 143 con tàu chủ động tham gia vào hoạt động
buôn bán nô lệ: 48 tại Nantes, La Rochelle và Le Havre có mỗi nơi 37 tàu,
13<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tại Bordeaux và số còn lại đến từ
Marseilles, Malo và Dunkerque. Tại Nantes, ngành buôn bán nô lệ chiếm tới 20 đến
25% hoạt động của hải cảng trong những năm 1780s. Tại Bordeaux, 8 đến 15% và tại
La Rochelle lên tới 58% trong năm 1786. Trong suốt thế kỷ kể từ 1707, những tàu
nô lệ này đã thực hiện hơn 3,300 chuyến hải hành, 42% tronng số là từ Nantes:
hoạt động của chúng chủ yếu là cho việc kinh tế nở rộ trong các hải cảng vùng Đại
Tây Dương vào thế kỷ 18.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Tuy nhiên, hầu hết các gia đình thuộc thành phần trung lưu có được thanh
thế và lợi tức của họ từ các hoạt động có tính truyền thống hơn như trong các
ngành luật<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hay các ngành chuyên môn khác,
trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hệ thống quản trị hoàng gia và từ
những tài sản đem đầu tư. Có lẽ 15% tài sản thôn quê là do những tư sản này sở
hữu. Trong khi giới quý tộc thống trị hầu hết những vị trí cao trọng nhất trong
ngành quản trị, những vị trí thấp hơn được dành chỗ cho giai cấp trung lưu. Ngành
quản trị hoàng gia tại hoàng cung Versailles rất nhỏ bé với chỉ có 670 công nhân,
nhưng xuyên suốt qua mạng lưới các thành phố vùng miền khu vực, nó cần thuê mướn
hàng ngàn người trong các tòa án, công sở và chính quyền. Đối với giới tư sản đã
có những phương tiện đáng kể, không có đầu tư nào hấp dẫn và đáng tôn trọng hơn
những trái phiếu của chinh phủ với lợi tức tuy thấp nhưng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thật an toàn hay sở hữu đất đai hoặc chức
danh lãnh chúa. Đặc biệt cái chức danh này mang lại nhiều hy vọng để tiến thân
xã hội và ngay cả có thể tiến vào giới quý tộc qua ngã hôn nhân. Đến thập niên
1780s có đến một phần năm các lãnh chúa ở vùng quê quanh Le Mans là những người
xuất thân từ giới tư sản.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Nước Pháp thế kỷ 18 mang đặc tính những nối kết đa dạng giữa thành phố
và thôn quê. Đặc biệt tại các thị trấn khu vực vùng miền quê, giới tư sản sở hữu
tài sản miền quê của họ mà từ nơi đó họ cho các trang chủ nông dân thuê mướn. Đối
lại, công việc làm dịch vụ trong nhà của các gia đình tư sản là nơi cung cấp công
ăn việc làm cho các cô gái quê trẻ. Các cô gái kém may mắn hơn hành nghề điếm
hay làm việc trong các cơ sở từ thiện. Một liên hệ giao kết khác giữa thành thị
và thôn quê liên quan đến việc các phụ nữ có công ăn việc làm trong thành phố lớn
như Lyons và Paris đã gửi các con nhỏ của họ về các khu vực đồng quê cho các dịch
vụ chăm sóc trẻ nhỏ, thường trong nhiều năm. Các em bé sơ sinh có nhiều cơ hội
sống sót hơn tại vùng quê, nhưng có tới một phần ba đã chết khi đang được chăm
sóc ở đó (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">oái ăm thay, bà mẹ của người thợ
lắp kiếng Jacques-Louis Ménétra đã chết khi ông ta được chăm sóc ở vùng quê</i>).
Một loại hình thức công việc khác bao gồm hàng ngàn đàn ông trai tráng ở những
vùng cao nguyên đối diện một mùa khô hạn kéo dài trong mùa đông đã di chuyển đến
các phố thị theo từng mùa hay nhiều khi trong nhiều năm để tìm việc làm. Bọn họ
bỏ lại sau lưng một xã hội được mệnh danh là xã hội “vắng đàn ôngg” nơi phụ nữ
có khuynh hướng chăn nuôi gia súc và sản xuất tơ sợi.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Tuy nhiên, cái nối kết quan trọng nhất giữa thành phố và thôn quê Pháp
là việc cung cấp thực phẩm, đặc biệt là mễ cốc. Đây là một nối kết thường gây căng
thẳng giữa sự tranh chấp tranh đua những nhu cầu của người tiêu thụ của cả dân
phố thị lẫn dân thôn quê, Trong những lúc bình thường, dân thành phố sống bằng
tiền lương chi tiêu từ 40 đến 60% lợi tức chỉ riêng cho khẩu phần bánh mì. Khi
giá cả tăng lên trong những năm mất mùa, sự căng thẳng cũng tăng theo giữa dân
thành thị phụ thuộc vào giá cả bánh mì và thành phần dân nghèo khổ trong cộng đồng
thôn quê do sự hăm doạ của các con buôn địa phương tìm cách xuất ngũ cốc đi đến
những thị trường khác có lợi nhuận cao. 22 năm trong khoảng từ 1765 đến 1689 đánh
dấu giai đoạn khủng hoảng thực phẩm, khi thì ở tại thành phố ở những khu vực dân
lao động nơi phụ nữ đặc biệt tìm cách áp đặt luật thuế phổ thông để giữ giá cả ở
mức hạn định, khi thì tại thôn quê nơi nông dân tập họp lại với nhau để ngăn chặn
những tiếp phẩm hiếm hoi bị gửi ra ngoài thị trường.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại nhiều khu vực, mối căng thẳng về việc
cung cấp thực phẩm còn trầm trọng thêm qua sự nghi ngờ các thành phố lớn là kẻ ăn
bám trên sức lao động thôn quê, do bởi các chức sắc trong giáo hội và trong giới
quý tộc thu vén sự giàu có của họ từ vùng thôn quê và đem tiêu xài huyênh hoang
tại các phố thị.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tuy nhiên, trong suốt
quá trình ấy, họ cũng tạo nên công ăn việc làm cho cư dân thành phố và có hứa hẹn
giúp đỡ người nghèo.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Nước Pháp thế kỷ 18 là vùng đất đầy rẫy nghèo khổ với hầu hết mọi người
lân cảnh túng quẫn khi mùa màng thất bát. Đây là điều giải thích cho cái mà các
nhà viết sử gọi là: “sự cân bằng nhân khẩu”, khi xã hội có tỷ lệ sinh xuất cao
(4.5%) đồng thời cũng gần tương xứng với tử xuất cao (3.5%). Nam nữ lấy nhau khá
muộn: thường ở độ tuổi 26 – 29 cho nam và 24 – 27 cho nữ. Đặc biệt trong những
khu vực mộ đạo nơi các cặp vợ chồng hiếm khi ngừa thai bằng phương pháp tự nhiên
(cho xuất tinh ra ngoài), phụ nữ thường có thai gần như mỗi năm một lần. Tuy
nhiên, hầu hết mọi nơi trong nước, gần một nửa trẻ em qua đời vì những căn bệnh
trẻ em và do thiếu dinh dưỡng ở độ tuổi lên 5. Thí dụ tại Gabian, đã có 235 trẻ
qua đời trong 1780s với 134 đứa dưới 5 tuổi. Trong khi độ tuổi già cũng không
phải là không được biết, trong năm 1783 chỉ có 3 người thọ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tới 80 và 2 người thọ 90 tuổi được chôn cất. Đời
sống trung bình của những người sống sót sau thời sơ sinh chỉ có 50 năm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Sau 1750, nhiều năm liên tiếp đựợc mùa đã làm xáo trộn đến sự cân bằng
nhân khẩu do dân số gia tăng nhanh từ khoảng 24.5 triệu lên tới 28 triệu vào
1780s. Tuy nhiên, yếu điểm của dân số gia tăng này không đơn thuần là một vận hành
của sự đe doạ luôn luôn hiện hữu về mùa màng thất bát. Trên hết, chính cái dân
số thôn quê đã bảo hiểm giá phải trả cho cái thế ba chân về quyền thế và đặc
quyền của nước Pháp thế kỷ 18:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Giáo hội,
quý tộc và vương triều. Cả ba thành phần này đã đòi hỏi đóng góp trung bình khoảng
từ một phần ba tới một phần tư sản phẩm của giới nông dân qua thuế má, lệ phí và
thu tô. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
169,500 thành viên <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuộc giới
giáo sĩ, tầng lớp số một của đất nước chỉ chiếm 0.6% dân số. Tầng lớp này lại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phân chia ra làm hai giữa 81,500 tu dòng bao
gồm 26,500 thầy tu và 55,000 nữ tu theo phẩm trật tôn giáo và khoảng 59,500 tu
triều bao gồm 39,000 limh mục quản xứ và 20, 500 phó xứ, những người cai quản các
nhu cầu tâm linh của tầng lớp xã hội thế tục. Lại cũng có nhiều loại giáo sĩ thế
tục khác. Trong lãnh vực xã hội, Giáo hội rất mực tôn ti trật tự. Những vị trí
có lợi nhuận cao nhất như đầu não trật tự tôn giáo (thường được bỏ trống) và như
các chức gám mục, tổng giám mục do giới quý tộc làm bá chủ: tổng giám mục của
giáo phận Strasbourg có lợi tức thường niên 450,000 đồng livres. Mặc dù tiền lương
của linh mục quản xứ và phó xứ đã gia tăng<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trong năm 1776 (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">quản xứ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>750 và phó xứ 300 livres một năm</i>), lợi tức
như vậy chỉ cho họ sống dễ dàng hơn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giáo
hữu của họ chút ít.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Giáo hội có được tài sản<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phần lớn
từ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thu phí thập phân bắt buộc <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đóng góp từ các mùa màng nông trại, luôn luôn
trong khoảng 8 đến 10%, mang lại số lợi tức khoảng 150 triệu livres mỗi năm và
từ những vùng đất mênh mông do các tu viện và giáo phận sở hữu. Phần này được
chi trả như một phần lương bổng cho các linh mục bản xứ, bổ xung vào những lệ
phí địa phương mà họ đã thu từ những dịch vụ đặc biệt như đám cưới đám tang. Nói
chung, tầng lớp số một này sở hữu chừng 10% đất đai toàn nước Pháp, lên tới 40%
ở vùng Cambrésis nơi thuế phí và tiền cho thuê đất thu góp được lên tới 130 triệu
livres mỗi năm. Tại các phố thị thuộc vùng quê,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>người ta thường gặp các tu sĩ nam nữ theo chế độ ‘mở’;<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thí dụ, có tới 600 người trong số 12,000 cư dân
tại Chartres là những người tu kiểu mở này. Tại nhiều thành phố ở các tỉnh vùng,
Giáo Hội cũng là chủ sở hữu tài sản chính thức: thí dụ tại Angers, Giáo Hội sở
hữu ba phần tư tài sản đô thị.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại đây cũng
như nhiều nơi khác, đó là nguồn chính cung cấp các công việc làm ăn địa phương:
nghề giúp việc nhà, thợ thủ công nghệ và các luật gia đáp ứng nhu cầu của 600
tu sĩ địa phương tronng một thành phố 34,000 cư dân: thư ký, thợ mộc, đầu bếp và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dọn dẹp vệ sinh phụ thuộc vào họ, cũng như các
luật sư<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>làm việc trong 53 toà án của Giáo
hội để nghiêm trị những người trốn tránh thuế má và tiền thuê mướn đất đai. Tu
viện Bénédictine tại Ronceray làm chủ 5 dinh thự, 12 vựa ngũ cốc và máy ép nho,
6 nhà máy sản xuất, 46 nông trại và 6 khu nhà ở ờ khắp miền quê quanh Angers,
thu vào lợi tức mỗi năm 27,000 livres cho thành phố.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Vào thập niên 1780s, nhiều tu viện nam đi vào tàn lụi: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vua Louis XV<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>đã đóng cửa 458 tu viện (với chỉ có 509 tu sĩ) trước khi ông băng hà năm
1774. Sự tuyển mộ tu sĩ cũng giảm thiểu<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>một phần trong hai thập niên sau năm 1770. Các tu viện nữ có vẻ hoạt động
mạnh mẽ hơn, chẳng hạn như dòng Các Chị Em Nhân Ái tại Bayeux đã cung cấp thực
phẩm và nơi cư trú cho hàng trăm phụ nữ nghèo khổ qua công việc sản xuất ren rộng
rãi. Tuy nhiên trong cả nước Pháp, hàng giáo sĩ địa phương chính là trung tâm của
cộng đồng, vừa là nguồn chỗ dựa tinh thần và sự cảm hứng, vừa là cố vấn khi cần
thiết, vừa là người phân phát đồ từ thiện, lại vừa là chủ nhân và nguồn tin tức
về thế giới bên ngoài. Trong những tháng mùa Đông, chính linh mục chánh xứ là
người cung cấp những bước căn bản của giáo dục, mặc dù có lẽ có chừng một trong
mười người nam và một trong 50 phụ nữ có thể đọc được Thánh Kinh. Tại những khu
vực dân cư sống rải rác như những vùng của Massif Central hay miền Tây, chính
buổi tham dự thánh lễ Chủ Nhật là nơi mà cư dân ở những nông trại xa xôi và các
thôn xóm có cảm giác của một cộng đồng. Tại miền Tây,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>việc giáo dân cùng giáo sĩ quyết định toàn bộ
các vấn đề địa phương sau Thánh Lễ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có thể
được diễn tả như một loại chính trị thần quyền nho nhỏ. Tuy nhiên, ngay cả nơi
này, nền giáo dục vẫn chỉ có tầm quan trọng bên lề:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tại giáo xứ miền Tây Lucs-Vendée rất sùng đạo,
chỉ có 21% chú rể có thể ký tên được vào tờ hôn thú và chỉ có 1.5% được coi là có
chút chữ nghĩa. Hầu hết cư dân Paris ít ra có thể biết đọc, nhưng dân miền quê
thì thực sự là một xã hội chỉ biết nói.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Giáo hội Công Giáo hưởng thụ một sự độc quyền mục vụ thờ phượng công cộng,
cho dù<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trên lãnh vực địa lý có những cộng
đồng Do Thái khoảng chừng 40,000 người vẫn bảo tồn một ý nghĩa về căn cước mạnh
mẽ riêng biệt tại Bordeaux, Comtat-Venassin và Alsace, cũng như khoảng 700,000
tín hữu Tin Lành trong nhiều khu vực ở miền Đông và vùng Massif Central. Những
ký ức về các cuộc thánh chiến và sự bất bao dung theo sau sự huỷ bỏ sắc lệnh
Nantes 1685 vẫn tồn tại đầy uy lực: người dân<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>xứ Pont-de-Monvert ở trong vùng đất trung tâm Tin Lành<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Camisard nổi dậy vào năm 1700 đã có một đội quân
và một lãnh chúa Công Giáo để nhắc nhở họ hàng ngày về sự áp bức của họ. Tuy
nhiên, trong khi 97% dân Pháp trên danh nghĩa là Công Giáo, các mức độ thực thi
tôn giáo ngoại hàm (sự quan sát bề ngoài về việc thực hành tôn giáo như việc
tham dự lễ Phục Sinh) và yếu tố<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nội tâm
(sự quan trọng trong việc cá nhân tuân theo các lời truền dạy) lại thay đổi đa
dạng trong cả nước. Dĩ nhiên, nội dung của tâm linh thì phần lớn vượt ra khỏi tầm
vói của các nhà sử học, tuy nhiên, sự thái hoá niềm tin tại một số khu vực, ít
nhất người ta có thể cảm nhận qua<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự gia
tăng số lượng các cô dâu có thai trước đám cưới (từ 6.2% lên 10.1% trong cả nước)
và sự suy giảm của việc đào tạo linh mục (số lượng tuyển mộ người mới giảm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>23% trong khoảng 1749-1789).<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Lý thuyết Công
Giáo mạnh mẽ nhất ở miền Tây và vùng Brittany, dọc theo rặng núi Pyrénées và phía
Nam vùng Massif Central, những khu vực có đặc tính tuyển mộ mạnh mẽ hàng giáo sĩ
từ các cậu bé trai ở trong các gia đình địa phương hội nhập cao vào cộng đồng và
nền văn hoá của họ. Hơn nữa, cũng tại miền Tây này, lợi tức hàng năm của giáo sĩ
cao hơn nhiều so với đồng lương tối thiểu quy định. Đây là một trong một số nhỏ
phần đất của quốc gia nơi lệ phí thu góp được trả cho cấp giáo sĩ địa phương hơn
là thu góp bởi giáo phận, từ đó tạo sự dễ dàng cho các linh mục để quản lý những
nhu cầu của giáo xứ. Khắp mọi nơi, những tín hữu trong giáo xứ ngoan đạo nhất<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thường là người già cả, phụ nữ và quê mùa chất
phác. Khoa thần học mà họ được trình bày đánh dấu bằng sự nghi ngờ của Công Đồng
Trent về những khoái lạc trần tục, bằng sự nhấn mạnh vào uy quyền của giáo sĩ và
bằng sự tưởng tượng mạnh mẽ về những sự trừng phạt đang chờ đón những kẻ tội lỗi
sau khi họ qua đời. Yves-Mitchel Marchais, linh mục chính xứ của giáo xứ mộ đạo
Lachapelle-du-Gênet ở miền Tây đã thuyết giảng rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Mọi thứ được coi là một hành vi không trong sạch hay một hành động xác
thịt bất chính, khi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một người tự nguyện
thực thi, là một tội lỗi nội tại và hầu như là một tội lỗi đáng chết và với kết
quả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sẽ bị khai trừ khỏi nước Trời.</i>”
Một khi bị loại trừ, những kẻ phạm tội sẽ chịu những trừng phạt đang chờ đợi họ:<br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đói khát, chiến tranh, ngập lụt,
hoả hoạn cùng đủ các bệnh tật đau răng, nhức mỏi tay chân, động kinh co giật, sốt
cao... cùng đủ thứ tra tấn mà các liệt sĩ đã từng trải qua như gươm chém, bừa
cào, thú dữ cắn xé hay vạc dầu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sôi lửa bỏng…”</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Những vị trí quyền cao chức trọng trong giáo hội Công Giáo thường do tầng
lớp thứ hai hay còn gọi là giai cấp quý tộc bá chủ. Các sử gia chưa bao giờ đồng
ý nhau về số lượng quý tộc vào thế kỷ 18, một phần vì con số thường dân tuyên bố
có thân thế quý tộc trong một cố gắng đạt được các vị trí, tiêu chuẩn và chỗ đứng
mà chúng vượt quá tầm tay nếu chỉ giàu có mà thôi. Những đánh giá mới đây gợi ý
rằng có lẽ không có quá 25,000 gia đình thuộc giới quý tộc hay khoảng chừng
125,000 cá nhân là quý tộc, chiếm tỷ lệ 0.4% dân số.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Như một trật tự, giới quý tộc nắm giữ nhiều nguồn tài sản tập đoàn và
quyền lực, như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có các đặc quyền về tài
chánh và thế lực, thân thế đi đôi với biểu hiệu của sự cao quý và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>công việc ngoại hạng ở trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>số các vị trí chính thức. Tuy nhiên, cũng giống
như tầng lớp thứ nhất, giới quý tộc cũng có tính chất nội bộ rất đa dạng. Những
nhà quý tộc tỉnh lỵ nghèo nhất ở các cơ sở vùng quê có rất ít điểm chung với hàng
ngàn quan lại tại Versailles hay các quan tòa ở các toà án tối cao hay các vị
trí hành chánh cao cấp, mặc dù cái thân thế quý tộc của họ thường lâu đời hơn
những người bỏ tài sản để mua danh vị hay những người được trao tặng tước vị
cho công việc hành chánh của họ. Đưa con trai vào học viện quân sự và sự hứa hẹn
về một nghề nghiệp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trở thành một viên sĩ
quan là một trong những phương cách được ưa thích<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>để giới quý tộc tỉnh lỵ duy trì được tước vị
và một sự bảo đảm kinh tế. Sự có chân trong hàng ngũ quân đội của họ được củng
cố nhờ sắc lệnh Ségur ban hành 1781<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đòi
hỏi các sĩ quan quân đội phải có thân thế của một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>người có 4 thế hệ thuộc dòng quý tộc. Riêng
trong phạm vi giới đại quý tộc, các giới hạn về gia đình và tài sản còn phân
chia hơn nữa từ những thứ bậc nội tại và các đặc quyền khác nhau. Thí dụ: sự phân
biệt giữa những người được hiện diện chính thức tại triều đình, những người được
phép ngồi trên chiếc ghế cạnh chân khi hoàng hậu có mặt và những người được phép
đi trên xe kiệu của bà. Tuy nhiên, tất cả giới quý tộc có một đặc điểm chung là
cùng được cấp phát một lợi tức trong một hệ thống vô cùng phức tạp về thân phận
và phẩm trật mang đến cho họ những ưu tiên vật chất và tiếng tăm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Hầu hết các quý tộc có được phần tài sản đáng kể của họ từ đất đai.
Trong khi tầng lớp thứ hai này sở hữu hoàn toàn tới một phần ba đất đai của cả
nước, họ lại còn xử dụng quyền thế của họ vào phần đất còn lại. Điều quan trọng
nhất của những quyền thế này là việc đều đặn thu tô mùa màng trên các vụ mùa chính
trên mọi vùng đất thuộc quyền lãnh chúa của họ. Món thu tô này du di<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giữa một phần sáu đến một phần mười hai mùa màng,
nhưng cũng lên đến một phần tư tại một vài<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>vùng ở Brittany và trung tâm nước Pháp. Nó lại còn được những quyền lợi đáng
kể khác hỗ trợ chẳng hạn như sự độc quyền về lò nấu rượu của làng, về các máy ép
dầu ô liu và các nhà máy, lệ phí tài chánh trong việc chuyển nhượng đất đai và
ngay cả trong các hôn lễ, đồng thời có quyền đòi hỏi các lao động không công từ
phía cộng đồng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trên vùng đất riêng tư của
họ vào thời vụ. Người ta đánh giá rằng trị giá của những loại tô phí đó lên tới
70% lợi tức của một quý tộc tại vùng Rouergue nơi lãnh chúa thu tô tới một phần
tư sản phẩm của nông dân làm ra, trong khi đó vùng Laugarais lân cận phía Nam
chỉ thấp khoảng 8%. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Sự giải quyết về cái nghịch lý là làm sao một xã hội dân quê có thể chịu
nổi quá nhiều thành phố tỉnh lỵ trọng yếu như thế nằm trong cách vận hành của các
trung tâm vùng miền ở thế kỷ 18 này. Trong một ý nghĩa quan trọng, các thị trấn
nội địa phụ thuộc vào miền quê : tất cả các loại thuế má thu tô lệ phí do thành
phần cao cấp của 2 tầng lớp ở trên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của
nhà nước thu góp được chi tiêu vào các trung tâm thành phố. Thí dụ: giáo phận
Cambrai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tạo được của cải từ những tài sản
của họ tại các làng mạc như Montigny, nơi họ sở hữu 46% toàn thể khu vực vào năm
1754. Họ cũng là vị trưởng lão của làng, mặc dù đây là khu vực mà chế độ phong
kiến vua chúa tương đối khá nhẹ nhàng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Người dân quê sinh ra trong một thế giới được đánh dấu bởi những tuyên
bố về nguồn gốc chủ quyền và thân phận. Khắp mọi nơi, thánh đường giáo xứ và các
lâu đài làm bá chủ môi trường xây dựng và nhắc nhở nhiệm vụ lao động và sự khiêm
tốn của người dân thường. Trong khi các lãnh chúa ít cư ngụ trong lâu đài quê của
họ trong những năm 1780s hơn thời gian trước đó, họ tiếp tục thực thi một lô những
đặc quyền áp đặt lên vị trí phụ thuộc của cộng đồng, như dành riêng hàng ghế đầu
trong nhà thờ, được mang vũ khí ra nơi công cộng hay chỉ định các viên chức
trong làng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Chúng ta không thể biết về đánh giá sự tôn kính mà họ kiên quyết đòi hỏi
có là một sự thừa nhận thành thật đối với sự cao sang của họ không, tuy nhiên ,
một điều chắc chắn là đã có những khoảnh khắc mà sự hận thù <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của dân quê đã làm cho nhiều thành viên quý tộc
tuyệt vọng. Thí dụ tại Provence, cộng đồng dân địa phương được yêu cầu <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phải ngưng các lễ hội công cộng trong một năm
để tỏ lòng kính trọng đối với một thành viên trong một gia đình quý tộc mới qua
đời. Tại đây, trong ngày lễ thánh bổn mạng của làng Sausses vào năm 1768, một
nhà quý tộc tang gia phàn nàn rằng: “ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">người
ta đánh trống, bắn súng và nhảy múa suốt ngày đêm với muôn sắc màu và đầy tự
cao</i>.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Nước Pháp thế kỷ 18 là một xã hội tập đoàn trong đó đặc quyền là phần
thiết yếu đối với thứ bậc xã hội, sự giàu có và thân thế cá nhân. Có nghĩa là
con người là thành viên của những trật tự xã hội phát sinh từ một khái niệm thời
trung cổ về một thế giới nơi người ta có nhiệm vụ phải cầu nguyện, chiến đấu và
làm việc. Đây là một tầm nhìn cố định hay bất di bất dịch của cái trật tự xã hội
mà nó không đi song hành với những đo lường khác về giá trị con người chẳng hạn
như sự giàu có. Tầng lớp lao động (tầng lớp thứ ba) chiếm tới 99% dân số, bao gồm
tất<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cả các thường dân từ đám ăn xin đến
những thương gia giàu có. Hai tầng lớp đầu liên kết trong nội bộ với nhau bởi
những đặc quyền mà tầng lớp họ được hưởng và bởi cái ảo tưởng của họ về thân thế
và nhiệm vụ xã hội của họ. Tuy nhiên, trong nội bộ của chính họ cũng phân chia
bởi những sự khác nhau về thân thế và mức độ giàu có. Đặc biệt, bất kể là pháp
luật, tài chánh, nghề nghiệp hay vùng miền, đỉnh cao của mọi hình thức đặc quyền
luôn luôn dành cho thành phần ưu tú nhất của quý tộc thuộc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hai tầng lớp trên. Những gia đình quý tộc cổ
xưa và vô cùng giàu có này ở trên đỉnh cao quyền lực chia xẻ một quan niệm về
uy thế chính trị và xã hội mà họ diễn tả bằng sự công khai phô trương qua y phục
họ mặc, nơi ăn chốn ở và lối tiêu xài xa xỉ của họ. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Hai tầng lớp đầu này là những tập đoàn có đặc quyền đặc lợi. Nghĩa là
vương triều đã công nhận thân thế ưu tiên của họ từ lâu qua những luật lệ ban
cho thành viên của họ và qua việc miễn trừ thuế khoá.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Giáo Hội chỉ phải trả một phần đóng góp tự
nguyện cho quốc gia qua quyết định của hội đồng quản trị của chính họ, luôn luôn
không quá 3% lợi tức của họ. Giới quý tộc thường được miễn trừ đóng thuế trực
tiếp, ngoại trừ phần phụ thu khiêm nhường một phần hai mươi áp đặt năm 1749.
Tuy nhiên, mối liên hệ giữa những tầng lớp có đặc quyền và hoàng gia, một trụ cột
thứ ba của đất nước Pháp được đặt căn bản trên sự phụ thuộc hỗ tương và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>qua thương lượng. Nhà vua là người đứng đầu
giáo hội Gaulois (Pháp cổ), một giáo hội có một số giới hạn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>về tự trị nào đó đối với toà thánh La Mã, nhưng
đổi lại, giáo hội Pháp lại phụ thuộc vào thiện chí của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhân thân Giáo hội để duy trì tính chính danh
của chế độ quân chủ của mình. Ngược lại, Giáo Hội Công Giáo thụ hưởng một sự độc
quyền về việc thờ phượng nơi công cộng và các luật lệ về luân lý đạo đức. Tương
tự, để có được sự tuân thủ và lòng tôn kính của giới quý tộc, nhà vua chấp nhận
rằng họ phải được đặt lên vị trí cao nhất của mọi cơ quan, từ Giáo hội cho đến
các lực lượng vũ trang, từ ngành tư pháp cho đến hành pháp của nhà vua. Jacques
Neckers, một chủ ngân hàng và là bộ trưởng tài chánh 1777-1781 và chủ tịch hội
đồng bộ trưởng từ 1788 của vua Louis XVI là người duy nhất không thuộc giới quý
tộc trong thành phần nội các của ông.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Nơi cư trú của nhà vua tại cung điện Versailles là nơi phát ngôn uy lực
áp chế nhất của nước Pháp trong thế kỷ 18. Tuy nhiên, văn phòng làm việc của nhà
vua vừa có kích thước nhỏ vừa có những nhiệm vụ giới hạn trong các mệnh lệnh nội
bộ, về chính sách ngoại giao và thương mại. Chỉ có 6 bộ có tên chính thức và 3
trong số được chia cho bộ ngoại giao, bộ chiến tranh và bộ Hải Quân. 3 cái khác
liên quan tới tài chánh, tư pháp và quản lý hoàng gia. Đa số việc thu thuế được
phân chia cho thành phần nông gia tư nhân. Điều quan trọng nhất, mọi khía cạnh
của những cơ cấu trong đời sống công cộng, trong quản trị hành chánh, thuế quan
và các cách đo đạc, luật lệ, thuế má và cả Giáo Hội đều mang dấu ấn của đặc quyền
và sự phát triển lịch sử trong suốt 7 thế kỷ bành trướng lãnh thổ dưới sự cầm
quyền của nhà vua. Cái giá mà vương triều đã phải trả để bành trướng đất đai từ
thế kỷ 11 là để được công nhận các quyền lợi và đặc quyền tại các khu vực mới
chiếm được. Quả thật, vương quốc Pháp bao gồm một vùng đất rộng lớn Avignon và
the Comtat-Venaissin nơi đã từng liên <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tục
trực thuộc Giáo Hoàng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kể từ những ngày
Toà Thánh lưu vong tại đó vào thế kỷ 14. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Loại hiến pháp mà vua nước Pháp dùng quản trị đất nước thuộc loại tục
lệ bất thành văn. Điều thiết yếu của nó là Louis là vua nước Pháp nhờ ân sủng của
Thượng Đế và nhà vua chỉ có trách nhiệm trước mặt Thượng Đế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đối với sự an nguy của thần dân của vua. Dòng
giõi hoàng gia là dòng giõi Công Giáo và sẽ chỉ truyền ngôi cho người con trai
trưởng (gọi là luật Salic). Nhà vua đứng đầu cơ quan hành chánh và toàn quyền bổ
nhiệm các bộ trưởng, các nhà ngoại giao và các viên chức chính quyền cao cấp, đồng
thời giữ quyền tuyên chiến<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và nghị hoà.
Tuy nhiên vì toà tối cao hay quốc hội viện có nhiệm vụ ghi nhận đăng ký các sắc
lệnh của vua, càng ngày họ càng chiếm lấy nhiều quyền hạn hơn cái họ được ban cấp
cho công việc đúng theo tư pháp. Hơn thế, viện quốc hội đã nhất quyết rằng những
‘phản biện dè dặt’ của họ cũng nhằm bảo vệ thần dân chống lại những vi phạm về
các quyền hạn và đặc quyền của họ trừ khi nhà vua lựa chọn xử dụng một điều lệnh
tư<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pháp để áp đặt ý nguyện của vua.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Các thoả hiệp có tính cách lịch sử mà các triều đại nước Pháp đã phải
ký kết để bảo đảm sự chấp nhận của những vùng đất mới thu đạt được trong nhiều
thế kỷ đã được biểu lộ qua những giàn xếp hệ thống thuế khoá rất phức tạp trên
toàn lãnh thổ. Loại thuế trực tiếp chính thức, gọi là thuế thân, khác nhau giữa
các vùng miền và các thành phố đã hoàn toàn mua chuộc được họ. Thuế gián tiếp,
một loại thuế muối, thay đổi từ 60 đồng livres đến chỉ khoảng 1 livre và 10 xu trên
72 lít<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>muối. Olwen Hufton đã diễn tả về
từng đoàn phụ nữ giả mang thai để mang lậu muối từ Brirtany, một nơi chịu thuế
thấp nhất qua phiá Đông đến những vùng thuế cao để hưởng lợi từ cách buôn bán
gian lận thuế má trong loại hàng nhu yếu này.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Trong vấn đề hành chánh cũng vậy, điểm chính yếu là ngoại trừ và miễn
trừ. 58 tỉnh miền của nước Pháp thế kỷ 18 được chia thành nhóm với mục đích quản
trị thành 33 tổng khu.. Những đơn vị tổng khu này vô cùng khác biệt nhau về kích
thước và hiếm khi trùng hợp với các lãnh địa của giáo phận tôn giáo. Hơn nữa,
quyền thế của các vị đại quan của vua lại có thể thay đổi một cách đáng kể. Một
số vùng tổng khu, được coi như tiểu bang như Brittany, Languedoc và Burgundy đã
tuyên bố một số hình thức tự trị, thí dụ như tự trị trong sự phân phối thuế khóa
mà những vùng miền khác không có được. Các giáo phận tôn giáo cũng được sắp xếp
theo kích thước và sự giàu có từ tổng giáo phận Paris tới những toà giám mục nghèo
nàn với những ngôi thánh đường bé nhỏ do kết quả của những đồng thuận chính trị
trong những thế kỷ trước, đặc biệt tại miền Nam với sự lưu vong của Giáo Hoàng tới
Avignon vào thế kỷ 14.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Bản đồ hành chánh nước Pháp và các biên giới của giáo phận tôn giáo đã
không trùng hợp với phán quyết của toà tối cao. Quốc hội viện Paris thi hành
quyền lực trên một nửa đất nước, trong khi hội đồng chủ quyền Arras chỉ có một
quyền tự quyết địa phương nhỏ nhoi. Nói chung, trung tâm hành chánh, tổng giáo
phận và cơ quan tư pháp thủ đô đặt bản doanh ở những thành phố khác nhau trong
cùng một khu vực. Hơn nữa, vượt qua những biên giới này còn là một sự phân chia
cổ xưa giữa các vùng theo luật La Mã thành văn ở phía Nam và các vùng theo tập
quán bất thành văn ở phía Bắc. Bên cạnh<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>sự phân chia này lại còn hàng chục luật lệ địa phương và dĩ nhiên, hàng
giáo sĩ và giới quý tộc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cũng có những luật
lệ riêng biệt của họ nữa.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Những người có liên quan đến thương mại và nghề nghiệp chuyên môn lại
phàn nàn về những khó khăn gây ra cho công việc của họ bởi sự phức tạp của hệ
thống luật lệ trên. Thêm chướng ngại nữa<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>đến từ quá nhiều các hệ thống tiền tệ, cân đo đong đếm khác nhau. Không
có một tiêu chuẩn thống nhất trong sự đo lường về kích thước và khối lượng cho
cả nước. Quý tộc và các thành phố tự ấn định mức thuế cho phí qua trạm khi người
ta chuyên chở sản phẩm qua sông, Vào năm 1664, đa số miền Bắc nước Pháp đã tạo
nên một liên hiệp thuế quan, nhưng đã có những nhà thuế quan giữa họ và phần còn
lại của quốc gia, mặc dù không phải lúc nào cũng giữa biên giới của các vùng và
phần còn lại của Âu Châu. Những vùng miền phía Đông thường dễ dàng trao đổi buôn
bán với nước Phổ hơn là với Paris.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Mọi lãnh vực của cuộc sống công cộng của nước Pháp thế kỷ 18 được biểu
hiện qua sự đa dạng vùng miền và chính sách miễn trừ cùng sức mạnh bền bỉ của các
nền văn hoá địa phương. Các cơ cấu vương triều và quyền thế tập thể của giáo hội
và giới quý tộc càng thêm phức tạp vì những thực thi kiểu địa phương, những miễn
trừ và sự trung thành.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vùng Corbières của
xứ Languedoc đã cho một ví dụ về sự phức tạp của cơ cấu và những giới hạn về việc
kiểm soát mà vương triều gặp phải trong cuộc sống hàng ngày. Đây là một khu vực
mà 129 giáo xứ của nó nói tiếng Occitan ngoại trừ 3 ngôi làng Catalan ở vùng biên
giới phía Nam của vùng. Dù vậy khu vực vẫn bị phân chia trong các lãnh vực hành
chánh, tôn giáo, tư pháp và các mục tiêu thuế khóa giữa các văn phòng tại
Carcassonne, Narbonne, Limoux và Perpignan.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Biên giới của những cơ sở này lại không lâu bền: thí dụ, có những ngôi làng
lân cận nhau do Perpignan quản trị hành chánh, nhưng lại trực thuộc các giáo phận
khác nhau.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong suốt vùng Corbières, có
tới mười cách đo lường khối lượng khác nhau khi dùng căn bản setier (một setier
khoảng 85 lít) và không dưới 50 cách đo lường diện tích khác nhau: một sétérée
(sétérée = sào?) thay đổi từ bằng 0,16 mẫu ở vùng bình nguyên lên tới 0.51 mẫu ở
những vùng cao.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Voltaire và một số nhà cải tổ khác đã vận động chống lại cái mà họ gọi
là sự bất bao dung và sự tàn ác của hệ thống tư pháp, khét tiếng nhất với trường
hợp tra tấn và hành quyết Jean Calas, một tín đồ Tin Lành ở Toulouse năm 1762,
người bị kết án cố ý giết con trai của mình để ngăn đứa con trở lại đạo Công Giáo.
Những sự trừng phạt mà Voltaire và những người khác lên án là sự biểu lộ về một
nhu cầu của chế độ dùng để từ từ nắm lấy sự kiểm soát một vương quốc rộng lớn và
rất đa dạng qua sự hù doạ và gây sợ hãi. Các màn trừng phạt thể chất thường rất
nghiêm khắc và nổi bật. Vào năm 1783, một thầy tu hoàn tục Capucin bị tố cáo sách
nhiễu tình dục một cậu con trai và đâm chém nạn nhân 17 lần đã bị tra tấn trên
bánh xe quay và thiêu sống tại Paris. Hai kẻ ăn mày ở Auvergne cũng bị tra khảo
trên bánh xe quay vào năm 1778 vì tội danh dùng gươm và súng hăm doạ một nạn nhân
của họ. Nói chung, 19% các vụ xử trước toà án tiên khởi tại Toulouse giữa khoảng
1773 – 1790 đưa đến việc hành quyết tại công cộng (đến năm 1783 tăng lên tới
30.7%) và một con số tương đương lãnh án chung thân tại các nhà tù.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Tuy nhiên, theo hầu hết các người đương thời, vương triều của Louis
XVI dường như là một triều đại ổn định và quyền lực nhất trong các chế độ.
Trong khi sự chống đối mang tính địa phương, cho dù là các bạo loạn về vấn đề
thực phẩm hay những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>than phiền về những cao
ngạo của thành phần được ưu tiên, chúng vẫn hầu như luôn nằm trong giới hạn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của hệ thống, đó là chống lại những đe doạ đối
với những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cách lý tưởng hoá<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mà trong đó người ta<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tin rằng hệ thống một thời đã từng có hiệu quả.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Quả thực, trong suốt thời kỳ bất ổn sâu rộng
những năm trước 1789 của cuộc chiến “bột mì” ở miền Bắc nước Pháp 1775, những
người nổi loạn đã hô to rằng họ nhân danh nhà vua đòi hạ thấp giá bánh mì ở mức
giá theo truyền thống là 2 xu một cân Anh, một sự thừa nhận ngầm về trách nhiệm
của vua trước mặt Thượng Đế về sự an sinh của thần dân của nhà vua. Tuy nhiên,
vào những năm 1780s, một loại các thay đổi lâu dài trong xã hội Pháp đặt cơ bản
trên quyền ưu tiên và các tập đoàn. Những khó khăn về tài chánh càng thử thách thêm
khả năng của thành phần ưu tú để đối phó với những thiết yếu của sự thay đổi.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một khủng hoảng chính trị bất ngờ rất có thể
sẽ làm cho những căng thẳng và vấn nạn đó hiện lên thật rõ nét.<o:p></o:p></div>
<i></i></div>
</div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-87160425638107502202018-06-30T03:38:00.000-07:002018-06-30T03:38:00.573-07:00<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<div>
<div style="text-align: right;">
<i> by Peter McPhee</i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<h3 style="text-align: center;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Chương
2:</span>Cuộc khủng hoảng của chế độ cũ</h3>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Các
nhà viết sử từ lâu vẫn tranh cãi về việc liệu giới tư sản thế kỷ 18 có là một
giai cấp có kiến thức không: nghĩa là liệu Cách Mạng Pháp có phải là công trình
của giới tiểu tư sản quyết tâm lật đổ các tầng lớp có ưu tiên và vì thế đã làm
gia tăng tốc độ chuyển hoá từ thời phong kiến sang thời kỳ tư bản cùng song
hành với sự phát triển mang tính lịch sử của mô hình Mác xít chăng?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những thời kỳ của sự tranh cãi này thường được
phân chia thành những kỳ hạn đơn giản, như về việc liệu những người giàu có nhất
trong giới tư sản có hội nhập vào thành phần cai trị ưu tú không? Giả dụ họ có
tham gia, liệu có thể<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho rằng xã hội sẽ
không có cuộc khủng hoảng dài hạn và quá sâu đậm , và như thế cuộc Cách Mạng
Pháp rất có thể<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sẽ rất ngắn ngủi và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bởi thế sẽ chỉ có những hậu quả tương đối
không quan trọng lắm?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Có chứng cớ chắc
chắn cho sự biện giải này. Cá nhân các quý tộc đóng vai trò tích cực trong sự
thay đổi về nông nghiệp và hầm mỏ, đôi khi ngược lại với thanh danh của họ, và
các vị vua phong cấp quý tộc cho những cá nhân là những nhà sản xuất và thương
mại thành công nhất, chẳng hạn như Christophe-Philippe Oberkampf một di dân gốc
Bavarian đã thiết lập một nhà máy in vải sợi tại Jouv gần Versailles.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong số những đối tượng thuộc giới tư sản được
chọn lựa nhất có vào khoảng 70,000 viên chức dễ bị mua chuộc, tăng lên cao tới
khoảng 3700 giới quý tộc được ban cấp từ xuất thân của họ. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một số những tay tư sản trẻ đầy tham vọng này
là những người khác biệt rõ nhất trong việc khởi xướng quân sự chống lại giới
quý tộc sau năm 1789, có lúc họ đã mong ước có thêm tên đệm quý tộc ở trước hay
sau cái tên thường dân của họ, chẳng hạn như: De Robespierres, Brissot de
Warville hay d’Anton. Đó cũng là trường hợp của các nhóm chuyên gia đa dạng làm
thành giới tư sản mà họ đã không coi mình như thành viên của một “giai cấp” liên
kết với nhau trên cả nước qua những vai trò kinh tế xã hội và lợi tức tương tự.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Tuy
nhiên, có lẽ sẽ hữu hiệu hơn để hiểu về đám ưu tú của thành phần tư sản <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vừa tim cách chen chân vào thế giới quý tộc
trong khi đồng thời đã vô tình lật đổ thế giới ấy. Các tay tư sản giàu có nhất
tìm cách mua tước vị và văn phòng quý tộc vì điều đó mang lại cho họ thêm giàu
có và thần thế trong xã hội. Đây là một sự đáng kinh ngạc, bởi họ đã cố bước
vào một thế giới mà họ không bao giờ nghĩ là nó sẽ có ngày bị tan rã.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chẳng hạn như Claude Pèriez, một chủ nhân của
cơ xưởng sản xuất sợi vải ở Greneble và có một trang trại làm đường ở
St-Domingue đã trả tới một triệu livres để mua nhiều lãnh địa và một lâu đài vĩ
đại ở Vizille vào năm 1780, nơi ông ta xây dựng nhà máy vải sợi. Lợi tức của
các lãnh địa của ông ta, khoảng 37,000 livres mỗi năm gần như tương đương với
cái ộng ta hy vọng có được nếu ông đầu tư vào những thứ khác. Tuy nhiên, ngay cả
khi những người làm tốt trong số các tư sản gắn chặt hy vọng và may mắn của họ trong
việc chen chân vào giới quý tộc thì họ vẫn là những kẻ “bên lề”, không phải<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ vì những lời tuyên bố<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuộc hàng “cao quý” của họ đặt cơ bản trên
những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những nền tảng thành tựu khác
nhau, mà còn vì những thành công của họ có tính chất đả phá cái lý do để trở
thành thân phận quý tộc. Đối lại, đám quý tộc tranh đua với giới tư sản <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bằng cách ra vẻ “cấp tiến”, thí dụ như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tham gia vào một hội “những người tự do”, làm
giảm bớt cái độc quyền của tầng lớp họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Những
nhà viết sử khác lại tránh xa những câu hỏi về nguồn gốc kinh tế và xã hội của
cuộc Cách Mạng nhưng không hiệu quả và không tồn tại, và xác quyết rằng nguồn gốc
và bản chất của cuộc Cách Mạng, tốt nhất nên được thẩm định qua một sự phân
tích văn hoá chính trị, theo ý của Lynn Hunt là vai trò của các biểu hiệu, ngôn
ngữ và nghi thức trong sự phát minh và truyền đạt hành động cách mạng. Quả thực,
một số sử gia đã tranh luận về khả năng áp dụng các thuật ngữ như “giai cấp” và
“ý thức giai cấp” vào nước Pháp thế kỷ 18. David Garrioch khởi sự phần nghiên cứu
của ông về sự cấu thành giới tư sản Paris qua lời tuyên bố không hề có giai cấp
tư sản tại Pháp thế kỷ 18, nghĩa là, các nhà tư sản đơn lẻ không tự coi mình là
một phần của một giai cấp có tương tự lợi ích và thể diện. Các bộ tự điển ở thời
điểm đó đã định nghĩa những nhà tư sản bởi vì họ không phải là quý tộc hay thường
dân, hay đơn giản dùng từ ngữ “tư sản” như một thuật ngữ phỉ báng khinh rẻ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Tuy
nhiên, như Sarah Maza trình bày, điều này không có ý nói là không có sự phê
phán giới quý tộc. Ngược lại, những trường hợp nổi bật mà bà nghiên cứu qua việc
xuất bản những ca xử ngắn hạn có ấn bản lên tới 20,000 bản vào những năm 1780s
chứng tỏ rằng có một sự phủ nhận mạnh mẽ và bền bỉ về một thế giới quý tộc truyền
thống được phác hoạ như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là thành phần bạo
động, phong kiến, vô đạo đức và như chống đối lại các giá trị của quyền công dân,
sự hợp lý và các lợi ích. Trong một thế giới hậu bán thế kỷ 18 ngày càng thương
mại hoá, các nhà quý tộc đã tranh luận rằng có nên xoá bỏ các luật lệ về sự chê
bai để cho phép các nhà quý tộc tham gia vào hoạt động buôn bán để làm sống lại
các tiện ích của giới quý tộc trong mắt người dân thường hay không.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cái mà ý tưởng này đề nghị là, trong khi
không có một tầng lớp tư sản có kiến thức với một chương trình chính trị, chắc
chắn có một sự phê phán mạnh mẽ về những tầng lớp có đặc quyền và về những đòi hỏi
bị coi là lỗi thời đối với trật tự <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và
nhiệm vụ xã hội mà họ dựa dẫm.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Nếu
những thay đổi là rõ ràng trong một lối tranh luận công cộng được bày tỏ vào những
năm trước 1789, điều này có thể không mang nhiều ý nghĩa nào đó cho chúng ta biết
về những thay đổi to tát hơn trong xã hội nước Pháp chăng? Hầu hết các nhà viết
sử mới đây đã quay về nghiên cứu điều mà họ gọi là “ nền văn hoá vật chất” của
nước Pháp thế kỷ 18, đó là những đối tượng vật chất và những thực thi của đời sống
kinh tế. Họ không làm điều này để lập lại <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cái nhận thức Mác Xít cũ rich về đời sống trí
tuệ và văn hoá như những “phản chiếu” của cấu trúc kinh tế. Đúng hơn, họ mong
muốn hiểu biết về ý nghĩa mà con người trong thời đại đó bày tỏ với thế giới của
họ qua cách hành xử cũng như <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>câu chữ. Từ
đó, dường như rõ ràng là có những sự thay đổi liên quan với nhau từ kinh tế, xã
hội và văn hoá, đã làm giảm thiểu những nền móng của quyền lực chính trị và xã
hội vào hậu bán thế kỷ 18. Sự bành trướng giới hạn nhưng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rất hiển nhiên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của doanh nghiệp tư bản trong kỹ nghệ, nông
nghiệp ở trong vùng nội địa Paris, và trên hết là các<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngành thương mại, nối kết với ngành mậu dịch
thuộc địa đã phát sinh ra những hình thức làm giàu và những giá trị không cân đối
với những điều căn bản cơ cấu của chủ nghĩa quân chủ tuyệt đối, một xã hội trật
tự của sự ưu thế tập đoàn và những yêu sách về chủ quyền của giới quý tộc và của
Giáo Hội. Colin Jones đã đánh giá rằng số lượng giới tư sản gia tăng từ khoảng
700,000 trong năm 1700 lên tới chừng 2.3 triệu năm 1780. Ngay cả trong số những
tiểu tư sản, một nền văn hoá tiêu thụ khác biệt cũng phát đạt, nhìn thấy rõ
ràng trong các bàn giấy, gương lược, đồng hồ và ô dù. Những thập niên sau năm
1750 là thời điểm của một “cuộc cách mạng trang phục”, theo ý của Daniel Roche,
trong đó các giá trị của sự kính trọng,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>tư cách và tài sản vững chắc được diễn tả qua quần áo ăn mặc trong tất cả
các nhóm xã hội, nhưng đặc biệt là trong tầng lớp trung lưu. Giới tư sản cũng tự
tạo khác biệt với giới quý tộc và thợ thủ công qua lối ăn uống kiểu <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tư sản của họ với những bữa ăn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhỏ nhưng thường xuyên hơn và qua sự đơn giản
các hành vi riêng tư về nhà cửa và cách hành xử.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Jones
đã nghiên cứu nhiều biểu hiện của những giá trị thay đổi này từ trong các tạp
chí của thời điểm đó. Vào những năm 1780s, tờ Journal de Santé và những tờ báo không
định kỳ chú trọng đến sức khoẻ và vệ sinh được tung ra, kêu gọi những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chương trình hoạch định làm sạch đường phố và
không gian: đó là việc cho rằng sự pha trộn giữa mồ hôi và nước hoa mà bọn quan
lại đội tóc giả trong triều thì cũng không thể dung thứ được như mùi hôi thúi của
đám dân nghèo đô thị với sự tin tưởng vào giá trị chữa bịnh của bụi đất và nước
tiểu. Những tiêu đề của tờ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tin tức được
biết đến như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tờ báo tường (áp phích) được
xuất bản trong 44 thị trấn và có tới 200,000 người đọc dễ dàng nhận ra<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>họ trở nên “yêu nước” hơn. Điều này thay đổi
từ việc gia tăng xử dụng các từ ngữ như <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“ý
kiến công chúng, công dân và quốc gia” </i>trong các bình luận chính trị tới việc
quảng cáo trên tờ báo tường của Toulouse vào tháng 12 năm 1788 như: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">những viên kẹo trị ho có chất ái quốc cho lợi
ích công”.</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Trùng
hợp với sự sự nối khớp về những giá trị như vậy với sự thay đổi kinh tế từ từ,
lâu dài và không đồng đều là một loạt những thách đố về trí tuệ để tạo thành những
hình thức chính trị và tôn giáo mà các nhà viết sử gọi là “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">sự khai sáng.</i>” Liên hệ giữa thay đổi kinh tế và đời sống trí tuệ lại
ở ngay tâm điểm của lịch sử xã hội về các tư tưởng, và các lý thuyết gia xã hội
và các nhà sử học tiếp tục chia rẽ về tính chất của cái liên hệ đó. Các nhà sử
học, đặc biệt các sử gia Mác Xít cho rằng nguồn gốc của cuộc Cách Mạng gắn bó
chặt chẽ với sự thay đổi kinh tế căn bản, đã từ lâu hiểu về sự khai sáng như một
biểu hiệu của một xã hội trong cơn khủng hoảng, như là biểu cảm của những giá
trị và những bất mãn của tầng lớp trung lưu. Vì vậy, Albert Soboul đã viết vào
năm 1962 rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">sự khai sáng quả thực là
học thuyết của giới tư sản.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Nền
tảng kinh tế của xã hội đang thay đổi và vì vậy các học thuyết cũng được<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sửa đổi theo. Nguồn gốc trí thức của cuộc
Cách Mạng được tìm thấy trong những tư tưởng triết học mà tầng lớp trung lưu đã
bày tỏ từ thế kỷ 17. Ý thức giai cấp của họ được củng cố thêm nhờ thái độ độc
quyền của giới quý tộc và bởi sự đối nghịch giữa sự tiến bộ của họ về kinh tế
và các vấn đề trí năng và sự thái hoá của họ trong lãnh vực trách nhiệm dân sự.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Một
quan điểm về sự khai sáng như trên cũng được những nhà sử học khác phản biện
khi họ nhắm <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tới cái lợi ích của nhiều
nhà quý tộc có được trong một triết lý mới. Hơn nữa, trong khi thế hệ các sử
gia trí tuệ già hơn có khuynh hướng nhìn lại từ cuộc Cách Mạng đến những tư tưởng
dường như gây cảm hứng cho nó, chẳng hạn như ‘Hợp Đồng Xã Hội” của Rousseau, những
người khác lại ghi nhận cái lợi ích thời tiền Cách Mạng thay vì chú ý tới tác
phẩm “Héloise tân thời”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Giống
như sự khai sáng không phải là một cuộc thập tự chinh về trí tuệ đoàn kết mà tự
nó đánh đổ những phán đoán căn bản của chế độ cũ, Giáo hội Công Giáo cũng không
phải là một tảng bia đá vững chắc luôn luôn chống đỡ cho uy quyền của chế độ
quân chủ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một số các triết gia nổi tiếng
nhất chính là các tu sĩ, thí dụ như Mably, Condillac, Raynal và Turgot. Thêm
vào đó, Dale Van Kley vẫn kiên quyết trong sự quan trọng của di sản tôn giáo
lâu dài về những ý tưởng tự do chính trị của giáo phái Tin Lành và Jansen cùng
những thách đố tới phẩm trật của tôn giáo. Tiến tới nắm 1730, nếu cảnh sát đánh
giá sự ủng hộ cho những chỉ trích của giáo phái Jansen về phẩm trật giáo hội có
tới 3/4 tại các vùng ngoại ô bình dân Paris, thì hậu quả lâu dài của nó sẽ như
thế nào? Mặc dù những cuộc trấn áp giới Jansenist trong suốt thế kỷ, nhưng giá
trị của họ vẫn luôn tồn tại trong số những nhà giàu có, những người đi theo một
luật gia công giáo thời thế kỷ 17 đã có tranh luận rằng Đức Kitô đã không chỉ uỷ
nhiệm cho 12 tông đồ làm các giám mục kế thừa, mà có luôn cả 72 môn đệ hay còn
được gọi là các linh mục đã được thánh sử Luca nhắc đến.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Mặc
dù vậy, có một sự nối kết thiết yếu giữa những chủ đề lớn của nền triết học mới
và cái xã hội<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nó đang thách thức. Đời sống
trí tuệ sôi động của hậu bán thế kỷ chính là một sản phẩm của xã hội đó. Không
hề có sự trùng hợp rằng những mục tiêu chính yếu và nối kết nhau của việc viết
lên sự phê phán là chế độ quân chủ chuyên chế tuyệt đối và chế độ thần quyền.
Diderot đã viết vào năm 1771:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">“ Mỗi thế kỷ có một
tinh thần riêng biệt của nó. Tinh thần của thế kỷ chúng ta dường như là sự tự
do. Cuộc tấn công đầu tiên vào sự mê tín dị đoan thật dữ dội và không bị cản trở.
Một khi con người dám tấn công bằng bất cứ hành vi nào vào cái rào cản tôn
giáo, cái rào cản vô cùng ghê gớm và được tôn trọng bậc nhất này, thì không còn
cách nào có thể dừng lại được nữa. Từ thời điểm khi họ chuyển đổi cái nhìn đe
doạ chống lại cái uy lực thần quyền của hoàng gia, giây phút kế tiếp, họ không
quên hướng tới việc chống lại thế quyền. Sợi dây mà nó vừa gìm giữ vừa chế ngự
nhân loại bao gồm 2 sợi: sợi này không thể buông ra mà không làm sợi kia gãy đứt.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Đối
với hầu hết các triết gia, một sự chỉ trích như vậy bị giới hạn bởi sự chấp nhận
giá trị xã hội của các vị linh mục quản xứ như người canh giữ trật tự và đạo đức
công cộng. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Từ khước đối với cái họ nhìn
thấy như là sự dốt nát và mê tín dị đoan của quần chúng, giới trí thức tương tự
quay về các triều vua quang minh như là cách tốt nhất để bảo đảm một sự tự do
hoá đời sống công chúng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Một
sự giải phóng như vậy cũng cần khuyến khích sự buông lỏng về sáng tạo trong đời
sống kinh tế: đối với các nhà vật lý học như Turgot hay Quesnay, sự tiến triển
thế giới nằm trong sự tự do sáng kiến và trao đổi thương mại (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">thuyết laisser-faire, laisser-passer</i>).
Qua sự tháo gỡ những chướng ngại vật đối với tự do kinh tế, các bang hội, sự kiểm
soát việc buôn bán ngũ cốc và qua sự khuyến khích cải thiện nông nghiệp, sự thịnh
vượng kinh tế sẽ được tạo ra và sẽ củng cố<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>sự tiến triển của tự do dân sự. Sự tự do như vậy chỉ dành riêng cho Âu
Châu: với một số ngoại lệ, những triết lý từ Voltaire tới Helvétius đã hợp lý
hoá các trang trại buôn bán nô lệ như sự tự nhiên của lớp người hạ tiện. Trong
khoảng những năm <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>1716 – 1789 khối lượng
buôn bán qua những hải cảng lớn đã tăng gấp 4 lần với khoảng chừng 2-3% mỗi
năm, một phần là do việc buôn bán nô lệ. Marseilles với 120,000 cư dân năm 1789
đã do 300 đại gia đình thương gia làm bá chủ nền kinh tế. Họ là lực lượng đứng
đằng sau sự Khai Sáng cũng như sự tăng trưởng kinh tế. Năm 1775, một người
trong bọn họ nói rằng:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">“Người thương gia
mà tôi nói tới có một thân thế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có thể so
sánh với giới quý tộc cổ xưa nhất là một người siêu việt với tư cách lớn trong
quan điểm của ông, thiên tài của ông và doanh nghiệp của ông đã đem vận may của
ông vào sự thịnh vượng của nhà nước…” <o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Trong
các từ ngữ này, sự khai sáng không có vẻ như một tư tưởng đặt căn bản trên giai
cấp. Nhưng cái gì đã là biến cố xã hội xảy đến cho những người đọc nó?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong lãnh vực này, đó là lịch sử xã hội của
sự Khai Sáng mà các nhà sử học đã tiến tới gần nhất trong việc đánh giá những
thay đổi văn hoá của những năm 1770s và 1780s. Bắt đầu từ cái cơ sở mà việc xuất
bản là một hoạt động công việc nhiều tầng, Robert Danton, qua sự phân tích một
sổ sách thương mại Thụỵ Sĩ bất chính,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã
khám phá ra cái mà độc giả công chúng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>muốn.
Trong một chế độ kiểm duyệt nghiêm ngặt, những bộ Bách Khoa tự Điển ấn loát<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngoài lề rẻ tiền được nhập lậu từ Thuỵ Sĩ được
bán ra khoảng chừng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>25,000 <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một bộ trong khoảng 1776-1789. Trong khi các
giới chức thẩm quyền nhà nước làm ngơ cho vụ buôn bán những ấn phẩm rẻ tiền từ
bộ Bách Khoa đến sách Thánh Kinh, chính việc buôn bán bí<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mật những sách vở bị cấm đoán mới tiết lộ nhiều
nhất về toàn thể mạng lưới của con người từ người in ấn, thương lái sách vở, kẻ
bán dạo trên đường phố đến những người tải lậu hàng hoá đều<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có thể<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>vướng tù tội để có thể kiếm lợi lộc từ nhu cầu của công chúng. Những bản
mục lục Thuỵ Sĩ hiến cho người đọc ở mọi mức độ tầng lớp của xã hội đô thị một
sự pha trộn mang tính bùng nổ về triết lý và sự thô tục. Những tác phẩm hay nhất
của Rousseau như Helvétius và d’Holbach nằm chen chân với những cuốn đồi truỵ
như “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vệ Nữ trong tu viện hay tôn giáo
trong hoá trang, Cô gái ham vui hay Mối tình của Charlot và Toinette”</i> khởi
đầu với sự diễn tả về một hoàng hậu thủ dâm và những trò dâm loạn của bà với
người em chồng và chế giễu nhà vua:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Đáng thương thay
cho ngài Bệ Hạ,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Ba bốn lần đã bị nhục mạ,<br />
Vì chưng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngài vô cùng bất lực. <br />
Đã không thể làm Antoinette thoả mãn,<br />
Vì điều bất hạnh này ta có thể đoán<br />
Súng đạn của ngài chỉ bé cỏn con<br />
Chắc chẳng lớn hơn một cọng rơm<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Mềm như bún và cong queo thấy ớn…<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Cái giọng điệu đả phá
của những sách vở này lại cũng đi đôi với những bài ca vè quần chúng. Một viên
thư ký trong một bộ ngành có trách nhiệm quy định buôn bán sách vở đã trình lên
cấp trên của ông để áp đặt sự kiểm duyệt nghiêm khắc hơn: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Người ta cảm nhận rằng những bài ca bán dạo trên đường phố để làm vui
lòng quần chúng đang hướng dẫn họ đến một hệ thống tự do. Đám đông ô hợp thuộc đủ
mọi thành phần vô lại tự choàng cho mình cái áo choàng tầng lớp thứ ba (lao động)
đã không còn chút tôn trọng nào đối với giới quý tộc.</i>”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Giọng
điệu thô lỗ nhưng giả đạo đức của những sách vở và các bài ca vè này chế nhạo
Giáo Hội, quý tộc và hoàng gia cho sự suy đồi và bất lực, cùng lúc đả phá cái
huyền thoại về việc những người được sinh ra để cai trị cũng như có khả năng để
cai trị. Đó không phải là vấn đề mà các con trai gái của vua Louis XVI đã sinh
ra vào 1778, 1781 và 1785. Ngay tại các thành phố vùng miền do các tầng lớp có
ưu tiên thống trị như Toulouse, Besanҫon và Troyes, bộ Bách Khoa Tự Điển và sự
thô tục của văn chương bí mật cũng tìm thấy sẵn thị trường. Arlette Farge tranh
luận rẳng, sau năm 1750, giới lao động bình dân Paris cũng đã tham gia nhiều
hơn vào các cuộc tranh luận công cộng, không phải vì những bài viết của giới
trí thức Khai Sáng đã sàng lọc xuống tới họ, mà là do chính họ đối kháng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lại với những tùy tiện độc đoán của hoàng gia.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Sự
Khai Sáng không đơn giản là một phong trào văn hoá tự giác, mà nó tồn tại trong
tiềm thức trong những giá trị chuyển đổi. Vào năm 1700, sự kiểm kê tài sản tại
Paris đã chỉ ra rằng có 13% ngừời có lợi tức là lương bổng sở hữu sách vở, 32%
là viên chức toà án, 26% là giới hiệp sĩ quý tộc. Đến nửa thế kỷ sau, con số là
35%, 58% và 53%. David Garrioch, sử gia<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quận St-Marcel đã chống lại những
di chúc của 2 tay thuộc da giàu có. Nicolas Nouillerot để lại 73 cuốn sách khi
ông ta qua đời năm 1734, tất cả đều về tôn giáo. Jean Auffray qua đời năm 1792
dù giàu có không bằng cũng để lại 500 sách vở gồm có cả những tác phẩm lịch sử
và sách cổ LaTinh cùng một số bản đồ và sổ sách nhỏ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Dĩ nhiên, điều này không nói lên gì nhiều hơn
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là sự yêu thích văn chương của 2 cá
nhân, nhưng Garioch coi đó như là điển hình của sự thay đổi về giá trị và ích lợi
trong số các nhà tư sản<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mà theo họ sự
Khai Sáng là một lối sống.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Lại
còn một cách tiếp cận khác về sự Khai Sáng dựa<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>mạnh mẽ vào tác phẩm của nhà xã hội học Đức Jurgen Habermas viết năm
1960s trong bối cảnh của lịch sử mới đây của đất nước của ông, kèm thêm số kiến
thức về nước Nga của thời Stalin. Theo Habermas, sự Khai Sáng được hiểu rõ ràng
nhất như sự diễn tả trí thức của nền văn hoá dân chủ chính trị. Những sử gia mới
đây đã mở rộng thêm ý tưởng của Habermas về văn hoá chính trị và không gian
công cộng bằng sự đi quá khỏi lịch sử trí thức ưu tú tới những không gian mà
trong đó các ý tưởng được nối khớp và tranh đua. Thí dụ, khác biệt với tập đoàn
trong thế giới, đặc quyền của các học viện quý tộc trở nên thoáng hơn, các trụ
sở Masonic suy nghĩ tự do, một hình thức tư sản và tính xã giao (của nam giới)
phát triển đáng kể sau 1760, mặc cho những lệnh lạc của nhiều vị Giáo Hoàng đã
không ngăn cản được 400 linh mục gia nhập. Có tới khoảng 210,000 hội viên trong
600 trụ sở vào những năm 1780s. Sự lan tràn của chủ nghĩa tự do kiểu
Freemasonry này một phần là sự biểu lộ của một nền văn hoá tư sản khác biệt bên
ngoài những quy định của giới quý tộc ưu tú. Các doanh nhân, không kể các quý tộc
trong các học viện, chiếm tới 35 đến 50% tại các trụ sở, cũng thu hút các chiến
sĩ, công chức và các nhà chuyên môn. Tại Paris, 74% hội viên Freemasons thuộc tầng
lớp thứ ba (thường dân). Tuy nhiên, Dena Goodman phản biện rằng hội
Freemansonry là không gian của đàn ông ngược lại với thế giới salon (phòng
khách) của Paris nơi mà phụ nữ đóng vai trò trung tâm trong việc tạo thành các
không gian có cả nữ tính và sự suy nghĩ tự do. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Như
vậy, cái ý nghĩa thực sự của sự Khai Sáng dường như là một triệu chứng khủng hoảng
của giới cầm quyền và là một phần của cuộc tranh luận chính trị rộng lớn hơn.
Trước năm 1780, các từ ngữ “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">công dân, quốc
gia, hợp đồng xã hội và ước nguyện chung</i>” được nối kết trong toàn xã hội
Pháp phản biện lại với những từ ngữ cũ như “ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">thứ bậc, tầng lớp, tập đoàn</i>.”<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Daniel Roche đã nhấn mạnh sự quan trọng của sự khủng hoảng văn hoá thật
rõ ràng trong một lãnh vực công cộng của lý do phê phán mới trong những phòng
khách Paris, những cộng đồng chịu học hỏi và những trụ sở theo chủ nghĩa tự do
Mason. “Sự đoạn tuyệt với quá khứ, đã xảy ra trong một vài mối quan hệ:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự kiểm duyệt không đạt đưọc gì và một khía cạnh
của tự do đã được thiết lập qua sự tiêu thụ hàng hoá gia tăng cường độ, nhanh
chóng và quyết liệt. Sự liên hệ phức tạp tương tự giữa người đọc sách công cộng
và người viết hiện hữu trong thế giới nghệ thuật, được minh hoạ tronng sự việc
công chúng tiếp nhận tác phẩm “ Lời thề của Horatìi” của David<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào năm 1785, với sự ăn mừng về cách cư xử của
công chúng được nhận thức như đạo đức.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Cái chủ đề của nó vang dội trong số những khán giả thuộc lớp trung lưu
theo trường phái cổ điển. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tác giả của cuốn
“ Trên bức tranh” xuất bản 1762 đã chống lại lối vẽ tranh quy ước và sự suy đồi
của thành phần ưu tú xã hội, khuyến khích sự phê phán nghệ thuật để rút ra những
cân nhắc mang tính luân lý và chính trị.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Thế
giới<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>văn chương sinh động trong những
năm 1780s thực sự là một hiện tượng thành phố. Thí dụ tại Paris, cứ 1200 cư dân
đã có một trường tiểu học và hầu hết nam nữ đều biết đọc chữ. Tại những khu vực
xa xôi quê mùa, nguồn chủ yếu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của chữ in
mà chỉ ít người có học thi thoảng đọc to lên tại các buổi tối tập trung là Thánh
Kinh, lịch phổ thông về các ngày lễ và các mùa, và các loại sách thư viện xanh:
Đây là loại sách sản xuất số lượng lớn với bìa giấy, rẻ tiền, giúp cho người
dân quê tạm quên đi nỗi nhọc nhằn của cuộc sống thường ngày bước vào thế giới kỳ
diệu thời Trung Cổ của các nhân vật siêu nhiên, các vị thánh và các kỳ tích. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong khi dường như có một sự trần tục hoá về
loại thông tin chứa đựng trong các trang lịch, vẫn không có chứng cớ nào về vấn
đề đọc sách được<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những người bán hàng
rong truyền<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tải đến các vùng quê được hấp
thụ với những tư tưởng Khai Sáng, <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Dẫu
thế, miền quê nước Pháp vào những năm 1780s đã trải qua khủng hoảng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại Montigny, hiệp ước tự do mậu dịch với Anh
Quốc năm 1786 đã trở thành thảm hoạ cho kỹ nghệ vải sợi. Các nhà sản xuất miền
quê cũng bị vùi dập tơi bời vì tiền thuê đất của Giáo Hội tăng gấp ba trong những
năm 1780s và năm 1788 mùa màng bị thất thu. Ít nhất tại Burgundy, sự tranh luận
tại các làng mạc đối đầu với quyền lực lãnh chúa được thấy có dấu hiệu gia tăng
qua những đòi hỏi về tiện ích xã hội, lý lẽ và về <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cả những ý tưởng công dân. Có rất nhiều chứng
cớ về các quý tộc đã thuê mướn luật sư để kiểm soát hay thắt chặt việc thu tô
thu thuế cho chính xác như một phương cách tăng thêm lợi tức trong thời buổi lạm
phát, điều mà sau đó được gọi là <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">phản ứng phong kiến</i>.” Thí dụ, vào năm
1786, gia đình Saulx-Tavanes tại Burgundy đã dùng sự thăng tiến của họ lên vị <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thế công tước để tăng gấp đôi mọi thuế thu
trong một năm, làm sống lại một tập tục đã không được xử dụng từ thế kỷ 13. Sự
đầu tư của họ vào việc cải tiến nông trại,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>chưa bao giờ vượt quá 5% các chi tiêu của họ, vào cuối thập niên 1780s
co cụm đến thành con số không, trong khi<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>phí thuê mướn tăng gấp hai vì giới quý tộc chủ đất tìm cách thoát khỏi nợ
nần. Một nhân viên ngành thuế đi qua vùng Tây Nam nước Pháp đã rất kinh ngạc
khi khám phá ra những nhà quý tộc áp đặt những quyền lợi và thuế phí chưa bao
giờ được biết đến hay đã bị xóa bỏ, chẳng hạn như một cách đo đạc lạ thuờng mà
một thẩm phán quý tộc trong nghị viện thành Toulouse đã ép buộc dùng mỗi khi
ông ta đi mua đất. Phản ứng này đã xảy ra trong bối cảnh một cuộc lạm phát lâu
dài, trong khi giá cả của ngũ cốc vượt quá khỏi lương lậu người lao động, và những
vụ mùa thất thu năm 1785 và 1788 làm giá cả tăng gấp đôi. Cộng chung lại, họ giải
thích sự leo thang xung đột tại các vùng quê: có tới chừng 3/4 trong số 4,400
những cuộc tập trung phản đối có ghi chép lại từ 1720 đến 1788 đã xảy ra sau
năm 1765, hầu hết dưới hình thức bạo loạn đòi thực phẩm và chống lại chủ nghĩa
lãnh chúa.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Điều
này phù hợp với luận án của Tocqueville về một nhà nước gia tăng quyền lực và
can thiệp bừa vào việc làm cho giới quý tộc rối loạn hoạt động bằng cách hạ thấp
việc biện giải lý thuyết về các đặc quyền của họ. Các loại thuế phí đóng cho
lãnh chúa có thể không còn hợp pháp như cái giá mà giới không có đặc quyền phải
trả cho sự cứu trợ, bảo hộ và phụ giúp người nghèo đói từ các lãnh chúa thường
ít khi có mặt tại cộng đồng. Thêm nữa, hệ thống lãnh địa dường như nhỏ hơn một
cái giỏ tiền. Điều đó chính là sự đáp lại của các lãnh chúa đối với sự thách đố
này đến uy quyền và tài sản của họ, cả ở trên thượng và hạ tầng, những cái đã
làm cho họ trở nên háo thắng. Trong khi một số nhà sử học tranh luận rằng chế độ
phong kiến đã thực sự ngừng hiện hữu vào hậu bán thế kỷ 18, cho tới nay họ chỉ
có một điểm chung duy nhất là cái quan niệm giới quý tộc độc nhất vô vị dường
như đã mất sự thích đáng đối với những lãnh chúa vắng mặt mà lợi nhuận của họ cóp
nhặt từ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giới nông dân thù ghét họ. Nếu một
chế độ lãnh địa tương đối nhẹ nhàng và không quá hung bạo như tại Roussilon và
Brittany ở <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>2 đầu đối nghịch của đất nước,
nó lại chẳng là gì cả tại các khu vực miền trung tâm hay tại Languedoc. Nói
chung, chính sự phẫn nộ này về chế độ lãnh địa đã nối kết các cộng đồng nông
thôn lại với nhau chống lại các lãnh chúa của họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Nông
dân không chấp nhận quyền lực của những người mà họ được dạy phải chấp hành mà
không <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được phép hỏi han gì. Đặc biệt tại
vùng bình nguyên Languedoc, như Olwen Hufton và Georges Fournier diễn tả, có chứng
cớ về tâm trạng của một anh chàng trai trẻ thường thách đố uy quyền của các
lãnh chúa, linh mục và các viên chức địa phương và trưng bày ra sự cáu giận bị
tố giác như là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một ”tinh thần cộng hoà”
từ giới chức cầm quyền. Cứu xét vài thí dụ từ miền Corbières của xứ Languedoc,
thuộc Đông Nam của Carcassonne: Một người lao công từ Albas đã nói với những
người đồng nghiệp khác khi có vị lãnh chúa đi qua: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Nếu mấy người cũng làm như tôi làm, có lẽ không bao lâu nữa chúng ta sẽ
lấy hết các quyền của cái anh chàng (…) lãnh chúa này.”</i> Sau đó, anh ta nói
với một anh thợ rèn: “ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nếu anh bạn làm giống
tôi làm, anh không chỉ không còn phải giở mũ ra chào trước mặt bọn chúng, mà
anh còn không <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phải thừa nhận chúng là
lãnh chúa của anh nữa, bởi vì đối với tôi, tôi chưa bao giờ và sẽ không bao giờ
ngả mũ chào chúng, một lũ cướp của trộm cắp côn đồ…” </i>Tại vùng Termes gần
đó, một anh chàng đưa người anh em rể ra toà trong những năm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trước thời Cách Mạng vì ông này đã nói rằng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“ anh ta cư xử như một lãnh chúa với giọng
điệu kiêu căng ngạo mạn.”</i> Những người bị các linh mục, quý tộc và những người
địa phương có công ăn việc làm tốt gọi là<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>“đám theo đuôi tự do”, đám “nổi loạn”, tuyệt đại đa số là những nông dân
trẻ và ba phần tư những biến cố sự kiện mà họ có dính líu tới đều liên quan đến
việc họ từ chối tỏ dấu hiệu phục tùng. Vào năm 1780, những thanh niên vùng
Tuchan đã chế nhạo một tay lãnh chúa địa phương bằng một bài ca khiêu khích bằng
tiếng Occitan, tố cáo ông ta thuộc tay theo váy phụ nữ, liên hệ tới việc mê gái
của hắn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Georges
Fournier đã nhận thức được những dấu hiệu rõ ràng của sự phát triển cọ xát tại
Languedoc trong nội bộ các cộng đồng thôn quê và giữa họ với các lãnh chúa của
họ vào hậu bán thế kỷ 18. Những hận thù có từ lâu đối với hệ thống lãnh chúa
càng trầm trọng hơn, chẳng hạn như sự cố chấp của đám nghị viện quý tộc thành
Toulouse kiên quyết duy trì quyền lực của đám lãnh chúa chống lại yêu sách của
cộng đồng trong việc được phép đi vào những vùng đồi khô cằn sỏi đá cho đàn gia
súc gặm cỏ. Các thành viên của thành phần ưu tú trong thời điểm đó cũng chắc chắn
rằng liên hệ xã hội đang thay đổi.Vào năm 1776, vào cuối nhiệm kỳ rất dài và
tích cực làm giám mục địa phận Carcassonne, Armand Bazin de Bezons đã cảnh báo
cấp trên của ông rằng:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">”Có những lúc tinh
thần bạo loạn và sự thiếu tôn trọng các trưởng lão đã trở nên không thể dung thứ.
Chẳng có phương thuốc nào hiệu nghiệm khi người ta đã tự tin rằng họ phải được
tự do. Cái từ ngữ “tự do” này đã được biết đến cả trong những vùng núi non hẻo
lánh nhất, giờ đã trở nên một loại giấy phép không kiểm soát được. Tôi hy vọng
rằng việc xá tội này sẽ không dẫn đến và cuối cùng phát sinh ra những trái đắng
cho chính quyền.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Một
cách chắc chắn, đó là một điều bình thường đối với một người ở một vị trí nuối
tiếc cho sự sụp đổ của những khuôn mẫu hành xử đã được lý tưởng hoá, nhưng có
chứng cớ để phán đoán rằng ông ta đã không sai lầm về sự soi mòn lòng tôn kính.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Lời
cảnh báo của Bazin de Bazons được đưa ra trong cùng một năm với <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự tuyên bố độc lập<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của những thuộc địa Bắc Mỹ của nước Anh, dấy
lên việc tham dự của dân Pháp đứng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>về
phía họ và <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rồi một cuộc khủng hoảng tài
chánh. Cuộc chiến giành độc lập thành công của Hoa Hỳ có lẽ, bằng cách nào đó,
đã làm dịu bớt đi sự nhục nhã mà Pháp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phải
chịu đựng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bởi Anh Quốc tại Ấn Độ, Canada
và vùng hải đảo Caribbeans. Tuy nhiên, cái giá phải trả cho cuộc chiến tới hơn
một tỷ livres, gấp hơn 2 lần doanh thu của quốc gia.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khi vương quốc chao đảo trong cuộc khủng hoảng
tài chánh sau năm 1783, sự thay đổi kinh tế và cấu trúc văn hoá của xã hội Pháp
gây nên những đáp ứng xung đột đối lại lời kêu gọi hỗ trợ của vua Louis XVI.
Cái giá trả cho cuộc chiến gia tăng, bảo tồn một triều đình và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hành chánh<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>mở rộng, vay mượn một món nợ khổng lồ bắt buộc hoàng gia phải tìm kiến
các phương thức để loại trừ sự miễn thuế khoá cho giới quý tộc và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khả năng của các nghị viên chống cự lại các
nghị định của hoàng gia. Hành vi thù nghịch cố thủ của hầu hết giới quý tộc đối
với những cải tổ tài chánh và xã hội thường phát sinh từ 2 yếu tố:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một, cái áp lực lâu năm của vương triều làm
giảm thiểu đi sự tự trị của giới quý tộc. Hai, do sự thách thức của giới tư sản
giàu có, đông đảo và quan yếu hơn là của giới nông dân không bị ảnh hưởng tới
những khái niệm của quý tộc về tài sản, đẳng cấp và trật tự xã hội.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Những
cố gắng llên tục của các quan bộ trưởng trong triều nhằm thuyết phục giới quý tộc
trong các buổi họp chịu đồng ý gỡ bỏ những đặc quyền về tài chánh của giai cấp
thứ hai này chìm lỉm trong sự kiên quyết đòi hỏi rằng chỉ có một sự tập họp tất
cả cái đại diện của cả ba thành phần giai cấp trong một Đại Hội Đồng mới có thể
chấp nhận một sự cải tổ như thế.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khởi đầu
vào tháng Hai 1787, Calonne cố thuyết phục về việc thành lập một hội đồng 144
nhà quý tộc. Chỉ có mười người trong số là nằm ngoài giới quý tộc, qua việc đề nghị
những nhượng bộ như việc thiết lập hội nghị tại tất cả vùng miền để đổi lại việc
giới thiệu một thứ thuế đất phổ thông, giảm thiểu thuế vải sợi và thuế muối và
bỏ đi những hàng rào thuế quan nội bộ. Đế nghị của ông ta bị bỏ xó, đặc biệt đối
với các điều khoản về thuế đất. Theo sau sự bãi nhiệm Calonne trong tháng Tư,
người kế nhiệm ông là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Loménie de
Brienne, tổng giám mục thành Toulouse cũng thất bại trong việc thuyết phục giới
quý tộc với những đề nghị tương tự và họ đã bị bãi nhiệm vào cuối tháng Năm.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Brienne
theo đuổi chương trình cải tổ đa dạng của ông. Lần này, vào tháng Bẩy, chính
nghị viện quốc hội Paris đã từ chối ghi nhận dự luật thuế đất đồng nhất. Căng
thẳng giữa hoàng gia và giới quý tộc lên tới đỉnh điểm vào tháng Tám với sự lưu
vong của nghị viện đến thành Troyes. Tuy nhiên, sự ủng hộ cho nghị viện của cả
giới tinh hoa và quần chúng phổ thông đã buộc nhà vua kêu gọi trở lại.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào ngày 28 tháng Chín, nghị viện trở lại
Paris giữa sự ăn mừng của quần chúng. Nguyên tắc thuế phổ thông được bỏ qua một
bên. Cùng thời gian với sự khủng hoảng giữa hoàng gia và các nghị viện lên tới
đỉnh điểm trong tháng Chín 1787, có tin tức loan rằng đoàn quân thứ 13 của Phổ
đã vượt biên giới để hỗ trợ công chúa Hohnzollern chống lại bọn “ái quốc” trong
nước Cộng Hoà Dutch.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những đồ đoán rằng sự
can thiệp của Pháp hỗ trợ bọn ái quốc<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>đang tới gần bị tan vỡ khi chính quyền loan báo rằng quân đội chưa sẵn
sàng. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Sự
chống cự của nghị viện càng được bày tỏ qua những lời kêu gọi tổ chức một Đại Hội
Đồng, một cơ quan tham vấn bao gồm các đại diện của cả ba tầng giai cấp mà đã
được tổ chức tham khảo lần cuối cùng tận năm 1614. Và tháng 11 năm 1787,
Lamoignon viên bộ trưởng tư pháp đã đọc một bài diễn văn tại nghị viện quốc hội
có mặt hoàng gia tại Paris. Lanoignon, một vị cựu chủ tịch nghị viện nhắc nhở
các đồng viện của ông về sự ưu việt của vua Louis XVI qua sự chối bỏ lời kêu gọi
của họ về một cuộc họp Đại Hội Đồng:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Những nguyên tắc này, đã được toàn quốc chấp
nhận hoàn toàn, chứng tỏ:<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Rằng quyền tối thượng trong vương
quốc duy nhất<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuộc về nhà vua.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Rằng nhà vua<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ chịu trách nhiệm đối với Thượng Đế cho việc
thực thi quyền tối thượng .<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Rằng những lợi ìch và nhiệm vụ hỗ
tương của nhà vua và thần dân bảo đảm sự vĩnh cửu của sự kết hợp này.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Rằng đất nước có một lợi ích được
ban cấp về những uy quyền của nhà cai trị đất nước<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không thể thay đổi.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Rằng nhà vua là nhà cai trị tối
thượng của đất nước và là người duy nhất.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Cuối
cùng là quyền lập pháp ngự trị trong quyền tối thượng của nhà vua, phụ thuộc
trong đó và không chia xẻ cho bất cứ ai.<br />
Những nguyên tắc này, thưa quý ngài, là những nguyên tắc bất biến của vương quốc
Pháp.</span></i><span style="font-family: "Times New Roman","serif";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Khi
các vị vua của chúng ta thành lập nghị viện quốc hội, (ông ta nhắc nhở quý đồng
viện), họ mong muốn đề cử các viên chức mà nhiệm vụ của họ là quản trị công lý
và bảo tồn những sắc lịnh của vương quốc và không phải để xây dựng bên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong họ một quyền lực đối đầu với uy quyền
hoàng gia.” <o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Tuy nhiên, lời
tuyên bố vang dội của Lamoignon về những nguyên tắc của vương quốc Pháp đã
không hù doạ nổi những đối tượng nổi bật nhất chịu khuất phục. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Tháng Năm sau đó,
Lanoignon ấn hành 6 sắc lịnh nhắm mục đích giảm thiểu quyền lực chính trị và tư
pháp của quốc hội làm dấy lên bạo loạn tại Paris và tại <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thủ phủ các vùng miền. Ngay cả những lợi ích <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngầm của giới quý tộc cũng được diễn tả dưới một
thứ ngôn ngữ triết lý:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nghị hội của
thành Toulouse khẳng định rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">các quyền
tự nhiên của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các thành phố áp dụnng cho
mọi nam nhân là không thể xâm phạm, không thể xoá bỏ theo thời gian, vĩnh viễn
tồn tại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>như tính chất tạo nên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nền tảng của chúng.”</i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Loại ngôn ngữ đối nghịch với tuyên bố của
hoàng gia kêu gọi quyền tự trị cho các thủ phủ vùng miền như Bordeaux, Rennes,
Toulouse và Grenoble và những nối kết trực tiếp về sự phụ thuộc kinh tế phát
sinh một sự liên kết đồng minh giữa giới lao động thành phố và các nghị viện địa
phương trong năm 1788.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khi nghị viện
thành Toulouse đi lưu vong vào tháng Sáu 1788 vì sự thách thức của họ đến cuộc
bãi công của sở bộ về quyền tư pháp của quý tộc,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đạo quân hoàng gia đã bị đám dân nổi loạn đuổi
ra khỏi thành phố trong cái<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“n<i style="mso-bidi-font-style: normal;">gày của gạch ngói</i>.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đám hưởng lợi đằng sau giới quý tộc kêu gọi đến
sự tuân thủ “luật tự nhiên, quyền không thể xâm phạm và đất nước” để bảo đảm rằng
thứ liên kết đồng minh đó sẽ không thể tồn tại. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Từ một buổi họp của giới quý tộc địa phương
vào tháng Bẩy 1788 ở lâu đài mà Claude Périer đã đạt được tại Vizille, lại có
thêm một lời kêu gọi cho một Đại Hội Đồng, nhưng lần này, lời kêu gọi đòi hỏi tầng
lớp thứ ba (giới thường dân) phải có gấp đôi số đại diện của 2 tầng lớp ở trên
trong sự công nhận sự quan trọng của tầng lớp này trong đời sống của quốc gia.
Cũng trong tháng đó, vua Louis đã quyết định rằng cuối cùng ông sẽ triệu tập một
Đại Hội Đồng vào tháng Năm 1789 và Lamoignon và Brienne từ chức.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Qua tháng Chín
1788, nhà nông học người Anh Arthur Young đã tự tìm thấy tại hải cảng Đại Tây
Dương của thành phố Nantes chỉ 6 tuần sau khi vua Louis XVI tuyên bố triệu tập
Đại Hội Đồng. Là một nhà quan sát và ghi nhận, Young ghi trong bút ký của ông:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">“Thành
Nantes đang bốc cháy trong cơn lốc tự do như bất cứ phố thị nào trong nước
Pháp. Những cuộc đàm thoại mà tôi chứng kiến tại đây chứng tỏ sự thay đổi to
tát như thế nào trong tâm trí dân Pháp, thực tình tôi không thể tin là chính
quyền hiện thời có thể tồn tại thêm nửa thế kỷ nữa, trừ phi có những tài năng rõ
rệt và bản lĩnh vượt trội nhất cầm lái.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Nantes là một hải
cảng nhộn nhịp với 90,000 cư dân mà nó khuyếch trương nhờ sự tăng trưởng nhanh
chóng của việc buôn bán thuộc địa với vùng đảo Caribbean trong suốt thế kỷ
18.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những thương buôn trò chuyện đã làm
cho ông tin<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>về quyền lợi của những “người
có tài năng” tham dự nhiều hơn vào đời sống công cộng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hơn nữa, sự nhiệt tâm của họ về sự cải tổ tiết
lộ ra nhiều hơn về cuộc khủng hoảng của một nưóc Pháp phong kiến đi quá khỏi sự
va chạm giữa giới quý tộc và nhà vua. Cái nhận thức về chính trị này cũng không
giới hạn chỉ cho giới ưu tú. Ông thợ vá giầy Paris Joseph Charon nhớ lại trong
hồi ký của ông rằng trước những rối ren trong tháng Tám - tháng Chín 1788: ”<i style="mso-bidi-font-style: normal;">sự sôi động chính trị đã đi xuống từ những
người ở hàng cao cấp nhất đến hàng thấp nhất qua đủ loại các<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kênh. Người ta đạt được và chia xẻ những ý tưởng
về hiến pháp công cộng trong 2, 3 năm vừa qua.”</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Sự triệu tập một Đại
Hội Đồng đã làm dịu đi những mối căng thẳng trên toàn thể mức độ của xã hội
Pháp và để lộ ra sự phân chia xã hội mà chúng thách đố cái ý tưởng về một xã hội
“giai cấp”. Sự rung động đáng kể của sự tranh luận trong những tháng trước
tháng Năm 1789, một phần là kết quả của việc tạm dừng việc kiểm duyệt báo chí.
Được biết rằng đã có 1519 loại truyền đơn về các chủ đề chính trị được in ấn giữa
tháng Năm và tháng 12 năm 1788. Trong 4 tháng đầu của năm 1789, lại có thêm
2639 ấn bản theo sau. Cuộc bút chiến này tăng thêm cường độ vì tính thiếu quyết
đoán của vua Louis về những phương thức cần phải làm tại điện Versailles. Bị
xâu xé giữa một sự trung thành với một cơ cấu đã được thiết lập về trật tự đẳng
cấp, ưu thế và những đòi hỏi của cuộc khủng hoảng tài chánh, nhà vua đã bị lung
lạc trên cái câu hỏi chính trị thiết yếu về việc có nên để 3 tầng lớp hội họp
riêng rẽ giống như thời 1614, hay để họp chung phòng. Vào tháng Chín, quốc hội Paris
đã ra quyết nghị rằng trong vấn đề này cần đi theo truyền thống. Sau đó, vua
Louis quyết định vào ngày 05 tháng 12 cho tăng gấp đôi số đại biểu của tầng lớp
thứ ba. Điều này chỉ làm tăng thêm sự nghiêm trọng của quyền lực chính trị, bởi
vì nhà vua vẫn không cho biết việc bầu bán sẽ thực hiện như thế nào. Vào tháng
Giêng 1789, Mallet du Pan, một nhà báo Thụy Sĩ đã bình luận: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“cuộc tranh luận<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>công cộng đã thay đổi hoàn toàn mục tiêu
chính của nó. Bây giờ nhà vua, sự chuyên chế và Hiến Pháp chỉ còn là vấn đề thứ
yếu và nó đã trở thành cuộc chiến giữa tầng lớp thứ ba và 2 giai cấp kia</i>.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Ông hoàng Provence, người em trai
của nhà vua đã sẵn sàng chấp thuận gia tăng đại biểu tầng lớp thứ ba, nhưng đứa
em út Artois và những ông hoàng thân thuộc khác bày tỏ sự cố chấp và sợ hãi của
họ trong một hồi ký viết cho Louis tháng 12:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">“Ai
có thể nói khi nào những ý kiến vô trách nhiệm sẽ dừng lại? Uy quyền của nhà
vua đã đang bị tra vấn. Quyền lực của 2 tầng lớp của đất nước phân chia nhiều ý
kiến: không bao lâu nữa quyền sở hữu tài sản sẽ bị tấn công, sự bất bình đẳng về
vận mạng sẽ được trình bày như một đối tượng của sự cải tổ. Sự đàn áp các quyền
lợi phong kiến đã được đề nghị cũng như sự hủy bỏ về một hệ thống đàn áp, những
tồn tại của tính man rợ”.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Như vậy, có thể
nào tầng lớp thứ ba ngưng ngay lại sự tấn công các quyền lợi của 2 tầng lớp
trên không? Các quyền mà cũng lâu đời không kém chế độ quân chủ, chúng không thể
thay đổi cũng như Hiến Pháp vậy. Những quyền mà nó tự giới hạn đi tìm kiếm sự cắt
giảm thuế mà nó gánh vác. Như vậy thì 2 tầng lớp trên, những tầng lớp đã được
các công dân tầng lớp thứ ba công nhận thân thiết với họ sẽ, với tấm lòng quảng
đại, có thể từ bỏ những đặc quyền về lợi ích tài chánh của họ và bằng lòng gánh
vác trách nhiệm công cộng trong cái sự bình đẳng hoàn thiện nhất.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Cùng thời điểm đó,
Emanuel Sieyès, một linh mục 40 tuổi thuộc thành phần tư sản đã cộng tác bằng một
trong những tường trình đáng chú ý nhất của ông với tựa đề “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tầng Lớp thứ Ba Là Gì?”</i> Tra khảo nỗi ám ảnh
của giới quý tộc với những đặc quyền đáng ghét của họ, Sieyès đưa ra một lời
tuyên bố vang vọng về khả năng của thường dân. Một điều chắc chắn là Sieyès
không phải là một nhà dân chủ. Ông ta ghi chú rằng phụ nữ và người nghèo không
thể được tín nhiệm trong các trách nhiệm chính trị, nhưng thách thức của ông ta
nối khớp lại sự không khoan nhượng căn bản: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">“
Chúng ta hãy tự hỏi ba câu sau: <o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><!--[endif]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Tầng
lớp thứ ba là gì? Là mọi thứ.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><!--[endif]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Từ
xưa </span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">đế</span></i><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">n
nay trật tự chính tri đã là gì? Chẳng có gì.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -18.0pt;">
<!--[if !supportLists]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-list: Ignore;">3.<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></i><!--[endif]--><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Vậy
nó đang hỏi gì? Là một điều gì đó…<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Như
vậy, ai dám nói rằng tầng lớp thứ ba không chứa đựng mọi thứ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cần thiết để xây dựng nên một quốc gia hoàn
toàn? Đó chính là một người mạnh mẽ cường tráng mà một cánh tay vẫn đang bị xiềng
xích trói chặt. Nếu như các giai cấp ưu tiên được tháo bỏ, đất nước sẽ không vì
thế mà xấu đi, trái lại còn tốt hơn. Vậy thì, tầng lớp thứ Ba là gì? Là tất cả
mọi thứ, nhưng là mọi thứ bị trói buộc và đàn áp. Nếu không có các tầng lớp ưu
tiên thì sẽ có gì? Có mọi thứ, nhưng là những thứ tự do và hưng thịnh. Sự lo sợ
nhìn thấy những cảnh ngược đãi được tái tạo gây nên sợ hãi trong giới quý tộc
nhiều hơn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mơ ước<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>họ muốn được tự do.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Giữa tự do và
một ít những đặc quyền đáng ghét, họ đã chọn đặc quyền. Giờ đây, họ kinh sợ cái
gọi là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đại Hội Đồng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mà trước đây họ đã có lần kêu gọi thực thi với
đầy nhiệt tâm</span></i><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">.”<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Truyền đơn của
Sieyès vang vọng lên cái âm thanh của lòng ái quốc mà giới quý tộc quá ích kỷ để
được ký thác vào một diễn tiến tái tạo đất nước và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vì thế có thể bị đào thải khỏi cơ cấu chính
trị. Điều đáng nói ở đây là Sieyès chỉ viết về một tầng lớp ưu tiên, có thể dự
đoán rõ ràng rằng giới tu sĩ bị phân chia<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>ra giữa các linh mục thuộc tầng lớp quý tộc và các linh mục thuộc giới
thường dân.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Mùa đông khốc liệt
1788-1789 với những cơn bão tuyết trong tháng Bẩy đã phá hoại mùa màng tại khu
vực Paris làm cho các nông dân không còn khả năng đóng thuế. Mùa đông cũng mang
lại bất hạnh tương đồng cho các thành phố khác. Các nhà đương thời đánh giá có tới
80,000 người thất nghiệp tại Paris, và có đến khoảng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một nửa hay hơn số đó tại các thành phố kỹ
nghệ vải sợi như Amiens, Lyons. Carcassonne, Lille, Troyes và Rouen. Sự đương đầu
với khủng hoảng tiếp trợ thực phẩm vẫn theo các hình thức truyền thống cũ, tức
là người tiêu thụ tập trung đòi hỏi buộc phải hạ giá cả bánh mì. Tuy nhiên, tại
nhiều khu vực phía Bắc đã có những báo cáo về sự chống đối lại hệ thống lãnh địa,
đặc biệt là các luật lệ về trò chơi và những giới hạn săn bắn. Trên những vùng
lãnh địa của ông hoàng de Conti ở gần Pontoise, không xa Menucourt là mấy, nông
dân và các người làm thuê đã đi săn thỏ bất chấp sự vi phạm vào đặc quyền của <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lãnh chúa. Tại Artois, nông dân của trên chục
làng xóm tụ tập nhau lại để chiếm giữ sân chơi của bá tước d’Oisy.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Vào mùa xuân 1789,
người dân khắp nước Pháp đòi hỏi xây dựng những đề nghị về một sự cải tổ đời sống
công cộng và để bầu ra những đại biểu cho Đại Hội Đồng. Đặc biệt, những hội thảo
của giáo khu và đoàn thể và các cuộc họp của giới tu sĩ và quý tộc đã tham gia
vào việc biên soạn những “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">bản</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">danh sách liệt kê những khiếu nại bất mãn</i>”
để hướng dẫn các đại biểu về các khuyến cáo sẽ được trình lên nhà vua. Việc vẽ
vời lên những bản khiếu nại này trong bối cảnh của sự khủng hoảng tồn tại, của
tình trạng chính trị bấp bênh và của sự chao đảo tài chánh đã là thời điểm quyết
định trong sự chính trị hoá quần chúng về những va chạm xã hội. Ít nhất trên bề
mặt, bản khiếu nại của cả 3 tầng lớp đã chỉ ra<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>một mức độ đáng kể về sự đồng ý, đặc biệt ở mức độ các khu vực. Trước hết,
bất kể là sự diễn tả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lòng biết ơn và
trung thành với nhà vua có thành thật<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>như thế nào đi nữa,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bản khiếu nại
của cả 3 tầng lớp cũng cho rằng nền quân chủ chuyên chế đang trong cơn hấp hối,
và cuộc họp của Đại Hội Đồng trong tháng Năm<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>mới chỉ là bước đầu của một chu kỳ đều đặn. Nếu không có lý do để nghi
ngờ sự thành thật của những cách diễn tả lập đi lập lại về sự biết ơn và thành
tâm đối với nhà vua, thì những cấp bộ trưởng của ông sẽ bị khiển trách vì những
sự bê bối tài chánh và việc lạm quyền của họ.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Nhà vua bị thúc giục phải tiết lộ đầy đủ về tình trạng nợ nần của đất nước
và nhượng bộ cho Đại Hội Đồng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(giờ thường
được gọi là Hội Đồng Quốc Gia) kiểm soát sự chi tiêu ngân sách và thuế má.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Thứ hai, có sự đồng
thuận rằng Giáo Hội đang ở trong một nhu cầu cấp thiết phải cải tổ để kiểm soát
những sự lạm dụng trong phạm vi phẩm trật của Giáo Hội và để cải thiện toàn bộ
hàng giáo sĩ. Thứ Ba, trong khối lượng các quý tộc, giáo sĩ và giới tư sản, dường
như đã hiện hữu một sự chấp nhận chung về những nguyên tắc căn bản của sự bình
đẳng tài chính, rằng giới quý tộc và giáo sĩ sẽ từ bỏ, ít ra là một phần nào
đó, việc được miễn trừ đóng thuế của họ. Bản khiếu nại của cả 3 tầng lớp đã đưa
ra sự đồng ý tương tự về nhu cầu cải tổ tư pháp: rằng luật lệ nên được làm đồng
nhất trong cả nước và giữa các vùng miền; rằng ngành quản trị tư pháp nên giản
tiện và ít tốn kém hơn và rằng luật lệ nên nhân bản hơn. Cuối cùng, những lợi
ích về việc mậu dịch nội tại tự do và làm phương tiện chuyển tải<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và thương mại dễ dàng được chấp nhận rộng
rãi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Tuy nhiên, trên
nhiều vấn đề căn bản của trật tự xã hội và quyền lực chính trị, những bè phái bảo
thủ đã làm giảm thiểu khả năng của sự cải tổ đã được đồng thuận. Những tương phản
nghiêm trọng nhất của bản khiếu nại nằm trong các quan điểm về thế giới phân cực
của giới nông dân, tư sản và các quý tộc vùng miền. Ngay cả giới tư sản tỉnh nhỏ
cũng nói công khai về một xã hội mới mang đặc tính <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“mọi nghề nghiệp được mở mang theo tài năng</i>”, về sự khuyến khích
doanh nghiệp, về bình đẳng thuế khoá, về tư tưởng tự do và về sự chấm dứt đặc quyền.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Giới quý tộc đáp trả với một viễn ảnh hoang
tưởng về cái thứ bậc ổn định của các tầng lớp xã hội và về những nghĩa vụ, về sự
bảo vệ những miễn trừ cho quý tộc và về việc tân trang sự tự trị chính trị. Đối
với các quý tộc tỉnh lẻ, các quyền lãnh chúa và các đặc quyền quý tộc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vô cùng quan trọng không thể<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thương lượng, và từ ý tưởng này phát sinh sự
cố chấp của hầu hết 270 đại biểu quý tộc được bầu đi đến Versailles. Đối với
các viên chức tự trọng, các chuyên gia và những người sở hữu tài sản, những yêu
sách như vậy là xúc phạm và thiếu nhân cách, phản ánh trong sự kiên quyết lập
đi lập lại trong các tờ khiếu nại ở<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các
toà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>án cấp thấp mà những đại biểu thuộc
tầng lớp thứ ba<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nên từ chối <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đễ gặp gỡ riêng rẽ. Đối với sự kiên quyết của
dân làng trong việc tẩy chay các thuế phí lãnh địa hay chỉ thanh toán rất ít,
giới quý tộc tái khẳng định niềm tin của họ vào một trật tự xã hội lý tưởng về
một xã hội có tôn ti trật tự và có sự phụ thuộc hỗ tương, về sự công nhận những
hy sinh vĩ đại mà các hiệp sĩ quý tộc đã cống hiến cho đất nước. Nói chung, giới
quý tộc tìm kiếm một vai trò chính trị rộng lớn hơn cho họ trong phạm vi một chế
độ quân chủ lập hiến có giới hạn, với một hệ thống các đại diện mà nó bảo đảm sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ổn định về trật tự xã hội trong việc bảo đảm
chỉ có một vai trò giới hạn cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giới
tinh hoa của tầng lớp thứ ba. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Một mưu kế biện luận
điển hình của giới quý tộc trên cả nước Pháp là sự tuyên bố thật hùng hồn về việc
sẵn sàng gia nhập vào tầng lớp thứ ba trong cái chương trình cải tổ và chấp nhận
chung về những bổn phận đi song hành với với những câu nói tinh tế mang hàm ý
phủ nhận một cách hữu hiệu sự quảng đại ban đầu của họ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chẳng hạn như cái tầng lớp thứ hai của vùng
Berry hội họp tại Bourges đã bày tỏ niềm vui thích của họ rằng “cái tinh thần
liên kết và đồng thuận mà nó luôn luôn ngự trị giữa ba tầng lớp” nó được biểu lộ
bình đẳng trong các văn bản khiếu nại.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Câu hỏi về việc bầu bán theo cách đếm đầu người<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong sự họp bàn của Đại Hội Đồng là điều duy
nhất chia cách tầng lớp thứ ba khỏi 2 tầng lớp trên cao, những người với mong ước
bền bỉ là chủ ý ở đó để ra lệnh. Tuy nhiên, quả thực, đã có hàng loạt các vấn đề
không đạt đưọc thỏa thuận. Thí dụ, tại giáo khu Levet, cách Bourges 18 kms về
phía Nam, nơi có<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không ít hơn 17 giáo sĩ
và chin giáo dân có quyền lãnh chúa,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trong một cuộc họp với 4 chủ trang trại và 30 người làm thuê đã kiên quyết:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Điều
1: Rằng tầng lớp thứ ba sẽ bỏ phiếu theo <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mẫu đếm phiếu cá nhân tại hội nghị của Đại Hội
Đồng.<br />
Điều 2: Tất cả các hình thức miễn trừ đều bị xoá bỏ, chẳng hạn như những người
quan tâm đến vấn đề đo đạc, tư hữu, doanh trại quân đội v.v… hoàn toàn sinh ra
từ tầng lớp thứ ba bất hạnh nhất.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Điều
9: Luật pháp lãnh chúa phải bị xóa bỏ và người ta chịu trách nhiệm trước công
lý thay vì tuyên thệ trước mặt một thẩm phán hoàng gia gần nhất.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Như
thành viên của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tập đoàn, một bộ phận được
ưu tiên, các linh mục giáo xứ dự kiến một trật tự xã hội được trẻ trung hoá dưới
những điều tốt lành của Giáo Hội Công Giáo độc quyền về đạo đức và thờ phượng.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Tuy nhiên, khi <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>còn là thường dân từ thuở sinh ra, họ cũng đồng
cảm một cách bất hạnh với những nhu cầu của người nghèo về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự mở ra những vị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trí thăng tiến cho những người “có tài năng”,
kể cả những vị trí trong phẩm trật Giáo Hội, và những lời kêu gọi cho một hệ thống
thuế phổ quát. Tuy nhiên, không giống với tầng lớp thứ ba, giới giáo sĩ kiên
quyết không chịu đầu hàng độc quyền của họ trong việc thờ phượng và luân lý đạo
đức công.Tầng lớp thứ nhất tại Bourges đã viết đơn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khẩn cầu nhà vua ra lệnh rằng tất cả những
người tìm cách truyền bá chất độc nghi ngờ của họ, sự tấn công tôn giáo và những
huyền bí , kỷ cương và tín lý của tôn giáo phải bị coi là kẻ thù của Giáo Hội
và Đất nước, và sẽ bị nghiêm trị; rằng<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>những nhà in phải bị cấm đoán in ra những sách vở trái nghịch với tôn
giáo. Họ khẳng định rằng: “Giáo Hội Công Giáo La Mã là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tôn giáo <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thực sự duy nhất.” Trong khi bản khiếu nại của
quý tộc được đồng thuận chấp nhận, bản của giới giáo sĩ tiết lộ ra một sự căng
thẳng rõ ràng giữa giới giáo sĩ triều (cai quản giáo xứ) và những giáo khu đại
thánh đường và các tu viện ở các thị trấn.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Hàng giáo sĩ thành Troyes kiên quyết giữ vững sự phân biệt truyền thống
về việc 3 tầng lớp hội họp riêng rẽ, nhưng lại làm một sự miễn trừ tối quan trọng
về vấn đề thuế khóa. Trong vấn đề này, họ hối thúc một hội nghị chung thừa nhận
một loại thuế phân bổ tương xứng cho mọi cá nhân của cả ba tầng lớp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Những bản khiếu nại
của người dân thường thành thị được trình bày đủ kiểu qua những cuộc hội họp của
các nhà đại công nghệ, những cuộc họp giáo xứ và đôi khi là các cuộc hội họp của
giới buôn bán. Hầu hết dân thợ thuyền lao động thành phố<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thì quá nghèo để hội đủ tiêu chuẩn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tài sản cần thiết đòi hỏi để được tham dự. Tại
Paris, chỉ có 1 trong 5 người trên 25 tuổi là có đủ điều kiện. Giống như giới
nông dân, bản khiếu nại của giới tiểu thủ công tiết lộ một sự trùng khớp về lợi
ích với những lợi ích của giới tư sản trong các vấn đề tài chánh,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tư pháp và chính trị, nhưng có sự khác biệt
rõ ràng về các quy tắc kinh tế với việc đòi hỏi một sự bảo vệ chống lại việc cơ
giới hoá và cạnh tranh, và đòi có sự kiểm soát việc mua bán mễ cốc. Đám người
thù hằn giận dữ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tại Rouen nhượng bộ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">: “ Chúng tôi không gọi các nhà tư bản là
đám vị kỷ, họ là anh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>em của chúng tôi” ,
trước khi họ gọi là :”sự đàn áp bằng máy móc” như vậy: “ sẽ không có sự thi
đua, không có vấn đề về thị trường”.</i> Khiếu nại của dân làng Norman tại
Vatimesnil cũng khẩn cầu nhà vua vì<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lợi
ích của nhân dân mà từ bỏ các máy dệt vì chúng làm tổn hại đến dân nghèo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một điều tương tự cũng được giãi bày trong một
trong những khiếu nại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hiếm hoi của giới
phụ nữ,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của những người bán hoa tại
Paris phàn nàn về những hậu quả của việc loại bỏ các quy tắc mua bán của họ:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Times New Roman","serif";">“Vô
số các người bán hàng đã không tạo nên được cái kết quả hữu ích mà chúng tôi đã
hy vọng qua sự cạnh tranh. Khi số lượng người tiêu thụ không gia tăng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tương hợp với số lượng người sản xuất<br />
, họ sẽ làm tổn hại nhau.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ngày nay, khi
ai ai cũng có thể bán hoa và mở tiệm bán, lợi tức khiêm tốn của họ bị chia xẻ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tới một thời điểm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>họ không còn có thể tồn tại. Bởi vì nghề nghiệp
của họ không thể nuôi sống họ, họ sẽ đi tìm kiếm những nguồn mà họ thiếu thốn
trong sự trụy lạc và những trò dâm đãng tồi bại nhất.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Sự chân thật của
40,000 bản khiếu nại nông thôn như những lời tuyên bố của thái độ quần chúng
thường bị chất vấn, không chỉ bởi số lượng của các bản khiếu nại tham gia vào
việc phác thảo quá rộng lớn, trong nhiều trường hợp, những bản khuôn mẫu được
lưu truyền khắp miền quê từ thị trấn này qua thị trấn khác, cả khi chúng được
chấp nhận hay<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thêm thắt vào<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ở mức độ địa phương.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mặc dù với điều này, chúng vẫn là nguồn không
thể bỏ qua đối với các sử gia. Một tỷ dụ về 1,112 bản khiếu nại, mà trong đó có
748 bản đến từ các cộng đồng thôn quê đã là một đề tài phân tích có chất lượng do
John Markoff và Gilbert Shapiro soạn thảo. Phân tích của họ chỉ ra rằng vào năm
1789, người nông dân lưu tâm về vật chất<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>nhiều hơn về những gánh nặng mang tính biểu trưng, và rằng họ phần lớn bỏ
qua những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>biểu tượng của thân phận lãnh
chúa mà nó có ít ảnh hưởng trong lãnh vực vật chất, chẳng hạn như việc được
mang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vũ khí ở những nơi công cộng hay được
có những hàng ghế riêng trong các thánh đường. Sự thù hằn với những yêu sách của
lãnh chúa có xu hướng đi song hành với việc phê phán các loại thuế phí họ phải
đóng và những thực thi của Giáo Hội. Có nghĩa là họ được coi là chịu ràng buộc
trong phạm vi chế độ lãnh chúa.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Những bản khiếu nại
của nông dân có độ dài khác nhau từ nhiều trang phê phán tỉ mỉ cùng với những đề
nghị kèm theo đến chỉ độ chừng ba dòng chữ viết lẫn lộn tiếng Pháp và thổ ngữ
Catalan viết từ một thôn làng nhỏ có tên Serrabone ở dưới chân dãy đồi sỏi đá
Pyrenees.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong những khu quận của thành
Troyes, Auxerre và Sens một cuộc phân tích của Peter Jones từ 389 bản khiếu nại
của giáo xứ chỉ ra rằng những loại thuế tô và lệ phí trả cho lãnh chúa bị chỉ
trích công khai lên tới 40% (Troyes), 36% (Auxerre) và 27% (Sens), bỏ qua một
bên các loại than phiền khác về quyền săn bắn và các toà án lãnh chúa. Một điều
không thể tránh được, các khiếu nại hỗn hợp<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>chung do giới tư sản thành thị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>viết
ra ở cấp khu quận đã cắt bỏ nhiều phàn nàn vùng quê vì cho là quá tủn mủn. Tuy
nhiên có tới 64% của 6666 bản khiếu nại ở cấp độ này trên cả nước kêu gọi việc
xoá bỏ thuế phí lãnh chúa. Hoàn toàn trái ngược, 84% các khiếu nại của giới quý
tộc lại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giữ hoàn toàn im lặng về vần đề
này.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Trung tâm điểm của
những căng thẳng tại vùng quê là sự va chạm lâu đời trong việc kiểm soát tài
nguyên. Như Andrée Corval chứng tỏ, trước năm 1789, việc quản trị và bảo tồn rừng
núi luôn luôn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chịu sự căng thẳng lớn lao
do áp lực ngày càng gia tăng từ sự gia tăng về<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>dân số và giá cả gỗ ván và những thái độ buôn bán của những chủ nhân của
các rừng tài nguyên. Những bản khiếu nại của các hội đồng giáo xứ quan tâm tới
việc bảo tồn tài nguyên, đặc biệt là cây rừng và coi những đòi hỏi quá mức của
ngành kỹ nghệ địa phương và các lãnh chúa như những kẻ thù của mội trường địa
phương. Đặc biệt tại miền Đông nước Pháp, sự phát triển của nền kỹ nghệ khai
thác hầm mỏ xử dụng gỗ làm nhiên liệu là trọng tâm của sự giận dữ của dân quê, chẳng
hạn như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã được chỉ ra trong cái chủ đề
được lập đi lập lại rộng rãi trong những khiếu nại cấp giáo xứ ở quanh vùng
Amon miền Đông Pháp mà các lò rèn, lò nấu, các hãng xưởng được thiết lập trong
vùng Franche-Comté trong phạm vi 30 năm qua bị phá huỷ cũng như những lò cũ mà
chủ nhân của chúng không sở hữu những khu rừng đủ lớn để giúp chúng hoạt động 6
tháng một năm. Những khiếu nại khác lại phẫn nộ vì những gì thải ra từ hầm mỏ,
hầm chứa phân bón và những ống thoát đổ xuống sông hồ nơi dùng để tưới ruộng vườn
hay cho gia súc uống, gây nên bệnh tật và làm cá chết. Từ Brittany,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giáo xứ Plozévet đã bày tỏ một quan điểm
chung:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Một kẻ thuê đất nghèo nàn lỡ cắt một khúc
cây chẳng đáng giá bao nhiêu, nhưng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có
giúp chút ít cho nhu cầu của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của anh ta hay cho chiếc xe thồ hay cho cái
cày thì bị trách phạt và đền bù thiệt hại theo giá của cả nguyên cây. Nếu ai ai
cũng có quyền tự trồng cây và đốn cây mà không thể buôn bán thì có lẽ đã không
mất quá nhiều cây xanh.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Nhiều khiếu nại
thôn quê cũng nhắm vào cái cố gắng khuyến khích khai quang đất đai của hoàng
gia. Những sắc lịnh của hoàng gia năm 1764, 1766 và 1770 đã cho phép giảm thuế
cho tất cả các loại thuế nhà nước và thuế thập phân trong 15 năm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho những vùng đất khai quang và báo cáo hợp
lệ cho giới chức thẩm quyền. Mặc dù sắc lịnh quy định rằng luật lệ về việc đặt
ngoài vòng pháp luật việc khai phá rừng cây, bờ sông và triền đồi năm 1669 của
Colbert vẫn tiếp tục hiệu lực, các giáo xứ phàn nàn một cách đắng cay về sự xoi
mòn vì nạn khai quang.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Họ nhắm sự chỉ
trích không chỉ đối với những người nông dân của họ mà cả vào những chủ đất quá
xấu xa hay thờ ơ trong việc trồng cây lại những khu vực họ khai quang. Thí dụ, tại
Quincé và những giáo xứ khác gần Angers, họ đòi hỏi những lãnh chúa và những chủ
đất rộng lớn phải đi trồng cây lại. Tại xứ St-Barthélemy cạnh đó, bản khiếu nại
kiên quyết yêu cầu tất cả những ai đã <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đốn
cây phải thay thế vào một cây khác theo như<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>cáí gương mẫu của người Anh.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Như Markoff đã nhấn
mạnh, các bản khiếu nại là một sự chỉ dẫn không hoàn thiện về cái gì xảy ra tại
các vùng quê sau đó, không chỉ vì những trường hợp khác nhau khi chúng được
phác thảo, mà bởi vì bối cảnh chính trị của toàn quốc và của địa phương thay đổi
một khi Đại Hội Đồng đã nhóm họp.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong
bất cứ trường hợp nào, người dân được tham khảo về những đề nghị cải tổ, không
phải về việc họ có muốn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một cuộc Cách Mạng
hay không. Người nông dân đòi hỏi về việc thế giới sẽ ra sao, điều mà trước đây
chỉ có trong trí tưởng tượng của họ, chỉ sau đó mới trở thành sự chú trọng đến
hành động tập thể. Tại những cộng đồng xa xôi hẻo lánh, sự phụ thuộc kinh tế
còn làm họ đắn đo nhận thức về cái giá phải trả một khi cất tiếng về cái đặc
quyền của giới quý tộc. Tuy nhiên, một số hội đồng giáo xứ đã rất gan dạ trong
sự chỉ trích<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trực tiếp thứ thuế thập
phân và hệ thống lãnh chúa.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại một góc
phía Nam của đất nước, cộng đồng nhỏ bé Périllos đã đệ trình vài hàng khiếu nại
mang tính chất thù hận không nể nang đối với hệ thống lãnh chúa mà họ tuyên bố
tay lãnh chúa trong vùng đối xử với họ như những nô lệ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Điều rõ ràng nhất
là giới quý tộc và thường dân không thể đồng thuận trong việc xếp đặt bầu bán
trong Đại Hội Đồng như thế nào. Quyết định của vua Louis vào ngày 05 tháng 12
cho tăng gấp đôi số thành viên đại biểu thuộc tầng lớp thứ ba, trong khi vẫn giữ
im lặng trong việc nên bầu bán ra sao tại Versailles chỉ càng nhấn mạnh thêm đến
vấn đề quan yếu của quyền lực chính trị.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Có một cam kết được chia xẻ chung trong cả 3 tầng lớp về nhu cầu phải
thay đổi và một sự đồng ý chung<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trên vô
số những lạm dụng đặc biệt trong số máy<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>nhà nước và Giáo Hội. Tuy nhiên, những chia rẽ trên những vấn đề căn bản
về quyền lực chính trị, chế độ lãnh chúa và những đòi hỏi về đặc quyền cơ chế
đã không thể nào hoá giải được vào thời điểm các đại biệu đi đến Versailles.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Các sử gia đã
tranh cãi rất lâu về việc có hay không những nguyên nhân sâu xa và lâu dài về sự
va chạm chính trị dấy lên vào năm 1788 và có hay không những lằn ranh rõ rệt về
sự thù ghét mang tính xã hội. Một số người vẫn kiên quyết rằng sự xung đột
chính trị chỉ ngắn hạn và có thể tránh được. và họ đã chỉ ra sự cộng tác của
các quý tộc và giới tư sản giàu có trong một nhóm ưu tú nổi danh và đoàn kết
như những chủ nhân các tài sản, những người nắm giữ hành chánh, những nhà đầu
tư và cả đến sự liên quan trong ngành nông nghiệp và kỹ nghệ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ với mục đích kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên,
giữa những nhà tư sản này và gíới quý tộc ưu tú<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>là một tầng lớp quý tộc cai trị với những danh hiệu được kế thừa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mà họ thống trị những cấp bậc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có quyền ưu tiên, chức vụ , giàu có và thân<u> </u>phận cao nhất. Trong khi việc được
phong tước là tham vọng của giới tư sản giàu có nhất, việc tìm<span class="msoDel"><del cite="mailto:VINH" datetime="2017-10-28T15:53"> </del></span>danh
hiệu quý tộc của tầng lớp<span class="msoIns"><ins cite="mailto:VINH" datetime="2017-10-28T15:51"> </ins></span>thứ hai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được đặt ra để điều tra những vụ tuyên bố đạt
thân phận quý tộc trong sự bảo vệ ranh giới của họ chặt chẽ. Và theo ngôn ngữ
đường thời, ngay trong phạm vi nội bộ của tầng lớp thứ hai cũng đã có sự khinh
thường lớn lao đối với những tước vị thấp kém hơn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Trong khi các cấp
bậc cao hơn của giới tư sản và quý tộc liên hiệp với nhau thành một thành phần
ưu tú của giới quý tộc, toàn thể tầng lớp thứ hai này không sẵn lòng từ bỏ các
tiêu chuẩn ưu tiên của họ cho một trật tự xã hội với những quyền lợi và nghĩa vụ
bình đẳng. Những cố gắng cải tổ cơ cấu sau 1774 luôn luôn sụp đổ vì những tảng
đá cố chấp này và sự bất lực của nhà vua trong việc điều khiển những thay đổi
căn bản tới một hệ thống mà nhà vua là người ở trên đỉnh cao nhất. Những thay đổi
xã hội kể từ 1750 đã làm trầm trọng thêm những căng thẳng giữa thành phần tinh
hoa này và thành phần giới đặc quyền ưu tiên chiếm đa số nhưng ít nổi danh hơn
trong khi dung dưỡng những quan niệm đối nghịch về các nền tảng của các uy lực<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chính trị và xã hội trong số các thường dân.
Những tên tuổi giả tạo như ‘de Robespierre, Brissot de WArville và d’Anton chẳng
lửa bịp được ai.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif";">Những tên tuổi lừng danh tại
Paris và cả Versailles như Benjamin Franklin, Thomas Jefferson và John Adams,
những đại diện của một chính quyền cộng hoà từ cuộc phổ thông đầu phiếu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho thấy sự khủng hoảng về niềm tin cậy trong
cấu trúc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pháp lý của chế độ cũ. Sự tranh
luận trên các điều khoản đặc biệt chuẩn bị cho hội nghị Đại Hội Đồng đã giúp
chúng ta chú trọng tới những hình ảnh của các thành<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phần quý tộc, tư sản, và giới nông dân về một
nước Pháp tái sinh với sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rõ ràng đầy kịch
tính.<o:p></o:p></span></div>
<i></i></div>
</div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-73737711973869465972018-06-30T03:32:00.002-07:002018-06-30T03:32:50.672-07:00<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<div>
<div style="text-align: right;">
<i> by Peter McPhee</i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<h3 style="text-align: center;">
Chương 3: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cuộc Cách Mạng năm 1789</h3>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Trên 1200 đại biểu của 3 tầng lớp dân tề tựu tại Versailles vào cuối
tháng Tư 1789. Những kỳ vọng của các đại biểu cử tri đoàn thật vô giới hạn được
biểu lộ qua sự in ấn của giới thường dân từ một tấu trình khiếu nại dài 7 trang
của vùng Anjou miền Tây nước Pháp có tên “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ave
et le credo du tiers-état</i>” mà nó kết luận bằng một sự thừa nhận tín điều của
các tông đồ: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br />
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Tôi tin tưởng vào sự bình đẳng mà Thượng
Đế tối cao, đấng tạo nên trời đất đã thiết lập cho con người. Tôi tin vào sự tự
do, cái tự do được cảm nhận do sự can đảm, và được sinh ra từ lòng bao dung;
cái tự do đã phải chịu đựng đau khổ dưới thời của Brienne và Lamognon, chịu hy
sinh, chết đi và được mai táng và đi vào hoả ngục; cái tự do<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rồi sẽ sống lại, sẽ xuất hiện giữa người dân
Pháp; sẽ ngự bên hữu của Tổ Quốc nơi mà Tổ Quốc<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>sẽ phán xét cả tầng lớp thứ ba và các tầng lớp quý tộc.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tôi tin tưởng vào đức vua trong quyền lập pháp của nhân dân, trong hội
nghị của Đại Hội Đồng, trong sự phân chia bình đẳng việc đóng thuế, trong sự sống
lại của các quyền lợi của chúng ta và trong cuộc sống vĩnh cửu. Amen”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dĩ nhiên, thật khó khăn để chắc
chắn rằng tác giả có thực sự cố ý mỉa mai châm biếm và phạm thượng hay thực sự
tin rằng sự đổi mới khai sáng chính là lời của Chúa. Tuy nhiên dù trong trường
hợp nào, “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">bài kinh chào mừng</i>” trên cũng
chỉ ra nó đã vay mượn ngôn từ của Giáo Hội<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trong những cố gắng để nối khớp một trật tự biểu hiệu mới.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự bày tỏ của các tấu trình khiếu
nại trong tháng Ba đã được hoàn thành bằng một cuộc bầu cử các đại biểu của cả
3 tầng lớp cho Đại Hội Đồng Quốc Gia được ấn định hội họp vào ngày 4 tháng Năm
1789. Các vị linh mục hối hả thi hành quyết định của vua Louis sao có lợi cho
giới giáo sĩ triều (quản xứ) qua sự bầu bán tại các phái đoàn thuộc tầng lớp thứ
nhất (giia cấp giáo sĩ): họ bầu theo từng cá nhân trong các cuộc họp bầu cử đại
biểu, trong khi các tu viện chỉ có một đại biểu và các đại thánh đường chỉ một đại
biểu cho 10 giáo khu. Điều này được làm như thêm một phương cách áp lực vào giới
quý tộc và như một đánh dấu về những việc vi phạm tôn giáo của vua Louis. Henri
Grégoire, một linh mục chính xứ tại Lorraine, con trai của một thợ may đã tuyên
bố: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Là một người cai quản giáo xứ, chúng
tôi có những quyền hạn để đòi phải được thực thi, như một cơ hội thuận tiện
chưa từng xảy đến trong suốt 12 thế kỷ qua. Chúng tôi phải nắm lấy nó.”</i> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Yêu sách của ông đã được nghe: khi giới giáo sĩ
tập trung để bầu cử đại biểu vào đầu năm 1789, 208 người trong số 303 được chọn
thuộc thành phần giáo sĩ cấp thấp; chỉ có 51 trong số 176 vị giám mục được lựa
chọn. Hầu hết 282 đại biểu quý tộc nằm trong thành phần ưu tú của giới quý tộc
nhưng họ ít có tư tưởng đổi mới hơn những người như Lafayette, Condorcet,
Mirabeau, Talleyrand và những người khác hoạt động trong thành phần đổi mới của
lớp người thuộc hội “Xã Hội 30” tại Paris, những kẻ giàu có và thuộc giới thế tục
sẵn sàng chấp nhận sự nhượng bộ ít nhất các ưu tiên về tài chánh.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tại những giáo xứ vùng sâu vùng
xa,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những buổi hội họp của đám đàn ông đóng
thuế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trên 25 tuổi của tầng lớp thứ ba để
bầu ra 2 đại diện<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho 100 hộ gia đình đầu
tiên và một người nữa cho mỗi 100 hộ kế tiếp. Đối lại, các đại diện này sẽ lựa
chọn <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>để bầu ra đại biểu cho mỗi người
trong số 234 cử tri đoàn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự tham dự khắp
nơi thật đáng kể nhưng vô cùng khác biệt, trong vùng thượng Normandy <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có sự thay đổi từ 10 đến 88% giữa các giáo xứ,
quanh Béziers từ 4.8 đến 82.5%, tại Artois từ 13.6 đến 97.2%. Điều trở nên một
sắc thái chung của thời kỳ Cách Mạng là, thường thường, những cộng đồng nhỏ bé
có sự đoàn kết mạnh mẽ hơn thì mức độ tham dự đạt được cao nhất.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một hệ thống bầu cử gián tiếp được thực thi
cho tầng lớp thứ ba, nơi các giáo xứ và các đoàn thể bầu ra những đại diện và
những đại diện này đối lại sẽ bầu ra các đại biểu cho khu quận. Điều này bảo đảm
rằng thực sự tất cả 646 đại biểu của tầng lớp thứ ba là các luật gia, công chức,
các chủ nhân có tài sản, các nhân vật quan trọng và nổi tiếng trong khu vực.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chỉ có 100 trong số các đại biểu tư sản này là
thuộc các ngành buôn bán và kỹ nghệ. Một trường hợp ngoại lệ hiếm hoi trong số
lớp người trung lưu này là Michel Gérand, một nông dân ở gần Rennes, người có mặt
tại Versailles với bộ đồ lao động.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Một khi có mặt tại Versailles, 2
tầng lớp một và hai ăn mặc trang phục tương xứng với đẳng cấp riêng biệt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong phạm vi giai cấp của họ, trong khi tầng
lớp thứ ba ăn bận đồng nhất với toàn trang phục màu đen từ đầu đến chân. Theo
như lời của một vị bác sĩ có mặt lúc đó tại Paris: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“ Trông còn xấu hơn áo choàng đồng phục của thành phần thấp kém nhất
trong các trường Đại học Anh Quốc.</i>“ Một đại biểu bình phẩm: “Một điều luật
vô lý và kỳ quặc đã được áp đặt khi chúng tôi đi đến do thấy<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chủ đạo diễn các toà án các chuyện nhỏ nhặt.
“Được nhắc nhở nhớ về thân phận thấp kém trong cái phẩm trật của cái xã hội tập
thể này ngay tại buổi khai mạc Đại Hội Đồng, những con người hầu hết<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuộc vùng miền và giàu có này, chẳng bao lâu
khám phá ra cái viễn ảnh chung. Chính là sự đoàn kết mà chỉ trong vòng 6 tuần lễ,
đã làm cho họ mạnh dạn dấy lên một sự thách thức cách mạng chống lại chế độ
chuyên chế và các đặc quyền.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vấn đề tức
thời<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>vấn đề phương thức bầu cử: trong khi các đại biểu tầng lớp thứ ba từ chối
bỏ phiếu riêng biệt, giới quý tộc lại ủng hộ (qua 188 thuận đối với 46 chống) và
giới giáo sĩ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khoảng cách thu hẹp hơn (
134 vs 114) Cuối cùng, vua Louis chấp thuận yêu sách của giới quý tộc là 3 tầng
lớp đại biểu bỏ phiếu trong 3 căn phòng riêng biệt đã làm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dấy lên sự phẫn nộ của các đại biểu tư sản.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Qua đó họ được khuyến khích rời bỏ hàng ngũ 2
tầng lớp ưu tiên trên. Vào ngày 13 tháng Sáu, có 3 linh mục chánh xứ từ Poitou đã
gia nhập vào tầng lớp thứ ba. Hôm sau lại thêm 6 người nữa theo chân, kể luôn
Grégoire.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào ngày 17, tầng lớp thứ ba lại đi
xa hơn và họ tuyên bố rằng: “S<i style="mso-bidi-font-style: normal;">ự diễn dịch
và trình bày chung sẽ thuộc về họ.Tên Hội Đồng Quốc Gia là danh xưng duy nhất
thích hợp</i>.” Ba ngày sau, họ thấy cửa phòng họp của họ bị khoá không thể vào,
các đại biểu kéo nhau di chuyển qua một sân chơi quần vợt có mái che của hoàng
gia và dưới sự lãnh đạo của nhà thiên văn Jean-Sylvain Bailly, qua một lời thề
cương quyết không thể lay chuyển,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>họ kiên
quyết tiếp tục mọi diễn tiến của họ ở bất cứ nơi nào cần thiết:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Hội Đồng Quốc Gia, khi được triệu tập đặt nền tảng cho Hiến Pháp của đất
nước, để thực hiện sự tái tạo của trật tự công cộng và bảo tồn những nguyên tắc
thực sự của thể chế quân chủ, không gì có thể ngăn cản cái hội đồng ấy tiếp tục
những cuộc thảo luận của họ tại bất cứ nơi nào họ có thể tự kiến tạo và bất cứ
nơi nào các thành viên của họ tập họp lại thì nơi đó là Hội Đồng Quốc Gia.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Họ đã quyết định rằng tất cả mọi
thành viên của Hội Đồng này giờ sẽ tuyên hứa một lời thề nghiêm trọng sẽ không
bao giờ chia cách, và việc tập họp lại với nhau ở bất cứ nơi đâu mà tình huống đòi
hỏi cho đến khi Hiến Pháp của đất nước được thiết lập và được củng cố trên một
nền tảng vững chắc và đối với lời tuyên thệ, từng người và mọi thành viên sẽ xác
nhận cách giải quyết không thể lay chuyển này bằng chữ ký của họ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Chỉ có một ý kiến phản đối, đó là
của Martin Dauch, đại biểu được bầu chọn của Castelnaudary ở phía Nam.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cách giải quyết của các đại biểu
tầng lớp thứ ba được chấp nhận một cách nhỏ gịọt đều đặn từ những giới chức quý
tộc có xu hướng tự do và của nhiều người trong số những linh mục quản xứ có xu
hướng đổi mới, những người hiện nắm đa số trong thành phần đại biểu tầng lớp thứ
nhất. Phiếu bầu trong ngày 19 tháng Sáu, đồng ý gia nhập vào tầng lớp thứ ba gồm
có 149 đại biểu giáo sĩ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuận với 137
phiếu chống là một khúc quanh quyết định trong sự chao đảo chính trị. Một lý do
then chốt cho quyết định này là sự phẫn nộ về khoảng cách giữa họ và các bạn đồng
viện cấp giám mục của họ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Abbé Barbotin đã
viết về cho một linh mục bạn của ông:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Trên đường đi đến đây, tôi vẫn có xu hướng tin tưởng rằng giám mục
cũng là các vị chủ chăn, nhưng mọi thứ tôi thấy đã buộc tôi phải nghĩ rằng họ
chẳng là gì cả ngoại trừ là những người lính đánh thuê, hầu hết là những chính
trị gia đầy thủ đoạn, những người chỉ lo toan cho những lợi ích cá nhân và họ sẵn
sàng bóc lột hay cắn xé hơn là nuôi nấng đàn chiên của họ.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào ngày 23, vua Louis cố gắng giải
quyết sự thách thức này với đề nghị một sự cải tổ thuế má nhẹ nhàng trong khi vẫn
tiếp tục duy trì một hệ thống phân biệt các tầng lớp và giữ nguyên hệ thống lãnh
chúa. Tuy nhiên, đại biểu tầng lớp thứ ba không nhượng bộ và phương cách giải
quyết của họ được củng cố thêm nhờ sự gia nhập<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>của 47 đại biểu có khuynh hướng tự do 2 ngày sau đó tại Đại Hội Đồng, dẫn
đầu bởi quận công D’Orléans, một người thân thuộc trong dòng họ hàng của vua
Louis. Vào ngày 27 tháng Sáu, vua Louis dường như đầu hàng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và ra lệnh cho các đại biểu còn lại tham gia
cùng các đồng viện của họ ở trong Hội Đồng. Tuy nhiên, mặc dù với một chiến thắng
rõ rệt, các đại biểu tư sản cùng với các đồng minh của họ phải đương đầu với một
sự phản công của toà án tại Paris, ở cách Versailles 18 cây số và một sự thử thách
về nhiệt tâm cách mạng, do 20,000 thương gia ủy thác, và với một biểu hiệu thách
thức, ngày 11 tháng Bẩy, vua Louis cách chức Jacques Necker, vị bộ trưởng duy
nhất của nhà vua không thuộc giới quý tộc.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Người của Đại Hội Đồng được cứu
thoát nhờ sự giải tán tạm thời bởi một hành động tập thể của giới lao động
Paris.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mặc dù bị ngăn trở lớn lao trong
sự tham dự vào việc soạn thảo các tấu trình khiếu nại và bầu bán các đại biểu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>do bởi <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thân thế <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và sự nghèo khổ,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kể từ tháng Tư, giới bình dân đã bày tỏ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự xác quyết của họ rằng sự nổi dậy của các đại
biểu giới tư sản là nhân danh người dân thường. Thực ra, một chỉ trích bất ngờ về
lương bổng của nhà sản xuất kỹ nghệ Réveillon tại một buổi họp của tầng lớp thứ
ba trong ngày 23 tháng Tư đã làm dấy lên một cuộc bạo loạn tại khu quận
St-Antoine mà trong buổi họp đó, bắt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chước
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>theo Sieyès, người ta đã nghe những tiếng
hô : “ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tầng lớp thứ ba muôn năm! Tự do
muôn năm! Chúng ta sẽ không đầu hàng!” </i>Quân đội đã đến dập tắt bạo loạn với
cái giá hy sinh tới hàng trăm mạng sống. Các truyền đơn diễn tả sự giận dữ của đám
bình dân vì việc bị loại trừ khỏi diễn biến chính trị. Đổ thêm dầu cho sự giận
dữ này<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là sự tăng giá<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cả của bánh mì từ 8 lên tới 14 xu, một sự tăng
giá được cho là kết quả của sự cố ý tích trữ nhu yếu phẩm của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đám địa chủ quý tộc. Nhà xuất bản sách Sébastien
Hardy viết trong nhật ký của ông <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là : <i style="mso-bidi-font-style: normal;">”Có một nguồn tin chưa từng được biết về những
tháng đầu tiên của cuộc Cách Mạng đã ghi chú rằng nhân dân nói rằng các ông
hoàng đã đang cố ý<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tích trữ ngũ cốc để<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mau chóng hất cẳng ông bộ trưởng Necker, người
mà họ chỉ muốn lật đổ.”</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dấu hiệu cho hành động quần chúng
là sự bãi nhiệm ông Necker và được thay thế bởi nam tước de Breteuil, một người
thân cận của hoàng hậu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong số các diễn
giả mà người dân Paris kéo nhau đến để nghe tin tức và lấy cảm hứng là: Camille
Desmouslins, thân hữu của đại biểu tầng lớp thứ ba Arras; Maximilien
Robespierre người Camille đã gặp khi họ còn là sinh viên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhận học bổng tại trường Louis-de-Grand trong
những năm 1770s. Trong suốt 4 ngày sau ngày 12 tháng Bẩy, 40 trong số 54 trạm
thuế quan quanh Paris bị phá huỷ. Tu viện Saint-Lazare bị lục soát tìm vũ khí.
Các sự nghi ngờ phổ biến rằng giới quý tộc đang tìm cách bỏ đói người dân để buộc
họ phải khuất phục đã được chứng thực khi hàng đống hạt thóc dự trữ tại đó được
khám phá. Vũ khí đạn dược cũng bị chiếm giữ từ các xưởng chế tạo súng và những
trạm quân y cho thương binh và quân lính hoàng gia bị đối đầu. Mục tiêu cuối cùng
là đồn trại Bastille ở tại khu quận St-Antoine, vừa là nơi tiếp liệu quân dụng
vũ khí đạn dược và vừa là vì cái đồn luỹ kiên cố này khống chế toàn bộ các khu
vực quần chúng miền Đông Paris.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nó cũng
là một biểu hiệu ghê gớm của cái uy quyền độc đoán của thế chế quân chủ chuyên
chế.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào ngày 14 tháng Bẩy, hơn 8000 người
dân Paris vũ trang đã bao vây đồn luỹ. Hầu tước de Launay, viên chỉ huy đồn từ
chối đầu hàng, và khi đám đông phá cổng vào tới sân, ông ta đã ra lệnh cho 100
quân lính dưới trướng bắn vào đám đông giết chết và làm bị thương khoảng 98 người.
Chỉ đến khi 2 cánh quân đến tiếp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>viện của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Gardes Franҫais theo phe đám đông<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quay nòng đại bác về phía cổng chính của đồn
trại, ông ta mới đầu hàng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ai là những người đã chiếm
Bastilles? Nhiều danh sách chính thức về người chiến thắng thành Bastilles được
đưa ra, như họ được biết bao gồm một danh sách có từ viên thư ký<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Stanislas Mailland của họ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong danh sách 662 người sống sót của ông có
lẽ có một số nhà tư sản kể cả nhà sản xuất bia rượu kèm thương gia Santerre và
76 quân nhân. Số còn lại là đủ loại các người dân thường: thương gia, thợ thủ công
và nhân công hưởng lương từ 43 công nghệ khác nhau. Trong số họ bao gồm 49 thợ
mộc, 48 thợ đóng tủ, 41 thợ khoá, 28 thợ đóng giầy, 10 thợ làm tóc, 11 nhà buôn
rượu,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>9 thợ may, 7 thợ nề và 6 thợ làm
vườn.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Việc toàn thắng chiếm giữ
Bastilles trong ngày 14 đã mang đến nhiều thành quả Cách Mạng. Trong lãnh vực
chính trị, nó đã cứu vớt Hội Đồng Cách Mạng khỏi sự bế tắc và hợp pháp hoá một
sự thay đổi quyền lực quyết liệt.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự kiểm
soát thành Paris trong tay các thành viên giới tư sản thuộc tầng lớp thứ ba được
hợp hiến hoá với một bộ phận chính quyền thành phố mới<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dưới quyền của Bailly và một lực lượng dân quân
tư sản do Lafayette, người anh hùng trong trận chiến giành độc lập Hoa Kỳ lãnh đạo.
Vào sáng sớm hôm 17 tháng Bẩy, Bá tước d’Artois, người em út của vua Louis đã rời
nước Pháp trong sự phẫn uất vì không <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>còn
được tầng lớp thứ ba kính trọng. Dần dần các quan lại bất mãn trong triều cũng
theo gót ông tham gia vào cái triều đình lưu vong di tản tại Turin. Tuy nhiên,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cùng trong một ngày, vua Louis đã chính thức
chấp nhận chuyện đã xảy ra rồi qua hành vi đến Paris để loan báo sự rút lui của
quân đội hoàng gia và sự phục chức cho Necker. Tới cuối tháng, Lafayette đã <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nối thêm màu trắng, màu cờ của dòng họ hoàng
gia Bourbon vào hai màu đỏ và xanh , màu cờ của thành phố Paris: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">biểu hiệu ba màu của Cách Mạng Pháp ra đời</i>.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, cuộc đột kích chiếm thành
luỹ Bastilles cũng làm cho các nhà Cách Mạng phải đương đầu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với một sự khó xử mà họ thấy đáng buồn phiền
và khó tu chính. Hành động tập thể của người dân Paris là <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cái quyết định trong chiến thắng của tầng lớp
thứ ba và của Hội Đồng Quốc Gia. Tuy nhiên, sự đáp lại sau đó của một số người
trong đám đông quá vui mừng trong việc chiếm Bastilles đã mang đến một số trả
thù dữ dội với sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giết hại tên quản đốc
chỉ huy thành luỹ De Launay và 6<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tên lính
của ông ta. Liệu đây có là một hành động có thể thông cảm được hay thậm chí là
chính đáng của một hành vi quần chúng trả thù đối với một người, mà quyết định
bảo vệ nhà tù bằng mọi giá của ông ta đã gây nên cái chết cho 100 người tấn công
không? Ngược lại, liệu trong giây phút điên dại và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vô cùng đáng tiếc đó, những hành động của một
đám đông có nên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được dùng để giải quyết
các sự trừng phạt bởi chế độ quân chủ trong một xã hội bạo động mà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cuộc Cách Mạng mong muốn cải tổ nó? Cuối cùng,
liệu đây có phải làm một hành vi dã man không thể tha thứ, một phản đề của mọi
thứ mà cuộc Cách Mạng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là hiện thân không?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong ấn bản đầu tiên của một trong những nhật
báo đã vội vã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tường trình về những biến
cố chưa từng xảy ra trước đó, tờ báo <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Les
Révolutions de Paris,</i> ký giả Elysée Loustallot dường như đã cho rằng sự giết
hại De Launay<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thật đáng ghê tởm nhưng hợp
tình hợp lý:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Lần đầu tiên, sự tự do oai nghiêm và thiêng liêng cuối cùng đã tiến
vào cái nơi chốn Bastilles khủng khiếp này, nơi nương náu đáng sợ của độc tài,
ma quỷ và tội ác. Người dân không đủ kiên nhẫn trong việc trả thù đã không cho
phép cả de Launai hay những tên sĩ quan khác <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có cơ hội đi tới một phiên toà. Họ lôi bọn
chúng ra khỏi bàn tay những người chiến đấu thắng trận và dày xéo bọn chúng dưới
chân họ hết tên này đến tên khác. De Launai đã bị đâm không biết bao nhiêu mà kể,
đầu ông bị cắt rời và cắm trên một ngọn giáo, máu ông văng tung toé. Ngày vinh
quang này phải làm cho kẻ thù của chúng ta kinh sợ và chúng báo trước<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rằng cuối cùng công lý và tự do sẽ thắng.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Loustallot, một luật sư trẻ tại
Bordeaux có thể đã hy vọng rằng sự kiện sẽ chỉ xảy ra một lần, nhưng điều tệ hơn
đã đến. Vào ngày 22, viên thống đốc hoàng gia của Paris Louis Bertier de
Sauvigny lên chức từ 1776 bị bắt giữ khi ông ta đang cố trốn khỏi Paris. Ông ta
cùng ông bố vợ Joseph Foulon, người đã thay thế Bộ trưởng Necker bị đánh đập tới
chết và chặt đầu; thủ cấp 2 người bị diễu hành bêu rếu khắp Paris, rõ ràng để
trừng phạt cho việc bị tố cáo có âm mưu làm cho nạn đói đã kéo dài trở nên tệ hại
hơn đối với người dân Paris sống trong những năm 1788-1789. Foulon bị tố cáo đã
tuyên bố rằng nếu người nghèo đói quá, họ nên lấy rơm mà ăn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Báo cáo của Loustallot về cái ngày đáng sợ và
khủng khiếp ấy, giờ được đánh dấu bởi sự lo âu và tuyệt vọng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sau khi Foulon bị chặt đầu, người ta nhét một
nắm cỏ vào miệng ông ta, một sự ám chỉ tới những cảm tính vô nhân đạo<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của con người dã man này. Sự trả thù của những
người phẫn nộ có thể mang tính chất công lý. Một <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>người đàn ông, (Ôi lạy Chúa! Không phải!) một kẻ
man rợ thì <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đúng hơn, đã lôi quả tim của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>de
Sauvigny ra khỏi đống ruột bầy hầy, một cảnh tượng khủng khiếp! Những tên độc tài,
hãy nhìn vào cảnh tượng kinh khủng và bạo động này, rùng mình và để thấy mình sẽ
bị đối xử như thế nào. Hỡi các công dân đồng hương của tôi, tôi linh cảm những
cảnh tượng bạo động này làm tâm hồn quý vị đau đớn. Giống như quý vị, tôi bị điều
đó đánh động, nhưng hãy nghĩ đến sự nhục nhã biết bao khi phải sống như nô lệ.
Tuy nhiên, đừng bao giờ quên rằng, những sự trừng phạt như thế này làm nhân loại
phẫn nộ và làm trời đất rùng mình.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Simon Schama đã biện giải rằng lối
bạo lực mang tính trừng phạt như vậy là cốt lõi của Cách Mạng ngay từ những ngày
đầu và rằng tầng lớp lãnh đạo trung lưu đã đồng lõa với trò dã man này.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Theo Schama, Loustallot, người sắp trở thành
một trong những ký giả quan trọng và vô cùng ngưỡng mộ Cách Mạng đã dùng sự chế
nhạo sự kinh khủng của bạo lực để bỏ qua và khuyến khích nó: “Trong khi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ông ta giả vờ bị sốc vì phần lớn cái bạo lực
mà ông ta diễn tả, bài viết của ông đã đắm chìm vào đó.” Tường trình đầy phiền
muộn của Loustallot làm cho một tuyên bố như vậy khó chấp nhận.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Việc chiếm thành lũy Bastilles chỉ
là một khoảnh khắc ngoạn mục về chiến thắng quần chúng của quyền lực địa phương.
Trên cả nước Pháp, từ Paris đến những thôn xóm nhỏ bé nhất, mùa xuân và muà hè
năm 1789 đã là lúc mà một sự sụp đổ toàn diện và chưa từng có<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của nhiều thế kỷ trong chế độ quân chủ chuyên
chế. Tại những thủ phủ vùng miền, các cuộc cách mạng phố thị xảy ra khi các quý
tộc bị buộc phải về hưu hay bị bãi chức khỏi văn phòng, như tại Troyes, hay tương
hợp vào dòng chảy của những con người mới như tại Reims. Khoảng trống quyền lực
gây ra bởi sự sụp đổ của đất nước do dòng họ Bourbon của nhà vua cai trị được tạm
thời lấp đầy tại các làng mạc và thị trấn nhỏ bé bởi các hội đồng và dân quân
phổ thông. Sự chiếm giữ quyền lực này còn được hậu thuẫn khắp nơi bởi sự từ chối
phổ biến về những yêu sách của nhà nước, lãnh chúa và Giáo Hội đòi hỏi đóng các
loại thuế má và các loại thu tô thu phí. Hơn nữa, khi quân đội hoàng gia mở lòng
kết thân với người dân, pháp luật đã mất uy lực để buộc họ phải thi hành luật lệ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuộc cách mạng phố thị tại vùng
miền cùng song hành và còn có kết quả lớn lao hơn việc chiếm giữ Bastilles. Tin
tức về sự thách thức chưa từng xảy ra này đối với uy thế của nhà nước và giới
quý tộc đã lan đến miền quê trong một bầu không khí đầy xung đột bùng nổ, kỳ vọng
và khiếp sợ. Từ tháng 12 – 1788, nông dân đã từ chối trả thuế nhà nước hay đóng
thuế lãnh địa, hoặc đã chiếm giữ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nơi dự
trữ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thực phẩm tại các vùng Provence,
France-Comté, Cambrésis và Hainaut ở phía Đông và cả vùng lòng chảo Paris. Cái
kỳ vọng đầy tuyệt vọng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào Hội Đồng Quốc
Gia đã được Arthur Young nhận thấy trong chuyến đi Pháp thứ ba của ông, khi ông
nói chuyện<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với một người phụ nữ dân quê
ngày 12 tháng Bẩy:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Trèo lên ngọn đồi dài để làm dịu đi nỗi bực bội, tôi gặp một người phụ
nữ nghèo khổ, bà ta than vãn về thời thế, và cho rằng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đây là thời điểm mà đất nước đáng buồn. Được hỏi
về lý do, bà ta nói chồng bà chỉ có một mảnh đất nhỏ, một con bò và một chú ngựa
nhỏ, vậy mà họ phải nộp tới một hộc (42 cân Anh) lúa mì và 3 con gà để trả một
loại thuế thuê mướn đất cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một lãnh
chúa, 4 hộc lúa mạch, một con gà và 1 đồng livre chi trả cho một lãnh chúa
khác, chưa kể đến những thứ thuế phí khác. Hiện tại lúc này, nghe nói có vài
nhân vật nổi danh nào đó đang cố làm một điều gì đó cho người nghèo, nhưng bà
không biết đó là những ai mà họ làm như thế nào, bởi vì sự đong đo cân đếm và
luật lệ đã đè bẹp chúng tôi.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Người phụ nữ
này, nhìn bà ở khoảng cách không xa lắm, cứ nghĩ bà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khoảng 60 hay 70 tuổi với dáng dấp cằn cỗi,
khuôn mặt nhăn nheo và phong sương vì lao động cực khổ, nhưng bà ta nói bà chỉ
mới 28 tuổi.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nỗi lo sợ sự trả thù của giới quý
tộc đã thay thế cho niềm hy vọng khi tin tức về việc phá Bastilles lan truyền đến:
Liệu những băng đảng ăn mày có lang thang ùa vào những cánh đồng bắp đang chín
có phải là đám người được lãnh chúa gửi đến trả thù? Niềm hy vọng, nỗi sợ hãi và
sự đói khát đã làm cho vùng quê trở nên một đám bùi nhùi dễ bốc cháy qua viễn ảnh
tưởng tượng về lũ côn đồ. Sự hốt hoảng lan từ 5 ngọn lửa riêng biệt về những
tin đồn phẫn nộ toả ra hết làng này đến làng khác với tốc độ vài cây số một giờ
làm chìm đắm khắp mọi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vùng miền ngoại trừ
Brittany và miền Đông.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khi sự trả thù của
giới quý tộc không biến thành sự thật, đám dân quân trong làng quay mũi súng của
họ chĩa vào ngay cái hệ thống lãnh chúa, áp lực buộc các lãnh chúa và đại diện
của họ phải giao nộp các văn bản hợp đồng thuê mướn đất ra đốt trước sảnh đường
của làng. Cuộc bạo loạn lạ thường này được mệnh danh là “nỗi sợ hãi khủng khiếp.”
Những đối tượng của sự thù ghét khác cũng được phân biệt ra: tại Alsace, việc bạo
loạn này mở rộng thêm thành việc chống lại người Do Thái. Trên vùng ngoại ô phía
Bắc thành phố Paris ở tại St-Denis, một viên chức nhà nước nhạo báng một đám đông
phàn nàn về việc giá thực phẩm leo thang đã bị lôi ra khỏi nơi hắn ẩn náu trên
tháp chuông nhà thờ rồi bị đâm chém tới chết và chặt đầu. Tuy nhiên, đây chỉ là
một trường hợp cá nhân hiếm hoi trong những ngày này. Giống như người dân lao động
thành phố Paris, người dân quê thừa nhận ngôn từ của cuộc nổi dậy của thành phần
tư sản vào mục đích riêng của họ. Trong ngày 2 tháng Tám, người quản gia của bá
tước<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Monmorency đã viết cho chủ nhân của
ông tại Versailles rằng:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Quần chúng đổ thừa cho các lãnnh chúa của vương quốc gây nên sự tăng
giá cả thực phẩm đã chống lại mãnh liệt mọi thứ thuộc về các ngài. Mọi thương
lượng đều thất bại. Đám quần chúng không kiềm chế này giờ chỉ lắng nghe sự phẫn
nộ của chính họ. Ngay khi tôi sắp sửa chấm dứt lá thư này, tôi được cho biết đã
có khoảng 300 tên côn đồ từ khắp mọi vùng miền đã liên hệ với đám chư hầu của nữ
hầu tước Longaunay trộm lấy những bản hợp đồng về thuế khoá thuê mướn và các điều
khoản lợi tức của chế độ lãnh địa, và phá hủy những chuồng bồ câu (đưa tin?) của
bà. Sau đó họ đã đưa cho họ một yết thị (ăn cướp) ký tên Quốc Gia.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào đêm mùng 4 tháng Tám, trong một
bầu không khí hoảng hốt, tự hy sinh và hăng hái lạ thường, một loạt các quý tộc
đã leo lên trước bục diễn thuyết cao của Hội Trường để đáp lại “nỗi sợ hãi khủng
khiếp” bằng sự từ bỏ những đặc quyền ưu tiên của họ và tẩy chay thuế má của chế
độ phong kiến. Tuy nhiên, vào tuần lễ kế tiếp, họ làm rõ một sự khác biệt giữa
các trường hợp đóng thuế phục vụ cá nhân mà chúng sẽ hoàn toàn bị xoá bỏ với những
quyền lợi về tài sản đất đai (thuế người thuê mướn phải trả cho chủ đất trong vụ
mùa), mà người nông dân phải bồi thường trước khi ngưng trả thuế.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Theo đó, Hội Đồng Quốc Gia xoá bỏ
hoàn toàn chế độ nông nô, những tiêu chuẩn ưu tiên săn bắn của hoàng gia và lãnh
chúa và lao động ép buộc không lương. Các toà án lãnh chúa cũng bị hủy bỏ:
trong tương lai việc ra toà sẽ được cung cấp miễn phí theo một bộ luật thống nhất.
Các loại thuế khóa, như thuế nhà nước hiện hành phải được thay thế bằng những
phương thức bình đẳng hơn giữa Giáo Hội và nhà nước. Tuy nhiên ngay lúc này, chúng
vẫn tiếp tục được trưng thu.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sau đó vào ngày 27 tháng Tám, , Hội
Đồng Quốc Gia đã bỏ phiếu chấp nhận một bản tuyên ngôn đã được tranh cãi tỉ mỉ
về “Quyền của con người (chỉ cho nam giới) và quyền công dân.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nền tảng cho bản tuyên ngôn là sự xác quyết rằng:
“sự bỏ qua, quên lãng và khinh thường quyền của con người (đàn ông) là nguyên
nhân duy nhất của sự bất hạnh công cộng. Hội Đồng phủ nhận sự đề nghị của giới
quý tộc rằng cần nối kết thêm một tuyên bố về các bổn phận vào bản tuyên ngôn các
quyền trên <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vì e ngại người dân thường lạm
dụng sự tự do của họ. Thay vào đó, Hội Đồng khẳng định sự cần thiết của tự do,
mà tự do bao gồm quyền làm bất cứ gì không phương hại tới những người khác.
Theo đó, bản tuyên ngôn bảo đảm rằng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các
quyền tự do về ngôn luận và hội họp, về tôn giáo và tư tưởng chỉ bị giới hạn (và
hơi có vẻ mù mờ) bởi luật pháp. Đây là vùng đất nơi tất cả mọi người bình đẳng
trước pháp luật và công dân với những trách nhiệm chung: đó là một sự mời gọi
trở nên công dân của một quốc gia thay vì là thần dân của một vị vua.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Các quyết nghị tháng Tám và bản
tuyên ngôn về quyền con người diễn tả sự chấm dứt thể chế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phong kiến, lãnh chúa và cái cấu trúc tập đoàn
của nước Pháp thế kỷ 18. Đó cũng là một lời tuyên bố cách mạng về những nguyên
tắc của một kỷ nguyên vàng son mới. Bản tuyên ngôn đặc biệt là một tài liệu lạ
thường, một trong những tuyên ngôn uy lực nhất về chủ nghĩa tự do và chính quyền
đại diện. Trong khi đồng nhất trong ngôn ngữ, vang vọng với sự lạc quan; tuy
nhiên bản tuyên ngôn lại mơ hồ trong chữ nghĩa. Có nghĩa rằng, trong khi tuyên
bố sự phổ quát về các quyền hạn của sự bình đẳng dân sự cho mọi công dân, bảm
tuyên ngôn lại rất mơ hồ về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>việc những
người vô tài sản, các nô lệ và phụ nữ có được sự bình đẳng về chính trị và luật
pháp hay không, và hoàn toàn câm nín về việc bằng cách nào để bảo đảm sự xử dụng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những tài năng của con người khi họ không có
tài sản hay kiến thức. Như một tấu trình khiếu nại của một phụ nữ tại vùng Pays
de Caux ở phía Bắc Paris đã đưa lên một câu hỏi vào mùa Xuân 1789:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Liệu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có vì nguyên cớ hay sự cần
thiết nào đó<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mà đàn ông cho phép phụ nữ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chia xẻ công việc của họ, trồng trọt, cày bừa,
dịch vụ bưu chính, trong khi họ giữ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quản
lý sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>di chuyển xa xôi và khó khăn vì những
lý do thương mại hay không? Chúng tôi được cho biết là có sự bàn bạc đến việc trả
tự do cho đám dân da đen, người dân, những người hầu như đang bị nô lệ như họ
thì đang lấy lại quyền của họ. Liệu cánh đàn ông vẫn kiên quyết buộc phụ nữ chúng
tôi làm nạn nhân cho sự kiêu hãnh và bất công của họ?”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Những nghị quyết tháng Tám quan trọng vì lý do khác nữa, vì chúng được
đặt cơ bản trên sự dự đoán rằng từ nay trở đi mọi cá nhân tại Pháp sẽ được hưởng
những quyền lợi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đồng đều và là công dân
dưới cùng luật lệ: thời đại đặc quyền ưu tiên và miễn trừ đã qua rồi:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều X: Tất cả những ưu tiên đặc
biệt của các vùng miền, khu vực, tỉnh, quận tổng, thị xã và các cộng đồng cư
dân, dù là lãnh vực tài chánh hay bất cứ lãnh vực tự nhiên nào khác đều bị xoá
bỏ không<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có sự đền bù và sẽ được <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhập vào những quyền hạn chung của mọi người
dân Pháp.”</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
Bản tuyên ngôn,
giống như các nghị quyết, được xác định một cách công khai rằng mọi nghề nghiệp
và mọi vị trí sẽ được mở rộng căn cứ theo tài năng và rằng từ nay, sự khác biệt
về xã hội chỉ có thể đặt căn bản trên sự hữu dụng tổng quát. Bởi thế, người ta
có cảm giác chính trị đã không bao gồm những câu chữ viết từ dự thảo trước đó có
sự giải thích về những giới hạn đối với sự bình đẳng một cách trực tiếp hơn:<br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Điều II: Để bảo đảm sự dự phòng
riêng của mình và tìm thấy điều tốt đẹp, mỗi người có tài năng thiên phú của họ
từ bản chất. Sự tự do được bao gồm trong việc xử dụng đầy đủ và nguyên vẹn tài
năng này.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều V: Nhưng bản chất tự nhiên
đã không cho mọi người phương tiện giống nhau để thực thi quyền hạn của họ. Sự
bất bình đẳng giữa con người phát sinh từ điểm này. Như vậy, sự bất bình đẳng
đã có sẵn trong bản chất.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều VI: Xã hội được tạo thành bởi
nhu cầu gìn giữ sự bình đẳng trong các quyền hạn nằm giữa sự bất bình đẳng một
cách trung bình.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Như một chiều hướng cách mạng sâu xa về những nguyên tắc kiến tạo<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một trật tự mới, cả hai nghị quyết tháng Tám
và bản tuyên ngôn khi trình lên đều bị vua Louis phủ nhận. Đại Hội Đồng được
triệu tập để cố vấn cho nhà vua về tình trạng của đất nước: Liệu nhà vua có chấp
nhận về sự hiện hữu của một Hội Đồng Quốc Gia đòi hỏi nhà vua phải chấp nhận những
quyết định của họ? Hơn nữa, khi cuộc khủng hoảng thực phẩm càng tệ hơn và có chứng
cớ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có sự tăng gấp bội sự khinh thường công
khai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đối với cuộc Cách Mạng trong số các
sĩ quan quân đội, thắng lợi mùa hè 1789 lần nữa dường như cần đặt dấu hỏi. Thêm
một lần nữa, giới bình dân Paris đã can thiệp vào sự bảo vệ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một cuộc cách mạng mà họ cho rằng nó thuộc về
họ. Tuy nhiên, lần này đặc biệt là do giới phụ nữ buôn bán ở chợ. Theo lời của
nhà xuất bản sách Hardy quan sát: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Các phụ
nữ này tuyên bố rằng cánh đàn ông chẳng biết cái gì cả và vì vậy họ cần ra tay
giải quyết.”</i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong ngày 05 tháng 10,
có tới 7000 phụ nữ lội bộ kéo nhau về khu cung điện Versailles. Trong số những
nhà lãnh đạo tự phát có Maillard, một<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>anh hùng của <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngày 14 tháng 7 và
Anne-Josephe Terwagne, một phụ nữ được biết đến như là Théroigne de Méricourt.
Sau đó họ được đám vệ binh quốc gia đi theo và đám vệ binh này đã ép buộc viên
chỉ huy Lafayette của họ lãnh đạo cuộc xuống đường. Tại Versailles, đám phụ nữ
tràn vào xâm chiếm hội trường của Hội Đồng. Một phái đoàn đại diện sau đó đến
diện kiến nhà vua khiến ông<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngay tức khắc
đồng ý phê chuẩn nghị định. Tuy nhiên, không lâu sau đó, chuyện trở nên rõ ràng
là đám phụ nữ sẽ chỉ hài lòng nếu hoàng gia bằng lòng trở lại Paris.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hoàng gia đã phải trở về vào ngày<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mùng 6 và Hội Đồng đã đi theo sau cuộc trỗi dậy.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Đây là cái khoảnh khắc quyết định của cuộc Cách Mạng 1789. Một lần nữa,
Hội Đồng Quốc Gia mang nợ sự hiện hữu và sự thành công của nó nhờ sự can thiệp
vũ trang của người dân Paris.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Lúc này
tin tưởng rằng, Cách Mạng đã hoàn tất và bảo đảm, và quyết đoán rằng sẽ không
bao giờ có chuyện thường dân Paris sẽ thực hành uy lực của họ như thế nữa, Hội
Đồng ra lệnh điều tra về ”những tội ác vi phạm” trong 2 ngày 5 và 6 tháng
10.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong số hàng trăm người tham dự hay
chỉ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đi<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>quan sát<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bị kêu thẩm vấn có
Madelaine Glain, một lao công 42 tuổi, người đã làm gạch nối giữa những đòi hỏi
cấp thiết về việc bảo đảm có nhiều bánh mì rẻ và số phận của nghị định Cách Mạng:
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
“Bà đi cùng với những phụ nữ khác đến hội trường của Hội Đồng Quốc Gia
nơi họ tiến vào với số đông. Một số phụ nữ đòi hỏi giá bánh mì 5 cân Anh hạ xuống
còn 8 xu và thịt cũng đồng giá. Người nhân chứng với ông Maillard và 2 phụ nữ khác
trở<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quay về sảnh đường Paris mang theo
nghị định mà Hội Đồng Quốc Gia đã trao cho họ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Viên thị trường thành Paris Bailly nhớ lại rằng, khi những người phụ nữ
trở lại Paris trong ngày 6, họ hát vang những bài ca thô tục rõ ràng tỏ vẻ
khinh thường hoàng hậu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những người khác
tuyên bố họ đã mang hoàng gia trở về như “người thợ nướng bánh mì<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cùng với vợ và đám thợ học việc.” Những phụ nữ
ở đây công khai nói lên cái giả thiết cổ xưa về trách nhiệm của hoàng gia trước
Thượng Đế về việc cung cấp thực phẩm.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những
nghị quyết then chốt đã được phê chuẩn và phe theo triều đình trong tình trạng
rối loạn, chiến thắng của Cách Mạng dường như được bảo đảm. Để biểu lộ tầm vóc
quan trọng của những gì đã đạt được, người dân lúc này bắt đầu gọi đó là chế độ
cũ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Những nơi khác tại Âu Châu, , người ta bị đánh động tương tự bởi những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>biến cố đầy bi hài của mùa hè ấy. Một số ít tỏ
ra hờ hững với chúng: trong số các<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vương
triều lãnh đạo tại Âu Châu,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ có nhà
vua Tây Ban Nha, Thuỵ Điển và Catherine của Nga là kiên quyết thù ghét ngay từ
bắt đầu. Những nơi khác có thể cảm thấy một sự hài lòng nào đó khi họ chứng kiến
một trong những cường quốc lớn lao của Âu châu bị chính người dân làm khó dễ.
Tuy nhiên, trong số quần chúng bình dân Âu Châu, sự ủng hộ cuộc Cách Mạng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rộng rãi hơn nhiều, và cũng có vài nhà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phản cách mạng rõ rệt chẳng hạn như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Edmund Burke.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Trong khi nhiều người tại Anh Quốc bắt đầu trở nên bực tức<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đối với những báo cáo về những cuộc tắm máu
trừng phạt hay khi Hội Đồng Quốc Gia loại bỏ khả năng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Pháp có một hệ thống lập pháp lưỡng viện tương
tự nước Anh , hầu hết đã công khai nhiệt tình ủng hộ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Các nhà thơ như Wordsworth, Burns, Colerifge,
Southey và Blake đã gia nhập vào những nhà thơ nhạc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đức và Ý, chẳng hạn Beethoven, Fichte, Hegel,
Kant và Herder<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã ăn mừng điều mà họ coi
như giờ phút<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giải phóng kiểu mẫu trong lịch
sử của tinh thần Âu Châu. Tướng Lafayette đã gửi một bộ chìa khoá của Bastilles
tới Geprge Washington <i style="mso-bidi-font-style: normal;">như “một phẩm vật
mà tôi </i>mang<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> nợ như một đ</i>ứ<i style="mso-bidi-font-style: normal;">a con<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>đối với người cha nuôi của mình, như một tuỳ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>viên cho tướng lãnh của tôi, và như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một nhà truyền bá sự tự do đến các trưởng lão
của họ.”</i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đối lại, Washington, người
được bầu chọn trở thành vị tổng thống đầu tiên của Mỹ Quốc 6 tháng trước đó đã
viết cho thống đốc Morris, sứ giả của ông tại Pháp vào 13 tháng 10: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Cuộc Cách Mạng đã có ảnh hưởng lên nước Pháp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mang tính chất kỳ diệu đến nỗi tâm trí khó có
thể thừa nhận được sự kiện. Nếu nó kết thúc như tôi dự đoán, đất nước này sẽ là
một đất nước quyền lực và hạnh phúc nhất châu Âu.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Lẫn lộn với cái cảm giác mạnh mẽ về sự hưng phấn và đoàn kết vào mùo
Thu 1789 là sự mường tượng về việc cuộc Cách Mạng đã thành tựu ra sao và tầm vóc
quan trọng của những việc còn lại cần phải làm. Cuộc Cách Mạng của các đại biểu
thành phần tư sản đã chỉ được bảo đảm nhờ sự can thiệp của tầng lớp lao động
Paris. Những nghi ngại của các đại biểu được diễn tả trong việc tuyên bố tạm thời
thiết quân luật vào ngày 21 tháng 10.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mặt
khác, sự miễn cưỡng bằng lòng thay đổi của vua Louis XVI chỉ được che đậy<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mỏng manh bởi viễn tưởng rằng sự cố chấp của ông
đơn thuần là do cái ảnh hưởng độc hại của đám quần thần của vua. Quan trọng hơn
hết, bản tuyên bố về các nguyên tắc trong chế độ mới của các nhà cách mạng đã dự
đoán rằng mọi khía cạnh của đời sống công cộng sẽ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thay hình đổi dạng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Với nhiệm vụ đó, lúc này họ xoay chiều.<o:p></o:p></div>
<i></i></div>
</div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-50010812458673970192018-06-30T03:30:00.001-07:002018-06-30T03:30:41.152-07:00<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<div>
<div style="text-align: right;">
<i> by Peter McPhee</i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<h3 style="text-align: center;">
Chương 4:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thời kỳ tái xây dựng
1789-1791</h3>
<h1>
<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Đại biểu cử tri đoàn hay còn gọi
là Hội Đồng Quốc Gia thời 1789-1791 là quốc hội lớn nhất trong lịch sử nước Pháp,
với hơn 1200 thành viên bao gồm các tầng lớp Giáo Sĩ, Quý Tộc và thường dân trước
đó đã tập họp trong <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đại Hội Đại Biểu vào
tháng Năm 1789. Trong 2 năm kế tiếp, các thành viên đại biểu đã lao mình vào
nhiệm vụ tái tạo mọi khía cạnh của đời sống công chúng bằng cả nhiệt huyết lạ
thường.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Công việc của 31 uỷ ban trong Hội
Đồng đã có phần thuận lợi nhờ sự sẵn sàng cộng tác của phần lớn các quý tộc
mang danh Ái Quốc, nhờ mùa màng 1789<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và
1790 bội thu, và trên hết nhờ thiện chí bao la của quần chúng. Tuy nhiên, cái bục
diễn thuyết và các uỷ ban của Hội Đồng lại do 1 phần 10 số đại biểu khống chế và
người ta cũng có thể cho rằng những mầm mống về những nghi ngờ về cuộc Cách Mạng
ở phía Nam đã được gieo trồng qua sự thống trị của Hội Đồng ngay từ lúc khởi đầu
bởi những người thuộc miền Bắc. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự tái tạo nước Pháp đặt căn bản
trên niềm tin vào nhân dạng chung của công dân Pháp bất kể nguồn gốc địa lý hay
xã hội. Đây là sự thay đổi nền tảng trong mối quan hệ giữa các vùng miền, tỉnh
lỵ và quyền công dân. Trong mỗi khía cạnh của đời sống công cộng, bao gồm hành
pháp, tư pháp, các lực lượng vũ trang, Giáo Hội, an ninh trật tự, những truyền
thống về các quyền tập thể, sự đề cử và thứ bậc xã hội phải nhường chỗ cho sự bình
đẳng dân sự, trách nhiệm và các cuộc bầu phiếu trong một cấu trúc quốc gia. Cơ
chế của chế độ cũ mang đặc tính riêng qua việc thừa nhận sự đa dạng vùng miền lạ
thường được kiểm soát bởi một mạng lưới những người được hoàng gia đề cử. Việc đó
lúc này đã bị đảo ngược: ở mọi cấp độ mà các viên chức được lựa chọn và những cơ
cấu nơi họ làm việc đều giống nhau ở khắp nơi.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
41,000 xã ấp mới, hầu hết được tạo
thành dưới nền tảng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là các giáo xứ của
chế độ cũ, được đặt căn bản trên cái cấu trúc hành chánh của tổng, quận và tỉnh.
83 tỉnh, được loan báo vào tháng Hai 1790, được tạo ra để làm thuận tiện khả năng
tiếp cận của ban quản trị hành chánh, vì mỗi thủ phủ của vùng sẽ không <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cách quá một ngày đường di hành cho bất cứ làng
xã nào.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự cấu tạo bản đồ mới của Pháp này
là tác phẩm của giới tinh hoa thành phố với viễn ảnh nổi bật về cơ cấu không
gian và sự phân cấp thể chế. Nó được thiết kế để mang tính thực tế đến 2 trong
số các mục đích then chốt của họ: để đất nước tái sinh trong khi củng cố sự thống
nhất. Vẫn luôn luôn có một sự phân cách địa dư rõ rệt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của từng tỉnh, nhưng nó cũng đại diện một chiến
thắng quan trọng của một đất nước mới trên sự nhận biết vùng miền hồi sinh được
biểu hiện kể từ 1787.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tên tuổi chính của
chúng, được đặt từ sông suối, núi non và những sắc thái thiên nhiên khác làm giảm
thiểu những tuyên bố đối với những sự trung thành chủng tộc và vùng miền khác: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vùng Basque sẽ trở thành tỉnh Basses-Pyrénées,
không còn là “bang Basque”, cũng sẽ không còn bất cứ sự công nhận về cơ cấu riêng
của bất cứ vùng miền nào chẳng hạn như Brittany hay Languedoc.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hội Đồng cũng quan tâm đến việc tăng
tốc “từ trên cao” về sự trùng hợp ngẫu nhiên của một đất nước mới<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của các công dân Pháp với sự dùng ngôn ngữ Pháp.
Yêu sách của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Abbé Grégoire năm 1790 được
điều tiết cho các nhà làm luật đã dự đoán sai lầm rằng một sự tiện lợi trong việc
dùng tiếng Pháp là điều thiết yếu để<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>làm
một người yêu nước. Chỉ có 15 tỉnh với khoảng 3 triệu dân được<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>coi như hoàn toàn nói tiếng Pháp. Trong vùng
Lot-et-Garonne nói tiếng Gascon ở vùng Tây Nam, các linh mục than vãn về <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>việc những nông dân<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã ngủ gật trong lúc các nghị quyết của Hội Đồng
được đọc lên, bởi vì họ chẳng hiểu lấy một chữ, cho dù nghị quyết đã được đọc lớn
tiếng và và được giảo thích rõ ràng. Hậu quả là các buổi hội họp kế tiếp được
khuyến khích phiên dịch các nghị quyết sang ngôn ngữ địa phương và trên nhiều
phần nước Pháp, những yếu tố mới về đời sống chính trị được đồng hóa qua trung
gian phiên dịch.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bản tuyên ngôn về (nam) nhân quyền
đã đề ra lời tuyên hứa rằng từ nay trở đi mọi công dân sẽ chia xẻ mọi quyền hạn
đồng đều về tự do của lý trí và sự thực thi bề ngoài của niềm tin. Vào cuối năm
1789, các tín đồ Tin Lành được ban cấp quyền công dân đầy đủ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và tháng Giêng năm sau, cho cả dân Do Thái tại
Bordeaux và Avignon (với 374 phiếu thuận và 280 phiếu chống). Tuy nhiên, Hội Đồng
đã do dự vì có sự chống đối người Do Thái của các đại biểu đến từ Alsace như
Jean-Franҫois Reubell của vùng Colmar, người chống lại quyền công dân cho dân
Do Thái vùng phía Đông (nhưng không chống vùng phía Nam) cũng mạnh mẽ như khi ông
ta vận động cho quyền lợi của dân da màu. Điều này được một người ở phía Đông
thuộc nhóm Do Thái Ashkenazim nhắc lại ngay trong tháng Giêng 1790: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Vì công lý và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lợi ích, nước
Pháp phải ban cấp cho họ các quyền lợi của công dân vì nhà cửa gia đình họ sống
tại vương quốc này, và khi họ sống tại đây như các thần dân của vua, vì<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>họ phục vụ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>quê hương qua mọi phương tiện ở trong tay họ, vì họ cộng tác vào sự bảo
tồn đời sống công cộng giống như tất cả mọi công dân khác của đất nước, không
phụ thuộc vào các loại thuế má tuỳ tiện áp đặt nặng nề từ những bất công, thành
kiến cổ xưa được chế độ cũ ủng hộ đã tồn đọng từ lâu trong đầu họ. Họ nói rằng
chỉ có thể có 2 loại người trong một quốc gia: công dân và người ngoại quốc.
Khi chứng thực rằng chúng tôi không phải là người ngoại quốc thì điều đó chứng
tỏ chúng tôi là công dân.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Chỉ đến những buổi họp cuối cùng
của Hội Đồng Quốc Gia vào tháng 9 năm 1791 thì dân Do Thái phía Đông mới được
ban cấp quyền bình đẳng đầy đủ và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có thể<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đứng ra bầu cử ứng cử.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự phức tạp của các toà án hoàng
gia, quý tộc và giáo hội với những biến thể vùng miền địa phương đã được thay
thế bằng một hệ thống quốc gia được<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thận
trọng làm cho dễ tới gần hơn, nhân đạo và bình đẳng hơn. Đặc biệt, sự giới thiệu
các thẩm phán trị an được bầu chọn tại mỗi tổng được rộng rãi phổ biến vì sự
cung cấp toà án thì rẻ và dễ tiếp cận. Thí dụ, hàng loạt các tội phạm tử hình đã
giảm thiểu tối đa, và vì thế, những người phạm tội sẽ bị trừng phạt bằng những
máy móc không gây đau đớn được cổ võ bởi Dr Joseph Guillotin, chủ tịch uỷ ban sức
khoẻ của Hội Đồng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tự do cá nhân cũng được
phỏng đoán có hiệu lực với nghề làm điếm: vào tháng 7 1791, các quy định mới của
thành phố đã loại bỏ tất cả những liên quan tới ngành đĩ đìếm và các chính sách
về nó.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Như vậy, trong khi nhiều phụ nữ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thoát khỏi những chế ngự áp đặt của các nhà
trừng giới tôn giáo mà họ bị gửi đến dưới chế độ cũ, đồng thời điều đó cũng có
thể hiểu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rằng nghề đĩ điếm và những hậu
quả bên lề của nó là sự chọn lựa và trách nhiệm cá nhân. Như vậy, sự tự do đạt
được vào năm 1789 là một con dao hai lưỡi trong khi áp dụng vào thực hành.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Các đơn vị Vệ binh Quốc Gia của
những công dân tích cực ở tại mỗi xã ấp tự chọn lấy người chỉ huy họ. Tuy nhiên,
trong khi những chức vụ sĩ quan trong các lực lương vũ trang được mở rộng cho
giới bên ngoài quý tộc, Hội Đồng lại gây ngưng trệ trong việc áp dụng chủ quyền
phổ biến vào sự bầu chọn của họ. Lục quân và hải quân bị thiệt hại vì<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự xung đột nội bộ giữa các sĩ quan quý tộc và
đám binh lính trong việc giành quyền kiểm soát các quỹ trung đoàn và vai trò của
quân đội trong việc trấn áp những phản đối dân sự. Đã có những cuộc nổi loạn
nghiêm trọng trong các đoàn tàu thuyền tại Toulon vào tháng 12 năm 1789 và
Brest tháng 9 năm 1790. Một cuộc nổi loạn trong trại lính tại Nancy trong tháng
8 năm 1790 đã bị viên tướng chỉ huy Bouillé, một thân thuộc bà con của tướng tổng
tư lệnh quân đội Lafayette, đàn áp đẫm máu. Hội Đồng đã công nhận hành động của
Bouillé. Đối với Elysée Loustallot tác giả cuốn Les Révolutions de Paris, người
đã cảm thấy tuyệt vọng vì những bạo động cứ tiếp diễn từ tháng Bẩy 1789, các
tin tức về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cuộc tàn sát thật<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không thể tha thứ:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Làm sao tôi có thể kể ra với một tâm trạng nặng nề? Làm sao tôi có thể
phản ánh lại khi cảm giác tôi bị xé nát trong tuyệt vọng? Tôi đã nhìn thấy hết,
những thân người rải rác quanh đường phố Nancy. Lũ ác quỷ hãy đợi đấy, báo
chí<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khám phá mọi tội ác và xua tan đi mọi
sai trái sẽ tước đoạt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đi niềm vui và sức
mạnh của tụi mày<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sẽ ngọt ngào biết bao nếu
đó là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nạn nhân cuối cùng của tụi bay.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Loustallot qua đời sau đó không lâu
ở tuổi 29. Bài điếu văn đọc trong tang lễ của anh do Camille Desmoulins, một nhà
báo cách mạng nổi danh khác đọc lên.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hội Đồng Quốc Gia đã phải giải
quyết sự cấp thiết về cải cách căn bản trong 3 lãnh vực chính: cải cách tài chánh
để thực thi lời cam kết của Hội Đồng đối với nguyên tắc thuế má đồng nhất và cân
đối, cải cách hành chính để thiết lập việc thực hiện chủ quyền phổ biến trong
phạm vi các cơ cấu được cải tổ, và các biện pháp để giải quyết những mơ hồ liên
quan đến thể chế phong kiến trong phạm vi pháp luật tháng Tám.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hội Đồng thừa kế sự phá sản của
chế độ quân chủ, lại còn trầm trọng hơn vì việc quần chúng từ chối đóng thuế, nên
đã phải thực thi nhiều biện pháp để đối phó với cuộc khủng hoảng này.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khắp nơi trong nước, người dân đã đáp lại lời
kêu gọi hãy cộng tác lòng yêu nước và quyên góp.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong tháng 11-1789, đất đai của Giáo Hội được
quốc hữu hoá và được đem đấu giá kể từ tháng 11/ 1790. Các đất này cũng được dùng
để hậu thuẫn cho việc in ấn Assignats, loại tiền giấy mà không lâu sau đó đã bắt
đầu mất giá. Nhu cầu cải tổ hệ thống thuế má mới và phổ biến đã đòi hỏi rất lâu
hơn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>để<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>hoàn thành. Vào 25 tháng 9 1789, Hội Đồng ra nghị quyết rằng giới quý tộc,
giáo sĩ và các thành phần khác được miễn trừ thuế cho tới lúc này, giờ phải chịu
chi trả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một phần về các loại thuế trực
thu, tính ngược lại từ nửa năm sau của 1789. Tuy nhiên, những khó khăn về sự hoàn
tất việc đăng ký và đánh giá thuế mới cho mỗi cộng đồng cần rất nhiều thời gian
và hậu quả là Hội Đồng đã phải tiếp tục xử dụng lại hệ thống thuế má cũ cho năm
1790. Sự công bố của Hội Đồng trong ngày 14 tháng Tư 1790 rằng loại thuế thập
phân (10%) sẽ bị loại bỏ kể từ 01 tháng Giêng năm tới như là một phần của việc
cải tổ thuế má chung có nghĩa là thuế này vẫn phải trả cho nhà nước trong năm
1790.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, nghị quyết đã được các
cộng đồng khắp và nước diễn dịch rằng dường như không còn lý do gì để trả thuế
ngay lúc này nữa. Các công xã chống lại việc trả thuế thập phân và họ mang mùa
màng thu gặt được về nhà ngay mà không chờ người thu thuế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đến. Cuối cùng, một hệ thống thuế mới đặt căn
bản trên giá trị ước lượng và lợi tức nảy sinh từ tài sản đó được giới thiệu kể
từ đầu năm 1791. Các loại thuế mới xem ra cao hơn là dưới thời chế độ cũ và thường
được cộng thêm vào tiền thuê cho những trang chủ thuê mướn đất. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại vùng Brittany, nơi chế độ phong kiến và
thuế má tương đối nhẹ và các người thuê mướn thường có được hợp đồng thuê dài hạn,
cuộc Cách Mạng làm tăng đáng kể gánh nặng thuế má lên vai người thuê đất mà không
thoả mãn được yêu sách về sự bảo đảm an toàn cho sự thuê mướn của họ. Tuy nhiên
đối với hầu hết giới nông dân, tỷ lệ 10 tới 15% gia tăng thuế nhà nước đã cao hơn
phần đền bù lại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có được từ việc chấm dứt
thuế thập phân và sau đó là những lệ phí đóng góp cho lãnh chúa. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Lãnh vực to tát thứ hai cần sự chú
tâm ngay, liên quan đến việc thực hành chủ quyền quần chúng. Trong khi hệ thống
lưỡng viện của Anh Quốc bị khước từ vì có sự bất tín nhiệm sâu sắc từ giới quý
tộc, vua Louis<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được hưởng lợi với những
quyền hành pháp rộng rãi hơn, thí dụ như quyền chỉ định các bộ trưởng và các nhà
ngoại giao của ông. Nhà vua cũng giữ được quyền phủ quyết giúp cho ông có thể xử
treo luật pháp không thể chấp nhận trong nhiều năm (mặc dù không <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có được trong các vấn đề liên quan đến thương
mại hay hiến pháp). Sự mơ hồ trong cái ý nghĩa của quyền công dân trong bản Tuyên
Ngôn về Nam Nhân Quyền được giải quyết với sự loại trừ phụ nữ và những nam công
dân “tiêu cực” (có lẽ chiếm tới 40% đàn ông trưởng thành), những người đóng thuế
ít hơn 3 ngày lương lao động và bằng cách áp đặt sự đạt tiêu chuẩn tài sản khó
khăn hơn cho những người có khả năng trở thành các ứng cử viên và các đại biểu.
Trong khi có ít nhất 4 triệu công dân tích cực, chỉ có chừng 50,000 người trong
số họ đóng đủ thuế để trở thành ứng cử viên. Ngược lại, 745 đại biểu trong Hội Đồng
Lập Pháp phải đóng một loại thuế bạc (silver mark), tương đương với 54 ngày công
lao động. Camille Desmoulins đã tố giác “hệ thống quý tộc mới” này trong tờ báo
Les Révolutions de France et de Brabant của ông : <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“ Thật ra thì việc lập đi lập lại cái từ ngữ “công dân tích cực” này là
có ý nghĩa gì? Các công dân tích cực đúng ra là những người đã đi chiếm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giữ Bastilles.”</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hội Đồng Quốc Gia thông qua luật
(thành lập) phố thị vào 14 tháng 12 năm<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>1789. Luật này rút ra từ sự cân đo rút tỉa trong một cố gắng của Calonne
năm 1787 để cải tổ và thống nhất hoá chính quyền địa phương trong cả nước, nhưng
mang nhiều dấu ấn dân chủ hơn. Viên thị trưởng, các viên chức phố thị và các quý
tộc sẽ được bầu chọn trên nền tảng của một nhượng quyền tài sản. Luật lệ chính
quyền địa phương đại diện một sự thay đổi đáng kể trong quyền tự trị và cử tri đoàn
của các hội đồng làng xã. Lúc này, các thị xã được giải phóng khỏi tay các lãnh
chúa.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Luật mới đặt trọng trách lớn lao lên
vai dân làng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Lúc này, họ tự chịu trách
nhiệm trong việc phân bổ và trưng thu các loại thuế trực thu, thi hành các công
việc chung, coi sóc các nhu cầu vật chất của nhà thờ và trường học và giữ gìn
luật lệ và trật tự. Tại những cộng đồng quá nhỏ bé, điều này là trách nhiệm đáng
sợ và không thể thực thi. Hơn nữa, tại miền Tây, luật chính quyền địa phương đã
tạo nên một sự chia cắt khó hiểu của hội đồng thị xã và hội đồng giáo xứ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và gạt ra ngoài nhiều người cả nam và nữ thường
có thói quen thảo luận việc giáo xứ sau thánh lễ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nhu cầu cấp thiết thứ ba<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>liên quan tới chế độ lãnh chúa. Những cộng đồng
vùng xa xôi hẻo lánh trên cả nước đang chờ đợi để ghi chép lại một nghị định đặc
biệt. Ngay từ khởi đầu cuộc Cách Mạng,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hội
Đồng Quốc Gia đã bị kẹt giữa những đòi hỏi cấp tiến của cuộc cách mạng nông dân
và những cam kết của nó với các nguyên tắc<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>tài sản tư nhân và để duy trì sự ủng hộ của các quý tộc theo phái tự do.
Hơn nữa, nhà vua, người mà giới nông dân cho rằng ông là người bảo vệ họ trong
thời điểm họ dâng tấu trình khiếu nại, đã bắt đầu phủ nhận sự chấp thuận của ông
trên dự luật thoả hiệp về chế độ phong kiến.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Mãi cho tới ngày 20 tháng 10, sau cuộc xuống đường của phụ nữ Paris tiến
về Versailles, thì dự luật về chế độ chuyên chế bàn thảo từ 4 – 11 tháng Tám cuối
cùng mới trở thành luật. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ngay cả tới lúc
đó, nó cũng đầy rẫy những điểm mơ hồ liên quan tới chế độ lãnh chúa sẽ bị xoá bỏ
ở những phần nào.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nhưng người nông dân chỉ chấp nhận
mà không nghi vấn gì câu mở đầu của nghị định tháng Tám rằng: Hội Đồng Quốc Gia
xóa bỏ hoàn toàn chế độ phong kiến. 4 tháng sau tháng 12 1789, nông dân từ 330
giáo xứ ở vùng Tây Nam đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>xâm chiếm trên
100 lâu đài để phản đối chống lại các loại lệ phí phải trả trước <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khi thu hoạch mùa màng. Những cuộc chống đối tương
tự, dù bằng hành vi bạo động hay sự bất tuân lệnh, đã xảy ra tại các tỉnh
Yonne, Loiret, Aisne và Oise và ở tại những vùng như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Massif Central, Brittany, Dauphine và
Lorraine.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nhiều cuộc trong những cuộc nổi
loạn này còn kèm theo cái mà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mona Ozouf
gọi là “ những lễ nghi hoang dã”, nơi dân làng bắt đầu phát minh ra những hình
thức<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ăn mừng lễ tự phát mới xung quanh cái
“cây tự do”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngẫu hứng. Tại Picardy, những
yêu sách đòi hỏi cách mạng cấp tiến hơn nữa chú tâm vào thuế mà và chế độ lãnh
chúa. Thí dụ,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tại ngôi làng Hallivillers
thuộc tỉnh Somme, hầu hết cư dân quyết định rằng họ có ý định chấm dứt trả thuế
ngũ cốc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và áp lực những người thuê đất
khác liên kết với họ từ chối trả thuế. Sự chống đối kiểu này lan rộng tạo nên bối
cảnh cho sự hoạt động của tay trí thức trẻ Franҫois-Noel Babeuf. Chính<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Babeuf đã làm việc cho hệ thống lãnh chúa trước
năm 1789 như một”nhà nghiên cứu về hệ thống phong kiến”. Tại nơi này mà sau này
anh tuyên bố rằng anh đã biết đến những bí mật đen tối nhất của hệ thống. Lúc này,
anh ta kêu gọi việc chia đất cho người nghèo (luật cải cách ruộng đất), xoá bỏ
hoàn toàn chế độ lãnh chúa và đánh thuế theo lợi tức hơn là theo tài sản. Đến năm
1790, anh bắt đầu gọi tên mình là Camille, đặt theo tên Camillus, một vận động
viên thế kỷ thứ 4 trước BC đòi hỏi lương đồng đều trong quân đội La Mã.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào ngày 15 tháng Ba 1790, những
cuộc tranh luận đã bắt đầu trong phạm vi ủy ban về thể chế phong kiến của Hội Đồng
Quốc Gia liên quan đến dự luật toàn diện về sự thực thi những quyết định tháng
Tám 1789. Không chỉ là các xã ấp được cảnh cáo rằng sự trả giá cho những quyền
như vậy không thể bị ngưng lại trong khi chúng vẫn còn đang được tranh tụng hợp
pháp, nhưng bản năng của cái chứng cứ có thể chấp nhận được dường như đè nặng lên
những cựu lãnh chúa, chỉ yêu cầu chứng cứ được rút ra từ thân thế, tập quán và
các luật lệ được tìm thấy cho tới hiện tại. Nói một cách khác, gánh nặng của chứng
từ giữ nguyên với những ai đã trả. Hội Đồng cũng bỏ phiếu xoá bỏ loại phí đánh
trên việc xử dụng một loại dụng cụ, chỉ không có sự đền bù nếu không có chứng từ
gì về một khế ước chấp nhận sự hiện hữu của chúng. Điều này có thể lấy từ một mẩu
của tài liệu chính thức hay những phiên bản sau đó được coi như một hợp đồng.
Cuối cùng, vào ngày 3 tháng Năm, một nghị quyết được đặt ra cái giá cho sự chuộc
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lại các <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quyền lãnh chúa. Đối với loại thuế lao động,
thuế xử dụng và các loại phí trả bằng tiền, tỷ lệ của sự chuộc lại được đặt ở
20 lần giá trị thường niên, và 25 lần cho những người tử tế.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Qua những tường trình mang tính
quấy động đổ về từ các tỉnh mới và từ các phóng viên cá nhân mà các đại biểu nhận
được. có sự rõ ràng thật nhanh chóng rằng trong hầu như cả nước, bộ luật thoả
hiệp tháng Ba và Tháng Năm 1790 đã gặp phải những phản đối<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và đôi khi có cả chống cự bằng bạo lực. Hành
động này mang 2 hình thức. Một, từ khi bộ luật 1789-1790 coi những yêu sách thái
quá của lãnh chúa như một hình thức hợp pháp của sự thuê mướn mà người nông dân
chỉ có thể chấm dứt bằng sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bồi thường
cho lãnh chúa, nhiều cộng đồng đã quyết định đưa ra pháp luật để buộc giới lãnh
chúa đưa ra các chứng thư<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tước vị của họ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho sự kiểm tra tư pháp. Những hành động như
vậy thường khá hợp pháp, nhưng phản ảnh sự loan toả tới những cộng đồng xa xôi
nhỏ bé đã sẵn sàng để đấu tranh chống lại sự hợp pháp của hệ thống lãnh chúa, mà
họ đang phải sống dưới sự thống trị của nó, vì họ đã phải trả giá pháp luật cho
sự tra xét. Sự thách đố luật pháp này thường được nối kết với một hành động thứ
hai, trong lúc này còn bất hợp lệ, là sự từ chối trả thuế.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại khu vực Corbières của vùng Languedoc, ít
nhất 86 trong số 129 xã đã có liên quan đến hành động hợp pháp chống lại lãnh
chúa hay công khai từ chối trả thuế trong khoảng 1789 – 1792. Hơn nữa, nhà nước
đã tự đặt mình vào một vị trí lúng túng qua việc đồng thời<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>triệt hạ một phần thể chế lãnh chúa và quốc hữu
hoá tài sản của Giáo Hội, vì lúc này nhà nước tự tìm thấy rằng sở hữu chủ của tất
cả các loại thuế phí trả cho lãnh chúa không chịu áp lực này thuộc về những lãnh
chúa thuộc giáo hội.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuộc Cách Mạng trở nên phổ thông
và tồn tại rất lâu một cách áp đảo: sự vươn rộng thay đổi trong đời sống công cộng
khó có thể hiểu được ngoại trừ trong một bối cảnh của sự lạc quan và <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có sự ủng hộ lớn lao. Thí dụ, Michael
Fitzsimmons đã nhấn mạnh hảo ý toàn quốc cho viễn ảnh của một xã hội hài hoà và
sự tái sinh như Hội Đồng Quốc Gia đã đi vào công việc ngoạn mục của nó sau
1789. Những người đến lấp đầy khoảng trống quyền lực mà sự sụp đổ của chế độ cũ
để lại và những người<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nằm trong số những
kẻ đầu tiên hưởng phúc lợi từ cuộc Cách Mạng là giới tư sản.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bi kịch tái tổ chức các cơ chế có ý nghĩa rằng
hàng ngàn các viên chức tầng lớp trung lưu và các luật sư mất đi vị trí của họ,
dù có lợi hay không.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tuy nhiên, không chỉ
là họ đã thành công trong việc được bầu chọn vào các vị trí trong cấu trúc mới,
nhưng còn là họ được bồi thường cho công việc đã mất. Quả thực, cái giá cuối cùng
của sự bồi thường cho những văn phòng có lợi nhuận lên đến hơn 800 triệu
Livres, làm cần đến việc in ra một khối lượng khổng lồ tiền giấy Assignat và làm
cho <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lạm phát<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hạ xuống. Sự bồi thường này đã đến tại một thời
điểm lý tưởng để đầu tư vào lúc có một số lượng lớn lao các tài sản của Giáo Hội
được tung ra thị trường từ tháng 11 năm 1790.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Được bán ra theo kiểu đấu giá và trong những lô đất rộng lớn, mớ tài sản
béo bở này đã được giới tư sản thành phố, các nông gia giàu có, và lạ thay,
ngay cả một số<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quý tộc mua.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tỷ như tại khu quận Grasse ở miền Đông
Nam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nước Pháp, nơi chỉ có khoảng 6.8% đất
đổi chủ, các tay tư<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sản địa phương đã thống
trị các cuộc đấu giá. Ba phần tư số tài sản đem bán đã do một phần tư người mua
chiếm được. 28 trong số 39 người mua lớn nhất là thương buôn từ Grasse.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, có những nhóm riêng biệt
trong giới tư sản lại ở trong thành phần những người hối tiếc sự sụp đổ chế độ
cũ vì nó đe doạ đến cuộc sống của họ. Thí dụ, những người trở nên giàu có nhờ hệ
thống nô lệ qua việc mua bán nô lệ hay các chủ đồn điền tại các thuộc địa đã lo
lắng vì e ngại những nguyên tắc trong bản Tuyên Ngôn về Nam Nhâm Quyền sẽ vươn
xa tới áp dụng tại các thuộc địa vùng Caribbean. Một cuộc tranh cãi gay gắt gây
ngăn cách chia rẽ đám vận động hành lang cho thuộc địa chống lại hội “Những thân
hữu của dân da đen” bao gồm Brissot, Robespierre và Grégoire.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Không có thành phố nào của Pháp dễ
bị sụp đổ vì sự thay đổi cuộc sống trong liên hệ quốc tế hay chịu phụ thuộc vào
việc buôn bán nô lệ cùng những liên hệ đặc quyền thương mại với <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>xứ St- Dominique hơn thành phố La Rochelle. Tại
nơi này, cuộc Cách Mạng được chào đón thật nhiệt tâm, đặc biệt với những người
Tin Lành chỉ chiếm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chừng 7%<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong số 18,000 cư dân nhưng thống lĩnh mọi lãnh
vực kinh tế và xã hội ngoại trừ quyền lực chính trị. Vào năm 1789, họ chiếm luôn
lãnh vực đó. 9 trong số 12 người ở trong hội đồng thành phố La Rochelle là thương
buôn, 5 trong số họ là người Tin Lành. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Các
thương buôn đã xây dựng một nhà thờ Tin Lành với một tốc độ nhanh đáng kể và đặt
những nguồn tài nguyên đáng kể của họ đằng sau đất nước mới. Daniel Garesché,
chủ nhân của 6 con tàu chuyên chở nô lệ và là thị trưởng thành phố trong
1791-1792 đã dâng cúng 17,000 livres, sau đó thêm 50,000 nữa như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một sự “cộng tác lòng yêu nước”.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự nhiệt tâm của thương buôn cho
cuộc Cách Mạng rất thực dụng. Người dân La Rochelle đã luôn luôn có thể thoả hiệp
những nguyên tắc đó với những lợi ích riêng của họ. Bản tấu trình khiếu nại của
tầng lớp thứ ba của thành phố La Rochelle là một lời biện hộ hùng hồn cho tự do
và nhân bản: việc dùng roi đánh vào người nô lệ bị lên án là đối nghịch với nhân
tính, như không thể hoà giải được với sự khai sáng và lòng nhân đạo mà nó phân
biệt ra đất nước Pháp. Tuy nhiên, việc mua bán nô lệ tự nó không được nói đến.
Các thương buôn biết rằng dân Phi Châu cũng là con người momg muốn được sống tự
do: Các nô lệ sẽ tự động được tự do một khi họ bước chân <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lên đất Pháp và đã có 44 nguời da đen được tự
do trong thành phố vào năm 1777 (cũng có 750 tại Paris). Pierre-Samuel Demissy,
một trong những quan sát viên tại Đại Hội Đồng đã làm một lỗi lầm trong việc
gia nhập vào hội “Bạn Hữu người da đen” và kêu gọi xoá bỏ chế độ nô lệ trong năm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>1789.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ông
ta đã nhận ra sai lầm trong phương cách của ông vào năm sau đó. Ông đi đến sự đồng
ý với người bạn đồng quan sát Jean-Baptiste Nairac của ông, người luôn luôn hy
vọng rằng những lãnh vực chính trị quan trọng sẽ chiến thắng những xét đoán về đạo
đức. Khi cuối cùng, H<span style="display: none; mso-hide: all;">o</span>ội Đồng không
thay đổi gì trong cái nghị quyết ngày 8 tháng Ba 1790, Nairac đã vui mừng hân
hoan: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Không có một danh xưng thực sự
thì<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nó vẫn giữ nguyên là ngành buôn bán
nô lệ, chế độ nô lệ vẫn là chế độ độc nhất.”</i> Chỉ có 5 đại biểu bỏ phiếu chống
lại nghị quyết. Vào tháng Năm 1791, Hội Đồng đã đáp lại qua sự ban cấp quyền công
dân “tích cực” cho người da đen tự do nếu cha mẹ họ có tự do và số tài sản cần
thiết, nhưng vẫn tránh né chủ đề nô lệ:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Những nghị quyết của Hội Đồng Quốc Gia mà nó không bao giờ cứu xét đến
địa vị của người dân da màu không được sinh ra từ cha mẹ có tự do, không có ước
mong tự do và tự ý tại các thuộc địa vẫn sẽ tiếp tục phụ thuộc vào các hội đồng
thuộc địa hiện hữu đương thời.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Còn những
dân da màu có cha mẹ tự do, họ sẽ được thu nhận vào trong những hội đồng thuộc
địa và giáo khu mới trong tương lai, nếu như họ có được những tiêu chuẩn (tài sản)
đòi hỏi.”<span style="display: none; mso-hide: all;"><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cái thí dụ về vùng La Rochelle chỉ
ra sự quan trọng bền bỉ của các công việc đối ngoại. Các sử gia đã đồng ý rằng,
trước 1789 và sau 1791, các vấn đề<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của
chính sách<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đối ngoại và chiến lược quân
sự thống lĩnh chương trình nghị sự cải tổ nội bộ. Họ cũng giả định một cách
chung chung rằng cái khoảng thời gian 2 năm<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>1789-1791 cuốn hút trong sự thay đổi Cách Mạng là một thời gian khi
sự cải tổ nội bộ cấp tiến đã làm Hội Đồng bận tâm. Ngược lại, như Jeremy
Whiteman phản biện, một sự thúc đẩy chính<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>cho sự cải tổ Cách Mạng này quả thực là<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>ước muốn tái sinh nước Pháp cũng như khả năng của nó hành động như một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>yếu tố<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>thương mại và quân sự then chốt tại Âu Châu và vùng Caribbean. Trọng tâm
của sự nhiệt tâm đổi mới của Hội Đồng Quốc Gia là niềm tin rằng đất nước mới vì
thế sẽ tái sinh và lấy lại vị thế quốc tế mà nó đã có được trước những tủi nhục
liên tục về <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đối ngoại từ 1763. Như trước
năm 1789, 3 trong 6 bộ ngành là bộ chiến tranh, bộ Hải Quân và bộ Đối Ngoại.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mặc dù lo lắng cho sự phồn thịnh
tương lai, La Rochelle đã chân thành ủng hộ Cách Mạng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ở nơi khác, sự phẫn nộ đối với cuộc Cách Mạng
phát xuất từ đủ loại thất vọng, như việc mất<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>đi vị thế sau việc tái tổ chức hành chánh quản trị, như bộ phận Chiến
Tranh tại Vence nơi mà một cuộc vận động mạnh mẽ đã thất bại trong việc bảo vệ toà
giám mục, giờ được di dời qua St-Paul gần đó. Như Ted Margadant đã chỉ ra, văn
phòng của lãnh đạo tỉnh lỵ, khu quận và hàng tổng làm các nhà lập pháp bị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tràn ngập với hàng đống đơn từ phàn nàn khiếu
nại và các đối thủ có thể gọi vào đối chất sự ủng hộ cho Cách Mạng tại các thị
trấn mà trước đó đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được duy trì nhờ sự
hiện diện của hệ thống phức tạp các toà án và văn phòng của chế độ quân chủ
Bourbon.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nơi sự trung thành với các giáo
phái trùng hợp với những căng thẳng giai cấp, Cách Mạng đã khơi mào cho những hận
thù công khai. Trong nhiều vùng ở phía Nam nơi một tay tư sản Tin Lành đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thắng được tự do tôn giáo và sự bình đẳng dân
sự, mở đường cho quyền lực chính trị, sự từ chối tuyên bố Công Giáo là quốc giáo
của Hội Đồng vào tháng Tư 1790 đã tạo nên lý cớ cho cuộc bạo loạn rộng lớn tại
Montauban và Nimes.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại đây,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>như trong các cộng đồng Tin Lành của miền Nam
Massif Central, những ký ức về chế độ cũ nhấn mạnh sự ủng hộ Tin Lành đối với một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cuộc Cách Mạng đã mang lại quyền bình đẳng dân
sự cho họ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại Nimes, sự thù hằn của đám
Công Giáo bình dân đối với vai trò chính trị và kinh tế của những người Tin Lành
giàu có đã bị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đè bẹp đẫm máu khi những
toán nông dân Tin Lành từ những vùng Cévennes và Vaunage lân cận<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kéo về thành phố. Cuộc bạo loạn tại Nimes đã
được biết như là cuộc tranh cãi của Nimes, một sự đặt sai tên cho 4 ngày chiến
đấu dẫn tới 400 người Công Giáo tử vong, và chỉ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có vài người Tin Lành.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tin tức về sự giết chóc đã thổi bùng lên những
nghi ngại rằng Dân Tin Lành đang lạm dụng Cách Mạng: Chẳng phải là Rabaut de
Saint-Étienne, một mục sư Tin Lành được bầu chọn làm chủ tịch Hội Đồng sao? Sự
nghiêm trọng của việc chia rẽ tôn giáo như vậy được làm rõ ràng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong giây phút đầu tiên của sự bất mãn trong
khối bình dân đối với Cách Mạng khi vào giữa năm 1790, có từ 20,000 – 40,000 nông
dân công giáo từ 180 giáo xứ đã thiết lập nên cái<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“Trại Jales”chết yểu tại Adèche.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, sự liên minh quần chúng
của tầng lớp thứ ba và các đồng minh của họ trong số giới giáo sĩ và các quý tộc
“ái quốc” <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tiếp tục tạo nên một cảm giác
mạnh mẽ về sự đoàn kết quốc gia<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và sự tái
sinh trong năm 1790. Sự đoàn kết này được ban hành bởi “Lễ Hội Liên Bang” trong
dịp kỷ niệm đệ nhất chu niên ngày phá ngục Bastille.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại Champ de Maers, nơi đã được san lấp bằng
phẳng bởi lao động tình nguyện, vua Louis, Talleyrand (viên cựu giám mục thành
Autun) và tướng Lafayette đã tuyên bố sắc lệnh mới trước mặt 300,000 dân Paris.
Buổi lễ này đã xảy ra dưới những hình thức khác nhau trên cả nước. Một thí dụ về
việc xử dụng lễ hội như một yếu tố của nền văn hoá cách mạng chính trị. Trong một
xã hội đầy những nghi thức tôn giáo và sự phô trương sự lộng lẫy của hoàng gia,
các buổi lễ ăn mừng sự đoàn kết cách mạng đã dùng lối cũ như một phong cách nếu
không phải là cho nội dung hay hình ảnh. Các thợ mỏ than vùng Montminot đã thừa
nhận một lễ hội truyền thống bằng việc thề hứa với cái rìu được giơ cao, biểu
hiệu sẵn sàng hy sinh mạng sống để bảo vệ toà lâu đài tốt đẹp nhất trên đời: đó
là Hiến Pháp nước Pháp. Tại Beaufort-en Vallée trong thung lũng Loire ở miền Tây
nước Pháp, 83 người đàn bà đã rời khỏi lễ hội và sau đó trở lại trong những bộ
trang phục mới. Đối với phụ nữ giỏi giang và lưu tâm đến thời trang, tờ báo tại
Paris “Journal de la mode et du gout” đã có đầy rẫy những bình luận về thời
trang cho kỷ nguyên mới với những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kiểu
thời trang đơn giản và mang tính chất ái quốc hơn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chẳng hạn như các mẫu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mũ nón thời trang tự do.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Lễ hội Liên Bang được cử hành ăn
mừng sự liên kết Giáo Hội, Vương triều và Cách Mạng. Hai ngày trước, Hội Đồng
Quốc Gia đã bỏ phiếu cho một sự cải tổ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>làm
suy yếu cả ba. Sự đồng ý lan toả trong những tấu trình khiếu nại về nhu cầu đổi
mới đã bảo đảm rằng Hội Đồng có thể đẩy mạnh việc quốc hữu hoá đất đai của Giáo
Hội, đóng cửa các tu viện trầm mặc và ban cấp sự tự do tôn giáo cho Tin Lành
trong năm 1789 và cho người Do Thái năm 1790-1791. Gắn kết sự đối kháng của giáo
sĩ đối với<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những thay đổi này cuối cùng
chú trọng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào luật “Hiến Pháp dân sự cho
giới giáo sĩ” được bỏ phiếu vào ngày 12 tháng Bảy 1790. Không có vấn đề phân cách
Giáo Hội và nhà nước: nhiệm vụ công cộng của giáo hội được giả thiết là thiết yếu
trong đời sống hàng ngày, và Hội Đồng chấp nhận rằng các thu nhập công cộng sẽ
hỗ trợ tài chánh cho Giáo Hội sau việc xoá bỏ thuế thập phân. Bởi thế <span style="display: none; mso-hide: all;">o</span>Hội Đồng đã biện luận rằng, giống như
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thể chế quân chủ trước đó, chính quyền Cách
Mạng có quyền hạn để cải tổ cơ cấu thế tục của<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Giáo Hội.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nhiều linh mục đã hưởng lợi về vật
chất nhờ hệ thống lương bổng mới, chỉ có hàng giáo sĩ cao cấp mới nuối tiếc về
việc trợ cấp của các giám mục đã bị giảm thiểu trầm trọng. Tuy nhiên, Hội Đồng
khi tái phân bổ các địa giới của giáo xứ và giáo phận đã khám phá ra hàng đống
các phàn nàn đồng loạt từ những cộng đồng nhỏ và các giáo khu thành phố lúc này
đòi hỏi thực hành viêc thờ phượng tại nhà thờ láng giềng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tuy nhiên việc tranh cãi nhất là vấn đề trong
tương lai, giáo sĩ sẽ được đề cử như thế nào. Đối với những phản kháng gay gắt
từ các đại biểu Giáo sĩ trong Hội Đồng rằng phẩm trật trong giáo hội đặt nền tảng
trên nguyên tắc thần quyền và được truyền cảm cho sự đề bạt từ cấp trên cao. Các
đại biểu như Treilhard vặn lại rằng điều này đưa đến sự lạm dụng quyền hành. Chỉ
có người dân có thể chọn linh mục và giám mục cho họ:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Thay vì hạ thấp tôn giáo, để bảo đảm rằng tín ngưỡng có những thừa sai
trung thực và đạo đức, quý vị đang tôn vinh nó mạnh mẽ nhất.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ai tin rằng điều này sẽ làm tổn thương tôn
giáo, người đó đang tự tạo ra một <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ý tưởng
thực sự sai lầm về tôn giáo.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, trong việc áp dụng chủ
quyền quần chúng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho sự bầu chọn các
linh mục , giám mục, Hội Đồng Quốc Gia đã<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>vượt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>qua ranh giới mỏng manh giữa
đời sống tâm linh và đời sống thế tục.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nhiều sử gia đã nhìn thấy bản “Hiến
Pháp dân sự cho giới Giáo Sĩ” như giây phút rạn nứt sanh tử của Cách Mạng và đã
tự hỏi tại sao Hội Đồng ra vẻ như không sẵn sàng thương lượng hay thoả hiệp.
Tuy nhiên, cuối cùng điều đó chứng tỏ không thể nào có sự hoà giải một Giáo Hội
đặt căn bản trên cái phẩm trật về việc truyền chức dựa trên thần quyền và tín lý
và một sự xác quyết về một niềm tin thực sự với một cuộc Cách Mạng đặt nền tảng
trên chủ quyền quần chúng, sự bao dung và một xác quyết về sự làm tròn nhiệm vụ
trần thế qua sự áp dụng lý lẽ thế tục. Trên hết, qua áp dụng việc thực thi quyền
công dân tích cực cho việc lựa chọn giáo sĩ, Hội Đồng Quốc Gia đã loại trừ phụ
nữ và người nghèo ra khỏi cộng đồng của tín ngưỡng, và theo lý thuyết, kể cả
người Tin lành, Do Thái và những người không tín ngưỡng dù họ đủ giàu để có quyền
bầu cử. Một thoả hiệp cũng không thể thành tựu, vì, với sự xoá bỏ các tập đoàn
năm 1789, đa số Hội Đồng kiên quyết rằng chỉ một mình Hội Đồng có thể làm ra luật
lệ cho đời sống chung: một hội nghị của giáo hội không thể được tham vấn rằng
liệu có nên đồng ý với những cải tổ đã được các đại diện nhân dân bỏ phiếu hay
không.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Đối mặt với sự phản kháng của hầu
hết các đại biểu Giáo sĩ, bị thúc đẩy bởi việc gia tăng sự mất kiên nhẫn do sự
cố chấp của hầu hết các giám mục, Hội Đồng đã tìm cách ép buộc vấn đề bằng việc
đòi hỏi các cuộc bầu cử<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được tổ chức vào
ngày đầu năm 1791, với những ai được bầu chọn sẽ tuyên thệ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trung thành với luật<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pháp, quốc gia và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhà vua. Khắp nơi, các linh mục đối diện lời
tuyên thệ với một sự lựa chọn cay đắng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với
lương tâm. Hiến Pháp được nhà vua phê chuẩn, nhưng liệu nó có tháo gỡ khỏi nỗi
lo lắng của họ rằng lời tuyên thệ đi ngược lại với sự trung thành với Giáo Hoàng
và việc thực hành tôn giáo đã thiết lập từ bao đời? Nhiều linh mục tìm cách giải
quyết tình trạng khó xử bằng một lời hứa có giới hạn, như vị linh mục của giáo
xứ Quesques và Lottinghem ờ phía Bắc tỉnh Pas-de-Calais:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Tôi tuyên bố rằng tôn giáo của tôi không cho phép tôi chấp nhận một lời
tuyên thệ như Hội Đồng Quốc Gia đòi hỏi.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Tôi cảm thấy hài lòng và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tôi hứa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gìn giữ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>hết sức mình<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>niềm tin của<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>giáo xứ này đối với những ai đặt niềm tin vào tôi, thực tâm đối với đất
nước và nhà vua và coi trọng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hiến pháp
được Hội Đồng ban hành và nhà vua phê chuẩn <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trên mọi lãnh vực thuộc về quyền năng của
ngài, trong mọi lãnh vực thuộc về nó, trong các mệnh lệnh của các vấn đề hoàn
toàn thuộc về dân sự và chính trị, nhưng với những lãnh vực mà chính quyền và
luật lệ của Giáo Hội cùng liên quan, tôi không thừa nhận cấp trên và các nhà làm
luật nào ngoại trừ Giáo Hoàng và các giám mục…”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuối cùng, chỉ có một số giám mục
và có lẽ một nửa các linh mục <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>coi sóc giáo
xứ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tuyên thệ. Một số lớn các linh mục
sau đó đã rút lại lời hứa vào tháng Tư 1791 khi Giáo Hoàng cũng phản đối vì sự
sát nhập đất đai của toà thánh tại Avignon vào quốc gia Pháp mới, và lên án bản
Hiến Pháp Dân Sự và Bản Tuyên Ngôn về Nam Nhân Quyền là trái ngược với đời sống
Kitô hữu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Giáo Hoàng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khuyến cáo hàng giáo sĩ Pháp nên coi bản hiến
pháp giáo sĩ là dị giáo: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hãy đặc biệt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>coi chừng, tai của
các ngươi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phải nghe những lời xảo quyệt
của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đám thế tục này với những giọng điệu
viện dẫn tử thần, và tránh xa những kẻ chiếm đoạt dù chúng có là tổng giám mục,
giám mục hay linh mục quản xứ, để không có gì chung chạ giữa các ngươi và bọn
chúng, đặc biệt trong các vấn đề thần thánh, bởi vì không ai có thể ở trong
Giáo Hội chúa Kitô, trừ khi họ hiệp thông với đầu não hữu hình của Ngài chính <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là Giáo Hội…”</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào giữa năm 1791, có 2 nước Pháp
nổi lên cùng lúc, ngược lại với những khu vực miền Đông Nam ủng hộ cải tổ, vùng
lưu vực Paris, Champagne và trung tâm với các vùng Tây, Tây Nam,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đông và <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phía Nam vùng Massif Central “ương ngạnh.” Sức
mạnh của giới giáo sĩ “ngoan cố” tại những khu vực biên giới mang lại cho cư dân
Paris sự nghi ngờ rằng đám nông dân không biết tiếng Pháp là những con mồi cho
những ”dị đoan mù quáng” của các linh mục cuồng tín.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự trái ngược vùng miền sâu sắc
trong việc sẵn sàng tuyên thệ gợi ý rằng đó không chỉ là vấn đề lựa chọn cá nhân
mà còn là văn hoá tôn giáo địa phương. Trong các <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khu vực miền rộng lớn, giới giáo sĩ “cố chấp”
tự coi mình như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đầy tớ của Thiên Chúa,
trong khi các giáo sĩ “theo hiến pháp”<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>coi họ là những người phục vụ người dân. Đối với những người phe <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trước, được chống lưng bởi một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự hiện diện mạnh mẽ của giới giáo sĩ, bản Hiến
Pháp Dân Sự (cho giáo sĩ) thật đáng nguyền rủa <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đối với cộng đoàn, cấu trúc tôn ti trật tự của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Giáo Hội<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>và sự lãnh đạo của Giáo Hoàng. Đối với những người<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuộc phe sau, trong các lãnh vực mà Giáo Hội
tự dành cho mình<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vai trò trần tục yếu kém hơn trong cuộc sống
thường ngày, đó là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhân dân theo ý nguyện
của Chúa và cộng đồng Công Giáo thay thế cho cái phẩm trật của Giáo Hội.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những đáp trả của giới giáo sĩ cũng
phải được coi như sự phản ánh các thái độ của các cộng đồng rộng lớn hơn vì chỉ
có một số nhỏ các linh mục có đầy đủ độc lập từ những cộng đồng của họ để dám
khinh thường ý kiến công cộng. Tại những thành phố lớn như Paris,, các linh mục
chống lại bản Hiến Pháp Dân Sự liều mạng một cách vô lý. Louis-Sébastien
Mercier, một nhà quan sát sâu sắc và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là
nhà cách mạng đã diễn tả vị linh mục quản xứ St-Sulpice đã cố diễn giảng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>để chống lại sự cải tổ của Hội Đồng như thế nào:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Một tiếng hét phẫn nộ vang dội qua những vòm cung của thánh đường. Thình
lình, tiếng đàn phong cầm oai hùng tràn ngập thánh đường với âm nhạc hài hoà và
vang vọng qua từng trái tim cái âm điệu nổi bật: “Ah! Ҫa ira! Ҫa ira! (A! Rồi sẽ
ổn thôi!).” Người xúi gịuc việc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phản cách
mạng được mời tới hát “ҫa ira.” Anh ta bước xuống khỏi ghế ngồi, che mặt với<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tiếng cười , xấu hổ và mồ hôi nhễ nhại.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tại các vùng quê xa xôi của Pháp,
lời thề trở thành một thử nghiệm của sự quần chúng chấp nhận Cách Mạng hoàn toàn.
Ở vùng Đông Nam và thung lũng Paris, nơi sinh hoạt công cộng từ lâu đã phần nào
trần tục hoá và các linh mục được coi như chỉ cung cấp các dịch vụ tâm linh, đã
có một sự chấp nhận lớn lao bản Hiến Pháp Dân Sự cũng như Cách Mạng một cách phổ
quát. Trong những vùng có đám thiểu số dân Tin Lành nổi bật, như vùng Cévennes,
việc thề hứa thay vào đó lại dấy lên những nỗi lo sợ to lớn hơn về các cuộc tấn
công vào lối sống mà lễ nghi Công Giáo và công việc từ thiện là những việc then
chốt. Tại cái thị trấn nhỏ phía Nam của Sommières, đám đông đàn bà con nít không
chỉ chĩa mũi dùi giận dữ vào những người Tin Lành địa phương mà cả vào ban quản
trị Công Giáo ủng hộ Cách Mạng bị coi như đang phá hủy những hình thức của đời
sống tôn giáo đã được thiết lập vững vàng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự rút lại lời thề của một linh mục
gây đau khổ cho một cộng đồng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại Missiègre
dưới chân rặng đồi Pyrénées, các viên chức thành phố đã tường trình với một sự
hối tiếc rõ ràng trong tháng Tư 1792 rằng vị linh mục của họ đã rút lại:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vị linh mục Lacaze của chúng tôi đã không rút lại lời thề dưới bất cứ cách
nào liên quan đến (vấn đề) thế tục. Ngược lại, ngài khuyến khích chúng tôi vẫn
phải trung thành và tuân theo luật pháp, đất nước và nhà vua và ngài không mong
ước gì hơn ngoài sự tốt đẹp, bình an và hạnh phúc của người dân. Và ngài <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cũng khuyến khích chúng tôi cũng phải mạnh mẽ
trong việc gìn giữ niềm tin Công Giáo làm cho chúng tôi cảm thấy một nỗi phiền
muộn sâu xa khi chúng tôi nghĩ về những phẩm chất tốt đẹp của ngài mà chúng tôi
biết. Ngài từ bỏ việc thu thuế (thập phân) và tuyên bố rằng ngài muốn giới quý
tộc cũng phải đóng thuế giống như bất cứ thường dân nào. Đây là những lời lẽ ngài
nói vào ngày 11 tháng Ba vừa qua khi ngài đã rút lại mọi thứ mà lương tâm của
ngài ép buộc trên mức độ tâm linh. Hơn nữa, ngài tuyên bố rằng ngài đã sẵn sàng
để tuyên thệ để duy trì lòng yêu nước với tất cả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sức mạnh và ngài không có mong ước nào khác hơn
là ở lại cùng chúng tôi cho tới hơi thở cuối cùng để tiếp tục là một tấm gương
tốt lành và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những lời giảng dạy trong các
ngày Chúa Nhật và các ngày lễ.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào tháng Tám, hàng ngàn xã ấp đã
bỗng thấy không còn có một vị linh mục quản xứ và những thói quen thường nhật
trong đời sống giáo xứ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự tản quyền cấp tiến tạo nên một tình trạng nơi
ngành lập pháp Cách Mạng từ Paris được phiên dịch và đáp ứng với nhu cầu của địa
phương. Khắp nơi, sự khai sinh ra những hệ thống quản trị mới trong bối cảnh chủ
quyền quần chúng và hoạt động lập pháp bận rộn là một phần của sự tạo nên nền văn
hoá chính trị <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>theo đường lối Cách Mạng.
Trong cái diễn tiến này,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khoảng nửa triệu
người hay hơn thế đã được bầu chọn vào các chính quyền địa phương, ngành tư pháp
và các vị trí quản trị hành chánh đóng vai trò cốt lõi trong cái khoảng trống
hiện hữu giữa chương trình quốc gia của Hội Đồng Cách Mạng và những đòi hỏi của
tình trạng địa phương. Khối lượng văn bản pháp luật từ Paris đổ về, cũng như sự
kỳ vọng rằng các xã ấp sẽ tham gia vào việc thi hành chúng đã vô cùng tương phản
với tình trạng dưới chế độ cũ. Việc thực thi luật pháp mà đối với hầu hết người
dân thường xem ra xa lạ cả về nội dung lẫn ngôn ngữ, và thường thiếu các nguồn
tài nguyên, các công dân tích cực: các chuyên gia, các nông gia giàu có, thương
buôn và chủ đất, nên <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đòi hỏi quá nhiều<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thời gian và năng lực.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nơi luật pháp đặc biệt không phổ biến, nhất là
các luật liên quan tới việc hoàn trả lại các loại thuế phí lãnh chúa hay việc cải
tổ tôn giáo, đây là một cam kết có thể mang đến cho họ sự cô lập và khinh thường.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Công việc của Hội Đồng Quốc Gia
thật rộng lớn cả về phạm vi và năng lựợng.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Nền tảng của một trật tự xã hội mới đã được đặt để, nhấn mạnh qua giả
thiết về sự đoàn kết quốc gia của tình anh em trong quyền công dân.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cùng lúc đó, Hội Đồng cũng đang đu dây: đây là
cuộc Cách Mạng của ai? Một mặt, nó đang gây nên hận thù từ những quý tộc và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giới ưu tú cao cấp của giáo hội phẫn nộ vì sự
mất mát thân thế, tài sản và các đặc quyền ưu tiên và được các linh mục quản xứ
và các tín đồ hoang tưởng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ủng hộ. Mặt khác,
Hội Đồng tự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>xa rời cái nền tảng phổ quát
của Cách Mạng qua sự thoả hiệp với các loại thuế phí phong kiến, qua ác cảm đối
với giới giáo sĩ không tuyên thệ, qua sự<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>bỏ qua những tiêu cực từ diễn biến chính trị và qua sự thực hiện giải phóng
kinh tế.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bản Tuyên Ngôn về Nam Nhân Quyền đã
nín lặng trong các vấn đề kinh tế, nhưng vào<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>năm 1789-1791,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hội Đồng thông qua
một loạt các biện pháp tiết lộ về cam kết của nó về việc giải phóng kinh tế.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hội Đồng xoá bỏ những thuế quan nội địa và sự
kiểm soát vấn đề mua bán mễ cốc nhằm mục đích khuyến khích thị trường quốc gia
và cổ vũ sáng kiến.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Từ cái triển vọng như
vậy,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mọi cấu trúc tập đoàn của chế độ cũ,
từ những tiêu chuẩn đặc quyền tầng lớp đến các đại hí viện và các bang hội, tất
cả đều bị coi như đi ngược lại với<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tự do
cá nhân. Các chướng ngại vật ngăn cản quyền tự do nghề nghiệp được xóa bỏ qua sự
giải thể các bang hội (luật d’Allarde ban hành tháng Tư 1790), và quan trọng nhất,
một thị trường lao động tự do được áp đặt theo luật Le Chapelier ban hành ngày
14 tháng Sáu 1791 đặt các hiệp hội chủ nhân và công nhân ra ngoài vòng pháp luật:
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều 1: Sự phá vỡ tất cả các loại cơ quan tập thể của các công dân
trong cùng một ngành một nghề là một trong những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>điều cơ bản làm nền tảng của Hiến Pháp nước
Pháp. Quả thật, điều đó cấm tái thiết lập chúng dưới bất cứ lý do nào và tronng
bất cứ hình thức nào.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều 2: Các công dân cùng trong một ngành nghề, các doanh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhân, những<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>chủ nhân các cửa tiệm, các công nhân và thợ thủ công của bất cứ nghệ thuật
nào, khi họ nhóm họp chung với nhau, cũng sẽ không được đề cử một chủ tịch, một
bí thư, một đại lý hay quản thủ, hay được phép đưa ra một nghị định hay một quyết
định, quy tắc chính thức nào<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong sự nhân
danh lợi ích chung.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Le Chapelier, một luật sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được ban tước vị quý tộc đã chủ toạ buổi họp
ngày 04 tháng Tám 1789 của Hội Đồng Quốc Gia và là một trong những đại biểu cấp
tiến của khu vực Breton, những người thành lập Câu Lạc Bộ Jacobin. Trong khi điều
luật của ông, cùng với điều luật của d’Allarde là yếu tố quyết định tạo nên nền
kinh tế “laissez-Faire” (cung cầu tự do không bị can thiệp),<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chúng cũng nhắm đến những cách thực thi “phản
Cách Mạng” và những đặc quyền ưu tiên của chế độ cũ. Không còn nữa những tầng lớp
riêng biệt của Giáo Sĩ, Quý tộc hay bang hội, vùng miền hay thị xã đã từng có
thể đòi hỏi những ưu tiên, độc quyền đặc biệt. Thế giới cũ với những tập đoàn đã
chết.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tại các vùng quê,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự bất mãn về mức độ của các khoản thuế khoá
mới trùng hợp xảy ra giữa năm 1791<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tái
phẫn nộ về câu hỏi liên quan đến thuế phí lãnh chúa chưa được giải quyết. Trong
khi sự từ chối đóng thuế vẫn tiếp tục qua năm 1791, năm mới đã có sự khác biệt
với số lượng kiện tụng khổng lồ nơi các xã ấp, mặc cho sự đói khổ của họ, đã
gia tăng thuế địa phương để đưa ra toà án đòi hỏi các viên cựu lãnh chúa phải đưa
các văn bản chứng thư có hiệu lực ra cho họ xét đoán và xác minh. Thêm vào đó,
những điểm sáng của Cách Mạng vùng quê đặc biệt ở phía Nam không chỉ liên quan
đến các quyền hạn của lãnh chúa mà lan qua lãnh vực đất đai. Trong nhiều thế kỷ,
vùng đất hoang ngoại biên bỏ trống đã được các cộng đồng địa phương dùng để chăn
nuôi súc vật gặm cỏ với một lệ phí trả cho lãnh chúa. Các lãnh chúa cũng cho phép
một số lượng giới hạn việc khai quang các khu đất không trồng trọt được, mặc dù
việc khai quang này đã bị hạn chế bởi nhu cầu cần đồng cỏ cho đàn cừu và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với nhận thức rằng, khu đất trồng trọt được
ngay tức khắc sẽ phải chịu sự đóng thuế lãnh địa.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự củng cố các biện pháp của Hội
Đồng để tái bảo đảm cho các cựu lãnh chúa và làm ngưng trệ sự khai phá phổ thông
tại miền quê là sự quan tâm đến hành động trực tiếp trên đất đai trực thuộc nhà
nước và các lãnh chúa, Trong tháng 10 và tháng 11 năm 1789, các tin tức về việc
xâm chiếm rừng núi lan rộng làm cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những
tuyên bố của hoàng gia tức khắc cảnh cáo rằng mọi sự vi phạm sẽ bị nghiêm phạt.
Vào ngày 11 tháng 12, Hội Đồng đã thông qua thêm một nghị quyết cảnh báo rằng rừng
núi bây giờ thuộc quyền kiểm soát của nhà nước và nhắc nhở lại lời cảnh báo của
vua. Lo ngại đến sự tàn phá lớn lao về gỗ các loại, Hội Đồng cũng đã cảnh báo các
cộng đồng rằng họ không thể chỉ đơn giản lấy quyền kiểm soát các khu rừng hay các
vùng đất trống thay vì, qua phương tiện pháp luật, đáng lẽ họ phải đưa ra toà
chống lại sự chiếm đoạt những cái mà họ cảm thấy cần phàn nàn để biện hộ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Rõ ràng là những cảnh báo như vậy
đã có hiệu quả không đáng kể. Trong tháng Giêng 1791, Raymond Bastouth, thống đốc
của tỉnh bang Aude đã diễn tả nỗi lo lắng về ban quản trị hành chánh tỉnh của ông
rằng nhân dân đang than vãn trên mọi khía cạnh về cái sự tham lam sai trái của đám
nông dân, những người đang suốt ngày khai phá rừng cây và những vùng đất đai không
trồng trọt được trên các sườn núi mà họ không thực sự biết rằng đất này sẽ chỉ
có thể khai thác một tới hai năm mà thôi. Sự khai quang nguy hại này đã tăng tốc
kể từ sau khi có sự xoá bỏ thể chế phong kiến bởi vì người dân ở miền quê tưởng
tượng rằng các xã ấp đã trở thành chủ nhân của những vùng đất bỏ hoang, rằng những
cựu lãnh chúa đã bị tước đoạt hết cùng lúc khi họ mất hết quyền tư pháp.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ông ta cũng ghi nhận rằng rõ ràng
sỏi đá bị đẩy trôi xuống suối làm tắc nghẽn dòng chảy và làm cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chúng tràn lan qua <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cả vùng đất tốt. Tuy nhiên, các giới chức địa
phương và các hội đồng cách mạng kế tục đã thất bại trong những cố gắng của họ
để ngăn lại việc chặt phá cây rừng quá mức và việc xâm chiếm các vùng đất
hoang.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mặc dù các<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>văn thư chính thức đến từ Paris nhắc nhở các
thành phố về luật lệ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bảo vệ cây rừng ban
hành từ 1669 và 1754 và được tái khẳng định năm 1791, việc đốn cây rừng vẫn tiếp
tục không được kiểm tra.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Để đáp lại hàng đống những báo cáo
tương tự từ mọi miền khắp nước Pháp, Hội Đồng Quốc Gia đã tìm cách giải quyết vấn
đề<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ai là chủ của các vùng đất hoang với
nghị quyết ngày 22 tháng Hai 1791.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại đây,
Hội Đồng gặp khó khăn trong việc giải quyết sự trái ngược giữa chính sách của họ
về thương lượng đất đai theo các nguyên tắc chủ tư hữu và các giả định phổ thông
cổ xưa về quyền xử dụng tập thể. Pháp luật ghi rõ rằng các cựu lãnh chúa không
còn bất cứ quyền hạn gì nữa để coi những đất trống là của riêng. Vì thế, chúng đã
trở thành đất công trừ phi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>viên lãnh chúa
có thể <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ ra sự sở hữu trước năm 1789 ,
hoặc đã đưa nó vào đất sản xuất trong ít nhất 40 năm trước đó hay qua luật pháp,
tập quán, thân phận hay qua việc xử dụng địa phương hiện hữu từ thời đó. Tuy
nhiên, ngay cả khi lãnh chúa chứng minh được sự sở hữu này, thì quyền xử dụng công
cộng, đặc biệt để thả gia súc gặm cỏ và lấy gỗ cũng phải được tôn trọng. Pháp
luật không tránh khỏi phát sinh thêm lầm lẫn và sự phản đối trong việc gây nên
chứng cứ đầy đủ cho quyền sở hữu trước đó. Vùng đất ngoại biên không thể trồng
trọt nhưng chứa đựng động vật và thực vật phong phú này đã do những người<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quê nghèo khổ và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thèm khát một mảnh đất có thể cày cấy chiếm
giữ và khai quang. Việc tiếp tục các cuộc khai quang đất đai thời hậu 1789 như
vậy đã tạo nên một huyền thoại kéo dài nhanh chóng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho rằng Cách mạng đã buông lỏng những thái độ
tham lam của đám nông dân đối với môi trường của họ và rằng Cách Mạng là một thảm
họa về sinh thái. Thực tế phức tạp hơn.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Các nhà làm luật trong Hội Đồng
Quốc Gia bị mắc kẹt giữa cam kết của họ đối với tinh thần tôn trọng tài sản tư
nhân, sự phòng bị khó khăn của họ về sức mạnh của nông dân gắn chặt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào những thực hành tập trung và sự khiếp sợ
của họ đối với<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự hư hại môi trường<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong nhiều vùng khắp nước. Sự lầm lẫn này rõ
rệt trong 2 đoạn cốt lõi của luật pháp được thông qua vào cuối tháng Chín
1791.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thứ nhất, Hội Đồng đã bỏ phiếu cho
“điều luật về vùng sâu vùng xa” ngày 28 tháng Chín. Trong quyết nghị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>về<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> ‘tài
sản vùng quê,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các thực hiện và chính
sách của </i>nó’ này, một trong những hành động cuối cùng của Hội Đồng Quốc
Gia, các đại biểu Cách Mạng đã làm một tuyên bố lớn lao về chủ nghĩa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>điền địa cá nhân. Họ quyết định rằng những hành
động tập thể về luật du mục cho phép đàn gia súc di chuyển qua các khu rừng và
đồng cỏ hoang, cho phép đàn gia súc đi vào các vùng đất tư nhân bỏ hoang, không
thể<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bắt buộc chủ nhân đàn gia súc rời bỏ
chúng như một phần của đàn gia súc công cộng, các cá nhân cũng không thể bị ngăn
cản trong việc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rào che đất của họ để xử
dụng riêng tư. Tuy vậy họ cũng nhận biết sự hiện hữu liên tục của những hoạt động
tấp thể. Hôm sau, Hội Đồng thông qua điều luật về rừng cây được mong chờ đã lâu.
Điều này cần thiết dẫn tới một sự tái tuyên bố các điều khoản chính của điều luật
Colbert 1669 với một sự tái tổ chức hành chánh để tương xứng với các ban bộ mới.
Tuy nhiên, đúng hơn với những nguyên tắc phát biểu từ năm 1789, Hội Đồng kiên
quyết rằng những khu rừng tư nhân sở hữu sẽ do chủ nhân toàn quyền thu xếp để làm
điều mà họ muốn làm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tầm nhìn của Hội Đồng về một xã hội
mới khá nhanh gọn và đầy tham vọng, và những cam kết của họ đối với sự tự do chính
trị đã tạo điều kiện cho một sự tiết lộ đầy bi hài cho những giả thiết mới về
quyền công dân và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các quyền hạn của con
người. Rõ ràng tại một số khu vực thành phố và vùng quê trước năm 1789, những
giả thiết mới về luật pháp đặt căn bản trên quyền địa phương đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là sự thay đổi về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>văn hoá<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>bị xói mòn và thách thức nhất của thời Cách Mạng. Chẳng hạn, tại cộng đồng
nhỏ bé Fraisse ở Tây Nam Narbonne, viên xã trưởng đã có lần diễn tả sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kinh hãi của dân làng của ông về một hành vi
của một lãnh chúa, Nam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tước de Bouisse và
những đứa cháu của ông ta, những người thể hiện sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bạo lực<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>thể chất đã đi khắp nơi với cây gậy to lớn trong tay. Vào năm 1790, ngược
lại, ông nam tước 86 tuổi này đã khiếp sợ vì hành vi của những người nông dân ”trước
đây rất hiền lành” tại Fraisse: người ta đã thẳng thừng từ chối trả lệ phí cho
lãnh chúa hay thuế thập phân. Ông nam tước nói trong tuyệt vọng:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tôi đã yêu mến và tôi vẫn tiếp tục yêu mến ngươì dân Fraisse như tôi yêu
mến các con cái tôi. Họ thật ngọt ngào và chân thật theo cách của họ, nhưng điều
gì thay đổi bất ngờ đã xảy đến trong họ? Mọi thứ tôi nghe thấy bây giờ là: “lao
động không lương, khai sáng, dân chủ, quý tộc”, những từ ngữ mà theo tôi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là những từ ngữ man rợ và tôi không thể dùng
chúng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những tên chư hầu cũ giờ tin tưởng
rằng chúng có uy lực hơn các vị vua chúa.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự tham gia bầu cử chỉ là một phần của nền văn
hoá chính trị mới mẻ này.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Người đi bầu đã
đi đến các vị trí bỏ phiếu hiếm khi cao tại các cộng đồng nhỏ và các khu lân cận
nơi người ta đã biết trước ai sẽ thắng cử vì sự chọn lựa đã được biểu lộ tại nơi
công cộng, chợ búa, quán rượu và sau các buổi lễ nhà thờ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trên toàn quốc, sự tham gia bầu cử cũng thường
thấp: có lẽ khoảng 40% cho cuộc bầu cử Đại Hội Đồng (mặc dù có nơi lên đến 85%
tại các làng xã ở vùng Normandy thượng.) Nhưng những con số trên không ám chỉ một
sự thờ ơ:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>số lượng người đi bầu thực hiện
quyền bầu phiếu của họ thường thường thấp do một hệ thống rườm rà của sự bỏ phiếu
gián tiếp, khi các đơn vị bầu cử bỏ phiếu bầu những người đại diện được lựa chọn,
sau đó những người này mới lựa chọn các ứng cử viên. Hơn nữa, bỏ phiếu chỉ là một
trong những phương cách mà người dân Pháp thực thi chủ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quyền của họ. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một cách khác là khối lượng khổng lồ các thư tín
không chính thức đi chằng chịt khắp nơi trong nước. Chúng di chuyển theo hàng dọc
từ các cử tri đến đại biểu của họ ở Paris và ngược lại, đồng thời theo hàng
ngang, đặc biệt giữa các câu lạc bộ Jacobins với nhau (hay còn được mệnh danh là
hội thân hữu của Hiến Pháp).<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Câu lạc bộ
Jacobins đã được thành lập từ một số các đại biểu cấp tiến có tên là “hội thân
hữu Hiến Pháp” vào tháng Giêng 1790 và không lâu sau đó được biết đến qua cái tên
của cái trụ sở của nó trong một tu viện cũ. Một trong những hoạt động chung tại
hàng ngàn câu lạc bộ Jacobins và những hội phổ thông khác là sự trao đổi thư từ
có những tập họp tương tự trong cả nước.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Với cái kinh nghiệm lập đi lập lại của những người tập trung bỏ phiếu tại
các cuộc bầu cử, những khoảng trống<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>công
cộng mới<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã được thiết lập.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong khi đám câu lạc bộ Jacobins
thường giới hạn trong <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những công dân<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“tích cực”, tại Paris và những nơi khác có những
diễn đàn mang tính xã hội cách mạng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khác
đã phát triển đến những người “tiêu cực.” Tại Paris, câu lạc bộ Cordelier do
Danton và Marat lãnh đạo chào đón tất cả mọi người<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>muốn tham gia. Từ sự kiên quyết rằng mọi công
dân cấu tạo nên chủ quyền nhân dân phát triển một nhận thức về “dân chủ” như một
hệ thống chính trị toàn vẹn hơn là theo kiểu giống như nưóc Anh và Hoa Kỳ, chỉ
một bộ phận của chính quyền được ngang bằng với nghị viện và quyền hành pháp. Các
phần tử “ái quốc” ngày càng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tự xưng là :
“những nhà dân chủ”.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Phụ nữ cũng được chào đón ở một vài câu lạc bộ.
Tại Paris, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“ Hiệp hội các<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>công dân huynh đệ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nam nữ”</i> đã tập họp được tới 800 nam nữ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tại các buổi họp, đã tìm cách hội tụ các phụ
nữ vào các hoạt động chính trị. Nữ quyền cũng được các nhà hoạt động như Olymoe
de Gouges, hầu tước de Condorcet, Etta Palm và Théroigne de Méricourt biện hộ;
và hội xã hội Cercle đã thúc đẩy quyền bỏ phiếu cho phụ nữ, quyền ly dị có hiệu
lực và xoá bỏ luật thừa kế giành ưu tiên cho con trai đầu lòng. Ít nhất, cái đòi
hỏi cuối cùng trên đã được nhanh chóng thừa nhận, mặc dù khó khăn hơn với việc
bẻ gãy uy quyền của các vị trưởng lão đại quý tộc để củng cố vị trí kinh tế cho
phụ nữ. Vào ngày 15 tháng Ba 1790, Hội Đồng Quốc Gia đã quyết nghị: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Điều 11: Mọi đặc quyền, mọi thể chế phong kiến và tài sản quý tộc phải
bị xoá bỏ, quyền thừa kế và nam quyền liên hệ đến các thái ấp quý tộc, lãnh địa,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và tổ tiên, sự phân phối bất bình đẳng với lý
do về phẩm chất của một ai đó đều bị xoá bỏ.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kết quả là, Hội Đồng chỉ thị rằng
mọi tài sản thừa kế mà chúng rơi vào trong<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trường hợp được tính<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>từ ngày ban
hành nghị quyết hiện tại, cho dù trực tiếp hay thế chấp, cá nhân hay đại lý cai
quản, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không thuộc phẩm chất cựu quý tộc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cá nhân và quyền sở hữu, chúng sẽ được chia xẻ
giữa các người thừa kế theo luật pháp, thân thế và tập quán đã được quy định về
sự phân chia<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tài sản giữa các công dân.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bộ luật đã có một va chạm đầy kịch
tính trong những khu vực (hầu hết tại miền Nam và vùng Normandy) nơi quyền tự
do di chúc luôn ưu tiên cho con trai đầu lòng. Ngược lại, tại những vùng phía Tây
như Maine và Anjou, sự thừa kế đồng đều đã là quy chế bình thường.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự trái ngược giữa những hứa hẹn
phổ thông và bao quát của bản Tuyên Ngôn về Nam Nhân quyền và quyền Công Dân và
những loại trừ ẩn nấp trong điều luật tiếp theo đã không che giấu được các nhà
hoạt động phụ nữ. Vào năm 1791, de Gouges đã ra mắt một hợp đồng xã hội phác thảo
về những dàn xếp hôn nhân quan tâm tới con cái và tài sản và một bản Tuyên Ngôn
Nữ Quyền và quyền nữ công dân:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Điều 1: Phụ nữ được sinh ra trong tự do và bảo tồn bình đẳng với nam
giới trong mọi quyền hạn. Sự phân biệt xã hội chỉ có thể được thiết lập trong lợi
ích chung…<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều VI:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Pháp luật phải là sự biểu
lộ ý nguyện chung. Mọi nam nữ công dân phải phụ họa với tính cách cá nhân hay
qua đại diện của họ trong sự cấu thành luật pháp. Nó phải tương tự cho mọi người:
Mọi nam nữ công dân đều bình đẳng dưới con mắt luật pháp; nó cũng phải có hiệu
lực cho mọi phẩm giá, vị trí và nghề nghiệp công cộng tuỳ theo khả năng của mỗi
người và không có sự phân biệt nào khác hơn ngoại trừ phẩm cách và tài năng của
họ.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự tham gia của nam nữ công dân vào
đời sống xã hội tại các câu lạc bộ và các cuộc bầu cử như vậy chỉ là một trong
các phương tiện mà qua đó cuộc đấu tranh trên cái bản chất của Cuộc Cách Mạng
được diễn tả. Vào đầu năm 1789, có lẽ trong cả nước có khoảng 80 tờ báo. Qua mấy
năm sau chừng 2000 tờ khác<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ra đời, mặc dù
tới 4 phần 5 trong số đó xuất bản không quá 12 ấn bản. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Việc đọc báo của công chúng đã tăng gấp ba lần
trong ba năm.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Báo chí phản Cách Mạng cũng
tăng trưởng như đối thủ cùng một phương cách tự do. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tờ báo bảo hoàng cực đoan “Thân Hữu
của Vua” đã truyền bá ra một trong những đổi mới bền bỉ nhất của ngôn ngữ chính
trị Cách Mạng:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đó là hai từ ngữ “cánh <i style="mso-bidi-font-style: normal;">tả và cánh hữu</i>”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>liên quan đến<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>các nhóm đại biểu có cùng tư tưởng tụ tập chung với nhau tại các băng ghế
trong sảnh đường của Hội Đồng Quốc Gia.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự xuất bản sách vở đã giảm xuống:
có 216 tác phẩm được in ra năm 1788, nhưng năm 1791 chỉ có 103. Mặt khác, trong
cùng thời kỳ, số lượng các bài ca mang tính chính trị đã gia tăng từ 116 lên
308, kể cả bài hát “ҫa ira” đã từng được hát lần đầu tiên tại khu vực Champ de
Mars khi chuẩn bị cho buổi đại lễ Liên Bang 1790. Vì đây là một xã hội mà những
diễn đạt ý kiến sôi động nhất được chuyên chở qua lời nói và ca từ hay qua hàng
ngàn những hình ảnh được chạm khắc thô sơ mà chúng được lưu hành trên khắp cả
nước trong sự phổ thông hoá các hình ảnh về những cái mà Cách Mạng đã đạt được.
Cũng cùng vào lúc cử hành Đại Lễ Liên Bang trong tháng Bẩy 1790 lại có những trò
chẳng hạn như “Các buổi tang lễ cho chế độ quý tộc” được tổ chức như một trò hề
diễu cợt tại Champ de Mars:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Một khúc gỗ được hoá trang kỳ lạ như một linh mục: băng giải, mũ chỏm,
aó choàng ngắn, mọi thứ đều có mặt. Một hàng dài những người đưa đám đi theo đám
rước này, thỉnh thoảng họ lại đưa tay lên trời và khóc lóc với một giọng nức nở
khàn khàn …”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Qua những phương cách diễn đạt tư
tưởng như vậy, cả triệu người đã học được ngôn ngữ và thực thi chủ quyền quần
chúng và trong một chu kỳ kéo dài của tình trạng đất nước yếu kém, họ bắt đầu đặt
nghi vấn về những giả thiết đã ăn sâu tận xa xưa về sự thánh thiện và lòng nhân
từ của hoàng gia và về vị thế của họ trong phẩm trật xã hội.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào giữa năm 1791, Hiến Pháp đã gần hoàn thành.
Đây là một hành vi cân bằng tế nhị giữa nhà vua (với quyền bổ nhiệm các bộ trưởng
chính phủ và các nhà ngoại giao, cũng như quyền tạm thời phủ quyết luật lệ và
quyền tuyên bố về chiến tranh hay hoà bình) và ngành lập pháp ( với quốc hội độc
viện, và các quyền về tài chánh và dự thảo luật pháp).<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tình trạng khó xử cho vua Louis là làm sao
chuyển dịch những tiếng nói đối nghịch của một quần chúng có chủ quyền, cho đến
lúc này vẫn là thần dân của ông, những người ngày càng chia rẽ về những thay đổi
mà Cách Mạng đã tạo nên và đường hướng tương lai mà Cách Mạng nên theo.<o:p></o:p></div>
<i></i></div>
</div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-84033212968007859192018-06-30T03:25:00.000-07:002018-06-30T03:25:21.360-07:00<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<div>
<div style="text-align: right;">
<i> by Peter McPhee</i><br />
<div style="text-align: justify;">
</div>
<h3 style="text-align: center;">
Chương 5: Cuộc cách Mạng thứ Hai
1792</h3>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ngay từ tháng Bẩy 1789, Hội Đồng
Quốc Gia đã phải đối diện với một thách đố hai mặt: Làm sao để bảo tồn Cách Mạng
khỏi tay đối thủ? (và) Cuộc Cách Mạng thuộc về ai? Những câu hỏi này bắt đầu lộ
ra vào giữa năm 1791.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Phẫn nộ vì những
thay đổi về phía Giáo Hội và những giới hạn về quyền hạn của mình, vua Louis
XVI đã chạy trốn khỏi Paris vào ngày 21 tháng Sáu, công khai phủ nhận đường lối
mà cuộc Cách Mạng dẫn dắt. Sự đền bù duy nhất cho quá nhiều hy sinh là sự chứng
kiến một vương quốc bị hủy hoại, để thấy mọi quyền hành bị bỏ lơ, tài sản cá nhân
bị xâm phạm và sự an toàn của nhân dân khắp nơi bị nguy hại. Vua Louis đã làm một
lời kêu gọi thần dân hãy trở về những điều chắc chắn mà họ đã từng biết: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“ Hỡi thần dân Pháp, đặc biệt những người Paris, cư dân của một thành
phố mà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tiền nhân của Trẫm đã vui mừng
khi gọi là “thành phố Paris tốt lành,” hãy coi chừng về những đề nghị và những
dối trá của bọn bạn hữu giả của các người. Hãy quay về với nhà vua, trẫm sẽ vẫn
luôn luôn là người cha, là người bạn tốt của các người.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, khi tin tức về việc bỏ
trốn của nhà vua lan tỏa trong thành phố, thái độ của dân là một cú sốc hơn là sự
ân hận.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuộc trốn chạy đầy liều lĩnh của
hoàng gia đến nơi an toàn về vùng Montmédy gần biên giới là một loạt các lầm lỗi
ngay từ bước đầu. Vào buổi tối ngày 21, vua Louis đã bị Drouet, một chủ trạm bưu
điện tại Ste-Meneboild nhận diện và anh đã chạy thật nhanh tới Varennes thị trấn
kế để ngăn chặn nhà vua. Hội Đồng Quốc Gia đã sửng sốt: tước vị vua của Louis XVI
đã bị tạm ngưng,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhưng họ đã quyết định kiềm
chế bất cứ sự nổi loạn nào trong thời gian vua quay trở về Paris. Họ cảnh báo: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Bất cứ
ai tung hô nhà vua sẽ bị đánh đòn, còn ai xỉ nhục ông sẽ bị treo cổ.”</i> Sự trở
về của Louis thật nhục nhã, các con đường đầy những thần dân của ông trong sự
phẫn uất, theo tường thuật thì họ đã không thèm bỏ mũ nón của họ xuống khi vua đi
qua như thường lệ. Trong thời gian bị Hội Đồng tạm ngưng chức, đám Jacobins như
Abbé Grégoire đã lập luận rằng nhà vua cần bị buộc phải thoái vị:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Viên chức phục vụ cao cấp nhất đã rời bỏ vị thế của ông. Ông tự tạo ra
một giấy thông hành giả, sau khi đã công bố bằng cách viết thư cho các lực lượng
ngoại bang rằng kẻ thù nguy hiểm nhất của ông là những người ngăn chận sự lan
toả những nghi ngờ về ý định của hoàng gia. Ông đã thất hứa. Ông để lại cho người
dân Pháp một lời tuyên bố, nếu không phải là một tội hình sự, ít nhất theo dự đoán
cũng đi ngược lại với những nguyên tắc của nền tự do của chúng ta.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ông có thể không tưởng tượng rằng sự trốn chạy
của ông đưa đất nước vào mối nguy hiểm một cuộc nội chiến. Và cuối cùng, với một
giả thuyết rằng ông chỉ có ý định muốn đi đến Montmédy, tôi tuyên bố rằng: cho
dù ông muốn tự thoả mãn với việc quan sát Hội Đồng Quốc Gia liên quan đến những
nghị quyết của họ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một cách hoà bình,
trong trường hợp này, thật vô lý để chạy trốn; hay ông muốn theo đuổi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lời tuyên bố của ông bằng vũ lực, trong trường
hợp này là một âm mưu chống lại tự do.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, dù nhà vua bị bắt lại
và buộc quay về nhục nhã, ngày 15 tháng Bẩy, Hội Đồng đã xác nhận rằng nhà vua
thực ra đã bị “bắt cóc” trên phương diện tinh thần và rằng các điều khoản về quân
chủ lập hiến của hiến Pháp 1791 vẫn hiệu lực. Đối với các đại biểu Quốc Hội, vấn
đề đã rõ ràng theo như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lời lẽ của
Barnave:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bất cứ sự thay đổi nào hôm nay cũng vô cùng tai hại: Bất cứ sự kéo dài
Cách Mạng hôm nay cũng là một thảm hoạ. Liệu chúng ta nên kết thúc Cách Mạng
hay chúng ta lại đi trở lại từ khởi đầu? Nếu cuộc Cách Mạng bước thêm một bước
nữa, có thể là một bước nguy hại: nếu nó là bước đi song hành với tự do, hành
vi đầu tiên của nó là hủy diệt vương triều. Nếu nó đi theo sự bình đẳng, việc đầu
tiên của nó là sự tấn công vào tài sản. Đã đến lúc phải kết thúc cuộc Cách Mạng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Không phải mục tiêu của nó là tiêu diệt chế độ
quý tộc chứ không là huỷ diệt tài sản sao?”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ở đây, Barnave muốn nói tới một làn
sóng đình công và xuống đường biểu tình của các công nhân và những người thất
nghiệp trong thành phố, cũng như sự bất ổn liên tục tại vùng quê. Bởi thế, vua
Louis trở nên một biểu tượng của sự ổn định chống lại những yêu sách đổi mới ngày
càng tăng của những công dân “tiêu cực” và những kẻ ủng hộ họ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào ngày 17,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một cuộc xuống đường ôn hoà được câu lạc bộ
Cordeliers tổ chức tại Champ de Mars để yêu cầu Louis thoái vị, cũng chính là nơi
“bàn thờ Tổ Quốc” mà đại lễ hội Liên Bang đã được cử hành năm trước.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Các thỉnh nguyện thư chính gốc đã bị phá huỷ sau
trận hoả hoạn tại Hotel de Ville vào năm 1871. Tuy nhiên, theo tờ báo “Révolutions<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>de Paris,” chúng ta biết rằng nội dung của nó
là: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Xét sự kiện rằng tội của Louis XVI đã được chứng tỏ, nhà vua đã thoái
vị, phải nhận sự thoái vị và để yêu cầu một bộ phận cử tri đoàn mới để có thể xúc
tiến một hình mẫu đất nước mới với sự xét xử thành phần có tội và đặc biệt với
sự thay thế và tổ chức một cơ cấu hành chánh mới.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Lafayette, viên tư lệnh của lực
lượng Vệ Binh Quốc Gia, đã ra lệnh giải tán những người đưa thỉnh cầu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại quảng trường Champ de Mars, ông ta đã ra
lệnh kéo cờ đỏ như một dấu hiệu cho biết vệ binh sẽ nổ súng nếu đám đông không
chịu giải tán. Sau đó, đám vệ binh của ông đã bắn vào những người biểu tình giết
chết chừng 50 người.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dĩ nhiên, đây không phải là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>màn thảm sát lớn lao đầu tiên của cuộc Cách Mạng.
Tuy nhiên, lần đầu tiên, đó là hậu quả của một<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>xung đột chính trị công khai trong nội bộ tầng lớp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thứ ba (thường dân) Paris, tầng lớp làm nên lịch
sử năm 1789. Cuộc trốn chạy của nhà vua và sự đáp ứng của Hội Đồng Quốc Gia đã
gây chia rẽ đất nước. Nhiều ngày sau biến cố thảm sát tại Champ de Mars, một phái
đoàn đến từ Chartres đại diện cơ quan chính quyền của tỉnh Eure-et-Loir được tiếp
nhận vào Hội Đồng Quốc Gia. Các phái đoàn đã diễn tả sự vui mừng rằng Hội Đồng đã
quyết định để cho Louis trở lại ngai vàng và Hiến Pháp sẽ được trình lên vua:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Chúng thần đến để bảo đảm với Ngài bằng sự tín cẩn chân thành nhất rằng
nghị quyết này quyết định số phận của vương quốc đã được đón nhận trong niềm
vui và sự biết ơn của toàn dân chúng trong tỉnh, rằng nghị quyết chỉ làm tăng
thêm sự tin cậy, sự ngưỡng mộ đối với Ngài trong nhiều lãnh vực. Cuối cùng, chúng
thần đến để lập lại dưới bàn tay che chở của Ngài lời thề hứa trang trọng là sẵn
sàng đổ đến giọt máu cuối cùng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho sự hoàn
thành luật pháp và duy trì Hiến Pháp.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào ngày 14 tháng Chín, vua Louis
ban hành Hiến Pháp mà nó biểu hiện là công sức làm việc của Hội Đồng từ năm
1789. Nước Pháp trở thành một một thể chế quân chủ lập hiến mà trong đó, quyền
lực được chia xẻ giữa nhà vua trong vai trò đứng đầu hành pháp, và hội đồng lập
pháp được bầu chọn qua một quyền bầu cử có giới hạn từ các công dân có tài sản.
Tuy nhiên, những vấn đề về sự trung thành của ông và có phải cuộc Cách Mạng đã
kết thúc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vẫn còn lâu mới giải quyết được.
Phe dân chủ trong cậu lạc bộ Jacobin đi sát hơn với xu hướng cấp tiến của phong
trào quần chúng phổ thông, đáng chú ý nhất là cánh Cordelier. Ở bên ngoài nước
Pháp, các hoàng thân diễn tả sự quan tâm của họ cho sự an toàn của Louis và e
ngại rằng cuộc Cách Mạng sẽ lan rộng bằng những tuyên bố đe doạ từ Papua (5 tháng
Bẩy) và Pillnitz (27 tháng Tám).<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào dịp
kỷ niệm 2 năm ngày chiếm được Bastille 21 tháng Bảy 1791, các cuộc bạo loạn ủng
hộ Giáo Hội và nhà vua đã phá hủy căn nhà của nhà hoá học Joseph Priestley tại
Birmingham, một người bảo vệ mạnh mẽ cuộc Cách Mạng chống lại Edmund Burke. Bên
trong nội tình Pháp, tờ báo bảo hoàng Gazette de Paris của bá tước de Rozoi kêu
gọi một số người tự nguyện làm con tin để đánh đổi lấy tự do cho Louis.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hàng ngàn thư từ nhận được bao gồm trên 1400
của riêng Paris và số lượng lớn đến từ Normandy, vùng Tây Bắc, vùng Alsace và
Guyenne. Tại các thị trấn trong cả khu vực phía Tây, hầu tước de la Rouerie đã
thành lập những ủy ban<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bảo hoàng bí mật.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trái lại, tại vùng dân Tin Lành bá chủ như làng
Lourmarin, hội đồng thị xã lại thỉnh cầu Hội Đồng Quốc Gia cấp thiết trục xuất
con quái vật chuyên chế phong kiến đi, để miền quê, cho tới lúc này vẫn bị cô lập,
sẽ trở nên thành lũy mạnh mẽ nhất cho cái mà họ mệnh danh là “nền Cộng Hoà.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Chính trong cái bối cảnh gánh nặng
chồng chất này mà một ủy ban lập pháp mới được bầu chọn và hội họp tại Paris vào
tháng Mười 1791. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Uỷ ban gồm những người
mới theo sau một sắc lệnh do Robespierre đề<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>xướng lên Hội Đồng Quốc Gia mà nó loại bỏ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những người kiến tạo ra cái khung sườn của Hiến
Pháp ra khỏi những người hoàn thành nó.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Ngay từ khởi đầu, hầu hết các thành viên tìm cách củng cố tình trạng của
cuộc Cách Mạng như được trình bày trong Hiến Pháp và rời bỏ phe Jacobins để
theo phe cánh Feuillants, một phe được đặt tên tương tự theo nơi chỗ họ hội họp
tại một tu viện cũ. Tuy nhiên, sự thù ghét nổi lên từ những đối thủ của cuộc Cách
Mạng, cả trong và ngoài nước Pháp, đã chú trọng tới sự quan tâm của các đại biểu
vào phong trào phản Cách mạng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đang tập
trung ở Coblez nơi hoàng thân d’Artois đã theo chân người anh trai hoàng thân
de Provence di tản vào tháng Bẩy. Đám sĩ quan của quân đội hoàng gia<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bắt đầu rã ngũ, với trên 2100 sĩ quan quý tộc
di tản giữa 15 tháng Chín và 01 tháng Mười Hai 1791 và lên tới 6000 tính cả năm.
Trong bối cảnh này, các đại biểu ủy ban lập pháp ngày càng lo lắng, những người
đã cam kết với <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chủ đề của phe Feuillant
để củng cố Cách Mạng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dưới sự lãnh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đạo của nhà vua và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hiến Pháp<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>đã cảm thấy áp lực bởi những bài diễn văn kích động của một nhóm trong cánh
Jacobin dẫn đầu bởi Jacques-Pierre Brissot, người đã đổ lỗi những khó khăn của
Cách Mạng là từ những âm mưu nội địa có nối kết với kẻ thù nước ngoài.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Như Timothy Tackett đã phơi bày bằng
cách phân tích những bài diễn văn và thư từ của các đại biểu, có một sự gia tăng
đáng ngại về sự sợ hãi các âm mưu trong những tháng sau ngày nhà vua trốn chạy.
Những buổi diễn thuyết vang dội bên ngoài Hội Đồng. Vào ngày 16 tháng Mười
1791, những người ủng hộ sự sát nhập vùng lãnh thổ thuộc Giáo Hoàng quanh vùng
Avignon đã sát hại 60 địch thủ của họ đang bị cầm tù trong cái lâu đài cũ của các
Giáo Hoàng. Cuộc nổi loạn của hàng trăm ngàn dân lai và dân nô lệ tại
St-Dominique, khởi đầu vào tháng Tám 1791 đã tạo áp lực ủy ban lập pháp tăng thêm
quyền bình đẳng dân sự cho tất cả các dân da màu có tự do. Sự quan trọng của các
thuộc địa Caribbean đối với nền kinh tế nước Pháp đã thuyết phục thêm các đại
biểu về những ý định gian dối của Anh Quốc và Tây Ban Nha đối thủ của Pháp.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những người theo phe Brissot đã tác
động lên Hội Đồng Quốc Gia. Trong một cuộc tranh luận về vấn đề di cư,
Vergniaud tuyên bố rằng “một bức tường âm mưu” đã được tạo lập chung quanh nước
Pháp. Isnard bày tỏ sự lo sợ rằng “hàng loạt các âm mưu” đang chuẩn bị nổ bùng
và rằng chúng ta đang bị ru ngủ với một cảm giác an toàn sai lạc. Vào ngày 09
tháng Mười Một, Hội Đồng thông qua một bộ luật áp đảo, có hiệu lực tuyên bố việc
đặt ra ngoài vòng pháp luật đám di dân nếu họ không quay về nước vào đầu năm mới.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những người Pháp này tập trung bên
ngoài biên giới nước Pháp, kể từ lúc này, bị<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>coi là tình nghi có âm mưu chống lại tổ quốc, Nếu vào ngày 1 tháng Giêng
1792 họ vẫn còn tập trung tại đó, họ sẽ bị tuyên bố tội âm mưu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chống lại nước Pháp. Như vậy họ sẽ bị xét xử và
phạt tội tử hình.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ba ngày sau đó, nhà vua đã dùng
quyền phủ quyết để ngăn chặn bộ luật này.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Phe cánh Brissot đã tranh cãi rằng
cuộc Cách Mạng sẽ không thể an toàn cho tới khi sự đe doạ từ quốc ngoại này bị
đập tan.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một cuộc đụng độ quân sự với nước
Áo và Phổ có thể sẽ ngắn ngủi bởi vì sự chào đón các thường dân tại những nước
trên sẽ mang đến cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>người anh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>em của họ được giải phóng, sẽ phô bày ra những
cuộc phản Cách Mạng nội địa ở trong cái vạc dầu sôi sục sự xung đột vũ trang giữa
Âu Châu mới và Âu Châu cũ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong cái nghị
quyết ngày 22 tháng Năm 1790 đặt quyền tuyên bố <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tình trạng chiến tranh hay hoà bình vào tay Hội
Đồng Quốc Gia hơn là trong tay nhà vua, Hội Đồng đã tuyên bố rằng <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“nước Pháp phủ nhận gây nên bất cứ cuộc chiến
nào với mục tiêu chinh phục hay xâm chiếm, và nước Pháp sẽ không bao giờ dùng
vũ lực chống lại quyền tự do của bất cứ ai.”</i> Vào đầu năm 1792, một sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hỗn hợp giữa lo âu, vui mừng và sợ hãi như vậy<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tràn ngập Hội Đồng Quốc Gia mà hầu hết các đại
biểu đã tự nhủ rằng các<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vua cai trị Áo và
Phổ đặc biệt đã tỏ ra hung hãn đối với Cách Mạng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Họ được khuyến khích với sự lạc quan<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>qua sự thúc giục của đám dân tỵ nạn chính trị
tại Paris lúc này đã tự thành lập một lực lượng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tới 54 đại đội tình nguyện quân sẵn sàng lên
đường giải phóng quê hương. Vào ngày 20 tháng Tư 1792, Hội Đồng Quốc Gia tuyên
bố rằng:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nước Pháp, đúng như những nguyên tắc thiết lập trong Hiến Pháp, sẽ không
tham gia vào chiến tranh với mục tiêu xâm lăng để chinh phục, và sẽ không bao
giờ xử dụng lực lượng vũ trang chống lại tự do của một con người. Nước Pháp chỉ
cầm vũ khí lên để duy trì tự do và độc lập của mình. Cuộc chiến mà Pháp bắt buộc
phải hỗ trợ thì không phải là một cuộc chiến giữa 2 đất nước, nhưng là một sự
phòng vệ chính đáng chống lại sự hung hãn vô lý của một ông vua.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuộc chiến có thể sẽ phô bày ra sự
đối nghịch nội địa như Brissot đã hy vọng, nhưng nó không bị <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giới hạn, cũng chẳng ngắn ngủi. Với bản “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hiến Pháp Dân Sự cho giới Giáo Sĩ</i>,” nó đánh
dấu một trong những khúc quanh của thời kỳ Cách Mạng, ảnh hưởng đến lịch sử nội
tình nước Pháp trong 23 năm.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong vài
tháng chiến tranh xảy ra, đã có hàng loạt kết quả chính yếu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thứ nhất, nó lập tức gây hy vọng và phần thưởng
của việc phản Cách Mạng bằng sự thêm vào nhiệm vụ quân sự cho những cộng đồng
di dân nhỏ đã sẵn đắng cay đang lưu vong tại Âu Châu, đặc biệt tại Coblenz. Không
chỉ có những thành viên của những người ưu tú cũ ở trong nước Pháp, đặc biệt là
triều đình, những người coi việc <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bị đánh
bại <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là một cách để đập tan Cách Mạng, nhưng
những thất bại lúc đầu mà đội <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quân Cách
Mạng vì thiếu tổ chức đã phải chịu đựng, cũng được đám quý tộc di tản và đám sĩ
quan<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quân đội chào đón với kỳ vọng lấy lại
một chế độ cũ được trẻ trung hoá.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Thứ hai, trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khi cuộc phản cách mạng lúc này cũng có thể
nhắm tới việc chiến đấu trong một cuộc thánh chiến để lấy lại tôn giáo, bên
trong nước Pháp, cuộc chiến đã làm cho vị trí của các giáo sĩ không chịu thề hứa
trở nên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không thể dung thứ. Vào ngày 27
tháng Năm, họ được lệnh phải rời bỏ đất nước nếu bị 20 công dân tố giác, một điều
luật mà đã bị nhà vua phủ quyết. Đối với những người tìm kiếm một mục tiêu sẵn
sàng để đổ lỗi cho những khó khăn mà Cách Mạng<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>lúc này đang đối diện, giới giáo sĩ là mục tiêu rõ ràng nhất. Không phải
chính Giáo Hoàng đã chúc phúc cho đám quân ngoại quốc tàn sát người dân Pháp
sao? Một cựu linh mục đang cử hành thánh lễ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>cho dòng nữ tu Ursuline chuyên ngành giáo dục tại Lille vào ngày 29 tháng
Tư đã bị sát hại trong một sự trả thù giận dữ khi đoàn quân Cách Mạng rút lui
trong rối loạn sau trận chiến bại đầu tiên với quân Áo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong vòng vài tháng sau, các nữ tu Ursulines
bị trục xuất và tu viện bị đóng cửa. Trong khi hầu hết<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>băng qua biên giới đi vào vùng Austrian
Flanders lánh nạn, 13 người trong số họ mà nhiệm vụ buộc họ phải ở lại, sau đó đã
bị hành hình với tội danh hoạt động phản cách mạng trong việc hỗ trợ quân thù.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Một kết quả thứ ba là chiến tranh
đã làm hồi sinh cuộc Cách Mạng quần chúng. Sau lời kêu gọi các công dân tình
nguyện đi chiến đấu vào thời điểm mà nạn lạm phát trở nên tồi tệ, những đòi hỏi
về chính trị và xã hội của giới lao động đã trở nên kiên quyết và khó khăn hơn
để từ chối. Trong số họ có các phụ nữ nhất quyết đòi tham gia tích cực vào nỗ lực
chiến tranh. Một thỉnh nguyện thư từ hiệp hội Fraternelle des Minimes với 300
chữ ký (trong đó có chữ ký của nhà hoạt động Pauline Léon) được đệ trình trước ủy
ban lập pháp:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Các người cha, chồng và con trai của chúng tôi có lẽ đã là nạn nhân của
sự phẫn nộ của kẻ thù của chúng ta. Lẽ nào chúng tôi bị cấm đoán trả thù cho họ
hay được chết bên cạnh họ? Chúng tôi chỉ ước muốn được phép tự bảo vệ. Quý vị
không thể từ chối chúng tôi, và xã hội cũng không thể từ chối chúng tôi quyền
chính đáng tự nhiên sẵn có, trừ khi có tuyên bố cho rằng bản Tuyên Ngôn về các
quyền hạn không áp dụng cho phụ nữ.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hội Đồng đã không thèm để mắt tới
thỉnh nguyện thư.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những tháng khởi đầu của chiến
tranh là một thảm kịch cho quân Cách Mạng đang ở trong tình trạng rối loạn do hậu
quả số lượng lớn các<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>toán sĩ quan đào ngũ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Việc Louis sa thải đám Brissotin hay các bộ
trưởng “ái quốc” ngày 13 tháng Sáu đã làm dấy lên một cuộc xuống đường một tuần
sau đó.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong các biểu ngữ diễu hành qua
trước mặt nhà vua có vài tấm mang những tiêu đề như <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Hỡi bọn độc tài đang run sợ, đây là tổ chức<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sans- Culottes</i>. Khoảng giữa năm 1791, những
nhà dân chủ tích cực trong số thường dân bỗng được biết đến tên tuổi qua từ ngữ
mới Sans-Culottes này, một từ ngữ vừa có ý nghĩa là một nhãn hiệu chính trị cho
sự chiến đấu yêu nước và một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự diễn tả thực
tiễn cho cánh đàn ông không mặc quần chẽn (loại đồng phục quân sự ngang tới đầu
gối) và đi vớ của tầng lớp phụ nữ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ở giai
cấp thượng lưu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ở thời điểm mà các phụ nữ
cấp tiến, những người đàn bà không mặc đồ lót giống như phụ nữ thượng lưu, được
biết đến như những người Sans Jupons (không mặc váy). <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đó là hoạt động chính trị trong số các thường
dân: không phải là một giai cấp lao động hưởng lương mà là một hỗn hợp các thợ
thủ công, chủ tạp hoá và người lao động. Cũng chính cái thời điểm này mà việc xử
dụng từ ngữ “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">công dân” và “nữ công dân</i>”
trở nên một dấu ấn của nhiệt tâm yêu nước.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cái hình ảnh thể lực mãnh liệt như
thế hoàn toàn trái ngược với sự nhạo báng thô tục về vua và hoàng hậu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Như Antoine de Baecque biện luận, con người mới
của Cách Mạng được mường tượng như một người cường tráng về chính trị và thể chất,
đối nghịch với hình ảnh diễu cợt của giới quý tộc như một lũ suy đồi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cả thể lực và luân lý.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong các báo chí, bài ca, nhạc kịch
và các bích chương, thời kỳ 1789 – 1792 là một kỷ nguyên vĩ đại về sự châm biếm
man rợ, đặc biệt những trò tấn công vô liêm sỉ vào các đối thủ chính trị, do có
sự chấm dứt chế độ kiểm duyệt chính trị ở một thời điểm khi văn chương dân gian
đã được phân biệt qua sự hỗn hợp sự chế nhạo thô tục, chống lại phẩm trật giáo
sĩ và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự vu khống chính trị.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Không chỉ những nhà Cách mạng xử dụng những tự
do mới, những người viết bảo hoàng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>như
Gautier, Rivarol, Suleau và Pelier đã đưa sự lạm dụng này đến cực độ, như việc <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhại Brissot <i style="mso-bidi-font-style: normal;">là “Black Bis-sot” ( thằng bạn ngu ngốc<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>gấp đôi của lũ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mọi đen) h</i>ay
chế diễu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự đồng tính (gay) của tay hầu
tước ủng hộ Cách Mạng de Villette, hoặc chỉ trích Pétion là <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“ Pet-hion” (cái rắm của con lừa</i>) hay
khinh bỉ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Théroigne de Méricourt là một
con điếm “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">có 100 tình nhân,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mỗi ngày, mỗi người trả 100 xu cho những
“đóng góp lòng yêu nước”.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong cái thế giới lên cơn sốt với
màn tấn công biếm nhã và bẩn thỉu này, nhà vua và hoàng hậu trở thành những mục
tiêu dễ bị tổn thương cho các nhà Cách Mạng. Đặc biệt, Hoàng hậu Marie-Antoinette
bị tấn công không ngớt về những tố giác các hành vi dâm đãng đồi bại và lạm dụng
quyền lực chính trị của bà làm suy nhược chế độ quân chủ. Trong một tình trạng
như vậy, cuộc khủng hoảng quân sự đã làm cho vị thế của vua vô cùng bấp bênh.
Trong việc xử dụng quyền phủ quyết để ngăn chặn những mảng luật pháp thiết yếu
(như chấm dứt trả lương cho các linh mục không tuyên thệ, ra lệnh di dân phải
quay về nước và giáo sĩ không tuyên thệ phải ra đi, chiếm giữ tài sản của di dân
và <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>triệu các<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quân tình nguyện đến Paris), nhà vua dường như
đã hành động theo lợi ích<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của hoàng đế
nước Áo, một người cháu trai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của hoàng hậu.
Có lẽ nào không coi những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thất bại quân
sự kể từ tháng Tư như là chứng cớ của điều trên, cũng như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khi nhìn lại màn trốn chạy bất thành của vua
vào tháng Sáu 1791 chăng?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong ngày 11 tháng Bẩy, Hội Đồng
Quốc Gia bị buộc phải công khai tuyên bố<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trước quốc dân rằng đất nước trong tình trạng nguy hiểm và kêu gọi một sự
hoàn toàn ủng hộ trong tinh thần tự hy sinh:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Quý vị có cho phép những đoàn quân ngoại tràn lan khắp nước như giòng
nước lũ hay không? Có để bọn chúng phá hoại mùa màng của chúng ta không? Có để
chúng đốt phá quê hương và tàn sát chúng ta? Tóm lại: có để bọn chúng khuất phục
chúng ta bằng những xiềng xích nhuộm máu của những người thân yêu nhất của chúng
ta?”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào đầu tháng Tám, cư dân Paris
biết được một tuyên ngôn do quận công của Brunswick, một viên tướng tư lệnh quân
đội Phổ ban hành. Ngôn ngữ của nó đã gây nên giận dữ và quyết tâm qua sự đe dọa
rằng họ sẽ ra tay thực thi công lý đối với người dân Paris nếu như Louis và hoàng
gia bị hại: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Các ngươi sẽ đón nhận một sự trả thù thật đáng ghi nhớ mãi mãi và làm
gương, bằng một sự đầu hàng thành phố Paris cho hành động trừng trị quân sự và
một sự phá hủy<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hoàn toàn, và những kẻ nổi
loạn mang tội ám sát, sẽ nhận sự trừng trị xứng đáng.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự đe doạ thêm vào lời buộc tội
phổ quát rằng vua Louis đã đồng loã với những thất bại mà quân đội chịu đựng. Để
đáp trả, ngoại trừ 1 trong 48 phiên họp tại Paris, tất cả đều bỏ phiếu <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thiết lập Công Xã Paris để tổ chức sự hồi sinh
và thành lập một đạo quân 20,000 quân sans-culottes từ trong đạo quân Vệ Binh
Quốc Gia mới dân chủ hoá. Được Liên Bang toàn quốc tham gia, các người tình
nguyện từ mọi miền đất nước lên đường ra mặt trận. Đạo quân Sans- culottes này
do Santerre và một số viên chỉ huy từ các phe phái lãnh đạo đã tấn công và chiếm
giữ hoàng cung Tuileries vào ngày 10 tháng Tám. Trong số phụ nữ dính líu vào trận
chiến đấu có Théroigne de Méricourt, đã nổi danh cùng với Pauline Léon trong việc
biện hộ cho phụ nữ có quyền mang vũ khí.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Sau khi vua Louis đi lánh nạn ở một hội đồng gần đó, 600 vệ binh Thuỵ Sĩ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những
người lính bảo vệ chính của cung điện đã bị sát hại trong cuộc chiến hay từ những
hành vi trả thù đẫm máu sau đó.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vua Louis đã có thể tự cứu ngai vàng
của ông nếu nhà vua chấp nhận một vai trò ít quan yếu hơn trong chính quyền hoặc
nếu ông đã không quá phân vân lưỡng lự. Tuy nhiên, sự sụp đổ của nhà vua cũng gây
ra vì sự cố chấp của hầu hết quý tộc và lý lẽ của việc chính trị hoá quần chúng
tại một thời điểm của sự đổi thay và khủng hoảng đầy bi kịch. Sự tuyên chiến và
những thất bại quân sự sau đó đã làm cho vị thế nhà vua lung lay tận gốc. Cuộc
khủng hoảng mùa hè năm 1792 là khúc quanh<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>chủ yếu của cuộc Cách Mạng. Qua sự lật đổ nền quân chủ chuyên chế, phong
trào quần chúng đã tạo nên một cách hữu hiệu<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>sự thách thức cuối cùng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đến toàn
thể Âu Châu. Trong nội bộ, lời tuyên chiến và lật đổ chế độ quân chủ đã cải tiến
Cách Mạng. Việc loại trừ những công dân “tiêu cực” trên phương diện chính trị bây
giờ lại kêu gọi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>họ đi bảo vệ nền Cộng Hoà
trở nên không thể thực hiện. Nếu Cách Mạng muốn tồn tại thì họ phải kêu gọi lực
lượng trừ bị của toàn thể đất nước.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Việc thất bại quân sự vào mùa hè
1792 một lần nữa lại mang đến cho các linh mục với những câu hỏi căn bản nhất về
sự trung thành của họ. Nhiều người trong số đã chấp nhận vai trò mới như những
công dân linh mục với trách nhiệm là để củng cố quyết tâm của tín đồ trong giáo
xứ của họ. Tuy nhiên, vị thế của các giáo sĩ không tuyên thệ lúc này (đối với Cách
Mạng) trở nên không thể chấp nhận. Vào ngày 23 tháng Tám, Hội Đồng Quốc Gia đã
yêu cầu tất cả giáo sĩ không tuyên thệ phải rời bỏ nước<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Pháp trong thời hạn 7 ngày: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Xét rằng sự bất ổn trong nước là do sự kích
động của các giáo sĩ không chịu tuyên thệ chính là một trong những nguyên nhân chính
gây nguy hại cho tổ quốc.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sau đó, vào ngày 2 tháng Chín, tin
tức bay về Paris rằng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cái đồn lũy lớn tại
Verdun chỉ cách thủ đô 250 cây số và là chướng ngại vật chính yếu cuối cùng ngăn
quân xâm lược đã rơi vào tay quân Phổ. Tin tức đã làm phát sinh một làn sóng đột
biến bi hùng về nỗi sợ hãi và lòng quyết tâm của quần chúng. Tin tưởng rằng bọn
phản Cách Mạng ở trong tù (dù là quý tộc, giáo sĩ hay bọn tội phạm thông thường)
đang chuẩn bị phá ngục và chào đón đoàn quân xâm lược, một khi những người tình
nguyện đã đi mặt trận ngoài tiền tuyến, các toà án nhân dân đã vội vã hội họp và
tuyên bố tử hình khoảng 1200 trong số 2700 tù nhân được đem ra xét xử. Trong số
này có khoảng 240 linh mục. Đây là chứng cứ cuối cùng cho các giáo sĩ không tuyên
thệ tin rằng Cách Mạng đã trở nên vô thần và vô chính phủ. Mặt khác, những người
xét xử tù nhân đã đơn giản tin tưởng vào sự cần thiết và ngay cả công lý<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong hành động này của họ. Một người trong họ
đã viết thư về nhà rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">chính sự cấp thiết
đã làm cho việc hành quyết này không thể tránh khỏi…Thật đáng buồn khi phải đi
đến bước này, nhưng (như họ nói) giết bọn ác quỷ đi thì tốt hơn để chúng giết mình.”
</i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một người khác trong số họ đã lấy trộm
chiếc khăn tay từ trong bộ quần áo của một tử thi cũng đã bị những người khác hành
hình vì hành vi vô văn hoá này.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Restif de la Bretonne, người chứng
kiến tận mắt các cuộc sát hại có lẽ là một quan sát viên cuộc Cách Mạng Paris sắc
sảo và thông tin đầy đủ nhất.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Restif đã
kinh hoàng vì những gì ông chứng kiến và đã cố tự thuyết phục rằng bọn “ăn thịt
người này” không phải là những cư dân của thành phố thân yêu của ông.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ông cảm thấy thật khó để diễn tả cái chết của
công chúa de Lamballe, một người bạn tri kỷ của hoàng hậu Marie – Antoinette và
cùng bị giam giữ với bà tại nhà tù La Force:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Cuối cùng, tôi thấy người phụ nữ xuất hiện xanh xao gầy guộc trong bộ
đồ ngủ do một người dìu đến. Họ nói với bà bằng một giọng quát tháo: “Hô to lên:
Tổ quốc muôn năm” Bà trả lời “không, không” Họ dìu bà bước qua hàng đống xác chết.
Họ lại bảo bà hô lên câu tổ quốc muôn năm. Bà từ chối một cách khinh bỉ. Sau đó
một tay đao phủ nắm lấy bà xé toạc quần áo bà và rạch bụng bà ra.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bà ngã xuống và những tên khác đến kết liễu vụ
hành hình.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chưa bao giờ trong trí tưởng
tượng của tôi có cảnh tượng khủng khiếp như thế. Tôi cố gắng thoát đi, nhưng chân
tay tôi cứng lại. Tôi ngất xỉu.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong sự phản ánh lại sự việc,
Restif viết thật khá rõ ràng về động lực đằng sau cuộc tàn sát. Đó không đơn giản
là một hành động khát máu vô tri:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vì vậy, động cơ thực sự của hành động cuồng sát này là gì? Nhiều người
nghĩ rằng thực sự đó là những kẻ tình nguyện ra mặt trận sẽ không để lại vợ con
họ tuỳ thuộc vào sự độ lượng của bọn côn đồ đã được toà án ân xá thả ra hoặc do
một số người xấu giúp đỡ chúng trốn thoát. Tôi đã muốn biết sự thật và tôi cuối
cùng đã khám phá ra. Họ chỉ muốn một điều: đó là loại bỏ những linh mục không
chịu tuyên thệ. Một số người còn muốn loại trừ tất cả.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những nhà Cách Mạng nổi tiếng, đáng
kể nhất là Danton và Marat đã thông cảm cho sự tàn sát đó cũng như cả Công Xã
Paris. Sau này, họ đã bị những đối thủ của họ chế nhạo là “bọn (máu lạnh) tháng
Chín”. Chưa bao giờ Cách Mạng thấy một cảnh tắm máu khủng khiếp như vậy. Đối với
các nhà viết sử như Simon Schama, Norman Hampson and franҫois Furet, sự leo
thang các vụ trừng phạt bạo lực là kết quả của một Cách Mạng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không bao dung đã có thể nhận biết từ năm
1789: sự phản cách mạng là một sự tạo nên một sự hoang tưởng cách mạng và khát
máu quần chúng. Những cuộc tàn sát tháng Chín đã được Schama diễn tả như là “sự
thật trần truồng của cuộc Cách Mạng.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một
lối giải thích khác từ Hampson đã nhấn mạnh đến những hệ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tư tưởng “có từ ngàn năm” hơn là sự xung đột
xã hội<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>như là nguyên nhân của sự sụp đổ
tính đồng thuận. Có nghĩa là các nhà cách mạng đã bị ám ảnh với viễn tượng của
một xã hội thanh tẩy và tái sinh.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những tranh luận như thế làm giảm
thiểu sự vươn tới những kẻ nội thù và giặc ngoại xâm mà người Cộng Hoà phải đối
diện và bỏ qua những đe doạ bạo động do những kẻ bảo hoàng chủ trương. Ngay trước
ngày 10 tháng Tám, báo chí cánh hữu đã xuất bản những danh sách “người ái quốc”
mà quân Phổ có thể sẽ hành hình khi chúng tiến vào Paris, kèm theo với những hình
ảnh khủng khiếp của dòng sông Seine bị bóp nghẹt với phe Jacobins và đường phố
ngập máu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của đám Sans- Culottes.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào mùa hè 1972, tiền thưởng để đi chiến đấu
cho nước Pháp và Tây Âu châu cao đến nỗi một cuộc thanh trừng triệt để của kẻ
thù cho cả hai phía dường như là cách thức duy nhất để duy trì hay đè bẹp Cách
Mạng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự cấp tiến hoá Cách Mạng cũng khuyến khích Hội
Đồng Quốc Gia cuối cùng đã giải quyết được vấn đề bồi thường cho những thuế phí
lãnh chúa đã bị xoá bỏ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ngay từ khởi đầu
của những câu hỏi trong cuộc tranh luận <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thời tiền Cách Mạng lên quan đến sự kiểm soát
các nguồn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tài sản ở miền quê và liệu việc
không bị các loại thuế phí lãnh chúa cản trở đã là cốt lõi trong chính trị tại
miền quê. Đi qua hầu hết các vùng xa xôi nước Pháp, sự đáp trả cho sự lảng tránh
của Hội Đồng Quốc Gia vào tháng Tám 1789 đối với việc xoá bỏ cuối cùng chế độ lãnh
chúa đã làm lan rộng việc không bất tuân dân sự và cả nổi loạn chống lại những
thực thi này mà Hội Đồng dường như đã do dự trong việc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>xoá bỏ. Sự việc này kéo dài cho tới khi có sự
loại bỏ chủ nghĩa lãnh chúa lần cuối vào những năm 1792-1793.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những do dự trong các buổi họp kế
tiếp về việc xoá bỏ thẳng thừng chế độ lãnh chúa đã đổ thêm dầu vào các cuộc nói
chuyện hỗn hợp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giữa giới nông dân và người
làm luật, trong đó các cộng đồng vùng quê xa xôi, bằng các phương tiện cả hợp
pháp lẫn bất hợp pháp, đã áp lực và đáp trả lại những buổi họp kế tiếp và đã làm
rõ những lựa chọn chính trị về cái ý nghĩa vỉ sao làm vậy. Đó là một diễn tiến
với 2 phương cách mà theo lời của John Markoff: “Khi những cuộc nổi loạn của
người nông dân<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ở trong bối cảnh thiết yếu
cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dự luật chống phong kiến, thì luật
chống phong kiến ở trong bối cảnh cần yếu cho hành động của người nông dân.”
Markoff đã tính toán rằng đã có 4688 biến cố chống đối trong khoảng 1788 và
1793, mà đã hết 36% trong số đó là phản đối chống lại chế độ lãnh chúa. Chỉ
trong tháng Tư 1792, đã có ít nhất 100 cuộc nông dân tấn công vào các lâu đài
được ghi nhận ở vùng tỉnh Gard. Trong ngày 25 tháng Tám, một vận động để chấm dứt
chế độ lãnh chúa được ủy ban Lập Pháp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thông
qua. Các thuế phí về lãnh địa được xoá bỏ mà không có sự đền bù, trừ khi họ có
thể chứng minh là đã được phát sinh từ quyền nhượng đất đai với một hợp đồng có
giá trị hợp pháp. Về bản chất, chế độ phong kiến đã chết.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sau đó vào mùa thu 1792, Cách Mạng
lại đã đi vào một cuộc cách mạng tiến hoá thứ hai. Lúc này, nó trở thành (cách
mạng) vũ trang, dân chủ và cộng hoà. Tuy nhiên, cái cảm giác hăng hái của sự hồi
sinh và quyết tâm mà từ đó những tháng ngày này mang sắc thái riêng thì lại hoàn
toàn trái ngược với năm 1789, bị tắt tiếng vì những màn tàn sát khủng khiếp tháng
Chín và tình trạng quân sự nguy hiểm<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Khoảng 2 tuần lễ sau cuộc tàn sát,
quân Cách Mạng có được chiến thắng đầu tiên tại Valmy, cách thủ đô 200 cây số ở
phía đông. Khi tin tức bay về, tân Nghị Viện Quốc Gia vừa mới do cuộc đầu phiếu
phổ thông bầu chọn (mặc dù vẫn qua diễn tiến 2 vòng bầu cử) đã tập họp tại
Paris. Cuộc khủng hoảng quân sự là chủ đề chính đối diện 750 đại biểu này, nhưng
họ vẫn phải giải quyết số mệnh của vua Louis và<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>làm việc theo những xếp đặt <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hiến định
mới <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mà trong lúc này Hiến Pháp 1791 đã
không thể xử dụng. Thành viên trong hội nghị đã đoàn kết qua lý lịch xã hội và
những dự đoán chính trị. Với số lượng đông đảo thành phần tư sản, họ duy trì
cam kết đối với ước nguyện về một chế độ tự do trong kinh tế và bảo toàn cho các
tài sản tư.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Họ cũng là những nhà dân chủ
và cộng hoà: ngay tức khắc trong hội nghị, họ xóa bỏ thể chế quân chủ tuyệt đối
và tuyên bố nước Pháp là một nước Cộng Hoà. Hầu hết khắp cả nước, tin tức đã là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dịp để ăn mừng,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>luôn luôn <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bị suy giảm vì nhận thức tình trạng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quân sự đang nguy nan của đất nước. Tại
Villardebelle,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dưới chân rặng Pyrénées,
vị linh mục theo hiến pháp Marcou đã ăn mừng việc tuyên bố Cộng Hoà trong ngày
21 tháng Chín bằng cách trồng một cây tự do cho đến nay nó<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vẫn còn sống. Tại cảng Brest, những cái mũ tự
do có đường kính tới 80 cms được treo lên các mui tàu thuyền trong khi những cái
khác bằng gỗ được đưa cao tới các cột buồm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự soạn thảo của hội nghị chứng tỏ
sự chuyển biến xã hội mà Cách Mạng đã làm.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Số lượng cựu quý tộc (23) và Giáo sĩ (46) trong đó rõ ràng không nhiều.
Thay vào đó hội nghị bao gồm các chuyên gia, viên chức, chủ đất, thương gia và
rải rác một số trang trại chủ và thợ thủ công.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Một trong số rất ít các công nhân lao động là Jean-Baptiste Armoncille,
một người thợ dệt tại Reims, người đã nói lên quan điểm qua việc tham dự hội
nghị trong bộ đồ công nhân của anh.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mặc
dù tương đối trẻ trung (2/3 trong số họ dưới 45 tuổi), các đại biểu đều có kinh
nghiệm trong chính trị địa phương và nhà nước sau ba năm Cách Mạng. Các hội đồng
thị xã phần nào có vẻ dân chủ hơn trong hội thảo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại các thành phố lớn của các vùng như
Amiens, Nancy, Bordeaux và Toulouse, giới tư sản vẫn làm bá chủ, nhưng giới thợ
thủ công và các chủ tiệm cũng chiếm từ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>18 – 24% trong cả 4 thành phố.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại những cộng đồng quê xa xôi cũng thế, những
năm 1792-1794 là thời điểm của sự bình đẳng xã hội đối với đám nông dân nghèo và
cả những người lao động cũng lần đầu tiên có đại diện trong các hội đồng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Chính trong thời điểm này mà tác
phẩm “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">bài ca chiến tranh cho đoàn quân sông
Rhin</i>” của Rouget de Lisle trở nên phổ biến. Được viết cho đội quân hoàng
gia bởi viên sĩ quan bảo hoàng này tại Strasbourg, bài ca đã bay xuống phía Nam
và được các nhà ái quốc Cộng Hoà thừa nhận tại Marseilles và Monpellier.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những người lính của Marseilles đã mang bài
ca đi theo họ, giờ được biết đến như<i style="mso-bidi-font-style: normal;">
“khúc quân hành Marseillaise</i>,” về thủ phủ của họ vào tháng Tám. Vào cuối tháng
Chín, tờ báo “Révolutions de Paris đã tường thuật:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tinh thần nhân dân vẫn lên cao cực độ.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Người ta phải thấy họ, phải nghe họ lập lại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong sự hợp ca cái điệp khúc của bài ca chiến
tranh “the Marseillaise,” mà các ca sĩ đứng trước bức tượng thần Tự Do tại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vườn Tuilleries đã dạy họ mỗi ngày với sự thành
công.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hãy tiến kên hỡi đàn con tổ quốc!<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ngày vinh quang đang tới gần chúng
ta<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Mức độ khát máu của chế độ độc tài<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đã nổi lên chống lại chúng ta<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bạn có nghe thấy bọn lính hung tàn
này<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đang rống lên trên tnhững cánh đồng?<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chúng tràn vào ngay giữa nhà bạn <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Để tàn sát vợ bạn con bạn<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hãy trang bị vũ khí hỡi các công
dân<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Và thành lập đội quân của bạn<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hãy tiến lên, tiến lên<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Để dòng máu ô uế đó tưới lên luống cày của chúng ta”.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bên ngoài Paris, bài ca
Marseillaise được dùng cho các mục đích rộng rãi hơn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào ngày 21 tháng Mười,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đám dân Do Thái tại Metz thuộc miền Đông nước
Pháp tham gia cùng những người hàng xóm dân ngoại của họ ăn mừng chiến thắng của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quân đội Pháp tại Thionville. Một người trong
họ là Moise Ensheim, một người bạn của Abbé Grégoire đã viết lại lời bằng ngôn
ngữ Hebrew cho bản Marseillaise mà ông ta xử dụng hình ảnh thánh kinh nối kết lịch
sử dân Do Thái với cuộc Cách Mạng:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Hỡi nhà Jacob! Các người đã chịu
đựng quá nhiều đau khổ<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Người ngã xuống chẳng phải vì lầm
lỗi của người…<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hạnh phúc cho người, hỡi đất nước
Pháp! Hạnh phúc cho người!<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vì kẻ muốn huỷ diệt người đã tan
tành thành tro bụi.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Trong cùng một cách như vậy, cuộc giải phóng người Do Thái Chính Thống
hơn một năm trước đã có thể ăn mừng cùng lúc như một chiến thắng của Cộng Hoà.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Cái hình thức giải trí phổ thông có tổ chức quan trọng nhất trong cuộc
Cách Mạng Paris là các hý viện nhạc kịch. Một kiểu mẫu phong phú nhất về loại đại
hý viện này và cái tư tưởng chính trị thấm nhập vào nó là một vở nhạc kịch được
“công dân Gamas” viết vào mùa thu 1792. Đó là vở “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bọn di dân trên đất Áo</i> hay <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Chương
cuối cùng của cuộc Cách Mạng vĩ đại,</i>”<i style="mso-bidi-font-style: normal;">
một hài kịch</i> đã được trình diễn lần đầu tại Hi Viện<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Các Thân Hữu của người yêu nước tại Paris vào
tháng 11 năm 1792.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Trước thời gian này, đã có đến 2 thế kỷ của văn học hoang tưởng Âu Châu
về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vùng đất Áo, một nơi lý tưởng cho các
tác giả vẽ vời một thế giới đảo nghịch tưởng tượng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại Pháp, sự quan tâm này còn nổi lên qua những
chuyện cổ tích về vùng Thái Bình Dương đã được Bougainville mang về. Đây là một
thứ văn chương nói về nước Pháp và những điều bất như ý hơn bất cứ vùng đất phía
Nam thực sự nào. Vở kịch ngắn của Marin Gamas, dù chỉ trong thể loại này, cũng
đặc biệt được ưa thích vì đó là vở kịch viết đầu tiên bằng bất cứ ngôn ngữ nào
về cái thuộc địa New South Wales mới của Anh Quốc. Nó được định vị trí tại vịnh
Botany Bay, được diễn tả trong vở kịch như vùng đất hoang vu chỉ rải rác đá sỏi
và vài túp lều.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Vở kịch gợi lên một sự hỗn hợp mạnh mẽ về những đạo đức ái quốc và sự
thù ghét cái Âu Châu cổ xưa của một hệ thống quý tộc rất điển hình trong những
tháng ngày này.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nó phác họa sự đấu tranh
của một nhóm di dân phản cách mạng đi lưu vong tại đất Úc xa xôi phải chấp nhận
số phận trong một trạng thái thiên nhiên. Các vai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là những nhân vật<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khuôn mẫu bao gồm Thực Tâm (Truehart),<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>viên đội trưởng Vệ Binh Quốc Gia, và những di
dân hoàng tử Khoe Khoang (Braggart), bá tước Lừa Đảo (Swindle), quan tòa Lầm Lỗi
(Blunder), Tu viện trưởng Nịnh Hót (Smarmy) và nhà tài chính<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bám Hút (Leech) cùng ông thầy tu Tham Lam
(Greedy). Quý tộc và các di dân giáo sĩ vẫn ăn mặc trang phục bảnh bao cố hữu của
họ và không thể nào gác bỏ những thành kiến của họ, nhưng phải chấp nhận với đời
sống trong trạng thái thiên nhiên. Oziambo, tộc trưởng của người bản xứ, là một
đứa con được lý tưởng hoá của thiên nhiên, người thờ phượng một Đấng Tối Cao mà
không cần có bất cứ linh mục giáo sĩ nào. Quả thực, ông ta đã diễn tả một người
Paris nào đó theo chủ nghĩa chống Giáo Hội khi người này nhìn lầm viên tu viện
trưởng Smarmy trong áo choàng đen là một người đàn bà. Oziambo nhiệt tình học hỏi
Marhurin người thợ cày, “ân nhân của nhân loại và nói tiếng Anh thành thạo.”
Maruthin, một trong số “người thực sự hữu dụng nhưng thường bị khinh miệt tại Âu
Châu,” là vị anh hùng của vở kịch.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Oziambo công bố ông này là nhà lãnh đạo của thuộc địa: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tình yêu của ông bạn này, sự can đảm, lòng
chính trực, tất cả là nghĩa vụ của ông. Không có gì thiêng liêng hơn. Người<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rảnh rỗi lười biếng là tai họa to lớn nhất của
bất cứ xã hội nào, và họ sẽ bị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chúng ta
xua đuổi.” </i>Vì vậy, viên tu viện trưởng Smarmy bị ngăn cản với mưu đồ của ông
ta muốn tự đặt mình vào vị trí đứng đầu người dân địa phương, biến dân bản xứ
thành một tầng lớp (thường dân) thứ ba mới. Ông ta cùng đám di dân kia bị kết án
phải sống một đời tự kiếm ăn để sống. Vở kịch kết thúc với bài ca gợi lên sự trừng
phạt cái tà tâm của con bạch tuộc nhiều vòi “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">chế độ độc tài</i>” và sự hứa hẹn rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">những cánh tay mạnh mẽ của chúng ta sẽ mang đến tự do cho thế giới</i>”.
Bài ca được hát theo giai điệu bài ca Marseillaise chỉ vừa mới xuất hiện tại
Paris vài tháng trước đó.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Cái ý nghĩa của Hội Đồng Nghị Viện rằng đó là cốt lõi của một cuộc đấu
tranh mang ý nghĩa quốc tế đã được cá nhân hoá qua sự có mặt, và cũng là đại biểu
được bầu chọn của 2 nhà cách mạng nước ngoài Tom Paine và Anacharsis Cloots.
Joseph Priestley đã được bầu chọn trong 2 tỉnh bang, nhưng ông từ chối vị trí của
ông. Họ là 3 trong số 18 người ngoại quốc, mà các quốc tịch khác biệt của họ đã
mang lại lý lẽ cho sự trưởng thành hiện tại của Cách Mạng, và đã được nhận là các
công dân danh dự của nước Pháp, cùng trong số những người khác là anh hùng của
cuộc Cách Mạng Hoa Kỳ và nền Cộng Hoà (James Madison, Alexander Hamilton,
George Washington), các tay cấp tiến<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đế
quốc Anh và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Âu Châu (William Wiberforce,
Jeremy Bentham, Thaddeus Kosciuszko) và các nhà giáo dục Đức và Thuỵ Sĩ Campe và
Pestalozzi:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Những con người này, qua những
bài viết và sự can đảm của họ, đã phục vụ cho sự tạo nên tự do và sẵn sàng giải
phóng nhân dân, họ không thể bị coi là người ngoại quốc từ một đất nước đã lấy
lại tự do từ kiến thức và sự can đảm của họ.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mặc dù có sự đồng thuận đáng kể
trong hội nghị, vào mùa thu và mùa đông 1792-1793, Hội nghị có khuynh hướng phân
chia thành ba nhóm bỏ phiếu khá tương đồng của Paris được nhóm Jacobins <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>áp đảo với 20 thành viên của họ trong số 24 đại
biểu của nó từ sự nổi bật của Robespierre, Danton, Desmoilins và Marat, đưa đến
kết quả có khuynh hướng coi Jacobins đồng nghĩa với Paris.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tuy nhiên, giống như nhóm Girondins đối thủ của
họ, trên hết đó là một khuynh hướng chính trị mang tính toàn quốc.Trong lãnh vực
xã hội và chính trị, nhóm Jacobins có phần nào đó đi sát hơn với phong trào quần
chúng phổ thông và thói quen của họ là tập trung ngồi trên những hàng ghế trên
cao ở bên trái của Hội Nghị làm họ nhanh chóng có biệt danh “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">ngọn núi</i>” và một hình ảnh của chế độ cộng
hoà không thoả hiệp.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Biệt hiệu Girodins
biểu lộ những người gần gũi ủng hộ hơn đối với giới tư sản cao cấp của
Bordeaux, thủ phủ của vùng Gironde, nơi những đại biểu Vergniaud, Guadet và
Gensonné đã được bầu chọn và vùng thuộc địa và việc buôn bán nô lệ bị xáo trộn
vì cuộc Cách mạng và chiến tranh. Một nhóm đông đảo các đại biểu không theo phe
nào bao gồm Sieyès và Grégoire ngả theo ủng hộ phía sau 2 nhóm trên tuỳ theo từng
vấn đề.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ngay từ khởi đầu, sự thực thi và
thái độ chính trị trên một số vấn đề thiết yếu đã chia rẽ các đại biểu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vấn đề đầu tiên là việc xét xử nhà vua. Chính
vua Louis đã được (tuyên bố) phục hồi danh dự trong sạch trong suốt thời gian xét
xử.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Liên tiếp lập lại, khi những người tố
cáo theo đuổi cái danh sách các cuộc khủng hoảng mà Cách Mạng phải đối diện kể
từ 1789, chẳng hạn như vụ tàn sát tại quảng trường Champ de mars ngày 17 tháng
Bẩy 1791, nhà vua<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ đáp lại rằng: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“chuyện gì xảy ra trong ngày 17 tháng Bẩy đó
chẳng liên quan gì tới Trẫm.” </i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong
khi các đại biểu hiện diện trong phiên toà xét xử vua đồng thuận<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>về việc vua có tội, nhóm Girodins đặc biệt lý
luận rằng số phận của vua tùy thuộc vào cuộc trưng cầu ý dân, và rằng nhà vua
không thể bị kết án tử hình hay nhà vua nên được tha thứ. Các điều khoản luật
chuyên biệt trong Hiến Pháp 1791 dường như ủng hộ vị thế hợp pháp của họ:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Cá nhân nhà vua là bất khả xâm phạm và thiêng liêng. Danh hiệu duy nhất
của ngài là vua nước Pháp… Nếu nhà vua đặt mình vào vị trí đứng đầu quân đội và
chỉ đạo các lực lượng đó chống lại đất nước, hay bằng một tuyên bố chính thức,
nếu nhà vua không chống đối bất cứ một hành động nào nhân danh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhà vua, ngài sẽ bị coi như đã thoái vị khỏi
ngai…<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sau khi thoái vị, nhà vua sẽ được phân loại giống như một công dân và
như vậy, nhà vua có thể bị tố cáo và xét xử cho những hành vi sau sự thoái vị của
vua.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Đối lại, sự mạnh mẽ trong luận điệu
của nhóm Jacobin trong cuộc tranh luận đầy hùng hồn và kịch tính này là việc
cho rằng dung tha cho Louis có nghĩa là thừa nhận bản năng đặc biệt của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhà vua: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Bộ
Louis Capet không phải là một công dân đang mang tội phản quốc hay sao</i>?”
Robespierre, Marat và Saint-Just tranh cãi rằng, là một kẻ phạm pháp, đơn giản
là ông ta nên bị trừng trị tức khắc: nhân dân đã phán xét ông rồi. Tuy nhiên, hầu
hết người trong nhóm Jacobins đòi hỏi một phiên toà đầy đủ: sự trốn chạy của nhà
vua đã hoàn toàn hủy hoại bất cứ một sự bảo vệ nào qua Hiến Pháp và lúc này, ông
ta nên bị xét xử giống như bất cứ kẻ bị tố giác phản quốc nào.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong phiên họp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>2 ngày 16 và 17 tháng Giêng, 361 đại biểu đã
bỏ phiếu kết án tử hình, 360 người khác chọn các hình phạt khác. Nhóm Jacobins
sau đó đã đánh bại lời kêu gọi cuối cùng của nhóm Girondins cho sự khoan hồng với
số phiếu 380 và 310.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nhiều người đồng ý
với nhóm Jacobins: tại Bordeaux, thủ phủ của chính nhóm Girondins, hiệp hội nữ
công dân thân hữu của tự do đã tố cáo Louis về việc:” <i style="mso-bidi-font-style: normal;">ông đã đánh vào kẻ thù của ông trong bí mật với chính vàng bạc nhà vua
có trong tài sản của mình,</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">bảo vệ đám
linh mục phe phái chuyên gieo mầm mống rối loạn và chia rẽ nội bộ. Ông mang
quân đội đi chống lại Tổ Quốc. Ông ra lệnh tàn sát thần dân của mình. Và vì thế
có nên khoan dung hay chỉ truất phế cho một kẻ đã gây ra nhiều máu đổ như thế
không? Không, ông ta phải bị rơi đầu. Hỡi các đại biểu dân, quý vị phải hoàn
thành ước nguyện của Cộng Hoà, Quý vị phải thực thi công lý…”</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Louis bị xử tử hình vào 21 tháng
Giêng với sự dũng cảm. Nhà vua bước tới cạnh bục xử tử và cố gắng làm cho giàn
trống im lặng để ông có thể nói với công chúng. Chúng ta không biết việc ông làm
có hữu hiệu không, nhưng có người nhớ lại điều ông nói:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“ Ta chết đi hoàn toàn vô tội đối với cái gọi là tội ác mà ta bị tố cáo.
Ta tha thứ cho những kẻ đã gây ra sự bất hạnh của ta. Quả thực, ta hy vọng rằng
những giọt máu ta nhỏ xuống sẽ đóng góp vào hạnh phúc của đất nước.” <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nhóm Girondins còn lúng túng hơn
nữa vì tình trạng suy nhược của một cuộc chiến tranh mà, là những người hậu thuẫn
của Brissot, họ đã hăng hái thúc đẩy vào 1792.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Đất nước đứng dậy “vũ trang” đã xâm chiếm những vùng thấp, vùng
Rhineland và Savoy (mà họ đã đồng ý trở thành một tỉnh bang của Pháp) vào dịp
Giáng Sinh, nhưng việc hành quyết vua Louis vào 21 tháng Giêng 1793 đã làm lan
rộng chiến tranh tới cả việc Anh Quốc và Tây Ban Nha tham chiến và đã làm thay
đổi cục diện chiến tranh. Một loạt các thất bại ở Tây Nam, Đông Nam và Đông Bắc
đã gây nên việc các cánh quân nước ngoài vượt biên giới tràn qua Pháp trong tháng
Ba. Những nghi ngại rằng nhóm Girondins không còn khả năng lãnh đạo nền Cộng Hoà
qua cuộc khủng hoảng quân sự dường như được chứng tỏ qua sự đào ngũ của tướng
Dumouriez vào ngày 5 tháng Tư, một kẻ ủng hộ nhóm Girondins lãnh đạo đã từng là
anh hùng trong những trận chiến thắng vĩ đại đầu tiên tại Valmy và Jemappes.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tình trạng quân sự suy yếu dẫn đến
việc kêu gọi những biện pháp hết sức nguy hiểm. Đặc biệt tại các khu vực biên
giới, lời kêu gọi tình nguyện của Hội Đồng được đi kèm theo bởi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự tổ chức địa phương thành lập các tiểu đoàn
quân tình nguyện do chính các cộng đồng địa phương trang bị. Những hồ sơ về sự
tạo thành các tiểu đoàn này là một minh chứng hùng hồn cho sự thay đổi cách mạng
đã làm về văn hoá chính trị. Trong khi các nguyên tắc về chủ quyền phổ thông chưa
bao giờ được áp dụng trong quân đội chuyên nghiệp, các đơn vị địa phương tình
nguyện đã tự chọn sĩ quan chỉ huy của riêng họ thuộc đủ mọi trình độ tại các buổi
lễ tràn đầy lòng yêu nước.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nhiệt tâm cách
mạng của họ không phải lúc nào cũng thay thế cho việc huấn luyện. Tại miền Nam
của tỉnh bang Auden quân sự, nơi mà người ta có thể nghe và chứng kiến được cuộc
giao tranh với quân Tây Ban Nha quanh vùng Perpignan, viên cựu lãnh chúa chuyển
sang phe “ái quốc” Antoine Viguier không có ấn tượng với quân tình nguyện lắm:
“Các sĩ quan chỉ huy do các đại đội họ lựa chọn chẳng biết <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gì về các vấn đề quân sự nhiều hơn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cái họ biết về kinh Koran. Quân lính thì không
có kinh nghiệm.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Họ suốt ngày ra bờ sông
bắt cóc nhái. Sự nhiệt thành của quân lính tình nguyện vào 1792 – 1793 không
bao lâu sau đã được thử nghiệm một cách chua cay.<o:p></o:p></div>
<i></i></div>
</div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-50499853903995242922018-06-30T03:19:00.000-07:002018-06-30T03:54:08.519-07:00<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<h2 style="text-align: center;">
<div style="font-size: medium; font-weight: 400; text-align: start;">
<div style="text-align: right;">
<i> by Peter McPhee</i></div>
</div>
</h2>
<div style="text-align: right;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: right;">
<h3 style="text-align: center;">
Chương 6:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cách Mạng trong vị thế thăng
bằng: 1793</h3>
<h1>
<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<o:p> </o:p>Trước tháng Tám 1792, cánh
Girondins đã có thể trách cứ Louis cho hànhvi đảo ngược quân sự. Lúc này, bọn họ
có thể tố cáo ai? Họ chuyển sang một loại dê tế thần mới. Đó là đám
‘sans-culottes’ và cánh đồng minh Jacobins của đám này, những người mà họ công
kích như bọn vô chính phủ và bọn cơ hội đòi bình đẳng. Đến cuối năm, một tay ký
giả nổi tiếng và là một đại biểu thuộc cánh
Girondins tên Antoine-Joseph Gorsas đã dùng một bài nhại lại lời bài ca
Marseillaise như một bài nhạc mừng Giáng Sinh để công kích cánh Jacobins:</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lũ con lạc loài vô chính phủ đang
tiến tới,<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Và ngày ô nhục đang đến với chúng
ta…<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nhân dân lại mù loà trong cơn phẫn nộ,<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Họ giơ cao những lưỡi dao đẫm máu<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ngay trong cái thời kinh khiếp và
đầy tội ác<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Để phục vụ cho những mưu đồ bất
công đốn mạt<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Chẳng thèm đếm xỉa đến tội lỗi ô
uế<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hay đếm thử số xác nạn nhân những con mồi của họ.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Đối với Vergniaud, quyền bình đẳng
cho con người như một món vật xã hội gồm có duy nhất trong sự bình đẳng của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các quyền hợp pháp của ông. Và Brissot đã đưa
ra một “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">lời kêu gọi tới tất cả các nhà
Cách Mạng Pháp”</i> vào tháng Mười để cảnh báo chống lại “loại rắn độc vô chính
phủ”, khiển trách nhóm Jacobins như một bọn phá rối muốn cào bằng mọi thứ: tài
sản, thú vui, giá cả nhu yếu phẩm, những dịch vụ đủ loại giúp cho xã hội.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong khi Brissot phóng đại quá đáng
về những động cơ thúc đẩy việc ‘cào bằng’ của phe nhóm Jacobins, họ chắc chắn
uyển chuyển hơn trong việc sẵn lòng kiểm soát tạm thời về kinh tế, đặc biệt
trong giá cả thực phẩm. Vào cuối năm 1792, Robspierre đã đáp lại việc nổi loạn
về thực phẩm tại tỉnh bang Eure-et-Loire bằng việc kiên quyết rằng:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Quyền
căn bản nhất trong mọi quyền hạn là quyền được sống còn. Bởi thế luật pháp nền
tảng nhất của xã hội là điều luật bảo đảm mọi phương tiện để tồn tại cho mỗi
con người; mọi luật lệ khác phụ thuộc vào điều luật này.’</i> Tương tự, người bạn
đồng minh trẻ của ông, Louis-Antoine de Saint-Just, người được bầu chọn vào đại
biểu Hội Nghị ở tuổi 25 ở vùng tiền tuyến phía Bắc tỉnh bang de Asine cũng khẳng
định rằng: ‘<i style="mso-bidi-font-style: normal;">chỉ trong một giây phút đơn lẻ,
bạn có thể cho người dân Pháp một quê hương thực sự bằng việc ngăn chặn những tổn
thất của lạm phát, bảo đảm sự cung cấp thực phẩm và liên kết mật thiết vấn đề
an sinh vào với tự do của họ.’</i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Qua đầu năm 1793, biện luận của
phe Girondins ngày càng trở nên rỗng tuếch trong bối cảnh khủng hoảng quân sự,
và hầu hết các đại biểu không phe phái đã ngả theo những đề xuất khẩn cấp của
nhóm Jacobins. Đặc biệt, Hội Nghị đã đáp trả cuộc khủng hoảng với<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lệnh tổng động viên 300,000 tân binh trong tháng
Ba. Lệnh trưng binh này chỉ thực hiện dễ dàng tại miền Đông Nam và miền Nam, 2
vùng tiền tuyến, và chung quanh Paris. Ở phía Tây, nó gây nên một cuộc vũ trang
nổi loạn lớn lao và cuộc nội chiến. Nổi lên ngay tại thời điểm tối nguy hiểm
cho nền Cộng Hoà non trẻ và đã gây ra tổn thất lớn lao về nhân mạng, sự hồi
sinh đã để lại những vết sẹo lớn trên thân thể <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của nền xã hội<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>và chính trị Pháp. Nó vẫn còn tiếp tục chia rẽ các sử gia:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đối với một số người, sự đàn áp cuộc nổi loạn
rõ ràng mang tội ác ‘diệt chủng’. Với những người khác, nó thật đáng tiếc nhưng
là một đáp trả cần thiết cho một hành động ‘đâm sau lưng’ tại cái giây phút khủng
hoảng lớn lao nhất của cuộc Cách Mạng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Các nguồn gốc của sự nổi loạn được
tìm thấy trong các đặc tính riêng biệt của mỗi vùng miền và sự va chạm khác biệt
mà Cách Mạng gặp phải từ 1789. Những tỉnh phía Nam của khu vực Loire<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nơi bạo động bùng phát rải rác ở trong vùng các
nông trại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>xa xôi phân chia bởi các hàng
rào cao, sự liên lạc với thế giới bên ngoài hạn chế và là vùng hỗn hợp giữa các
nông trại trồng thực phẩm và nuôi gia súc lấy sữa thịt, với sự sản xuất vải sợi
có cơ xưởng tại những trung tâm làng mạc nhỏ.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Số lượng sở hữu tài sản lớn lao của các quý tộc và chức sắc tôn giáo được
các chủ nông trại tương đối khá giả thuê mướn với những hợp đồng được bảo đảm qua
tầng lớp tư sản trung lưu. Những yêu sách quá đáng của các lãnh chúa và nhà nước
trước 1789 tương đối ít ỏi. Một tầng lớp giáo sĩ đông đảo, tích cực và do địa
phương tuyển mộ đóng một vai trò xã hội cốt cán nhờ có sự phồn thịnh để làm được
việc như vậy; như trong các giáo phận khác tại miền Tây, hầu hết các linh mục
trực tiếp thu phần thuế thập phân hơn là do giáo phận phân bổ thành phần xuống
để phù hợp theo hoàn cảnh. Đối với đa số người dân<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sống tại các nông trại rải rác và các thôn xóm,
ngày lễ Chúa Nhật là cơ hội khi đi đến trung tâm làng xã, cảm giác hoà nhập vào
cộng đồng trong cái danh hiệu giáo xứ, đưa ra những quyết định và nghe tin tức
do các linh mục chuyển tải.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự trình tấu những bất mãn của từng
khu vực biểu lộ những niềm hy vọng của người dân vùng quê, kêu gọi chấm dứt tình
trạng đặc quyền và chia xẻ quyền lực chính trị.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Chỉ có việc thiếu phê phán giáo hội là điểm bất thường của các bản tấu
trình. Cách Mạng đã chẳng mang lại cho các nông dân<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vùng Vendée những lợi thế rõ ràng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Phần thuế nhà nước nặng nề hơn do các tay tư
sản địa phương thu góp một cách vô lý, và cũng là những người độc quyền hoá các
văn phòng và hội đồng thị xã mới, đồng thời mua hết các đất đai của Giáo Hội vào
năm 1791.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại khu quận Cholet, đám quý tộc
đã mua 23.5% số đất như vậy, dân tư sản mua 56.3%, còn nông dân chỉ có
9.3%.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự sụp đổ nhu cầu vải sợi, tiếp
theo một hiệp ước mậu dịch tự do với Anh Quốc năm 1786 và những khó khăn kinh tế
trong thời kỳ Cách Mạng đã cô lập những công nhân vải sợi. Tương tự, qua dự đoán
cho rằng các hợp đồng thuê mướn lâu dài riêng biệt của miền Tây chỉ là một
trong nhiều hình thức thoả thuận thuê mướn, chính quyền Cách Mạng đã làm cho tầng
lớp trung lưu miền quê trở nên dễ đổ vỡ hơn là công nhận họ như những chủ đất bán
chính thức. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Các linh mục tại miền Tây thù ghét
việc xóa bỏ thuế thập phân và sự áp đặt một quan niệm thành thị và dân sự về chức
vụ linh mục. Họ được hỗ trợ bởi các cộng đồng của họ bất mãn với kết quả của Cách
Mạng và phẫn nộ vì sự áp đặt quá nhiệt tình việc cải tổ giáo hội từ những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>công chức nhà nước. Thí dụ tại Angers, ban quản
trị tư sản mới đã từ lâu có đặc tính thù ghét sự giàu có và các giá trị của hàng
giáo sĩ. Tại khu quận La Roche-sur-Yon cũng thế, ban quản trị hành chánh đã không
do dự đóng cửa 19 nhà thờ giáo xứ trong tổng số 52, được cho là số dư thừa theo
những điều khoản về “Luật Hiến Pháp Dân Sự về Giáo Sĩ.” Trường hợp hiếm hoi là một
nhân viên tại Vitré thuộc tỉnh bang Deux-Sèvres, người mặc dù<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tin rằng cái chủ nghĩa cuồng tín đã không may
cắm rễ sâu tại khu vực này đã khuyến cáo rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Chúng ta không được trực tiếp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đối
đầu nó vì e rằng sẽ gây quá nhiều máu đổ. Chúng ta hãy giáo dục, thuyết phục và
rồi chúng ta sẽ đưa họ quay đầu lại.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cộng đồng miền quê xa xôi đáp ứng
lại với những bất mãn tồn trữ trong khoảng 1790-1792 qua sự xỉ nhục các giáo sĩ
chịu ký hiến pháp đã được các công dân ‘tích cực’ bầu chọn, qua sự tẩy chay các
cuộc bầu cử quốc gia và địa phương và qua những trường hợp thù ghét lập đi lập
lại đối với các viên chức chính quyền địa phương. Hơn bất cứ thứ gì khác, luật
động viên đã làm họ chú tâm hơn vào sự hận thù, vì những viên chức tư sản thi hành
luật đó lại được miễn trừ khỏi danh sách bốc thăm trúng tuyển. Trong khi những
người Cộng Hoà đa số là giới tư sản, thợ thủ công và chủ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tiệm, đám nổi loạn thì lại đại diện thành phần
tiêu biểu của xã hội vùng quê xa xôi. Phụ nữ đóng một vai trò cốt yếu trong cuộc
nổi loạn như người trung gian giữa hàng giáo sĩ và cộng đồng thế tục và trong việc
giữ gìn tài sản trong cuộc chiến đấu. Đám Cộng Hoà lên án những kẻ nổi loạn là
lũ nông dân ngu dốt và mê tín dị đoan, chịu sự chi phối của bọn linh mục cuồng
tín. Ngược lại, các phương châm của quân nổi dậy diễn tả sự ủng hộ cho các
“linh mục tốt lành” như sự thiết yếu cho một lối sống bị đe doạ, và cho sự thù
ghét đối với bọn tư sản:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Bọn bay sẽ bị diệt vong trên phố<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hỡi bọn tư sản đáng nguyền rủa<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nằm giơ chân lên không<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Như một đám sâu bọ…”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Theo đó, các mục tiêu đầu tiên là
các viên chức địa phương, những người bị tấn công và nhục mạ. Tại những trung tâm
thị xã nhỏ như Machecoul nơi có tới 500 người theo Cộng Hoà bị tra tấn và sát hại
trong tháng Ba.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vùng Vendée khởi đầu cuộc phản cách
mạng không đến nỗi đến mức chống phá: Cuộc Cách Mạng từng được chào đón ở bước
đầu đã không mang lại lợi lộc gì ngoài rắc rối.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Việc tham <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gia <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sau đó của giới quý tộc và giáo sĩ cố chấp đã
mang lại cho họ một màu sắc phản cách mạng, nhưng đám nông dân đã không chịu
thiết lập một đội quân để đi đến Paris hay chịu chi trả trở lại các lệ phí hay
thuế thập phân.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vùng lãnh thổ này thích
hợp cho các cuộc đột kích và rút lui theo kiểu du kích và làm trầm trọng thêm cái
vòng lẩn quẩn của sự chém giết và trả thù của cả 2 phía, đã thuyết phục<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được sự phản bội của phía đối nghịch. Đối với
những người theo Cộng Hoà, đám nổi loạn thuộc loại mê tín và hung bạo, được các
quý tộc và linh mục ác độc điều khiển vì sự ngu dốt của họ. Đối với dân nổi loạn,
sự kéo dài trả thù mà một số nhà viết sử tiếp tục diển tả không thực sự chính xác
như cuộc diệt chủng, đã củng cố cái hình ảnh đẫm máu của Paris mà nó sẽ được làm
theo rộng rãi tại nhiều khu vực xa xôi trong thế kỷ kế tiếp.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuối cùng, cuộc nội chiến có lẽ đã
cướp đi tới 200,000 sinh mạng mỗi bên, cũng không thua kém các cuộc chiến chống
quân ngoại 1793-1794.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự cay đắng của cuộc
chiến đấu vào cái thời điểm của một cuộc khủng hoảng quân sự toàn quốc đã khuyến
khích cho một sự trấn áp tràn lan. Khi viên tướng Westermann báo cáo lại cho Hội
Đồng Nghị viện vào tháng Mười Hai 1793 rằng vùng Vendée không còn nữa, ông thú
nhận rằng: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“ Chúng ta chẳng bắt được một
tù binh nào: đáng lẽ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>điều cần thiết là
cho họ mẩu bánh tự do và lòng thương xót chứ không phải là cách mạng.” </i>Giữa
tháng 12 và tháng Năm 1794,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sau khi cuộc
nổi dậy đã bị đè bẹp, các đội quân khủng khiếp của viên tướng Turreau đã thực
hiện một cuộc trả thù đốt phá thành bình địa lên 773 xã ấp dám tuyên bố đứng
ngoài vòng pháp luật. Ông ta đã báo cáo lên bộ trưởng chiến tranh rằng tất cả bọn
nổi loạn và tình nghi nổi loạn ở đủ mọi lứa tuổi cả nam lẫn nữ đều bi đâm chết;
mọi làng mạc, nông trại, rừng cây, đất hoang, nói chung bất cứ gì có thể cháy đều
bị tiêu hủy hết. Có một sự ước lượng rằng có đến 117,000 người (15% dân số)
trong những cộng đồng này đã chết.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tại La Rochelle ở cạnh phía Nam vùng
Vendée, cuộc Cách Mạng cũng mang lại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự
bất trắc và khó khăn kinh tế. Tuy nhiên, tại đây sự phản đối được biểu lộ theo
một cách khác. Dân La Rochelle đã sống lâu đời với đặc quyền của họ trong liên
hệ buôn bán với St-Domingue, mối thương mại với vùng Bắc Âu và bờ biển, việc
mua bán nô lệ Phi Châu và sự xuất khẩu muối, rượu vang và lúa mì. Cuộc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chiến trở thành thảm hoạ cho ngành<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>buôn bán nô lệ: từ 22 phiên chợ nô lệ trong năm
1786, đến năm 1792 chỉ còn lại 2 vụ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Các
nhà máy đường đóng cửa vì thương mại thuộc địa sụp đổ. Vào tháng Sáu 1792, 5
người trong số các thương gia giàu có nhất vỡ nợ kể cả viên thị trưởng Daniel
Garesché.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mặc cho những thăng trầm đó, La
Rochelle vẫn kiên trì ủng hộ Cách Mạng, đặc biệt giới ưu tú Tin Lành. Trong ngày
16 tháng Giêng 1793, 7 đứa con trai và 8 con gái khoảng 13 tuổi đã xuất hiện
trước hội đồng thị trấn La Rochelle để trao tặng trang phục cho các binh lính mà
bọn chúng đã dốc hết tiền dành dụm để mua tặng. Một đứa trong họ, Nanine Weis đến
từ một gia đình Tin Lành giàu có tại thị trấn đã thay mặt họ phát biểu: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Kính thưa các quan tòa, quý vị thấy trước mắt quý vị một xã hội nhỏ bé
của những người yêu nước trẻ, thường đến với nhau qua nhu cầu tìm niềm vui
trong độ tuổi của chúng cháu, với sự tốt đẹp của tình thân hữu đã liên kết cha
mẹ chúng cháu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tình yêu quê hương đã lớn
lên trong trái tim non nớt của chúng cháu và chúng cháu lo lắng khi biết rằng
những tình nguyện quân dũng cảm trong tỉnh của chúng ta đã lên đường bảo vệ đất
nước mà thiếu thốn những dụng cụ thiết yếu.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Chúng cháu đã tự quyên góp trong số chúng cháu, dùng những món tiền tiết
kiệm khiêm tốn của chúng cháu. Chúng cháu chẳng có thể biếu tặng nhiều hơn. Nỗ
lực của chúng cháu cho tới nay chỉ có thể mua được 26 đôi giày và 29 đôi vớ và
mong quý vị gửi chúng đến những đồng hương dũng cảm của chúng ta tại mặt trận. Chúng
cháu sẽ không ngừng dâng lời cầu nguyện lên Thiên Chúa cho sự thành công của đoàn
quân chúng ta chống lại kẻ thù của nền Cộng Hoà của chúng ta.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hai tuần sau đó,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>theo sau sự hành quyết vua Louis XVI, Pháp và
Anh Quốc xảy ra chiến tranh.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Việc buôn bán
bờ biển, lúc nào cũng quan trọng hơn việc buôn bán nộ lệ và trao đổi mậu dịch
thuộc đia, bây giờ cũng suy sụp. Sự phong tỏa đường biển của Anh gây nên sự suy
sụp <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của các gia đình Tin Lành mà sự thịnh
vượng của họ chủ yếu đến từ việc buôn bán hải ngoại, đặc biệt trong dịch vụ nô
lệ và <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các sản phẩm thuộc địa.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong số họ có gia đình Weis đã rời về Paris
với 3 phần tư số tài sản bị mất mát.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Khi Rochelais giải thích những sự
bất hạnh của họ, các linh mục không chịu tuyên thệ đã trở thành những con dê tế
thần rõ ràng nhất, hệt như tại Lille vào tháng Tư 1792 và Paris vào tháng Chín.
Họ không chỉ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhân <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cách hoá những khó khăn mà Cách Mạng phải đối
diện, nhưng ít ra đối với một số người trong thành phố, điều đó dường như họ cũng
bị trách cứ cho những bất mãn về giới tính của họ: đàn ông tụ tập thành một đám
đông 400 người đã từng đập phá đồ đạc các tu viện vào tháng Năm 1792 với lý do là
đi tìm kiếm đám <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>người không chịu tuyên
thệ, ngươì ta đã nghe họ hô lớn: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Chúng tôi
thà đập phá bàn ghế, cửa sổ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hơn đánh đập
chân tay vợ con. Chúng tôi đã không có gì vui thú trong suốt 4 tháng qua. Có
con quỷ ở trong nhà chúng tôi mà.” </i>Điều này biểu lộ rằng các giáo sĩ không
tuyên thệ đã khuyên nhủ đàn bà phụ nữ từ chối chuyện chăn gối đối với những ông
chồng “yêu nước” của họ. Dĩ nhiên, vào tháng Năm 1792 khi nước Pháp bước vào
chiến tranh, cánh giáo sĩ ương ngạnh này bỏ<i style="mso-bidi-font-style: normal;">
</i>chạy trốn.<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào thời điểm cuộc nổi loạn dấy lên
ở Vendée, thị trấn đang ở trong tình trạng đói khát, tuyệt vọng và phẫn nộ. Dân
Vendée nổi loạn bị ghét bỏ như một biểu tượng nhân cách hoá của chế độ Công Giáo
Pháp và Âu Châu cổ hủ mà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vì sự chối bỏ Cách
Mạng, nó đã mang đến đau khổ tột cùng và phá nát mọi niềm hy vọng. Một đội quân
tình nguyện tới 2000 người được gửi đến Vendée vào ngày 19 tháng Ba đã nhanh chóng
bị đánh bại. Trên đường quay trở về La Rochelle, đám quân tàn dư bị thương tích
và nhục nhã đã tìm thấy một chỗ để trút sự giận dữ. Vào sáng ngày 21, 4 linh mục
cố chấp (không tuyên thệ) đã được di rời khỏi nhà tù thành phố đến một nhà tù
ngoài khơi để bảo đảm sự an toàn cho họ. Theo lời nói của thẩm phán hòa bình: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Người dân tụ họp thành đám đông đã bị phản đối vì việc đưa họ xuống tàu
ở gần Tour de la Chaine. Sự sôi sục càng trở nên mạnh mẽ hơn khi thình lình có
một số đông các công dân của thị trấn này đã bị thương tích trong cuộc chinh phạt
Vendée thất bại hôm 19 trong tháng quay về. Mấy ông linh mục bị bao vây và đâm
chém đến chết. Sau đó viên quan toà tường thuật: “Người ta chiếm giữ xác họ và
sau khi đã chặt đầu, họ mang đi diễu hành qua nhiều đường phố.”</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Đây chỉ là một sự tóm tắt nhẹ nhàng của một
hành vi chặt chém lạ thường áp dụng lên thân<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>xác con người.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự việc đã lập lại
vào buổi chiều kế tiếp khi có 2 linh mục khác thật bất hạnh đã từ Ile-de-Ré để đến
La Rochelle đi ngang qua. Thân thể họ bị xé tan thành nhiều mảnh với bộ phận
sinh dục của họ bị treo lên đầu một cây gậy.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Lại còn một cách đáp ứng khác đối
với cuộc khủng hoảng mùa Xuân 1793 đã xảy ra<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trong cái thị trấn nhỏ Pyrenée của vùng St-Laurent-de –Cerdans ở một mức
độ cực đoan nhất so với Paris. Tại đây, cuộc Cách Mạng lúc đầu được chào đón bởi
một đa số các người nghèo khổ trong sự hứa hẹn chấm dứt tình trạng đặc quyền.
sau đó đã nhanh chóng biến thành cay đắng cho người dân Laurentins với những khó
khăn chồng chất về việc buôn bán hợp pháp hay bất hợp pháp trong suốt vùng
Pyrenees và đặc biệt với những cải tổ tôn giáo được nhận thức như một sự nổi giận
thế tục và thành phố chống lại hệ thống Công Giáo chính thống. Vào ngày 17 tháng
Tư 1793, người dân Lauretins đã chào đón các đoàn quân hoàng gia Tây Ban Nha đi
vào làng xóm của họ và các vệ binh quốc gia địa phương đã bắn vào đám quân tình
nguyện Pháp, họ đành rút lui. Quân Tây Ban Nha đã được chào đón qua một bài ca
tiếng Catalan cầu xin họ có tinh thần trọng pháp luật.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hàng trăm người đã sánh vai chiến
đấu cùng đoàn quân Tây Ban Nha trong một năm trời cho tới khi cánh quân
Jacobins chiếm lại một phần vùng đất tiến gần tới Vallespir vào tháng Năm 1794.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Một biến động còn nghiêm trọng hơn
đánh vào chính thể Cộng Hoà là cuộc nổi dậy chống lại nhóm Jacobins vào tháng Tư
tại Corsia. Nó quan trọng đối với Cách Mạng vì sự nổi tiếng của Paoli và truyền
thống cộng hoà lâu đời của hòn đảo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Là
viên thống đốc trên đảo, Paoli đã có một hiến chương dân chủ tự do được viên tổng
lãnh sự Di Corti thừa nhận vào năm 1755. Sau đó vào năm 1768, quân đội Pháp của
vua Louis XV đã xâm chiếm đảo và xóa bỏ quyền tự trị. Không ngạc nhiên lắm, từ 1789,
Paoli đã được Hội Đồng Quốc Gia chào mừng như vị anh hùng. Tuy nhiên, qua sự lật
đổ chế độ quân chủ và sự thất bại của hệ thống Liên Bang vào giữa năm 1793,
Paoli ngày càng quan tâm đến những cưỡng ép tập trung của Quốc Hội Nghị Viện. Xã
hội Corsi phân rẽ ra giữa những người ủng hộ Paoli và những người ủng hộ dòng họ
Bonaparte. Dòng họ này sau đó đã buộc phải bỏ trốn vào đất liền và bị hội đồng
Corsican cáo buộc là bọn phản quốc và là kẻ thù của tổ quốc, bị lên án muôn đời
nguyền rủa và nhục nhã.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuộc nội chiến tại Vendée, những
thất bại quân sự ở tiền tuyến và sự lý giải ngày càng thêm nguy hiểm của phe cánh
Girondins đã đẩy những người không phe phái đến việc ủng hộ các đề xuất của phe
Jacobins cho những biện pháp khẩn cấp thời chiến. Giữa tháng Ba và tháng Năm
1793, Quốc Hội Nghị Viện đặt các quyền hành pháp vào tay một Uỷ Ban Công An và
quyền hành giữ trật tự vào tay Ban An Ninh Thường Trực. Quốc Hội Nghị Viện cũng
hành động để giám sát quân đội qua các ‘đại biểu đặc nhiệm.’ Họ thông qua những
nghị quyết tuyên bố ‘<i style="mso-bidi-font-style: normal;">khai tử về mặt dân</i>
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">sự</i>’các di dân,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cung cấp cứu trợ công cộng và đặt sự kiểm soát
giá cả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngũ cốc và bánh mì.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Phe cánh Girondins bị chạm nọc vì<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự mất quyền bính trong Nghị Viện và sự tấn công
ngày càng tăng của đám ‘Sans-Culottes’. Họ phản công bằng việc tìm cách buộc tội
‘<i style="mso-bidi-font-style: normal;">người bạn của dân’</i> Marat, bằng cách đe
doạ di chuyển thủ đô về Bourges và bằng cách tấn công chính quyền thành phố
Paris hay còn gọi là Công Xã Paris. Isnard cảnh cáo đám Sans-Culottes: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nhân danh nước Pháp, ta nói cho các người biết
rằng nếu những vụ nổi dậy này cứ tái diễn mãi như vậy thì chúng sẽ gây hại cho
Quốc Hội mà đất nước đã bầu chọn. Rồi Paris sẽ bị huỷ diệt và người ta sẽ phải
đi lùng sục trên bờ sông Seine<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong vô
vọng để đi tìm <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho ra dấu vết của
Paris.”</i> Trong cái bối cảnh khủng hoảng quân sự và lạm phát phi mã, những đe
doạ như vậy nghe lạ lùng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giống như tuyên
ngôn của Công tước Brunswitch vào tháng Bẩy 1792 và đã làm dân lao động Paris
giận dữ. Phụ nữ buôn bán ở chợ bắt đầu kêu gọi một cuộc thanh trừng với một sự
cưỡng bức cho đám người phi cách mạng như vậy. Vào giữa tháng Tư, 35 phân bộ đã
đồng ý về một danh sách các đại biểu Girondins bị khai trừ khỏi Quốc Hội Nghị
Viện và thiết lập một Uỷ Ban Cách Mạng Trung Ương. Công Xã Paris đã ra lệnh thành
lập một đội dân quân Sans-Culottes 20,000 có trả lương trú đóng chung quanh Nghị
Viện vào cuối tháng Năm và ép buộc các đại biểu còn lưỡng lự chấp nhận những
mong muốn của họ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>29 đại biểu
Girondins<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bị bắt giữ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khởi đầu Quốc Hội Nghị Viện đã do dự: Liệu việc
thanh trừng của Nghị Viện không phải là một sự khinh mạn không thể tha thứ về
nguyên tắc chủ quyền đất nước chứ? Tuy nhiên, sau đó họ đã thực hiện để giải
quyết sự khủng hoảng của đất nước trong cơn nguy hiểm của sự sụp đổ nội địa và
thất bại bên ngoài. Vào mùa hè 1793, Cách Mạng đối diện cuộc khủng hoảng lớn
lao nhất đồng loạt về cả quân sự, xã hội và chính trị. Quân địch đã tiến vào
trong đất Pháp tại Đông Bắc, Đông Nam, Tây Nam; và trong nội bộ thì cuộc nổi dậy
lớn lao tại Vendée đã thu hút phần lớn quân đội Cộng Hoà. Những đe doạ này còn
trầm trọng thêm vì sự trả thù của 60 ban quản trị hành chánh về việc thanh trừng
nhóm Girondins. Những thành phố vùng miền lớn nhất đã rơi vào tay một liên minh
giữa những người Cộng Hoà bảo thủ và những người bảo hoàng. Vào ngày 29 tháng Tám,
kho vũ khí hải quân<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chủ chốt Toulon tại
vùng Điạ Trung Hải đã bị các sĩ quan tại đây giao lại cho Hải Quân Anh Quốc đang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phong tỏa bờ biển.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những cuộc biến loạn mệnh danh “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">liên bang toàn quốc</i>” này chỉ được liên kết
ngẫu nhiên cùng thời điểm. Tuy nhiên, tất cả chúng đều phát xuất từ những truyền
thống vùng miền mạnh mẽ. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cuộc nổi dậy “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">tổng liên bang</i>” đặc biệt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dữ dội ở những thành phố lớn ở phía Nam
(Bordeaux, Lyons, Toulouse và Marseilles) và tại Normandy ((trung tâm vùng
Caen). Trên hết, cối lõi của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cuộc nổi dậy
tổng liên bang này là sự giận dữ của giới tư sản thượng lưu, đặc biệt tại các
thị trấn thương mại, theo chiều hướng cấp tiến Cách Mạng đã đề ra. Sự thanh trừng
các đại biểu đã được bầu chọn chỉ là giọt nước làm tràn ly.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những mục tiêu trước mắt của cuộc dấy loạn là
người trong phe Jacobins địa phương và các dân quân, nó phản ánh cái tính chất
đặt căn bản trên giai cấp của sự chia rẽ địa phương. Tại Toulon, ủy ban nắm quyền
hành gồm có 16 thương gia, 8 luật sư, 6 trang chủ thuê đất, 11 sĩ quan và kỹ sư
cơ khí hải quân, 3 công chức, 3 linh mục và 3 thợ thủ công. Họ xác định rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Chúng tôi thưởng thức thành quả của chúng tôi,
tài sản, hoa quả trái cây và sản phẩm từ công lao khó nhọc và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nền kỹ nghệ của chúng tôi trong sự hoà bình.
Vậy mà chúng tôi thấy bọn họ không ngớt đưa ra những lời đe dọa từ những kẻ chẳng
có gì cả.” </i>Tại Lyon cũng thế,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cuộc
tranh đấu giữa Jacobins và Girondins được nối kết vào chính trị và quân sự của
những người thợ dệt lụa, được biểu lộ qua các câu lạc bộ Jacobins trong những năm
tháng kể từ 1789. Tuy nhiên, không có nơi nào mà phe cánh <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Tổng Liên Bang</i>” tập hợp được một lực lượng quân sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đủ hùng mạnh<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>để gây nên một mối đe dọa nghiêm trọng cho quân đội nhà nước.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự đe doạ tiến vào tới trung tâm
của Nghị Viện vào ngày 13 tháng Bẩy khi Charlotte Corday ám sát Marat. Corday,
người đến từ vùng đất vững chắc của phe Tổng Liên Bang tại Caen, là một người ủng
hộ Girondins và coi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Marat là một cá nhân
biểu hiện cho những cặn bã của cuộc Cách Mạng. Bà ta bị ra tòa ngày 17 và bị hành
quyết cùng ngày. Cùng với Le Peletier, người bị một tay bảo hoàng giết trong đêm
Nghị Viện bỏ phiếu kết án tử vua Louis XVI, và Joseph Chalier, người lãnh đạo
Jacobins tại Lyons bị những tay “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tổng
Liên Bang</i>” giết ngày 17 tháng Bẩy, cùng với Marat tạo thành một bộ ba liệt
sĩ Cách Mạng. Trong lãnh vực kinh tế,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đặc
biệt số phận của những người hưởng lương tiếp tục suy thoái: Vào tháng Tám, giá
trị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mua hàng của đồng Assignat đã giảm đi
22% so với giá trị được ấn định, và giảm 36% so với tháng Sáu. Đến lúc này Cách
Mạng, thực ra là chính nước Pháp, có nguy cơ đứng trên bờ vực thắm. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Đối tượng đầu tiên của Ủy Ban Công
An Jacobins được Hội Đồng Nghị Viện bầu chọn trong ngày 27 tháng Bẩy là để thực
hiện các luật lệ và sự kiểm soát cần thiết cho việc đánh một màn khủng bố vào đầu
não của những tay phản Cách Mạng. Nghị Viện ngầm đồng ý<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với các biện pháp hà khắc cần thiết, như các
ban giám sát, giam giữ phòng ngừa và kiểm soát<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>tự do dân sự để bảo đảm thể chế Cộng Hoà tới một vị trí mà Hiến Pháp Tự
Do và Dân Chủ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tháng Sáu 1793<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có thể được thực thi. Hiến Pháp mà phần lớn là
tác phẩm của Robespierre chú ý đáng kể cho sự bảo đảm các quyền xã hội và sự kiểm
soát của công chúng đối với một hội đồng được bầu chọn qua quyền bỏ phiếu phổ
thông của các nam công dân:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều 21: Sự trợ giúp công cộng là
một món nợ thiêng liêng. Xã hội mắc nợ sự sống còn đối với các công dân kém may
mắn, hoặc bằng việc tìm kiếm công ăn việc làm cho họ hay bằng cách cung cấp phương
tiện để tồn tại cho những ai không thể lao động.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều 22: Tất cả mọi người (thuộc
nam giới) cần được hướng dẫn. Xã hội phải đưa tiến trình lý trí công cộng đi xa
hơn với tất cả quyền hạn của mình và làm cho sự hướng dẫn có hiệu lực đến mọi công
dân. <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều 35:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khi chính quyền vi phạm các quyền hạn của nhân
dân, sự nổi dậy sẽ là một trong những quyền thiêng liêng nhất và nhiệm vụ cần
thiết nhất cho nhân dân và cho mỗi người dân.<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kết quả của cuộc trưng cầu ý dân
về việc có chấp nhận hay không với chừng 1.8 triệu phiếu thuận và chỉ 11,600
phiếu chống được loan báo trong ngày lễ “Thống Nhất” 10 tháng Tám, kỷ niệm đệ
nhất chu niên ngày lật đổ chế độ quân chủ. Con số cuối cùng cho phiếu thuận<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có lẽ sát hơn với 2 triệu trên tổng số khoảng
6 triệu nam công dân có quyền bỏ phiếu. Tỷ lệ tham dự đầu phiếu thay đổi tuỳ vùng
từ ít hơn 10% tại phần lớn vùng Brittany tới 40 – 50% dọc theo bờ sông Rhine và
nhiều phần vùng Massif Central. Tại vài khu vực, việc đi bầu trở thành một lễ hội:
Tại St-Nicolas-de-la-Grave thuộc tỉnh bang Haute-Garonne, vài người có mặt đã bị
giao động qua một bài diễn thuyết mà nó chuyên chở được lòng nhiệt thành tuyệt
vời nhất. Đôi mắt họ long lanh ngấn lệ và ôm chầm lấy nhau chia xẻ những nụ hôn
thân thiết tình anh em. Tương tự tại Lamballe thuộc Vôtes-du-Nord, phụ nữ tụ họp
thành đoàn để biểu lộ sự đồng ý với Hiến Pháp. Ở nơi khác, 343 phụ nữ đi bầu tại
Laon và tại Pontoise có 175 phụ nữ và 163 trẻ em. Tuy nhiên, cái mức độ tự do cá
nhân được bảo đảm trong Hiến Pháp như vậy lại đã bị treo cho tới khi có hoà bình
vì e ngại đám<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phản cách mạng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lạm dụng<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>sự tự do. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào giữa năm 1793, chính quyền Cộng
Hoà đã gây chiến với hầu hết Âu Châu và quân ngoại quốc đã có mặt trên đất Pháp
tại Tây Nam, Đông Nam và Đông Bắc. Sự thách thức về quân sự đưa đến một cuộc tổng
động viên lạ thường về tài nguyên quốc gia và về sự đàn áp các đối thủ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Điều thiết yếu cho sự động viên này là sự thiết
lập một liên minh thành thị & thôn quê của chính quyền Jacobins qua việc hỗn
hợp hù doạ, cưỡng bức và các chính sách nhắm vào cả những bất mãn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của công chúng và đặt toàn thể đất nước vào tình
trạng chiến tranh.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nghị Viện đã phải vượt qua những
bất thường của cuộc chiến đấu tại rất nhiều mặt trận vào cái thời điểm chia rẽ
nội bộ và cuộc nội chiến và cả một số điều thất vọng: có lẽ có đến 35,000 quân
lính (khoảng 6% trên tổng số) đã đào ngũ trong nửa năm đầu 1973 và nhiều người
khác đã phản ứng lại vì sự thiếu hụt tiếp liệu lương thực vì nạn trộm cắp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các sản phẩm địa phương.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong mùa đông 1793, một người lính tại miền Đông
Nam đã viết rằng “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">tiểu đoàn của chúng tôi
đang ở trong tình trạng thiếu thốn nhu yếu phẩm vô cùng, giống hệt như những
người vô sản (Sans-Culottes) thực sự. Từ người đầu đến người cuối, chúng tôi không
hề có giày dép, lại bị ghẻ lở và bọ chét gặm nhấm.” </i>Một tiểu đoàn cạnh đó báo
cáo rằng họ phải đào rễ cây ăn để sống còn.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự đào ngũ đã giảm đến mức tối
thiểu trong 1973-1974 nhờ kết quả của một sự hỗn hợp cưỡng bức, tuyên truyền và
sự hữu hiệu của Ủy Ban Công An Jacobins và các viên chức của họ trong việc tiếp
tế cho một đội quân gần 1 triệu người.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Giữ gìn năng lực của Quốc Hội Nghị Viện cùng các ủy ban của nó là đòi hỏi
của phe cánh Sans-Culottes rằng chỉ có một sự tổng động viên giàu nghèo giống như
nhau mới có thể cứu được thể chế Cộng Hoà: Vào ngày 23 tháng Tám, tất cả đàn ông
độc thân tuổi từ 18-25 đều được trưng binh hàng loạt.:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Các chàng trai trẻ sẽ đi chiến đấu. Đàn ông có vợ sẽ đến các đơn vị sản
xuất vũ khí và vận tải. Phụ nữ sản xuất lều trại và quân trang. Những người già
sẽ được đưa đến những nơi công cộng để khuyến khích sự dũng cảm của các chiến
sĩ, để rao truyền sự thù ghét đối với vua chúa và duy trì sự đoàn kết của thể
chế Cộng Hoà.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Các đơn vị Vệ Binh Quốc Gia lãnh
nhiệm vụ săn lùng những người trốn tránh việc động viên hay đào ngũ. Việc trưng
binh tại các vùng không nói tiếng Pháp dùng một sự hướng dẫn căn bản bằng tiếng
Pháp và quân lính trưng binh mới được chia rải rác ra trong khắp quân đội để giảm
thiểu sức quyến rũ của việc chiến đấu tập trung sự tuyên truyền đám đông, chẳng
hạn như tờ báo khiêu dâm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hạ cấp ‘Le Père
Duchesne’ của Hébert được phân phát và ‘<i style="mso-bidi-font-style: normal;">các
đại biểu đặc nhiệm’</i> đến từ Nghị Viện được bảo đảm quyền trừng phạt nhanh chóng
đối với những sĩ quan do dự và những cấp dưới không sẵn lòng. Sự xây dựng một
tinh thần mới trong quân đội không phải duy nhất là kết quả của sự cưỡng chế: các
thư từ của quân lính gửi về nhà cũng chứa đầy những nhận xét về nhiệt tâm Cách
Mạng và cam kết của họ đối với Tổ Quốc. Anh chàng tình nguyện quân Pierre Cohin
từ đạo quân phía Bắc đã viết về gia đình: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cuộc chiến chúng ta đang chiến đấu không phải là một chiến tranh giữa
vua với vua hay giữa quốc gia với quốc gia. Đó là một cuộc chiến của tự do chống
lại độc tài. Không còn nghi ngờ gì rằng chúng ta sẽ chiến thắng. Một đất nước có
công lý và tự do thì không thể bị đánh bại.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nền văn hóa chính trị của thể chế
Cộng Hoà ám chỉ đến những mối quan hệ mới với giới chức thẩm quyền. Sự thiết lập
những đạo quân Cộng Hoà lớn lao gồm quân chính quy và <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quân tình nguyện<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bây giờ hỗn hợp đã gây nguy hiểm cho một nền
văn hoá quân sự đã trở thành một mô hình thu nhỏ của xã hội ‘hồi sinh’ như Quốc
Hội Nghị Viện đã dự đoán.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sắc luật Tình Nghi ban hành ngày
17 tháng Chín được tạo ra để<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đưa những
‘kẻ không yêu nước” đi giam giữ hay để hù dọa họ không dám hành động. Sự việc ủy
ban giám sát bắt giữ những ’kẻ tình nghi’ trực tiếp tới những người, theo định
nghĩa, có hành động hay yếu tố có liên hệ với chế độ cũ. Tại Rouen, 29% trong số
1158 người tình nghi bị bắt giữ là giới quý tộc, 19% là giáo sĩ và 7.5% là những
người nắm giữ chức vụ quản trị trước đây. Họ bị bắt giữ vì thân thế của họ đi đôi
với những nghi ngờ về tư cách. Họ không phải là những người duy nhất bị bắt giữ:
có tới 16.8 % là đám tư sản và giới lao động chiếm 27%. Trong khi nhiều người
trong giới thường dân làm việc cho chế độ cũ, những người bị bắt giữ bị buộc tội
vì những lời nói hay hành vi chống đối Cách Mạng. Trong số các chủ tiệm, các hành
vi này thường có liên quan đến việc đầu cơ tích trữ hàng hóa. Đáng kể là có tới
39.4 % người bị tình nghi là phụ nữ, đặc biệt trong giới quý tộc và giáo sĩ. Điều
này phản ánh cái xu hướng đàn ông trong 2 nhóm nhày đã di tản, để lại phụ nữ trở
thành trung tâm điểm của sự tình nghi vì tên tuổi của gia đình họ và sự ủng hộ
những người không tuyên thệ. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những tháng này là cao điểm của
quần chúng can hệ vào việc ủng hộ cũng như chống đối cuộc Cách Mạng. Ngay từ năm
1789 mà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cái biểu hiệu của tự do, sau đó
là chính cuộc Cách Mạng đã có dáng dấp nữ tính, có lẽ vì trong ngôn ngữ Pháp, các
đức tính và phẩm chất cổ điển thuộc giống cái và trong sự bắt chước vô ý thức của
Công Giáo về đức tính của Mẹ Maria. Cuối năm 1793, nữ thần tự do và ngay cả chính
cuộc Cách Mạng đã bị những kẻ chống đối ám chỉ khi liên hệ đến một cách chế nhạo
như “Marianne”, một cái tên chung chung của người dân quê có nghĩa là “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">thuộc về người dân</i>”. Cũng như trong trường
hợp từ ngữ Sans-Culottes, những người Cộng Hoà sau đó đã thừa nhận cái tên
Marianne với niềm tự hào. Vào ngày 14 tháng 11 năm 1793. một viên chức đã tường
thuật từ Narbonne:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Các nhà thờ, ngoại trừ 2 cái, đã bị gạt bỏ ra ngoài và sự cải tổ này đã
chỉ làm cho một ít phụ nữ nhiệt thành phàn nàn. Họ kiên quyết từ chối tin vào
Thượng Đế mà các linh mục tuyên thệ theo Hiến Pháp mang đến với họ. Họ đặc biệt
vui thích chứng kiến khi họ gặp gỡ và thăm dò tin tức về Cách Mạng. Họ thừa nhận
với một giọng điệu buồn rầu và xoắn mắt xoắn môi trong một nụ cười thành kính:
“Marianne sao rồi? – A! nàng ấy không khoẻ lắm, Nàng chắc chẳng sống lâu đâu –
hay : cô ấy đỡ rồi. Cô đang hồi phục.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nhiều cộng đồng vùng xa xôi và những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khu thành thị lân cận đã dùng những chiến lược
đa dạng để tránh né hay công khai chống đối những yêu sách của chính quyền
trung ương và các đại diện địa phương của chính phủ. Những sự kháng cự đối với
những đòi hỏi quá đáng của chính quyền Cách Mạng được biểu lộ qua việc không trả
thuế, tránh tối đa các loại phí thu trên giá cả của các món hàng tiêu thụ nhu yếu
phẩm và lương bổng và không chịu xử dụng tiền giấy Assignat. Tuy nhiên, sự chống
đối chính trị vào thời điểm chiến tranh ẩn tàng sự đe doạ có thể bị kết án tử hình
cho tội phản quốc. Tại Nantes, Carrier được ủng hộ bởi những người Cộng Hoà giận
dữ và muốn trả thù khi ông ta ra lệnh dìm chết đuối <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tới 1800 dân Vendée nổi loạn, gồm cả các linh
mục.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tại Vendée, sự đàn áp các cuộc nổi
dậy không chút khoan nhượng. Trong khi nhiều người lãnh đạo theo phe Liên Bang
được coi là người Cộng Hoà, họ đã được thoả hiệp 2 mặt: Trước hết, bởi vì họ đã
phủ nhận uy quyền của Quốc Hội Nghị Viện ở cái thời điểm thể chế Cộng Hoà đang
khủng hoảng quân sự nghiêm trọng nhất. Thứ hai, bởi vì sự ủng hộ họ nhận được từ
phe bảo hoàng, giới quý tộc và các giáo sĩ do sự liên kết đã làm họ bị lu mờ.
Thật dễ dàng cho phe cánh Jacobins sơn phết đám người Liên Bang này ở trong một
đội ngũ chung với đội quân của chế độ cũ. Tại Marseilles, 499 trong số 975 người
bị tình nghi đã bị toà án Cách Mạng kết án có tội với 289 người bị hành quyết.
Ngược lại tại Lyons, 1880 người được một toà ít câu nệ tuyên án nhẹ hơn. Collot
d’Herbois thuộc Ủy Ban Công An đã ra lệnh xử bắn để trừng phạt thành phố “Ville
Affranchie” đổi tên. Trong số những người bị xử bắn có Antoine Lamouette, một
Giám Mục đã tuyên thệ theo Hiến Pháp của Lyons, người đã thuyết phục được mọi
phe phái của Hội Đồng Lập Pháp trong một buổi họp ngày 7 tháng Bẩy vào thời kỳ
khủng hoảng quân sự đầu tiên.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong lời tuyên bố của chính quyền
Cách Mạng ngày 10 tháng Mười, Ủy Ban Công An đã loan báo rằng: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Chính phủ lâm thời của Pháp là (chính quyền)
Cách Mạng cho đến khi có hòa bình.” </i>Tất cả các cơ quan và quân đội lúc này
được đặt duới sự kiểm soát của Ủy Ban mà nó sẽ báo cáo hàng tuần lên Quốc Hội
Nghị Viện. Trong cùng tháng, theo bước chân Marie-Antoine lên giàn hành quyết là
21 đại biểu Girondins đã bị khai trừ hồi tháng Sáu. Sau đó đến phiên Bailly và
Barnave.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong số những người phe
Girondins bị hành quyết có đại biểu và là nhà báo Gorsas, người đã trốn khỏi thủ
đô hôm 2 tháng Sáu. Ông ta đã tổ chức một cuộc nổi dậy vũ trang tại Normandy và
trốn đi khi bị thất bại. Ông ta bị bắt khi quay trở lại Paris thăm tình nhân của
ông.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong khi, ngay từ khởi đầu của
toà án Cách Mạng Paris vào tháng Ba 1793, chỉ có 66 trong số 260 kẻ bị tình
nghi bị tìm thấy có tội đại hình; đến ba tháng cuối cùng trong năm, con số có tội
có tới 177 trong số 395 ngưởi bị tố cáo. Tuy nhiên, cho tới tháng Sáu 1794, hầu
hết những kẻ bị tình nghi chưa bao giờ xuất hiện trước toà án. Những người đã
ra toà thì 40% được tha bổng. Những kẻ kém may mắn đối diện cái chết và ngỏ lời
vĩnh biệt tới những người thân yêu. Trong tháng Mười, Marie-Madeleine Coutelet,
người làm việc trong một xưởng dệt vải gai tại Paris bị bắt giữ vì những lá thư
được tìm thấy trong phòng cô chỉ trích những hạn <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chế của thời Khủng Bố. Coutelet đã khăng khăng
một cách vô ích rằng đó chỉ là những sự chế nhạo mỉa mai mà thôi. Lá thư cuối cùng
cô viết cho cha mẹ: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Xin vĩnh biệt, con xin hôn cha mẹ lần cuối. Con là đứa con đáng yêu, tình
cảm nhất của cha mẹ trong các chị em. Ngày hôm nay, con tìm thấy điều tốt đẹp
nhất mà đấng Tối Cao đã ban cho. Hãy cứ sống và nghĩ về con với nỗi vui mừng
trong cái hạnh phúc đang chờ đón con. Tôi ôm hôn các bạn và xin biết ơn tất cả
những người đã có lòng tốt nói lên tiếng nói bảo vệ tôi. Xin vĩnh biệt lần cuối.
Mong rằng các con cái tôi hạnh phúc. Đó là mong ước cuối cùng của tôi.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
May mắn hơn là anh chàng thư ký
26 tuổi Jean-Louis Laplane, người đã trốn khỏi Marseilles đi lưu vong vào giữa
tháng Chín, theo lời của anh ta: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">đã bị
theo đuổi bởi một lũ người man rợ đã bao phủ nước Pháp bằng máu và tang tóc.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuộc tổng động viên trên toàn lãnh
thổ đòi hỏi Nghị Viện đi những bước để tạo nên một sự đoàn kết mới bằng những
biện pháp tích cực cũng như bằng sự hù doạ. Trong 2 ngày 5 và 6 tháng Chín, hàng
ngàn người Sans-Culottes, lúc này đang ở trên đỉnh quyền lực đã tràn vào xâm
chiếm Quốc Hội Nghị Viện để nằng nặc đòi những “lệnh lạc” của họ phải <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đem áp đặt những biện pháp kinh tế và quân sự
cấp tiến. Nghị Viện đã hành động để thoả mãn những yêu sách của ngày này (hay sự
nổi dậy này) bằng việc ra nghị quyết ngày 29 tháng Chín giữ ổn định giá cả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của 31 loại hàng hoá ở mức giá thời 1790 cộng
thêm 1 phần 3 và ấn định lương bổng ở 150% mức lương 1790.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Quốc Hội Nghị Viện cũng bị buộc phải
đáp lại những làn sóng bất ổn vùng quê xa xôi đã ảnh hưởng 2 phần 3 các tỉnh lỵ
kể từ 1789. Trong khi việc bênh vực cho sự phân chia các bất động sản lớn lao,
hay còn gọi là “luật nông nghiệp” bị coi là tội đại hình trong tháng Ba 1793,
phe cánh Jacobins sau đó đã thực thi một loạt các biện pháp<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tạo ra để<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>lấy lòng đám đông quê mùa, một điều kiện không thể bỏ qua được cho sự thành
công quân sự. Vào 14 tháng Tám 1792, Hội Đồng Lập Pháp đã ấn hành một nghị quyết
cấp tiến ngắn gọn trực tiếp chỉ đạo các công xã phân chia vùng đất công không
phải là rừng cây. Vào 10 tháng Sáu 1793, Nghị Viện đã thay thế luật này với một
điều luật còn cấp tiến và gây tranh cãi hơn, một trong những cố gắng tham vọng
nhất của chính quyền Cách Mạng để thoả mãn những nhu cầu của đám dân nghèo. Điều
luật yêu cầu các công xã xúc tiến việc phân chia nếu đây là ước muốn của 1 phần
3 cánh đàn ông trưởng thành. Đất đai sau đó được phân chia trên căn bản chia đều
cho từng người (đàn ông, đàn bà và trẻ em). Tuy nhiên, phí tổn trả công cho các
thanh tra viên đã làm giảm bớt sự có ích của điều luật này như một phương cách
giải quyết một vấn đề đã gây chia rẽ những người dân quê xa xôi: Đó là liệu những
lợi ích của dân nghèo <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có được bảo đảm tốt
nhất qua việc chia ra hay giữ lại đất công? Một loạt các biện pháp đã thúc đẩy
nghị quyết ngày 25 tháng Tám 1792 đi xa hơn theo chiều hướng một sự xóa bỏ hoàn
toàn chế độ lãnh chúa. Từ 17 tháng Bẩy 1793, những tay cựu lãnh chúa chỉ còn lại
những lợi tức thuê mướn và lệ phí hoàn toàn trên đất đai và không còn chế độ phong
kiến. Chế độ phong kiến đã chết vào giữa năm 1793 không phải vì những cuộc hội
họp liên tiếp đã đưa ra một loạt các cuộc tấn công ngày càng mạnh bạo hơn vào
những yêu sách chồng chất của một trật tự xã hội lâu cả một thế kỷ, nhưng bởi vì
họ bị buộc phải đáp ứng một loạt các làn sóng những hành động chống lại thể chế
lãnh chúa từ khắp mọi vùng miền. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuộc Cách Mạng miền quê xa xôi kéo
dài chống lại thể chế lãnh chúa đã ràng buộc các cộng đồng xa xôi lại với nhau.
Lúc này chế độ phong kiến đã chết, sự chia rẽ nội bộ trong pham vi xã hội vùng
quê bắt đầu nổi lên. Ngay từ khởi đầu cuộc Cách Mạng, sự đụng chạm trong cái điều
luật chống chế độ lãnh chúa năm 1789 đã nằm sâu sẵn trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự xung đột chung về việc làm chủ và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kiểm soát đất hoang. Chế độ lãnh chúa cuối cùng
đã hoàn toàn bị xóa bỏ, nhưnng cần lâu hơn nữa để giải quyết những câu hỏi liên
quan đến việc kiểm soát các tài nguyên kinh tế tập trung, đến việc thèm muốn đất
đai và những việc khai quang.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mặc dù nhóm
Jacobins sẵn sàng giới hạn tự do cá nhân vì lợi ích quốc gia, cuối cùng họ cũng
không thành công hơn những đồng viện tiền nhiệm thuộc phe tự do của họ. Trong một
báo cáo được viết từ Lagrasse ngày 8 tháng 12 năm 1793, viên chức Jacobins
Cailhava đã tường thuật rằng : “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">khu vực
trước đây là đồng cỏ và bụi rậm bao phủ với những cây sồi xanh, nhưng đối với Cách
Mạng, mỗi cá nhân coi chúng như những bắp cải trong vườn nhà họ.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></i>Cailhava đã giải thích điều này là vì sự
thu hút vì giá cả cao của than và vỏ cây, nhưng cũng bởi vì đám<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chăn cừu bò có thói quen lùa đàn gia súc tới
những vùng có cây cối dồi dào cỏ non nhất vào mùa đông. Một nhà quý tộc có lòng
tốt đã bỏ lại khoảng 300 mẫu rừng khi ông ta di dân<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ra nước ngoài. Khu rừng đã bị phá hủy, đào gốc
rễ, cướp phá và đàn dê đến gặm cỏ hàng ngày.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Tại khu quận Narbonne đã có một sự thiếu hụt cây cối trầm trọng vì cư dân
tỏ vẻ coi thường đối với những cây chỉ mang lại tí bóng mát. Riêng với loại cây
sồi, thì chiến tranh cứ liên tục để tranh giành chúng, vì vỏ của rễ cây sồi là
loại thuốc nhuộm màu tốt nhất cho việc thuộc da. Người dân đã sẵn sàng để khai
quang thêm đất mới, và thật đáng lo ngại vì cái hăng hái vô ý thức trong việc chuyển
đổi tất cả đất đai thành những cánh đồng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những do dự của các nhà làm luật
về thể chế lãnh chúa và quyền xử dụng đất đai đã đổ thêm dầu vào nền chính trị
vùng xa xôi trong những năm 1792-1794, làm trầm trọng thêm những chia rẽ đã gây
ra từ sự cải tổ Giáo Hội. Cuộc Cách Mạng vùng quê xa xôi có nhịp điệu và năng động
nội tại riêng của nó, phát sinh từ cái bản chất riêng biệt của địa phương. Cái
hình thức chính xác mà nền chính trị vùng quê khoác lấy là một phận sự phải hiểu
biết về những lợi ích và những khó nhọc mà Cách Mạng mang lại, về những thái độ
đối với Giáo Hội và về những cấu trúc xã hội địa phương. Bởi thế, khi những thái
độ chính trị biến đổi trên khắp vùng quê, thái độ vững chắc nhất ở khắp nơi là
sự thù ghét cho cả chế độ cũ và những khái niệm tư bản về các quyền<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sở hữu tài sản riêng tư. Việc kêu gọi cho một
‘luật nông nghiệp’ tại miền Đông Bắc tương tự như việc gia tăng chống tư sản ở
miền Tây, ở vùng Brittany và vài nơi khác. Tại Neulisse (Loire), bọn thanh niên
có vũ trang đang tập trung cho việc bỏ phiếu chọn việc nhập ngũ năm 1793<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã thực hiện việc lựa chọn riêng của họ trong
việc lựa ra 15 người mà xã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phải cung cấp:
vị linh mục ngả theo hiến pháp và 14<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tay
tư sản “ái quốc”, những người đã hưởng lợi nhất từ cuộc Cách Mạng. Ngược lại, sự
hỗn hợp đặc biệt về các đạo đức dân sự mà qua đó các thành phần
Sans-Culottes<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thực thụ đã được Antoine
Bonnet, một chủ quán cà phê và bí thư của Ủy Bam giám sát tại Belley thuộc tỉnh
Ain<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nói rõ: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Con người với cảm giác đồng cảm hơn học thức, đạo đức, nhạy cảm, nhân
tính; con người phẫn nộ vì lời thì thầm <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhỏ nhẹ nhất của sự bất công; con người dũng cảm
và nhiệt huyết luôn mong muốn lợi ích chung, tự do, bình đẳng hay là chết.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mọi khu vực miền xa xôi đều có những
san sẻ từ những người Jacobins nhiệt tình thường đọc báo chí Paris và báo chí địa
phương hay họ có chân trong các câu lạc bộ Jacobins và các đoàn thể công cộng.
Tờ La Feuille Villagroise của Cerutti, đặc biệt nhắm tới các độc giả vùng quê
xa xôi đã bán được 8000 đến 16000 ấn bản. Người ta đánh giá rằng, vì các ấn bản
nhật báo được chuyền tay nhau và được phát thanh tại các cộng đồng xa xôi, độc
giả của nó có thể lên tới 250,000 người trong năm 1793.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ban quản trị hành chánh của Gers đã đăng ký
mua mỗi ấn bản cho tất cả 599 xã của tỉnh. Trong cả nước có lẽ có tới 6000 câu
lạc bộ Jacobins và các hịêp hội xã hội phổ thông được thành lập trong thời Khủng
Bố, mặc dù nhiều hội sau đó chết yểu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mặc
dù phổ thông nhất ờ các thị trấn nhỏ, tại vùng Provence, 75% – 90% làng xã có một
hiệp hội, dấu hiệu của đời sống chính trị sinh động tại vùng Đông Nam nơi lại cũng
duy trì những nhà phản Cách Mạng hăng say. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Paris thời 1792 – 1794 là cái
trung tâm ồn ào xao động của cuộc Cách Mạng, nơi mà số lượng đông đảo thường dân
và binh lính qua lại cùng hiện hữu một cách khó khăn với những cộng đồng ngoại ô
có từ lâu đời. Những xáo trộn của thành phố thường đơn giản do cái chính sách mạnh
mẽ. Trong một tình trạng như thế,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự lan
toả tin tức từ 1000 người bán báo dạo ngoài đường với nhữntg tiếng rao vang dội<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của họ đã tạo nên một thành phố inh ỏi với đủ
loại tin đồn pha trộn, lạc quan có, nghi ngờ có. Điều luật về” Tình Nghi” được
kiến tạo để chế ngự nỗi bất an như vậy. Trong sự thực thi điều luật, các phân bộ
ủy ban với cả ngàn cảnh sát của họ, tập họp từ công vụ mỗi nửa tháng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bởi tất cả các trai tráng mạnh khoẻ đã đóng một
vai trò cơ bản. Dối trá, thù hận cá nhân và những lời tố cáo đã tìm được một vùng
đất màu mỡ, lại còn các hoạt động của giới có thẩm quyền trong các ban bộ tự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ấn định cho cái hợp pháp và đúng đắn của họ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong khoảng 18 tháng giữa tháng
Tám 1792 và đầu năm 1794, sự tham gia chính trị của tầng lớp dân lao động Paris
lên tới đỉnh cao. Trong khi sự thực chỉ có chừng 10% nam nhân đều đặn tham dự các
buổi họp ban bộ và cũng khoảng phần trăm tương tự đám dân quân Sans-Culottes
thuộc giới tư sản theo nghề nghiệp, điều này vẫn là một mức độ đáng chú ý về sự
tham gia quần chúng vào thời điểm giờ lao động trong ngày quá dài, xếp hàng mua
thực phẩm và những lo lắng về sự sống còn.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Điều đó phản ánh một mức độ chưa có tiền lệ trong cái thành phần xã hội
của chính quyền địa phương. Thí dụ như tại Paris, một phần ba các thành viên hội
đồng xã là thường dân, cũng như 4 phần 5 ở các ủy ban Cách Mạng được bầu chọn tại
từng mỗi cái trong 48 ban bộ của thành phố. Mục tiêu chính trị và xã hội của đám
Sans-Culottes cũng được<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>biểu lộ qua hơn
40 hiệp hội phổ thông với khoảng 6000 hội viên của chừng 86% là thợ thủ công và
công nhân có lương; và trên hết trong các buổi hội họp các ban bộ địa phương. Một
sự phân tích về các câu lạc bộ Jacobins vùng miền<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>khoảng 1789-1791 so sánh với 1793-1795 chỉ ra rằng con số thợ thủ công và
các chủ tiệm đã gia tăng từ 38.6 tới 45% và chủ trang trại từ 1.1 tới 9.6%. Tỷ
lệ các thương gia và người buôn bán lại giảm đi từ 12.1 còn 8.2%, trong khi giới
Giáo Sĩ cũng giảm thiểu từ 6.7 xuống 1.6%. Giới quý tộc có 0.6% trước đó đã hoàn
toàn biến mất. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mặc dù các nhà quản trị tổ chức và
tổng động viên quân đội tại miền quê đối diện rất nhiều khó khăn, họ đã thành công
nhiều hơn thất bại: cả người tình nguyện và người được động viên đều gia nhập
quân đội rất đông, số lượng lương thực và xe cộ trưng thu đầy đủ. Tuy nhiên, chế
độ Cộng Hoà Jacobins 1793-1794 là một chế độ đòi hỏi:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngôn ngữ cùa lòng yêu nước, của chủ nghĩa
Jacobins và quyền công dân được pha trộn với tiếng gọi của sự thiêng liêng, của
sự xung công và lệnh trưng binh. Đó là một chế độ mà trong đó các đại diện địa
phương phủ nhận bất cứ gì, đánh đập vào những giả dối của chế độ cũ và đe doạ
những người cố chấp.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Theo lời một viên
chức miền Nam: ‘<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thời điểm của những giả dối
vô lý đã qua. Quốc Hội Nghị Viện vinh danh và công nhận tài năng và đạo đức.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cây Cộng Hoà đang bị lung lay và với đám sâu
bọ đang gặm nhấm, nó sẽ đổ xuống.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hai ngôi làng mà cuốn sách này liên
hệ đến ở đầu sách là điển hinh của những nơi đã duy trì được cái nỗ lực phi thường
của chiến tranh 1793-1794. Menucourt cũng là một trong hàng ngàn các làng mạc mà
những năm tháng Cách Mạng đã trôi qua tương đối bình yên: Những cải tổ của Hội
Đồng Quốc Gia được chào đón và ủng hộ; sự trưng dụng người và tiếp liệu vật chất
trong những năm chiến tranh được miễn cưỡng chấp nhận. Tin tức về Cách Mạng và
về khủng bố đã về tới làng nhanh chóng, nhưng những sự chia rẽ chính trị tại
Paris không ảnh hưởng ở đó và không ai bị hành quyết. Chỉ có một biến cố chính
trị địa phương duy nhất về kết quả đã xảy ra vào 20 tháng Chín 1792. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong cái ngày mà quân đội Cách Mạng đang chiến
đấu cho một chiến thắng quyết định đầu tiên tại Valmy ở miền Đông nước Pháp, và
Quốc Hội Nghị Viện đang họp bàn tại Paris. Prosper Vacher, một thợ làm vườn
trong lâu đài quý tộc đã đáp lại lời chào “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tổ
Quốc muôn năm</i>” do một nhóm 50 <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“cảm tử
quâ</i>n” bằng một sự đốp chát: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Vạn tuế
Đức vua</i>”. Tuy nhiên sau đó Vacher đã được thả ra khi anh ngỏ lời xin lỗi.
Menucourt là một thị xã nhỏ và khá xa xôi để có thể tránh được những giai đoạn
chia rẽ của cuộc Cách Mạng. Một số phần trách nhiệm cho việc này do bởi vị linh
mục Thomas Duboscq, người chỉ mới 39 tuổi và mới đến Menucourt vào tháng Hai
1789 nhưng đã trở nên một nguồn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vững chắc
như một linh mục <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đi theo hiến pháp, giống
như 70% linh mục trong tỉnh và là một công chức được bầu chọn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào tháng Giêng 1794,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ông từ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chức linh mục. Tháng sau đó, những giáo dân cũ
của ông đã hát lên những bài ca yêu nước mà ông ta đã sáng tác cho sự trồng cấy
lên một cây tự do. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tại Gabian, những năm tháng Cách
Mạng không được bình yên như tại Menucourt, nhưng ngôi làng trở nên nổi tiếng
cho học thuyết Cộng Hoà của họ. Một lý do cho việc này là vì sự xóa bỏ chế độ lãnh
chúa đã làm giảm bớt một gánh nặng to lớn cho họ. Một lý do khác là, không như
hầu hết các linh mục trong khu vực Bézier, vị linh mục chính xứ của Gabian,
Pierre Blanc đã tuyên thệ trung thành trong ngày đầu năm 1791 và ở lại trong làng.
Dường như là sự nổi giận về việc Blanc ủng hộ cho Cách Mạng có thể đã là một
nguyên cớ cho một giai đoạn kéo dài sự vi phạm luật lệ mà sau đó trở thành phản
Cách Mạng. Trong khoảng 1791-1793, một nhóm nam nữ địa phương đã vi phạm 30 tội
trộm cắp, thường có bạo động, khi họ trên đường trốn chạy. Họ thích thú khi nhạo
báng các viên chức Cách Mạng, những người cố bắt giữ họ. Sau vụ hành quyết vua
Louis XVI và sự xâm lăng của quân Tây Ban Nha ở phía Nam vào năm 1793, họ công
khai đe doạ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rằng ”<i style="mso-bidi-font-style: normal;">quân đội Tây Ban Nha sẽ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>làm cho
bọn “yêu nước Gabian” nhảy múa và họ sẽ hội nhập vào bọn Tây Ban Nha để giúp chúng
làm cho dân Gabian nhảy nhổm và rồi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đem đi
cắt cổ…” </i>Mọi việc đang trở nên tốt hơn tại Vendée. Nhiều tên trong đám côn
đồ này có lẽ đã bị hành quyết vào 1794. Tuy nhiên, Ủy Ban Giám Sát tại Gabian tin
tưởng rằng, ở cái thời điển khủng hoảng, họ chẳng có lựa chọn nào khác hơn ngoài
việc bắt giữ chúng:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Chúng ta đã làm đúng những gì chúng ta có thể. Thật là ngọt ngào và
vinh quang cho chúng ta được là một phần của xã hội với sự chắc chắn có được sự
tôn trọng công cộng và niềm tin sẽ không cảm thấy hối hận.” <o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hai ngôi làng may mắn đã có vị
linh mục ở lại giáo xứ với họ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đối với
vai trò của Giáo Hội Công Giáo trong phong trào phản cách mạng, người ta không
thể tránh khỏi việc đặt dấu hỏi về sự tồn tại của cấu trúc tôn giáo bên trong
nước Pháp. Để thực thi kế hoạch khủng bố, các đại biểu được gửi đến các vùng miền
như các ‘đại biểu đặc nhiệm’ chẳng hạn như Fouché trong vùng Nièvre và Javogues
tại các tỉnh lỵ quanh Lyons, đã có sáng kiến đóng cửa các nhà thờ và tịch thu tất
cả các kim loại trong đó cho nỗ lực phục vụ chiến tranh. Có những khu vực trên đất
nước nơi người dân địa phương có khuynh hướng tham gia vào phong trào chống tôn
giáo này hay có khi còn khai mào điều đó.Tuy nhiên, ở những nơi khác, nó gây phẫn
uất một cách cay đắng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cuộc vận động chống
Thiên Chúa Giáo đã trùng hợp ngẫu nhiên và thường được nhận diện cùng với những
hoạt động của 45 đạo quân Cách Mạng (30,000 đến 40,000 người) hoạt động trong
56 tỉnh bang vào mùa thu 1793. Những đám dân quân Sans-Culottes này đã hỗn hợp
với đám người chạy trốn pháp luật và những người khác ra vẻ chỉ đơn giản vui thích
với trò tụ tập kết bạn rong chơi, tự cho mình cái nhiệm vụ đi trưng thu thực phẩm
cho thành phố và quân đội, đi thu thuế và thanh trừng những người phản Cách Mạng,
chiếm hữu kim loại trong nhà thờ để làm dụng cụ chiến tranh và duy trì nhiệt tâm
Cách Mạng. Tầm cỡ của những đám này đa dạng từ những nhóm nhỏ chừng 10 người đến
những đạo quân lớn tới 7000 tại các vùng Aveyron, Lozère và Paris.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào cuối mùa thu 1793, làn sóng
quân sự dường như đổi chiều. Các trận chiến thắng quân Anh trong tháng Chín và
Mười ở tại Hondshoote gần Dunkerque và quân Áo tại Wattignies đã đánh lui đợt xâm
lăng ở miền Bắc. Sau đó các đạo quân của Wesermann đè bẹp đám tàn dư của quân nổi
loạn Vendée tại Savenay ngày 23 tháng 12 đã thuyết phục nhiều người rằng ít ra
sự kiểm soát thời khủng bố có thể được buông lỏng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, sự đáp trả của chính
quyền thì ngược lại. Một mặt, một nghị quyết ngày 6 tháng 12 khẳng định nguyên
tắc tự do thờ phượng, việc chống Thiên Chúa Giáo được coi như sự khinh thường một
tôn giáo không cần thiết. Mặt khác, một bộ luật quan trọng nhất về chính quyền địa
phương được thông qua 2 hôm trước đó khẳng định sự ưu trội của chính quyền
trung ương cao hơn quyền tham dự và sáng kiến của công chúng. Đìều khoản I của
bộ luật 4 tháng 12 kiên định rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Quốc
Hội Nghị Viện là trung tâm điểm duy nhất của các sáng kiến chính quyền.” </i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đối với nhiều người, chính quyền trung ương bây
giờ càng ngày càng đại diện cho sự trấn áp tùy tiện, làm bất cứ gì trong vai trò
của nó để bảo đảm những chiến thắng về quân sự. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nhà báo Louis-Sébastien Mercier, người được bầu
chọn giống như Antoine-Joseph Gorsas ở tỉnh lỵ Seine-et-Oise gần Paris đã bị cầm
tù vào tháng Mười 1793 vì đã nói chống lại việc thanh trừng nhóm Girondins. Đối
với Mercier: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Thiên Chúa đã dành cho tôi
quyền sinh sống mãi mãi tại ngọn núi này hơn là trong miệng núi lửa đầy lưu huỳnh
nơi chứa đầy những con người nhuộm đầy máu và bùn đất hệt như những con quái vật
hung dữ.”</i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tuy nhiên, những người
Jacobins mà ông thù ghét đã không coi mình như những con người<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khát máu và bần thỉu, mà họ cho rằng mình là
những đại biểu của dân được tín nhiệm trong việc cứu vớt chế độ Cộng Hoà và tạo
nên một xã hội đáng sống.<o:p></o:p></div>
</div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-14914326984485060552018-06-30T02:13:00.000-07:002018-06-30T02:13:26.485-07:00<br />
<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<div>
<div style="text-align: right;">
<i> by Peter McPhee</i></div>
</div>
<h3 style="text-align: center;">
Chương 7:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự khủng bố: Phòng vệ hay ngạo
mạn Cách Mạng?</h3>
<h2>
<o:p></o:p></h2>
<div class="MsoNormal">
<div style="text-align: justify;">
<o:p> </o:p><span style="text-align: justify;">Mục đích cốt lõi của sự khủng bố
là thiết lập một sự khẩn cấp và những biện pháp hà khắc cần thiết tại thời điểm
khủng hoảng quân sự. Vào cuối năm 1793, sự đe dọa của cuộc nội chiến và ngoại xâm
ít nhất cũng đã chống cự được. Tuy nhiên, những nghị quyết được Nghị Viện và Ủy
Ban Công An thông qua đã vượt quá khỏi sự phòng vệ quốc gia và</span><span style="text-align: justify;"> </span><span style="text-align: justify;">để lộ ra một tầm nhìn Jacobins về một xã hội
hồi sinh mang </span><span style="text-align: justify;"> </span><span style="text-align: justify;">giá trị </span><span style="text-align: justify;"> </span><span style="text-align: justify;">vĩ đại của thời Khai Sáng và của cuộc Cách Mạng.
Thí dụ, điều này được tạo ra bởi một hệ thống giáo dục thế tục và Cộng Hoà và một
chương trình </span><span style="text-align: justify;"> </span><span style="text-align: justify;">cấp quốc gia về an sinh xã
hội.</span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Chính sách giáo dục Jacobin, đặc
biệt bộ luật Bouquier ngày 19 tháng 12 năm 1793, đã dự liệu một hệ thống giáo dục
miễn phí và cưỡng bách đối với tất cả trẻ em từ 6 đến 13 tuổi với một chương trình
học nhấn mạnh đến lòng yêu nước và đạo đức cộng hoà, thống nhất ngôn ngữ, đơn
giản hoá tiếng Pháp chánh thức, các hoạt động về thể lực, học chuyên ngành và
quan sát và một vai trò cho nhà trường trong các lễ hội dân sự. Bouqier và ủy
ban của ông đã không có thời gian cho thái độ thư giãn tới sự chỉ dẫn được cho
phép bởi các linh mục quản xứ dưới thời chế độ cũ. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Các cha mẹ, người giám hộ và người được ủy thác
đã trễ nải trong việc ghi danh cho con em sẽ bị phạt trong lần đầu với một số
tiền phạt tương đương một phần tư tiền thuế của họ và lần thứ hai sẽ bị mất quyền
công dân trong 10 năm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những người trẻ sắp sửa vào lứa
tuổi 20 mà chưa học một môn khoa học, nghệ thuật hay mậu dịch hữu dụng nào cho
xã hội cũng sẽ bị tước đoạt quyền công dân trong 10 năm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự suy sụp của nền giáo dục sơ đẳng
do Giáo Hội cung cấp dưới chế độ cũ đã làm tăng tốc sự đòi hỏi có những chất liệu
đọc sách mới: chừng 700 đầu sách mới được sản xuất trong suốt thập niên Cách Mạng,
với 41% trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thời kỳ 1793-1794. Trong nửa
năm đầu 1794, 5 ấn bản <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Sưu tập những
hành vi dân sự và anh hùng của Cách Mạng Pháp</i>”. Ấn bản thứ ba in tới
150,000 tập, đã được gửi đến các trường học để thay thế Giáo lý Công Giáo. Tuy
nhiên, chính quyền Jacobins <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không bao giờ
có thời gian hay tiền bạc để thực hiện chính sách giáo gục của họ, chưa nói đến
việc huấn luyện các thày cô giáo để thay thế các linh mục và đã không có nhiều
trẻ em đã đến trường trong thời kỳ khủng bố.. Thí dụ, tại thành phố
Clermont-Ferrand, chỉ có 128 học sinh đến trường trên dân số 20,000 người.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những ép buộc <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>về lý do và sự tái sinh đã buộc Quốc Hội Nghị
Viện chấp nhận các đề xuất cho việc thay đổi toàn diện về các hệ thống đo lường
về trọng lượng, khoảng cách và khối lượng. Các hệ thống trước bị phê phán là
sai sót, không hợp lý và hủ bại vì nguốn gốc của chúng dưới màn khói sương mờ mịt
của thời chế độ cũ. Một hệ thống thập phân đồng nhất về trọng lượng và đo lường
được Hội Nghị loan báo ngàý tháng Tám 1793 có lẽ là” <i style="mso-bidi-font-style: normal;">một trong những lợi ích to lớn nhất được mang đến cho mọi công dân Pháp.”
</i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những “nghệ nhân” của Học Viện Khoa
Học sẽ chịu trách nhiệm cho việc thiết kế và sự chính xác của sự đo lường,
trong khi “các hướng dẫn về việc đo lường mới và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự liên hệ của nó đến cách đo lường cũ được dùng
rộng rãi nhất sẽ được xác định vào trong sách toán số học giáo khoa sơ lược<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sẽ được phát hành cho các trường học nhà nước.
Những đo lường mới có lẽ thành công hơn các trường tiểu học của chính quyền Cộng
Hòa.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hiến Pháp 1793 đã làm một cam kết
chưa có tiền lệ đối với các quyền xã hội và Quốc Hội Nghị Viện đã có nhiều biện
pháp để tăng thêm quyền hạn của trẻ em: vào ngày 4 tháng Bẩy 1793, trẻ em bị bỏ
rơi trở nên trách nhiệm của nhà nước và vào 2 tháng 11 năm 1793, trẻ em sinh
ngoại hôn được bảo đảm đầy đủ các quyền thừa kế. Về chính sách giáo dục, sự cam
kết xóa bỏ nghèo đói của chính quyền Jacobin bị chìm lỉm vì những đòi hỏi về tài
chánh cho chiến tranh và thiếu hụt thì giờ.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Dự luật Saint-Just trong tháng Hai và Ba 1794 với đề nghị xử dụng tài sản
của những kẻ bị tình nghi để đền bù cho người nghèo và chương trình nhà nước về
an sinh xã hội loan báo ngày 11 tháng Năm 1794 chỉ được thực hiện một cách chật
vật.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong suốt 18 tháng kể từ khi lật
đổ chế độ quân chủ vào tháng Tám 1792 tới đầu năm 1794, một sự phối hợp các cải
tổ cấp tiến của Jacobin<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự khởi xướng quần chúng phổ thông đã tạo nên
một lực lượng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phi thường cho sự hồi sinh
lý thuyết cộng hoà.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đây là một trong những
thời kỳ hiếm hoi trong lịch sử khi số lượng khổng lồ người dân đã hành xử dường
như họ đã tái tạo thế giới, một thời kỳ của “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cách Mạng Văn Hoá</i>.” Sự cảm hứng của nó đến từ những hình ảnh của các
đức tính Hy Lạp và La Mã cổ xưa, trong đó tầng lớp Jacobins trung lưu đã được học
hỏi, và từ sự thực hành của số lượng lớn lao người dân lao động tại thành thị và
thôn quê sống qua một cuộc cách mạng cấp tiến đang bị bủa vây. Chính sách của
Jacobins và hành động quần chúng phổ thông trùng hợp ngẫu nhiên qua việc xử dụng
chính thức và tự phát các lễ hội, nhạc kịch, bài ca, biểu ngữ, sự trang trí, trang
phục và các trò giải trí. Tuy nhiên, thường có một sự căng thẳng giữa sự ban hành
mang biểu hiện phổ thông về sự thay đổi toàn diện. Sự hủy hoại các tượng đài tôn
giáo, tranh vẽ và những dấu hiệu khác của chế độ cũ và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quan tâm của Jacobin về cái mà Grégoire gọi là
“phá hoại” dẫn tới các điều luật bảo vệ vào tháng Chín 1792. Điều này trùng hợp
với sự thiết lập các thư viện, văn khố lưu trữ và bảo tàng viện công cộng quốc
gia và tỉnh lỵ vào cuối năm 1793. Ngược lại, chính quyền Jacobins đã không có
thời gian để thực thi những kế hoạch quy mô của họ cho những biểu tượng Cách Mạng
lớn lao để thay thế các tượng đài chế độ cũ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vị trí của Giáo Hoàng và các giáo
sĩ cố chấp không tuyên thệ trong cuộc xung đột nội bộ đầy cay đắng và đẫm máu ở
phía Đông và trong các trận chiến xẩy ra trên đất Pháp đã phát sinh một sự đáp
trả giận dữ mà nó kêu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gọi giới Công Giáo,
và có lẽ cả khối Thiên Chuá Giáo phải đặt câu hỏi. Vào ngày 5 tháng Mười, Nghị
Viện đã khai trương một bộ lịch “Cộng Hòa” mới. Sự tuyên bố cùa chính quyền Cộng
Hòa đã quay ngược về dĩ vãng với ngày 21 tháng Chín 1792 được gọi là <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngày đầu tiên của năm thứ nhất của kỷ nguyên Cộng
Hòa. Bộ lịch mới phối hợp sự hợp lý của phương pháp đo lường thập phân (với 12
tháng có đủ 30 ngày, mỗi tháng gồm ba thập tuần (tuần lễ có 10 ngày) và phủ nhận
hoàn toàn bộ lịch Gregorian. Những ngày lễ thánh và các lễ hội tôn giáo được
thay thế bằng các tên của cây cối, thời tiết, các mùa, các vật dụng lao động và
các đức tính. Bộ lịch được công nhận trong cả nước nhưng cùng hiện hữu một cách
không êm đềm với nhịp điệu cũ của việc thờ phượng: các ngày Chúa Nhật và các
phiên chợ hàng tuần.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những lễ hội quần chúng biểu lộ sự
thù ghét đối với Giáo Hội qua sự nhạo báng các linh mục và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đám người phản Cách Mạng. Tại Dormans, nơi mà
vua Louis đã đi qua đi lại từ Varennes năm 1791, hình ảnh của vị thủ tướng Anh
Quốc William Pitt được đặt ngược trên lưng một con lừa và diễu hành qua phố xá.
Tại Tulle, có một buổi chôn cất một quan tài chứa đựng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các tàn dư của “dị đoan” và được đội vương miện
có hai cái tai của con lừa và một cuốn sách lễ. Các tượng thánh thì bị đánh đòn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đặc biệt, các nghi thức ”chống Thiên Chúa Giáo”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một
bầu khí lễ hội và thanh tẩy, thường xử dụng hình phạt “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">bước đi của những con lừa,” </i>được dùng trong chế độ cũ để trách phạt
những người vi phạm các quy tắc về hạnh kiểm của cộng đồng, nhưng lúc này là có
ai đó hoá trang như một linh mục ngồi lộn ngược trên lưng lừa. Sáng kiến quần
chúng, thỉnh thoảng do các “đại biểu đặc nhiệm” kích động, đóng cửa nhà thờ và ép
các linh mục theo hiến pháp phải thoái vị và kết hôn như một dấu hiệu của lòng
yêu nước.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Có đủ loại hình thức rộng rãi về
những vụ thoái vị như vậy, đa dạng từ 12 tại vùng Alpes-Maritimes và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>20 tại Lozère đến 498 tại Saône-et-Loire.
Trong 21 tỉnh thành ở vùng Đông Nam, còn lên tới 4500. Nói chung, khoảng 20,000
linh mục từ chức, trong đó có 5000 đã kết hôn. Tại vùng Allier, chỉ có 58 trong
số 426 linh mục không từ chức, và toàn thể đất nước có lẽ chỉ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có 150 giáo xứ trong tổng số 40,000 đã còn cử
hành thánh lễ vào mùa xuân 1794.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một số
giáo sĩ có thể có cảm giác giống như cựu linh mục Duffay, người đã viết cho Nghị
Viện vào tháng Giêng 1794: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tôi lắng nghe tiếng gọi của thiên nhiên và đã trao đổi sách cầu nguyện
cũ của tôi cho một người phụ nữ Cộng Hoà trẻ. Vì tôi luôn luôn coi cuộc đời làm
linh mục của tôi cũng vô dụng như một trò chơi. Tôi đã cho những bằng cấp Giáo
Hội của tôi vào lò lửa. Bây giờ tôi lao động trong một nhà máy nơi mà, mặc dù
không tránh khỏi sự mệt nhọc, tôi rất hạnh phúc nếu mồ hôi tôi đổ ra giúp tôi
khỏi đói nghèo.’<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, đối với nhiều vị linh
mục khác và giáo dân trong xứ của họ, đã có những thời điểm nguy hiểm khi mà những
hình thức cải tổ tôn giáo theo hiến pháp đã hầu như hoàn toàn sụp đổ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cuộc Cách mạng văn hoá đã không được biểu lộ
qua sách vở:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>số lượng sách ấn hành vào năm
1794 chỉ có 371, so sánh với con số trên 1000 <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hàng năm thời tiền cách mạng, và trong 2 năm
1793-1794 chỉ có 36 tác phẩm văn chương được xuất bản. Một ngoại lệ là cuốn sách<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nổi danh “Khế Ước Xã Hội” của Rousseau đã ấn
hành qua 13 ấn bản trong khoảng 1792-1795, kể cả một ấn bản loại bỏ túi dành
cho binh lính.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tương tự, với những giới
hạn ngày càng tăng về tự do báo chí sau sự tuyên bố chiến tranh và sự lật đổ chế
độ quân chủ, số lượng báo chí mới tại Paris đã hạ giảm từ 134 năm 1792 xuống còn
78 trong năm 1793 và 66 vào năm sau đó. Thay vào đó, thời kỳ 1792-1794 là thời đại
của thi ca chính trị: Có một đánh giá<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rằng
số lượng bài ca mới leo thang từ 116 năm 1789 lên 325 năm 1792, 590 năm 1793 và
701 trong năm 1794. Hầu hết chúng là những bài hát mau chóng bị quên lãng, cổ võ
sự dũng cảm hay các bài ca nhạo báng hoàng gia…<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mặc dù hầu hết các vở kịch được
viết trước năm 1789, chủ đề và các vai nhân vật trong đó được sửa lại theo đường
lối Cách Mạng. Những vở kịch khác tiếp tục tạo nên sự hài hước qua việc chế nhạo
Giáo Hội: Một trong những vở kịch phổ thông nhất tại Paris đã diễn tập từ 1792
đến 1794 là vở “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Những khách viếng thăm</i>”
của Louis-Benoit Picard diễn tả hai tên vô lại say sưa đã tưởng lầm một tu viện
là quán trọ. Vào tháng Giêng 1794, các hí viện được trợ cấp nếu họ đồng ý diễn
mỗi tuần một đêm miễn phí. Hội họa cũng bị ảnh hưởng sâu đậm. Jacques-Louis
David cũng góp phần vào trong việc mở mang cái thế giới hạn hẹp trước đây của các
phòng triển lãm: Trong khi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>63 hoạ sĩ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhà
điêu khắc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được mời để triển lãm 289 tác
phẩm tại phòng triển lãm năm 1787, đến năm 1793 có đến 318 nhà nghệ thuãt trưng
bày 1793 tác phẩm của họ. Chính quyền đã bỏ ra 442,000 livres <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>để làm các giải thưởng. David tự lao mình vào trong
nỗ lực chiến tranh. Những bức tranh hí hoạ của ông châm biếm <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>việc phản cách mạng chỉ mang hiệu quả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tuyên truyền tương đương với những phác hoạ của
Gilroy về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cảnh “ăn thịt người” của đám
Sans-Culottes và con cái họ sung sướng nhai nuốt lòng ruột các giáo sĩ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Việc vinh danh ba liệt sĩ hàng đầu
của Các Mạng là Marat, Chalier và Lepelier được kèm theo với sự cử hành tôn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vinh vị thế anh hùng đối với Franҫois Bara và
Joseph- Agricol Viala, 2 cậu bé 13 tuổi bị sát hại khi chiến đấu chống lại phản
cách mạng. Có đề nghị rằng những đại lễ kỷ niệm 14 tháng Bẩy, 21 tháng Giêng và
21 tháng Chín nên được hỗ trợ bởi 36 lễ hội quốc gia, một lễ cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mỗi tuần (tuần<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>10 ngày). Lễ hội quốc gia là những vấn đề phức
tạp.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thí dụ, vào ngày 10 tháng Tám 1973,
kỷ niệm ngày lật đổ chế độ quân chủ được cử hành như ngày lễ đoàn kết và không
thể phân chia của nền Cộng Hòa.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những biểu
hiệu của quân chủ bị đốt cháy tại các công viên trong thành phố Paris. Sau đó,
trong một buổi picnic ăn mừng vĩ đại của Cộng Hoà với bánh mì và cá, các đại biểu
của Nghị Viện đã uống một chất lỏng biểu hiệu cho sữa tự do chảy ra từ bầu vú của
một bức tượng nữ thần tự do.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sau đó, từ
trong bức tượng 3000 bồ câu được thả ra, mỗi con mang một biểu ngữ dưới chân với
dòng chữ: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Chúng tôi có tự do. Hãy bắt
chước chúng tôi</i>.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Các lễ hội được chính
quyền tổ chức thật ngạo mạn trong việc nâng Cách Mạng lên với những lời hiệu
triệu thiên nhiên.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
4 năm với kinh nghiệm cách mạng,
với những hy vọng vô biên, những hy sinh và những lo lắng, với cuộc sống trong
cái văn hoá chính trị cách mạng đã nẩy sinh một tư tưởng khác biệt
Sans-Culottes tại thành phố và các thị trấn. Đây có thể là một thế giới không có
giới quý tộc, giáo sĩ, dân giàu có và sự đói nghèo:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong nơi chốn này sẽ nổi lên một nước Pháp tái
sinh với các nghệ sĩ và những chủ nhân bé nhỏ được tưởng thưởng cho phẩm giá và
sự hữu dụng từ trong công sức lao động của họ, sự thoát khỏi tôn giáo, sự khinh
thường từ những người sinh ra ở tầng lớp thượng lưu và sự tranh đua của giới
doanh gia. Trong những năm này, sự phô trương tập thể cũng trải qua cái mà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nichel Vovelle gọi là “sự bùng nổ sáng tạo”
như những sáng kiến quần chúng trong sự tổ chức các lễ hội và thiết kế lại những
nghi lễ cổ xưa đan xen<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với sự khuyến khích
các buổi lễ kỷ niệm dân sự của Quốc Hội Nghị Viện. Thí dụ, khi tin tức về việc
hành quyết vua Louis XVI hay chiến thắng quân sự lan tới,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cả làng túa ra ăn mừng ngay tức khắc. Việc ăn
mừng tập thể phác hoạ theo biểu hiệu thời tiền cách mạng mà thường mang tính cách
tôn giáo<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thiên sai, và những sự thực hiện
tập thể tại nơi làm việc gợi lên hình ảnh một xã hội mới. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ở tại các thành phố và thị trấn, các buổi hội
họp của câu lạc bộ và hội đoàn thường rập khuôn theo các hình thức tôn giáo về
việc tổ chức nhưng nội dung đi theo kinh nghiệm Cách Mạng. Các hội viên thường
đội mũ đỏ hay mũ tự do để chứng tỏ họ không còn là nô lệ trong nhà bếp.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kể từ cuối năm 1793, họ xử dụng kiểu mũ
Phrygian hơi khác biệt một chút liên quan đến những nô lệ Hy Lạp trở nên phổ thông
hơn. Các buổi họp thường bắt đầu với bài ca Marseillaise hay bài Ҫa ira và đọc
các bức thư từ mặt trận gửi về, tiếp theo là sự bàn cãi về những lễ kỷ niệm sắp
tới và những diễn tiến, quyên tiền, đóng góp tình yêu nước, tố giác các kẻ tình
nghi và các bài diễn thuyết về các đức tính Cộng Hòa. Để thoát ra khỏi một thời
sống xã hội trong cái ngôn từ của sự bất bình đẳng, họ đã tìm cách áp đặt việc
xử dụng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thân thuộc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>từ ngữ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>“tu (mày, bạn?)” trong mọi cư xử xã hội (giống như trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các buổi họp xã và đoàn thể), loại bỏ từ ngữ
“vous” trước đó từng được đòi hỏi phải dùng cho xưng hô với cấp trên cũng như
giới quý tộc nội tại. Trong ngôn ngữ của bản thỉnh nguyện thư ngày 31 tháng Mười
gửi tới Quốc Hội Nghị Viện: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Từ giờ sẽ có
ít niềm hãnh tiến, ít<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự phân biệt, ít cảm
giác<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bất bình, nhiều hơn sự thân thiện,
một cảm giác tình anh em lớn lao hơn và kết quả có sự bình đẳng hơn.” </i>Các
chi bộ đoàn thể là một mô hình thu nhỏ của một chế độ Cộng Hòa duy nhất và không
thể phân chia, phản ánh trong việc thực hành các thông cáo nơi mà các phiếu bầu
và ý kiến được bày tỏ công khai và bằng lời nói. Một sự thực hành như vậy rõ ràng
đối nghịch với những khái niệm của giới tư sản về các quyền sở hữu cá nhân và nền
dân chủ đại diện cũng như sự áp đặt kiểm soát giá cả trái với định luật
Laisser-faire.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Việc thực thi chủ quyền quần chúng
trong bối cảnh chiến tranh và phản cách mạng đã phát sinh một dòng thác của tân
chủ nghĩa và những thay đổi trong ý nghĩa của từ ngữ hiện hữu. Một nghiên cứu đã
phác hoạ ra hơn 1350 các phát minh như thế trong cái thập niên sau 1789, và hầu
hết chúng bắt nguồn trong khoảng 1792-1794. Cái học thuyết mới nổi tiếng nhất,
dĩ nhiên là “Sans-Culottes”. Những danh hiệu chính trị khác rút ra từ các cá nhân
thường chết yểu như : “chủ nghĩa Robespierre,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>chủ nghĩa Pite hay chủ nghĩa Marat.” Sự phát triển của các câu lạc bộ quần
chúng được gọi là “cơn sốt câu lạc bộ”. Những người thường xuyên đến đó được gọi
là “Câu lạc bộ viên”. Vài danh từ mới<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>biểu
lộ sự chế nhạo một cách thù ghét của những nạn nhân thời khủng bố, những người
“đã phải uống chén đắng” và là chủ thể của “việc đi mò tôm”, trong cái sự liên
hệ đến việc dìm chết số lượng đông các linh mục tại Nantes. Những từ khác nhắm
đến những sự việc tương tự của những người phe Jacobins được cho là đã đồng ý<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong vụ thảm sát tháng Chín 1792 tại Paris
như “những kẻ khát máu” hay “bọn sát nhân tháng Chín.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một điều chắc chắn mà các nhà Cách Mạng cảm thấy
tại thành phố cũng như thôn quê là họ đang sống trên cái tiền đồn của sự thay đổi
xã hội được diễn tả trong những thay đổi tự phát về các tên tuổi cho chính các
cộng đồng và cho các trẻ sơ sinh. Những người ủng hộ Cách Mạng: “Những người yêu
nước” như họ thường được gọi, đã đánh dấu sự thù ghét của họ đối với thế giới cũ
bằng cách cố xóa bỏ mọi vết tích của nó. Ngoại trừ các tên được quân đội Jacobins
áp đặt sau khi đánh bại đám phản Cách Mạng, khoảng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>3000 xã đã tự động xoá bỏ những gì mang ý nghĩa
KiTô Giáo: St-Izague trở thành Vin-Bon,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>St-Bonnet-Elvert thành Liberté-Bonnet-Rouge, St-Tropez và Montmartre thì
thành Héraclé và Mont-Marat, trong khi Villedieu lấy tên La Carmagnole và
Villeneuve-st-Georges đổi thành Villeneuve-la-Montagne.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cũng như các nơi khác, trong khu quận La
Rochelle, các ngôi làng có tên các vị thánh được đổi lại để xóa bỏ các dấu tích
của Giáo Hội: St-Ouen thành Marat, St-Rogatien đổi thành Égalité, St-Soule thành
Rousseau và St-Vivien thành Sans-Culottes. Cư dân của Montroy tự động xóa bỏ cái
ý nghĩa quân vương của nó và yêu cầu được đổi thành Montagne. Tất cả các đường
xá của La Rochelle được đặt tên lại, vinh danh các anh hùng như Benjamin
Franklin hay Jean Calas.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Không thể nào đánh giá được có
bao nhiêu cha mẹ đặt tên cách mạng cho con cái mới chào đời của họ trong những
năm này: Thí dụ tại Poitiers, chỉ có 62 trong số 593 trẻ sơ sinh năm Cách Mạng
thứ Hai được đặt tên theo các vị thánh theo cách của chế độ cũ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thay vào đó, chúng được đặt tên phản ánh những
nguồn ngược lại gợi lên cảm hứng chính trị.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Một nghiên cứu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trên 430 tên được
thừa nhận tại Seine-et-Marne chỉ ra rằng 55% rút ra từ thiên nhiên hay theo lịch
mới: (Rose, Laurier, Floréal); 24%<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>theo
các đức tính Cộng Hòa: (Liberté, Victoire, La Montagne); 12%<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>theo các tên cổ xưa (Brutus, Mucius,
Scaedova) và 9% từ các vị anh hùng mới: (Le Peletier, Marat). Một cậu bé có tên
Travail, một đứa khác được gọi là Fumier. Ở tại Hautes-Alpes, cha mẹ gia đình
Lacau đặt cho con gái của họ tên Phytogynéantrope (tên Hy lạp cho một người phụ
nữ chỉ sanh ra những đứa con trai dũng sĩ.) <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, việc thực hiện xử dụng
các tên cách mạng rất khác nhau trong cả nước, và trong bất cứ trường hợp nào đều
khó khăn để nhận thấy một cách chính xác. Thí dụ,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong những khu quận ngay mặt Nam Paris, tên
“Rose” đếm được tới 226 trong số 783 tên đặt theo thiên nhiên trong năm thứ Hai
của Cách Mạng, nhưng một sự lựa chọn như vậy có chú tâm vào chính trị như thế nào?
Một số không làm cho chúng ta nghi ngờ, chẳng hạn một cậu bé tên Faisceau Pique
Terreur ở tại Châlons-sur-Marne. Tại nhiều khu vực xa xôi, hiện tượng này thường
ít xảy ra:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ có 20% trong số 133 xã của
khu vực Villefranche-en-Beaujolais có những tên gọi như vậy. Giữa các thành phố
cũng có những khác biệt lớn lao như vậy: Vào 2 mùa Đông và Xuân năm 1794, ít nhất
60% trẻ em nhận được các tên Cách Mạng tại Marseilles, Montpellier, Nevers và
Rouen, nhưng không hề có lấy một đứa nào tại Riom và ngay cả tại St-Étienne. Tại
Rennes,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cái tên cách mạng đầu tiên có<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>từ rất sớm<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>khoảng tháng Tư 1791 (Citoyen Franҫais),<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>nhưng ngay cả tại thời điểm cao trào vào tháng Hai đến tháng Tám 1794,
việc thực hiện cũng chỉ chiếm 1/10 số trẻ sơ sinh.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự nhiệt tình của hầu hết người dân
tại Gabian cho Cách Mạng được phản ánh qua việc nhiều cha mẹ chọn lựa tên tuổi
cho con cái họ rút ra từ thiên nhiên hơn từ các thánh: Trong thời 1792-1793, các
vụ khai sinh đưọc đăng ký tại hội trường thị trấn. Tại La Rochelle cũng thế,
cha mẹ biểu lộ giá trị của họ qua việc đặt tên cho con cái. Giữa 01 tháng Giêng
1793 và 21 tháng Chín 1794, 981 trẻ em ra đời với 135 được đặt tên Cách Mạng.
Victoire và Egalité là 2 tên đặc biệt phổ thông, nhưng có những tên khác mang
nhiều ý nghĩa mường tượng hơn: Décadi, Minerve, Bara, Humain, Ail, Carotte và
Cresson.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Các đạo quân Cách Mạng đã không thể chiến thắng,
và cuộc nổi dậy tại Vendée cũng không thể mạnh mẽ đến như vậy nếu không có sự hỗ
trợ tích cực của phụ nữ. Tại các trung tâm thành thị, sự suy sụp về lao động của
phụ nữ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong các kỹ nghệ xa xỉ, đặc biệt
ngành ren và ngành phục vụ tại gia được lấp đầy một phần sự thoả mãn tạm thời các
công việc, khi có nhiều ngàn đàn ông con trai ra mặt trận. Tại thị xã và vùng
quê, công việc của phụ nữ quan trọng hơn bao giờ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trước đó trong việc gìn giữ gia đình lại với
nhau, mặc dù trong những năm 1792- 1794, có lẽ cứ một trong mười gia đình đã bị
kiệt lực vì người cha, chồng hay con trai tử trận hay bị thương.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự thù nghịch đối với những nguồn
gốc căn bản về chủ quyền của chế độ cũ cũng không tránh khỏi việc đặt nghi vấn
về vị trí của phụ nữ trong gia đình và xã hội. Một số điều khoản của luật pháp
được tạo ra để làm sống lại đời sống gia đình, cho đến nay được cho là tàn bạo
và vô luân lý, giống như chính cái chế độ cũ.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Các tòa án gia đình được thành lập để giải quyết các xung đột gia đình,
các hình phạt đánh đập vợ con được giới thiệu mà nó nặng gấp 2 lần việc tấn công
đàn ông, và tuổi trưởng thành được giảm xuống từ 25 còn 21. Tuy nhiên, có sự
nghi ngờ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là các khuôn mẫu về bạo lực của
đàn ông có thay đổi hay không, mặc dù những cổ xúy của các nhà làm luật Cách Mạng
cho một cuộc sống gia đình bình yên, hài hòa như là nền tảng của nền trật tự chính
trị mới.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Điều được thay đổi là khả năng của
phụ nữ có thể bảo vệ các quyền lợi của họ trong phạm vi gia đình. Luật ly dị được
bỏ phiếu vào buổi họp cuối của Hội Đồng Lập Pháp ngày 20 tháng Chín 1792 đã cho
phụ nữ những quyền hạn rộng rãi đánng kể trong việc rời bỏ một cuộc hôn nhân không
hạnh phúc hay vô nghĩa: Đôi vợ chồng có thể đồng ý ly hôn vì mâu thuẫn với nhau
hay bất cứ phía nào có thể khai mào việc ly dị trên căn cứ vắng mặt lâu dài hay
đối xử tàn ác đối với người phối ngẫu. Chính các phụ nữ lao động là những người
xử dụng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>luật này hơn ai hết: Thí dụ,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tại Rouen, 76% các vụ ly dị do phụ nữ khởi xướng
việc xúc tiến, 72% trong số họ thuộc ngành vải sợi có sự độc lập nào đó về kinh
tế, không giống như các phụ nữ thôn quê. Trên toàn quốc có lẽ khoảng 30,000 vụ
ly dị được quyết định dưới bộ luật này, đặc biệt tại các thị trấn và thành phố.
Tại Paris có gần 6000 vụ trong khoảng 1793-1795.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cứ trong 8 cuộc hôn nhân tại
Rouen lại có một vụ ly dị do toà ra lịnh và một số lượng tương đương được giải
quyết qua sự thương lượng trong gia đình. Mặc dù bạo hành là nguyên nhân thông
thường, theo lời thuật của các phụ nữ, quyền hạn của đàn ông theo truyền thống
thường làm nhục vợ con qua lạm dụng thể lực (được cho là điều chỉnh vừa phải
trong chế độ cũ) có lẽ cần phải đặt nghi vấn trong mọi gia đình. Luật ly dị có
thể thách thức những liên hệ gia đình ở một mức độ căn bản. Toà án gia đình tìm
kiếm mối trung gian trong các vụ có tiềm năng ly dị, nhưng không phải lúc nào cũng
thành công. Thí dụ, Jean-Baptiste Vilase, một thợ làm móng tay tại La Rochelle đã
tố cáo Marie-Victoire Guyon vợ ông ta là “ngỗ nghịch và thiếu đạo đức.” Đối lại,
bà ta tố cáo chồng “đối xử tồi tệ” và kiên quyết rằng họ có những cá tính không
tương hợp nhau. Jean-Baptiste đã tha thứ cho bà vợ đã ăn nằm với một thợ làm móng
tay khác ngay trước mặt con cái họ. Bà ta quay trở về với chồng nhưng kiên quyết
sẽ không từ bỏ người đàn ông mà bà yêu thích kia. Bây giờ đến phiên
Jean-Baptiste cố chấp và ông ta đã nộp đơn xin ly dị. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tuy nhiên, khác với Rouen, chỉ có 34 vụ ly dị
trong số 780 cuộc hôn nhân tại La Rochelle trong giai đoạn 1 tháng Giêng 1793 –
27 tháng Sáu 1795.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Một cuộc tranh luận quan trọng và
nóng bỏng vào tháng Tám 1793 khi <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phải đối
đầu với câu hỏi về quyền lợi của người vợ đối với vai trò bình đẳng trong các
quyết định liên quan đến tài sản gia đình. Trong khi Merlin de Douai lập luận rằng:
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Phụ nữ thông thường thiếu khả năng quản
trị và đàn ông, với cái siêu quyền lực tự nhiên đối với phụ nữ, phải bảo vệ vợ
mình</i>.” Ông ta đã bị Georges Couchon phản bác: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Phụ nữ được sanh ra cũng có nhiều khả năng như đàn ông. Nếu họ cho tới
giờ chưa phô bày ra, đó không phải là lỗi của tạo hoá, mà là do các cơ chế trước
đây của chúng ta.” </i>Couchon có sự ủng hộ của Camille Desmoulins, người thú
nhận rằng: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Trong việc ủng hộ ý kiến đó
có sự cứu xét về chính trị rằng để làm cho phụ nữ yêu mến Cách Mạng cũng là một
điều quan trọng</i>.” Họ công nhận, nhưng điều luật không bao giờ được áp dụng
đầy đủ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bản chất của lễ cử hành hôn nhân
cũng thay đổi, giống như các nghi lễ rửa tội và an táng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Lúc này,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>viên thị trưởng xen vào các nghi thức này bằng một việc “đăng ký dân sự,”
với linh mục giờ chỉ thi hành một lời chúc lành có thể chọn lựa hay không nếu quả
thực nơi đó vẫn còn có linh mục nữa. Những luật lệ nghiêm khắc không được cử hành
hôn phối trong các mùa Vọng, mùa Chay, các ngày thứ Sáu và Chúa Nhật giờ bị lơ
là.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thật sự cũng có những lý do tốt đẹp:
sự miễn trừ trưng binh cho đàn ông có vợ. Đối với những cặp sống<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“ngoại hôn”<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>muốn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>làm đám cưới và đối với những
người lập gia đình quá trẻ: so sánh với con số trung bình thường niên thời trước
Cách Mạng là 240,000 cuộc hôn nhân, đã có trên 325,000 hàng năm trong cả 2 năm
1793 và 1794.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Mặc dù có sự khinh bỉ về tệ nạn dị
đoan, phe cánh Jacobins cấp tiến tại thủ đô thường tỏ ra tự giác đạo đức, lên án
điều mà họ diễn tả như những <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“luân lý lỏng
lẻo</i>” đánh mạnh vào sự suy đồi và tham nhũng của chế độ cũ. Ngày 2 tháng Mười
1793, Công Xã Paris đã ra nghị quyết rằng:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nghiêm cấm mọi phụ nữ vô đạo đức diễu hành trên đường phố, dạo chơi
trong công viên và khêu gợi sự dâm đãng truỵ lạc tại đó. Đại hội đồng kêu gọi sự
giúp đỡ để thực thi và bảo tồn nghị định đến các thành viên Cộng Hòa, những người
nghiêm khắc và yêu quý các luân lý tốt lành, các bậc cha mẹ trong gia đình. Đại
hội đồng mời gọi các bô lão, trong vai trò đặc sứ của đạo đức, thấy được rằng
những luân lý này không bị xúc phạm…”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nghề đĩ điếm bị cấm đoán từ ngày
21 Nivôse II (10 tháng Giêng 1794) bị Công Xã coi như một sự hành nghề trong chế
độ cũ và dù gì cũng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không cần thiết khi
có đầy công việc trong kỹ nghệ chiến tranh. Tuy nhiên, nó vẫn tồn tại trong vai
trò một nghề bí mật cho 20,000 gái trẻ tại Paris. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong suốt cuộc Cách Mạng, có một hố sâu ngăn
cách về giai cấp và chính trị giữa cá nhân những người biện hộ cho nữ quyền như
Olympe de Gouges và Etta Palm, giờ đã chết hay bất tín nhiệm vì sự bảo thủ chính
trị của họ và sự ủng hộ của đám Sans-Jupons (phe vô sản Không váy) cho sự sống
còn và những mục tiêu quân sự của phong trào quần chúng như một khối nguyên vẹn.
Vào tháng Năm 1793, Théroigne de Méricourt, người ủng hộ phe Girondins đã là đối
tượng bị những người phụ nữ Jacobins đánh đập đến nỗi bà không bao giờ bình phục.
Trong 5 tháng sau tháng Năm , những nữ công dân Cộng Hòa của Cách Mạng đó do
Claire Lacombe và Pauline Léon dẫn đầu, đã bắc một nhịp cầu nối lại giữa nữ quyền
và sự tồn tại chính trị qua việc tổ chức một một nhóm phụ nữ tự trị và vận động
cho các quyền lợi của phụ nữ tại các văn phòng công cộng kể cả quyền mang vũ khí,
trong khi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vẫn duy trì sự nối kết với phe
cánh cấp tiến của nhóm Sans-Culottes: “the Enragé (những kẻ phẫn nộ).” Các quy định
của nữ công dân được đọc: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tất cả các thành
viên của hiệp hội không gì khác hơn chính là một gia đình các chị em.” </i>Một
phái đoàn từ Droits de L’Homme Section (uỷ ban nhân quyền) đến thăm viếng đã
khen ngợi hiệp hội: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Hiệp hội của quý vị là một phần của toàn xã hội và không phải ở trong
thành phần kém quan trọng nhất. Khái niệm tự do đã tìm thấy một trường học mới ở
đây: các mẹ, vợ và con cái đến đây để học tập, khích lệ nhau trong việc thực
thi các đạo đức xã hội. Quý vị đã đập tan cái mắt xích của thành kiến. Cái mắt
xích đã quản thúc phụ nữ vào trong cái bầu không gian chật hẹp của gia đình</i>,
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">làm cho một nửa của mỗi cá nhân bị thụ động
và bị cô lập không còn hiện hữu trong con người quý vị nữa.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Quý vị muốn chiếm lại vị trí của quý vị trong
cái trật tự xã hội. Sự thờ ơ xúc phạm và làm nhục quý vị…”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nhiều chi bộ tại thủ đô đã bắt đầu
thu nhận phụ nữ vào trong các buổi họp của họ, với chi bộ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hommes de Libres và Panthéon</i> đã công nhận đầy đủ quyền bỏ phiếu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những chi bộ khác có vẻ cẩn trọng: chi bộ Xã
Hội Quần Chúng của Luxembourg thu nhận phụ nữ trên 21 tuổi và những con gái của
họ trên 14 tuổi vào, nhưng giới hạn phụ nữ chỉ được chiếm 1/5 số hội viên.Tuy
nhiên, Robespierre chẳng bao giờ để ý nhiều đến sự đấu tranh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mòn mỏi của các nữ công dân, trong nhật ký của
ông có đoạn ngắn: Giải tán các phụ nữ Cộng Hoà cách mạng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khi sự chỉ trích lên cao, Lacombe đương đầu với
Nghị Viện ngày 8 tháng Mười 1793: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Giới tính của chúng ta chỉ sản xuất ra một nữ quái (Marie-Antoinette),
trong khi trong 4 năm trời, chúng ta bị phản bội và ám sát bởi những con quái vật
không có con nào có nam tính. Quyền lợi của chúng ta là quyền lợi của người dân
và nếu chúng ta bị đàn áp, chúng ta sẽ biết làm cách nào kháng cự lại sự đàn áp.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, trong khi các nữ công
dân thu hút 300 phụ nữ vào các buổi họp của họ và tuyên bố con số ủng hộ tích cực
lên tới 400 hay hơn nữa, thách thức của họ chìm nghỉm trong sự chống đối của chủ
sạp tại chợ mà sự kiểm soát giá cả của họ đe doạ sự đói nghèo. Vào ngày 24 tháng
Mười, một nhóm nữ công dân bị nhóm phụ nữ tại chợ đánh đập tàn bạo, tạo nên một
cớ cho phe Jacobins và Quốc Hội Nghị Viện cơ hội chống lại họ, Người bạn Amar của
Robespierre thuộc Ban An Ninh Thường Trực đã kêu gọi Nghị Viện đóng cửa hiệp hội
qua lời kêu gọi tới những nghĩa vụ về trật tự tự nhiên: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Mỗi giới tính thích hợp cho loại nghề nghiệp dành riêng cho giới tính đó;
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các hành động của nó được giới hạn trong
phạm vi không thể bị phá vỡ theo luật tự nhiên đã đặt giới hạn lên nhân loại những
yêu cầu bắt buộc. Nếu chúng ta suy nghĩ rằng sự giáo dục chính trị cho đàn ông vẫn
còn ở trong trạng thái bình minh mới ló dạng, rằng các quy định vẫn chưa phát
triển và chúng ta vẫn đang ngập ngừng với hai chữ “tự do,” vậy thì sự khai hóa
về những quy định đó đối với phụ nữ còn yếu kém hơn bao nhiêu nữa khi mà sự hiểu
biết chính trị của họ hầu như không có gì. Sự có mặt của họ trong xã hội quần
chúng sẽ trao một vai trò tích cực của chính quyền cho những người phô bày ra
những tư tưởng sai lầm hay bị dẫn dắt sai lạc.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào ngày 30 tháng Mười, tất cả câu
lạc bộ phụ nữ bị đóng cửa kể cả 60 hội tại các vùng tỉnh.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Điều không thể tránh được là những
đòi hỏi sinh tử của việc tổng động viên toàn quốc cho chiến tranh có thể đã làm
đảo lộn sự tản quyền trung ương<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của những
năm đầu Cách Mạng. Các cuộc nội chiến trong năm 1793 đã mang đến một sự rõ nét
về những nguy hiểm của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>việc địa phương tự
trị, như các đội quân Cách Mạng, cao trào của những yêu sách phụ nữ cấp tiến,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và sự chống lại Thiên Chúa Giáo làm nổi bật sự
thách thức của những khai mào địa phương.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Phong trào phản cách mạng đã củng cố cho phe cánh Jacobins bất tín nhiệm
đối với những ngôn ngữ thiểu số. Vào tháng Giêng 1794, Barère (mặc dù ông ta xuất
thân từ vùng Pyrénées nói ngôn nghữ Occitan) đã nguyền rủa sự ngu dốt và cuồng
tín mà bọn liên minh ngoại quốc thao túng đến “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">những người được hướng dẫn một cách tồi tệ hay những người nói một loại
thổ ngữ khác với thứ ngôn ngữ của nền giáo dục công.” </i>Vì quên mất những hy
sinh phi thường tại biên giới của những người yêu nước xứ Basques, Calatans,
Flamands và Provenҫaux khi ông ta phát biểu, Barère đã cho rằng tư tưởng cộng hòa,
nền văn minh và tiếng Pháp đồng nghĩa với nhau, Thật ra, những đáp ứng cho cuộc
Cách Mạng tại các vùng miền<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngôn ngữ thiểu
số rất khác biệt nhau. Tuy nhiên,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự
khinh thường mà các “đại biểu đặc nhiệm” và thành viên của các đạo quân Cách Mạng
biểu lộ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ra đối với các ngôn ngữ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và văn hóa thiểu số càng làm trầm trọng thêm
sự bất tín nhiệm của Paris.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự khuấy động của hầu hết các nhóm
dân quân Sans-Culottes đã tiết lộ ra những căng thẳng trong nội bộ các liên
minh quần chúng trong năm Cách Mạng thứ Hai (1793). Nhưng những thành tựu của
liên minh này cũng không kém nổi bật vào cuối năm 1793.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào thời điểm đó, các lực lượng Cộng Hòa do
Napoleon Bonaparte, một sĩ quan kỵ binh trẻ lãnh đạo đã chiếm lại Toulon và quân
ngoại quốc chịu những tổn thất nặng nề ở vùng Đông Bắc và Đông Nam. Mặc dù thành
tích không hoàn toàn đạt được mức tối đa, sự suy thoái kinh tế đã đổi chiều và giá
trị của đồng tiền Assignat đạt được mức 48%. Cuộc nổi loạn tại Vendée đã được
khắc phục và các cuộc nổi dậy của phe Liên Bang bị đè bẹp, với một tổn thất
sinh mạng lớn lao trong cả 2 vụ. Tháng 12 năm 1793 và tháng Giêng 1794 là cao điểm
của các cuộc hành hình: 6882 người trong số 14,080 bị toà kết án vào thời khủng
bố đã bị xử tử trong mấy tháng này.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Chính trong bối cảnh của sự thành
công quân sự này nhưng cũng với những quá độ và những liên tục kiềm chế tự do mà
một cuộc tranh luận sinh tử và cần thiết đã xẩy ra về sự tiếp tục và chiều hướng
của sự khủng bố, khi những người Jacobins “ôn hòa” như Danton và Desmoulins hối
thúc chấm dứt sự kiểm soát của thời khủng bố và sự thực thi Hiến Pháp 1793. Vào
ngày 20 tháng 12, họ tra vấn Ủy Ban Công An tại Le Vieux Cordelier:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“ <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Quý vị muốn tiêu diệt tất cả kẻ thù của quý vị bằng phương thức hành
hình hay sao?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Đã bao giờ có một sự điên
rồ quá mức như vậy chưa? Quý vị có thể nào đưa một người lên bục tử hình mà
không tạo thêm mười kẻ thù nữa từ gia đình và bạn hữu của người đó? Tôi lại nghĩ
khác hơn với những người nói với quý vị rằng việc khủng bố phải duy trì để giữ trật
tự.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, nguy hiểm đã không hết:
Tại mặt Tây Nam, quân Tây Ban Nha vẫn kiểm soát vùng lãnh thổ của Pháp. Tại
St-Domigue, đề nghị tháng Sáu 1793 về việc trả tự do cho nô lệ khi họ muốn chiến
đấu cho nhà nước Cộng Hòa (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">theo sau bởi sự
giải phóng vào tháng Bẩy và tháng Tám được lan ra tới khắp các thuộc địa của
Pháp theo bộ luật 4 tháng Hai 1794</i>) đã không thành công trong việc đánh bại
liên minh các điền chủ trại da trắng và hạm đội Anh Quốc. Trong tình trạng như
vậy, Quốc Hội Nghị Viện đã đáp trả bằng cách giữ nguyên Ủy Ban và các thành viên
của nó. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Hơn nữa, như ta thấy, đặc biệt đối
với Robespierre và các đồng sự của ông, việc khủng bố có mục đích sâu xa hơn là
chỉ đơn giản thắng cuộc chiến. Đối với Robespierre, viễn ảnh của ông ta về một
xã hội hồi sinh, có đạo đức và phủ nhận đạo giáo là cái lý tưởng cốt lõi của cuộc
Cách Mạng. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ông ta diễn thuyết trong Nghị
Viện vào ngày 5 tháng Hai 1794: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Đã đến lúc phải bày tỏ rõ ràng mục đích của Cách Mạng. Chúng ta ước muốn
có một trật tự của mọi thứ, nơi đất nước bảo đảm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự an sinh của mỗi cá nhân và từng cá nhân hãnh
diện hưởng thụ sự thịnh vượng và vinh quang của đất nước. Chúng ta mong muốn cải
tổ đất nước chúng ta thành một đế chế của lý trí thay vì thể chế độc tài theo truyền
thống, một dân tộc hoan hỉ, hùng mạnh và hạnh phúc thay vì một dân tộc bất hạnh,
phù phiếm và bần cùng. Đó là có thể nói rằng, tất cả những đức tính và kỳ tích
của chế độ Cộng Hòa thay cho những thói hư tật xấu và những chuyện vô bổ của chế
độ quân chủ.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, cuối cùng người dân Pháp
mà Robespierre nhìn thấy trong tấm gương không phải là hình ảnh phản chiếu của
chính ông ta.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ngược lại, đối với đa số Quốc Hội
Nghị Viện, mục tiêu của khủng bố là sự đạt được hòa bình; và sự kiểm soát về
kinh tế và chính trị, cuối cùng là những cưỡng bức tạm thời và đáng tiếc: sự mở
rộng chung về quyền lực của Ủy Ban là một sự công nhận những thành tựu của nó và
vì sự khủng hoảng chiến tranh tiếp tục, nhưng đó không là một sự đo lường về sự
ủng hộ cho những tư tưởng của phe Jacobins. Mặt khác, nhóm Sans-Culottes đã phát
triển một tầm nhìn cấp tiến khác biệt về một xã hội với những nông trại và hãng
xưởng nhỏ bé được tạo nên từ sự tái phân bổ tài sản và được củng cố bằng một nền
giáo dục miễn phí, thanh trừng bọn ăn trên ngồi trưóc cũ và một nền dân chủ trực
tiếp. Cuối cùng, sự chia rẽ chính trị và xã hội trong nội bộ đồng minh Cộng Hòa
được chứng tỏ là không thể hòa giải và giải thích cho nền chính trị đầy chết chóc
1794.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ngược lại với những lời kêu gọi ngày
càng tăng cho một sự giảm bớt chính sách khủng bố, Hébert và các đồng minh của ông
ta đã kêu gọi một cuộc nổi dậy quần chúng khác giống như trong ngày 5 vâ tháng
Chín 1793, khi nhóm Sans-Culottes cuối cùng đã áp đặt ý nguyện của họ lên Quốc
Hội Nghị Viện để đẩy mạnh chính sách khủng bố đi xa hơn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong việc xúc tiến, họ đã cung cấp lý lẽ cho
Ủy Ban Công An có thể chống lại cả hai nhóm “cực đoan” và “khoan nhượng,” sự
nghẹt thở của phong trào quần chúng tại Paris và các nơi khác được hoàn thành với
sự hành quyết đám Cordeliers trong tháng Ba (gồm có Hébert, Ronsin, Vincent, Cloots
và các đồng chí của họ) và sự đóng cửa 39 hiệp hội quần chúng. Điều này giúp
Nghị Viện rảnh tay để khuyến khích việc buôn bán tại các thị trường mở bằng việc
nâng giá lợi nhuận. Đi đôi với sự áp đặt lương tối đa ở tỷ lệ bằng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tỷ lệ tháng Chín 1793,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>điều này tạo nên một cú đánh nghiêm trọng vào
những người hưởng lương và đồng tiền Assignat một lần nữa lại xuống giá tới
36%<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào tháng Bẩy.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những người đi theo Robespierre đã
bước trên một lối đi hẹp giữa những người ủng hộ ngày càng xa lánh họ cả trong
và bên ngoài Nghị Viện, và sự trông cậy vào những cố gắng lấy ý kiến công chúng
làm khuôn mẫu nhân danh ý nguyện và đạo đức Cách Mạng mà họ tuyên bố <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>độc quyền. Trong bối cảnh này, Saint-Just đã rút
ra sự kiên quyết của Rousseau rằng, ý nguyện chung không đơn giản là sự hỗn hợp
ý kiến nhưng là một nhận thức không bị sa đọa của lợi ích chung: theo ngôn từ của
Robespierre là “một ý nguyện duy nhất.” Vào ngàyy 26 Germinal năm Cách Mạng II
(15 tháng Tư 1794), Saint-Just đã biểu lộ sự ưa thích của ông ta cho một nền chính
trị “lương tâm công chúng, bao gồm sự khát khao của người dân cho lợi ích chung.”
Vì vậy ông tin rằng: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“không may, sự khát
khao này đã bị làm sai lạc bởi những ý định xấu xa của những đồng minh trước
đây.”</i> Bài diễn văn của Saint-Just chỉ đọc sau sự hành quyết nhóm Cordeliers
và nhóm “nhân nhượng” ít ngày và một ngày trước sự bắt giữ Pauline Léon và
Claire Lacombe như những cảm tình viên của Hébert (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Léon được thả vào tháng Tám 1794 và Lacombe một năm sau đó</i>).<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự chia rẽ trong số “những người ái
quốc” đã làm cho nhóm lãnh đạo Jacobins ngày càng liều lĩnh. Vào ngày 20 tháng
Tư, Billaud-Varenne đã báo cáo lên Quốc Hội Nghị Viện thay mặt Ủy Ban Công An về
điều cần thiết phải làm là:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Để lấy lại sự hứng khởi của người dân muốn quay về với sự tự do, bởi
thế, một hành động mạnh mẽ là cần thiết, một sự thúc đẩy mãnh liệt, thích hợp để
phát triển các đức hạnh dân sự và trấn áp những dục vọng của sự tham lam, mưu đồ
và tham vọng.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Một thời gian ngắn sau đó,
Robespierre cũng đưa ra một báo cáo về việc tổ chức các lễ hội công cộng, tìm
kiếm cả hai sự bảo đảm cái nhiệm vụ hướng dẫn dân sự cho họ và để kiểm soát họ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Lễ hội Robespierrist đạt tới cực điểm trong
buổi “lễ của Đấng Tối Cao” ngày 7 tháng Năm mà ông<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ta đã hy vọng dùng để tái liên kết những người
ái quốc quanh một niềm tin chung đối với một thượng cấp. Đây là một màn trình
diễn phô trương do Jacques-Louis David chỉ đạo và với Robespierre lúc này là chủ
tịch của Nghị Viện dẫn đầu cuộc diễn hành trong trang phục áo khoác ngoài màu
xanh ưa thích của ông với một bó hoa màu xanh trong tay. Tuy nhiên, sự thiếu phần
tự phát của lễ hội đã xác quyết cho sự lo sợ của Saint-Just là cuộc Cách Mạng đã
bị ngưng trệ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tương tự, các nhiệm vụ giữ gìn trật
tự của chính sách khủng bố ngày càng tìm kiếm sự kiểm soát nội dung của các buổi
trình diễn nhạc kịch. Kể từ cuối năm 1793, 150 vở nhạc kịch đã bị kiểm duyệt bằng
cách phải viết lại hay bị cấm thẳng thừng. Vào tháng Ba, Corneille và Racine đã
biến mất khỏi sân khấu và vở kịch William Tell phải viết lại trước khi tái xuất
hiện vào tháng Năm 1794 với cái tên “ Les Sans-Culottes Suisses.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một cuộc tranh luận mãnh liệt theo sau đó về
việc những vở kịch phi Cách Mạng có không cần thiết phải “mang tính yêu nước”
hay không.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong việc biện hộ cho sự sản
xuất các vở kịch câm, Adèle de Sacy chống lại sự tố cáo rằng đó là những vở phản
Cách Mạng. Viên giám đốc của Học Viện Nghệ Thuật biện giải: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Người Cộng Hoà tốt không sợ hãi sự phản đối hay tố cáo vì chúng là loại
đá thử vàng của quyền công dân. Nhưng mỗi một sự phản đối hay tố cáo phải được
xem xét, kiểm tra tận gốc rễ. Đây là nhiệm vụ giám sát, và chỉ có vậy thì sự tôn
trọng quần chúng mới mang lại công lý cho kẻ tố cáo.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong tháng Năm, Robespierre đã
can thiệp để cho phép các vở kịch chế độ cũ được trình diễn nguyên vẹn như một
phương cách để giải quyết những căng thẳng trong việc cố<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gắng xử dụng chất liệu có trước Cách Mạng cho
các mục tiêu Cách Mạng. Tuy nhiên vào tháng sau,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cuộc tranh cãi vẫn tiếp tục về việc tất cả các
thứ đại diện sân khấu có nên được “dạy dỗ và làm cho chính xác” hay không.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Việc dính líu trực tiếp vào nghệ thuật sáng tạo
trong cái nền chính trị của thời khủng bố đã mang lại những hậu quả thê thảm. Vào
năm 1788, David đã vẽ lên một bức tranh chân dung sáng chói của Antoine
Lavoisier và bà Marie-Anne vợ ông. Lavoisier là con trai một nhà tư sản giàu có
đã từng mua tưóc vị quý tộc, và vào năm 1768 trở thành một viên chức thuế vụ tư
nhân. Ông ta cũng là một nhà khoa học sáng chói nhất trong thời đại của ông. Cuốn
sách quan trọng nhất của ông là cuốn “Traité élémentaire de la chimie” xuất bản
năm 1789. Khi chống lại các giả thuyết cho rằng không khí, nước, lửa và đất là
các nguyên tố không thể tách rời, Lavoisier đã thiết lập ra những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phương pháp phân lượng cho sự định rõ các
nguyên tố hoá học và đã phát minh ra cái hệ thống để định danh các hợp chất hoá
học. Thí dụ, ông đã khám phá ra rằng, nước là một hợp chất của hydrogen và
Oxygen, và cái diễn tiến hoá học của sự bùng cháy. Sau năm 1789, Lavoisier, một
người bạn của Franklin , đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bỏ tâm huyết
của mình vào cuộc Cách Mạng, hành động như một viên chức cao cấp trong suốt cuộc
chiến và trong nhiệm vụ phát minh ra hệ thống thước tây (metric system) khi ông
tiếp tục những thí nghiệm của mình. Tuy nhiên, ông ta có một kẻ thù đầy uy quyền
là Jean-Paul Marat, người mà những lý thuyết khoa học ông này bị Lavoisier đưa
ra là giả mạo (dối) khi Marat cố gắng gia nhập vào Học Viện Khoa Học Hoàng Gia.
Vào năm 1791, Marat tố cáo ông: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tên nhóc đáng khinh này hưởng thụ một lợi tức 40 ngàn đồng Livres chẳng
có yêu sách nào khác hơn để nổi tiếng ngài việc<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>đưa thành phố Paris vào trong tù với một bức tường tốn phí hết 30 triệu
của người nghèo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cầu trời cho hắn bị
treo cổ lên cái cột đèn gần nhất.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào tháng 11 năm 1793, lúc này tất
cả những chủ nông trại trước đây đều đã bị truy tố. Robespierre đã can thiệp cứu
mạng một trong số họ. Tuy nhiên, David, người đã gia nhập vào Ban An Ninh Quốc
Gia vào tháng Chín và đã ký trên 400 trát lệnh bắt giữ, rõ ràng đã không có một
nỗ lực nào để cứu người mà ông đã từng vẽ chân dung. Lavoisier ra trước toà án
Cách Mạng vào 5 tháng Năm 1794 và đã viết một bức thư cuối cùng cho vợ trước
khi bị hành quyết<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào ngày 8: <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Anh đã sống một cuộc sống tương đối lâu dài, trên hết, là một cuộc sống
rất hạnh phúc; và anh nghĩ rằng anh sẽ được nhớ đến với ít nhiều tiếc nuối và
có lẽ một vài tiếng tăm sau lưng. Anh còn có thể đòi hỏi gì hơn nữa? Những biến
cố mà anh có liên quan đến có lẽ sẽ giúp anh thoát khỏi những rắc rối của tuổi
già. Anh sẽ ra đi mang theo nguyên vẹn năng lực của anh</i>.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Rõ ràng đã có nhiều cái chết không
cần thiết trong năm này, mặc dù không có cái nào quá phí phạm cho nhân loại như
cái chết của Lavoisier. Một cuộc cách mạng bắt đầu trong năm 1789 với tính nhân
đạo, cái nhiệt tình đổi mới dường như đã biến chuyển thành một cơn ác mộng của
những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lăng nhục thái quá đối với tự do cá
nhân và sự an toàn của con người. Điều này vẫn luôn là một bài toán khó đoán
quan trọng nhất của cuộc Cách Mạng Pháp. Tại sao lại có một chính sách khủng bố
trong giai đoạn 1793-1794? Có phải phong trào phản cách mạng đã làm cho cuộc Cách
Mạng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trở nên bạo động, hay chính sự bạo
động cách mạng năm 1793-1794 là một đáp trả tương xứng cho sự đe doạ của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phong trào phản cách mạng?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Những hồi đáp cho những câu hỏi này
luôn luôn phụ thuộc vào cả nhận thức đặc biệt của các sử gia và trong bối cảnh
mà họ đang viết. Cùng một giọng cảm thông là kiệt tác “Twelve who Ruled” của
R.R. Palmer<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được viết trong những ngày đen
tối nhất cùa Thế Chiến 2 vào năm 1941. Palmer diễn tả Robespierre như một trong
nửa tá các tiên tri của nền dân chủ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kể từ 1940, không còn nữa chuyện đáng tức cười
như người ta đã từng nói rằng dân chủ được thành lập trên đức hạnh. Khi chúng
ta đọc qua một bản tổng kê những thay đổi mà Robespierre đã loan báo rằng chính
quyền Cách Mạng mong muốn được thấy chúng trong nước, chúng ta<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cảm nhận được một sự tương tự chắc chắn với cái
mà chúng ta có thể đọc được trong báo buổi sáng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ngược lại, đối với Pierre Chaunu,
chính sách khủng bố gợi lên hình ảnh của (cuộc diệt chủng) tại Cambodia và của
các nhà tù thời Stalin cùng thời với thời điểm ông này viết vào năm 1983:<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Thời kỳ của Jacobins chỉ có thể xuất hiện ngày nay như cái hành động đầu
tiên, như hòn đá tảng của một loạt các hành xử lâu dài và đẫm máu trải dài từ
1792 cho đến thời đại chúng ta, từ cuộc diệt chủng Franco-French trong vùng Thiên
Chúa Giáo Tây Phương qua các trại tù khổ sai Gulag của Sô Viết, đến sự hủy diệt
gây ra từ cuộc Cách Mạng Văn Hoá Trung Quốc đến thời Khner đỏ diệt chủng tại
Cambodia.”<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào năm 1804, Tom Paine, một cựu
chiến binh người Anh trong cuộc Cách Mạng Hoa Kỳ, người mà trong giai đoạn
1792-1794 vừa có mặt trong Quốc Hội Nghị Viện, vừa trong ngục tù, đã đỗ lỗi cho
cái ảnh hưởng khiêu khích của các lực lượng ngoại quốc về sự điên rồ. Tương tự,
hầu hết các sử gia, cho dù là Marxist hay tự do, đã thấy cuộc Cách Mạng như đặt
căn bản trên niềm tin tự do chân thật trong sự bao dung và tiến trình của ngành
tư pháp cho tới khi nó bị buộc phải thoả hiệp vào một số các nguyên tắc ban đầu
của nó vì những tình huống phản cách mạng gây bạo động.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tuy nhiên, trước đó, các sử gia như Franҫois
Furet, Patrice Gueniffey và Simon Schama đã biện luận rằng cái tâm lý của chính
sách khủng bố đã hiện diện ngay từ khởi đầu của cuộc Cách Mạng tronng tháng Năm
1789 khi, như Gueniffey lý giải, “các nhà ái quốc” đã bắt đầu bôi nhọ các đối
thủ của họ như những kẻ thù của một trật tự mới hơn là những thành viên khác biệt
quan điểm. Niềm tin lan toả vào năm 1789 trong một “âm mưu của quý tộc” nhằm mục
đích bỏ đói người dân Paris để họ không thể hoạt động, đã củng cố cho biến động
phá ngục Bastilles và những ngày Cách Mạng tháng Mười, và được âm vang lại mỗi
khi các nhà Cách Mạng cần giải thích việc làm trái nghịch với những chính sách
của họ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>William Reddy đã tranh cãi rằng:
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lịch sử của Cách Mạng không thể được hiểu
biết mà không có một lý thuyết tương đồng về những cảm xúc, rằng những con người
quá sức nhạy cảm này ở một thời điểm họ bộc lộ ra trước công chúng những cảm giác
đau đớn, sợ hãi và đố kỵ của họ.” </i>Ông đề nghị những chuyện quá nhạy cảm như
vậy để giải thích sự ám ảnh đặc biệt mà các nhà Cách Mạng đã có với các âm mưu hầu
hết<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là tưởng tượng, mà theo Lynn Hunt, vì
âm mưu chính là nguyên tắc tổ chức cốt lõi của luận thuyết Cách Mạng Pháp. Truyền
thuyết của Cách Mạng đến từ các âm mưu thống trị.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Đối với Simon Schama, bạo lực là
nguồn gốc năng lượng tập thể của cuộc Cách Mạng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thời khủng bố, đơn giản cũng chỉ như thời
1789 với số lượng sinh mạng tử vong cao hơn. Biến cố đầu tiên trong bản tường
thuật năm 1789 của ông, mà ông đã cố trì hoãn, là những vụ sát hại cùng lúc
Bertier de Sauvigny và con rể ông ta<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là
Foulon trong ngày 22 tháng Bẩy. Dĩ nhiên, một sự khác biệt rõ ràng giữa những vụ
sát nhân này và chính sách khủng bố thời 1793-1794 là các vụ khủng bố sau này là
sự đàn áp có tính cách cơ chế toàn quốc hơn là sự trả thù quần chúng tự phát.
Tuy nhiên, sự trả lời mang tính tố cáo của Antoine Barnave về cái chết của
Foulon: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Vậy thì, dòng máu nào mới chảy
trong sạch như vậy?”</i> đã được Schama dùng để ám chỉ rằng các nhà Cách Mạng ở
khắp mọi hình thức xuất thân đều có bàn tay dính máu. Dĩ nhiên, để chú trọng như
Schama làm vào một vụ việc khủng khiếp như biến cố này là để cố giảm thiểu tầm
quan trọng và ý định của cuộc Cách Mạng 1789: không phải quyền con người mà chỉ
là sự giết hại những người vô tội mới là bản chất của nó.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sự thực là có những dấu vết trong
sự diễn giải các hình ảnh bằng lời nói trong<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Cách Mạng, (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">và cả trong phản cách
mạng) </i>để định nghĩa các đối thủ của họ là những kẻ có âm mưu, những kẻ phản
quốc và là kẻ thù. Điều này không đáng ngạc nhiên trong một xã hội mà cho tới
1789, chính trị chỉ dành riêng cho các thành phần thuộc triều đình với những mưu
đồ của họ và là nơi Giáo Hội loại trừ những kẻ phê phán như những kẻ theo tà giáo.
Khi Jacques-Alexis Thuriot đưa ra cái lý lịch Cách Mạng của ông như bằng chứng
vô tội, Hébert trả đũa: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Biện minh rằng có
phục vụ cho Cách Mạng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thì chứng tỏ được
cái gì? Bọn người có âm mưu luôn luôn xử dụng phương pháp này, để có thể lừa gạt
thiên hạ, bọn chúng phải ra vẻ phục vụ thôi. Bọn chúng cần đạt được sự tin tưởng
của Cách Mạng thì mới có thể thao túng nó tốt hơn.”</i> Tuy nhiên, cho rằng bản
chất của Cách Mạng bởi thế tự nó có sẵn bạo lực là bỏ sót một thứ ngôn ngữ uy lực
hơn của chủ nghĩa tự do và tái tạo, tự nó là một cố gắng để thoát ra khỏi sự bất
bao dung và bạo lực của chế độ cũ. Hơn nữa, để giảm bớt đường hướng của cuộc Cách
Mạng theo một dòng chảy không khoan nhượng theo cảm xúc và sự ám ảnh hoang tưởng
với những âm mưu kết hợp lại thành chính sách khủng bố 1794 là đã bỏ sót những
tiếng nói liên tục về chủ nghĩa tự do và sự khoan dung và cái đường lối mà theo
đó sự bùng nổ chiến tranh đã biến đổi những chia rẽ chính trị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào thành những vấn đề sinh tử. Như Timothy
Tackett đã chỉ ra, cho tới cuộc trốn chạy của vua Louis XVI vào tháng Sáu 1791,
và sự ồn ào của những cận thần lãnh đạo của vua cảnh báo sau khi ông bị bắt lại,
đã có rất ít những bàn bạc về các mưu đồ ở trong Hội Đồng. Chính cái phong trào
phản cách mạng và những cảm xúc hỗn tạp của hoảng hốt, giận dữ, tự hào và sợ hãi
đã làm dấy lên điều mà nó nuôi dưỡng một sự sẵn lòng tin tưởng rằng kẻ thù đang
ở khắp nơi. Sự khủng bố không thể chỉ đơn giản được hiểu như một ý niệm kiêu ngạo
Cách Mạng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong khi sự đe dọa quân sự còn tồn
tại thì sự hiện hữu của chính sách khủng bố vẫn có thể được biện hộ. Vào tháng
Prairial ll (20 tháng Năm đến 18 tháng Sáu), 183 trong số 608 sắc lệnh của Ủy
Ban Công An có lên quan đến những vấn đề tiếp liệu và giao thông vận tải được
Lindet ký; 114 liên quan đến đạn dược và do Prieur dela Côte-d’O khởi sự và 130
do Cannot ký liên quan đến lục quân và hải quân. Tuy nhiên, chắc chắn là vào cuối
mùa xuân 1794, sự hành quyết các nhà Cách Mạng quần chúng của cả 2 cánh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tả và hữu của phe bá chủ Jacobins và sự leo
thang chính sách khủng bố tại thời điểm thành công quân sự đã làm ngay cả những
phần tử Sans-Culottes yêu nước nhất xa lánh. Những người bị cầm tù như những kẻ
bị tình nghi gồn đủ loại từ những anh hùng thời 1789 và 1792, nhà sản xuất bia
rượu Santerre, hầu tước de Sade. Rouget de l’Isle và nhà thơ vĩ đại nhất nước
Pháp André Chénier. Đối với Jacques Ménétra, một thành viên tích cực của phe nhóm
ủng hộ Robespierre, những ngày tháng này đã gợi lên một cách tương tự hình ảnh
của việc ăn thịt người, sát nhân, sự man rợ và những cái chết không cần thiết, ít
nhất trong nhận thức muộn màng sau đó. Đặc biệt, bộ luật 22 Prairial year ll
(ngày 10 tháng Sáu 1794) đã mở rộng thêm định nghĩa về phản cách mạng một cách
bi thảm:<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i><o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Điều 6: Những kẻ sau đây được coi là kẻ thù của nhân dân: những kẻ tìm
cách phỉ báng hay phá hoại</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Quốc Hội
Nghị Viện, những kẻ tìm cách gây chán nản tuyệt vọng, những kẻ tìm cách làm sai
lạc ý kiến để làm thiệt hại năng lực và sự trong sạch của các nguyên tắc Cách Mạng
và Cộng Hòa…<o:p></o:p></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Điều 7: Hình phạt cho tất cả những kẻ vi phạm dưới quyền xét xử của toà
án Cách Mạng là tử hình</i>.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trên hết, đó là trận chiến
Fleurus ngày 26 tháng Sáu cuối cùng đã chấm dứt sự đe doạ của quân Áo trên đất
Pháp mà nó phô bày ra sự nghịch lý trong cái liên minh quần chúng của năm (Cách
Mạng) ll. Sự kiện các vụ hành quyết theo điạ lý vùng miền trong thời kỳ khủng bố
đã tập trung tại các tỉnh nơi mà sự đe doạ quân sự nặng nề nhất. Lúc này, khi áp
lực quân sự đã giảm sút, số lượng hành quyết vì đối nghịch chính trị gia tăng.
Sự thoát khỏi áp lực quân sự ngay tức thì đã phô bày ra một cách rõ ràng mục tiêu
mới mà sự khủng bố được xử dụng. Kể từ tháng Ba 1793 đến 10 tháng Sáu 1794, đã
có 1251 người bị hành quyết tại Paris.Theo sau điều luật 11 Prairial (10 tháng
Sáu), chỉ trong 6 tuần lễ có 1376 người bị hành hình. Những tuần lễ này không
phải là thời điểm đàn áp không ngưng nghỉ. Vào giữa tháng Bẩy, 71 đại biểu phe
Girondins có thể đã phải nối tiếp đồng chí của họ lên bục hành quyết trong tháng
Mười 1793, nhưng nhờ sự can thiệp của Robespierre, họ đã được trở về vị trí thành
viên chính thức của Nghị Viện. Tuy nhiên, họ không có được sự tha thứ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bài diễn văn của Robespierre
trong Nghị Viện ngày 26 tháng Bẩy với sự đe doạ mơ hồ đến những đại biểu không
nêu tên đã cung cấp động cơ cho sự phản ứng.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Trong số những người âm mưu lật đổ ông là Fouvhé, Collot d’Herbois, Fréron
và Barras, lo sợ rằng Robespierre có ý định đưa họ ra chịu trách nhiệm cho cuộc
đàn áp đẫm máu phe nhóm Liên Bang tại Lyons, Toulon và Marseilles. Khi ông ta bị
bắt giữ ngày hôm sau, ông đã không tìm được sự hỗ trợ của phong trào
Sans-Culottes, đã bị bẻ gãy bởi những biện pháp của chính phe Jacobins, cái chết
của những người lãnh đạo của phe nhóm và sự xa<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>lánh của những công nhân hưởng lương. Chỉ có 17 trong số 58 chi bộ đáp lại
lời kêu gọi cứu giúp ông ta và tan rã không lâu sau đó.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Robesierre đã tự bắn vào hàm, rõ ràng trong một
cố gắng tự sát. Robsepierre đi lên giàn hành hình vào ngày 28 trong sự đau khổ.
Một nhân viên cảnh sát đã tường thuật rằng, khi đầu của Robespierre rơi xuống,
có một đám thợ làm chổi hô to: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Coi cái cực
điểm (Maximum) rơi vào trong rổ kìa!” (Robespierre lấy tên gọi là Maximum)</i>
và ngày hôm sau họ làm một cuộc đình công đòi tăng lương 1/3.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuối cùng, hơn 80 người phe
Robespierre bị hành quyết.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự lật đổ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Robspierre và phe cánh của ông vào tháng Bẩy
1794 đã vượt xa hơn sự đảo chánh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một phe
đảng cầm quyền đã tồn tại lâu hơn dự định của nó. Đó cũng là sự chấm dứt một chế
độ có những mục tiêu song hành là cứu <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vớt
cuộc Cách Mạng và tạo dựng một xã hội mới. Nó đã hoàn thành mục tiêu đầu với một
giá đắt đỏ, nhưng cái viễn ảnh của một dũng sĩ dân sự đạo đức, tự kiềm chế hiện
thân trong một xã hội mới đã bị mai một đi. Những người trong Quốc Hội Nghị Viện
đã vui thích vì sự lật đổ Robspierre chính là những cựu thù Girondins của ông,
có sự tham gia của những người ủng hộ ông lúc trước mà họ thấy tiện lợi để tha
thứ cho sự đồng thuận của họ trong thời kỳ khủng bố bằng cách trút bỏ lương tâm
của họ lên nấm mồ của ông.<o:p></o:p></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-23269174121667062762018-06-29T04:31:00.000-07:002018-06-30T03:53:39.213-07:00<br />
<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<h2 style="text-align: center;">
<div style="font-size: medium; font-weight: 400; text-align: start;">
<div style="text-align: right;">
<i> by Peter McPhee</i></div>
</div>
</h2>
<h3 style="text-align: center;">
Chương 8: Kết thúc cuộc Cách Mạng
1795-1799 </h3>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span><span style="font-size: 12pt;">Mười ngày sau vụ lật đổ Robespierre vào ngày 9 Thermidor, (</span><i style="font-size: 12pt;">khoảng cuối tháng Bẩy,)</i><span style="font-size: 12pt;"> Rose de
Beauharnais được thả ra khỏi nhà tù Les Carmes. Ông Alexandre chồng bà không
may mắn như vậy: ông ta đã giải ngũ từ tháng Tám 1793, nhưng sau đó bị buộc tội
thông đồng với kẻ thù và bị hành quyết ngày 5 Thernidor. Rose, người đàn bà 31
tuổi, là con gái của một chủ nhân đồn điền sản xuất đường tại vùng đảo
Caribbean của Martinique. Tuy nhiên, bà ta là người ủng hộ Cách Mạng và thích
nghi với việc được xưng hô bằng những từ ngữ </span><span style="font-size: 12pt;"> </span><span style="font-size: 12pt;">bình dân“tu” (</span><i style="font-size: 12pt;">danh xưng ngôi thứ hai một cách bình dân hay thân mật ít kính trọng</i><span style="font-size: 12pt;">) và</span><span style="font-size: 12pt;"> </span><span style="font-size: 12pt;">“citoyenne” (</span><i style="font-size: 12pt;">công dân</i><span style="font-size: 12pt;">). Mặc dù vậy, tên tuổi của bà làm cho bà thuộc thành phần
bị tình nghi trong cái mùa xuân 1794 đầy chết chóc đó.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong số những người bị tình nghi khác được thả ra sau tháng
Thermidor có nhiều người trong nhóm Sans-Culottes, kể cả Franҫois-Noἕl Babeuf.
Babeuf đã bị bỏ tù vào đầu năm 1793 vì tội giả mạo giấy tờ đăng ký tài sản để cấp
phát đất đai cho người nghèo. Khi đang ở trong tù, ông đã từ bỏ cái tên Camille
thừa nhận trước đó để đổi thành Gracchus, đặt theo một nhà cải cách đất đai từ
thời La Mã thế kỷ thứ hai trước Công Nguyên (BC). Gracchus Babeuf lúc này nhanh
chóng thiết lập tờ báo “Tribun du people (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Diễn
đàn nhân dân</i>)” để công khai các yêu sách của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhóm Sans-Culottes.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ông ta cũng là một trong số những dân quân tưởng
tượng rằng sự chấm dứt thời kỳ khủng bố sẽ mang đến một luồng gió tự do mới cho
sự khai mở phổ thông và sự thực thi Hiến Pháp 1793.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Sự sụp đổ của Robespierre đã được chào đón trên toàn quốc như
biểu hiệu cho sự chấm dứt những vụ hành quyết quy mô. Cái thành ngữ “hệ thống
khủng bố” được Barère xử dụng lần đầu vào 2 ngày sau đó. Lịch sử của thời khủng
bố, thực ra có thể nói là của chính Cách Mạng, vì thế kết thúc với sự sụp đổ của
chính quyền Robespierre.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cho sự tốt đẹp
trên khắp nước Pháp, chế độ mới của “Hội Đồng Quản Trị” đã đại diện cho nhiều
thứ họ muốn: sự bảo đảm cho những thành quả Cách Mạng và ngọn lửa âm ỉ của nền
chính trị phổ thông. Thí dụ vào tháng Giêng 1795, Ủy Ban Giám Sát<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tại Lagrasse thuộc tỉnh Aude đã ăn mừng sự chấm
dứt khủng bố trong một cuộc nói chuyện với Nghị Viện: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Cuộc Cách Mạng ngày 9
Thermidor được coi là sự tái sinh sự yên bình trong trái tim của người dân
Pháp, những người đã thoát ra khỏi những sai lầm mà cái chủ nghĩa khủng bố đã dẫn
dắt họ vào và đã đập tan cái uy quyền sắt thép mà tên Robespierre vô lại đã điều
khiển họ như các thần dân của ông vua. Họ đang thưởng thức những thành quả từ công
việc tuyệt vời của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quý vị, tiến bước với
niềm vui trên con đường đạo đức. Những người trước đây đã làm đổ máu những nạn
nân vô tội bị lựa chọn chỉ vì tính đố kỵ và số mạng đã mang tới pháp trường bao
nhiêu công dân chăm chỉ và chịu đựng bị nhầm lẫn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là có tội. Nước Pháp giờ tự do, hạnh phúc và
thắng lợi.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Vẫn có những người tìm cách trách cứ Robespierre vì những màn
khủng bố quá đáng lại chính là những công cụ hay đồng loã của ông trong những
trò khủng bố đó. Những người khác dù chào mừng việc bãi bỏ những chế ngự tự do
lại tỏ ra cay đắng vì những kinh nghiệm của họ rằng họ đã buông lơi cho một giai
đoạn với những trả thù lẩn quẩn. Chắc chắn, điều này có thể không là một sự trở
lại dễ dàng của các nguyên tắc và sự lạc quan thời 1789. Cuộc Cách mạng đã mất
đi sự trong sáng vô tội, và những người cai trị nước Pháp lúc này là những kẻ
thực dụng cứng rắn. Những chế độ thời hậu Thermidor có thể có 2 đối tượng căn bản.
Thứ nhất, đó là thể chế cộng hòa, nhưng trên hết mọi thứ khác là được hướng dẫn
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bởi nhu cầu kết thúc cuộc Cách Mạng, rõ
ràng nhất qua sự trấn áp những nguồn gốc của sự bất ổn mà phe nhóm Jacobins và Sans-Culottes
đại diện.Những kẻ (được gọi là) Thermidorian là những người cứng rắn, nhiều người
trong số họ là những cựu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Girondins đã từng
sống qua thời khủng bố trong tình trạng đối nghịch ngầm, và đã quyết định rằng
trải nghiệm đó không thể bị lập lại. Thứ hai, cái lý do tuyên chiến mà những
nhà cựu lãnh đạo của họ là Brissot và Vergniaud vạch ra rằng đây là một cuộc
chiến tự vệ chống lại sự hung bạo độc tài mà nó tự nhiên trở thành cuộc chiến
cho tự do có sự tham gia của những kẻ bị áp bức khắp Âu Châu,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thay vào đó sẽ phát triển thành một cuộc chiến
bành trướng lãnh thổ cho một “đại quốc gia”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong vòng một tháng sau cái chết của Robespierre, khoảng 200
câu lạc bộ Jacobins vùng miền đã phẫn nộ than trách về những hậu quả không lường
trước. Vì bên cạnh những giới hạn về trình độ của các toà án Cách Mạng mà cuối
cùng đã bị giải thể vào tháng Năm 1795, cùng với sự hành quyết
Fouqiuer-Tinville, một công tố viên của năm Cách Mạng ll, một phản ứng xã hội đắng
cay được buông lỏng. Hành vi “khủng bố trắng” này là một đáp trả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mang tính trừng phạt của giới ưu tú về chính
trị và xã hội cho những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chế ngự và sợ
hãi mà họ đã phải trải qua. Đám Jacobins và Sans-Culottes hung hăng bị bắt giữ
tại Paris. Đám Jacobins ở<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các thị trấn
vùng miền thì bị ám sát và chính câu lạc bộ Jacobins đã từng là xương sống của
đời sống chính trị của giới tư sản yêu nước trong suốt cuộc Cách Mạng cũng phải
đóng cửa vào tháng Mười Một.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Giọng điệu thù hận của cái phản ứng xã hội này đượcv biểu lộ
như tại Souriguières và Gaveau với bài ca “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Lòng
dân thức tỉnh</i> (Le Réveil du people).” Tại Bordeaux, bài ca đã nổi tiếng
trong số những người bảo hoàng trỗi dậy. Thí dụ, vào giữa năm 1795, những người
trẻ tuổi đã tụ họp trước cửa đại hí viện để la ó<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và huýt sáo phản đối vở kịch chống giới giáo
sĩ có tựa đề “Jean Calas,” với sự đòi hỏi là các nghệ sĩ phải hát bài “Le
Réveil du people.” Bài ca bị cấm đoán một năm sau đó, sau khi chính quyền trở
nên lo sợ rằng lời kêu gọi vấy máu trả thù có thể hành xử như một sự tung hỏa
mù cho việc làm sống lại chế độ quân chủ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cuộc Cách Mạng văn hoá của năm thứ Hai đã qua. Sự tốt lành đã
bắt đầu một cách có ý thức để xử dụng lại các từ ngữ “thưa Ngài, thưa phu nhân”
thay cho từ “công dân.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những năm này
người ta cũng thấy ngưng xử dụng từ ngữ “tu (ngôi thứ hai số ít)” như một hình
thức chính trị của văn nói đến những tên tuổi Cách Mạng và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngay cả tình trạng sa sút trong nhiều khu vực.
Những kiểu mẫu liên lạc cũ đã nhanh chóng tự thiết lập lại: Vào năm 1795,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các tác phẩm văn chương mới tăng gấp đôi, đa
phần là những chuyện tình cảm và những chuyện trinh thám, trong khi số lượng
các bài ca chính trị hạ giảm từ 701 xuống còn 137.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong những đường lối song hành đối với lịch
sử của ngành báo chí và hội hoạ, lịch sử xuất bản mang dấu ấn của thời kỳ kinh
tế chính trị, được giải phóng bắt nguồn từ những sự kiểm soát của những đoàn thể
có đặc quyền của các nhà xuất bản Paris. Các tác giả đã thưởng thức những năm
tháng tự do tư tưởng chưa từng có tiền lệ sau 1789 cho tới khi có những chế ngự
chính trị cứng rắn của chính sách khủng bố. Với sự lật đổ thời kỳ khủng bố
tháng Bẩy 1794, các tác giả một lần nữa lại thương thảo với các nhà xuất bản
như những đại lý hợp đồng tự do. Tuy nhiên, bây giờ chế độ lại cấp phát hỗ trợ
cho những người ủng hộ văn chương của họ. Báo cáo của Grégoire ngày 17
Vendémiaire lll (5 tháng Mười 1794) mà Carla Hesse diễn tả như “văn hoá
Thermidor,” bênh vực cho một chính sách cố ý không tính toán đến những giá trị
đúng đắn về chính trị và văn hoá.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Đám con trai và con gái của những người thích làm tốt coi diễn
tả sự coi thường về vấn đề ăn mặc đối với đám Jacobins tầm thường bằng đi dạo
như những công tử, những mệnh phụ và những cô gái “mạ vàng” hư hỏng đi diễu phố
để tìm cơ hội trả thù lên đám Sans-Culottes. Mặc cho điều luật ngày 2 Prairial
ll (21 tháng Năm 1795) ấn định chỉ có huy hiệu ba màu được phép chính thức là dấu
hiệu của sự liên kết chính trị, tại Bordeaux, các cô gái loại mạ vàng phe bảo
hoàng đã thich thú khi mang cái dấu hiệu trắng trên người và đi đánh đập bất cứ
người Sans-Cilottes nào gặp trên đường phố. Cây tự do đã được trồng trong thời
kỳ khủng bố sẽ ít có cơ hội để lớn lên. Sự buông lỏng những chế ngự kinh tế và
xã hội trong việc phô bày sự giàu có cũng cho phép sự xuất hiện lại việc tiêu
xài thận trọng, những tiệc tùng đáng kể ở những nơi mà giới giàu có cho thấy sự
thù ghét đối với chính sách khủng bố và biểu hiệu của những nỗi lo sợ trước đó
bằng sự xuất hiện với những cần cổ cạo trắng và những giải băng đỏ đeo quanh cổ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ngành đĩ điếm phục vụ các thân chủ giàu có giờ
tái xuất hiện tại dinh thự Hoàng Gia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Triển vọng xã hội của phe cựu Girondins và những người đứng
trung lập lúc này đã thống trị Nghị Viện là bằng chứng của cái chính sách giáo
dục của họ mà nó đã lùi bước kể từ cái cam kết Jacobins tới chương trình học đường
miễn phí và phổ thông. Điều luật ngày 3 Brumaire lV (25 tháng Mười 1795) cũng dự
định rằng: các thày giáo sẽ được trả lương từ học phí của học sinh, rằng những
đứa con gái sẽ được dạy những năng khiếu hữu dụng trong các trường riêng biệt,
và rằng chỉ cần trường học tại mỗi tổng thay vì ở mỗi xã. Những người trong nhóm
Thermidorians quan tâm hơn đến giáo dục ưu tú. Vào tháng Chín 1794, Trung Tâm
Giáo dục Lao Động Công Cộng (tới tháng Chín 1795 đổi tên là trường Kỹ Thuật Đa
Năng) được thiết lập vào kết nối các trường cơ khí chuyên biệt và trường quân sự.
Vào tháng Mười 1795, các học viện của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chế
độ cũ, đã bị xoá bỏ vào tháng Tám 1793 như tập đoàn và học viện của giới tinh
hoa, giờ được<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thành lập lại với danh xưng
Học Viện Pháp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Dưới thời kỳ khủng bố, sự hy sinh anh hùng của các trẻ em như
Bara và Viala đã được tưởng niệm, lúc này có những hành xử đối nghịch với đạo đức
được <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thừa nhận.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cái sảnh đường Paris 1795 trưng bày một bức tranh
do Pierre-Nicolas Legrand vẽ có tựa đề: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Một
hành xử tốt lành không bao giờ bị lãng quên (A Kind Deed is never forgotten</i>).”
Bức này chào mừng Joseph Cange, viên sứ giả của nhà tù La Force trong thời khủng
bố. Xúc động vì sự khổ nhục của gia đình một người tù được tin tưởng để đi
giao<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một thông điệp, Cange đã biếu tặng
họ ít tiền<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>riêng của ông với sự giả danh
rằng đó là tiền do người tù gửi về, và ông cũng làm như vậy đối với người tù. Chỉ
sau khi thời khủng bố qua đi và người tù trở về đoàn tụ với gia đình sự thật mới
được khám phá ra. Họ cũng tìm thấy rằng Cange đang nuôi nấng 6 đứa trẻ. Bức
tranh của Legrand là một trong một số bức tranh chân dung<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của Cange và không lâu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sau thời Thermidor, có ít nhất 8 <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vở kịch kể lại câu chuyện xúc động của ông, một
trong chúng do Marin Gamas, tác giả của <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Những
di dân trong những mảnh đất phía Nam (Émigré in the Austral Lands)”</i>viết.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, mặc cho cái sức mạnh của phản ứng chính trị chống
lại chính sách khủng bố, đây vẫn là một chế độ cộng hoà gây chiến với chế độ
cũ. Một trong những đức tính vĩ đại nhất của Cange là 3 trong số trẻ em mà ông
ta nuôi nấng là con của người anh (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">hay là
em</i>) rể đã hy sinh tại tiền tuyến. Một sự hỗn hợp tương tự giữa chủ nghĩa bảo
thủ xã hội và chủ nghĩa cộng hòa đã thấm vào những buổi lễ chính thức của Hội Đồng
Quản Trị, chẳng hạn như các lễ hội giới trẻ, cao niên, đôi lứa và lễ hội nông
nghiệp mà chúng được thay thế cho những lễ hội của Lý Trí và Thiên Nhiên của
phe Jacobins. Những lễ hội chính thức này thiếu vắng sự ủng hộ quần chúng và Hội
Đồng Quản Trị đã phải dùng đến sự cưỡng bức để áp đặt cái nhãn hiệu cộng hòa của
họ. Thí dụ, vào tháng Giêng 1796, một sắc lệnh của chính quyền yêu cầu bài ca
Marseillaise phải được hát trong tất cả các hí viện trước khi mở màn. Thỉnh thoảng,
những lễ hội tự phát đã xoay chuyển thời thế qua nhóm Jacobins:Tại Beaumont-de-Périgord
vào ngày 26 Thermidor V (13 tháng Tám 1797,) đám thanh niên trẻ đã đốt cháy một
hình nộm bằng rơm mà họ đặt tên cho nó là Robespierre. Tại Blois, lễ kỷ niệm
ngày 10 tháng Tám 1792 vào năm (Cách Mạng) thứ VI cũng có liên quan đến việc đốt
hình nộm Robespierre.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong những cách
như vậy, hình Robespierre đã giúp nhân cách hoá những hình ảnh đẫm máu của thời
khủng bố cho những người cộng hòa ôn hòa cũng như những kẻ bảo hoàng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong khi việc xoá bỏ kiểm soát kinh tế đã cho phép những sự
phô trương sự giàu sang đầy thù hận, sự chấm dứt việc ấn định giá cả vào tháng
Mười Hai 1794 đã làm lạm phát tăng vọt. Vào tháng Tư 1795, mức độ thông thường
của giá cả đã khoảng 750% trên mức năm 1790. Điều này trùng hợp với một mùa
đông khắc nghiệt: dòng sông Seine đóng băng hoàn toàn và đất đai bị chai cứng tới<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>độ sâu nửa mét. Trong bối cảnh có những phản ứng
chính trị và xã hội, sự suy sụp kinh tế, phe nhóm Sans-Culottes đã làm một cố gắng
liều lĩnh cuối cùng để lấy lại thế chủ động. Những cuộc nổi dậy trong các tháng
Germnal và Prairial năm lll (Tháng Tư và Năm 1795) đã tìm được một cách hữu hiệu
một sự trở về với những hứa hẹn trong mùa thu 1793: cái mẫu mực của phong trào
Sans-Culottes. Với băng rôn “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bánh mì và
Hiến Pháp 1793</i>” gắn trên mũ, đám người nổi loạn hô lớn cho sự trấn áp đám “leunesse
dorée (gái trẻ nạm vàng)” và đòi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thả ra
những người Jacobins và Sans-Culottes đang bị giam giữ, và cũng đòi “giải thể
chính quyền Cách Mạng.” Van Deck, viên chỉ huy chi bộ Cité đã cảnh báo Nghị Viện:
“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Các công dân mà tôi nói chuyện với họ
đòi hỏi có Hiến Pháp 1793. Họ đã mệt mỏi với những đêm chờ ngóng tại các cửa
hàng nướng bánh. Chúng tôi đòi tự do cho hàng ngàn người cha của các gia đình yêu
nước của chúng tôi, những người đã bị giam giữ từ mùng 9 Thermidor.</i>” Phụ nữ
đóng một vai trò quan trọng trong các cuộc nổi dậy này. Sau cuộc nổi dậy
Prairial, Nghị Viện đã mâu thuẫn ra sắc lệnh rằng họ đã vừa thao túng những con
người đáng kính qua việc xử dụng những yếu kém về giới tính của họ và rằng, trừ
phi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>họ tôn trọng ngay tức thì lệnh giới
nghiêm, họ sẽ bị quân đội trấn áp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Sự thất bại của cuộc nổi dậy tháng Năm 1795 đã làm bung ra những
phản ứng sâu rộng đủ loại. Trên 4000 Jacobins và Sans-Culottes bị bắt giữ và
1700 bị tước đoạt mất các quyền công dân. Các trại tù được thiết lập tại
Seychelles và Guiana. Ngoài biến cố “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Ngày
Cổ Áo Đen</i>” vào tháng Bẩy 1795, khi đám Sans-Culottes và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một số binh lính đã dùng ngày kỷ niệm đệ Lục
chu niên phá ngục Bastille để làm một cuộc trả thù chớp nhoáng đối với đám “gái
nạm vàng,” phong trào quần chúng Paris hầu hết im ắng. Tại phía Nam của đất nước,
những “đội quân của Jésus và Mặt Trời” nhắm riêng biệt vào đám Jacobins.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong một bầu không
khí như vậy đã gây hy vọng cho những người bảo hoàng, nếu không phải là sự trở
lại chế độ cũ, ít nhất cũng là một thể chế quân chủ lập hiến. Khi người kế nghiệp
vua, giờ được gọi là Louis XVll đã chết trong tù vì bịnh tràng nhạc vào tháng
Sáu 1795, ngưòi chú của ông, Bá tước de Provence, được cho là giữ danh hiệu
Louis XVlll. Từ Verona vào ngày 25 tháng Sáu, ông ta<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đưa ra một lời tuyên bố bảo đảm rằng sẽ không
có chuyện trở lại Hiến Pháp 1791 như một đường lối củng cố cuộc Cách Mạng. Quả
thực, ông liên hệ đến việc hoàn trả lại 3 tầng lớp xã hội cũ và vị thế của Giáo
Hội Công Giáo như cuộc Cách Mạng chưa từng xảy ra vậy.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Xét đến sự thù ghét sâu đậm giữa những người
cộng hòa và những người bảo hoàng vào thời điểm 1795, có sự nghi ngờ rằng một sự
trở lại một bản Hiến Pháp 1791 cải biến, có thể nào không có một thất bại về
quân sự hay nội chiến còn đi xa hơn nữa không? Dù trong trường hợp nào thì lời
tuyên bố của Louis XVIII cũng đã chỉ mang đến hy vọng cho những người theo phe
bảo hoàng cố chấp nhất đang mơ về một sự quay về chế độ cũ. Bá tước d’Artois,
người em còn cố chấp hơn cả Provence, sau đó vào năm 1795 đã cố thử đưa một lực
lượng Anh Quốc tiến vào Brittany, nhưng đã thất bại trong việc liên kết với
lãnh tụ đám Vendée Charette như kế hoạch đự tính. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Quyết định mà Nghị Viện giải quyết để chống lại cả hai thách
thức của quần chúng và phe bảo hoàng, trên hết, đã rõ ràng trong những xếp đặt hiến
định, vì bây giờ không còn có lý do để quay trở về với nền dân chủ bình đẳng của
Hiến Pháp 1793. Chương trình nghị sự chính trị của Quốc Hội Nghị Viện đã được
Boissy d’Anglas, vị chủ tịch Nghị Viện làm rõ vào ngày 5 Messidor lll (23 tháng
Sáu 1795): <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“Chúng ta cần được quản
trị bởi người tốt nhất trong chúng ta. Người tốt nhất là những người có học thức
cao nhất, và là những người chú tâm nhất vào việc duy trì luật pháp. Bỏ ra
ngoài những miễn trừ hiếm hoi nhất, chúng ta sẽ chỉ tìm thấy những con người đó
trong số những người, có sở hữu tài sản riêng, sẵn sàng hiến thân cho vùng đất
đai đã được đặt định. Nếu chúng ta ban cấp các quyền chính trị vô hạn cho những
người không có tài sản, và nếu những người này có bao giờ có một vị trí trong hội
đồng lập pháp, họ có thể khuấy động lên những xáo trộn hay làm cho họ bị xúi giục
mà họ không lo sợ hậu quả nào. Họ có thể thu thuế hoặc cho phép trưng thu thuế
phí gây nguy hiểm cho ngành mậu dịch và nông nghiệp.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Các đại biểu lúc này có ưu thế trong Nghị Viện đi tìm kiếm một
sự cân bằng chính trị mà nó củng cố Cách Mạng và chấm dứt biến động quần chúng.
Theo ngôn từ của Boissy d’Anglas: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Chúng
ta đã sống qua 6 thế kỷ chỉ trong 6 năm</i>.” Ông là người đã đóng góp vào việc
tạo khung sườn cho Hiến Pháp năm lll (tháng Tám 1795) mà nó hạn chế cử tri tham
gia vào các hội đồng bầu cử với các điều kiện<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>tài sản, tuổi tác, giáo dục cũng như giới tính. Đời sống chính trị phải
bị giới hạn trong hành động bầu cử: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các
thỉnh nguyện thư, các câu lạc bộ chính trị và ngay cả các cuộc xuống đường bất
bạo động cũng bị cấm đoán. Các quyền xã hội được hứa hẹn trong Hiến Pháp 1793 bị
cắt bỏ. Ý nghĩa của sự bình đẳng giờ bị hạn chế thẳng thừng trong một xã hội mà
tài sản là nền tảng của trật tự xã hội:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Điều 3: Sự bình đẳng là một tình trạng mà trong đó luật pháp
tương đồng cho tất cả…<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Điều 8: Sự khai thác đất
đai bằng mọi sự sản xuất, mọi phương tiện lao động và toàn thể trật tự xã hội
phụ thuộc vào việc bảo trì tài sản…”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Rõ ràng đối với những người phe Thermidorians là chỉ những ai
có một phần tương xứng trong xã hội mới đáng tín nhiệm để điều hành chính quyền;
đó là có tài sản, có học thức, đã đến tuổi chin chắn (trung niên) và là đàn ông
đã kết hôn. Trong khi Hiến Pháp 1795 ban cấp các quyền đi bầu cho tất cả nam giới
có trả thuế, các cử tri đoàn được giới hạn trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>số 30,000 những người giàu có nhất trong số họ,
tức chỉ bằng một nửa con số năm 1791. Sự nhấn mạnh là để tránh khả năng có sự
thay đổi chính trị đột ngột: chỉ một phần ba trong số 500 đại biểu của Hội Đồng
được bầu chọn trong một lần bầu cử, một Hội Đồng Trưởng Lão ( nam nhân trên 40
tuổi có gia đình hay goá vợ) sẽ chuẩn nhận lập pháp, và một trong 5 giám đốc của
hành pháp được Hội Đồng Trưởng Lão chọn<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trong một danh sách do 500 đại biểu đưa lên sẽ được thay thế hàng năm. Một
sắc lệnh tiếp theo đòi hỏi rằng 2/3 luật sắp tới sẽ do thành viên Quốc Hội Nghị
Viện lựa chọn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hiến Pháp được đem ra bỏ phiếu: có lẽ khoảng 1.3 triệu phiếu
thuận và 50,000 phiếu chống, coi như ít hơn Hiến Pháp 1793 trước đó.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chỉ có 208,000 người có ý bỏ phiếu thuận cho
nghị quyết Hai Phần Ba.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Người ta biểu lộ
sự giận dữ rằng cái giá của trật tự xã hội là một nền dân chủ bị giới hạn. Một
phần cử tri tại Limogues đã phàn nàn rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Chúng
tôi vô cùng bức xúc nhìn thấy bọn có của thay thế mọi thứ trong quyền công dân.”
</i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cử tri vùng Triel của Seine-et-Oise
lại kiên quyết rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Các đại biểu không
nên được gọi là đại diện của đất nước. Họ chỉ là những người được ủy nhiệm của đơn
vị bầu cử đã chọn họ và có thể triệu hồi họ nếu thấy cần thiết.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong bản chất của nó, Hiến Pháp này là một sự quay trở về các
điều khoản của Hiến Pháp 1791: nước Pháp lần nữa được quản trị bởi một chính
quyền quốc hội mang tính đại diện, đặt căn bản trên cơ sở khả năng sở hữu tài sản
và sự bảo vệ tự do kinh tế và dân sự. Chắc chắn, có những khác biệt giữa Hiến
Pháp 1791 và 1795. Chế độ Hội Đồng Quản Trị là một thể chế cộng hòa, không phải
quân chủ. Và những chia rẽ tôn giáo phải được giải quyết qua việc phân cách
Giáo Hội và nhà nước: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Không ai có thể bị
ép buộc phải đóng góp vào những chi tiêu của một tôn giáo. Nhà nước Cộng Hòa sẽ
không chi trả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gì<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hết.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cái lạc quan thời 1789-1791 đã tan biến, cái niềm tin mà, với
sự giải phóng sự sáng tạo của con người, tất cả có thể khát khao được thực thi một
cách tích cực các khả năng của mình. Con người năm 1795 giờ có thêm một lời
tuyên bố về các bổn phận đối với hiến pháp của họ, cổ võ cho sự tôn trọng luật
pháp, gia đình và tài sản, Trong cái ý nghĩa này, hiến pháp đánh dấu sự kết
thúc của cuộc Cách Mạng. Hơn nữa, trong sự nhấn mạnh đến các quyền hạn và trách
nhiệm cá nhân và lý thuyết tự do kinh tế và chính trị, hiến pháp có thể được
coi là để đánh dấu sự khởi đầu của thế kỷ 19.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Câu hỏi tồn tại là sau 6 năm xung đột, liệu sự tham gia và hy sinh của
quần chúng, những loại trừ và hạn chế do những người cộng hòa thực dụng, ngạo mạn
này áp đặt, có thể xúc tiến để đạt được sự vững mạnh chống lại các thành phần
lao động bất mãn tại cả thành phố và thôn quê và những kẻ bảo hoàng hay không? <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Việc chế độ không được ưa chuộng và bị nghi ngờ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vì nó đã loại trừ đại đa số dân chúng ra khỏi tiếng
nói chính trị hữu hiệu đưa đến hậu quả có một sự kháng cự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dưới một hình thức khác: đó là sự từ chối
tham gia: Trong các cuộc bầu cử từng phần tháng Mười 1795, chỉ có 15% trong số
30,000 cử tri đi bỏ phiếu (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">và đã chọn lựa
gần như duy nhất đám bảo hoàng</i>). Những cuộc bầu cử rộng rãi hơn cho các cuộc
bỏ phiếu địa phương, họ thường tẩy chay bầu cử như một dấu hiệu chống đối lại nền
cộng hòa tư sản. Sự kết hợp các đơn vị bầu cử xã lên thành thị xã ở cấp độ tổng
càng làm người dân vùng xa xôi xa cách Hội Đồng Quản Trị hơn: Theo lời của
Georges Fournier liên quan tới Languedoc: “Đám quý tộc ti tiện đã thống trị các
tổng quận một cách vô hồn.” Sự ép buộc rút lui của nông dân và thợ thủ công khỏi
đời sống chính trị đã không biểu lộ một khuyết điểm trong nền chính trị phổ
thông.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tại miền Nam, những hận thù âm ĩ
đã được khơi dậy vì những chính sách của Hội Đồng Quản Trị qua sự tấn công trực
tiếp lên con người và tài sản của nhóm Jacobins hay những đại diện địa phương của
chế độ mới. Tại đây và miền Tây, có tới 2000 thành viên Jacobins bị những băng
đảng “khủng bố trắng” sát hại: các nạn nhân là những người giàu có bỏ tiền ra
mua tài sản quốc hữu hoà và thường là dân Tin Lành.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Bằng cách loại trừ đám bảo hoàng và người nghèo ra khỏi diễn
tiến chính trị và bằng việc giới hạn diễn tiến tham gia bầu cử, Hội Đồng Quản
Trị đã tìm cách tạo nên một thể chế cộng hòa đặt nền tảng trên tài năng và có
tài sản trong xã hội. Để tránh một ủy ban hành pháp mạnh với vết nhơ Jacobins của
nó, có những cuộc bầu cử từng phần thường xuyên cho một hội đồng 500 đại biểu
và sự luân chuyển giữ quyển hành pháp. Sự phối hợp một nền tảng xã hội thu hẹp
và sự củng cố nội bộ đã làm chế độ phải đu dây giữa các đồng minh chính trị của
2 cánh tả hữu để mở rộng sự kêu gọi của nó và buộc họ phải trông cậy vào sự đàn
áp khắc nghiệt các đối lập và việc xử dụng lực lượng quân sự. Vì thế, chế độ đã
tuyên bố, vận động cho Hiến Pháp 1793 là một trọng tội và vào tháng Ba 1796 đã
hạn chế thẳng thừng sự tự do báo chí và lập hội, sau khi đã kêu gọi Napoleon
Bonarparte đến để ép buộc câu lạc bộ Panthéon tại Paris nơi có tới 3000 hội
viên Jacobins phải đóng cửa.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Một cuộc nổi dậy của phe bảo hoàng vào ngày 13 Vendéminaire
IV (5 tháng Mười 1795) đã hy vọng tận dụng được sự ác cảm quần chúng đối với điều
luật “Hai Phần Ba” nhưng đã bị quân đội dưới quyền Napoleon Bonaparte trấn áp
sau cuộc chiến đấu dữ dội để lại hàng trăm người chết. Cuộc đảo chánh cũng thất
bại bởi vì giới lao động Paris, cho dù có thù ghét chế độ cộng hoà tư sản đến
đâu, cũng từ chối hoà nhập với đám bảo hoàng. Tuy nhiên, nhiều dân lao động ở
những nơi khác vẫn còn hối tiếc cái chết của liên minh hoàng gia và Giáo Hội, nếu
không phải là chế độ cũ. Thí dụ vào 1795, La Rochelle đã quá nghèo đến nỗi thị
trấn đã phải tạm ngưng dịch vụ xe chuyển thư từ công văn vì không còn đủ tiền để
mua thực phẩm cho ngựa. Ngành thương mại từ từ vực dậy:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào 1796, có 99 tàu bè<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã đến cảng so sánh với 25 trong 1792, bao gồn
các tàu chở lúa mạch, thuốc lá, vải vóc và đường từ Hoa Kỳ đến. Tuy nhiên,
không có gì đáng ngạc nhiên, trong bối cảnh của sự suy sụp kinh tế vì chiến
tranh liên tục và sự xóa bỏ chế độ nô lệ, có nhiều thí dụ từ La Rochelle rằng
người dân công khai ủng hộ việc quay lại chế độ quân chủ trong những năm
này.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những người khác hối tiếc về sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mất đi những thói quen<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của đời sống thường ngày thời trước Cách Mạng.
Vào 7 Brumaire Vll (28 tháng Mười 1798), 25 cô gái tuổi 16-20 được thuê mướn
làm trong một xưởng dệt tại trại tế bần La Rochelle đã từ chối làm việc vì đó
là ngày Chuá Nhật. Cũng trong năm,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>44
người, hầu hết là phụ nữ tuổi từ 15 – 75 đã bị bắt giữ sau một buổi thánh lễ do
Baptiste Chain 29 tuổi, một người bán giày cử hành.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Một bích chương tại La Rochelle vào năm
1798<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cảnh báo:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Trưng binh, nếu bạn bỏ
nó, bạn là thằng hèn. Bạn có thể nào chấp nhận cha mẹ bạn mất đi những bàn tay
lao động vì sự nhập ngũ tìm vinh quang trên chiến trường để chiến đấu cho ai?
Cho những kẻ thèm khát xương máu của bạn? Họ chính là những kẻ mà bạn rời nhà để
đi chiến đấu cho. Đúng, chúng ta cùng tham gia, nhưng tham gia để tận diệt cái
chính quyền mà mọi chính quyền Âu Châu ghê tởm, ngay cả những chính quyền man rợ
nhất.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hội Đồng Quản Trị đã kế thừa một vấn đề tôn giáo lớn lao.
Không chỉ hầu hết các linh mục từ chối hay rút lại lời hứa tuyên thệ với Hiến
Pháp Dân Sự cho giới Giáo Sĩ 1791, nhưng những màn đày ải lưu vong, cầm tù và
hành quyết<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những linh mục này đã tạo nên
một đội quân giáo sĩ hận thù, đắng cay tại biên giới nước Pháp. Tại nhiều khu vực,
các linh mục tuyên thệ đã không thể vượt qua nổi sự giận dữ địa phương với sự
ra đi của các linh mục quản xứ “tốt” và trong bất cứ trường hợp nào, đơn giản
là có quá ít giáo sĩ để cung cấp các nhu cầu tâm linh:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào 1796, có lẽ có khoảng 15,000 linh mục cho
40,000 giáo xứ. Đối với những người trong Hội Đồng Quản Trị, vấn đề tôn giáo
trên hết là một vấn đề trật tự công cộng: không tín nhiệm sự cuồng tín nhưng nhận
thức sự khao khát lan rộng về một sự tái cơ cấu cộng đồng tâm linh. Vào ngày 11
Prairial lll (30 tháng Năm 1795) chế độ đã cho phép mở cửa lại các nhà thờ đã
đóng trong thời khủng bố và cho phép các linh mục đã di cư trở về dưới sắc lệnh
ngày 7 Fructidor lV (24 tháng Tám 1796), nhưng chỉ với điều kiện phải chấp nhận
lời thề dân sự. Việc tuân giữ tôn giáo phải trong phạm vi hoàn toàn riêng tư:
chuông và các dấu hiệu bên ngoài tôn giáo bị cấm đoán, và chế độ tiếp tục chính
sách phân cách rõ giữa Giáo Hội và nhà nước của Quốc Hội Nghị Viện trước đây.
Giáo Hội được duy trì qua sự ban phát đức tin.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, những năm này đáng chú ý về một sự xây dựng niềm
tin Công Giáo từ bên dưới.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự sống lại
chứng tỏ một khả năng hồi phục lan toả về niềm tin tôn giáo, nhưng cũng không
ít ý nghĩa hơn cái mà nó tiết lộ ra những khác biệt đa dạng của vùng miền và giới
tính. Vào năm 1796, linh mục quản xứ Menucourt Thomas Duboscq, người đã từ chức
linh mục vào tháng Giêng 1794 đã di chuyển sang xứ Vaux gần đó để trở lại chức
linh mục và ở lại đó cho tới khi qua đời năm 1825 ở tuổi 75. Tuy nhiên, sự tăng
vọt trong tôn giáo sự vụ phổ thông này, trên hết là công lao của phụ nữ, và mạnh
mẽ nhất ở những khu vực xa xôi như những vùng phía Tây, Normandy ở Tây Nam nơi
phần lớn các linh mục đã di dân và các thành phố tỉnh lỵ (Bayeux, Arles, Mende,
Rouen, Toulouse,) nơi sự sụp đổ của các cơ cấu chế độ cũ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã làm cho phụ nữ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đặc biệt bị tổn thương vì thất nghiệp và bần
cùng. Thí dụ, tại Bayeux trong tháng Tư 1796, một đám phụ nữ giận dữ đã xâm chiếm
thánh đường, từng bị biến đổi thành ngôi đền của lý trí trong thời khủng bố và
đập bể tượng Rousseau xuống sàn và hô lớn<i style="mso-bidi-font-style: normal;">:
“Với Thượng Đế tốt lành, chúng tôi có bánh mì ăn</i>.” Không có sự tương quan
giữa sự khao khát cho các lễ nghi tôn giáo quen thuộc và sự thù ghét đối với nền
cộng hòa: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thí dụ tại các tỉnh Yonne và
Nord, lòng mộ đạo kiên trì rằng họ là những người cộng hòa thực thi những bảo đảm
của hiến pháp về tự do tôn giáo. Những thỉnh nguyện thư đến từ Chablis tuyên bố
rằng: <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Chúng tôi muốn vừa là người Công
Giáo vừa là cộng hòa, và chúng tôi có thể trở thành cả hai</i>.” Một thỉnh nguyện
thư từ 900 người cộng hòa Công Giáo tại quân khu Bousbecque thuộc tỉnh Nord yêu
cầu mở cửa nhà thờ vào tháng Ba 1795 với một sự hăm dọa xem lại Hiến Pháp 1793:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Chúng tôi tuyên bố tới
quý vị rằng chúng tôi sẽ cử hành những mầu nhiệm thánh trong nhà thờ chúng tôi
vào ngày 1 Germinal nếu vị linh mục chúng tôi không bỏ trốn. Nếu ông ta bỏ trốn,
chúng tôi sẽ tìm ra vị khác.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nên nhớ cuộc
nổi dậy này là trách nhiệm của người dân khi các quyền bị vi phạm.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ở nơi khác, người dân đã tìm ra những cách khác để duy trì việc
thực thi tôn giáo. Khi đội quân Jacobins chiếm lại St-Laurent-de-Cerdans từ tay
quân Tây Ban Nha<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào tháng Năm 1794, đã
có sự di tản lớn lao của những người Laurentins đã chiến đấu chống lại quân Cộng
Hòa và chính thị trấn đã thoát khỏi sự phá hủy vật chất trong đường tơ kẽ tóc.
Linh mục quản xứ Joseph Sicre đã rời St-Laurent ngày 24 tháng Chín 1792. Mặc dù
ông ta có lẽ đã trở lại giáo xứ của ông cùng với đoàn quân xâm lược Tây Ban Nha
trong 1793-1794, những di chuyển của ông từ đó tới 1796 không ai biết. Nhưng kể
từ 11 tháng Chín 1796, ngày ban phúc lành của nguyện đường nhỏ bé
Saint-Cornélis, một lần nữa ông ta bắt đầu đóng một vai trò quan trọng trong đời
sống của giáo dân trong xứ của ông. Xây dựng trên một cánh đồng ngay vùng băng
qua biên giới tại con sông Muga, mà ở tại vị trínày, nó không lớn hơn một dòng
suối, ngôi nguyện đường đã trở nên một nơi thiêng liêng cho hàng trăm người
Laurentins lội bộ khoảng một tiếng rưỡi đồng hồ băng qua những con đường mòn
khúc khuỷu của dãy Pyrénées để làm hôn lễ hay mang trẻ sơ sinh đến làm lễ rửa tội.
Cho tới khi trở lại Saint-Laurent vào tháng Mười Hai 1800, Sicre đã rửa tội cho
331 người Laurentins, nhiều người trong họ đã do cha mẹ họ mang đến trong ngày
sinh của họ giống như sự thực hành tôn giáo trước cuộc Cách Mạng, và đã cử hành
158 cuộc hôn nhân có liên quan đến người Laurentins. Sự có mặt của ông tại đó
được biết đến rộng rãi: Ông cũng đã cử hành 124 cuộc hôn nhân khác và 281 lễ rửa
tội cho những người từ những làng mạc khác từ Vallespir và xa hơn nữa là những
vùng bình nguyên quanh Perpignan cách 60 cây số thuộc vùng Đông Bắc. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên vào 1796, Giáo Hội Công Giáo đã bị thu hồi một số
tài sản đất đai, các đặc quyền, sự độc quyền và phần lớn chủ quyền xã hội.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Lòng tôn sùng đạo của phụ nữ dù dưới bất cứ
lý do gì, thì đàn ông nói chung đều rất ít nhiệt tâm đối với Giáo Hội: đám con
trai sinh sau 1785 không vào học các trường học giáo xứ, hàng trăm ngàn thanh
niên trẻ phục vụ trong các đơn vị quân sự thế tục và bộ lịch Cộng Hoà tự nó đã
hợp pháp hoá việc coi ngày Chúa Nhật cũng chỉ bình thường như bất cứ ngày nào
khác. Từ những phương cách này, một sự khác biệt về sự mộ đạo đặt trên căn bản
giới tính, đã rõ rệt từ trước cuộc Cách Mạng, càng trở nên sâu rộng hơn. Phụ nữ,
thường không tín nhiệm giới giáo sĩ theo Hiến Pháp và mệt mỏi vì mong chờ các
linh mục di tản vượt qua được những ngần ngại do dự, đã biểu lộ một sự tôn sùng
đạo phổ thông thường rất sâu sắc và tự tin. Các giới chức thẩm quyền địa phương
bị buộc phải mở lại các nhà thờ, cũng như những người đã từng mua lại như một
tài sản quốc gia, những giáo dân đạo đức đáng kính đã phải cử<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hành “thánh lễ bất thường” trong khi các bà đỡ
làm nghi thức<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rửa tội cho trẻ sơ sinh.
Các ngày Chúa Nhật được coi như là những ngày nghỉ hơn là theo kiểu tuần lễ 10
ngày của lịch mới và những kho tàng trống rỗng của Giáo Hội được lấp đầy với những
thánh tích bị lấy cắp và những vật thánh rất được tôn sùng. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Rúng động vì sự phản đối lan rộng và thường bạo động từ những
phụ nữ ngoan đạo nằm trong chủ quyền dân sự của các đại biểu địa phương của chế
độ, Hội Đồng Quản Trị cố dọa nạt để các linh mục “không trung thành” đi trốn
tránh nhưng với kết quả không đáng kể với lòng mộ đạo, tuy ít phổ quát nhưng lại
kịch liệt hơn một thập niên trước đó. Trọng tâm của nỗi bất an của chế độ vì sự
nổi dậy Công Giáo là sự hiện diện liên tục trên đất ngoại quốc của những người
đã di tản và các dấu hiệu bầu cử đáng lo ngại rằng những người có khả năng đi bầu
cho các đại biểu chính trị công khai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>muốn
trở về chế độ quân chủ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bởi vì, trong
khi đạo quân Jacobins đã thành công trong việc loại trừ quân phản Cách Mạng ra
khỏi đất Pháp, chiến tranh và những vấn đề với đám di dân vẫn cứ tiếp tục.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những năm khó khăn của Hội Đồng Quản Trị thường<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mang đặc tính những căng thẳng đắng cay thỉnh
thoảng nổi lên bởi sự nổi dậy tôn giáo và sự đảo lộn tổ chức giáo hội, sự đào
ngũ khỏi quân đội và sự tránh né trưng binh, sự tẩy chay bầu cử chính trị và sự
trả thù dữ dội cho nền chính trị chết chóc của năm Cách Mạng ll. Nhấn mạnh những
căng thẳng liên kết này mà chúng có<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nguồn
gốc từ tôn giáo và những xung đột chính trị kể từ 1790 và các nhu cầu của chiến
tranh kể từ 1792, là nền kinh tế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(mang sắc
thái) chính trị của Hội Đồng Quản Trị, sự đoàn kết và sự trầm trọng thêm về
tính thù ghét đối với nền Cộng Hoà Tư Sản.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Nền kinh tế mang sắc thái chính trị của chế độ đã làm khối đại quần
chúng xa lánh.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong một nền kinh tế vẫn còn dấu ấn chiến tranh, sự từ bỏ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>việc kiểm soát giá cả vào tháng Mười Hai
1794<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã gây nên một sự lạm phát phi mã.
Vào tháng Mười 1795, giá trị của đồng Assignat chỉ còn 0.75% giá trị mặt nổi của
nó. Vào tháng Hai năm sau, khi đồng tiền giấy này bị từ bỏ, nó chỉ còn giá
0.25%. Những khó khăn cho những người làm công hưởng lương gia tăng vì sự tăng
giá không kiểm soát, vào mùa thu 1795 lại tồi tệ hơn vì mùa màng bị thất
thu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Có thể coi là một sự mất mùa tồi tệ
nhất của thế kỷ, và theo sau là một mùa đông<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>khắc nghiệt, cơn khủng hoảng cho sự sống còn lớn lao nhất trong
1795-1796 tăng cường độ các biến động về những đáp ứng của quần chúng đối với Hội
Đồng Quản Trị. Chế độ tiếp tục các hình thức Cách Mạng chính thức về thuế má
trên đất đai và tài sản cá nhân, nhưng cộng thêm vào thuế<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dịch vụ thương mại và một loại thuế đánh trên
các cửa hàng lớn nhỏ. Những ảnh hưởng xã hội của các loại thuế mới trên tài sản
này còn hơn phần đền bù lại qua sự giới thiệu lại thuế gián tiếp đánh trên nhu
yếu phẩm được thu tại các cổng trạm vào thị trấn. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Đây là những năm tháng khó khăn cho người dân thành phố làm
công ăn lương, nhưng không nhất thiết cho những người tại cùng quê xa xôi. Sự
xóa bỏ chế độ kiểm soát giá cả và lương bổng được cảm nhận nhiều cách khác nhau
trong những vùng quê khác nhau. Với hàng trăm ngàn thanh niên vẫn đang ở ngoài
mặt trận, công nhân vùng quê xa xôi có thể hưởng lợi từ sự thiếu hụt lao động
vào mùa thu hoạch để nhất định đòi trả lương cao hơn. Tại Attichy ở phía Đông của
tỉnh Oise, mùa thu hoạch tháng Tám 1795 bị gián đoạn vì sự đình công của đám
người làm thuê lưu động đòi trả lương cao hơn. Được biết đến từ thế kỷ XV như Bacchanals
(những con sâu rượu: đặt theo Bacchus= ông thần rượu) những cuộc đình công bạo
động này của đám công nhân thu hoạch chứng tỏ sự quan trọng của việc trồng lúa
mì thương mại tại bình nguyên Paris. Các nông dân đã vay mượn tiền để có thể
mua thêm một mảnh đất trong thời bán đất của người di dân 1793-1794, cũng có thể
lợi dụng sự lạm phát tăng vọt để hoàn lại vốn vay.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những chủ nông trại thuê mướn đất cũng lợi dụng
sự giá cả leo thang có lợi cho sản phẩm họ bán ra để mua đất, đóng đầy đủ thuế
và trả nợ thuê mướn đất đai.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">45 điều luật và 50 sắc lệnh liên quan tới rừng cây được thông
qua trong 1790 – 1795 với sự va chạm nho nhỏ đối với việc đốn cây rừng bất hợp
pháp.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào năm 1795, chứng cớ phá rừng và
chặt cây, đặc biệt ở phía Nam, đã trở nên một quan trọng tầm quốc gia. Trong một
loạt các báo cáo, phe nhóm Jacobins, những chuyên gia nông nghiệp và ông cựu
linh mục Coupé del’Oise tranh luận rằng miền Nam nước Pháp giờ trụi lủi giống
như những khu vực bờ biển Địa Trung Hải từ Tây Ban Nha đến vùng Cận Đông. Ông báo
cáo rằng vùng Narbonnais nơi mà người La Mã<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>gọi là vùng đất của họ và của Italy, giờ chẳng còn lại gì ngoài hầu hết
là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những mỏm núi khô cằn: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“Ngay cả trong ký ức
đang sống, người ta cũng tin rằng khí hậu đã thay đổi, vườn nho và các cây ô
liu giờ đang chịu đựng sương giá. Chúng sẽ diệt vong tại những nơi chúng từng
đơm bông, và người dân đưa ra lý do: “Những sườn đồi và đỉnh núi trước đây có
những cụm cây rừng, bụi rậm và cỏ xanh bao phủ. Khi bè lũ khai quang tham lam đi
đến, tất cả mọi thứ bị đốn ngã không hề có sự xem xét. Người ta đã phá hủy những
điều kiện sinh thái mà chúng từng bảo toàn khí hậu trong vùng.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, Hội Đồng Quản Trị cũng chẳng thành công gì hơn chế
độ Cộng Hòa Jacobins trong việc giải quyết những vấn đề đất công và sự khai
quang. Sự kiên quyết bám vào nền kinh tế laissez-faire tự do kinh doanh, chế độ
đã tìm cách áp đặt chủ nghĩa cá nhân trong nông nghiệp và quyền sở hữu tài sản
tư nhân. Kể từ 1789 không một chính quyền nào sẵn lòng đương đầu một cách đầy đủ
với mạng lưới cổ xưa về sự kiểm soát công cộng trên những nguồn tài nguyên cây
rừng, đất công, tới việc xử dụng đất không thể trồng trọt và các quyền để được
đi vào các khu đất tư nhân.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Lúc này, Hội
Đồng Quản Trị đã hành động để luật pháp hoá quyền ưu tiên cho những quyền của
chủ nhân các tài sản tư trong các khu rừng, và các vùng đất có thu hoạch cũng
như không trồng trọt được, đồng thời khuyến khích việc bán đất công qua đấu thầu.
Vào ngày 21 Prairial lV (9 tháng Sáu 1796), một biện pháp tạm thời<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được vội vã trình lên<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cơ quan lập pháp và Hội Đồng Quản Trị để hoãn
lại việc thi hành sắc lệnh ngày 10 tháng Sáu 1793 phân chia đất công theo đầu
người.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hội Đồng Quản Trị cũng đảo ngược chính sách của Quốc Hội Nghị
Viện về những bệnh viện quốc hữu hoá và trách nhiệm của nhà nước cho vấn đề an
sinh.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào năm Cách Mạng V, các hội đồng
bệnh viện được trao cho trách nhiệm quản trị và an sinh xã hội một lần nữa, đặt
căn bản trên sự từ thiện tư nhân. Mặc cho những lời biện hộ của các bệnh viện rằng
họ cần sự tiếp trợ của nhà nước vì họ đã mất các quyền thời tiền Cách Mạng để
thu góp lệ phí trên các cộng đồng địa phương. Triết lý trách nhiệm cá nhân của
chế độ nhấn mạnh những hận thù giai cấp kịch liệt hơn tại bất cứ giai đoạn nào
khác của cuộc Cách Mạng. Tuy nhiên, với sự trái ngược hẳn với những thái độ tự
do kinh doanh Laisser-faire như vậy,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nó
đặt <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lại sự kiểm soát chế độ cũ trong nghề
đĩ điếm, như là phương sách cuối cùng cho đám gái trẻ di dân lên Paris và những
thành phố khác.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nghề làm điếm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dù bị đặt ra ngoài vòng pháp luật nhưng lại được
yêu cầu đăng ký với cảnh sát và làm việc<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trong những nhà chứa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kín đáo để
kiểm soát bệnh giang mai và làm cho đường phố công cộng đáng tôn trọng hơn.
Không có việc kiểm soát đối với khách làng chơi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những giá trị văn hoá làm bá chủ trong những năm này, được biểu
hiệu hoá với sự xây dựng một thị trường chứng khoán mới về vốn tư bản, đã được
soi sáng trong việc sản xuất văn học. Sau thời gián đoạn của chính sách khủng bố,
việc xuất bản sách mới đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tiến tới mức độ
815 sách trước Cách Mạng vào năm 1799, trong số đó có 174 cuốn văn chương mới,
so sánh với 99 năm 1788 và 16 năm 1794. Đó là những chuyện về tình yêu đồng quê
nổi trội, những âm mưu tình cảm và những chuyện bí mật, nhưng có một số lớn các
quyển sách chuyên biệt về tôn giáo, giáo dục hay luân lý đạo đức. Vào cuối thập
niên 1790s, số lượng in ấn và xuất bản đã gấp ba lần mười năm trước. Charles
Pankoucke, nhà sản xuất cho tờ báo chính thức về các thông cáo và báo cáo quốc
hội “Moniteur Universel” có tới 800 công nhân. Tuy nhiên, số lượng các tờ báo lại
giảm thiểu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>từ 226 năm 1790 và 78 năm
1793 xuống còn 42 và những bài ca chính trị từ 701<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bài năm 1794 còn 90 vào năm 1799 và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ còn 25<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>vào năm 1800.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Với các chính sách tôn giáo, quân sự, kinh tế và xã hội của họ,
Hội Đồng Quản Trị đã làm số đông người dân xa lánh, những người đã sẵn bị gạt
ra ngoài các hình thức nói lên tiếng nói bất mãn một cách hợp pháp. Sự đáp trả
quần chúng cho cái chính quyền ”Cộng Hòa Tư Sản” này khác biệt đủ loại về hình
thức và nội dung chính trị nhưng khắp nơi đều theo bản năng với cùng một giọng
điệu. Vào năm 1797, các cộng đồng, các cá nhân và các phong trào bí mật đã vận
dụng một loạt rất phong phú các hình thức bất hợp pháp về phương sách phản đối,
thay đổi từ việc đơn giản từ chối tuân thủ những chương trình tỉ mỉ về sự thay
đổi cấp tiến.Trong cái thị trấn nhỏ Collioure tại vùng biên giới Điạ Trung Hải
với Tây Ban Nha vào ngày 13 Germinal năm V (2 tháng Tư 1797), một đám rất đông
phụ nữ trở về sau khi tham dự thánh lễ tại một ngôi làng bên cạnh đã hăm dọa
nhân viên một cửa hàng bán gạo đặt trong một nguyện đường Dominican trước đó,
đòi hỏi cả bánh mì và mở cửa lại nhà nguyện. Theo viên thị trưởng và là một quý
tộc địa phương Jacques Xinxet: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">sự cuồng
tín, nguồn gốc nguyên thủy của mọi vấn đề, chính là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>điều đáng trách. Chúng ta hãy chặt bỏ tội ác
tận gốc rễ nếu chúng ta muốn có một sự yên ổn nội tại.” </i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thị trấn<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>bị chia rẽ sâu sắc vì sự bỏ đạo ( cả 10 linh mục và tu sĩ của
Cullioure<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã đi di tản) và vì 6 tháng
chiếm đóng của quân đội Tây Ban Nha trong năm 1794.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cùng trong một tháng mà các phụ nữ Collioure đòi mở lại nguyện
đường, một phiên toà đã diễn ra tại Vendôme, cách xa Collioure hàng trăm cây số
về phía Bắc. Gracchus Babeuf và 48 thân hữu cộng tác của ông bị tố cáo có âm
mưu lật đổ chính quyền hợp pháp bằng bạo lực.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Sự phát triển trí tuệ riêng của Babeuf từ năm 1794 trong bối cảnh Paris
chịu sự đói khổ kinh tế và đàn áp chính trị đã đưa ông ta tới việc bênh vực cho
việc chiếm giữ quyền bính bằng vũ lực để áp đặt nền dân chủ chính trị của Hiến
Pháp 1793 và sự tập trung hoá các phương tiện sản xuất, mà thực ra có lẽ là làm
tự túc. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chương trình là để áp đặt một
giai đoạn độc tài được đề xuất là ngắn hạn bởi một nhóm các nhà Cách Mạng. Tư
tưởng của Babeuf và các chiến lược là một quan trọng lớn lao cho lịch sử của chủ
nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Lý thuyết “Âm mưu của bình đẳng” của ông
đáng chú ý cho sự thu hút về chủ nghĩa cấp tiến chính trị và xã hội cho binh
lính, phụ nữ lao động và phe nhóm Jacobins. Tuy nhiên, những người theo chân
ông này được liên kết bởi sự đối nghịch với Hội Đồng Quản Trị hơn là bởi chủ
nghĩa cách mạng cộng sản, một chương trình mà trong bất cứ biến cố nào cũng ít
có sự lôi cuốn đối với phe Sans-Culottes được hứa hẹn có sự phân chia lại các
tài sản tư nhân hơn là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một xã hội tập
trung. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Donald Sutherland kết luận rằng hầu hết người dân Pháp có can
dự vào một hình thức nổi loạn nào đó chống lại chế độ Cộng Hòa vào những năm
tháng này. Tuy nhiên, không phải nền Cộng Hoà đã bị cự tuyệt như vậy, nhưng
đúng hơn là vì cái nền chính trị giai cấp của đám tinh hoa của nó muốn tồn tại
lâu dài. Dù vậy, đã không có những nối kết về cơ cấu hay tư tưởng nào giữa những
người ở thế đối lập trong khoảng<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>1795-1799<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bao gồm: những kẻ mưu đồ
bảo hoàng và những tay “khủng bố trắng,” những thành viên theo Babeuf hay
Jacobins, những phụ nữ chống đối vì đức Kitô và vì bánh mì và những kẻ đào ngũ
khỏi quân đội, khác hơn là sự thù ghét chế độ và những kẻ ủng hộ chính sách (ưu
đãi) tư sản của nó. Một số thách thức phiền toái nhất cho chế độ lại chẳng có
những hàm ý chính trị rõ ràng. Thí dụ, tại Beauce ở phía Nam Paris vào
1796-1797, dân du hành đã rất kinh sợ vì cái băng đảng Orgères, một nhóm dân
thiểu số bạo động có tổ chức khoảng 150 người nam nữ đủ mọi lứa tuổi đã gây ra
75 vụ giết người trong 95 vụ cướp phá. Những câu chuyện về việc đám cướp hạ nhục
và gây bạo động tới các nạn nhân và những trò nhậu nhẹt say sưa của chúng đã
gây sợ hãi cho xã hội hiền hòa. (Cũng như đám cướp có danh xưng “bọn lái” ở
phía Nam, được gọi như vậy vì chúng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tra
tấn bằng cách đốt chân của nạn nhân để lấy thông tin). Cuối cùng, khi bị bắt
vào năm 1798, 22 tên trong bang đã bị hành quyết.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Sự thiếu hụt kinh tế được hạ giảm chút ít nhờ nhiều vụ mùa
thu hoạch dồi dào và nhờ việc tái xử dụng đồng tiền kim khí vào năm 1798, nhưng
những nguồn gốc của sự thù ghét đối với chế độ vẫn tồn tại vì chế độ vẫn động
viên các thanh niên trẻ để đi chiến đấu ở những vùng đất xa xôi trong khi từ chối
người dân các phương tiện xây dựng lại tôn giáo và nền kinh tế theo đường hướng
dân túy. Chính những người vào năm 1792 đã bênh vực cho các cuộc chiến giải
phóng Cách Mạng như là một cách giải quyết đối với sự thù ghét ngoại bang và sự
chia rẽ nội bộ, bây giờ lại điều hành những công việc liên hệ với ngoại quốc
trong một lối cư xử thực tiễn và mở mang cần thiết. Một quân đội nhỏ bé hơn
(382,000 quân trong 1797 so với 732,000 năm 1794), đa số gồm những thanh niên được
trưng binh, giờ được chỉ huy bởi những sĩ quan được chỉ định từ trên xuống để
tưởng thưởng cho các tay nghề kỹ thuật và thanh trừng cả hai đám Jacobins và những
người ủng hộ hoàng gia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Mặc dù có những may mắn xoay chiều trong chiến tranh, nhưng
nhà nước cũng tiếp tục trả giá đắt. Có tới 200,000 binh lính đã tử trận trong
1794-1795, hầu hết từ các vết thương và bệnh tật tại các bệnh viện thô sơ. Việc
thiếu thốn tiếp liệu cần thiết đã dẫn đến những cuộc nổi loạn tại Bỉ, Hòa Lan
và Italy và làm cho các viên sĩ quan làm ngơ trước các vụ quân lính <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trộm cắp. Trong khi chính quyền Jacobins năm
1793-1794 kiên quyết về sự không tương xứng giữa một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nước Pháp mới và một Âu Châu cổ, Hội Đồng Quản
Trị đã có những hiệp ước hoà bình với Phổ (tháng Tư 1795), Tây Ban Nha (tháng Bẩy
1795) và các hiệp uớc thương mại và hàng hải ký với Tây Ban Nha vào tháng Tám
1796; những hiệp ước này được ẩn núp trong cái<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>gìới hạn giả định là để cùng hiện hữu giữa các quốc gia có chủ quyền. Với
sự tạo nên những chính thể Cộng Hoà “kết nghĩa anh em” tại các nước nhỏ vào
1795, những hiệp ước này báo hiệu một sự chuyển đổi từ một cuộc chiến cho sự tồn
tại của Cách Mạng thành một sự mở mang và thương lượng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự chào đón đã vươn tới những người ngoại quốc
“đã được khai hoá” vào năm 1792 dẫn tới chính sách giám sát và nghi ngờ dưới thời
khủng bố, bây giờ, với một loạt các luật lệ, chẳng hạn như bộ luật tháng Hai
1798 trao quyền cho các <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>viên chức được
trục xuất người ngoại quốc khỏi các hải cảng, luật lệ hóa quyền hạn của nhà nước
trên quyền nhập cư và tầm trú tự do.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hơn nữa, xung đột với Anh quốc và Áo Quốc vẫn tiếp tục: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong khi một hiệp ước hoà bình ký với Áo tại
Campo-Formio ngày 27 Vendémiare Vl (18 tháng Mười 1797), những thù hận với
Italy lại khởi sự vào năm 1798. Việc này, cùng với sự tăng cường độ chiến tranh
với Anh Quốc vào Ireland và Ai Cập đã làm cho Hội Đồng Quản Trị tin rằng sự
trưng dụng quân đội đột xuất phải được thay thế bằng một sự trưng binh thường
niên với thanh niên độc thân tuổi từ 20 – 25 (Luật Joudan, ngày 19 Fructidor VI
hay 5 tháng Chín 1798).<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Điều luật này đã
làm tăng dữ dội cường độ bất mãn dịch vụ quân sự đã sẵn ngấm ngầm hay công khai
từ năm 1793 vì nó làm tăng số thanh niên cường tráng phải rời bỏ lực lượng lao
động trong gia đình để đi chiến đấu ở những vùng đất<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ngoại quốc<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>thường xa xôi, và bởi vì nó dẫn đến một hệ thống “thế chỗ” khi những người
bị động viên giàu có, họ có thể bỏ tiền mua người nghèo đã thoát khỏi cuộc bốc
thăm để đi trưng binh thay thế vào vị trí của họ. Lại một lần nữa, những vùng
miền này nơi mà sự cai trị của đất nước quân chủ trước 1789 là yếu kém nhất (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">như các phần đất của Massif Central,
Brittany và vùng phía Tây</i>) hay chỉ vừa mới được kết hợp vào đất nước mới
đây (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">như Pyrenées hay các vùng đất Đông
Nam</i>,) đã đặc biệt tức giận về sự can thiệp vào nội bộ của họ quá sâu đậm vào
những yêu sách của nhà nước. Sự kháng cự lại việc trưng binh thường trở nên một
phần của một hỗn hợp từ chối dính líu vào<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>những thù ghét tôn giáo và sắc tộc: tại vùng Brittany và vùng Tây
Chuannerie, một hỗn hợp mạnh mẽ giữa đám bảo hoàng và băng đảng cướp bóc chứng
tỏ không thể tận diệt được.Tại những khu vực xa Paris, đám người trốn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quân dịch <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Insoumission
(từ chối trưng binh gia nhập quân đội) </i>trở nên bệnh cố hữu địa phương, thường
có sự hậu thuẫn ngầm của hầu hết cộng đồng địa phương: những kẻ trốn tránh
trưng binh tiếp tục sống và làm việc như bình thường, chỉ biến mất khi cảnh sát
xuất hiện. Thanh niên trẻ cũng tìm cách trốn tránh trưng binh qua việc tự hoại
thân thể hay qua các cuộc hôn nhân xếp đặt.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Đôi khi, có những cố gắng cản trở phòng tuyển mộ quân<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bằng cách hủy hoại các hồ sơ khai sinh, như
vào đêm 5 Nivôse Vll (Đêm Giáng Sinh 1799), khi sảnh đường thị trấn St-Girons
(Ariège) bị lửa thiêu rụi và cùng với nó là sổ đăng ký dân sự của khu quận.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự kháng cự hữu hiệu nhất khi nó có sự hỗ trợ
của cộng đồng. Tại những khu vực miền quê xa xôi, khi số lượng ngày càng giảm các
viên chức và người ủng hộ chế độ có dính líu đến nông nghiệp, thì việc hăm dọa,
đốt nhà cửa và những sự hủy hoại tài sản khác có thể được xử dụng để doạ nạt
các viên chức này đi vào trạng thái bất động. Vào năm 1798, nhiều vùng miền
phía Tây, vùng Massif Central và Pyrénées chính quyền gần như không thể quản trị.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hội Đồng Quản Trị đã 2 lần phải bảo vệ chế độ chống lại những
lực lượng chính trị nổi dậy từ bất cứ phía nào. Những cuộc bầu cử năm 1797<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã đem trở lại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một đa số<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>đại biểu bảo hoàng với đủ loại sắc thái, đưa đến kết quả có sự hủy bỏ sự
đắc cử của 177 đại biểu sau khi có sự kêu gọi quân đội đến can thiệp vào ngày
17 và 18 Fructidor V (3 và 4 tháng Chín 1797).<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Một làn sóng đàn áp mới theo sau chống lại các giáo sĩ ngoan cố, nhiều
người đã trở về sau các cuộc bầu cử với hy vọng tràn trề. Hiệp ước hoà bình
Campo Formio đã đưa cuộc chiến khởi đầu năm 1792 đến một nền hòa bình tạm thời,
ngoại trừ với nước Anh, chống lại những kẻ mà Napoleon đã được gửi đến Ai Cập
vào tháng Năm 1798 với hậu quả tai hại khủng khiếp. Sau đó, vào ngày 22 Floréal
VI (11 tháng Năm 1798), một cuộc đảo chánh được tổ chức để ngăn cản một sự hồi
sinh chủ nghĩa Jacobins. Lần này có 127 đại biểu đã bị ngăn cản không cho vào
ngồi trên chiếc ghế đại biểu của họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Nhiều năm có một chính sách ngoại giao thành công đã dẫn Hội
Đồng Quản Trị đi vào các cuộc chiến tranh khốc liệt về việc sát nhập lãnh thổ.
Hội Đồng Quản Trị thiết lập những nền cộng hoà thân hữu tại Thuỵ Sĩ (tháng
Giêng 1798) và lãnh thổ của Giáo Hoàng (tháng Hai).<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào tháng Tư, bờ tả ngạn sông Rhine được kết
hợp vào những”biên giới thiên nhiên của cái mà ngày càng được coi như “Đại Quốc.”
Dân số địa phương đã không luôn luôn được thuyết phục rằng cư xử của đám binh
lính tỏ ra có sự tôn kính lẫn nhau. Những hy vọng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chuyển hướng sự chú ý của <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hải Quân Anh Quốc cũng đưa Hội Đồng Quản Trị
ký kết một khế ước với những nhà ái quốc Ái Nhĩ Lan.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kể từ khi có sự thành lập của những người Ái
Nhĩ Lan Liên hiệp không đảng phái tại Belfast năm 1791, hy vọng của họ tập
trung vào sự trợ giúp của Pháp để bảo đảm sự độc lập khỏi Anh Quốc. Một cuộc
xâm lược khởi đầu của Pháp vào tháng Mười Hai 1796 đã bị các cơn bão cản trở.
Vào 1798, một cố gắng thứ hai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>để hỗ trợ
một cuộc nổi dậy ở Ái NHĩ Lan và để vô hiệu hoá người Anh đã thất bại nhục nhã
sau những thành công bước đầu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chỉ trong
vòng ít tuần, khoảng 30,000 người Ái Nhĩ Lan đã chết trong các vụ sát hại trừng
phạt, một số lượng tương đương như trong thời kỷ khủng bố tại Pháp, một đất nước
có dân số đông gấp 6 lần. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong cái bầu không khí đầy nghi ngờ và bất ổn chính trị này,
một cặp đôi tuyệt hảo trở nên ngày càng được chú ý tới. Vào 1795, bà goá phụ
Rose de Beauharnais gặp gỡ một viên sĩ quan trẻ, quê mùa và tuyệt vời. Cả hai
thuộc thành phần ở bên lề xã hội quý tộc của thời tiền Cách Mạng Pháp: ngươì đàn
bà là con gái của một nhà quý tộc nhỏ không có của cải, người đã quản lý vụng về
đám nô lệ của minh trong cái đồn điền sản xuất đường tại Martinique và chàng
trai là anh chàng xứ Corsica Napoleone Bonaparte, người thường cảm thấy ngượng
ngùng trong khi học tại học viện quân sự Pháp. Napoléon (tên Pháp hoá của ông)
được sinh ra trong một gia đình tiểu quý tộc Corsican năm 1769. Ông được gửi học
tại học viện quân sự tại Pháp khi lên mười tuổi, là một cậu trai thấp bé, kín đáo
, có ý chí nung nấu nhưng dễ nổi giận trong sự đáp trả với những lời trêu chọc
nhạo báng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bạn học đồng viện về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tên tuổi và cái <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giọng phát âm ( nhà quê) của ông bằng một tham
vọng sắt đá và đôi khi là những bạo lực bất ngờ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cả hai người không ai có dáng dấp quyến rũ về thể chất: cả
hai đều thấp bé ở cái thời điểm mà kích thước chiều cao là sự quyến rũ; và hàm
răng xấu xí của Rose (di sản của thuở nhỏ thích ăn mía) cũng tệ như da mặt xanh
xao bệnh hoạn của Napoléon. Nhưng cả hai đã có thể lôi cuốn nhau và họ đã được
nối kết qua nhiệt tâm và tình cảm chân thật cũng như qua một tham vọng đáng kinh
ngạc. Josephine (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">như ông ta bắt đầu gọi
bà</i>) tặng cho ông sự quyến rũ của cái duyên dáng quý tộc cũ. Đáp lại, ông ta
cho bà sự xúc cảm có từ quyền lực.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cuộc
Cách Mạng Pháp và các cuộc chiến mà nó tạo nên đã cho Napoleon và những người
lính trẻ có tham vọng một cơ hội thăng tiến nhanh chóng: Vào năm 1793, việc ăn
mừng chiến thắng chiếm lại hải cảng Toulon từ tay quân Anh của ông đã đẩy mạnh
ông <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đi lên, từ chức vụ đại úy lên thiếu
tướng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào thời điểm đó, Bonaparte là một
người ủng hộ Jacobins, người đã nhận được sự tưởng thưởng rộng rãi từ Quốc Hội
Nghị Viện danh hiệu: “nhà ái quốc Jacobin gốc Corsica” sau cuộc nổi dậy trên đảo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào tháng Bẩy 1793, ông xuất bản cuốn “Souper
de Beaucaire” trong đó ông tuyên bố: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Marat,
Robespierre! Đây chính là những thần tượng của tôi.”</i> Tuy nhiên, vào thời điểm
Hội Đồng Quản Trị, ông đã trút bỏ lối diễn giải cách mạng như vậy và chú tâm
vào quyền lực quân sự. Vị thế của ông được củng cố khi vào cuối năm 1796, ông
đã chiếm lại<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đảo Corsica cho chính quyền
Cộng Hòa sau 28 tháng là một tiểu vương quốc Ăng lê-Corsican.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Sự thăng tiến của Napoleon trong danh tiếng quần chúng được
thấy rõ qua các bài ca của thời kỳ. Le Caveau là một quán ăn xã hội nhỏ thành lập
tại Paris năm 1726 mà thành viên của nó thường cộng tác với những bài ca vè
châm biếm nhẹ nhàng như là giá của bữa ăn. Vào năm 1796, Le Caveau đã tự tái tạo
như là “Diners du Vaudeville” và thừa nhận một tổ chức mà nó loại trừ chính trị
ra khỏi những cộng tác của hội viên. Tuy nhiên, nhiều bài ca được đánh dấu với
những chủ đề quốc gia và vào năm 1797, một trong những bài ca đó đã ca tụng
chàng Napoleon trẻ tuổi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Mặc dù có một mùa bội thu trong năm 1798, nền kinh tế Pháp vẫn
suy sụp. Bas-Rhin chỉ có 146 nhà máy dệt hoạt động so với 1800 vào năm 1790,
Basses-Pyrénées chỉ có 1200 nhân công được thuê mướn trong kỹ nghệ dệt len so với
6000 ở đầu thập niên. Những phẫn nộ về kinh tế và sự bất mãn của đám đông quần
chúng với những yêu sách đối với nhà nước lên đến cực điểm vào mùa hè 1799 ở khối
lượng lớn, nhưng đã không <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cùng phối hợp
với những cuộc nổi dậy của đám bảo hoàng tại vùng Tây Nam quanh thành phố
Toulouse và sự hồi sinh của đám Chouannerie tại phía Tây vào tháng Mười. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cũng vào thời điểm đó, sự trưng thu xung công,
sự chống lại giới tu sĩ và sự trấn áp của đạo quân Pháp được cho là quân giải
phóng đã gây ra bất mãn và nổi dậy trên khắp các nền “Cộng Hoà kết nghĩa.” Điều
này và những thành công bước đầu của liên minh thứ hai được tạo nên giữa Nga,
Áo và Anh Quốc đã cung cấp một lý cớ quân sự cho một thách thức thứ tư đối với
Hội Đồng Quản Trị, lần này được chỉ huy một cách thành công bởi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Napoleon, viên sĩ quan đã giải tán<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các cuộc nổi dậy của đám bảo hoàng năm 1795
và giờ đã bỏ rơi các lực lượng yếu kém của ông tại Ai Cập.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong trận này, ông ta có được sự hỗ trợ của người
anh (em) trai, lúc đó đang là chủ tịch của nhóm “Five Hundred,” Sieyès và
Talleyrand, 2 kiến trúc sư của sự thay đổi Cách Mạng năm 1789-1791, và Fouché,
một cựu linh mục từ Vendée quay sang chống đạo vào năm 1793.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong 2 ngày 18 – 19 Brumaire Vlll (9-10
tháng Mười Một 1799), những thành viên giận dữ của hội “Five Hundred”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bị quân đội đánh đuổi và một thập niên cai trị
mô hình chính<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quyền Quốc Hội đã kết
thúc.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Vào ngày 24 Frimaire (15 tháng Mười Hai), ban chấp chính ( gồm
có Bonaparte, Sieyès và Ducos, người giữ trung lập trong thời kỳ khủng bố,)
tuyên bố rằng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một hiến pháp mới sẽ chấm
dứt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mọi sự bất trắc trong khi được đặt căn
bản trên quyền lợi thiêng liêng của tài sản, bình đẳng và tự do:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“Các quyền lực mà chúnng
cơ cấu sẽ mạnh mẽ và vững chắc như chúng phải có để bảo đảm các quyền công dân
và lợi ích quốc gia. Hỡi các công dân, cuộc Cách Mạng được thiết lập trên những
nguyên tắc đã đề ra: nghĩa là nó phải kết thúc.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Lời tuyên bố được đưa ra với kỳ vọng hơn là sự tự tin: nhiều
thành viên Jacobins vùng tỉnh miền đã chia xẻ sự giận dữ của các đại biểu mà nền
lập pháp cộng hoà đã bị quân đội giải tán. Trong cuộc toàn dân đầu phiếu trên
Hiến Pháp của năm Vlll, người em trai Luicien của Napoleon có gần gấp đôi số
phiếu thuận từ 1.6 triệu lên đến hơn 3 triệu, chỉ có chừng 1562 phiếu chống. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, chỉ trong vài năm, Napoleon đã đi tới việc gặp phải
những bất ổn lớn lao. Một sắc lệnh ngày 29 Vendémiaire lX (20 tháng Mười 1800)
đã cho phép những người di tản từng không tham gia các lực lượng vũ trang chống
đối được trở về. Sau đó ngày 6 Floréal X (26 tháng Tư 1802), đường lối được mở
rộng cho tất cả mọi người lưu vong khác. Cùng với nó, là một đám các linh mục
không tuyên thệ, được thuyết phục về sự ngu xuẩn trong việc xuống đường của tầng
lớp thứ nhất (tầng lớp giáo sĩ) chống lại việc cải tổ thế tục 1789, và về nhu cầu
bùng cháy sau mười năm trừng phạt của thần thánh cho một giáo lý Công Giáo
thanh tẩy để tái Kitô hoá nước Pháp. Vào 15 tháng Bẩy 1801, một hiệp ước được
ký với Giáo Hoàng, chính thức cử hành tại lễ Phục Sinh ở thánh đường Notre Dame
Paris năm 1802. Hiệp ước Lunéville được ký với Áo quốc ngày 21 Pluviôse lX (9
tháng Hai 1801) và hiệp ước Amiens với Anh Quốc ngày 5 Germinal X (25 tháng Ba
1802). Sự chấm dứt chiến tranh (mặc dù tạm thời) đã mang lại cơ hội cho những kẻ
đào ngũ được ân xá và cho những người di tản và giáo sĩ trở về tái hội nhập vào
cộng đồng của họ trong một bầu không khí hòa giải.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ánh nắng hiền hoà của mùa hè 1802 đã tạo nên
điều kiện toàn hảo cho cuộc toàn dân đầu phiếu về một Hiến Pháp mới của năm
(Cách Mạng ) X,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thời điểm mà Napoleon trở
nên hoàng đế suốt đời. Cuộc Cách Mạng quả thực đã chấm dứt.<o:p></o:p></span></div>
<br />Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-52792687241691408712018-06-29T04:22:00.001-07:002018-06-30T03:54:42.572-07:00<br />
<h2 style="text-align: center;">
Cuộc Cách Mạng Pháp 1789-1799</h2>
<h2 style="text-align: center;">
<div style="font-size: medium; font-weight: 400; text-align: start;">
<div style="text-align: right;">
<i> by Peter McPhee</i></div>
</div>
</h2>
<h1 style="text-align: center;">
<span style="line-height: 115%;"><span style="font-family: "calibri" , sans-serif; font-size: 12pt;">Chương 9: Tầm quan trọng của cuộc Cách Mạng.<o:p></o:p></span></span></h1>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span><span style="font-size: 12pt;">Một cuộc Cách Mạng khởi đầu vào năm 1789 với những hy vọng vô
biên về một thời đại hoàng kim của tự do chính trị và thay đổi xã hội đã kết
thúc vào năm 1799 với việc quân đội nắm giữ quyền lực. Nó đã không chứng tỏ là
có thể củng cố Cách Mạng sau sự lật đổ chế độ cũ lần đầu tiên và bản tuyên bố về
Tuyên Ngôn về Quyền của Nam giới và quyền Công Dân vào tháng Tám 1789. Thay vào
đó, người dân Pháp đã phải chịu đựng một thập niên bất ổn chính trị, nội chiến
và các cuộc xung đột vũ trang với cả phần Âu Châu còn lại.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Vào năm 1889, trong dịp kỷ niệm một trăm năm cuộc Cách Mạng
Pháp, Samuel Lang-horne Clemens với bút danh Mark Twain, tác giả của <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Huckleberry
Finn </i>và <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những cuộc phiên lưu của Tom Sawyer”</i> đã xuất
bản cuốn<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> “The Connecticut Yankee in King
Arthur’s Court.” </i>Tác phẩm văn chương<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>hài hước tưởng tượng một cuộc viếng thăm của một người Mỹ ở thế kỷ 19 tới
một đất nước Anh thế kỷ thứ 6 như một phương cách thẩm định diễn tiến của con
người và bao gồm một sự bào chữa vang vọng cho cuộc Cách Mạng Pháp và chính
sách khủng bố: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Có 2 thời đại ‘khủng bố’,
nếu chúng ta có thể còn nhớ và xem xét. Một thời làm cái công việc sát nhân với
nhiệt huyết nóng bỏng, thời kia giết người trong máu lạnh vô cảm. Một thời kéo
dài chỉ trong vài tháng.Thời kia đã hiện hữu tới một ngàn năm. Một thời gây chết
chóc tới hàng chục ngàn người; thời kia lại gây thiệt hại cả trăm triệu. Nhưng
chúng ta luôn rùng mình rúng động ở những sự khủng khiếp của cái thời kỳ khủng
bố nhỏ bé hơn.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Dĩ nhiên, bất cứ sự phán xét nào, nói cho công bằng, là cuộc
Cách Mạng Pháp có ích lợi cho nhân loại hay không phải được coi là sâu sắc hơn
sự xét đoán của Twain. Một điều không thể nghi ngờ là 300,000 quý tộc và gìới
tu sĩ có lẽ đã xét đoán những năm tháng này là đầy thảm trạng ở mọi lãnh vực. Và
cũng như vậy với những người phải phụ thuộc vào những đặc quyền về công ăn việc
làm hay vào sự từ thiện của họ và cả những gia đình của bao nhiêu ngàn thanh
niên trẻ đã mất mạng quá sớm trong các trận chiến hay trong bệnh viện. Liệu họ
có chết một cách vô ích không? Có quá nhiều những tranh cãi về những kết quả của
cuộc Cách Mạng mà thực ra đã được giảm thiểu tới những phán xét cá nhân rằng liệu
nó có phải là một sự kiện tốt hay không.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Điều này thì không tương tự như đánh giá những kết quả của nó trong cái
thế giới mà người dân Pháp đã sống. Cái trải nghiệm 25 năm Cách Mạng và Đế Quốc
đã mang tính chất cách mạng như thế nào?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những trả lời cho các câu hỏi trên đi vào trọng tâm của những
chia rẽ quan trọng và sâu sắc trong số các sử gia. Hầu hết các sử gia tranh luận
rằng, cho dù tự chính cuộc Cách Mạng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>có
tốt hơn hay tệ hơn, thì cuộc Cách Mạng đã thay đổi sâu xa hầu hết mọi khía cạnh
cuộc sống<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tại Pháp. Tuy nhiên, vào những
thập niên trước đây, một số sử gia đã lập luận rằng những kết quả của nó thì rất
nhỏ nhoi về mặt thực sự thay đổi xã hội. Thí dụ, Franҫois Furet lý luận rằng bước
vào thế kỷ 19, xã hội Pháp vẫn giữ nguyên vẹn như dưới thời chế độ cũ. Vì vậy,
lý luận của ông cho rằng cho tới khi nước Pháp trải qua<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cuộc cách mạng kỹ nghệ riêng của nó vào những
năm 1830s, các khuôn mẫu làm việc và sinh hoạt thường ngày trong đời sống có lẽ
y<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>như thời trước Cách Mạng. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Chắc chắn, các sử gia trường phái ‘Minimalist’ (tối thiểu)
như vậy đồng ý với đối thủ của họ rằng trên cơ bản, đời sống chính trị Pháp đã
biến đổi. Lần đầu tiên, một đất nước to lớn và đông dân đã cải tổ theo các đường
lối dân chủ và cộng hòa. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ngay cả sự trở
lại với thể chế quân chủ năm 1814 cũng không thể đảo ngược sự thay đổi cách mạng
từ chế độ quân chủ tuyệt đối sang chính quyền đại diện lập hiến. Hơn nữa, kinh
nghiệm của những năm tháng tranh luận chính trị, những cuộc vận động bầu cử và
những quyền chính trị mới có nghĩa rằng ý tưởng về quyền công dân giờ đã biến đổi
sắc thái sâu xa. Những ý tưởng như thế đã được lan toả qua lời nói truyền miệng,
sách báo in ấn và hình ảnh biểu tượng, một phần của cái<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được diễn tả<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>như một cuộc cách mạng về ‘văn hoá chính trị.’ Những năm tháng tự do sau
1788 đã buông lỏng cho một sự tuôn tràn chữ nghĩa in ấn chưa từng xảy ra: hàng
trăm báo chí, có lẽ tới một ngàn vở kịch, nhiều ngàn bích chương và truyền đơn.
Nhưng cuộc cách mạng tư tưởng đó đã đi quá khỏi điều này, vì chất liệu in ấn
như vậy đã được kèm theo bởi một sự nở rộ nghệ thuật cách mạng quần chúng với
các hình thức điêu khắc gỗ, tranh in và tranh vẽ. Hàng triệu người đã trở nên
có thói quen suy đoán rằng bất cứ hình thức chính quyền nào cũng chỉ có thể
chính danh nếu nó đặt nền tảng trên một hình thức chủ quyền nhân dân nào đó.
Malcolm Crook đã đánh giá rằng khoảng 3 triệu<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>nam nhân đã can dự vào việc đầu phiếu trong suốt mười năm Cách Mạng. Quả
thực, đã có quá nhiều cuộc bầu cử và những phương thức bầu phiếu lòng vòng như
vậy đến nỗi người ta ngày càng mệt mỏi chán ngán. Hiến Pháp năm 1793 đã có điều
khoản bầu cử trực tiếp, nhưng điều khoản này không bao giờ được thực thi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Các sử gia cũng đồng ý về tầm quan trọng tư tưởng của cuộc
Cách Mạng. 25 năm biến động chính trị và sự chia rẽ đã để lại một di sản ký ức,
vừa đắng cay vừa ngọt ngào và một di sản những tư tưởng xung đột nhau mà chúng
vẫn kéo dài tới tận thời của chúng ta hôm nay. Cuộc Cách Mạng đã là một mảnh đất
gieo mầm cho các tư tưởng từ chủ nghĩa cộng sản tới chủ nghĩa quân chủ toàn trị
qua chủ nghĩa tự do lập hiến và dân chủ xã hội. Người dân Pháp vẫn giữ sự chia
rẽ về việc coi xem hệ thống chính trị nào tốt nhất có khả năng hoà hợp giữa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chủ quyền, tự do và bình đẳng. Liệu vị trí
lãnh đạo quốc gia nên là một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vị vua,
hoàng đế hay một ủy ban hành pháp được bầu chọn? Liệu 2 chữ “tự do” nên có ý
nghĩa các tự do về chính trị và dân sự hay cả tự do về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kinh tế (một nền kinh tế buôn bán tự do)? Và
‘sự bình đẳng’ nên được hiểu ra sao: bình đẳng trước pháp luật, về các quyền
chính trị, về vị thế trong xã hội, về phúc lợi kinh tế, về chủng tộc và cả về
giới tính chăng? Những câu hỏi như vậy đã là trọng tâm của những chia rẽ chính
trị và xã hội trong thời Cách Mạng. Chúng vẫn tồn tại chưa được giải quyết cho
đến ngày nay.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chẳng có tư tưởng nào
phát triển trong thời Cách Mạng có thể cho là mình đại diện cho quan điểm của
đa số người dân Pháp. Trong khi chủ nghĩa Bonapartism và chủ nghĩa Jacobinism
tuyên bố đặt căn bản trên chủ quyền nhân dân, cả hai đều mơ hồ về các hình thức
mà chính quyền dân chủ nên theo. Cái ký ức về Napoleon có lẽ đã gây ra một cái
bóng dài về một nhân vật đầy uy lực, người đã lấy lại trật tự và sự ổn định
nhưng với một cái giá của một nền cai trị quân phiệt và chiến tranh gần như
liên tục. Giai đoạn cai trị của Jacobins để lại sự lôi cuốn khi nhìn lại vì sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhấn mạnh của nó trên nền tảng dân chủ và bình
đẳng xã hội và nền quốc phòng đầy tính anh hùng trong những năm 1793-1794,
nhưng nó cũng gợi lên những hình ảnh tiêu cực của thời kỳ khủng bố và những
phương cách kiểm soát các tự do dân sự. Ở những khu vực phía Nam với dân số Tin
Lành đông đáng kể, sự chia rẽ chính trị chết người năm 1793-1795 đã thường theo
những chủ trương giáo phái, để lại một di sản hận thù mà vì thế đưa đến việc
người Tin Lành ủng hộ những phe đảng chính trị thế tục cánh tả. Một thế kỷ sau
đó, Jean Fontane, một công nhân lao động Tin Lành<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>miền quê xa xôi đến từ Anduze thuộc tỉnh Gard
đã nhớ lại rằng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Nếu đa số chúng tôi
theo Cộng Hòa, là nhờ ký ức của cuộc Cách Mạng tuyệt vời 1793 của chúng tôi, cuộc
Cách Mạng mà cha ông chúng tôi đã ghi khắc những nguyên tắc vẫn còn tồn tại
trong tâm khảm chúng tôi. Trên hết, chúng tôi là hậu duệ của cuộc Cách Mạng.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ngược lại, vẫn có một số đông những người mà ký ức của họ về
cuộc Cách Mạng gợi lên những hình ảnh tiêu cực về những chịu đựng và những trải
nghiệm hãi hùng. Nhiều nhà quý tộc theo tự do và số rất đông các linh mục quản
xứ đã hòa mình vào chung với tầng lớp thứ ba (dân thường) vào năm 1789 đã trải
nhgiệm một cơn ác mộng kéo dài khi Cách Mạng xóa bỏ các đặc quyền và vị thế quý
tộc và tạo những thay đổi làm rúng động Giáo Hội. Hầu hết các đại biểu thuộc
giáo sĩ đã đi đến Đại Hội Đồng năm 1789 với sự<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>phê bình cả chế độ quân chủ và các giám mục cấp trên của họ và nhiệt
tình tham dự vào một dự án tái sinh đất nước. Hy vọng của họ đã tan vỡ vì những
chương trình nghị sự cải tổ cấp tiến hơn đối với Giáo Hội, lên đến cực điểm
trong cái “Hiến Pháp Dân Sự dành cho Giới Giáo Sĩ.” Sự can dự của các giáo sĩ
không chịu tuyên thệ, dù tích cực hay <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chỉ
đồng loã, trong phong trào phản cách mạng và sự bôi nhọ và bài xích Thiên Chúa
Giáo tiếp theo trong thời kỳ khủng bố đã liên kết Giáo Hội với chế độ quân chủ
trong một tư tưởng về quyền bính của vua, một trong những phong trào chính trị
chính yếu tại Pháp trong suốt 150 năm kế tiếp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những ký ức về thời khủng bố và việc tổng động viên cùng với
chiến tranh đã hằn sâu vào trong tâm tưởng của từng cá nhân và mỗi cộng đồng. Tại
miền Tây, nơi cuộc nội chiến<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tại Vendée
đã lấy đi tới 400,000 mạng sống, đã có sự chối bỏ chung chủ nghĩa Cộng Hoà tới
cả thế kỷ hay hơn thế nữa. Thí dụ, tại ngôi làng Chanzeaux, nhà thờ được xây dựng
trên đống đổ nát của ngôi nhà thờ cũ trong những đặc tính thế kỷ 19 với những cửa
sổ tô màu có liệt kê danh sách tên tuổi những người chết năm 1793 và những hình
ảnh trực quan dạy cho những thế hệ của dân làng cho tới ngày nay rằng sự nổi dậy
là một trong những phương sách mà người dân quê ngoan đạo làm để bảo vệ những
linh mục yêu quý của họ. Tương tự, sự tìm thấy một đống to xương cốt tại Lucs-Vendée
bởi vị linh mục quản xứ năm 1860 là kết quả của một huyền thoại khác về
“Bethlehem của Vendée,” cho tới nay vẫn vững mạnh, mà theo đó đã có 564 phụ nữ,
107 trẻ em và rất nhiều đàn ông bị tàn sát chỉ trong một ngày 28 tháng Hai
1794. Vào năm 1804, thị trấn La Roche-sur-Yon đã từng bị quân đội Jacobins hủy
diệt vào năm 1794, đã được tái thiết với cái tên Napoleonville. Thị trấn được lệnh
mở ra 3 khoảng không mở rộng chính thức: cho thị trường, trước ngay trước khu
quận, và cho quân đội xem xét. Có lẽ không có tuyên bố nào tốt hơn cho những
giá trị nhấn mạnh tới viễn kiến của Napoleon về trật tự xã hội trong một nước
Pháp thời hậu Cách Mạng. Tuy nhiên, sự chinh phục khoảng không của ông đã không
thể bôi xóa những ký ức về cái vai trò trước đó<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>của nó ở trung tâm của cuộc nổi loạn Vendée. 200 năm sau, cuộc nổi dậy vẫn
giữ lại cái yếu tố trung tâm trong sự nhận dạng tập thể người dân miền Tây nước
Pháp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, bất cứ tầm quan trọng nào của những thay đổi này về
chính quyền, tư tưởng chính trị và những ký ức, trường phái ‘tối thiểu’ đã
tranh luận rằng những nhu cầu cho cuộc sống thường ngày đa phần tiếp tục không
thay đổi, đặc biệt các khuôn mẫu lao động, vị thế của người nghèo, sự bất bình
đẳng xã hội và vị thế thấp kém của phụ nữ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Thứ nhất, đại đa số người dân lao động tại thành phố và thôn
quê tiếp tục làm việc và vẫn duy trì những phương cách giống như trước 1789. Giống
như cha ông họ, hầu hết người dân Pháp<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">,</b>
hoặc làm chủ hay đi thuê mướn những mảnh đất nhỏ. Sự xóa bỏ loại thuế phí lãnh
chúa cuối cùng đạt được qua những cải tổ 1792-1793 và việc mua lại những mảnh đất
nhỏ của giáo hội và các tài sản của di dân đã giúp cho hàng triệu chủ đất nông
dân ở lại với đất đai của họ. Nước Pháp tiếp tục là một xã hội nông thôn với những
đơn vị nông trại nhỏ chủ yếu trên các hộ gia đình xử dụng các phương pháp và kỹ
thuật cổ điển làm phương tiện sản xuất chính yếu cho sự sống còn của họ. Ở những
khu vực thành thị cũng thế, hầu hết công việc đưọc làm trong các xưởng nhỏ, nơi
người chủ làm việc chung với 2 hay 3 tay thợ lành nghề và những người học việc.
Nhiều thập niên qua đi trước khi một thiểu số đáng kể những công nhân ăn lương
được thuê mướn trong những hãng xưởng to lớn cơ khí hoá, một hình thức bắt đầu
trở nên phổ biến tại những thành phố kỹ nghệ mới ở miền Bắc Anh Quốc.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Thứ hai, cho dù những kế hoạch lớn lao của chính quyền
Jacobins 1783-1794, sự nghèo khổ tiếp tục tạo nên một giai cấp thành thị và
thôn quê thấp kém lớn lao cứ làm tăng lên số lượng công nhân lao động cả thành
phố lẫn thôn quê bị thất nghiệp vào những thời điểm khủng hoảng. Tình thế của
người nghèo luôn luôn là đáng lo sợ, họ phụ thuộc vào trợ cấp đột xuất và thường
không thấm vào đâu từ nhà thờ, nhưng lại còn có những sự tệ hại hơn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào năm 1791, Hội Đồng Quốc Gia đã loại bỏ khả
năng của Giáo Hội làm từ thiện khi xoá bỏ các thuế thập phân của nhà thờ và cho
bán đi tài sản của Giáo Hội.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cái thực tiễn
tiếp theo mà chính quyền địa phương đơn giản đã không thể đương đầu với việc trợ
cấp người nghèo dẫn đến việc các chính quyền phải lập nên một loạt các kế hoạch
làm việc và những biện pháp trợ cấp tạm thời mà chúng luôn luôn chỉ nhỏ giọt và
chẳng bao giờ đầy đủ, được tài trợ bởi các chính quyền còn đang bận tâm với chiến
tranh. Sau 1794, tình trạng người nghèo trở nên vô cùng tuyệt vọng khi các chính
quyền bảo thủ từ bỏ chế độ kiểm soát giá cả và những biện pháp an sinh xã hội
Jacobins. Điều này trùng hợp với nhiều vụ mùa thất thu và những mùa đông khắc
nghiệt. Vào mùa Đông 1795-1796, dòng sông Seine đóng băng cứng ngắc và từng đàn
chó sói đói khát đi tìm mồi được tường thuật là đã chạy lang thang khắp đường
phố Paris trên những xác người nghèo khổ chết vì đói lạnh. Ngay cả khi Giáo Hội
Công Giáo được Napoleon hoàn trả lại vị trí cũ như một quốc giáo, giáo hội cũng
không bao giờ có trở lại những nguồn vật chất để cấp phát những nhu cầu của người
nghèo khổ, ngay cả trong sự giới hạn như thời trước năm 1789.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong số những người đầu tiên ủng hộ cuộc Cách Mạng, có lẽ tầng
lớp lao động thành thị đã hy sinh nhiều nhất và thu lợi ít nhất. Phe nhóm Sans-Culottes
tại Paris, Marseilles và những thành phố khác đã là xương sống của cuộc Cách Mạng,
nhưng họ chỉ có được rất ít lợi ích rõ rệt. Vào năm 1793, yêu sách của họ về việc
phân chia lại tài sản đã không đạt được kết quả. Ngược lại, một than phiền chính
yếu (đã <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bị loại bỏ)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong năm 1789 về loại thuế gián tiếp, lại được
đưa trở lại và các trạm thuế quan quanh các thành phố và thị trấn lại mọc lên
trở lại. Để chắc chắn, những thời khắc của quyền lực và hy vọng quần chúng đã để
lại những dấu ấn mạnh mẽ trong ký ức tập thể của con cháu những người
Sans-Culottes và những phần tử nông dân. Điều đó có thể biện giải rằng, ngay cả
như thế đối với người dân lao động, những ký ức của thời 1792-1794 đã là một
nguồn an ủi lạnh lùng cho những kỳ vọng không thành về sự thay đổi xã hội thực
sự. Con cháu của các nhà cấp tiến trong những năm 1790s đã phải chờ đợi nhiều
thập niên để những kỳ vọng như vậy trở nên thực tế: Chờ đến năm 1848 để có được
sự thực thi quyền phổ thông đầu phiếu cho toàn thể nam giới (phụ nữ mãi cho tới
1944); chờ đến 1864 cho quyền đình công và thêm 20 năm nữa cho quyền thành lập
công đoàn; chờ đến 1880s cho một nền giáo dục miễn phí, thế tục và bắt buộc và
cho đến tận thế kỷ XX cho một loại thuế lợi tức và các điều khoản an sinh xã hội
cho nguời bệnh tật, người già và người thất nghiệp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Thứ ba, Nước Pháp vẫn tồn tại là một xã hội bất bình đẳng và
có thứ bậc trật tự cổ xưa, ngay cả khi tình trạng thứ bậc mới thuộc về những
người giàu có hơn là danh tiếng gia đình được coi như thước đo tốt nhất cho
thành tích thân phận cá nnân. Nhiều trận xung đột trong thời kỳ Cách Mạng được
chiến đấu trên cái câu hỏi là “liệu ‘sự bình đẳng’ nên có ý nghĩa gì trong sự
thực thi?” Nhưng những cuộc vận động của phe Sans-Culottes và đám nông dân
nghèo khổ cho những biện pháp vững chắc để giảm thiểu sự bất bình đẳng về kinh
tế cuối cùng đã không thành tựu. Hiến Pháp 1793 là hiến pháp đầu tiên soạn thảo
những trách nhiệm công cộng cho an sinh xã hội và giáo dục, nhưng nó chẳng bao
giờ được thực thi một cách có hiệu quả.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tại các thuộc địa cũng thế, các thứ bậc về chủng tộc thời trước
Cách Mạng cũng được tái áp đặt với một miễn trừ. Vào tháng Giêng 1802, 12,000
quân Pháp đổ bộ lên St-Dominigue để áp đặt lại quyền kiểm soát thuộc địa. Sau 2
năm chiến đấu đẫm máu, quốc gia đen thời hậu thuộc địa Haiti lần đầu tiên ra đời.
Tuy nhiên ở những nơi khác, Napoleon đảo ngược lại sự xoá bỏ chế độ nô lệ của
Jacobins trong năm 1794 và vào năm 1802 tái giới thiệu “bộ luật đen” của thời
1685, bộ luật phủ nhận việc cho các nô lệ quyền xử dụng pháp luật và cho rằng
con cái họ cũng thuộc về tài sản của chủ nhân người nô lệ. Việc mua bán nô lệ
đã không bị xóa bỏ cho tới thời 1815-1818. Chính chế độ nô lệ còn mãi tới 1848.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hơn nữa, trong cái tầng lớp thứ bậc mới trên sự giàu có mà nó
thống trị đất nước sau 1799, hầu hết các quý tộc chế độ cũ tiếp tục là thành phần
ưu tú. Theo Donald Geer, 13,925 quý tộc đàn ông trên 12 tuổi đã di tản. Tổng cộng,
1,158 quý tộc nam nữ đã bị hành quyết trong thời khủng bố. Các sử gia giờ tranh
cãi rằng có lẽ chỉ có 125,000 quý tộc vào những năm 1780s, ít hơn nhiều so với
đánh giá trước đó. Kết quả là, gần như mỗi gia đình quý tộc đều chịu ảnh hưởng
trực tiếp qua sự di tản, bị giam giữ hay chết chóc.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cho dù thế, rõ ràng rằng cuộc Cách Mạng không
phải là một Holocaust của giới quý tộc. Những quý tộc mà họ biết lèo lái ra khỏi
được những phiền toái chính trị và giữ gìn nguyên vẹn tài sản đất đai trong cuộc
Cách Mạng có thể tiếp tục đóng một vai trò lãnh đạo kinh tế và chính trị vào thế
kỷ 19. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong số 281 người được Napoleon
đề cử làm trưởng ngành để quản trị các vùng miền, 41% đến từ các gia đình quý tộc
cũ. Vào năm 1839, 2/3 trong số 387 người giàu nhất nước Pháp là quý tộc, và mãi
cho đến 1846, 25% các đại biểu quốc hội là quý tộc từ các gia đình chế độ cũ. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vào ngày 28 Pluviôse
năm Vlll (16 tháng Hai 1800), chỉ ba ngày sau khi chiếm được quyền lực, Napoleon
đã ban hành một sắc lệnh quản trị mới mà nó có hiệu quả hạ thấp chính quyền địa
phương thành chính quyền bù nhìn. Từ đó, các hội đồng tự giới hạn mình trong việc
quản lý tài chánh và tài nguyên công cộng ở trong phạm vi một phương thức cứng
nhắc về quản trị. Các viên thị trưởng và phó thị trưởng của các thị trấn có trên
5000 dân số sẽ được chính viên tổng tài thứ nhất trực tiếp đề cử, trong khi những
nơi khác sẽ do các quận trưởng chỉ định. Theo cách này, các quận trưởng có được
quyền lực của những vị quản đốc thời tiền Cách Mạng, và những hội đồng địa
phương đã được bầu chọn trong 20 năm với đủ tiêu chuẩn tài sản bị coi như ít
dân chủ và tự do hơn trước đó. Các quan tòa, một lần nữa, cũng được đề cử hơn là
do bầu chọn. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cuối cùng, các sử gia trường phái “tối thiểu” tranh luận rằng
thân phận thấp kém của phụ nữ xem ra ít thay đổi hay có khi còn bảo thủ hơn. Phụ
nữ luôn luôn là một phần quan trọng của nền kinh tế mỏng manh của gia đình và
như vậy, họ đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đem vào một sức mạnh lạ
thường và hy vọng vào những năm đầu Cách Mạng. Nhưng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>phụ
nữ, họ xem ra chẳng gặt hái được bao nhiêu lợi lộc, ngoài cái quyền<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thừa hường bình đẳng với anh em ruột của họ
và để ký những hợp đồng hợp pháp, nếu họ kết hôn và tồn tại trên đất nước. Các
luật lệ về ly hôn 1792 được chừng khoảng 30,000 phụ nữ xử dụng đã bị Napoleon cắt
giảm tối đa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào năm 1804 và cuối cùng
hoàn toàn bãi bỏ năm 1816. Mặc dù những cuộc vận động đầy nhiệt huyết của các
phong trào nữ quyền cá nhân vào những năm đầu Cách Mạng, sự can thiệp lập
đi lập lại của các phụ nữ lao động trong những hành động tập thể tại Paris và sự
có mặt của họ tại các câu lạc bộ và các hiệp hội, đại đa số các nhà chính trị
thuộc bất cứ dạng nào đều chống đối lại các quyền chính trị của phụ nữ. Trong
thời kỳ khủng bố, tờ báo của chính quyền “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">La
Feuille du Salut Public” </i>đã hỏi: <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“ Hỡi quý bà! Quý vị có
mong ước được là người theo Cộng Hòa hay không? Yêu mến, tuân thủ và dạy dỗ luật
pháp mà nhăc nhở chồng con quý vị thực hành những quyền này…Đừng bao giờ đi
theo những nhóm hội quần chúng với mơ ước nói này nói nọ.”<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Quả thực, sức mạnh của phụ nữ đấu tranh chính trị được đánh
giá qua những cuộc tấn công thường xuyên vào họ. Các nhà chính trị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tính từ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>những kẻ bảo hoàng đến Napoleon có lẽ cũng đồng ý với Jacobin Amar thuộc
Ủy Ban Bảo An Thường Trực, người đã chứng tỏ sự cấm đoán của Nghị Viện đối với tổ
chức phụ nữ vũ trang có tên “Các Nữ Công Dân Cộng Hoà Cách Mạng” ngày 30 tháng
Mười 1793 khi miêu tả đàn ông như sau<i style="mso-bidi-font-style: normal;">:”
Đàn ông thì mạnh mẽ, cường tráng, được sinh ra với năng lực lớn lao, gan dạ và dũng
cảm, thích hợp cho các công việc đồng áng, thương mại, hàng hải, du hành và chiến
tranh. Chỉ mình anh ta dường như thích hợp cho các tư tưởng nghiêm trọng và sâu
sắc. Phụ nữ thì không thích hợp cho những tư tưởng tiến bộ và những phản ánh
nghiêm trọng, thường phô ra những sai sót và sự hứng khởi mà nó có thể là thảm
kịch cho đời sống công cộng.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những mơ hồ trong thái độ của đàn ông đối với phụ nữ, rút ra
từ những giả thiết đã ăn sâu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vào đầu họ
về bản chất của phụ nữ, cũng có chứng cớ rõ rệt trong cái biểu tượng học cách mạng:
cái hình ảnh Đức Mẹ Đồng Trinh được chế độ cũ bảo vệ, giờ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã nhường chỗ cho hình ảnh của Marianne người
nữ Cộng Hòa với bộ y phục cổ điển và chiếc mũ tự do, nhưng vẫn chỉ là một biểu
tượng phụ nữ coi có vẻ cũng được bảo vệ nhưng thụ động so với cánh đàn ông tích
cực. Lynn Hunt lại lập luận rằng, mặc cho (hay bởi vì) sự thách thức chính trị
của phụ nữ cấp tiến, sự chuyển biến từ thể chế quân chủ tuyệt đối mà tất cả đều
là thần dân của vua, sang thể chế Cộng Hoà anh em của các nam công dân quả thực
đã làm vững mạnh cho cái vị thế chính trị phụ thuộc của phụ nữ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hàm ý trong quan điểm
của các nhà theo trường phái ”tối thiểu” về tầm quan trọng của cuộc Cách Mạng
là một số thay đổi ít ỏi mà Cách Mạng đã làm cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nền chính trị và xã hội nước Pháp đơn giản là
chẳng đáng giá bao nhiêu. Cái di sản chết người của cuộc Cách Mạng, theo Simon
Schama là sự tin chắc ngây thơ và bạo động mà nó đã nối kết sự bất mãn xã hội
vào với sự thay đổi chính trị. Cái lỗi lầm lớn nhất của vua Louis XVl là đã yêu
cầu quần chúng dâng sớ tấu trình khiếu nại về những bất bình của họ ở cái thời
điểm đói kém và bất ổn chính trị. Từ xuất điểm đó, cuộc Cách Mạng đã bị phán xét
tự hủy hoại từ những kỳ vọng quá cao. Đối với Schama, chỉ có mỗi sự thay đổi
chính trị có ý nghĩa là cái chết của những nạn nhân vô tội dưới bàn tay của đám
đông ngu dốt và tàn nhẫn vô đạo đức.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những sử gia khác, chẳng
hạn như Albert Soboul và Gwynne Lewis, đã lập luận rằng cuộc Cách Mạng đã biển
đổi sâu xa. Trong khi họ thừa nhận rằng có những nối tiếp quan trọng trong xã hội
Pháp, họ lại nhất quyết rằng phái “tối thiểu” đã bỏ qua những kết quả quan trọng
khác. Đối với Soboul, nhận thức của phái “tối thiểu” phát sinh từ những thù
ghét chính trị đối với những khả năng của sự chuyển biến Cách Mạng: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Những cố gắng vô ích để chối bỏ cuộc Cách Mạng
Pháp, một thực tế lịch sử, là một tiền lệ nguy hiểm</i>.” Theo Soboul, Cuộc
Cách Mạng đã hoàn tất cách mạng một cách sâu xa trong cả những mục tiêu ngắn hạn
và dài hạn của nó: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Một cuộc cách mạng tư
sản cơ bản, một sự xoá bỏ hệ thống phong kiến và chế độ lãnh chúa cũ không
khoan nhượng đã làm cho nó thành điểm xuất phát của xã hội tư bản và hệ thống
dân chủ đại diện trong lịch sử nước Pháp.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những sử gia “tối ưu”
này tranh cãi rằng cuộc Cách Mạng là một chiến thắng cho giới tư sản và cho giới
nông gia làm chủ đất. Hơn nữa, cuộc Cách Mạng đã biến đổi những kiến trúc cơ cấu
của nước Pháp, quả thực thành một nước Pháp với ý nghĩa riêng biệt của nó. Nó
cũng dẫn đến những thay đổi lâu dài về bản chất của Giáo Hội và của gia đình.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cuộc Cách Mạng đại diện
cho một sự thay đổi nhanh chóng trong những cấu trúc về văn hoá và cơ chế của sự
nhận dạng. Nước Pháp 1789 là một xã hội mà trong đó sự trung thành chính của
người dân đặt để vào từng vùng miền riêng biệt của họ. Nước Pháp đã từng chỉ
đoàn kết bởi lời tuyên bố của nhà vua rằng đây là lãnh thổ của vương triều và mọi
người là thần dân của ông. Hầu hết người dân đã không xử dụng ngôn ngữ Pháp
trong đời sống thường ngày và họ trông cậy vào những thành phần trưởng giả ưu
tú tại các thủ phủ vùng miền như Toulouse, Reunes và Grenoble để bảo vệ họ chống
lại những tuyên bố tăng thuế má và sự trưng dụng của nhà nước quân chủ. Sức mạnh
của sự trung thành địa phương được củng cố qua việc thực thi kinh tế mà nó tìm
cách thoả mãn những nhu cầu của các hộ gia đình và sản phẩm trao đổi chính yếu
trong phạm vi các thị trường địa phương. Kể từ thế kỷ 12, cái giá mà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vương triều phải trả để thiết lập sự kiểm
soát lãnh thổ trên toàn nước Pháp là phải chấp nhận một sự chắp vá vùng miền và
những đặc quyền địa phương, những miễn trừ và quyền hạn. Vào thời buổi cận kề
Cách Mạng, mọi khía cạnh cơ cấu của đời sống công cộng, trong sự quản trị, thói
quen, đo đạc, luật lệ, thuế khoá và Giáo Hội, đều vẫn còn được đánh dấu bởi những
miễn trừ và đặc quyền ưu tiên. Không chỉ đó là giới tu sĩ, Quý Tộc và những bộ
phận tập thể chắc chắn như các tập đoàn được đặc quyền trong luật pháp và thuế
má, nhưng các vùng miền cũng có những luật lệ riêng, một mức độ tự quản trị, những
mức độ thuế và những hệ thống tiền tệ, cân đo đong đếm riêng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong giai đoạn
1789-1791, Cách Mạng đã thay đổi mọi khía cạnh về cơ cấu và đời sống công cộng
theo các nguyên tắc hợp lý, đồng nhất và hữu hiệu. Để củng cố sự cải tổ rộng khắp
này là một hệ thống quản trị gồm các tỉnh, quận, tổng và xã ấp. 83 tỉnh này (giờ
thành 96) từ đó được quản trị chính xác theo cùng một cách; tất cả đều có một cấu
trúc về trách nhiệm, nhân sự và quyền lực tương tự. Ranh giới của các giáo phận
trùng hợp với biên giới của tỉnh và các nhà thờ chánh tòa luôn luôn phải tọa lạc
tại các thủ phủ của tỉnh. Sự đồng nhất của các kiến trúc quản trị cũng được phản
ánh qua việc áp đặt một hệ thống cân đo đong đếm và hệ thống tiền tệ đặt căn bản
trên sự đo lường thập phân mới. Thí dụ, tỉnh Lot-et-Garonne ở miền Tây Nam bao
phủ một khu vực mà trước 1789 đã có tới 65 cách đo chiều dài và 26 cách đo trọng
lượng khác nhau, giờ gộp lại chỉ còn một cách đo lường quốc gia đồng nhất. Những
lợi ích rõ rệt cho kinh doanh và thương mại được nhấn mạnh qua việc xóa bỏ loại
lệ phí qua trạm <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thu phải trả cho các thị
trấn, cho các quý tộc và các thuế quan nội bộ. Thí dụ trước 1789,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một thương buôn mang một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lô hàng gỗ từ Lorraine tới Sète trên Địa
Trung Hải đã phải đi ngang qua 34 trạm thu phí riêng rẽ trong 21 nơi khác nhau.
Từ đó, chính quyền đã ra luật trên căn bản mậu dịch tự do trong phạm vi thị trường
quốc gia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Kể từ 1789, tất cả mọi
công dân Pháp bất kể xuất thân xã hội và nơi cư ngụ đều được xét xử theo một bộ
luật duy nhất và cùng đóng một hệ thống thuế tỷ lệ bắt buộc tuỳ theo tài sản, đặc
biệt với tài sản đất đai. Đây là ý nghĩa then chốt của tình “huynh đệ” và sự
“đoàn kết quốc gia.” Những năm tháng Cách Mạng và Đế Quốc đã làm tăng cường độ
thống nhất quản trị của nước Pháp, được duy trì bởi một nền văn hoá chính trị mới
và sự chào mừng các anh hùng quốc gia kể từ đời xưa cho đến chính trong cuộc đấu
tranh Cách Mạng. Cuộc Cách Mạng không những chỉ là một khúc quanh lịch sử trong
việc thống nhất các cơ cấu nhà nước, mà lần đầu tiên trong đời,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhà nước cũng được hiểu như đại diện của một
thực thể đa cảm hơn, đó là “Quốc Gia”, đặt nền tảng trên quyền công dân.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chính vì lý do này mà cuộc Cách Mạng Pháp thường
được các sử gia coi như mảnh đất gieo mầm cho chủ nghĩa quốc gia hiện đại, một
tỷ dụ cổ điển của khái niệm “cộng đồng tưởng tượng” của Benedict Anderson như một
nền tảng của sự nhận dạng quốc gia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Sự đoàn kết quôc gia
không chỉ đạt được qua cái giá của những thứ bậc xã hội đặc quyền, những nghề
nghiệp và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những phân hoá địa phương,
nhưng nó cũng giả thiết rằng mọi cá nhân, bây giờ trước tiên và trên hết đều là
công dân Pháp, là thành viên của một quốc gia mới. Trước 1789, hình thức chính
yếu của sự tái phân phối của cải hay khai thác phần dư thừa là sự chi trả cho
“cống nộp” hay “lợi nhuận” của đủ mọi hình thức cho nhà nước, Giáo Hội và các
lãnh chúa, trong các loại thuế má, lệ phí hay thuế thập phân. Đến năm 1800, những
yêu sách về các thứ bậc đặc quyền đã bị mất không thể lấy lại, lúc này tài sản
được nhà nước để dành riêng cho những nhà sản xuất ra chúng qua những cấu trúc
kinh tế (cho thuê mướn, tung ra thị trường<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>và làm công). Theo lập luận của Eric Wolf, bây giờ nhà nước có thể một
mình trưng thu các loại thuế khóa, con người và sự tuân thủ, biểu lộ ra cái quyền
lực ngày càng tăng và ưu thế của nhà nước như một cơ chế kiểm soát xã hội.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cái uy quyền xúc cảm của
nhà nước/quốc gia thường dẫn dắt những nhà Cách Mạng tại Paris tuyên bố rằng chỉ
có tiếng Pháp mới là “ngôn ngữ của tự do” và các ngôn ngữ thiểu số chỉ là một
phần của chế độ cũ xưa mà nó đã bị lật đổ. Thực ra, thái độ quần chúng đối với
cuộc Cách Mạng trong số các sắc tộc thiểu số nhưng cộng lại làm nên thành phần
đa số dân chúng thay đổi đa dạng từ nhiệt tình ủng hộ tới thù ghét thậm tệ
qua<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thời gian và nơi chốn. Nhưng Cách Mạng
và Đế quốc khắp nơi đã có một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự va chạm
sâu xa về nhân dạng tập thể, về sự “Pháp hoá” các công dân của một xã hội mới,
vừa vì sự tham gia các cuộc bầu cử và trưng cầu dân ý trong phạm vi bối cảnh đất
nước, vừa bởi vì, trong những năm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chiến
tranh Cách Mạng, hàng triệu người trẻ đã bị trưng binh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>để chiến đấu cho Tổ Quốc, cho sự an toàn của
cuộc Cách Mạng và nền Cộng Hòa. Trong năm Cách Mạng thứ Ba, viên tuớng Kléber
đã mời gọi đồng hương Alsacien của ông tên Ney theo ông vào quân đội “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Để<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>tôi có thể nói chuyện ngay với một ai đó hiểu ngôn ngữ của tôi</i>.”
Chính Napoleon người không thực sự thoải mái với tiếng Pháp, có lẽ cũng đã có ý
tưởng đó trong đầu khi ông dường như lý sự (cùn): “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hãy cứ để những con người dũng cảm này giữ thổ ngữ Alsacien của họ, họ
vẫn luôn luôn phải chiến đấu trong tiếng Pháp.”</i><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong hồi ức của mình,
nhà quý tộc Calatan nổi tiếng Jauberg de Passa đã hồi tưởng lại những năm tháng
trưóc 1789: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tôi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã hoàn toàn chẳng biết gì về tiếng Pháp và
chỉ có chút ít tò mò về nó.”</i> Hai người thân của Jaubert đã bị hành quyết với
tội danh cộng tác với quân Tây Ban Nha trong những năm 1793-1794. Lúc này vào
năm 1830, ông ta viết hồi ký của mình bằng tiếng Pháp hoàn hảo. Dù có hay không
có các diễn giả nói ngôn ngữ sắc tộc thiểu số nhiệt tình hay thù ghét với sự
thay đổi cách mạng, những năm sau 1789 đã có sự tăng tốc tiến trình Pháp hoá, theo
đó người ta nhận thức mình như những công dân của đất nước Pháp cũng như dân
các xứ Breton, Catalan hay Basque. Tuy nhiên, sự thay đổi tự nhận dạng mình này
không nên được phóng đại quá mức. Thứ “nhận dạng đôi” này bị giới hạn
trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>một sự chấp nhận các cơ cấu nhà nước
và trong ngữ pháp của một nền chính trị Pháp mới.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Có rất ít bằng chứng rằng các nền văn hóa quần
chúng và các ngôn ngữ thiểu số vì vậy mà bị soi mòn. Tiếng Pháp vẫn tồn tại như
ngôn ngữ thường ngày của một thiểu số dân chúng, và nước Pháp như là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mảnh đất có sự đa dạng lớn lao về văn hoá và
ngôn ngữ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trung lập với nhận thức
của trường phái “tối thiểu” về tầm quan trọng của cuộc Cách Mạng là lý luận rằng,
như một chiến thắng của giới nông gia làm chủ đất và bởi vì nhiều thập niên bị
mất mát trong ngành ngoại thương do chiến tranh kéo dài, những năm tháng này đã
thực sự làm trì hoãn sự phát triển chủ nghĩa tư bản hay nền kinh tế thị trường.
Tương tự, người ta có thể tranh luận rằng nhiều người trong số những nhà tư sản<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mà Soboul coi là những kẻ thắng cuộc trong cuộc
Cách Mạng, thực ra đã phải chịu khổ cực trong đó.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Chắc chắn đã có nhiều
tay tư sản mà cuộc Cách Mạng và thời Đế Quốc đã chịu đựng những giai đoạn khó
khăn về kinh tế. Điều này đặc biệt trong trường hợp các thị trấn lớn thuộc bờ
biển nơi mà<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những bất trắc do chiến
tranh và những sự phong toả gây nên cùng với sự xóa bỏ chế độ nô lệ 1794- 1802
đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đánh động mạnh vào ngành ngoại
thương: Vào 1815, ngành ngoại thương Pháp chỉ bằng phân nửa khối lượng năm 1789
và đã không lấy lại được mức độ thời tiền Cách Mạng cho tới 1830.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Giữa 1790 và 1806, sự suy giảm của mậu dịch
đã làm cho dân số của thành phố Marseilles giảm sút từ 120,000 xuống còn
99,000, Nantes từ 90,000 xuống 77,000 và Bordeaux từ 110,000 xuống 92,000. Tại
vùng Languedoc, các thị trấn sản xuất vải sợi Lodève, Carcassonne và Sommières
vào những năm 1780s đã ở trong cơn khủng hoảng, phần lớn vì sự tranh đua kỹ nghệ
của người Anh và những thập niên chiến tranh chỉ cung cấp những lúc tạm ngưng nhờ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tiếp liệu quân đội trước khi đi xuống vĩnh viễn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, mặc cho những
khó khăn kinh tế mà các doanh nhân và thương buôn tại các thị trấn đó cảm thấy,
lại có những chỗ khác nơi các kỹ nghệ bông vải, sắt và than được kích thích
trong thời của Napoleon qua vai trò của Pháp trong hệ thống lục địa và qua sự bảo
hộ từ những hàng nhập cảng của Anh. Một trong đó là cái thị trấn Elbeuf làm vải
sợi nhỏ bé ở vùng Norman. Tại đây, giới tư bản ngành sản xuất chế biến đã khá
rành rẽ về những trách cứ trong những tấu trình khiếu nại của họ năm 1789, đã
tuôn hàng ra chống lại sự quản trị yếu kém về tài chánh, về những kiềm chế, những
chướng ngại vật đối với thương nghiệp này: những rào cản tới trung tâm của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vương quốc, những cản trở<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không dứt đối với sự luân lưu hàng hóa, những
đại diện của kỹ nghệ sản xuất và các văn phòng thương mại hoàn toàn bị<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bỏ qua và khinh bỉ, một sự thờ ơ của chính
quyền đối với ngành chế tạo sản xuất.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Sự thờ ơ mà nó gây nhức
nhối cho những con người này liên quan tới hiệp ước tự do mậu dịch năm 1786 ký
với Anh Quốc mà nó phô bày ra một sự tranh đua rẻ rúng. Sau 1789, những ngành kỹ
nghệ phôi thai này đã đạt được mục tiêu của họ, bao gồm sự công nhận mới về tầm
quan trọng của riêng họ: Vào năm Cách Mạng thứ V, lần đầu tiên trong đời, họ được
hỏi ý kiến về một số các hiệp ước thương mại, và đến năm Cách Mạng lX, vai trò
tham vấn của Phòng Thương Mại được chính thức thiết lập. Trong khi Elbeuf cảm
thấy gánh nặng lớn lao của việc phong tỏa mậu dịch và thiếu thốn thực phẩm, những
thập niên sau 1789 đánh dấu một giai đoạn của sự cơ giới hoá và tập trung của kỹ
nghệ vải sợi tại thị trấn hơn là các công việc rải rác tại thôn quê. Vào 1815,
dân số đã gia tăng khoảng 50% và con số các doanh nghiệp tăng gấp đôi. Quyền lực
chính trị lúc này đã hoàn toàn tập trung vào tay các nhà sản xuất chế tạo địa
phương.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Bản chất của chủ nghĩa
tư bản là sự sản xuất theo chiều hướng thị trường do các doanh nhân lớn nhỏ
trong thị trấn và ngoài thôn quê để kiếm lợi nhuận. Ngay cả cho dù nhiều doanh
nhân, đặc biệt ở tại các hải cảng, đã thực sự chịu đau khổ trong thời Cách Mạng,
thì trong một cảm giác chung, những thay đổi căn bản đối với bản chất của nền
kinh tế Pháp đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhờ cuộc Cách Mạng mà được
tăng tốc, những thay đổi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>này đã làm dễ
dàng cho các việc thực hiện tư bản. Từ 1789, đã có một loạt các thay đổi về cơ
cấu, luật pháp và xã hội tạo nên một môi trường mà trong đó nền kỹ nghệ và nông
nghiệp tư bản có thể phát triển. Đạo luật doanh nghiệp và mậu dịch tự do của
Cách Mạng đã bảo đảm rằng các nhà sản xuất chế tạo, các chủ nông trại và các
thương buôn có thể tự mình ký thác vào sự vững chắc của kinh tế thị trường
trong nhận thức rằng họ có thể trao đổi buôn bán mà không có những chướng ngại
vật của thuế quan nội bộ và phí qua trạm, những hệ thống đo lường khác nhau và
một bộ luật đầy đủ. Vị thế của các chủ nhân được vững mạnh qua bộ luật La
Chapelier tháng Sáu 1791 đặt ra ngoài vòng pháp luật tất cả các nghiệp đoàn và
sự tái ban hành cuốn sổ “livret” của Napoleon, một hành động của chế độ cũ đòi
hỏi công nhân phải giữ một cuốn sổ nhỏ ghi rõ các chi tiết về hồ sơ lao động và
hạnh kiểm của họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Sự thay đổi kinh tế ở
vùng quê cũng có thể được gia tăng qua việc bán đất. Nghiên cứu biến cố xã hội
lâu dài như việc bán hàng trong thời Cách Mạng tồn tại từng phần, nhưng không
có câu hỏi nào có ý nghĩa quan trọng trong hầu hết các khu vực. Có một sự đánh
giá đã có<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khoảng chừng 20% đất đai đổi
chủ do kết quả của việc sung công tài sản của Giáo Hội và những người di tản.
Thí dụ, trong năm 1786, gia đình Thomassin tại Puiseux-Pontoise (phía Bắc
Menucourt) làm chủ 3.86 mẫu đất và thuê mướn 180 mẫu nữa từ lãnh chúa hầu tước
Giradin. Sau đó họ đã mua một số lượng lớn tài sản quốc hữu hóa được chiếm từ
tu viện St-Martin-de-pontoise, dòng nữ tu bác ái (Sisters of Charity, và 8 mảnh
đất khác<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuộc các chủ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhân trong quản trị Giáo Hội trong thời Cách
Mạng: Vào thời điểm 1822, họ làm chủ 150.64 mẫu, 27.5% đất đai ở trong xã, bao
gồm đa số là tài sản của viên hầu tước. Số đất này được xử dụng cho việc trồng
lúa thương mại và cuối cùng trồng củ cải đường và nhà máy sản xuất đường.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Đặc biệt đất đai của
Giáo Hội luôn luôn thuộc loại chất lượng tốt số một được bán ra với những mảnh
đất to lớn qua đấu giá hay do các tay tư sản thành thị và thôn quê thu mua, nhiều
người là các nhà quý tộc, với vốn liếng vì vậy cứ mở mang hơn những phần sở hữu
từ trước. Thí dụ ở tại Angers và chung quanh đó, những tài sản giáo hội rộng lớn
được đấu giá trong ngày sớm nhất có thể, và giới tư sản địa phương nhiệt tình
đã trả <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cao hơn 40% trị giá ước lượng của
nó. Hơn nữa, trong khi hầu hết các quý tộc giữ nguyên vẹn số đất đai của họ
(Robert Forster đánh giá rằng khoảng 1/5 số lượng tài sản của quý tộc bị chiếm đoạt
và đem bán), phương pháp khai thác đất đai của họ cần thiết phải thay đổi nền tảng.
Sự xoá bỏ lần cuối cùng các thuế phí phong kiến của chế độ cũ năm 1793 hàm ý rằng
từ đây, lợi tức của giới qúy tộc có từ tài sản sẽ đặt cơ bản trên tiền thuê mướn
đánh trên những người đi thuê đất và những người trồng trọt chia phần lợi tức
hay trên sự khai thác trực tiếp các tài sản quý tộc từ các tay quản lý nông trại
thuê mướn công nhân. Căn bản của tài sản thôn quê bây giờ là sự xử dụng hữu hiệu
các nguồn tài nguyên đất đai hơn là việc kiểm soát từng mỗi con người.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những người nông dân sở
hữu mảnh đất của họ thuộc thành phần trong số những người hưởng lợi trực tiếp
và đáng kể nhất của cuộc Cách Mạng. Sau sự xóa bỏ thuế khoá thời phong kiến và
thuế thập phân của Giáo Hội, mà 2 loại thuế phí này thường được chi trả bằng
ngũ cốc, các chủ trại ở vị thế tốt hơn để tập trung vào việc xử dụng đất trong
những mục đích sản xuất hữu hiệu nhất. Thí dụ, ở vùng quê quanh Bayeux, vùng đất
nặng nề ẩm ướt được nhanh chóng chuyển hoá thảnh đồng cỏ nuôi gia súc một khi
Giáo Hội ngưng việc buộc phải nộp thuế bằng ngũ cốc. Tại Gabian, tài sản nông
dân sở hữu tăng cường việc trồng các vườn nho vào trong những cánh đồng trước
đó được dùng để trồng ngũ cốc. Nhờ kết quả bán đất đai, số lượng tài sản nông
dân sở hữu tăng từ 1/3 lên 2/5 tổng số đất đai của Pháp (thí dụ, từ 31 lên 42%
tại tỉnh Nord theo nghiên cứu của George Lefebvre), và không còn phải trả các
phần thuế lãnh chúa và thuế thập phân. Sức nặng của những yêu sách như vậy thường
thay đổi đa dạng vô cùng, nhưng một sức nặng từ 20 tới 25% sản phẩm của các nhà
sở hữu nông dân (đó là chưa kể đến các công vụ phải đóng góp, những độc quyền của
lãnh chúa và những thứ phải chi trả bất thường khác) là rất thông thường bên
ngoài phía Tây nước Pháp. Bây giờ các nhà sản xuất lấy lại được cái phần dư của
sản phẩm họ làm ra mà nó thường được tiêu thụ trực tiếp bởi số dân chúng giờ được
sống tốt hơn: Vào năm 1792, chỉ có một trong 7 người được tuyển mộ vào quân đội
tại ngôi làng miền núi Pont-de-Monvert có chiều cao 1.6 mét hay hơn. Đến năm
1830, đó là chiều cao trung bình của tuổi trưng binh.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Sự cải tổ và các cuộc chiến tranh trong thời kỳ
Cách Mạng đã có những hiệu quả khác biệt đối với nền kinh tế thôn quê xa xôi. Tại
vùng cực Bắc của đất nước, Montagny và vùng Cambrésis, thời kỳ này chứng kiến sự
sụp đổ của nền kỹ nghệ vải sợi vùng xa. Hiệp ước tự do mậu dịch với Anh Quốc
vào 1786<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã là một cú đánh thẳng vào kỹ
nghệ vải sợi, bây giờ các cuộc chiến tranh cách mạng và đế quốc tranh giành ảnh
hưởng 1792-1815 cứ lướt qua quét lại trong vùng đã phá hủy thị trường buôn bán
vải vóc. Khi những mảnh đất nhà thờ rộng lớn được bán đi như tài sản quốc gia
sau năm 1790, những thương buôn dệt vải chạy bổ tới mua như là một cách thoát
ra khỏi nền kỹ nghệ đang sụp đổ. Kết quả là vào năm 1815, vùng thôn quê một lần
nữa trở lại trạng thái quê mùa như hàng trăm năm trước và một nền kỹ nghệ vải sợi
tái xây dựng là trọng tâm của các thị trấn. Ngược lại, ở vùng tỉnh phía Nam
Aude,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự chấm dứt các yêu sách của lãnh
chúa và giáo hội đi đôi với sự sụp đổ của kỹ nghệ vải sợi, đã khuyến khích nông
dân chuyển đổi sang trồng vườn nho như một sự thu hoạch lợi nhuận. Trong suốt
30 năm sau năm 1789, những đánh giá do các thị trưởng cung cấp cho rằng cái khu
vực trồng vườn nho trong tỉnh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã tăng diện
tích 75%, từ 29,300 lên đến 51,000 mẫu.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Khối lượng rượu sản xuất đã tăng gấp ba lần lên tới 900,000 tấn rượu
trong những năm này.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cuộc cách mạng vườn
nho đầu tiên từ “hạ tầng cơ sở” này là bằng chứng quan trọng cho cuộc tranh luận
đang diễn tiến về phạm vi và tính chất của sự thay đổi kinh tế mà cuộc Cách Mạng
đã làm nên. Nhắc lại câu tuyên bố nổi tiếng của Georges Lefebvre rằng giới nông
dân “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">đã hủy diệt chế độ phong kiến, nhưng
đã làm vững mạnh cái cấu trúc nông nghiệp của nước Pháp</i>”, Peter Jones đã kết
luận rằng: “kẻ cực nghèo, đó là những nông dân không miếng đất cắm dùi, gần như
luôn luôn đòi hỏi sự trả lại hoàn toàn những quyền lợi tập thể hay Cách Mạng đã
làm tăng cái sức nặng chết người hay lãnh vực sống còn của kinh tế vùng quê xa
xôi.” Sự lúng túng vụng về của cái cách biện luận như vậy thật hiển nhiên cho một
sự phân tích của Marxist về cuộc Cách Mạng như một thời khắc quyết định trong sự
chuyển biến từ chủ nghĩa phong kiến sang chủ nghĩa tư bản.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Chắc chắn có nhiều bằng
chứng về những phần nghèo nhất của các cộng đồng vùng quê xa xôi bám lấy quyền
lợi tập thể như một trái độn chống lại sự bần cùng. Tuy nhiên, sử gia người Nga
Anatoli Ado đã biện luận rằng những kiềm chế vào việc chuyển đổi nhanh chóng
hơn đối với chủ nghĩa tư bản nông nghiệp thời hậu Cách Mạng Pháp không hẳn đến
từ sự trì trệ cố thủ của các chủ trại nông dân nhỏ nhưng từ sự tồn tại của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những người thuê mướn đất đai rộng lớn đã
thuê mướn giới hạn trong các hợp đồng ngắn hạn hay những người<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sản xuất ăn chia. Chắc chắn, trong một số khu
vực cận kề với các thành phố hay có phương tiện chuyên chở vận tải tốt, sự duy
trì tập quán chia lời sản phẩm đã làm gia tăng phần dư thừa an toàn cho các nông
dân thuê các lô đất trung bình và rộng lớn và làm thuận lợi cho dự tính về những
may rủi của việc chuyên môn hoá thị trường. Cũng trong đường lối này, cuộc Cách
Mạng có lẽ đã tăng tốc sự mở mang chủ nghĩa tư bản tại vùng quê.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Không phải tất cả mọi
khu vực có dân số miền quê đã hưởng lợi đồng đều.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Napoleon có thể đã vẽ ra sự ủng hộ sâu rộng từ
những người đánh giá cao sự áp đặt thứ bậc xã hội và sự bảo đảm những thành quả
cách mạng. Thí dụ, gia đình Chartier tại Gonesse ngay phía Bắc Paris là nông
gia thuê đất, nhưng đã lợi dụng sự bán đất đai nhà thờ năm 1791 để mua một lô đất
rộng lớn. Một người trong họ Chartier trở thành thị trưởng năm 1802, bắt đầu một
dòng họ có quyền thế kéo dài tới 1940. Ngoại trừ những người có thể lợi dụng sự
lạm phát phi mã 1795-1797 để thoát cảnh thuê mướn hay<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mua đất đai, những người thuê mướn và làm
công ăn chia khác trải nghiệm rất hạn chế về những cải thiện vật chất có từ cuộc
Cách Mạng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tuy nhiên, giống như mọi nhóm
khác trong cộng đồng miền quê xa xôi, họ bị ảnh hưởng bởi những tiền thuê mướn
xử dụng các phương tiện của lãnh chúa (độc quyền với các nhà máy xay, lò nướng
bánh, máy ép dầu ép rượu…) và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>việc làm cỏ
vê (lao động công không trả tiền); và đối với người lao động miền quê, họ là những
người<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mỏng manh yếu đuối nhất trước các
phiên tòa “công lý độc đoán” của các lãnh chúa. Nghiên cứu đầy đủ của John
Markoff về các nguồn gốc và sự tiến hành của cuộc cách mạng nông dân đã đưa ông
tới kết luận rằng các nhà “xét lại” nói tiếng Anh đáng kể là Alfred Cobban,
William Doyle và George Taylor đã sai sót về căn bản trong sự đánh giá thấp hay
hiểu sai lạc về bước đầu của chính trị nông dân và về ý nghĩa của việc xóa bỏ chế
độ phong kiến.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những lợi lộc trực tiếp
mà người dân miền quê xa xôi, đặc biệt những nông dân sỡ hữu đất, có được từ cuộc
Cách Mạng không chỉ là cái giá phải trả của Giáo Hội và giới qúy tộc. Ở trong
nhiều cách, các thị trấn vùng miền mà chúng là trung tâm điểm của những cơ cấu
chế độ cũ đã là loại ký sinh ăn bám vào miền quê. Những thị trấn vùng miền như Bayeux,
Dijon và Angers, doanh thu từ các loại thuế phong kiến và thập phân được chi
tiêu bởi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>các thánh đường, các thứ bậc
tôn giáo, các quý tộc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>địa phương chi vào
việc thuê mướn đầy tớ gia đình, mua bán các<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>thương vụ thủ công nghệ, đặc biệt các hàng hoá xa xỉ và trong các phần từ
thiện. Như một kết quả trực tiếp của cuộc Cách Mạng, miền quê đa phần tự giải
thoát mình khỏi sự kiểm soát như vậy từ các thị trấn, để lại thị trường và sự
quản trị như những nối kết còn sót lại. Chính vì điều này đã làm nhiều nỗi bần
cùng trở nên dễ sợ hơn bao giờ hết tại những thị trấn như vậy, và nó đã gây ra
sự nghèo khổ của những người trực tiếp hay gián tiếp phụ thuộc vào thành phần
ưu tú của giới giáo sĩ và quý tộc. Thí dụ,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>trước Cách Mạng, vị giám mục của thành phố<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mende ở miền Nam vùng Massif Central đã cấp
phát<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bánh mì trị giá 10,000 livres cho
người nghèo khổ mỗi năm, được chi trả từ việc thu thuế thập phân tại miền quê.
Sau 1789, giới nông dân đã tiêu thụ số lương thực họ sản xuất đó và sự nghèo
đói tại thành phố giờ ở trong tình trạng bấp bênh hơn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những thu đạt được của
giới nông dân vượt quá khỏi những lợi ích kinh tế có thể nhìn thấy được. Việc
xoá bỏ chế độ lãnh chúa đã củng cố cho một sự thay đổi cách mạng trong các mối
liên hệ xã hội miền quê xa xôi, được biểu lộ trong hành vi chính trị sau 1789.
Cái quyền lực chính trị mà nhiều quý tộc đã duy trì trong cộng đồng thôn quê,
giờ đặt căn bản trên sự kính trọng cá nhân và quyền lực kinh tế trực tiếp đối với
người phụ thuộc vào nó hơn là những đòi hỏi tôn kính vì thuộc thứ bậc thượng đẳng
trong xã hội. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ngay cả việc Napoleon củng
cố lại quyền lực của giới quý tộc ở mức độ địa phương cũng không được chấp nhận
một cách ôn hoà: như một viên tỉnh trưởng của tỉnh Aisne tại vùng Đông Bắc đã
viết cho ông vào năm 1811: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Những nguyên
tắc lật đổ tất cả thứ bậc công cộng từng rất phổ thông trong cuộc Cách Mạng
không thể bị xóa bỏ dễ dàng</i>.” Vào năm 1822, trong một trận đấu kéo dài chống
lại viên thị trưởng, người thừa hưởng tài sản quý tộc tại Rennes-les-Bains thuộc
tỉnh Aude, dân địa phương đã thỉnh cầu lên tỉnh trưởng rằng họ không coi M. de
Fleury<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>là gì khác hơn thị trưởng của họ,
người không thể có bất cứ quyền hạn đặc biệt nào, đơn giản là có trách nhiệm
cho những chi tiêu của thị xã theo như ngân sách phân bổ, chứ không phải là một
vị cựu lãnh chúa được trang bị với quyền lực phong kiến và người quản lý tuỳ tiện
các sản phẩm làm ra từ mồ hôi của họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những “nguyên tắc lật
đổ” này được đưa ra một cách chung chung bởi các ban quản trị để giải thích sự
thiếu khả năng của họ trong sự kiểm soát “lòng tham sai trái của nông dân” với
việc xâm chiếm và khai quang những vùng đất trống rộng lớn hay đất hoang mà đã
trở thành đất công trong thời Cách Mạng. Từ cái điểm này bắt đầu cho cái ‘huyền
thoại đen’ của cuộc cách mạng nông thôn mà thời kỳ Cách Mạng đã là một thảm hoạ
không thể kiểm soát môi trường thiên nhiên cho tới sự tái xuất hiện cái quyền lực
hữu hiệu dưới thời Napoleon và sự phục hồi. Rõ ràng là đã có sự khai quang đất
đai rộng lớn trong thời kỳ Cách Mạng: Thí dụ, ở tỉnh phía nam của vùng Aude, có
tới 20% đất đai đã bị khai quang. Tuy nhiên, việc này chỉ tăng tốc áp lực lên môi
trường đã được buông lỏng bởi sắc lệnh khuyến khích khai quang năm 1760 của vua
Louis XV. Trong những thập niên sau 1750,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>có sự đánh giá rằng 600,000 arpents (chừng 250,000 mẫu) đất tại Pháp đã
được khai quang, khoảng 3% tổng số đất trong khu vực. Cũng không phải là giới
nông dân, những người tự phá rừng nhiều hơn họ trồng: sự mất mát một nửa hạm đội
Pháp trong trận hải chiến Trafalgar đã hủy hoại khoảng 80,000 cây gỗ sồi trên
150 năm tuổi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, chắc chắn
chế độ Napoleon đã cho phép<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ban kiểm lâm
ra một loạt luật lệ được ban hành để tổ chức lại nhân sự của họ và tái thiết lập
chính sách rừng tập trung hoá theo những đường lối tương tự của Colbert trong
năm 1669. Những luật này đại diện cho một sự đối nghịch với chủ nghĩa tự do của
những năm đầu của cuộc cách mạng, khi những chủ nhân của những khu rừng tư nhân
được công khai cho phép xử dụng tài nguyên của họ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>theo ý muốn.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Rừng thuộc địa phương xã bây giờ được đặt dưới cùng một sự kiểm soát như
rừng quốc gia. Tuy nhiên, trong việc tạo nên một hệ thống kiểm soát trung ương
và cưỡng bức trên các tài nguyên rừng núi, trong nhiều thập niên nhà nước cũng
gây ra <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự phẫn nộ về những<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cố gắng <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chấm dứt việc xử dụng các khu rừng tập thể. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Bởi thế, có bằng chứng
rằng cuộc Cách Mạng đã tạo nên những nền tảng cơ cấu mà từ đó chủ nghĩa tư bản
phát triển. Tuy nhiên, đến một mức độ nào mà nó cũng đại diện cho sự nắm quyền
của một giai cấp mới? <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong cái nhìn thoáng
qua đầu tiên, sự nổi bật về kinh tế liên tục của giới quý tộc cũ rất đáng chú ý:
đó là một yếu tố chính yếu về quan điểm của<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>phái “tối thiểu” mà cuộc Cách Mạng dường như không thể phủ nhận.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mặc dù có sự mất quyền lãnh chúa và, đối với
các người di tản, đất đai và các quý tộc vẫn duy trì được trên đỉnh cao về sự nắm
giữ đất đai. Và việc sở hữu đất đai tiếp tục là nguồn gốc chính về sự giàu có tại
Pháp. Theo một cuộc khảo sát thực hành vào năm 1802 qua một nửa đất nước, đa số
các chủ đất giàu có nhất là các quý tộc và họ thống trị một số những vùng nông
nghiệp giàu có nhất chẳng hạn như vùng lưu vực Paris, thung lũng sông Rhône, các
vùng Burgundy, Picardy, Normandy và một số phần của Brittany.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Dù vậy, những kẻ tồn tại
giàu có trong số những người ưu tú nắm giữ đất đai của chế độ cũ bây giờ chỉ
còn là một phần của giới tinh hoa lớn lao hơn mà nó bao gồm tất cả mọi sự giàu
có, bất kể thành phần xuất thân trong xã hội, và bao gồm cả giới tư sản trong
nông nghiệp, kinh doanh và quản trị. Việc mở mang nhanh chóng về hành chánh sau
1789 đã đập tan những rào cản trong việc tuyển mộ và mở ra những cơ hội cho giới
tư sản trẻ trung có khả năng. Hơn cả những năm 1780s và 1790s, tầng lớp cai trị
vào đầu thế kỷ 19 đã liên kết lại với nhau ở cái đỉnh cao của các quyền chính
trị, kinh tế và xã hội.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>David Garrioch
diễn tả giới tư sản Paris xuất hiện từ cuộc Cách Mạng như một lực lượng có quyền
lực và ý thức hơn. Nó là một hỗn hợp các quý tộc từ những giáo khu cũ của chế độ
cũ và những con người mới biết nắm lấy cơ hội làm giàu nhờ sự mua bán đất đai
giáo hội, sự thuận lợi trong việc tiếp xúc quân đội và những tự do mới mà việc
xoá bỏ các hội đoàn mang lại.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Những người đi bước đầu
trong việc tạo thành một nước Pháp mới sau 1789 là giới tư sản, dù có là chuyên
nghiệp, quản trị, thương mại, chủ đất hay chủ sản xuất hay không. Đối với họ,
cuộc Cách Mạng đại diện cho những thay đổi về cấu trúc chính trị và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những giá trị xã hội thống trị cần thiết để
công nhận tầm quan trọng của chúng trong đời sống của một đất nước. Cuộc Cách Mạng
là sự chiến thắng của họ. Những giá trị văn hóa của một nước Pháp thời hậu Cách
Mạng mang đặc tính một sự hỗn hợp các giá trị giữa tư sản và quý tộc trong một
nền văn hoá của “các danh nhân.”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Điều
này được phản ảnh trong vô số cách. Thí dụ, những nhà hàng có trước <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cuộc Cách Mạng từ những năm 1760s, chúng được
quảng cáo như những nơi để “hoàn trả lại” sự ngon miệng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với những khẩu phần bé nhỏ và cung cấp những
khoảng không gian riêng tư cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự gần
gũi thân mật. Tuy nhiên, chính trong cuộc Cách Mạng mà chúng bắt đầu cung cấp
những bữa ăn<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đầy đủ trong các phòng ăn
cho các tầng lớp trung lưu, một chức năng chúng không bao giờ thua thiệt. Sự nối
khớp sắc nét hơn về một thế giới của “những lãnh vực phân chia” giữa nam và nữ
giới trong số các tầng lớp trung lưu đã được tiết lộ qua sự đối nghịcch rõ rệt
về trang phục của nam và nữ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Những màu sắc
điềm đạm và kiểu mẫu đơn giản trên trang phục của một tư sản nam giới biểu thị cái
thế giới của sự nỗ lực và tính đúng đắn. Trang phục của bà vợ ông lại mang nét
nữ tính, biểu lộ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự giàu có của ông chồng
qua vật chất.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, hầu hết các
quý tộc đủ thực tiễn để rút lui khỏi đời sống công cộng, và dù nuối tiếc ra
sao, họ cũng chấp nhận sự thay đổi cơ cấu của cuộc Cách Mạng. Tuy nhiên, mặc
cho tầm quan trọng liên tục của giới quý tộc giàu có nhất, những mất mát của họ
vẫn còn có thể được cứu xét. Phán đoán của Robert Forster, mặc dù đặt cơ bản
trên những nghiên cứu các trường hợp rải rác riêng lẻ và đối nghịch, trong thực
tế,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lợi tức trung bình của một gia đình
quý tộc vùng miền đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giảm sút từ 8000 xuống
5200 Francs. Các thuế phí thuộc lãnh chúa chỉ còn chừng 5% lợi tức của quý tộc ở
gần Bordeaux, trong khi ngay lúc đó tại phía Bắc trong vùng Aunis và Saintonge,
họ tuyên bố tới 63%. Trong khi nhiều gia đình quý tộc tồn tại với đất đai còn
nguyên vẹn, có chừng 12,500 tới một nửa tất cả các gia đình đã mất ít nhiều đất,
và một số nhỏ hầu như mất trắng. Nói chung, có lẽ khoảng chừng 1/5 đất đai quý
tộc đã đổi chủ.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Xa hơn nữa, những sự mất
mát về đất đai và thuế phí được đền bù bằng<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>những biện pháp nâng giá thuê mướn đất cao hơn đối với người thuê hay
chia xẻ lợi tức, nhưng các quý tộc không còn có thể tránh né trả những khoản
thuế tương tự như<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mọi người khác.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Trong khi 5% của hầu hết tài sản của quý tộc bị
thuế má nhà nước lấy mất trước 1789, sau này thuế đất đai đồng nhất được thu thập
vào khoảng 16% số sản phẩm ước lượng hàng năm <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thu hoạch từ đất đai.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Hơn nữa, không gì có
thể đền bù cho đám quý tộc<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với sự mất
mát về quyền tư pháp và uy lực, từ các toà án lãnh chúa cho tới toà án tối cao
hay sự mất mát không thể tính toán được về uy tín và sự tôn kính do quyền bình
đẳng trước pháp luật gây ra. Đám quý tộc di tản quay trở về một thế giới đã biến
đổi, với sự kiện tụng từ chủ nợ và nông dân, với sự sói mòn về cái huyền bí của
giới quý tộc và về nhu cầu <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>quản lý tài sản
như một công việc kinh doanh. Lucy de La Toue du Pin, người đã trốn tới Hoa Kỳ
vào những năm 1790s, vào năm 1820 đã nhìn lại việc xóa bỏ chế độ phong kiến
trong thời Cách Mạng. Bà tuyên bố:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Sắc lệnh này đã hủy hoại cha chồng tôi và tài sản của gia đình chúng
tôi không bao giờ phục hồi. Đó thực là một thứ điên cuồng say sưa trong độc ác.
Kể từ đó, chúng tôi bị buộc phải xoay sở để kiếm sống, khi thì đem bán vài món
đồ sở hữu còn tồn tại, khi thì đi làm công ăn lương. Và như thế, cứ từ từ sau
những năm tháng dài, chúng tôi dần dần tụt xuống tận đáy địa ngục nơi mà chúng
tôi, trong thế hệ này,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không thể ngóc đầu
lên nổi.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Sự mất mát các thuế
phí, tiền thuê và phí thu qua trạm thật vô cùng lớn lao (có một thứ đem lại tới
12,000 francs một năm): Bà nữ bá tước đã ước lượng rằng gia đình bà mất 58,000
francs trong tổng số 80,000 francs lợi tức<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>chính thức hàng năm.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Ngay cả khi những quý
tộc đã vượt qua cuộc Cách Mạng với số đất đai nắm giữ còn nguyên vẹn, những
liên hệ xã hội của họ với những thành phần khác cũng trải qua những thay đổi
chính yếu. Tại ngôi làng Lourmarin, Jean-Baptise Jérôme de Bruny, một cựu thành
viên của Quốc Hội tại Aix đã giữ được tài sản mênh mông của ông nhưng đã trở
thành nguời phải trả thuế rất lớn, được đánh giá tới 14% tất cả số thuế cộng đồng
phải trả. Loại thuế lãnh chúa của ông (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">khoảng
1/8 vụ thu hoạch mễ cốc và dầu ô liu</i>), các hàng độc quyền và những lệ phí
thu thập khác đều mất. Giá trị ước lượng<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>thường niên với chức vụ lãnh chúa của ông vào khỏang 16,000 livres,
nhưng vào năm 1791, doanh thu phải trả thuế từ đất đai của ông ước lượng chỉ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chừng 4696 livres, sút giảm 71 %. Liên hệ giữa
ông và dân làng nhanh chóng trở nên liên hệ giữa các công dân nghèo và công dân
giàu hơn là giữa nông dân và ông chủ của họ, được đánh giá qua tốc độ mà người
dân địa phương bắt đầu kiện tụng “công dân Bruny” sau 1789. Trong những thập
niên sau 1800, họ đã đấu tranh một cuộc chiến kéo dài và thành công với Bruny
qua những cố gắng của ông phớt lờ những quyền tập thể cũ trong các khu rừng của
ông, mà theo lời của Thomsa Sheppard là thương thảo không phải với lãnh chúa của
họ mà đơn giản với một công dân Pháp khác.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Mặc dù tạm thời bị phân
chia trong cuộc bạo động “những người theo phe Liên Bang” năm 1793, một lý do
cho sự nhiệt tình của người dân Lourmarin ủng hộ Cách Mạng là vì khoảng
80%<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>họ là người Tin Lành. Những ký ức
truyền miệng về những màn diệt chủng tôn giáo chống lại họ trước kia đã được giữ
sinh động trong cộng đồng. Sự xây dựng một giáo đường Tin Lành<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>năm 1805 là một nhắc nhở hữu hình về tầm quan
trọng của cuộc Cách Mạng đối với những sắc tộc tôn giáo thiểu số. Đối với những
nhà Cách Mạng cũng thế, tự do tôn giáo là tấm gương sự thành công của họ: Trong
một phiên bản năm 1790 “những con rắn và những bậc thang”, sự giải phóng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>của dân Do Thái được trình bày cho trẻ em như
một trong những cái thang dẫn tới một nước Pháp mới. Đối với dân Tin Lành và
dân Do Thái, bộ luật 1789-1791 diễn tả sự giải phóng luật pháp, sự bình đẳng
dân sự và tự do tín ngưỡng. Chỉ sau đó một số trong họ có thể đã hối tiếc rằng cái
giá của sự giải phóng là cái áp lực đồng hoá qua sự phụ thuộc cái căn cước tôn
giáo của họ vào trong bản chấp pháp rộng lớn hơn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cuộc Cách Mạng đánh dấu
sự kết thúc của sự thi hành phổ quát trong việc đi nhà thờ của những người Công
Giáo tại Pháp.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khi nhiều linh mục từ chối
chấp nhận sự cải tổ Giáo Hội năm 1790, hàng ngàn ngôi làng bỗng nhiên không có
linh mục và một nền giáo dục Công Giáo.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Khi chiến tranh được tuyên bố năm 1792,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>sự việc Giáo Hoàng ủng hộ các đạo quân phản Cách Mạng đã làm cho Giáo Hội
thành một đối tượng bị nghi ngờ, hay cả thù ghét đối với những nhà Cách Mạng.
Giáo Hội Công Giáo bị tàn phá trong thời chiến cuộc leo thang thời khủng bố
1793-1794. Những cuộc thoái vị (bỏ chức linh mục) thường xuyên đã hạ thấp thứ bậc
của hàng giáo sĩ chịu tuyên thệ, để lại một vùng đất không có linh mục. Quả thực,
nhiều ngàn giáo xứ đã không có linh mục đến mười năm từ sau 1791. . Trong số
3000<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cái chết tàn ác của giáo sĩ trong
những năm này có ít nhất 920 người bị hành quyết công khai với tội phản Cách Mạng,
và có khoảng 30,000 – 40,000 (lên tới 25% của tổng số) giáo sĩ đã di tản. Tầng
lớp thứ nhất (tu sĩ) trước đây, bởi thế bị ảnh hưởng trực tiếp hơn giới quý tộc:
con số quý tộc di tản là 16,431 chiếm chừng 15% tầng lớp thứ hai. Sự thừa nhận
các tên tuổi Cách Mạng cho con người và cho cộng đồng có lẽ chỉ tương đối tạm
thời, nhưng nó biểu lộ sự ác cảm đối với vị thế uy quyền Giáo Hội đã bị sói
mòn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Vào năm 1789, một số
đông các linh mục quản xứ đã ủng hộ những đòi hỏi của tầng lớp thứ ba (thường
dân) trong khi mạnh mẽ kêu gọi một Giáo Hội Công Giáo độc quyền về thờ phượng
và đạo đức. Thay vào đó, Giáo Hội Công Giáo ở trong cuộc Cách Mạng không còn
tài sản bao la và nội bộ chia rẽ giữa những người chấp nhận Cách Mạng và những
người bỏ đi trong những năm lưu vong, và với nhiều ngàn cái chết vô lý của giáo
sĩ. Cuộc Cách Mạng đã tạo ra một đất nước thế tục, mặc dù thời phục hồi đã
tuyên bố Công Giáo là quốc giáo, một di sản quan trọng của cuộc Cách Mạng là sự
tạo ra một thói quen trong số những bổn phận công cộng mà sự trung thành trước
tiên của họ là lý tưởng của một nhà nước thế tục mà nó vượt quá những lợi ích đặc
biệt. Giáo Hội Công Giáo chẳng bao giờ còn có thể lấy lại mức độ tuân thủ và chấp
nhận của dân chúng thời tiền Cách mạng nữa. Kết quả là, hầu hết các linh mục và
nhiều người mộ đạo đã bất đắc dĩ trở nên chống đối thể chế Cộng Hòa và chủ
nghĩa thế tục. Giáo Hội cũng chẳng bao giờ lấy lại sự độc quyền cũ về luân lý đạo
đức, thí dụ, Napoleon đã tiếp tục chính sách xoá bỏ luật chống lại giới đồng tính
của Cách Mạng, cho dù cảnh sát vẫn tiếp tục quấy rối những người đồng tính qua
hình thức phạt tội khác chẳng hạn như “xúc phạm luân lý đạo đức.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Mặc dù vậy, giáo dân,
đặc biệt phụ nữ, đã chứng tỏ sự tuân thủ tôn giáo của họ trong những khu vực rộng
lớn ở vùng quê. Cũng từ phụ nữ mà giáo dân có lẽ đã mang lại một sự tuyển sinh
rộng lớn cho phẩm trật tôn giáo trong thế kỷ 19.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ảnh hưởng tàn phá của Cuộc Cách Mạng Pháp lên
những cơ cấu của Giáo Hội Công Giáo và đặc biệt phụ nữ đã đưa đến sự tái thiết
Giáo Hội Công Giáo “từ hạ tầng” sau 1794 được phát triển trên căn bản một sự
liên hệ ít độc đoán hơn giữa giới giáo sĩ và giáo dân trong thế kỷ 19. Theo lá
thư của một công dân tại Sens gửi tới Abbé Grégoire tháng Giêng 1795:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">Tôi nghĩ sẽ rất khó khăn để kiềm chế vùng quê trở lại trong phạm vi
ranh giới nhỏ hẹp của xã hội, trừ khi cho họ trở lại nhà thờ của họ và sự tự do
hành đạo theo cái cách mà họ lớn lên và được nuôi dưỡng.”<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Một Giáo Hội Công Giáo
hoà giải là một giáo hội ủng hộ cho chế độ Napoleon mới, củng cố quyền hạn gia
đình là một điều khác nữa. Sự đồng cảm của chế độ mới đối với quyền bính của
người cha trong gia đình và tài sản tư nhân như là căn bản của trật tự xã hội
được tiết lộ trong những cố gắng sửa chữa những thay đổi Cách Mạng tới sự chuyển
giao tài sản qua di chúc. Quyền con trai trưởng của các gia đình quý tộc bị xóa
bỏ ngày 15 tháng Ba 1790 như một phương cách để hạ thấp quyền lực kinh tế và xã
hội của gia đình đại gia. Sau đó, trong một điều luật về quyền thừa kế được Quốc
Hội Nghị Viện thông qua ngày 7 tháng Ba 1793, những quy định này được mở rộng
cho tất cả các di chúc, đòi hỏi mọi đứa con trong nhà có quyền thừa kế đồng đều,
sau đó trong năm còn tăng thêm cho những đứa con sinh ngoại hôn. Chế độ
Napoleon tìm cách biến đổi cái mà chính quyền thấy như một mối đe dọa cho quyền
hạn của người cha cũng như cho việc giữ đất đai khả thi trong kinh tế. Vào ngày
4 Germinal Vlll (25 tháng Ba 1800), một điều luật được thông qua giới thiệu một
“phần chia được chuyển nhượng” mà một bên cha mẹ có thể để lại cho đứa con <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được yêu thích thêm phần thừa hưởng. Điều khoản
này sau đó đuợc ghi trong điều luật dân sự của Napoleon vào tháng Ba 1804 mà nó
cũng kết thúc những yêu sách của đám con ngoại hôn. Từ đó, chúng được ghi vào
trong sổ khai sinh là “sinh ra với cha vô danh” và không có quyền đòi hỏi sự
liên hệ cha con.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, không có
chính quyền nào, kể cả trong thời kỳ phục hồi, đã gây xáo trộn với nguyên tắc
thừa kế bình đẳng. Nếu một đứa con trai giờ muốn thừa kế đất đai của gia đình, các
đứa con khác phải từ chối phần chia của họ hay có thể được đền bù bằng những
cách khác. Bởi vì cha mẹ có thể trao tài sản của mình cho con cái bất cứ lúc
nào, họ duy trì một biện pháp kiểm soát quan trọng trên con cái họ. Nhưng họ
không còn có thể hăm dọa truất quyền thừa kế của chúng, thí dụ, qua việc lựa chọn
một người phối ngẫu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Dù bất cứ trường hợp
nào, kết quả xã hội của điều luật này là để chú trọng đến quyền lợi của con cái
cũng như bảo toàn tài sản gia đình, đặc biệt tại Normandy và miền Nam, nơi luật
lệ thời tiền Cách Mạng cho phép cha mẹ toàn quyền tự do với di chúc. Trong rất
nhiều gia đình sau thời 1790, các quyền của con gái trong<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nhà trở nên một vấn đề gia đình, như luật về
ly dị đã trao quyền cho các bà vợ, và trong việc này có lẽ đã là nguồn gốc cho
sự thay đổi có ý nghĩa nhất về thân phận phụ nữ trong những năm này. Một khảo
sát 83 vụ việc ra tòa tại Caen về<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tranh
chấp di chúc giữa anh chị em ruột thịt trong khoảng 1790 – 1796 chỉ ra rằng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đám chị em trong nhà đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thắng 45 vụ. Nữ công dân Montfreulle đã nói
trong toà án vào năm 1795: “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">vào năm 1773,
tôi đã kết hôn “chỉ với một bó hoa hồng</i>” để diễn tả theo lối người Norman;
Đó là cách con gái thời đó kết hôn. Sự tham lam là thái độ thời ấy và người ta
thường hy sinh các con gái để đổi lấy hạnh phúc cho một đứa con trai. Phụ nữ
thường xuất hiện trong cuộc Cách Mạng không có tí quyền chính trị nào và chỉ có
những quyền giới hạn về luật pháp, nhưng những ảnh hưởng của luật thừa kế và sự
xóa bỏ chế độ lãnh chúa có lẽ mang ý nghĩa rõ rệt rằng phụ nữ được nuôi dưỡng tốt
hơn và có một vị trí mạnh mẽ hơn trong gia đình. Một kết quả khác của luật này
có lẽ là sự giảm sút tỷ lệ sinh sản quốc gia từ 3.88% năm 1789 xuống 3.29% năm
1804 khi cha mẹ tìm cách hạn chế bớt con cái và vì thế bớt đi sự chia nhỏ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tài sản đất đai của gia đình.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Trong khi rõ ràng là
Cách Mạng đã củng cố quyền lực chính trị dưới tay đàn ông, điều này đầu tiên do
sự lo lắng, rồi giận dữ của nhiều câu lạc bộ chính trị phụ nữ tại Paris và các
vùng miền đã làm cánh đàn ông thức tỉnh.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Điều này cũng do Napoleon tìm cách ổn định tình hình trong cái điều luật
dân sự 1804.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Điều luật đã trở nên nền tảng
cho<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sự quản trị xã hội dân sự của chế độ,
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và tìm cách vừa bảo đảm những thiết yếu
của các quy định Cách Mạng và củng cố một trật tự xã hội đặt nền tảng trên của
cải và chế độ gia trưởng. Tuy nhiên, sự áp đặt độc tài toàn trị của Napoleon về
trật tự công cộng đã làm cân bằng pháp luật và sự bao dung tôn giáo trong phạm
vi một sự luân lưu trên thứ bậc xã hội của “tài năng.” Theo ngôn ngữ của
Napoleon, đó là “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">một vinh quang vĩ đại của
sự cai trị của ta.”</i> <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Điều luật đáng chú ý
cho việc nó đặt kề bên những thiết yếu của các nguyên tắc Cách Mạng với sự củng
cố thứ bậc xã hội và chế độ gia trưởng. Một mặt, điều luật được khẳng định trên
cái giả thiết Cách Mạng về một xã hội công dân thế tục bình đẳng trước pháp luật:
“tài năng” được coi là sự hợp lý của thứ bậc trong xã hội và sự thành công
trong việc xử dụng tài sản cá nhân của một con người là một chứng cớ cho tài
năng đó. Mặt khác, sự thực thi tài năng là quyền dành riêng cho phái nam: phụ nữ
kết hôn không còn quyền hạn trong việc làm các khế ước pháp luật một cách độc lập.
Họ bị tái ràng buộc vào quyền hạn của người cha, và sau đó là người chồng như
trước 1789. Từ đó, các bà vợ chỉ có thể nộp đơn xin ly dị nếu tình nhân của chồng
thực sự xen vào trong (cuộc sống) gia đình. Ngược lại, một hành vi ngoại tình
đơn lẻ của người vợ đã đủ điều kiện để ông chồng kiện vợ ra toà, và người phụ nữ
ngoại tình phải chịu sự giam cầm lên tới 2 năm tù. Tư tưởng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>về quyền gia trưởng này<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được lan rộng tới cả con cái, khi người cha
trong gia đình <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được quyền yêu cầu giam
giữ những đứa con<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cứng đầu của họ cho tớì
một tháng nếu chúng dưới 16 tuổi và 6 tháng nếu chúng ở độ tuổi 16 – 21.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Tuy nhiên, mặc dù tính
cách bảo thủ của điều luật, không có người Pháp trưởng thành nào sống trong <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>năm 1804 có sự nghi ngở rằng họ đã sống qua biến
động Cách Mạng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mặc cho những tuyên bố của
các sử gia “tối thiểu”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rằng họ đã bị lầm
lạc, một cứu xét về thành quả xã hội, chính trị và kinh tế của cuộc Cách Mạng gợi
ý rằng đây<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không hề là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ảo tưởng.<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Cuộc sống có lẽ chẳng bao giờ giống như xưa nữa.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Như một cuộc Cách Mạng cho tự do, bình đẳng
và tình huynh đệ tương thân, nó cũng gây cảm hứng cho những nhà cách mạng đa dạng
khác, như Simon Boliviar, nhà lãnh đạo các cuộc đấu tranh giành độc lập quốc
gia của châu Mỹ Latinh (người đã tham dự lễ đăng quang của Napoleon năm 1804),
Ram Mohan Roy một trong những ngưòi Ấn Độ đầu tiên theo chủ nghĩa quốc gia và
ngay cả đám sinh viên Trung Quốc tại Thiên An Môn năm 1989.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Sự đánh giá hay nhất về
thành quả cuộc Cách Mạng là so sánh những thỉnh nguyện thư khiếu nại năm 1789 với
bản chất của nền chính trị và xã hội Pháp trong năm 1795 hay 1804. Cuối cùng, những
thay đổi xã hội mà cuộc Cách Mạng tạo nên đã phải chịu đựng bởi vì chúng tương
đương với một số những bất công sâu xa nhất của giới tư sản và giới nông dân từ
những phàn nàn khiếu nại của họ: chủ quyền của quần chúng (cho dù chưa đạt tới
mức dân chủ toàn vẹn), sự bình đẳng dân sự, nghề nghiệp mở rộng theo “tài năng”
và sự xóa bỏ chế độ lãnh chúa. Dù sự phẫn nộ của quần chúng biểu lộ đối với<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chiến tranh là gì, sự trưng binh và cải tổ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giáo hội tại nhiều vùng miền, đặc biệt trong
những năm 1795-1799, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>không bao giờ có một
khả năng có sự ủng hộ lớn lao nào cho việc quay trở về chế độ cũ. Cùng thời
gian đó, những cảm hứng bị cản trở của người dân lao động vào 1795 và sức mạnh
của truyền thống cách mạng mà họ đã tạo nên có nghĩa là chế độ mới sẽ không bị
phản đối,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>với bằng chứng bởi các cuộc Cách
Mạng 1830, 1848 và 1870-1871.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">Cuốn sách này bắt đầu
với câu chuyện của ngôi làng nhỏ Menucourt phía Bắc Paris và cũng nên kết thúc
tại đó. Mặc dù ngày nay Menucourt đã hầu như chìm ngập trong sự mở mang ngoại ô
của Cergy-Pontoise, lúc đó nó đủ cách xa Paris để tránh khỏi sự dính líu trực
tiếp đến các biến động tại thủ đô. Trong khi đa số thành viên trong gia đình đã
di tản, Chassepot de Beaumont và vợ ông đã ở lại lâu đài của họ tại Menucourt,
chấp nhận mất mát các khoản thuế phí lãnh chúa<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>và các đặc quyền, nhưng giữ được nguyên vẹn đất đai. Họ bị giam cầm như
những kẻ tình nghi tại Pontoise vào cuối năm 1793, nhưng nhờ sự sẵn lòng xác nhận
cho bản tính lương thiện của họ từ hội đồng thành phố đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>giúp họ được thả ra ít lâu sau đó. Chassepot
đã qua đời năm 1803 ở tuổi 90. Tuy vậy, cuộc Cách Mạng đã thay đổi rất nhiều về
cuộc sống tại Menucourt. Thuế phí lãnh chúa không còn phải trả, những chi phí của
nhà thờ được cấp phát từ thuế má thông thường, người dân Menucourt không còn phải
trả loại thuế thập phân cho một tu viện tại Évecquemont. Tuy nhiên, trong khi
đây là một cuộc cách mạng cho sự bình đẳng dân sự, trên căn bản nó đã không
thay đổi cái vị thế mỏng manh dễ đổ vỡ của đa số người công nhân hưởng lương
trong vùng.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Như trước 1789, hầu hết các hộ
gia đình ở Menucourt sống sót nhờ vào các công việc lao động trong nông trại và
qua sự khai thác đá, đốn gỗ và cày bừa trên những mảnh đất nhỏ bé. Theo như
ngôn ngữ của ba người trong đám con cháu họ viết về lịch sử của làng trong dịp
kỷ niệm 200 năm cuộc Cách Mạng vào năm 1989: “Người dân lao động có lẽ đã phải
chờ gần 2 thế kỷ và sống qua những cuộc cách mạng khác, đó là các cuộc cách mạng
về chính trị, kỹ nghệ và trên hết là văn hóa để những sự bất bình đẳng được giảm
thiểu đáng kể và để sự tự do trở nên có ý nghĩa.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>The End<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>(Phiên dịch xong 28-12-2017)<o:p></o:p></span></div>
<br />Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-24706914615302455032017-07-28T03:53:00.000-07:002017-07-28T03:55:29.226-07:00Khi nhà vua chạy trốn - chương 1<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-_GaT_lusjZ0/WXsTsdJbSlI/AAAAAAAAM-o/q4nPZorjCdABwumHurNzoN-gd1caSs5LQCLcBGAs/s1600/franc_1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="717" data-original-width="466" height="640" src="https://2.bp.blogspot.com/-_GaT_lusjZ0/WXsTsdJbSlI/AAAAAAAAM-o/q4nPZorjCdABwumHurNzoN-gd1caSs5LQCLcBGAs/s640/franc_1.png" width="414" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<h1>
<span lang="EN-US" style="color: windowtext; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: bold;">Chương
1</span><span lang="EN-US">: Thưa Hoàng Thượng, ngài không thể đi qua được.<o:p></o:p></span></h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đó không phải là
một thị trấn đặc biệt. Đó là một thị trấn nắm bên bờ dòng sông Aire nhỏ bé chảy
qua giữa 2 rặng đồi của cánh rừng Argonne thuộc vùng Đông Bắc nước Pháp, nơi có
một cộng đồng nho nhỏ chừng ngàn rưởi nhân mạng với công việc hàng ngày của họ
nếu không mở tiệm buôn bán kinh doanh thì cũng thợ thủ công hay nông dân làm chủ
các trang trại trồng lúa hoặc các vườn cây ăn trái ở các miền quê lân cận. Cũng
giống như hầu hết các thị trấn khác ở khắp nước Pháp, đây là vùng nước xoáy đọng
lại. Con đường độc đạo này chạy từ Phía Nam dẫn vào thị trấn Varennes phải đi qua một cái cổng chào nằm trong khu vực
ngay cạnh ngôi thánh đường nhỏ trước uốn lượn qua thị
trấn trước khi băng qua con sông trên một
cây cầu gỗ nhỏ hẹp. Ở phía Bắc, cách xa thị trấn chừng ba bốn mươi dặm là những
đồn canh Sedan và Montmédy, nơi quân lính biên phòng trú đóng tại khu vực biên
giới , ngày nay trực thuộc biên giới nước Bỉ, nhưng tại thời điểm đó lại là vùng
đất thuộc đế quốc Áo. Thời đó, lòng đường vẫn còn gồ ghề lớm chởm rất xấu do bởi
chỉ được chăm sóc bảo trì sơ sài qua bàn tay của dân quân địa phương. Đối với cư
dân, thị trấn này dường như là cứ điểm văn hoá và thương mại cuối cùng, một nơi
hẻo lánh hiếm khi có chuyện xảy ra.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Thế nhưng, vào cái
đêm 21 tháng Sáu 179, tại đây đã có chuyện lạ xảy ra. Khoảng mưới một giờ đêm, hầu hết cư dân đã
say ngủ, bóng trăng vẫn chưa lên cao, thị trấn ẩn mình trong bóng đêm lặng lẽ. Điểm
sáng duy nhất le lói giữa thị trấn phát ra từ một quán trọ nhỏ có tên Golden
Arm nằm bên lề con đường chính ở một góc công viên nhỏ không xa cổng chào. Trong quán hiện có một nhóm
thanh niên trẻ còn đang ngồi uống rượu chuyện trò tán gẫu. Trên lầu quán trọ cũng
có một cặp khách lạ nghỉ chân qua đêm, một nhóm kỵ binh nói tiếng Đức vừa mới
tiến vào thị trấn và trú đóng trong một tu viện gần đó. Và cuối cùng là 4 anh bạn
trẻ thân thiết địa phương, cả 4 là tình nguyện
viên của một đại đội vệ binh quốc gia. Một trong 4 người là chủ quán trọ
Jean Le Blanc. Ba người kia là thằng em trai Paul của Jean, Joseph Ponsin, con
trai ông giáo làng và Justin George con ông thị trưởng. Lúc này ông bố của
Justin đang đi họp vắng ở tận Paris trong mhiệm vụ là một đại
biểu của Hội Đồng Lập Hiến Quốc Gia. Cả bọn có lẽ đang hăng say thảo luận về những
tin tức mới nhất của cuộc Cách Mạng. Rất có thể họ đang đặt nghi vấn về bọn kỵ
binh Đức, cố tìm hiểu lý do mà bọn này có mặt ở thị trấn vào lúc này. Đồng thời
cũng cố suy đoán vì sao những ngày gần đây đã có quá nhiều cuộc hành quân của binh
lình hoàng gia trong một miền xa xôi hẻo lánh như thế này.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngay lúc này bỗng
có 2 người khách lạ tiến vào quán. Người lên tiếng nói là một anh chàng đặc biệt
to lớn và đầy tự tin. Anh tự giới thiệu là Drouet và ngay tức khắc hỏi đám
thanh niên trong đám có yêu nước mãnh liệt không. Khi họ trả lời anh ta rằng đó
là chuyện dĩ nhiên, anh bèn thuật lại một chuyện thật đáng kinh ngạc. Drouet làm quản lý cho một tạm thay ngựa ở tại
Sainte Menehould, một thị trấn cách đây chừng 30 cây số về phía Tây Nam. Chỉ mới
cách đó vài giờ, anh đã nhìn thấy nhà vua và hoàng hậu cùng cả hoàng gia nước
Pháp đang di chuyển trên 2 chiếc xe ngựa. Họ dừng lại thay ngựa ở trạm chuyển
tiếp của anh. Sau khi đã thảo luận với các vị lãnh đạo thị trấn, anh và người bạn
Guillaume, cả hai từng là kỵ binh, bèn cưỡi ngựa đuổi theo đoàn xe của nhà vua
và vừa qua mặt họ khi họ dừng lại nghỉ chân bên lề đường ở ngay đầu thị trấn
Varennes . Anh chắc chắn đó là nhà vua và biết họ đang đi về hướng biên giới nước
Áo. Anh nói rằng vì sự an nguy của đất nước và của cuộc Cách Mạng, hành trình của
nhà vua và hoàng gia phải bị chặn lại.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Một chuyện hoang
tưởng như vậy thật khó để tin tưởng. Nhưng lúc này là thời điểm rất đặc biệt.
Chính cái mãnh lực và cái cá tính sắt đá của Drouet mang đầy tính thuyết phục đã
khuấy động đám thanh niên trẻ hành động. Anh em nhà Le Blanc chạy vội đi đánh
thức các thành viên của vệ binh quốc gia và vài nghị viên của thị trấn sống
quanh đó, rồi họ về nhà trang bị súng ống. Cùng lúc, Drouet , Guillaume và mấy
người kia vội vã chạy ra chặn lối qua cầu bằng một toa xe chất đầy đồ đạc bàn
ghế.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Viên đại biểu hội
đồng đầu tiên đến hiện trường là Jean Baptiste Sauce, công tố viên thị trấn,
người thay mặt viên thị ttrưởng đang đi vắng để điều hành quản lý thị trấn. Anh
trạc 36 tuổi, cao lớn, lưng hơi khòm và hói đầu, vừa buôn bán tạp hoá vừa sản
xuất đèn cầy. Mặc dù trình độ kiến thức có hạn chế với những bài viết đầy lỗi
chính tả, anh ta có một tình yêu nước nồng nàn và một cá tính điềm đạm đặc sắc
khiến mọi người trong thị trấn kính trọng. Sững sờ với tiếng gọi cửa đánh thức
của Le Blanc, anh cũng vẫn cố thay y phục cho thật tươm tất rồi vội vã ra khỏi nhà với chiếc lồng đèn, không
quên dặn hai đừa con trai đi loan báo tin tức đến mọi nhà trong phố bằng lối thông
tin cổ truyền là ra đường la lớn “ cháy, cháy!”. Vào khoảng 11.20pm, Sauce, George, Ponsin,
anh em nhà Le Blanc và 2 người khách từ Sainte Menehould đã tụ họp được chừng nửa
tá những hàng xóm ở quanh quán trọ. Ngay lúc đó, hai chiếc xe ngựa mà Drouet vừa
kể tiến vào dưới vòm cổng chào với 2 người cưỡi ngựa đi hộ tống.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong khi vài vệ
binh cầm đuốc soi đường, vài người khác giương súng lên ép buộc 2 người đánh xe
ngựa dừng lại và bước xuống xe. Sauce tiến lại gần chiếc xe đầu, một loại xe nhỏ
2 ngựa kéo. Anh ta nhìn vào bên trong xe
thấy có 2 người đàn bà sợ hãi run rẩy. Họ bảo anh rằng giấy tờ tuỳ thân của họ đang
nằm ở chiếc xe đàng sau. Sauce bèn đi sang chiếc xe đó, một chiếc xe to lớn có
6 ngựa kéo và chất đầy hành lý. Anh ta soi cái đèn lồng trên tay vào cửa sổ xe
và thận trọng nhìn vào phía trong.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-IDc9BKJqit0/WXsU43cTvPI/AAAAAAAAM-0/KbPFRJT-V_MWSQ9vHgL3bpMOs3AtmdDZwCLcBGAs/s1600/franc_1_0.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="188" data-original-width="236" src="https://4.bp.blogspot.com/-IDc9BKJqit0/WXsU43cTvPI/AAAAAAAAM-0/KbPFRJT-V_MWSQ9vHgL3bpMOs3AtmdDZwCLcBGAs/s1600/franc_1_0.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong xe dường
như có 6 người: 2 đứa trẻ không biết là trai hay gái, 3 người đàn bà ăn mặc kiểu
tầng lớp trung lưu, một người còn trẻ chừng 20 và khá xinh đẹp, 2 người kia lớn
tuổi hơn, và cuối cùng là một người đàn ông dáng đẫy đà với cái mũi to và cái cằm chẻ. Ông ta ăn vận
như một thương gia hay một luật gia. Sauce thì chưa bao giờ có cơ hội nhìn thấy
nhà vua, nhưng anh ta thấy người này có vẻ tương tự như những hình ảnh của hoàng
gia mà anh đã từng gặp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Mặc cho họ phản
đối, anh vẫn mang hết các giấy tờ thông hành của họ vào quán kiểm tra kỹ lưỡng
hơn. Với nhiều nhân viên của thị trấn tập trung trong đó, anh ta đọc to lên giấy
thông hành của một nữ Bá tước người Nga
danh hiệu phu nhân De Korff đang trên đường đến Frankfurt, được bộ ngoại giao cấp và ấn ký bởi chính nhà vua Louis XVI. Mặc dù
giấy phép thông hành có vẻ rất mù mờ về số lượng người được cấp chiếu khán và mặc
dù lộ trình đi từ Paris qua thị trấn
Verennes này để tới nước Đức có vẻ không hợp lý lắm, nhưng giấy tờ dường như hợp lệ, cho nên Sauce và các đồng sự
tính cho phép họ đi qua. Nhưng Drouet ngưởi đã bỏ nhiều thời gian và công sức cũng
như danh dự trong vụ này nên rất kiên quyết. Anh ta biết rõ là đã nhận ra nhà
vua. Anh cũng nhìn thấy rõ ràng ở tại Sainte Menehould, một tay đại uý thuộc giới
quý tộc đến cạnh chiếc xe giơ tay chào và nhận lệnh như kiểu vâng lệnh một thượng
cấp. Nếu các viên chức ở thị trấn này để cho hoàng gia đào tẩu ra nước ngoài, họ
sẽ mang tội phản quốc. Thêm vào đó, Drouet khẳng định, giấy phép thông hành không
có giá trị bởi không có đồng chữ kí của chủ tịch Hội Đồng Lập Hiến Quốc Gia. Thực
ra, không có yêu cầu phải có chữ ký của chủ tịch Hội Đồng Quốc gia mới hợp pháp, nhưng mọi người chẳng ai biết điều
đó đúng hay sai. Vì vậy, cuối cùng họ quyết định tìm cách câu giờ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khách du hành trên
xe được thông báo rằng giờ đã quá muộn để xem xét kỹ lưỡng giấy tờ. Vả lại
trong trời đêm với điều kiện tồi tệ của
con đường trước mặt , tiếp tục hành trình sẽ rất nguy hiểm, nên hãy chờ tới khi
trời sáng. Mặc cho những phản đối giận dữ, đoàn lữ hành gồm 8 người cùng ba đi
hộ tống trong đồng phục mầu vàng bị ép buộc xuống xe và được tạm trú ngay trong
nhà của ông chủ tạp hoá Sauce. Họ được dẫn đi qua con đường đá sỏi từ quán trọ đến gian hàng
của Sauce, leo lên một cầu thang bằng gỗ tới một căn hộ 2 phòng ngủ. Lúc đầu, đoàn
người cồ giữ nguyên tung tích của họ. Một bà trung niên tự xưng là nữ Bá Tước
De Kroff nằng nặc bảo rẳng họ đang rất gấp, cần được đi ngay đến nước Đức. Tuy
nhiên, với sự ám ảnh về việc người đàn ông quá giống hình ảnh nhà vua, Sauce bỗng
nhớ ra rằng có ông Jacques Destez một thẩm phán địa phương đã cưới một bà vợ ở
tại Versailles và vì vậy ông ta đã có nhiều dịp gặp gỡ hoàng gia. Vậy là anh ta
đến thẳng nhà của viên thẩm phán đánh thức ông dậy và đưa ông đến nhà anh. Chỉ
vừa mới bước lên khỏi cầu thang, Destez đã quỳ gập xuống cúi đầu và run rẩy
trong sự xúc động. “Ô Lạy Chúa! Bẩm Hoàng Thượng!” ông la lên.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Thật là một chuyện
thần kỳ, Louis XVI, vua nước Pháp lại có mặt ở thị trấn này, ngay trong phòng
ngủ của người bán tạp hoá. Lại có cả hoàng hậu Marie-Antoinette, cô công chúa
12 tuổi và vị thái tử kế vị ngai vàng lên 5 của họ . Đi cùng còn có
cô em gái Elizabeth của vua cùng
đứa con của bà. Mọi người đứng lặng người. Bà mẹ già của Sauce sau đó lại gần.
Bà quỳ xuống nức nở, chẳng bao giờ bà có
thể tưởng tượng có ngày thấy mặt đức vua và vị thái tử bé nhỏ. Khi nhận ra rằng
tung tích đã bại lộ, Louis XVI giờ cất tiếng: “ Phải, ta chính là đức vua của các
ngươi. Ta đến để sống với các ngươi, hỡi thần dân của ta, làm sao ta có thể bỏ
rơi các ngươi”. Sau đó nhà vua làm một hành vi rất đáng chú ý. Ông bước đến từng
người một trong đám viên chức thị trấn và ôm lấy họ. Sau đó ông kêu gọi họ lắng
nghe chuyện của ông. Ông bị buộc phải trốn khỏi dinh thự ở Paris vì có một đám Jacobins điên cuồng làm cách mạng đã chiếm đoạt thành phố. Tệ hơn nữa, bọn gây náo
loạn này đã liên tục gây nguy hại cho sinh hoạt của hoàng gia. Thật ra, nhà vua bảo họ, ông không có ý định
trốn qua nước Đức mà chi muốn di hành tới khu phố cổ Montmédy gần biên giới. Từ
vị trí xa xôi đó, khuất tầm mắt của lũ phản loạn, ông có thể tập trung để lấy lại
vương quyền và dẹp yên hỗn loạn trong tình trạng vô chính phủ đang ngày càng hung
bạo. Ông nói: “Sau khi bị buộc phải sống trong vòng vây của gươm đao giáo mác,
ta đã di hành về miền quê để tìm lại tự do và bình lặng như các ngươi đang sống
đây. Nếu ta cứ ở lại Paris. Ta cùng hoàng gia sẽ chết.” Nhà vua yêu cầu thị trấn
chuẩn bị thay ngựa cho xe và để hoàng gia lên đường hoàn tất hành trình.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Bị khuất phục bởi
xúc động trong giây lát, lại sợ hãi và bị áp đảo vì cái uy lực của hoàng gia cũng
như hào quang của nhà vua khi họ có mặt ở
nơi này, những người lãnh đạo thị trấn có ý giúp đỡ. Họ nói, nếu cần, họ sẵn sàng
hộ tống đức vua tới tận Monmédy. Ngay khi trời vừa sáng, họ sẽ phái các thành
viên của họ trong lực lượng vệ binh quốc gia đi theo bảo vệ vua. Khi họ quay trở
lại hội trường thị trấn để sắp xếp công việc, đầu óc vẫn còn hoang mang. Làm
sao có thể không tuân lệnh của chính nhà vua,
người đang trị thừa kế một cơ
nghiệp vương quyền đã cai trị nước Pháp hơn tám trăm năm?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Do đó sau khi đã
khuất tầm mắt của vua và đã thảo luận với những người khác, họ bỗng nhận ra sự
phức tạp của tình thế mà họ đang lâm vào. Họ bắt đầu có những suy nghĩ khác.<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Cuộc Cách Mạng qua
mùa hè thứ ba <o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đối với cư dân thị trấn Varennes, họ không còn giống như những ngày tháng Hai năm trước. Chỉ
trong mấy tháng trước đây, thị trấn đã trải qua một loạt những biến chuyển lạ
thường đã khuấy động đến mọi ngóc ngách của vương quốc và đã làm thay đổi hoàn
toàn cái phương cách mà cư dân nhìn lại chính họ và vị trí của họ đối với thế giới. Vào
tháng Ba 1789, sau một loại các biến cố tưởng như chẳng có liên quan gì đến họ,
cánh đàn ông trong thị trấn tuổi từ 24 trở lên và có đóng thuế được mời tham
gia vào một cuộc bầu cử quốc gia, một sự kiện để chọn ra những đại biểu được bầu
vào Hội Đồng Đại Biểu Tổng Quát, một cơ chế đã không hề được thành lập trong suốt
171 năm qua. Varennes đã là nơi vừa có cuộc bầu cử địa phương, vừa có cuộc bầu
cử khu vực thứ cấp đưa đến việc lựa chọn thị trưởng riêng cho chính họ, một cựu
luật gia, lúc đầu là một đại biểu dự bị và sau đó trở nên đại biểu thực thụ của
Hội Đồng Lập Hiến Quốc Gia. Một điều khác
có lẽ quan trọng không kém là những hội nghị về việc đầu phiếu hồi tháng Ba đã
được yêu cầu ghi lại những bất mãn của người dân mong được thấu đến tai nhà
vua. Mặc dù cái danh sách những bất mãn này của Varennes đã bị thất lạc, nó có
lẽ cũng không khác mấy với cái bản được lưu lại của cái thị xã nhỏ Montfaucon cách
đó chỉ 6 dặm. Trong khi người dân trong
các cộng đồng khắp nước Pháp bắt đầu không tiếc lời ca ngợi việc nhà vua Louis XVI công bố các cuộc bầu cử,
rải rác vẫn có những đòi hỏi có sự thay đổi từ đủ loại các cơ cấu địa phương. Họ
yêu cầu giảm bớt gánh nặng thuế khoá. Họ đòi hỏi mọi công dân kể cả giới tu hành
và giới quý tộc phải trả thuế đồng đều
tuỳ thuộc vào số doanh thu. Họ yêu cầu quyền quản trị được phân tán xuống cho các
hội đồng điạ phưong và ngân sách chi phí
nhiều hơn cho việc giáo dục trẻ em. Nhưng bất cứ điều cá biệt gì được yêu cầu,
hành động mạmh nhất của công dân Varennes cũng như trên khắp vương quốc Pháp cũng
chỉ là phàn ánh một cách có hệ thống về đời sống của họ và những tranh cãi tốt nhất về sự thay đổi, cải thiện hay huỷ bỏ hết đi các cơ
cấu hay các cách thực hiện, cái nào là tốt
nhất; những điều này tự chúng đã là một
biến cố cách mạng. Từ đó dấy lên nhũng kỳ vọng lớn lao cho một sự thay đổi bao
quát mọi lãnh vực chính trị, kinh tế, xã
hội và cả các cơ cấu thuộc về giáo hội.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong những tháng ngày tiếp theo, cư dân thị trấn
Varennes thep dõi thời sự một cách kinh ngạc khi cái Hội Đồng Đẳng CấpTổng Quát
mà họ giúp bầu lên bỗng biến đổi thành Hội Đồng Lập Hiến Quốc Gia. Tân Hội đồng
này không chỉ lập ra để soạn thảo hiến pháp đầu tiên cho nước Pháp, nó còn khởi
động cho <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">một thay đổi hoàn toàn những cấu trúc chính trị và xã
hội của Pháp vượt quá xa những đòi hỏi trong danh sách những bất mãn mà họ đưa
ra. Khoảng đầu tháng Tám 1789, các tin tức vể vụ phá ngục Bastille ở Paris và
chiến thắng đè bẹp một âm mưu rõ ràng nhằm phá vỡ cuộc Cách Mạng đã khiến họ tổ
chức một lễ hội ăn mừng lớn vì sung sướng. Có bắn đại pháo chào mừng, pháo bông,
lễ hội tại công trường thị trấn, có cả phát chẩn cho người nghèo giống như những
ngày đại lễ tôn giáo. Lại cũng có phần
biểu diễn ánh sáng phố thị hiếm hoi mà
thành phố kỳ vọng vào ban đêm, mỗi
hộ gia đình sẽ đặt ánh nến hay ánh đèn lồng trước cửa sổ nhà . Đối với một xã hội
chưa quen thuộc với kiểu cách tập trung trưng bày ánh sáng như vậy, quả thực là
một cảnh tượng lạ lùng đáng ngạc nhiên.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng không phải chỉ là việc ăn mừng những sự kiện từ
mãi ở đâu đâu. Không bao lâu sau đó, cư dân Varennes được yêu cầu tự đi bầu chính
quyền địa phương của họ và tham dự vào việc hàng ngày tham gia vào
việc soạn thảo bộ luật mới. Họ tiến
vào quá trình liên lạc thường xuyên với Hội Đồng Lập Pháp Quốc Gia, tham khảo cố
vấn và thông tin, góp ý với các đại biểu, gửi đi các vận động hành lang và đôi
khi cũng đưa ra những đề nghị riêng của họ trong việc soạn thảo hiến pháp. Sau nhiều thế kỷ dưới sự thống trị của tầng lớp
quý tộc, giới giáo sĩ và hoàng gia trong mọi lãnh vực, ngoại trừ việc riêng gia
đình và vài việc địa phương, giờ này, họ được mời gọi, đúng ra là cưỡng ép,
tham gia vào chính quyền của họ, vào vận mệnh của họ. Một tiến trình như vậy đã
truyền đi một xúc cảm đầy thích thú khi được dính líu vào mọi việc. Điều đó cũng
thấm vào họ một cảm giác mới về bản sắc quốc gia, bản sắc của người dân Pháp
thay thế cho cái thế giới nhỏ hẹp của vùng thung lũng Aire và cánh rừng
Argonnes mà từ trước tới giờ được coi như những điểm chính liên hệ tới căn cước của cư
dân Varennes. Cái phong trào Khai Sáng vĩ đại. cái biến động một là sóng giải
phóng trí tuệ và sự tái thẩm định mà đã nở rộ trong số những nhà ưu văn hoá tú
tại các thành phố lớn của Âu Châu vào thế
kỷ 18, quả thực đã từng là điều gì rất
xa lạ đối với Varennes. Có lẽ chỉ có với sự thay đổi hiến pháp của cuộc Cách Mạng
mà cái châm ngôn về thời đại Khai Sáng của Immannuel Kant : “Dám biết dám hiểu”
mới mang lại một ý nghĩa thực sự cho đại đa số người dân ở các thị xã làng mạc
xa xôi của miền quê nước Pháp. Chỉ có trong cái ý nghĩa tích luỹ đầy tự tin và
sự nhận thức về đất nước là một khối mà chúng ta có thể hiểu được các hành động
của những người giống như Drouet và Sause và cả những nhà lãnh đạo địa phương
khác ở cả khu vực trong suốt cuộc khủng hoảng mgày 21-22 tháng Sáu năm ấy.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng có 2 sự việc cũng đóng vai trò quan trọng trong
việc cấu thành yếu tố tâm lý cách mạng của cư dân Varennes trong mùa hè 1791 này.
Vào tháng Tám 1789, để đối phó với sự đe doạ của tình trạng vô chính phủ và có
thể là phản cách mạng sau khi chế độ cũ sụp đổ, thị trấn đã thành lập đội dân
quân đầu tiên của thị xã. Hai đại đội vệ binh quốc gia địa phương được thành lập:
đội “Săn Lùng” và đội “Bộc Phá” với mỗi đội có quân phục riêng, cờ quạt trống kèn
đầy đủ và được chỉ huy bởi các viên sĩ quan do chính họ lựa chọn.. Người ta có
thể phóng đại một cách hiếm hoi về cái cảm giác tự hào của những thanh niên
Varennes, trên dưới ba trăm người tuổi từ 16 đến 50 thực tập việc đi diễn hành
qua phố xá và quanh công viên với một
ban quân nhạc địa phương đi kèm. Lúc đầu,
họ chỉ trang bị một ít loại vũ khí thực sự, loại súng săn hay súng cổ gia truyền.
Nhưng khi trình diện với bộ quân phục mới toanh, màu xanh lục cho đội “săn lùng”
và màu xanh dương đậm cho đội “Bộc Phá”, họ
cảm nhận được ý nghĩa của mục đích và tầm quan trọng của họ. Tâm trạng của
một sĩ quan trong bộ đồng phục, trước đó là một đặc quyền gần như độc nhất của
giới quý tộc, bây giờ ở trong tầm tay của bất cứ ai, ngay cả là anh chủ quán trọ
Jean Le Blanc hay Justin George, con trai viên thẩm phán tầm thường. Quả thực,
có một tay sĩ quan ở trong đội vệ binh của thị Trấn Varennes trong đêm 21 tháng
Sáu này, anh chàng trẻ Etienne Raden sau này đã thuyên chuyển qua quân đội chính
quy trong thời chiến và đã trở nên một vị tướng trong quân đội Napoleon.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đến mùa xuân và mùa hè 1790, dân quân Varennes đã gia
nhập vào các vệ binh đồng sự ở khắp nơi trong vùng để đi diễn hành trong một loạt
các buổi liên kết hay trong các buổi lễ ’liên bang’. Một trong những buổi này vào ngày 1 tháng Bảy 1790, đã có tới 3000 dân
quân tụ họp tại Varennes nơi họ sinh hoạt xã hội, diễn hành và tuyên thệ trung
thành với tổ quốc. Hai tuần lễ sau đó, vào ngày kỷ niệm đệ nhất chu niên phá ngục
Bastille, Justin George, Etienne Eadet cùng nhiều dân quân Varennes khác đã tiến
về Paris để tham gia vào đại lễ hội liên
bang toàn quốc ở tại cuộc duyệt binh từ Champ de Mars đến tận phía Tây của thủ đô, nơi
bây giờ là công trường tháp Eiffel. Nơi đó, từ phía xa xa, họ đã nhìn thấy vua
Louis XVI đang đọc lời tuyên thệ trung thành của ông với bản tân hiến pháp. Mọi người giờ có thể mường
tượng rõ ràng rằng họ chắc chắn nhớ lại cảnh tượng này khi cũng ông vua đó chỉ một năm sau, có mặt ở trong cái thị trấn bé
nhỏ của họ trên con đường đào tẩu, chối bỏ chính cái hiến pháp mà ông đã thề hứa
bảo vệ nó.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cái tổ chức thứ hai cũng quan trọng không kém trong
tinh thần cách mạng, không chỉ gói gọn ở Varennes nhưng hầu như khắp nơi trên đất
Pháp là cái tổ chức địa phương phổ biến được gọi là ‘câu lạc bộ’. Có lẽ nhờ ảnh
hưởng của ông bố đại biểu mà Justin Geprge đã giúp thành lập một chi nhánh câu
lạc bộ các thân hữu của Hiến Pháp địa phương vào ngày 25 tháng Ba 1791. Với số lượng hội viên lúc đầu là 44 người, câu lạc
bộ là một trong những hội đầu tiên trực thuộc chi nhánh quản trị mới của vùng
Meuse mà Varennes gắn bó. Ít lâu sau họ liên kết với cánh Jacobins ở Paris, một
tên tuổi lớn nổi tiếng của tổ chức xã hội
những Thân Hữu của Hiến Pháp. Mục đích tự xưng của câu lạc bộ là ủng hộ và tuyên
truyền nhưng đại luật đã được Hội Đồng Lập Hiến Quốc Gia thông qua. Thế nhưng ở
tại Varennes cũng như nhiều nơi trong nước, nhóm Jacobins nhanh chóng tiết lộ một
lời kêu gọi đặc biệt để làm tai mắt cho Cách Mạng chống lại mọi kẻ thù cùng những
kẻ tình nghi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào những tháng trước cuộc khủng hoảng tháng Sáu, câu
lạc bộ đặc biệt tập trung vào việc dò xét giới giáo sĩ địa phương. Một năm trước
đó Hội Đồng Lập Hiến, nay gọi tắt là Hội ĐỒng Quốc Gia đã thông qua một điều luật
tái cơ cấu giáo hội Công Giáo được biết như là hiến pháp về quyền dân sự cho hàng
giáo sĩ. Kể từ đầu năm 1791, các đại biểu đã đòi hỏi tất cả các linh mục có quyền
hạn ban bí tích giải tội phải tuyên thệ chính thức trung thành với Hiến Pháp một
cách tổng quát, và đặc biệt với sự biến
đổi về hàng giáo sĩ. Vào tháng Tư, vị linh mục của thị trấn Varennes, một tu sĩ
dòng Méthain bị cán bộ cách mạng tước bỏ nhiệm vụ sau khi linh mục này từ chối
tuyên thệ. Cố chấp với lập luận rằng nhà nước không có quyền hạn để truất phế ông,
vị linh mục đã ra cử hành thánh lễ trong ngày thứ Sáu tuần Thánh. Cánh Jacobins
và một số dân quân đã tiến vào thánh đường dùng vũ lực đuổi ông ra. Trong khi
chẳng có bằng chứng nào chứng tỏ các lãnh đạo thị trấn chống lại giới giáo sĩ
hay giáo hội, nhưng họ vô cùng phẫn nộ về chuyện có một người từ chối tham gia
vào Hiến Pháp lại vẫn có quyền dạy bảo
con cháu họ và còn có qiuyền giải tội cho họ. Sự từ chối tuyên thệ của gần non
nửa số giáo sĩ ở những địa phận chung quanh đã làm tăng thêm mối nghi ngờ rằng đang
có những âm mưu phản cách mạng đang tiến hành
hoạt động trong vùng .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Quả thực, hầu như ngay từ khởi đầu cuộc Cách Mạng, cái
chủ nghĩa lạc quan hàng ngàn năm gây ra
bởi những biến cố ở Paris lại hoà lẫn với lo lắng sợ hãi. Theo nhận thức ở vào
thế kỷ 21 này, đôi khi chúng ta quên đi
những mối lo sợ và bất ổn mà con người, với lần đầu tiên trải nghiệm về dân chủ
như thế nào, cho dù có nhiệt tâm ủng hộ đến đâu chăng nữa. Thật khó tin rằng giới
quý tộc và giới tu sĩ của chế độ cũ sẽ không vận dụng những biến cố đó hoặc họ
sẽ không tìm cách đoạt lại quyền hành hay tìm cách trả thù cho những mất mát của
họ. Thật ra, có ba vụ bắt bớ do hốt hoảng đã xảy ra tại Varennes trước tháng Sáu
1791, cả ba đều liên hệ tới sự lo sợ về những kẻ thù tưởng tượng, có lẽ trong sự
trả đũa của các thành phần trưóc đó có ưu tiên. Vào tháng Tám 1789, cư dân thị
trấn đã kinh hoảng với cái tin tức có một đám côn đồ từ miền Bắc tới. Mặc dù
chuyện côn đồ không trở thành sự thật, cái phản ứng tự vệ tiếp theo sau tin đồn
đó đã làm nền tảng cho việc thành lập các đơn vị dân quân đầu tiên của thị trấn.
Chỉ một năm sau đó lại có tin đồn lan ra một cách ghê gớm rằng quân đội đế quốc
Áo đã tiến vào xâm lược và đã có khoảng trên dưới 500 vệ binh của các làng mạc
lân cận đã tụ tập đến Varennes giúp chống
lại. Một làn sóng lo sợ thứ ba lại xảy ra vào tháng Hai 1791 với tin đồn một đám
côn đồ khác đã vượt qua biên giới phía Bắc tràn vào. Mặc dù việc báo động một lần
nữa chứng tỏ là không có nguyên cớ, lời kêu cứu hỗ trợ của thị trấn dẫn tới việc ban quản trị
hành chính trung ương đã tiếp tế một số vũ khí đạn dược có cả tới 4 khẩu đại bác
tới bảo vệ Varennes. Những đợt hoảng hốt tiếp theo lại cung cấp thêm một loạt
những diễn tập được huy động với mục đích
giúp cư dân thị trấn biết cách đối phó
khi sự nguy hiểm thực sự xảy đến. Có lẽ quan trọng hơn cả là sảnh đường của thị
trấn Varennes bây giờ đã có được một trong những kho chứa vũ khí đạn dược lớn nhất
trong cả vùng với súng đạn trang bị đã sẵn
sàng khi cuộc khủng hoảng đêm 21 tháng Sáu này xảy ra.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngoài mối lo khuấy rối của bọn côn đồ hay sự xâm lấn
của tụi lính Áo, một mối đe doạ có thể thấy nhãn tiền hơn ngay từ đám binh lính
hoàng gia đang đồn trú tại Varennes và các khu phố lân cận, trong số có nhiều
tay là lính đánh thuê đến từ Đức hay Thuỵ Sĩ. Mối quan hệ quân và dân vẫn thường
căng thẳng từ lâu nay, ngay cả trong những thời điểm ôn hoà nhất. Cư dân địa phương
thường phải gánh chịu việc nuôi ăn ở quân lính miễn phí. Đám lính trẻ thường khét
tiếng ngổ ngáo khi say sỉn hay khi tán tỉnh chọc ghẹo gái địa phương. Việc quân đội trú đóng ở trong các ngôi làng cũng
thường được xử dụng trong các dịp cưỡng ép cộng đồng dân chúng phải đóng thuế đã
quá hạn trả. Kể từ tháng 10 /1789, chính quyền địa phương đã phản đối việc đặt
để các phân đội kỵ binh nói tiếng Đức ở tại Varennes. Những đội quân này đã được
di rời đi vào tháng Hai năm sau, nhưng sáu tháng sau đó, tướng Bouillé, viên tư
lệnh vùng lại mang vào 600 trăm quân bộ binh. Đội quân này chỉ mới trước đó đã
liên quan đến một cuộc đàn áp dã man một phong trào phản đối của những người lính
trơn chống lại đám sĩ quan thuộc tầng lớp quý tộc của họ ở tại thành phố Nancy
gần đó. Đây là cuộc biểu tình phản đối mà rất nhiều người dân yêu nước đã công
khai ủng hộ họ. Sự có mặt của đám lính tàn bạo này ở Varennes đã đưa đến những
căng thẳng tột độ. Tình hình chỉ được xoa dịu khi lãnh đạo thị trấn tìm ra được
một tu viện bỏ hoang ở sát bìa thị trấn làm chỗ trú quân cho họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đám bộ binh rồi cũng rời đi vào tháng Hai 1791. Tuy
nhiên , vào tháng Sáu, tướng Bouillé lại loan báo sẽ gửi khoảng 60 tay kỵ binh
nói tiếng Đức đến trú ngụ. Bây giờ thì chúng ta biết rằng hành động này là một
phần của kế hoạch di chuyển quân với mục đích bảo vệ cho chuyến đào tẩu của nhà
vua, một âm mưu mà Bouillé đã liên quan đến một cách tỉ mỉ. Mặc dù cái phân đội
nhỏ bé này cũng trú đóng tại tu viện trên và
tương đối gây ra không nhiều những quan ngại trước mắt đối với cư dân
Varennes, nhiều người vẫn quan tâm với nghi ngại ngày càng tăng khi nhìn thấy hàng
đoàn xe chở đồ đạc hàng hoá quân sự đi qua phố, và khi nghe những lời đồn đại từ
cửa miệng của quân lính suốt cả khu vực. Thực vậy, các viên chức điạ phương ở
Meuse đã rất bối rối và quan ngại sâu sắc vể những sự di chuyển đó trong thời bình.
Việc đi tới đi lui hết kỵ binh lại đến bộ binh, hôm trước rút đi, hôm sau lại
tiến vào, cứ tiến tới rồi rút lui, thay đổi quân sự mà chẳng có gì đáng cần thiết
hay hữu dụng để làm gì? Vào ngày 20 tháng Bảy, 40 tay kỵ binh hành quân về phía
Tây, được cho là để tiếp nhận một ‘kho tàng’ hay một xe chở lương tiền để phát
lương cho quân? Ngày hôm sau, đứa con trai út của Bouillé cùng một viên sĩ quan
nữa tới thuê trọ qua đêm tại quán trọ Đại Hoàng Gia ở ngay phía Đông của nhánh
sông. Bọn này tuyên bố là đến để chuẩn bị cho một cuộc viếng thăm đột xuất sắp
tới của chính viên tướng. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những lo sợ của
dân địa phương lan toả ra sao không rõ ràng lắm. Chỉ biết là ngay từ sáng
sớm ngày 21 tháng Sáu, anh chàng Sauce đã tự viết một bức thư chào mừng đám kỵ binh
mới tới như một dấu hiệu thân thiện của thị trấn. Anh cũng có nói chuyện với viên
sĩ quan chỉ huy và được bảo đảm là chẳng có chiến tranh gì đâu. Tuy nhiên, những
người khác trong thị trấn, đặc biệt các thành viên của hội câu lạc bộ Jacobins
lại chẳng tin điều đó. Cái thành kiến chống
lại giới quý tộc ngày càng tăng làm cho viên chỉ huy quý tộc trở thành đối tượng của sự nghi ngờ. Có một
thành viên vô danh của câu lạc bộ đã viết
một loạt thư gửi về ban quản trị của hội ở Bar-le Duc ngay trong buổi
chiều của cuộc khủng hoảng 21 tháng Sáu. Anh ta kể rõ chi tiết tất cả các hoạt
động quân sự rất lạ thường ở một thời điểm hoà bình ở trong thị trấn. Anh ta cũng
không quên tả lại chuyến viếng thăm của Fran</span><span lang="EN-US">ς</span><span lang="EN-US">ois de Gogurlat, một kẻ âm mưu chính khác trong việc sắp xếp kế hoạch
đào tẩu của nhà vua và là người đã tra vấn Sauce về các vệ binh và quan điểm chính
trị của các vị lãnh đạo thị trấn Varennes. Bằng một lối giải thích rất đáng
nghi ngờ, anh ta còn dự đoán rằng rất có thể “kho tàng bí mật” mà đám quân lính
đang bàn tán đó chính là đức vua, có lẽ
sắp bị bắt cóc khỏi Paris bởi một lũ xấu nào đó.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cũng rất có thể là George và các bạn của anh ta ở quán Golden Arm đang thảo luận về đủ loại các
tin đồn này cộng với nỗi lo ngại về chuyện quan quân thay đổi ngay trong buổi tối Drouet xuất hiện. Nhưng dù trong trường hợp nào, cái thị trấn
Varennes bé nhỏ tầm thường ở gần biên giới
Đông Bắc nước Pháp cũng đã chuẩn bị rất tốt về mọi mặt từ, quân sự, hành chính
đến cả tâm lý để sẵn sàng cho cuộc khủng hoảng ngày 21 tháng Sáu hơn là những kẻ
âm mưu tổ chức cuộc đào tẩu của nhà vua tưởng tượng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Quân đội và nhân dân<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào sáng sớm ngày
22 tháng Sáu, ngay cả khi các nhân sĩ trong thị trấn còn đang thảo luận việc phải
làm gì với nhà vua vừa mới tới giữa đêm thì cả thị trấn đã bắt đầu xôn xao náo
động. Thật ra diễn biến chính xác trong đêm ra sao vẫn rất mù mờ. Ai nấy đều cảm
thấy nhầm lẫn; cả hàng đống biến cố đột
ngột xảy ra cùng lúc. Nhưng giờ không phải
là lúc để ghi chép lại, và việc thuật lại những sự kiện trong đêm hôm đó phải căn
cứ theo ký ức của những cá nhân hiện diện trong đêm, đôi khi không ăn khớp với
nhau vì được viết lại sau nhiều ngày, nhiều tháng hay thậm chí nhiều năm sau đó.
Trong bất cứ trường hợp nào, ngay sau khi 2 đứa con của Sauce chạy đi khắp phố báo động : “cháy, cháy!”, có ai đó đã tức thì
đến kéo chuông nhà thờ ở bên kia sông. Tiếng chuông nhà thờ có một ngôn ngữ riêng
của nó tuỳ theo âm sắc và nhịp điệu, khoan thai để kêu gọi giáo dân đến thánh lễ,
hay loan báo đám cưới hoặc đám ma. Nhưng khi tiếng chuông dồn dập và lập đi lập
lại nhiều lần thì đó là tiếng chuông báo động cho một sự nguy hiểm và khẩn cấp.
Lúc đó mọi người sẽ túa ra đường và hỏi chuyện gì đang xảy ra. Chỉ trong ít phút,
người chỉ huy vệ binh cũng cho đánh thức các tay trống để dóng lên tiếng trống
tụ họp quân. Thế rồi dân quân khoác quân phục vào và nhảy bổ tới với vũ khí
trên tay hay chạy đến thị sảnh ở
trung tâm thị xã để nhận vũ khí.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi biết được sự
có mặt của nhà vua, họ vừa tò mò vừa sửng sốt lại vừa lo lắng. Thình lình, ý
nghĩa của việc di chuyển quân và câu chuyện bí mật về cái kho tàng gì đó sắp đến
trở nên rõ ràng. Những người chưa từng có kinh nghiệm về trò ảo thuật của sự có
mặt bất ngờ của hoàng gia bèn nhanh chóng cảm thấy nguy hiểm vì sự trả thù lên
những người đã cả gan ngăn chặn bước đào tẩu của nhà vua, và điều cận kề nhất có
thể xảy ra là sự tấn công của đám quân lính
đang trú đóng trong vùng. May mắn, mối nguy hiểm gần kề nhất là đám kỵ binh người
Đức ở kế bên thị trấn đã không tỏ vẻ gì hăm
doạ. Hầu hết bọn chúng dường như vẫn ngủ nghỉ hay vùi đầu vào ly rượu trong quán và theo dõi một
cách vô hại. Thế nhưng có người thấy viên
chỉ huy bọn họ lên ngựa tiến về bờ sông và
phi ngược hướng Bắc. Lát sau hắn quay lại với anh chàng Bouillé trẻ đi theo. Mọi người hiểu
ra rằng ông tướng Bouillé đã được thông tin và họ tin rằng, chẳng bao lâu nữa, đoàn
quân của ông ta sẽ ở ngay sau lưng họ. Các viên chỉ huy đội dân quân bèn bố trí
các phân đội vệ binh đến trấn những lối vào then chốt của thị trấn để đặt rào cản
hay chướng ngại vật bằng các toa xe hay bất cứ gì tìm được theo cách bố trí của
họ. Họ cũng không quên gửi ngay phát thư
đi cầu viện những làng mạc chung quanh.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nỗi lo sợ nhất của
họ dường như trở nên cụ thể vào khoảng một
giờ sáng, khi một nhóm chừng 40 tên kỵ
binh, sau lại có thêm một đám nữa, xuất hiện ở
cửa vào mặt Nam của thị trấn. Các tay chỉ huy của chúng, mà cư dân
Varennes sau đó biết được là Goguelat và quận công Choiseul, đã nói chuyện với đám
kỵ binh bằng tiếng Đức, và đám này đáp lại với vẻ ngạc nhiên. Sau đó bọn chúng
bèn tấn công phá rào cản và dùng sống kiếm đẩy dạt đám vệ binh ra tiến vào
trung tâm thị trấn và cuối cùng dừng lại ở vị trí bày binh bố trận ngay trước cửa
nhà của Sauce. Những giây phút kế tiếp thật căng thẳng và đầy bất trắc, gây nên một nỗi lo lắng đầy
kinh hoàng cho mọi người. Đám kỵ binh trên
lưng ngựa với đầy đủ nón sắt áo giáp, súng đạn và kiếm trận trên tay đã cố tình hăm doạ dân chúng. Anh chàng Sauce bước
ra khỏi nhà và phát biểu một bài diễn văn đầy lòng yêu nước trước cửa tiệm của
anh và anh phản đối rằng: ” Đều là những công dân có giá trị và những quân nhân quá can đảm, chúng ta có cần
tham gia vào một cuộc tác chiến chỉ dẫn tới đổ máu…?”. Tuy nhiên, chẳng ai biết
bọn lính đó hiểu biết tiếng Pháp cỡ nào và sự đối đầu giữa vê binh và đám lính
tiếp tục. Cuối cùng, một người, rồi thêm hai viên sĩ quan nữa yêu cầu được nói
chuyện với nhà vua. Khi Goguelat trở lại sau đó và dường như chuẩn bị một cuộc
tấn công, đám vệ binh cũng chuẩn bị chống trả. Họ mang đến 4 khẩu đại bác đặt
ngay ở trên và dưới con đường bọn kỵ binh đang bố trí. Đồng thời họ phóng thanh
yêu cầu nhà cửa 2 bên đường mở cửa ra để
mọi người đang còn trên đường chạy vào ẩn núp, chừa lại bọn lính đơn độc trong
vùng lửa đạn. Nhận ra sự nguy hiểm, Goguelat tự mình tấn công nghĩa quân, ra lệnh
cho họ quay mũi mấy khẩu đại bác ra ngoài. Tuy nhiên, một tay dân quân trong làng
đã rút súng bắn ông ta rơi khỏi lưng ngựa. Viên bá tước ôm vết thương chạy vào
quán trọ Golden Arm. Kẻ bắn ông cũng đi theo xin lỗi rối rít. Những người khác
chạy đi làm việc với đám kỵ binh không còn vị chỉ huy. Sau nhiều giây phút vô cùng
căng thẳng, đồng thời có blếu tặng cho uống rượu miễn phí, họ đã thuyết phục được đám kỵ binh xuống ngựa
và sau đó tỏ ra thân thiện với dân làng và thề sẽ nghe theo các viên chỉ huy của
dân quân địa phương.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đối với cư dân
Varennes, sự xuất hiện của Goguelat cùng đám kỵ binh đánh dấu một khúc quanh mới
ở nhiều khía cạnh. Qua sự kiện hăm doạ bằng nột hành vi bạo động này, cư dân càng
tin tưởng hơn rằng việc đào tẩu của nhà vua không chỉ đơn thuần là một nỗ lực của
hoàng gia đi lánh nạn cho nhà vua và gia đình, mà có cả một âm mưu to lớn và
nguy hiểm có dính líu đến bọn lính ngoại và có lẽ cả quân đội nước ngoài. Hơn
thế nữa, hiệu quả việc đối phó với khủng hoảng của Sauce, người lãnh đạo thị trấn
thật vô cùng mạnh mẽ. Chỉ mới ít ngày trước, vị bá tước đã thu hút anh bằng những
phát biểu mạnh mẽ về lòng ái quốc trong một báo cáo tổng quát về thị trấn và về
vệ binh quốc gia, ngay cả khi những công dân khác vẫn nghi ngờ tối đa. Bây giờ,
anh chàng chủ tiệm tạp hoá đã ngộ ra rằng anh đã bị một tay quý tộc thao túng,
coi anh như một thẳng ngu ngốc. Sau này anh viết lại: “ Dưới tấm mạng che lòng ái
quốc, Goguelat đã giấu tôi một sự phản quốc bỉ ổi. Tôi chỉ có thể nói lên một sự
căm phẫn sâu xa nhất.” Cái kinh nghiệm đắng cay này có thể đã trở nên then chốt
cho việc Sauce thay đổi thái độ đối với nhà vua.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Dù vậy, toán dân
quân tiếp viện không lâu sau đó đã đến từ khắp nơi. Chừng hơn nửa tiếng sau nửa
đêm, có ai đó đã gửi đi ba bốn viên cảnh sát đến hết làng này đến làng khác vừa
phi ngựa đến vừa chạy vừa hét lên “ cầm vũ khí lên, cầm vũ khí lên”. Ngay sau
khi Sauce gửi điện văn đến Verdun, trung tâm quân sự lớn nhất trong vùng để xin
trợ giúp rằng: “ Xin mau mau đưa quân viện và đại bác đến giúp chúng tôi. Nhà
vua và hoàng gia đang có mặt ở đây.”
Ngay trước khi những người chuyển tin tới, các làng lân cận đã nghe thấy
tiếng chuông nhà thờ vang lên dồn dập và họ đã túa ra đường, với một mệnh lệnh
ngắn ngủi, đám dân quân đã giương cờ gióng trống tiến về Varennes. Tại khu phố
thị Montnlancville nơi chỉ cách chừng 2 dặm phía Bắc, thông địệp đã tới lúc một
giờ sáng. Mặc dù có sự lẫn lộn chưa biết rõ ràng chuyện gì khẩn cấp đến thế,
người phát tin đã nhanh chóng đi sang các làng mạc khác để báo động trước khi
thông điệp được thông hiểu. Cánh đàn ông đã cho lệnh trang bị vũ khí và chừng hơn
trăm người đã chạy bộ tới Varrenes lúc một giờ rưỡi. Khi đã hiểu rõ chuyện ngọn
ngành, họ bèn vào vị trí sẵn sàng chiến đấu. Cũng giống như bao lần huy động
trước, cánh đàn bà và con nít theo chân họ sau đó, đẩy theo các toa xe chứa thực
phẩm và đồ tiếp tế.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Montfaucon, một
làng ở dãy đồi xa xa thuộc vùng Argonne nhận được tin tức khoảng ba giờ sáng. Dân
làng sau này nhớ lại rằng mới buổi chiều tối, mọi sự vẫn còn yên lặng ra sao, và
họ đã sững sờ ra sao khi nhận một thông điệp “không bao giờ ngờ tới và khó có
thể tin được” như thế. Thế nhưng họ cũng ngay lập tức quơ bất thứ vũ khí nào có
thể có được và đi đến Varennes vào lúc rạng sáng. Tin tức tới được Verdun vào
khoảng 5 giờ 15 phút sáng. Lãnh đạo khu vực truyền tin lại khắp phố trước
khi phái đi 400 vê binh cùng binh sĩ chinh
quy Pháp. Triacourt, cách 20 dặm phía Nam, nhận được tin cùng khoảng thời gian.
Autry ở phía Tây của vùng Argonne biết tin khoảng chừng một giờ sau đó. Quả thực,
ngay khi nhận được tin tức khẩn cấp, nhiều cộng đồng đã kéo chuông báo động đồng
thời gửi thêm tin tức cho bạn bè cùng các gia đình trong các thôn xóm hẻo lánh
hay các nông trại làm thành một phản ứng dây chuyền giúp cho tin tức truyền đi
với một tốc độ nhanh chóng đến kinh ngạc. Khi trời sáng, dân quân đã đến
Varenes ở khắp nơi, từ Cuisy, Septsangs
đến Dannevoux và Sivry bên bờ sông Meuse và Damvillers quá khỏi Meuse. Cũng
trong buổi sáng hôm đó, tin tức truyền miệng đã lan tới Saint Dizier ờ cách 45
dặm phía Nam và cả vùng
Chalons-sur-Marne và Reims, ở cách hơn 70 dặm phía Tây. Đến buổi chiều thì Metz
và Thionville ở cùng khoảng cách về phiá
Đông cũng nhận được tin. Tất cả nhanh chóng gửi đến Varennes những đội dân quân có trang bị.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngay buổi sáng
ngày 22 tháng Sáu đã có hàng ngàn người tụ họp tại cái thị trấn nhỏ bé này
trong vùng Argonne: vệ binh với súng đạn, nông dân với đủ loại vũ khí tự kiếm
được và đàn bà chuẩn bị đủ mọi thực phẩm và bánh mì cho cánh đàn ông. Mặc dù cũng
có một ít tên vô lại nhân cơ hội lẻn vào nhà cửa cư dân ăn trộm đồ ăn thức uống,
hầu hết mọi người khác đều giữ gìn kỷ luật tốt và sẵn sàng cho một cuộc chiến đấu mà họ chắc
sắp xảy ra. Có một bô lão quý tộc ái quốc nguyên là vị cựu sĩ quan trong quân đội
hoàng gia cũng có mặt tại hiện trường góp sức tổ chức một hệ thống phòng thủ. Các
rào cản được đặt ra khắp nơi chung quanh chu vi của thị trấn và cây cầu gỗ nằm
giữa thị trấn bị tháo gỡ một phần. Ngay sau khi trời rạng sáng, có thêm 65 kỵ
binh từ phương Bắc đến, nhưng nhân dân lúc này đã sẵn sàng với súng đạn lên nòng
và đám kỵ binh bị buộc đứng chờ bên ngoài thị trấn. Chỉ có đại úy Deslon, viên
sĩ quam chỉ huy của họ được phép vào nói chuyện với nhà vua.<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Vận mạng của đất nước<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong lúc đó, trong
một phiên họp khẩn cấp có cả vài quý tộc và thẩm phán của hội đồng xét xử địa
phương, hội đồng thành phố thật phân vân không biết xử trí ra sao với nhà vua.
Một đám ít người vốn chỉ là chủ tiệm, thương gia hay khá nhất là những luật sư
miệt vườn, tự nhiên thấy họ đang phải gánh một trách nhiệm nặng nề của một toà án
tối cao với vận mạng của cả nước nằm trong tay họ. Sau khi đã tái triệu tập vào
lúc 2 giờ sáng, họ phái anh chủ tiệm hớt tóc Mangin như một sứ giả đi đến báo cáo cho Hội Đồnng
Quốc Gia sự có mặt của nhà vua để yêu cầu cố vấn. Nhưng họ thừa hiểu rằng phải
mất nhiều ngày trước khi họ có được câu trả lời từ Paris và họ thì không thể chần
chờ không quyết định mãi. Lúc đầu họ hứa giúp đỡ hoàng gia tiếp tục hành trình
của họ. Thế nhưng việc có mặt của đám kỵ
binh và cái phong cách hăm doạ hung hãn của đám chỉ huy đòi đưa nhà vua đi bằng
vũ lực đã làm giảm đi đáng kể tinh thần cộng tác và thiện chí của họ, đặc biệt
khi họ nhìn thấy Goguelat trong đám chỉ huy , họ nhận ra ngay cái tiểu xảo và
trò lường gạt của y.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Hơn nữa, qua phản
xạ tự nhiên của họ và qua lời khuyên nhủ kiên quyết của cánh Jacoins cùng những
nhà ái quốc có mặt trong thị trấn, các thành viên hội đồng thị trấn đã đi đến một
kết luận về cái chuyện quái lạ của sự trốn
chạy của nhà vua. Vua Louis nói với họ rằng
ông không bỏ rơi vương quốc và rằng ông sẽ đến ở tại Monmédy nhưng vẫn thực sự
nắm được tình hình. Họ rất ngạc nhiên với
lời kể của nhà vua về tình hình Paris mà nó không giống như những gì họ hiểu biết
qua việc thu thập tin tức từ báo chí và từ các tường trình của viên thị trưởng
của họ. Hầu hết họ đã nghe đến những báo cáo về những tay cố vấn không đáng tin cậy của nhà vua và ông thì dễ
dàng bị bọn họ thao túng tới bất cứ ý định nào của nhà vua. Hậu quả của thị trấn
này của họ sẽ ra sao nếu như sau đó có xác định là nhà vua đã bị hiểu lầm? Liệu
họ có bị tố cáo tội phản quốc như lời của Drouet nói không? Ngay cả khi nhà vua
không vượt qua biên giới, thì sự vắng mặt của nhà vua ở Paris có ý nghĩa gì cho
sự tồn tại của Hội Đồng Quốc Gia và bản tân hiến pháp mà họ ủng hộ nhiệt tình cũng
như ủng hộ nhà vua? Cái viễn ảnh của một
cuộc nội chiến và có lẽ một sự xâm lược của ngoại quốc dường như quá rõ, đặc biệt
đối với một thị trấn như Varennes, nơi luôn bị ám ảnh vì địa hình gần sát biên
giới.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Họ đã đấu tranh
tư tưởng với những câu hỏi trên trong bao lâu, khổ tâm với sự phân vân về lòng
trung thành bị phân tán như thế nào, chúng ta không thực sự biết. Tuy nhiên, một
lúc nào đó, có lẽ vào lúc Sauce gửi lời
kêu gọi yểm trợ đến Verdun, họ rõ ràng đã từ bỏ ý định hộ tống hoàng gia
đến Monmédy và tìm cách câu giờ để chờ những lực lượng hữu hiệu đến tiếp viện để
phòng thủ thị trấn. Dù sao, trong suốt đêm, Sauce và một bộ phận của hội đồng
thấy họ phải trở lại gặp nhà vua và giải thích về sự thay đổi ý định của họ. Thật
là một cảnh tượng hết sức lạ lùng. Một tay
chủ tiệm chạp phô, một thợ thuộc da và một thẩm phán miệt vườn lại dám thông báo
cho ông vua nước Pháp rằng họ phải từ chối theo lệnh của ông. Họ không thể để
nhà vua tiếp tục hành trình. Thật khó xử khi phải diễn tả ý định đó trước mặt hoàng gia, họ nói với vua về cái cảm giác dịu dàng nhưng lo âu rằng, giống
như là những thành viên trong một gia đình vĩ đại vừa mới tìm lại được người cha thân yêu,
nhưng giờ họ đang lo sợ sẽ lại có thể mất
người cha ấy lần nữa. Họ bảo đảm với vua rằng thần dân rất ngưỡng mộ nhà vua, rằng sức mạnh của ngai vàng của vua luôn ở trong
tim và tên ngài luôn ở trên môi, nhưng nơi cư ngụ chính đáng của vua là ở
Paris, và mặc dù họ sống trong vùng thôn dã, họ vẫn khẩn cầu nhà vua hãy quay về
nơi chốn của ngài.” Họ cũng thêm rằng họ
e là nếu vua vẫn cứ ra đi thì sẽ gây ra những biến cố đổ máu và họ
lên án điều đó vì sự an nguy của đất nước” và cảnh báo rằng sự cứu tế của nhà nước phụ thuộc vào sự hoàn
thành hiến pháp, mà hiến pháp lại đang cần sự trở về của nhà vua để được phê duyệt. Những quyết định này của hội đồng
thị trấn đã làm gảm nhẹ sự cần thiết của nó với lời yêu cầu khẩn thiết của đám đông
bên ngoài gồm đủ mọi thành phần nam phụ
lão ấu đang tập trung trước cửa nhà Sauce hô lớn: “vạn tuế quốc vương, vạn tuế tổ quốc , xin người trở về Paris.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Lúc đầu, Vua và
hoàng hậu dường như không hiểu, không muốn lắng nghe và vẫn yêu cầu chuẩn bị
người ngựa để họ tiếp tục hành trình. Hoàng hậu Marie-Antoinette thậm chí còn
cho gọi bà vợ của Sauce vào gây ảnh hưởng lên chồng bà, và hứa hẹn rằng cả thị
trấn sẽ hưởng lợi lớn nếu hỗ trợ nhà vua. Theo như cư dân thị trấn nhớ lại, bà
Sauce đáp lại rằng bà thực sự yêu mến hoàng gia, bà cũng yêu chồng, nhưng anh ấy
có trách nhiệm của anh, và bà lo sợ rằng
chồng bà sẽ bị trừng phạt nếu để cho đoàn của vua vượt qua trạm. Một câu chuyện khác, có thể là thật cũng có
thể ngụy tạo rằng vua Louis đã kêu gọi lão già Géraudel, một người đốn củi và cũng
là vệ binh rằng khi nhà vua tái thề hứa là sẽ không có chuyện nhà vua bỏ nước
ra đi mà chỉ mong làm điều tốt cho đất nước mà thôi. Géraudel đã đáp lại rằng:
“Tâu hoàng thượng, thần dân không dám chắc thần dân có thể tin ngài được.” Hai
năm Cách Mạng đã thay đổi mọi thứ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi tay đại úy
Deslon đến trước cửa nhà Sauce lúc 5 giờ sáng, anh ta lập túc hỏi nhà vua anh
ta phải làm gì. Nhưng lúc này, vua Louis dường như đã đầu hàng mặc cho số mệnh.
Vua nói: “Ta chẳng có mệnh lệnh nào cho nhà ngươi cả. Giờ ta là một tù nhân.”
Deslon bèn cố nói chuyện với hoàng hậu và một trong những viên sĩ quan khác bằng
tiếng Đức, ngôn ngữ mẹ đẻ của hoàng hậu, một lần nữa nêu lên một hành động quân
sự để giải vây cho hoàng gia. Thế nhưng những cư dân đang ở trong phòng lập tức
la lớn: “Không được nói tiếng Đức ở đây” và rồi Deslon trở ra ngoài thị trấn với
toán quân của hắn chờ đợi một lệnh lạc mà nó không bao giờ đến. Dù thế nào đi nữa
thì tình hình cũng hoàn toàn biến đổi trong
khoảng một giờ sau đó, khi hai đại diện được Hội Đồng Quốc Gia và vị tướng Lafayette phái đến hôm trước đã tới
được Varennes. Đó là Bayon, một sĩ quan trong đội vệ binh quốc gia ở tại Paris
và Romeuf, một trong những người phụ tá của viên tướng, hai người đang làm nhiệm
vụ đuổi theo nhà vua và hoàng gia mà họ vẫn chưa chắc chắn là hoàng gia đã tự ý đi trốn hay bị bắt cóc. Mệnh lệnh của cả hai
đều chính thức chỉ thị tới tất cả sĩ quan và thành viên của vệ binh quốc gia
hay trong hàng ngũ quân đội. Một khi đại diện thành công trong việc bắt kịp hoàng
gia, các sĩ quan sẽ được giữ lại và dùng mọi biện pháp cần thiết để ngăn chặn
việc bắt cóc hay để ngăn cản hoàng gia tiếp tục hành trình, và rồi báo cáo về cơ
quan lập pháp ngay tức thì. Đối diện với hai mệnh lệnh trái ngược từ hai đại diện
thẩm quyền trung ương của nhà nước cách Mạng, một là ý nguyện của nhà vua, một
là ý định của Hội Đồng Quốc Gia, người dân thị trấn không do dự ngả theo phe hội
đồng. Hai đại diện leo lên tầng hai trong nhà Sauce và đưa sắc lịnh đó cho vua và hoàng hậu.
Marie-Antoinette tỏ ra giận dữ và khinh bỉ: “Thật là vô lễ phạm thượng!” Và bà
quăng sắc lệnh xuống sàn. Vua Louis thì tỏ vẻ thờ ơ nhưng đầy vẻ buồn thảm chỉ
nói: “ Nước Pháp không còn vua nữa.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Thực ra, Hội Đồng
Cách Mạng chỉ khẳng định một điều là hoàng gia phải bị chặn lại. Thế nhưng cư dân
Varennes không hề nghi ngờ về việc hoàng gia phải được đưa về Paris ngay tức khắc.
Ngoài đòi hỏi theo đúng hiến pháp, nhà vua và Hội Đồng cũng cần giữ sự gần gũi
thân mật, nên mọi người rất lo lắng về tình hình quân sự địa phương. Họ vẫn đang
chờ đợi một cuộc tấn công từ ông tướng Bouillé và họ chỉ cầu mong là thị trấn của
họ sẽ được để yên nếu như nhà vua được chuyển đi nơi khác. Vì vậy vào lúc 7.30
sáng khi mặt trời đã lên cao và thời tiết bắt đầu nóng bức, cả hai phía hội đồng thị trấn và phía hoàng gia đều mệt nhoài vì một
đêm mất ngủ, 2 cỗ xe ngựa quay đầu và lại chui qua vòm cổng chào của thị trấn, quay ngược lại và
ra khỏi thị trấn. Được hộ tống bởi hàng ngàn vệ binh quốc gia, nhà vua và cả hoàng
gia bắt đầu một hành trình dài trở lại
Paris.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-t7cSZHmCVRE/WXsU5NLd0oI/AAAAAAAAM-4/-e-I550ELPMEGiHfB9HQoYFd1bEd1ZzKACEwYBhgL/s1600/franc_1_1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="652" data-original-width="900" height="231" src="https://4.bp.blogspot.com/-t7cSZHmCVRE/WXsU5NLd0oI/AAAAAAAAM-4/-e-I550ELPMEGiHfB9HQoYFd1bEd1ZzKACEwYBhgL/s320/franc_1_1.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cái đêm nhà vua
bất ngờ xuất hiện trong một thị xã nhỏ bé ở vùng Đông Bắc nước Pháp có thể là một trong những giây phút đầy kịch tính và
cảm động nhất trong toàn bộ cuộc Cách Mạng. Đối với cư dân thị trấn, trải nghiệm
trong đêm đó không thể nào quên và trong một vài trường hợp, nó đã thay đổi
nguyên vẹn đời sống của họ. Drouet bỗng nhiên thấy mình được bầu chọn vào Nghị
Hội Toàn Quốc, phần lớn nhờ vào hành động của anh trong đêm đó. Sauce bị những
kẻ trung thành cuồng tin với hoàng gia theo dõi trong nhiều năm trời vì họ cho
rằng anh là hiện thân của tội ác. Vợ anh
có lẽ té ngã chết khi bà cố ẩn núp dưới
một cái giếng khi một toán quân ngoại xâm tiến vào năm 1792. Quả thực, toàn thị
trấn thỉnh thoảng đã bị nhiều nhóm phản cách mạng hăm doạ huỷ diệt. “Varennes,
thị trấn thảm sầu, một nhà tiên tri về ngày tận thế viết, đống hoang tàn đổ nát
của ngươi chẳng bao lâu nữa sẽ bị cày xới nát trên mặt đất.” Ngược lại, các nhà
ái quốc từ khắp nơi trên đất Pháp đã gửi ngập tràn thị trấn với những bức thư
ca tụng biết ơn. Mộ món tiền khổng lồ gần 200,000 Phật Lăng từ Hội Đồng Quốc
Gia ban thưởng cho thị trấn được chia cho công dân địa phương. Các đồ vật chạm
trổ, cờ thêu và chén dĩa vẽ tay được làm để chào mừng thị trấn và cư dân với những
hàng chữ : “Tổ Quốc tri ân” và nhà nước cũng dựng lên một tháp đài tưởng niệm ở
ngay tại khu vực quán Golden Arm nơi mà vệ binh quốc gia đã chặn đứng hành trình
đào tẩu của hoàng gia. Các văn sĩ, sử
gia có những cuộc hành hương đến viếng cái lầu 2 trong căn hộ của gia đình
Sauce trong suốt thế kỷ 19 mãi tới khi cả trung tâm thị trấn bị toán quân xâm lươc
Đức phá huỷ vào tháng Tám 1914 và bốn năm
sau lại bị quân Mỹ bắn phá thêm một lần nữa
trong trận chiến Argonne.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngoài những hậu
quả xảy đến cho cư dân Varennes, biến cố đêm đó cũng chúng tỏ một thay đổi hoàn
toàn trong lịch sử của Cách Mạng và của chế độ quân chủ Pháp với một tác động lớn
lao và tức khắc lên Hội Đồng Quốc Gia, lên toàn thể nước Pháp và có lẽ toàn thể
Âu Châu. Để đi sâu vào trong bối cảnh rộng lớn hơn của biến cố đào tẩu này, tuần
tự tiến trình ra sao, ảnh hưởng tới cuộc sống của đủ loại các nhóm chính trị và
xã hội trong suốt vương quốc như thế nào sẽ được đề cập trong những chương kế
tiếp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-39937175244294946372017-07-28T03:33:00.002-07:002017-07-28T03:33:58.405-07:00Khi nhà vua chãy trốn - chương 2<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-MRwcLNnAMF4/WXsQ8VoL3bI/AAAAAAAAM-U/r3Pu19SK7M8OtttEs3evpWsuBqMbHscMgCLcBGAs/s1600/franc_2_1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="706" data-original-width="507" height="640" src="https://1.bp.blogspot.com/-MRwcLNnAMF4/WXsQ8VoL3bI/AAAAAAAAM-U/r3Pu19SK7M8OtttEs3evpWsuBqMbHscMgCLcBGAs/s640/franc_2_1.png" width="458" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-v1rXxnPGGjE/WXsQ8j-6IMI/AAAAAAAAM-c/DRIIFbXtX6493grg0pP1VpP8NYvCr5mJwCLcBGAs/s1600/franc_2_2.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><br /></a></div>
<br />
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: windowtext; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: bold;">Chương 2</span><span lang="EN-US">: Nhà vua nước
Pháp<o:p></o:p></span></h1>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trung tâm của bi
kịch này là vua Louis XVI, vị vua thứ năm của dòng họ Bourbon. Khi có mặt tại Varennes,
ông vừa 36 tuổi. Nhà vua là một người bí ẩn, kỳ lạ, ở nhiều khía cạnh, không giống
như bất kỳ các vị vua mà ông kế vị hay nối ngôi ông sau đó. Ngay cả những người
đương thời với nhà vua biết rõ ông cũng cho rằng ông là người rất khó để đánh giá, khó tiếp cận và cũng khó tiên đoán. Không biết
vì nhút nhát, thiếu dứt khoát hay có một chiến lược chính trị mà nhà vua rất ít nói, luôn tư lự và
không thể dò xét được. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngay từ khi còn
nhỏ, nhà vua đã là đứa trẻ ít nói, thiếu tự tin và chẳng bao giờ cảm thấy thoải
mái trong một thế giới đầy phô trương, nịnh hót, và trí tuệ là một thiết yếu
cho cuộc sống trong triều tại cung điện Versailles, nơi cư ngụ của hoàng gia ở
cách Paris chừng 15 dặm về phía Tây Nam. Louis là con trai thứ hai trong gia đình
4 cậu con trai của vua Louis XV triều đại
tiền nhiệm và ông bị coi thua kém nhất trong đám anh em của ông. Những người đương
thời đã
hiểu lầm tính nhút nhát và chậm chạp của ông như là biểu hiệu của sự thiếu
thông minh, và cái hình ảnh tiêu cực này cũng bắt nguồn từ cái diện mạo bề ngoài
của ông. Mặc dù thừa hưởng cặp mắt xanh và mái tóc vàng từ người mẹ, nhà vua lại
có chiều hướng mang vóc dáng to lớn xồ xề của cha, một đặc tính hỗn hợp qua thời
gian bởi việc mê ăn uống quá độ. Ngay từ thời còn trẻ, nhà vua dường như ít
quan tâm tới diện mạo của mình. Ông bước đi chậm chạp trong một dáng đi vụng về
siêu vẹo coi thật chướng mắt với sự lịch lãm của triều đình.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="text-align: justify;">Bà De Campan, một
trong các nữ cận thần của hoàng hậu đã diễn tả một cách tiêu biểu: “Bước đi của
nhà vua nặng nề và chẳng có dáng vẻ quý phái. Nhà vua chẳng quan tâm tới y phục,
và mặc dù với những nỗ lực hàng ngày của người thợ chăm sóc đầu tóc, tóc tai nhà
vua cứ rối bù vì những cử chỉ bất cần của nhà vua.”</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Người đương thời
cũng vô cùng bối rối với sự đam mê của nhà vua vào các hoạt động lao động tay
chân như thợ khoá, thợ nề, những sở thích
gây sốc cho những thành kiến chung về sự tiêu khiển thì giờ của một vị vua mà nghe
nói đến cả người dạy ông làm khoá cũng đã bảo ông. Chỉ có một hành vi có vẻ thích
hợp cho cả những kỳ vọng và hình ảnh chung với các vị tiền nhiệm là việc ham mê
săn bắn của ông. Ngay từ thời còn trẻ, ông
đã ra khỏi nhà hầu như mỗi ngày, đi lang thang trong những khu rừng bao quanh Paris, và cố học thuộc lòng tên các
con đường bộ và đường thuỷ. Là một vị vua, ông sẵn sàng huỷ bỏ một buổi gặp gỡ với đại sứ ngoại quốc
để đi săn nếu có một ngày nắng đẹp, ngay cả trong thời kỳ chiến tranh loạn lạc.
Và ông cũng ghi chép rất tỉ mỉ mọi cuộc săn bắn, lập danh sách từng con nai,
con heo rừng, thỏ và cả chim chóc bị bắn hạ hay bị săn lùng bởi đàn chó săn của
ông với một số lượng cực lớn đến 200,000 món trong suốt 14 năm.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Dù có những nhận
xét không đúng của các quan lại trong triều, các đại sứ và mặc dù cả với những
nghi ngại của chính ông, Louis không phải là không thông minh. Vấn đề giáo dục ông đã được chăm sóc đáng kể,
đặc biệt sau cái chết của người cha và người anh tral lớn của ông làm ông trở nên
kẻ thừa kế ngai vàng. Nhà vua tự ép mình một cách có phương pháp, có lẽ là cố ẩn
mỉnh vào trong việc nghiên cứu học hỏi theo
những đòi hỏi của triều đình bù cho những
thiếu sót và sự thiếu quý phái lịch thiệp, thành quả giáo dục của vua không phải
là không ấn tượng. Nhà vua học cùng lúc ba ngôn ngữ, tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng
Ý. Với một trí nhớ tuyệt vời cho từng chi tiết, nhà vua xuất xắc trong môn thiên
văn học, địa lý và lịch sử và với sự giúp đỡ của một thày dạy kèm, nhà vua đã
thực hiện một bản dịch sách của sử gia Anh Gibbon. Nhà vua đọc sách suốt đời, đôi
khi cũng bình luận trên những bài báo đã đọc và còn mua cả ấn bản bộ sưu tập Bách
Khoa tự điển Encyclopedia vào năm 1777. Nhà vua cũng đam mê nghiên cứu bản đồ và
hiểu biết địa hình nước Pháp vô cùng tường tận. Có đôi khi còn vẽ ra những kế
hoạch về những giải đất mà ông hy vọng có ngày sẽ trở thành vương quốc của ông.
Quả thực, nhà vua hầu như có một ham thích
đến độ ám ảnh về dữ kiện và con số như
đã chỉ ra rõ qua những ghi chép về
săn bắn của ông với những danh sách dài vô tận và những biểu đồ vắn tắt được vẽ
lên với sự chính xác của một kế toán viên hay một tu sĩ Biển Đức: về tên tuổi và
nghề nghiệp theo yhứ tự thời gian của những hầu cận trong cung điện và những người chăm sóc đàn
chó săn; tên tuổi và tiểu sử của từng con ngựa ông cưỡi từ khi 11 tuổi (128
con cả thảy) và của mọi thú vật nhìn thấy
trong các công viên hoàng gia và từng chi tiết của sự chi tiêu trong nhà của cá
nhân ông. Nhà vua cũng duy trì một nhật ký cá nhân, nhưng đây cũng chỉ là một tóm
lược thật sự về các hoạt động của ông mà
chủ yếu, săn bắn chiếm vị trí tự hào nhất. Chẳng có chỗ nào chỉ ra một chút tình cảm hay
ý tưởng cá nhân của ông cả.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Có lẽ khá hơn các
vị vua tiền nhiệm trong dòng họ Bourbon của ông, Louis đã nhận được những chỉ dẫn cặn kẽ từ người thày dạy kèm khi ông này nhận
thừc được những nhiệm vụ và bổn phận cuả
người làm vua mà vua Louis đã sao
chép lại như một loại giáo lý hoàng gia. Có thể không nghi ngở gì rằng
nhà vua chịu ảnh hưởng sâu đậm từ việc học hành về tôn giáo của ông, và ông đặt sự kính trọng
và đạo đức Kitô rất quan trọng hệt như bất
cứ vị vua nước Pháp nào trong thời đại trước đổi mới. Người thày dạy ông đã tìm
cách để ông ghi khắc những lời giáo huấn về tôn giáo trong lòng của nhà vua và
trong suốt cuộc sống , ông tham dự thánh lễ mỗi ngày và thực thi mọi nghĩa vụ tôn
giáo trong mùa Phục Sinh hết năm này qua
năm khác như ông đã ghi chép rõ trong nhật ký. Thần quyền của ông để cai trị thật rõ ràng và không thể tra vấn: “Ta biết rõ
rằng ta nợ nần Thiên Chúa vì Người đã chọn ta để cai trị dân”. Nhà vua đã viết
ngay trên trang đầu tiên của môn tôn giáo của ông. Và có lẽ từ những bài học từ thày dạy và từ ý
tưởng về cái nhiệm vụ Kitô giáo và tinh thần gia trưởng mà nhà vua có được một
niềm tin vững chắc về cái trách nhiệm của một ông vua đối với thần dân. “ Thần
dân của ta nên biết rằng niềm ước ao và mối quan tâm đầu tiên của ta là giảm bớt
gánh nặng và cải thiện điều kiện sống họ tốt hơn. Lòng từ thiện của một ông hoàng
phải theo gương lòng từ bi của Chuá,” một cảm nhận mà ông nhắc đi nhắc lại cả trước và trong cuộc
Cách Mạng. Cùng lúc đó, nhà vua dường như cảm thấy một nhu cầu tâm lý cần được đánh
giá bởi thần dân và nhận được những sự tung hô của họ cho những nỗ lực của ông.
Nhà vua đặc biệt chịu ảnh hưởng bởi buổi tiếp tân nổi tiếng ông nhận được trong
ngày lễ đăng quang của ông tại Reims năm 1775, một năm sau ngày vua lên ngôi. Ông diễn tả cuộc du hành của ông từ Paris đến
cảng Cherbourg, ngự trên chiếc xe ngựa diễn hành qua đán đông tung hô vạn tuế là
một trong những giây phút trị vì hạnh phúc nhất. Cho đến cuối cuộc đời, ông rất
đau lòng nếu như đám đông dân chúng quên
lời chúc tụng truyền thống: “vạn tuế Hoàng Thượng!” hay khi tiếng tung hô của họ
không còn nhuệ khí. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nếu nhà vua thu
thập được từ người thày dạy dỗ và từ sự siêng năng đọc sách của ông về sự khai sáng nhấn mạnh vào sự hữu dụng và ý chí tổng quát, điều đó chứng tỏ rằng ông
hiểu những quan niệm như vậy nằm trong giới hạn của chế độ phụ hệ. Nhà vua phải
cân nhắc ý chí chung trong những quyết định của ông, nhưng cái ý nguyện của nhà
vua sẽ là phán quyết cuối cùng, là chất lượng tốt nhất của luật pháp. Song hành hiện hữu với niềm tin của mình về
trách nhiệm của nhà vua đối với an sinh của thần dân, nhà vua duy trì một cảm nhận
mạnh mẽ về một xã hội thượng lưu, có thứ bậc trong thân phận và tầng lớp cao thấp, khó có thể xoá
bỏ từ những tập quán của thời đại khai sáng. Nhà vua rõ ràng sở hữu cùng lúc
hai quan điểm, hai mục đích trái ngược nhau, một mặt là mối an sinh xã hội, mặt
khác là sự bảo toàn cái uy thế và vương quyền mà nó đã gây rắc rối cho cả một thế hệ nếu như các vị vua ở cuối thế kỷ 18, các vị vua mà đôi khi
được gọi là những kẻ “độc tài sáng suốt”. Những khó khăn nội tại về cái phân chia đối
nghịch này càng phức tạp bởi cá tánh của vua Louis với bản
tính thiếu tự tin của ông mà dường như mỗi ngày mỗi tăng thêm. Bị giằng xé giữa cái tính thiếu xác quyết trong phán đoán
và từ những bất đồng giữa các cố vấn của ông, giữa một mặt muốn cải tổ, mặt khác
lại muốn giữ gìn truyền thống cai trị, nhà vua thường thấy việc làm một quyết định là một diễn tiến tàn khốc. Theo phu nhân De Tourzel, người bảo mẫu các
con của vua và đã đi theo hoàng gia đến Varennes, nhà vua mang trên người sự
thiếu tự tin quá trầm trọng, cứ luôn luôn nghĩ rằng người khác hiểu sự việc hơn
ông. Sau cái chết của nhà vua, bà viết: “Trái tim ông đưa ông tới nhìn ra sự thật,
nhưng với những nguyên tắc, những thành kiến, những nỗi lo sợ, những đòi hỏi về
những đặc quyền và lòng tôn kính đã hù doạ ông và đưa đến việc ông bỏ rơi cái ý
tưởng là sự thương yêu thần dân của ông đã đưa đến việc ban đầu ông thừa nhận.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cá tính của nhà
vua càng trở nên phức tạp hơn nữa vào 1770, khi nhà nước hợp cùng hệ thống các
đồng minh quốc tế đã kiếm cho ông một bà vợ và một hoàng hậu tương lai.
Marie-Antoinette là đứa con gái áp út trong số 16 đứa con của nữ quận chúa
Maria-Theresa và trẻ hơn Louis một tuổi.
Bà dễ thương và quyến rũ cho dù không quá đẹp với mái tóc vàng, cánh mũi chim ưng và môi dưới đầy đặn. Hoàng hậu chỉ nhận được một nền giáo dục cơ bản. Bà nói tiếng
Pháp khá tốt với giọng hơi lai âm hưởng Đức nhưng gặp khó khăn khi viết lách và
dường như chẳng bìết gì về lịch sử, địa lý và văn chương. Người thày dạy kèm được
gửi đến Vienne để chỉ dạy cho nàng công chúa 14 tuổi về vai trò tương lai của một
hoàng hậu nước Pháp đã diễn tả rằng bà thông minh nhưng rất bướng bỉnh và khó lòng
chú ý lâu tới bất cứ gì đụng chạm tới việc học hay nói chuyện nghiêm chỉnh. Người
ta hiếm khi có thể nhận thức được một cặp
vợ chồng không xứng đôi như vậy: một Louis nặng nề chậm chạp, nội tâm bất an và
một công nương thanh lịch, nhanh nhẹn và đầy tự tin. Cái tiềm năng của sự bất đồng
còn phức tạp hơn vì cái tình trạng sinh lý bất thường gây hoạ cho cặp vợ chồng
trong 7 năm đầu cuộc hôn nhân của họ. Một
dị tật trong bộ sinh dục gây cho Louis bị
đau đớn trong việc chăn gối khiến ông gần như không thể thực thi nhiệm vụ của một người chồng. Thời gian qua đi nhưng hoàng hậu vẫn không có
thai và khi có tin đồn rằng hoàng hậu cảm thấy
chán ngán chồng, và rồi những miệng lưỡi độc địa bắt đầu loan truyền những
chuyện nhảm nhí của bà cùng lúc với sự bất
lực của Louis. Đó thật là một điều sỉ nhục mà nó càng hạ thấp bản năng tự tin của
một ông vua mà các vị vua tiền nhiệm từng tự hào về sức mạnh sinh lý của họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cuộc hôn nhân sắp
tan vỡ đã được vãn hồi vào năm 1777, ba năm sau ngày Louis lên ngôi khi Hoàng đế
nước Áo Joseph II và cũng là người anh cả của hoàng hậu du hành đến Versailles
với nỗ lực để cứu vãn tình huống. Vua Louis được thuyết phục đi giải phẫu chữa
dị tật để dễ dàng chăn gối với vợ. Đồng thời, bà hoàng hậu trẻ cũng bị người
anh khiển trách về việc đã không làm tròn trách nhiệm làm vợ và làm mẹ
để giúp hoàn tất chiến lược quốc tế của gia đình. Sự thành công của Joseph trong việc cố vấn hôn nhân quả thực rất ấn tượng:
hoàng hậu đã có thai 5 lần trong 8 năm sau đó với 1 con gái và 2 con trai sống
sót. Khi đưá con đầu lòng sinh ra, Louis tràn ngập niềm vui và rất biết ơn vợ. Ông
hãnh diện tuyên bố trước triều đình rằng sẽ cố gắng nhiều hơn để có thêm người
nối dõi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đặc biệt sau khi
Louis đã có kế truyền, một mối quan tâm lớn lao đối với người dân Pháp, nhà vua
có thêm nhiều ngưỡng mộ trong dư luận quần chúng. Theo sau sự vỡ mộng của họ dưới sự trị vì của
vua Louis XV với hàng đống cung nữ và sự bỏ bê công việc triều chính của vị vua
này, nhiều người dường như bám lấy vị vua trẻ, công khai ca ngợi sự trung thực của nhà vua, sự siêng năng
trong công việc , lòng trung thành với vợ
và cả tinh thần sùng đạo của ông. Sự thân thiện, khiêm tốn, không kiểu cách
cung đình và sự ít quan tâm đến dáng vẻ bên ngoài, tất cả đều làm cho công chúng
quý mến nhà vua. Những trang ’chuyện tầm phào’ của tờ báo Mémoires sescrets đã
mô tả nhà vua vào năm 1778 như sau: “Không ai có thể thân thiết và tự nhiên hơn
vua Louis XVI.” Lại có những câu chuyện
về sự tử tế và thân thiện của ông với các đầy tớ trong cung, và khi săn bắn trở
về, ông chẳng cạo râu thoa mặt, quần áo thì xốc xếch. Cái hình ảnh bình dân tích cực này vẫn bền bỉ và còn mạnh mẽ
hơn trong những năm đầu của cuộc Cách Mạng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngược lại, hoàng
hậu chẳng bao giờ khuất phục hay cố gắng để khuất phục cái hình ảnh tiêu cực mà
bà đã tạo nên trong những năm đầu tiên ở vị trí trị vì. Dù sao, việc có thai và
việc chăm sóc giáo dục con cái đã giúp
giảm bớt sự bồng bột của bà và cũng bớt đi
những hội hè giải trí thâu đêm trong những năm đầu trong cung điện. Dù vậy, bà
chẳng bao giờ thấy hoàn toàn thoải mái ở Pháp và luôn luôn ghét những lễ nghi công
cộng dài lê thê và nhàm chán ở tại Versailles. Hoàng hậu ngày càng trở nên riêng
tư và gắn bó với việc xã hội hoá của riêng
cá nhân bà, tập trung ở quanh bà một nhóm
nhỏ cả nam và nữ, những người trẻ đẹp lôi cuốn và quý phái như ông hoàng Artois
đứa em út của nhà vua, công nương De
Lamballe và nữ quận công xinh đẹp De Polignac. “mụ người Áo”, cái hỗn danh mà bà bị gọi một cách thô tục, đã trở
thành đề tài của tin đồn và lời đàm tiếu
không khi nào dứt. Bà bị mô tả trong mọi hành vi dâm loạn và cả những hànnh xử
đồng tính. Chuyện bê bối về chiếc dây chuyền có gắn kim cương mà hoàng hậu bị tố
cáo là đồng loã trong một vụ lừa đảo bạc triệu trong triều đình càng làm cho hình
ảnh của bà trước công luận thêm tệ hại. Có lẽ là việc nhà vua ít quan tâm đến
triều chính và việc hoàng hậu độc xử quyền
hành, cho nên nhiều dòng họ quý tộc cảm thấy bị bỏ rơi hay bị gạt bên lề, Do đó,
nhiều thành viên trẻ trong những dòng họ này chẳng bao lâu đã ngả theo sự cải tổ
của Cách Mạng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-v1rXxnPGGjE/WXsQ8j-6IMI/AAAAAAAAM-c/a1E_5CBk_4UjIUQrGCD89Y0uT_e2BepEgCEwYBhgL/s1600/franc_2_2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="764" data-original-width="491" height="320" src="https://4.bp.blogspot.com/-v1rXxnPGGjE/WXsQ8j-6IMI/AAAAAAAAM-c/a1E_5CBk_4UjIUQrGCD89Y0uT_e2BepEgCEwYBhgL/s320/franc_2_2.png" width="205" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Mặc dù hầu hết
những tin đồn về cuộc sống truỵ lạc của hoàng hậu là không đúng sự thật, nhưng
quả thực có một người đàn ông trong số những bạn thân của bà dường nnhư có liên
hệ đặc biệt với bà. Đó là một bá tước
Thuỵ Điển và là một sĩ quan trẻ tên Alex von Fersen khi họ quen biết nhau từ thời
thơ ấu khi bà là một công chúa nước Áo và anh chàng đang làm một vòng quanh Âu
Châu. Anh ta đi vắng trong nhiều năm,
chiến đấu dưới quyền tướng Rochambeau trong cuộc Cách Mạng Hoa Kỳ, nhưng thỉnh
thoảng cũng trở lại thăm viếng Versailles khi được nghỉ phép. Chẳng bao giờ bị
quyến rũ bởi người Pháp, nhưng hoàng hậu lập tức bị lôi cuốn với anh chàng ngoại quốc đẹp trai
với phẩm cách điềm đạm và kín đáo này, không giống như những chàng trai khác trong
triều. Qua sự giúp đỡ của hoàng hậu, anh chàng có được một trung đoàn quân lính
riêng và một nơi cư trú tại Paris. Sau
khi sinh đứa con út vào năm 1786, vợ chồng
vua Louis một lần nữa sống ly thân và có lẽ chính trong giai đoạn này,
hoàng hậu và vị bá tước Thuỵ Điển trở nên thân thiết đặc biệt. Chúng ta sẽ chẳng bao giờ biết họ có thật sự
là tình nhân của nhau không. Fersen luôn luôn duy trì một vị trí bí mật đáng kể trong triều. Thế nhưng
họ đã có rất nhiều lần gặp gỡ nhau trong cái biệt thự nho nhỏ Petit Trianon ở
trong khu rừng ở gần Versailles. Bá tước De Saint-Priest, một đại quan trong
triều biết rõ về đời sống hoàng cung đã tin rằng chẳng có gì nghi ngờ, đã diễn tả Fersen như một “tình nhân hờ” của hoàng
hậu cũng hệt như quận chúa “ De Pampadour” từng là tình nhân hờ ) của vua Louis
XV. Cho dù bất cứ quan hệ của họ như thế
nào, cả hai vẫn duy trì một sự gắn bó sâu đậm và thân thiết như đã được làm rõ
trong những thư tín riêng tư của Fersen gửi cho em gái của anh chàng, một gắn bó
mà nó đóng một vai trò chủ chốt trong cuộc trốn chạy của hoàng gia năm 1791.<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Nhà vua và cuộc Cách
Mạng<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào những năm cuối
1780s, nhà vua, hoàng hậu và cả nước Pháp cùng bị cuốn hút vào một chu kỳ đất
nước bị khủng hoảng và bất ổn. Những khó khăn ngày càng tăng về tài chánh xảy
ra từ việc nước Pháp dính líu vào cuộc Cách Mạng Độc Lập của Hoa kỳ, tuy thành
công nhưng quá tốn kém, đồng thời cũng bởi cái gệ thống thuế khoá không hiệu quả
và bất công làm cho đất nước không thể trả nợ. Vai trò của nhà vua trong chế độ
cũ và trong sự ra đời của cuộc Cách Mạng có thể tranh cãi không bao giờ dứt. Nhưng cái ảnh hưởng nặng nề nhất của vua
Louis về một loạt các biến cố có lẽ xảy ra từ việc nhà vua đã không làm, hơn là
việc vua đã làm: đó là từ sự thiếu lãnh đạo,
thiếu quyết đoán và thiếu kiên trì của ông.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào những ngày
tháng trị vì đâu tiên, sau cái chết của ông
nội nhà vua, vua Louis XV năm 1774, ông
vua trẻ dường như đã áp dụng cho mình ngôi vua bằng một nỗ lực đáng kể và một tinh thần trách nhiệm. Nhà vua tiêu nhiều thì giờ đọc các báo cáo và
tham khảo cùng các quan bộ trưởng. Việc tiếp xúc của nhà vua với bộ trưởng ngoại
giao đôi khi tỏ ra vụng về ngượng nghịu, nhưng vẫn chứng tỏ nhà vua có khả năng
nắm bắt những phức tạp trong liên hệ quốc tế. Nhà vua chăm chú theo dõi những
biến cố cách mạng ở các vùng thuộc địa Mỹ châu
và có đắn đo đóng góp trong việc phát triển một chính sách can thiệp của
Pháp vào đó với ngụ ý ủng hộ những kẻ bị áp bức khi họ gõ cửa xin cứu giúp, nhưng
trên hết là để trực tiếp đánh vào đế quốc Anh, một kẻ thù không đội trời chung
mà trong quá khứ đã từng dám sỉ nhục thanh danh của nước Pháp. Tuy vậy, nhà vua vẫn tiếp tục trông cậy vào sự
cố vấn và quyết định của hai nhân vật đại biểu lão thành là 2 bá tước Maurepas
và Vergennes, thầy dạy dỗ và hướng dẫn trực tiếp nhà vua khi ông mới lên ngôi.
Sau khi 2 ông qua đời vào 1781 và 1787, với cuộc khủng hoảng tài chánh trở nên
không kiể soát được và với những âm mưu
và tranh chấp giữa các đại quan trong triều ngày càng tăng cường độ, nhà
vua lúng túng dựa vào hết viên cố vấn này
đến quan đại thần khác mà việc triều chính dường như quá nhiều đến vuột khỏi tầm
tay. Hết năm này qua năm khác, Louis bỏ
thêm thì giờ cho việc săn bắn và số lượng thú săn được trong sổ ghi chép danh sách
càng tăng đột biến. Trong thâm tâm nhà vua, ông tiếp tục muốn thần dân thật hạnh
phúc, nhưng thực tế ông thấy bấp bênh và phân vân chẳng biết làm sao để đạt được
mục đích ấy. Những ai quan sát ông kỹ vào những năm cuối 1780s sẽ thấy nhà vua
ngày càng trở nên lờ đờ chậm chạp. Là người luôn trầm tư và thiếu bặt thiệp, giờ
nhà vua lại thêm lắp bắp và nín lặng; có lúc ông ngủ gục và ngáy khò khò ngay
giữa buổi thiết triều quan trọng. Đa số việc trị vì đất nước của nhà vua sau này
đong đưa giữa những vị quan tiến bộ và những vị bảo thủ, giữa những nỗ lực cải tổ cấp tiến từ thượng tầng và những
phản ứng cố thủ. Cuối cùng, vào giữa năm 1788, duới thế lực của tổng giám mục
Loménie de Brienne và sau đó thêm áp lực của
chủ ngân hàng Thuỵ Sĩ Jacques Necker, vua Louis bị thuyết phục thi hành một bước quan trọng là triệu tập Đại
Hội Toàn Quốc để tham khảo về tình trạng suy thoái của đất nước. Nhưng những biến
động liên tục trong chính sách không chỉ tạo thêm những bất trắc và bất ổn của đất nước sâu xa hơn, mà qua những màn cải tổ không phù hợp, nó còn giúp giáo dục
quần chúng và làm cho họ quen thuộc dần với
sự thay đổi lớn lao có thể sẽ xảy ra.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những năm cuối
1780s, ảnh hưởng của hoàng hậu về mặt chính trị cũng tăng dần. Trong những năm
đầu mới lên ngôi, nhà vua tự động loại hoàng hậu ra khỏi những cuộc họp hội đồng
và những quyết định về chính sách theo như lời khuyên bảo của các vị cận thần dạy
học chống lại người Áo, hay có thể hoàng hậu tin như vậy. Tuy thế bà cũng đã thực thi một lối ảnh hưởng
gián tiếp với năng khiếu của bà kết thân hay loại trừ từng cá nhân các quan lại.
Việc dính líu của bà trong một âm mưu trong triều rõ ràng đóng một vai trò
trong sự thất bại của của vị quan cấp tiến Turgot năm 1775 và của nội các Necker đầu tiên vào năm 1781. Vào thời điểm đó, người
anh trai hoàng đế của bà đã phẫn nộ vì sự can thiệp đó của bà, đặc biệt vì nó
chẳng giúp gì cho bước tiến của Áo. Rồi hoàng đế Joseph II và bá tước de
Mercy-Argenteuil, vị đại sứ có tài của ông thường xuyên rèn luyện hoàng hậu về chính sách Hapsburg, chỉ bảo bà về các vấn đề
chính trị quốc tế và uốn nắn bà trở thành một gián điệp Áo thực thụ ở ngay đầu
não của nước Pháp. Khi cuộc Cách Mạng tiến gần tới, vua Louis đã mất hầu hết những
cố vấn đáng tín cẩn nhất và ông trở nên rối loạn và phân vân cùng cực với những
chính sách cải tổ bị thất bại, và ông đã tìm đến với Marie để tham vấn mọi vấn đề. Vào
năm 1788, nhà vua bắt đầu cho mời hoàng hậu tham gia vào một số những buổi họp
hội đồng nhất định. Ngay cả khi bà không có mặt trong buổi họp, đôi khi nhà vua
rời phòng họp giữa buổi triều chính để đi tham khảo hoàng hậu dưới sự lo ngại và
bất mãn của các đại thần. Không như Louis, hoàng hậu Marie chẳng bị phiền toái
với sự phân vân thiếu quyết đoán. Bà không bao giờ nghi ngờ lấy một giây phút nào
rằng, những đề nghị cải tổ của những
“người yêu nước” và những vị quan cấp tiến sẽ là tai hoạ cho những gì bà tin tưởng. Việc đối
nghịch một cách kiên quyết của bà vói mọi hình thức đổi mới đã ảnh hưởng mạnh mẽ
lên nhà vua.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong suốt những
tháng ngày đầu tiên của Cách mạng, qua biến cố trọng đại tạo nên Hội Đồng Quốc
Gia, những cuộc nổi dậy long trời lở đất ở Paris như phá ngục Bastille, sự áp bức
của giới quý tộc cũng như những đặc quyền của giới giáo sĩ , và nhất là sự hủy bỏ hệ thống phong kiến, nhà
vua duy trì sự bình dân đáng kể với hầu hết mọi thành phần của quần chúng Pháp.
Các đại biểu yêu nước cản thấy thất vọng với bài diễn văn của nhà vua trong ngày
23 tháng Sáu, khi ông gắn bó với vị thế của
giới quý tộc bảo thủ và chối bỏ sự hiện hữu của Hội Đồng Quốc Gia. Nhưng không
lâu sau đó nhà vua được tha thứ với những biến cố dồn dập tiếp theo sau, những
biến cố rõ ràng có lợi cho Cách Mạng. Hầu hết những nhà ái quốc duy trì niềm tin rằng nhà vua vẫn cố gắng kiến
tạo những lợi ích tốt nhất cho đất nước, chẳng qua chỉ là một trường hợp thông thường của một vị vua tốt lỡ nghe theo những lời cố vấn sai trái.
Những phát triển sau này dường như đã đưa
ra chứng cớ rằng Louis một lần nữa đã gạt bỏ mọi thành kiến về giai cấp và đón nhận Cách Mạng. Cái nhận thức
tích cực của nhà vua được củng cố thêm trong dịp đại Lễ Toàn Quốc nhân dịp kỷ
niệm đệ nhất chu niên ngày phá ngục Bastille. Chính ở nơi này, dưới sự hiện diện
của hàng trăm ngàn người cổ võ hoan hô mà Justin George, Etienne Radet và những
chàng vệ binh quốc gia đến từ thị trấn Varennes đã chứng kiến vua Louis giơ cao
tay trước bàn thờ tổ quốc tuyên thệ sẽ giữ vững bản tân Hiến Pháp. Bởi vì mọi
người đều biết rằng nhà vua là một người ngoan đạo thì việc thề hứa là một hành
động rất thiêng liêng, và vì thế đã có một niền vui lan toả rộng rãi rằng Cách
Mạng giờ đã chiến thắng và quốc vương rõ
ràng đã đứng về phía nhân dân, rất xứng đáng với tước vị quốc vương của nhân dân
Pháp quốc.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng khi nhìn lại
quá khứ, chúng ta biết rằng cái quan điểm bình dân này chỉ là một sản phẩm của
một ý niệm mơ ước hơn là thực tế. Ngay vào những ngày đầu tháng Sáu 1789, nhà
vua đã vô cùng giận dữ vì sự vô cảm của thành phần đại biểu ái quốc của Hội Đồng
Quốc Gia trước cái chết của hoàng tử đầu lòng của vua. Ông cũng vô cùng bất mãn
với việc Hội Đồng Quốc Gia từ chối nhượng bộ quyền phủ quyết tuyệt đối của ông vào tháng Chín
1789. Đối với nhà vua và hoàng hậu, biến động cốt lõi trong năm đó rõ ràng là
những ngày tháng Mười khủng khiếp. Trong 2 ngày 5 và 6 tháng Mười, hàng trăm phụ
nữ Paris và sau đó kéo theo hàng ngàn vệ binh quốc gia đã kéo nhau đi bộ đến
Versailles cưỡng ép nhà vua và hoàng gia
phải rời Versailles để về cư trú tại Paris. Không một ai trong đám tuỳ tùng
có thể quên cảnh tượng hoàng hậu hối hả chạy đi tìm nơi trú ẩn an toàn trong
cung điện vào buổi sáng sớm, trên người vẫn còn đang mặc đồ ngủ cùng với các
con và đoàn tỳ nữ. Chúng ta sẽ không bao giờ biết đám đông rượt đuổi bà có ý muốn
hãm hại bà hay chỉ muốn đối thoại với bà và chỉ yêu cầu cơm ăn áo mặc. Thế nhưng
tự bản thân hoàng hậu bà không nghi ngời gì về chuyện bà đã thoát chết trong đường
tơ kẽ tóc. Chiếc xe chở Hoàng gia đã phải quay về Paris ngay chiều hôm đó, đi cùng
với một đám đông cả nam lẫn nữ rất huyên
náo và thô bạo, có cầm theo và giơ cao vài cây sào nhọn trên có cắm thủ cấp của
mấy tên lính bảo vệ hoàng cung càng làm
tăng thêm một trải nghiệm của sự kinh hoàng và ghê tởm.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong sự phẫn uất
và phiền muộn, hoàng gia đã phải di chuyển tới nơi cư ngụ mới trong điện
Tuilleries ở phía tây của khu liên hợp vĩ đại Louvre nằm ngay trung tâm thủ đô.
Nhiều tuần liên tiếp sau đó, cả hoàng gia từ chối bước ra khỏi nhà hay đi dạo
trên những khu vườn kế bên. Một ít ngày sau biến cố ấy, nhà vua viết thư
cho vua Tây Ban Nha, cũng là một người có họ hàng thân thuộc với Louis, một bức
thư rất đáng chú ý mà nó chỉ được các sử gia tìm thấy vào thế kỷ 20. Trong lá
thư đó, vua Louis đã công khai và đầy tự tin khước từ toàn bộ cuộc Cách Mạng
và bày tỏ sự chống đối tới tất cả những ai đã hành động ngược lại với uy quyền
của hoàng gia bằng sự doạ nạt để cướp lấy nó kể từ cuộc tấn công vào thành Bastille.
Cho dù có bất cứ chút cám dỗ nào đã từng
giúp cho nhà vua cảm thấy cần hợp tác với
phong trào cải tổ, lúc này nhà vua hoàn toàn ôm chặt lấy cái hình ảnh truyền thống của vương quyền:
“ Trẫm nợ nần chính bản thân trẫm, trẫm
nợ con cái trẫm và trẫm nợ luôn gia tộc trẫm trong việc gìn giữ vương quyền, một
uy quyền đã được xác quyết trong dòng dõi hoàng gia của trẫm qua thử thách của
thời gian sẽ không suy giảm đi bất cứ lãnh vực nào.” Nhà vua tuyên bố một cách
trịnh trọng rằng chỉ có bản tuyên bố bảo hoàng của ông ngày 23 tháng Sáu mới là
chính sách mà ông đồng ý ký tên. Lúc này cả vua và hoàng hậu đều tin rằng có một
nhóm nhỏ Jacobin cấp tiến người Paris đã đang nắm quyền hành kiểm soát đất nước,
trong khi đại đa số nhân dân bên ngoài
thủ đô vẫn ủng hộ nhà vua và họ vẫn chờ cơ hội
để bày tỏ lòng yêu mến và sự tuân phục với vua. Nhưng tạm thời, khi nền
chính trị tồi tệ, nhà vua đành xử dụng chính sách kiên nhẫn chờ thời và cứ để cho lũ ác nhân làm
theo ý chúng cho đến khi ‘cái gọi là Cách Mạng’ tự hủy diệt qua các chương trình
dân chủ và công bằng xã hội không bao giờ
có thể thành tựu. Saint-Oriest đã viết: “ Nhà vua tự trấn an rằng cái Hội
Đồng Quốc Gia chắc chắn sẽ bị bất tín nhiệm bởi chính những sai lầm của nó. Sự mềm
yếu của nhà vua đã đưa đẩy ông đến những tư tưởng trên , như vậy giải thoát cho
ông về một nhu cầu phải đối diện thường
trực ngày qua ngày với những đối nghịch quá khó để một con người như ông chấp
nhận.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Bây giờ chúng ta
biết rằng, khi Louis dường như ủng hộ những hoạt động của hội Đồng Quốc Gia, lời
tuyên thệ của nhà vua cùng những lần ông xuất hiện trước Hội Đồng Quốc Gia đã
được biên soạn bởi các nhà quý tộc yêu nước và đạo diễn bởi hầu tước Lafayette,
một vị anh hùng trẻ trở về từ cuộc Cách Mạng Hoa Kỳ và là một tay lãnh đạo Cách
Mạng độc nhất có ảnh hưởng trong năm 1790. Một điều chắc chắn là sự kiên trì không
nao núng không bao giờ là sở trường của vua Louis. Nhà vua thỉnh thoảng lại từ
bỏ những đánh giá tình hình của chính mình. Cuối cùng vào mùa xuân 1790, hoàng
gia cũng mạo hiểm ra khỏi cung điện Tuileries dạo chơi trong vườn và còn dám ngồi
xe đi vào thành phố. Khoảng tháng Sáu, họ được phép đi đến lâu đài Saint-Cloud
của hoàng hậu ở mạn Tây Paris vả thời gian tiêu khiển ở vùng quê dường như đã nâng
cao tinh thần của họ. Nhà vua cũng ảnh hưởng lớn lao từ việc tiếp tân đầy nhiệt
tâm của ông trong dịp đại lễ Liên Bang và sự ăn mừng dài một tuần lễ sau đó. Nhà
vua ngày ngày cỡi ngựa đi xem xét quân binh và các đơn vị vệ binh quốc gia. Những
lời chúc tụng “vạn tuế đức vua” của họ vang lên đầy vẻ nhiệt tình và thành thật
giúp lấp đầy cái nhu cầu được yêu mến và quý trọng của ông. Trong lúc này, cả nhà vua và hoàng hậu đều đắm
chìm vào sự mê hoặc của bá tước Mirabeau, một diễn giả đại tài và cũng là một lãnh
đạo Cách Mạng, người tự coi mình như một cố vấn bí mật cho nhà vua và cũng mang
trong người cái viễn tượng về một thoả hiệp sẽ lấy lại uy quyền cho nhà vua bằng
một chế độ quân chủ lập hiến vững mạnh.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-xttxHFavz1Y/WXsQ8ULBxEI/AAAAAAAAM-Y/V9y_YHp-q70Fcqyb0ZF4roSuVGIhy2JUACEwYBhgL/s1600/franc_2_3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="576" data-original-width="421" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-xttxHFavz1Y/WXsQ8ULBxEI/AAAAAAAAM-Y/V9y_YHp-q70Fcqyb0ZF4roSuVGIhy2JUACEwYBhgL/s320/franc_2_3.png" width="233" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tiếc rằng
Mirabeau bất ngờ qua đời tháng Tư 1791,
và trước đó khá lâu, nếu không hoàng hậu thì nhà vua đã hoàn toàn mất tin tưởng
vào vị bá tước. Hơn nữa, nhiều tháng trôi qua, khi tình hình ngày càng trở nên
phức tạp và bất định, nhà vua càng dựa hẳn vào lời khuyên và đường lối của hoàng
hậu. Có điều đáng ngờ là không biết có bao giờ hoàng hậu nghiêm chỉnh cứu xét một
thoả hiệp với Cách Mạng mà bà cho là cái
ác hay không? Trong suốt thời kỳ này, hoàng hậu viết thư phàn nàn với ông anh ở
Vienna và với người bạn tâm tình người Áo
Mercy-Argenteuil rằng bà và gia đìng cảm thấy như bị giam cầm bởi một bọn nổi
loạn hay những tên đầy tớ ngỗ nghịch. Bà
cảm thấy thật phẫn nộ vì sự cả gan của bọn chúng, dám kỳ vọng đòi ngang hàng với
giới quý tộc, hoặc ngay cả với vương triều. Bà viết cho Mercy vào tháng Sáu
1790: “ Lũ quái vật đó ngày càng trở nên xấc láo . Ta thật vô cùng thất vọng.”
Các từ ‘quái thú’, quái vật” được liên tục
nhắc đến khi bà nói về Cách Mạng. Khi viên đại sứ Tây Ban Nha nói chuyện với hoàng
hậu vào tháng Giêng 1791, ông ta có cảm
tưởng đứng trước một người đàn bà đang ở trong giới hạn tột cùng của sự chịu đựng.
Bà nói với ông bằng một giọng run run vì cảm xúc: “Louis sẽ không làm tròn bổn phận làm vua với chính ông,
với thần dân và với toàn thể Âu Châu nếu nhà vua bằng mọi giá không chịu gạt bỏ những yên xấu
xa đang bao vây chúng ta.” Dưới ảnh hưởng
của hoàng hậu, đồng thời với sự vụng về và tự dối lòng, Louis đóng vai trò lá mặt lá trái, một vai trò không
chỉ vô cùng nguy hiểm cho nhà vua mà còn là tai hoạ cho Cách Mạng và cho cả nước
Pháp.<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Quyết định đào tẩu<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Chúng ta có lẽ sẽ
không bao giờ biết chắc Louis đã làm cái
quyết định tối quan trọng trốn khỏi Paris như thế nào và khi nào. Vào cái
đêm ông thực sự trốn khỏi cung điện, nhà vua để lại trên bàn giấy một bản tuyên
bố viết tay ghi lại những mối bất bình để chứng minh cho cái quyết định rời bỏ
thủ đô và để chấm dứt việc hợp tác với các lãnh đạo Cách Mạng. Nhà vua cay đắng phàn nàn về việc nhà vua đã
bị Hội Đồng Quốc Gia tước bỏ hoàn toàn mọi quyền hành: từ việc trực tiếp điều hành
quân đội, quyền ngoại giao, quyền quản trị các vùng địa phương, quyền ban đặc xá
và nhất là quyền phủ quyết thẳng thừng các luật lệ mà nhà vua không chấp thuận.
Nhà vua vô cùng giận dữ với việc Hội Đồng cắt giảm mạnh mẽ thu nhập của nhà vua
làm hạ thấp sinh hoạt của vua và như vậy làm suy sụp uy tín của vương triều. Nhà vua cũng
cảm thấy khổ sở vì danh dự bị coi nhẹ khi bị buộc phải ngồi cạnh viên chủ tịch
Hội Đồng trong buổi Đại Lễ Toàn Quốc và bị chia cách với gia đình. Sau đó là việc
tái cơ cấu hàng giáo phẩm Công Giáo Pháp quốc và những đòi hỏi kế tiếp buộc giới
giáo sĩ phải tuyên thệ trung thành với Hiến Pháp mới, những biện pháp mà ông cảm
thấy bị cưỡng ép phải chấp nhận. Đặc biệt những nghị định vừa kể đã xé nát lương
tâm của một vị vua ngoan đạo, nhất là khi những nghị định này đã bị giáo hoàng
lên án vào mùa xuân 1791.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đối với một vị
vua dòng dõi Bourbon, thừa kế một triều đại tuyệt đối nối kết chặt chẽ với giáo
hội Công Giáo chính thống và có truyền thống cai trị cả ngàn năm, chẳng có gì
nghi ngại đây là những lý do chính đáng. Thế nhưng đó có phải là những lý do thực
sự đưa tới việc trốn chạy của nhà vua không thì không chắc chắn. Thực ra, có
nhiều luật lệ mà Louis chống lại đã được phê chuẩn hơn một năm trước khi kế hoạch
đào tẩu bắt đầu hình thành. Ít nhất kể từ tháng Bảy 1789, và nhiều dịp khác sau
đó, các vị triều thần, các bộ trưởng và chính hoàng hậu đã khuyến khích Louis rút
lui vào một khoảng cách an toàn khỏi những đám đông nguy hiểm ở thủ đô và cần có
một đội quân trung thành luôn bên cạnh bảo
vệ, nhưng nhà vua luôn luôn từ chối những
kế hoạch đó. Vào những ngày tháng Mười, nhà vua từ chối việc di tản được tổ chức
chu đáo của Saint-Priest đi tới Rambouillet, khoảng 20 dặm ở ohía Tây Versailles.
Vào mùa xuân 1790 cũng thế, ông từ chối lời đề nghị đi trốn tới Compiègne hay một
nơi nào đó. Một phần cũng là vì vấn đề ông
thiếu quyết đoán. Dù vậy nhà vua dường như cũng lo lắng về những hậu quả về sự
trốn chạy đối với các thành viên khác trong gia đình. Đưá em út của nhà vua, hoàng
thân Artois đã đi lưu vong chẳng bao lâu sau biến cố Bastille và 2 bà cô già của vua, 2 cô con gái của vua Louis XV đã tìm cách đi hành
hương đến Rome vào đầu năm 1791. Nhưng đưá em gái Elizabeth và em trai của nhà
vua, hoàng thân Provence, vị vua Louis XVIII tương lai vẫn ở lại Paris. Dù bất
cứ gì, 2 thảm trạng bạo động hồi đầu năm
1791 đã trực tiếp tác động mạnh đến nhà
vua và hoàng gia ở cung điện Tuileries và dường như là then chốt trong việc làm
mạnh thêm quyết định đi trốn của Louis.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những biến cố phức
tạp và khó hiểu trong ngày 28 tháng Hai đã
được châm ngòi từ một cuộc tấn công dân gian vào nhà tù Vincennes ở phía Đông
thành phố với tin đồn nó đang là một Bastille mới, bí mật giam giữ những nhà ái
quốc. Khi tướng Lafayette dẫn một đoàn quân vệ binh quốc gia lớn tới dẹp loạn, lại
có tin đồn mới lan toả rằng nhà vua bị bỏ rơi không người bảo vệ và tính mạng đang
bị nguy hiểm. Với những đe doạ bạo động gia tăng nhanh chóng, khoảng ba trăm đám
quý tộc trẻ cuồng tín sinh sống tại Paris, nhiều người trong số họ là thành viên
của toán quân bảo vệ hoàng cung giờ đã
phân rã, hay người của câu lạc bô bảo hoàng chạy bay tới
Tuileries bảo vệ nhà vua. Khi vào đến hoàng
cung, họ bắt đầu nhạo báng và sỉ nhục các vệ binh ái quốc mà họ gặp đang có mặt
trong cung. E sợ có một cuộc đối đầu đẫm máu, nhà vua bước ra can thiệp và kêu
gọi những người đến bảo vệ ông buông vũ khí và ra về bất bạo động. Nhưng ngay khi họ vừa tuân lệnh, nhiều người
bị đám vệ binh bao vây bắt giữ. Nhà vua
vô cùng giận dữ vì cảm thấy bị phản bội với một sự thoả thuận hai phía và sự sỉ
nhục cho danh dự của nhà vua. Nhà vua đã viết trong đêm đi trốn chạy: “Những thần
dân trung thành của Trẫm đã bị lôi ra khỏi cung một cách tàn bạo,” và còn riêng
nhà vua phải “uống cạn chén đắng đến những giọt cuối cùng”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-LO9SHvoPlGE/WXsSz9AMOHI/AAAAAAAAM-k/u7RJbAJ_-SMo-NNcP3TPE-bjDd8X4YdxwCLcBGAs/s1600/franc_2_4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="486" data-original-width="520" height="598" src="https://2.bp.blogspot.com/-LO9SHvoPlGE/WXsSz9AMOHI/AAAAAAAAM-k/u7RJbAJ_-SMo-NNcP3TPE-bjDd8X4YdxwCLcBGAs/s640/franc_2_4.png" width="640" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đáng quan ngại
cho nhà vua và hoàng gia hơn nữa là những biến động hôm 18 tháng Tư 1791. Chuyện
bắt đầu với chương trình của hoàng gia trở về lâu đài Saint-Cloud để ăn mừng lễ
Phục Sinh. Một đám đông khổng lồ bên ngoài cổng phía Tây của cung điện
Tuileries để ngăn chặn chuyến đi. Đám đông sau đó còn được sự ủng hộ của nhiều
vệ binh quốc gia đến đáng lẽ để giúp giải toả cản đường. Người dân cho rằng nhà
vua muốn rời cung điện chỉ cốt tránh né những mục vụ cử hành lễ Phục Sinh bởi hàng
giáo sĩ theo Hiến Pháp phò Cách Mạng . Đám đông từ chối giải tán, và đám vệ
binh cũng từ chối tuân lệnh mặc cho chính tướng Lafeyette (chỉ huy của họ) yêu
cầu. Trong lúc xô xát, nhiều cận thần và triều thần của nhà vua bị bắt giữ và bị
hăm doạ treo cổ. Lần đầu tiên trong đời, nhà vua nghe trực tiếp lời chế giễu và
ngay cả có lời hăm doạ bị truất phế. Một lần nữa nhà vua trở nên cay đắng và giận
dữ. Có báo cáo ghi nhận nhà vua than thở: “Thật đáng kinh ngạc là sau khi đã
ban phát tự do cho đất nước, chính ta lại bị cướp đoạt hết mọi thứ tự do.” Cuối cùng, hoàng gia buộc phải xuống xe quay
trở vào cung điện , như vậy “bị buộc trở
về nơi nhà tù” của họ. Những nhà quan sát kỹ lưỡng cho rằng đặc biệt biến cố ngày
18 tháng Tư đã trở thành điểm then chốt làm cho nhà vua tin rằng sự nguy hiểm cho hoàng gia đang cận kề và như
vậy cần phải ra đi. Có lẽ nhà vua đã ám chỉ biến cố này khi ông giải thích hành
trình của hoàng gia cho anh chàng Sauce ở Varennes và sau đó cho Hội Đồng Quốc
Gia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng 2 biến cố
đẫm máu ở cung điện vào cuối mùa Đông và đầu mùa Xuân lại có tác dụng khác. Sau ngày 28 tháng Hai, vệ binh quốc gia được
lệnh cấm đám quý tộc vào cung điện Tuileries cho dù ở đẳng cấp thứ bậc nào trừ
khi họ có những lý do cá nhân hay về quản trị cần tham khảo nhà vua. Biến cố 18
tháng Tư còn cho thấy một sự áp đặt hạn chế chặt chẽ hơn, xua đuổi hầu hết những
quý tộc cận thần thân cận nhất của nhà vua cũng như các giám mục và hàng giáo sĩ
khác của hoàng gia, những người từ chối lời tuyên thệ trung thành với hiến pháp
Cách Mạng. Mặc dù Louis và Marie không bao giờ gắn bó chặt chẽ với các nghi thức triều chính như các triều đại tiền
nhiệm, những xét xử của Cách Mạng đã đẩy họ gần hơn bao giờ hết trước sự ủng hộ
và đồng hành từ những người ủng hộ thuộc tầng lớp quý tộc của họ. Bây giờ, hoàng cung gần
như một nơi trống vắng. Một nơi đã từng có đầy sự vĩ đại của vương quốc mọi người
nam nữ bao quanh hoàng gia chan hoà ám áp với sự hiện diện của họ, lúc này chỉ
còn toàn đám vệ binh Cách Mạng và những toán hầu cận chỉ biết chúi mình vào bổn
phận. Đối với hoàng gia, sự huỷ bỏ chế độ
triều chính vào mùa xuân 1791 dường như là một cú đánh hung bạo và không cần
thiết, và hoàng gia tin rằng mục đích là để làm nhục và cô lập họ. Viên đại biểu
quý tộc Irland de Bazôges viết: “Từ chối Hoàng Thượng sự an ủi nhỏ nhặt nhất là
được ở bên cạnh những người quý trọng nhà vua. Chưa đủ hài lòng với việc giam lỏng
nhà vua, giờ bọn chúng lại muốn xua đuổi cả những người tôn kính và mong được
an ủi người.” Quả thực, trong bản tuyên bố để lại trước khi trốn chạy, vua
Louis đã phàn nàn cách riêng việc bị tước bỏ hầu như mọi tước vị của một vị vua.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những biến cố bạo
động này có đẩy nhà vua đến quyết định trốn chạy cuối cùng không hay chỉ đơn giản
củng cố một quyết tâm trước đó, vào giữa tháng Tư 1791, dường như không còn có
thể quay ngược trở lại. Axel von Fersen viết về biến cố 18 tháng Tư: “Giờ mọi sự
đã quá rõ ràng cho nhà vua. Đây là thời điển hành động và hành động với hạn kỳ
hối hả.”<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Kế hoạch đào tẩu<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Kế hoạch mà hoàng
gia xử dụng vào tháng Sáu 1791 đã được hoạch định khoảng 9 tháng trước bởI vị giám mục Palmiers và nam tước Breteuil,
một vị cựu bộ trưởng bảo hoàng của nhà vua giờ đang sống lưu vong ở Thuỵ Sĩ. Kế hoạch đã thay đổi khác đi với những phác thảo ban đầu mà theo đó mục tiêu không những chỉ đưa nhà vua rời khỏi Paris đi
tới một nơi chốn an toàn như Rambouillet hay Rouen mà còn phải chắc chắn nhà
vua phải đi đến tận vùng biên giới nơi ông có thể có được sự ủng hộ hay ít ra có quân ngoại quốc
hỗ trợ. Giả thiết căn bản là một khi đã rời
thủ đô, cách xa bọn Jacobins và cái Hội Đồng Quốc Gia cấp tiến, nhà vua
sẽ có được khối kượng khổng lồ nhân dân đi theo hỗ trợ. Có được quân lính trung
thành ở chung quanh bảo vệ và sự hậu thuẫn của ngoại quốc, rồi dần dần những người
dân Pháp khác sẽ kéo nhau đến ủng hộ. Với vị thế hùng mạnh này, nhà vua sẽ có
thể tái thương lượng để sửa đổi lại Hiến Pháp và có cơ hội chấm dứt Cách Mạng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào khoảng cuối
tháng Mười 1790, nhà vua đã đồng ý cứu xét tới một chương trình như vậy, ít ra
như một kế hoạch dự phòng và những kẻ chủ mưu đã bắt đầu xếp đặt kế hoạch chi
tiết. Ngay từ đầu, vị tướng tư lệnh vùng phía Đông Bắc nước Pháp có đại bản
doanh tại Metz, hầu tước Bouillé nhận lãnh trách nhiệm chuẩn bị tiếp đón nhà
vua ở vùng ranh giới. Việc đào tẩu từ
Paris và toàn bộ lộ trình được chính hoàng hậu đặt kế hoạch và trên hết là Von
Fersen. Mối liên hệ lâu dài giữa hoàng hậu và người bạn tình Thuỵ Điển đó lúc này
đã đạt tới một chiều hướng mới và cái âm mưu mà hai người hoạch định cũng mang
đầy vẻ tinh vi và xảo quyệt như bất cứ chuyện gì đã nảy sinh trong suốt cuộc Cách Mạng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đêm qua đêm, hết
mùa Đông sang tới mùa xuân 1791, ngay cả trước khi nhà vua chấp nhận ý tưởng,
Fersen và Marie đã bí mật gặp gỡ nhau trong cung điện để ráp nối một kế hoạch
được coi là một mắt xích khó thực hiện nhất trong toàn bộ âm mưu, đó là hành động
trốn ra khỏi điện Tuileries và cái thủ đô chật ních người đầy nghi ngờ đó. Mặc
dù vua Louis vẫn được tham khảo trong những quyết định chủ yếu và vẫn còn giữ được một số quyền phủ quyết, nhưng dường
như càng ngày nhà vua càng gia tăng việc uỷ quyền cho hoàng hậu. Theo như diễn
biến và trong trường hợp lạ thường này, Fersen bỗng trở nên một loại thủ tướng
ngoại vi chuyên lo việc nội bộ hoàng cung. Nhiều đêm trong tuần, anh chàng đi vào
hoàng cung, ngụy trang trong y phục của một thường dân với chiếc áo khoác có đuôi
và chiếc nón rộng vành của giai cấp bình dân. Lời tường thuật về quan hệ của
anh chàng với hoàng gia có lẽ không quá phóng đại. Abh ta viết cho bá tước
Taube, người bạn thân ở Thụy Điển: “ Không có tôi, việc đào tẩu của họ không thể xảy ra. Chỉ mình
tôi có sự tín cẩn nơi họ. Không một ai khác có đủ sự thận trọng mà họ dựa vào để
thực hiện một kế hoạch táo bạo như vậy.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngay từ lúc đầu,
Fersen đã thấy rõ rằng sự thành công của dự tính sẽ phụ thuộc vào hỗ trợ của quân
đội ngoại quốc. Việc chi tiêu tài chính của nhà vua rất có giới hạn, và vua cần
những số tiền lớn lao để chi trả cho lính đánh thuê và duy trì lối sống cần thiết
của hoàng gia cho đến khi tình thế trở lại bình thường. Kế hoạch cũng đòi hỏi
quân đội Áo có mặt tại biên giới với một
số lượng đủ lớn để phục vụ như một điểm tập trung đáng kể cho
mọi thành phần lực lượng bất mãn với những biến cố trong nước chú ý tới và tìm đến gia nhập. Nhưng những thương lượng kéo dài với
các chế độ ngoại bang, lúc đầu từ hoàng hậu đã tỏ ra thất bại nặng nề. Nhiều quốc
vương lân bang, cho dẫu có đồng cảm với
việc trốn chạy của hoàng gia đã tỏ ra ngần ngại, trừ phi những thế lực to lớn
khác đã đồng ý. Hoàng hậu đặc biệt thất vọng với người em ruột Leopold của bà, hoàng đế nước Áo lên kế vị sau cái chết của Joseph năm
1790. Chỉ mới hồi đầu tháng Sáu 1791,
Leopold đã hứa hỗ trợ đầy đủ tài chánh và
gửi quân tới giúp. Nhưng ngay như
vậy, vị hoàng đế cũng giải thích rằng sự
trợ giúp chỉ có sau khi nhà vua đã trốn thoát thành công và ở tình thế hành động độc lập. Một vị thế như vậy giúp
tang them sự khuyến khích cho việc đào tẩu nhưng lại làm cho việc hoạch định
trước khó khăn hơn .<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Theo lộ trình của
cuộc đào tẩu, cả Bouillé và Ferseb đều cố nài hoàng gia di chuyển chia ra nhiều
nhóm và xử dụng loại xe nhỏ bé tầm thường để nhanh chóng bay tới biên giới. Đây
có lẽ là chiến lược mà người em của vua đã dùng
để trốn qua Brussels,nguỵ trang như một người nước Anh và cũng trốn
trong cùng một đêm với hoàng gia. Nhưng nhà vua và hoàng hậu quyết tâm từ chối
ra đi riêng rẽ và cả nếu không có 2 đứa con và công nương Elizabeth em gái nhà
vua. Phiền phức hơn nữa, hoàng hậu kiên
quyết mang theo hai nữ hầu cận. Rồi họ lại thêm vào hầu tước d’Agoult, một người
bạn thân của gia đình để làm hướng dẫn viên và phát ngôn nhân nếu có khó khăn xảy
ra và thêm ba sĩ quan quý tộc khác, nguỵ trang như người đánh xe để làm hộ vệ.
Với số lượng lên tới 11 người, đoàn người giờ quá đông để đi trên một chiếc xe.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đối diện với những
đòi hỏi như trên, Fersen đã phải chùi đầu vào việc xếp đặt hành trình phức tạp đó
sao để toán người này được bí mật đưa tới biên giới. Để tạo nên một mặt trận hư cấu, tay sĩ quan Thuỵ Điển có đưọc sự hỗ
trợ của nữ bá tước Người Nga de Korff đang chuẩn bị rời nuớc Pháp với đứa con gái
vào tháng Sáu. Bà này tuyên bố rằng bà lỡ tay làm hư sổ thông hành của bà và yêu
cầu giới thẩm quyền cấp cho bà một sổ khác và nó được mang cho hoàng gia xử dụng.
Cũng chính bà là người cho đặt làm một cỗ xe với những bánh xe thật lớn và dàn
nhún vĩ đại để có thể đưa hoàng gia tới
vị trí an toàn. Người giám sát công việc đóng xe là một người bạn thân của bà,
không ai khác hơn là chàng Thuỵ Điển Fersen. Chiếc xe được kiến trúc đặc biệt cần
tới ba tháng để hoàn thành và tiêu tốn gần 6000 Phật Lăng, một món tiền khổng lồ
mà chỉ những ai giàu có nhất mới có thể
chi trả. Cỗ xe được sơn màu đen với khung màu vàng thật rộng rãi và thật xa xỉ,
thích hợp cho một vị vua nhưng có vẻ quá lố cho một hành trình bí mật. Phía
trong xe lót da và gấm, ghế ngồi lót đệm và có nhiều tầng để hành lý, đồ dùng dã
ngoại, già để rượu cùng dụng cụ sửa chữa khẩn cấp và còn có cả một bồn tiêu tiểu
lót da. Thêm vào đó là một cỗ xe nhỏ được chuẩn bĩ để chở 2 nữ quản gia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Để đưa toàn bộ
11 người ra khỏi hoàng cung Tuileries đi vào những con đường bên ngoài thành phố, Fersen đã đặt kế hoạch từng
bước thật chính xác cho từng người, từng xe và cả các con ngựa với tất cả các
phương sách và sự tỉ mỉ như một quân lệnh
trong một trận chiến. Các kế hoạch được bố trí là dùng một dãy hành lang ít người
đi tới trong hoàng cung và những căn phòng bỏ trống, mà quan trọng nhất là một căn phòng ở
lầu trệt của tòa nhà có cửa mở thông thẳng ra bên ngoài sân triều. Đó là một căn
phòng của một hoàng tộc thân cận của vua đã được bỏ trống từ 18 tháng Tư và sẽ
được dùng như một căn phòng bí mật tập trung hoàng gia để trốn ra ngoài. Hoàng
hậu cũng cho làm một cánh cửa bên trong mở ra nối căn phòng với một cầu thang dẫn
tới phòng ngủ hoàng gia, được giải thích là để cho người nữ hầu cận nhất của bà
xử dụng. Nhiều căn phòng khác cũng được sửa chữa lại để bảo đảm dễ dàng đi tới
những con đường phía sau hơn và để ngăn cách các căn phòng của hoàng gia với những
phòng ngủ của các đầy tớ và lính gác ngay ở bên ngoài.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đồng thời, hoàng
hậu và vài tỳ nữ hầu cận tín cẩn nhất lo xếp đặt các đồ nguỵ trang tương xứng với
gia đình “bá tước Nga de Korff” kể cả xiêm y cho vị thái tử 5 tuổi và bộ y phục của một thương gia cho nhà vua. Ngoài bộ y phục
đặc biệt này, nhà vua chỉ mang theo bộ vương y màu đỏ và vàng lộng lẫy đã từng
mặc trong hành trình đến Cherbourg vào 1786 với ý định sẽ mặc khi nắm quyền chỉ
huy quân đội trung thành của ông tại biên giới. Tuy nhiên, một vị hoàng hậu nước
Pháp thật khó để hy vọng bà chịu ăn mặc như một thường dân, và Marie đã rất đau
lòng để lén lút mang ra trước đó, không chỉ toàn bộ tủ xiêm y mà còn hầu hết đồ
trang sức, nhiều đồ đạc và đặc biệt một rương
chứa đầy đồ trang điểm phấn son. Bà đã dùng mọi hình thức bố trí, che đậy
và đủ loại lý do để giải thích. Không may là việc di dời những “nhu cầu” trang điểm
của hoàng hậu ra khỏi cung bị bắt gặp và đã dậy lên mối nghi ngờ trong lòng một
trong những tỳ nữ của bà, một người đàn bà vừa có tinh thần ái quốc vừa có chồng
là một sĩ quan thuộc vệ binh quốc gia.
Cuối cùng, hoàng gia phải hoãn lại hành trình đi trốn chậm hơn một ngày: trong ngày nghỉ phép của người tỳ nữ
trên.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Quả thực, nếu hoàng
gia hy vọng thoát ra ngoài không bị chú ý, điều cần yếu là họ đừng để Cách Mạng
để ý và nghi ngờ. Qua nửa năm đầu 1791 và đặc biệt sau ngày 18 tháng Tư, hoàng
gia đã khôn khéo đeo đuổi một chích sách
lừa gạt. Trong khi hoàng gia lên án Cách Mạng với những thông điệp bí mật gửi cho các lãnh đạo nước ngoài mỗi khi có dịp,
họ cũng làm mọi thứ trong quyền hạn có thể để ru ngủ những nhà ái quốc tin tưởng
rằng hoàng gia hoàn toàn ủng hộ Hội Đồng Cách Mạng. Vào ngày 19 tháng Tư, lần đầu tiên trong hơn một năm, vua
Louis tự thân chinh tìm đến Hội Đồng và
tái xác quyết chấp nhận tân Hiến Pháp. 4 ngày sau đó, nhà vua gửi tương tự một điệp
văn công khai tới các đại sứ Pháp ở nước ngoài. Không bao lâu sau đó, nhà vua và
hoàng hậu tham dự lễ Phục Sinh do các giáo sĩ tuyên thệ cử hành, mặc dù có sự
ghê tởm của nhà vua đối với giáo hội ly khai. Như Fersen giải thích cho
Breteuil, nhà vua chấp nhận hy sinh mọi thứ cho việc thực hiện kế hoạch đào thoát
của anh ta và cố che mắt những phần tử Cách Mạng để họ không để ý đến ý định thực sự
của nhà vua. Từ đó trở đi, nhà vua sẽ đưa ra một hình ảnh thừa nhận và hoàn toàn
ủng hộ Cách Mạng và các lãnh đạo Cách Mạng. Nhà vua sẽ hoàn toàn dựa vào lời
khuyên của họ và sẽ dự liệu những ý nguyện của đám đông để giữ họ nín lặng, đồng
thời sẽ kiến tạo một cảm giác tự tin cần thiết cho việc trốn chạy khỏi Paris.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong cùng thời
gian, tướng Bouillé cũng đi theo một phương cách đánh lạc hướng đám ái quốc địa
phương từ đại bản doanh của ông ta ở Metz, phía Đông cách Paris khoảng 180 dặm.
Bá tước Franҫois Bouillé, 52 tuổi, người nổi tiếng trong nước Pháp như một cựu chiến binh trong
trận chiến Bảy Năm và Cách Mạng Hoa Kỳ và là người hùng, hay tên vô lại, tuỳ
quan điểm của mỗi người, đã đè bẹp cuộc nổi loạn trước đó tại Nancy. Quả thực, đã có một số lãnh đạo chính trị Cách
Mạng đã đến gặp gỡ ông ta như một đồng minh tiềm năng. Nhưng từ khi vị Giám Mục
Pamiers mang đến cho ông ta một bức thư của nhà vua với yêu cầu hỗ trợ, ông đã
hết lòng phục vụ nhà vua. Sau chuyến thăm
viếng Metz của Fersen và sau khi đã gửi đứa con trai lớn và tuỳ viên quân sự tới
Paris, ông đã khai triển một kế hoạch tỉ mỉ cho hành trình của vua đến biên giới.
<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhiệm vụ trước
tiên và khó khăn nhất là việc chọn một vị trí vững chãi nơi nhà vua có thể rút
đến. Mặc dù lúc đầu Bouillé tính chọn Bensanҫon và Valeciennes, nhưng cuối cùng
ông chọn thành phố cổ nhỏ bé Montmédy ờ phía Tây Nam của Luxembourg. Đây không chỉ là một đồn luỹ dưới quyền chỉ
huy trực tiếp của ông, nó còn có một ưu thế về sự củng cố mạnh mẽ trực tiếp tới
vùng Tây Nam cũng như biên giới phía Bắc từ hướng Paris. Tuy nhiên, nhà vua sẽ
không ở trong thành luỹ đó vì lo mgại có thể bị kẹt trong một cuộc vây hãm, mà ông
sẽ ở trong lâu đài Thonnelle ngay ở phía Bắc Montmédy , cách biên giới nước Áo
chưa tới 2 dặm. Nói vắn tắt, nhà vua sẽ
có khoảng mười ngàn quân lính bảo vệ cả trong thành và những vị trí kế cận.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đối với hành trình
trốn chạy của hoàng gia, Bouillé lúc đầu đề nghị con đường gần nhất qua Reims,
Vouziers và Stenay ở về mạn Bắc con đường nhà vua thực sự đi qua. Con đường này
không chỉ gần nhất, mà nó còn dẫn qua những khu vực đồng quê nghèo nàn và thưa
dân, gần như tránh khỏi nhửng cứ điểm của Cách Mạng. Thế nhưng Louis đã từng đi
qua một đoạn trên con đường này trong dịp đăng quang tại Rheims và nhà vua dường
nhưbị ám ảnh vì lo sợ rằng bọn Cách Mạng địa phương sẽ nhận ra ông. Cuối cùng, con đường
chếch xuống phía Nam được chọn đi ngang qua Montmirail, Châlons-sur-Marne,
Sainte-Mainehould và Clermont và cũng thận trọng tránh né Verdun, thành phố đặc
biệt nổi tiếng cực đoan. Một khi sáng kiến
đã được lựa chọn, Bouillé chọn Franҫois de Goguelat đi thăm dò nguyên con đường
dài 150 dặm bằng một hành trình đi khảo
sát dưới dạng một trong những người đánh xe đưa thư thông thường. 45 tuổi và được
huấn luyện trở thành một kỹ sư công binh và vẽ bản đồ, Goguelat là một người ủng
hộ chế độ quân vương đã từng là một tuỳ viên cá nhân của hoàng hậu. Bởi vì hoàng
gia cần phải di hành khẩn cấp và thay ngựa thường xuyên, Goguelat cũng phải ghi
chép lại từng vị trí đổi ngựa dọc hành trình. Tuy nhiên, sau khi qua khỏi
Clermont, lộ trình đi trốn sẽ phải hướng lên phía Bắc để tránh Verdun và rời khỏi
con đường hoàng gia hoạch định. Vì vậy, kế hoạch phải chuẩn bị sẵn ngựa mới lấy
từ chính trong hàng ngũ quân đội ở chặng cuối của lộ trình, đặt chúng vào một vị
trí tách biệt ngay ở phía ngoài thị trấn Varennes. Bởi vì những kẻ đưa ra kế hoạch
biết rất ít về tình hình chính trị tại Varennes, Goguelat đã lặng lẽ nhưng lại vụng
về đi thẩm vấn nhiều cư dân ở đó kể cả ông
phó thị trưởng Sauce và rồi tự kết luận rằng thị trấn này rất an toàn. Chính
Bouillé sẽ chờ đón cùng người ngựa tại điểm dừng chân thay ngựa cuối cùng ở
Dun, quá khỏi Varennes khoảng 15 dặm và một khoảng cách tương đương về phía Nam
Montmédy.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Việc quân sự hộ
tống nhà vua gây ra một vấn đề hệ trọng cho những người làm kế hoạch. Tất cả họ
đều mong có thể bảo vệ nhà vua ngay khi hoàng gia rời khỏi Paris, nhưng việc đưa
quân tới quá gần thủ đô thật nguy hiểm. Hơn nữa, nếu việc hộ tống quân sự được
xếp đặt quá sớm, điều này sẽ gây chú ý đặc biệt cho chuyến xe của hoàng
gia. Cuối cùng, với sự đồng ý của nhà
vua và hoàng hậu, họ quyết định chỉ gửi một toán quân kỵ binh nhỏ vài giờ trước khi hoàng gia đến. Nếu cần thiết, họ sẽ
giải thích cho cư dân địa phương rằng quân đội được gửi đi hộ tống một chuyến
xe chở lương phát cho quân lính. Một cách
tổng quát, sự phân chia đội ngũ như vậy đã được chỉ đạo là chỉ quan sát từ xa và đi theo
sau cỗ xe của hoàng gia, chỉ can thiệp
trực tiếp khi nào nhà vua bị nhận diện và xem ra sẽ gặp rắc rối. Ở mức độ nào
thì quân lính nên can thiệp hay không là một câu hỏi tế nhị cho toàn thể kế hoạch.
Ở đây, Bouillé buộc phải tuỳ thuộc vào sự tín nhiệm của đám sĩ quan trẻ, nhiều
người trong họ chỉ được thông báo việc
nhà vua đến vào giây phút cuối cùng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Sau một số tranh
cãi, họ quyết định thiết lập lữ đoàn hộ tống đi xa nhất ở gần điểm đổi ngựa
Somme-Vesle, một làng ngay phía Đông Châlons. Trong số những nhiệm vụ khác là
viên chỉ huy của lữ đoàn này phải cử người liên lạc đi tới những phân đội ở xa
dọc theo lộ trình ngay sau khi cỗ xe hoàng gia vừa đi qua. Cũng quan trọng không kém là anh ta phải để lại
một lính gác trên con đường mà nhà vua vừa
đi qua để chặn hết tất cả những tay sứ
giả từ Paris tới để truyền đi lời báo động. Tìm người để chỉ huy vị trí trọng yếu này, Bouillé đã có
một lựa chọn kỳ lạ là quận công Claude-Antoine-Gabriel de Choiseu-Stainville, một
người chỉ mới ba mươi và thiếu kinh nghiệm. Mặc dù mọi người ai cũng <span style="background: yellow; mso-highlight: yellow;">biết </span>sự trung thành của
Choiseul và gia thế quý tộc của anh ta, cả Fersen và hoàng hậu lại lo ngại về cái
tính tình dở dở ương ương của anh chàng và thúc giục vị tướng tìm người khác
thay thế. Trong một lá thư gửi đi, Fersen
có nhắc đến anh ta như một tay trẻ
tuổi gàn dở.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Dù vậy, Bouillé không
quá lo lắng về các viên sĩ quan của ông bằng sự trung thành của đám lính dưới
quyền chỉ huy của họ. Trong suốt mùa Đông
và mùa Xuân 1791, các câu lạc bộ ái quốc địa phương đã mạnh mẽ tuyển mộ đám
binh lính Pháp đồn trú trong địa bàn của họ và gây nghi ngờ về sự trung thành và
động cơ của các viên sĩ quan chỉ huy, những sĩ quan mà hầu như không có ngoại lệ
là thành viên của giới thượng lưu đang ngày càng bị mất tín nhiệm. Chỉ huy các
cấp khắp nơi nhìn vô vọng vào cấp dưới của họ mỗi ngày mỗi trở nên ngỗ mghịch và
vô kỷ luật hơn, đôi khi họ tuyên bố thẳng ý định của họ chỉ tuân theo lệnh lạc
nếu chính họ chấp thuận. Với những điều kiện như thế, Bouillé cảm thấy không còn
lựa chọn nào khác ngoại trử việc xử dụng đám lính đánh thuê ngoại quốc. Ông kêu
nài nhà vua cấp kinh phí để bảo đảm đám quân Thuỵ Sĩ và Đức quốc được trả thù
lao cao và số tiền ngoại hạng đó cần có ngay khi cần đến. Fersen và hoàng hậu đã
cố nạo vét được gần một triệu phật Lăng, đa số đến từ khối tài sản của Fersen mà
họ đã liều lĩnh chuyển đến Metz gói gọn
trong những cây vải lụa. Kế hoạch lại có nguy cơ hơn nữa vào mùa xuân khi vị tân
bộ trưởng chiến tranh ủng hộ Cách Mạng
chuyển đổi một số toán quân ngoại quốc giỏi nhất của viên tướng quai vùng khác.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng Bouillé cũng
quan tâm đến độ tin cậy của chính nhà vua. Việc đưa hầu tước D’Agoult vào trong
đoàn người đào tẩu được đặt ra để bù vào lỗ hổng thiếu kinh nghiệm du hành của nhà vua. Nhưng cuối cùng, hoàng
gia đã bỏ lại d’Agoult để lấy chỗ cho phu nhân de Tourzel người nữ quản gia,
người kiên quyết cho là nhiệm vụ của bà phải đi theo đoàn ngay khi bà biết được
kế hoạch trốn chạy. Bouillé cũng bị ám ảnh bởi nỗi lo sợ rằng nhà vua sẽ không
bao giờ có đủ cương quyết và sự bền bỉ để theo đuổi kế hoạch táo bạo này đến tận
cùng, mà có thể nhà vua sẽ rút lui ở thời điểm cuối cùng, làm cho những người âm
mưu đặt kế hoạch không được bảo vệ và có nguy cơ bị bắt giữ vì tội phản quốc. Những nỗi lo sợ như thế càng tăng thêm qua việc
nhà vua cứ hoãn tới hoãn lui ngày giờ khởi sự. Lịch trình đầu tiên được ấn định
vào cuối tháng Năm, rồi đầu tháng Sáu, cuộc đào tẩu cứ dời lại liên tục từ ngày 12 đến 15 rồi lại 19 tháng Sáu. Khốn khổ hơn nữa,, mãi cho tới hôm 15 tháng Sáu,
Bouillé mới biết được hoàng gia lại dời lại qua ngày 20. Vào thời điểm này, mọi
lệnh lạc chỉ thị của viên tướng đã được ban ra và các toán quân của ông đã đi vào
vị trí. Những thay đổi lệnh cần thiết, chắp vá vào với nhau ở giây phút
cuối đã gây ra nhiều lỗi lầm nho nhỏ và
những mâu thuẫn trong đó đã tác hại đáng
kể đến việc thành bại của công việc. Có lẽ chuyện nghiêm trọng nhất là một số cánh
quân kỵ binh sẽ phải đóng quân ngoài trời thêm một ngày trong các thành phố dọc
theo lộ trình, dấy lên những nghi ngại và lo lắng cho cư dân trong vùng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Mặc dù cuộc trốn
chạy của nhà vua được nghiên cứu cặn kẽ tí mỉ, có một điều ít được chú ý tới là
việc nhà vua sẽ làm gì khi tới được Montmédy. Bouillé tuyên bố rằng ông ta không
được cho biết về ý định của vua. Louis có thể sẽ thiết lập một chính phủ lâm thời
với vị cựu bộ trưởng bảo hoàng của vua bá tước Breteuil làm thủ tướng. Breteuil được yêu cầu soạn thảo
một bản chính sách từ Thuỵ Sĩ nơi đang sống lưu vong và sẽ về làm việc với nhà
vua ở Montmédy trong thời hạn sớm nhất. Thế nhưng bản soạn thảo, được gửi trước tới
Luxembourg để giao lại cho nhà vua đã không được mở ra và đã bị phá huỷ. Xét đoán từ lời lẽ trong thư để lại trên bàn
làm việc trước lúc ra đi và từ bài diễn văn đọc ngày 23 tháng Sáu 1789 mà lời lẽ
trong thư có nhắc tới, có lẽ nhà vua cũng vẫn duy trì Hội Đồng Quốc Gia. Tuy
nhiên, nhà vua liên hệ đến hội đồng với cái tên “Đại biểu thường trực toàn dân”
và nhà vua cũng đề nghị giai cấp quý tộc phải đóng vai trò thống trị trong cái
hội đồng đó và lấy lại tất cả các đặc
quyền trước đó. Nói một cách khác, nhà vua có ý chỉ rằng sẽ tháo bỏ hầu hết mọi
lãnh vực Cách Mạng, lấy lại hầu hết vương quyền trước đó, huỷ bỏ tân Hiến Pháp
về giới giáo sĩ, hoàn trả tài sản của giáo hội đã bị Cách Mạng tịch thu và khước từ mọi luật lệ ban hành kể từ tháng Mười
1789. Trong sự suy nghĩ của Louis, công cuộc phản cách mạng này sẽ là một sự thương
lượng hoà bỉnh giữa vị vua nhân từ và những thần dân bướng bỉnh mà nhà vua hứa
sẽ tha thứ cho tất cả những sự sỉ nhục mà vua đã gánh chịu. Khi tình hình đã bình
lặng, nhà vua sẽ từ thành luỹ biên giới trở về và sẽ chọn một nơi cu trú có một
khoảng cách an toàn từ Paris, có thể là lâu đài Compiègne cách thủ đô cũ khoảng 75 dặm về phía Bắc .<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Đánh cược<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng các thần dân
của vua có ngoan ngoãn chấp nhận phương cách mà vua Louis đề nghị không? Căn cứ
vào phản ứng của họ trong những ngày sau cuộc trốn chạy đó thì dường như đa số
dân chúng sẽ không chấp nhận. Thật khó
tưởng tượng rằng nếu cuộc trốn chạy của nhà vua thành công sẽ không dẫn đến nội
chiến. Cả hoàng hậu và tướng Bouillé đều dự đoán như thế. Hơn nữa, hai người cũng
giả thiết rằng có lẽ vì an toàn bản thân, vua Louis sẽ phải sớm di chuyển qua vùng lãnh thổ nước Áo , và họ đã
có kế hoạch để thuyết phục nhà vua làm điều đó.
Mặc dù ý định từ lâu của nhà vua là ở lại trong vương quốc của mình, ông
cũng chắc chắn sẽ phải băng qua biên giới
vào lãnh thổ nước ngoài , nơi chỉ cách một đoạn đường ngắn, một khi có chứng cứ
rõ ràng gia đình gặp nguy hiểm. Và một khi những người ở quanh ông và biết rõ cách làm sao điều khiển
nhà vua bắt đầu tạo sức ép. Mặc dù Louis có thể tưởng tượng rằng ông hành
động chỉ vì lợi ích của nhân dân, nhưng hầu như chắc chắn cuộc trốn chạy thành
công dấy lên một cuộc nội chiến toàn diện
và có thể có luôn một cuộc chiến tranh
quốc tế với viễn ảnh một sự chịu đựng đau khổ cho những người mà vua gọi là thần
tử của ông.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Mercy-Argenteuil,
viên đại sứ Áo quốc không nghi ngờ gì về điểm này. Trong một loại các lá thư viết
cho hoàng hậu vào mùa Đông và mùa Xuân, Mercy đã van nài hoàng hậu suy nghĩ về
những hậu quả của cuộc trốn chạy và điều gì sẽ xảy ra nếu kế hoạch thất bại. Mercy
lý luận rằng nhà vua và hoàng hậu đã đánh giá thấp khả năng ủng hộ rất phổ biến
của công chúng cho Cách Mạng. “Chạy trốn vào thời điểm này là không thể nào. Tại mỗi ngôi làng đều có thể có những trở ngại
mà hoàng gia không thể vượt qua. Thần thật run sợ khi nghĩ đến cái thảm hoạ xảy
đến nếu như kế hoạch thất bại.” Ông ta
hiểu rằng tình thế lúc này thật đáng thất vọng và nhà vua đã mất hầu hết quyền
hành trước đó. Viên đại sứ cho rằng hoàng gia hãy chờ cơn bão đi qua như vậy sẽ
tốt hơn: “Nếu điện hạ chịu khó kiên trì một chút, điện hạ sẽ thấy sớm hay muộn,
cái trò kiến tạo điên rồ của Cách Mạng sẽ tự sụp đổ mà thôi. Ngược lại, nếu cứ
chọn cách giải quyết cực đoan, (đó là chạy trốn) sẽ mang lại quyết định chưa biết
là tốt hay xấu đến vận mạng của nhà vua và cả vương quyền<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nếu nhà vua cố tình
trốn chạy, đây sẽ là một vụ đánh cược. Và
quả thực tiền cá cược rất cao. Thành công có thể
có nghĩa là nội chiến. Thất bại sẽ
mang lại thảm hoạ và có lẽ một kết thúc của
thể chế quân chủ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-xttxHFavz1Y/WXsQ8ULBxEI/AAAAAAAAM-Y/V9y_YHp-q70Fcqyb0ZF4roSuVGIhy2JUACEwYBhgL/s1600/franc_2_3.png" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><br /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-xttxHFavz1Y/WXsQ8ULBxEI/AAAAAAAAM-Y/BbQQ2taEJxAOLlPONk07fAgFqupaiDHBACLcBGAs/s1600/franc_2_3.png" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><br /></a></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-45396318982386702652017-07-28T03:20:00.000-07:002017-07-28T03:20:42.370-07:00Khi nhà vua chạy trốn - chương 3<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-uLo7yu2nass/WXsPO4h3XII/AAAAAAAAM-I/JyxrU0EInLsMCCj7eCOaRKsjpiFuakbbwCLcBGAs/s1600/franc_3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="400" data-original-width="539" height="474" src="https://1.bp.blogspot.com/-uLo7yu2nass/WXsPO4h3XII/AAAAAAAAM-I/JyxrU0EInLsMCCj7eCOaRKsjpiFuakbbwCLcBGAs/s640/franc_3.png" width="640" /></a></div>
<br />
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<span style="color: windowtext; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: bold;">Chương 3</span>: Hành trình chạy trốn của hoàng gia<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Thách thức của hoàng gia vào ngày
cuối cùng trước khi chạy trốn thật rõ ràng và tỉnh táo: làm sao để đem đi toàn
bộ gia đình thoát ra khỏi cung điện có trên hai ngàn nhân lực bao gồm
lính phòng vệ, gia nhân trong cung và các viên chức chính quyền đang làm
việc và sống chung quanh nhà vua và hoàng hậu. Nhiệm vụ càng trở nên khó khăn hơn
với những tin đồn đãi rằng đang có một kế hoạch đào tẩu như vậy đã loan truyền
khắp Paris. Sau khi có sự tố giác của một tỳ nữ của hoàng hậu, lính phòng vệ đã
được bổ xung để thiết lập canh gác cả trong lẫn ngoài Tuileries. Quả nhiên, với
sự nghi ngờ lan toả, điều thật quan trọng bây giờ là hoàng gia phải duy trì được
toàn bộ kế hoạch đánh lừa cho đến những giây phút cuối. Vì thế, hoàng hậu phải
thận trọng trong sự duy trì mọi công việc như mọi ngày bình thường. Bà đi dự thánh
lễ, rồi đi làm tóc. Sau đó bà đưa các con và tỳ nữ đi dạo chơi một vòng qua dinh thự Tivoli và dùng
bữa tối với gia đình gồm cả các anh chị em của nhà vua trước khi trở về phòng
ngủ. Dù vậy, cô công chúa 12 tuổi con gái bà có cảm giác bố mẹ cô đang rất căng
thẳng. Cô càng bối rối hơn khi tất cả những người hầu của cô, ngoại trừ cô bảo
mẫu chính là bà Brunier, đều được cho nghỉ phép với lý do cô bị bệnh.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Thực ra, hoàng gia đang rất bận tâm
trước vô số sự xếp đặt cuối cùng phải làm xong trước khi kế hoạch trốn chạy được
xúc tiến. Một trong những mối quan tâm nặng nề nhất là việc chỉ dẫn tóm lược cho
ba người lính hiện dịch sẽ đi hộ tống hành
trình, nhận lãnh những chi tiết thực tiễn và cung cấp một số biện pháp phòng vệ
có giới hạn. Để thực thi nhiệm vụ này, bá tước d’Agoult, viên sĩ quan từng chỉ
huy toán bảo vệ hoàng gia nay đã giải tán đã tuyển ba tay thuộc hạ giỏi nhất của
ông ta: Franҫois-Florent de Valory, Franҫois-Melchoir de Moustier và
Jean-Franҫois Malden là những quý tộc vùng tỉnh lỵ ít được biết đến đã từng phục
vụ trong cùng một đại đội trong đoàn phòng vệ hoàng gia gần 20 năm. Cả ba đã chứng
kiến cảnh đội quân của họ bị đám đông Paris nhục mạ trong những ngày tháng Mười rối ren, và kể từ đó, họ thường lui tới
với đám quý tộc tại Paris đã chạy tới bảo vệ vua vào ngày 28 tháng Hai, cho dù
chính họ tuyên bố không có tham gia vào đó.
Cả ba thề hứa sẽ phục tùng nhà vua và sẽ giữ lòng trung thành của họ với hoàng
gia ngay cả khi bị tra khảo gắt gao nhất bởi Cách Mạng nếu như bị bắt giữ.
Valory thể hứa: sẽ tận lực tận hiến đời
mình cho đức vua. “Tôi sẽ không bao giờ đặt nghi vấn với lệnh của ngài. Tôi thề
trung thành với ngài, tuân lệnh ngài với sự tôn kính và mến yêu.” Đầu tiên, vua
Louis cho gọi Moustier vào ngày 17 tháng Sáu và bảo hắn ta nguỵ trang thành một
nhân viên chuyển thư tư nhân và kiếm cho anh ta và 2 người kia áo choàng ngắn,
quần da đi ngựa chẽn và mũ rộng vành. Trước
bữa ăn tối ngay trong đêm trốn chạy, ba người được bí mật dẫn vào phòng của hoàng
gia từ một hành lang phía sau điện Louvre.Tại đây, nhà vua chỉ thị cho họ từng
chi tiết theo kế hoạch mà Fersen và Bouillé đã soạn thảo nhiều tháng trước đó.
Cả ba luôn luôn tuyên bố là họ chẳng biết gì về cuộc vượt thoát trước đêm đó và
thật ra chẳng có lý do gì để không tin họ cả.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cùng lúc đó, Fersen cũng làm việc không hở tay như một người điều khiển giàn nhạc
hoà tấu hỗn hợp để giàn xếp người, ngựa
và xe đúng vận hành. Trong ngày 20 tháng Sáu, anh ta đến ngân hàng của anh gặp
viên đại sứ Thuỵ Điển. Anh ta bí mật ghé qua điện Tuileries để lấy thêm hành lý cho chuyến đi và chứng kiến tận mắt việc mua bán cuối cùng các vật dụng dùng cho
xe như ngựa, yên, roi đánh xe và những vận hành ráp nối chót của
đủ loại thân xe đã được làm từng giai đoạn
để tránh bị nghi ngờ. Vào lúc 6 giờ chiều hôm đó, Balthasar Sapel, người Đức đánh xe ngựa cho Fersen đã đánh cỗ xe đen lớn dùng cho việc trốn chạy
từ cửa tiệm đóng xe đến nhà của một người Anh giàu có trên đường Rue de Clichy.
Tới 8 giờ tối, chiếc xe độc mã hai bánh dùng để chở 2 tỳ nữ quản gia được mang
đến đậu ngay bên kia bờ sông Seine đối diện cung điện. Cùng lúc đó, một chiếc
xe ngựa cho thuê được bỏ lại trong khu vườn của Tuilleries trên điện
Champs-Elysées mà lát nữa chính Fersen sẽ xử dụng nó. Đến 9 giờ rưỡi, Valory và
Moustier đến gặp Sapel trên đường Rue de Clichy và họ đánh xe lên một con đường
quanh co đi qua những vùng ngoại ô phía Tây, rồi ra khỏi bức tường thành bao bọc
thành phố đi vào một đại lộ ở phía Bắc đậu ở gần cánh cổng thuế quan
Saint-Martin ở phía Đông Bắc Paris. Sau đó Valory cưỡi ngựa ra đi đến ngôi làng
Bomdy để chuẩn bị sẵn sàng cho đợt đổi ngựa đầu tiên.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Riêng trong cung điện, giai đoạn
đầu của kế hoạch trốn chạy khởi sự vào lúc 3 giờ chiều, ngay khi người được gửi
tới hoàng cung với những điện văn cuối cùng của Bouillé, quận công Choiseul rời
cung điện để chuẩn bị cho trạm dừng chân tại Somme-Vesle, nơi ông ta sẽ gặp đội
kỵ binh tiền trạm bảo vệ hoàng gia. Cùng
đi với ông ta có lẽ là một thành viên tham gia đoàn chạy trốn lạ lùng nhất,
Jean-Franςois
Autié, thợ làm tóc cho hoàng hậu, được biết dưới cái tên Mr. Léonard. Vào những ngày cuối, hoàng hậu quyết định rằng
bà không thể chịu đựng nổi sự kham khổ trong cuộc sống ở tại Montmédy mà không
có người làm tóc riêng của bà. Ngay trước khi Choiseul rời Paris, hoàng hậu cho
gọi Léonard vào chầu và hỏi anh ta có sẵn sàng làm theo bất cứ gì bà yêu cầu không. Và sau khi người thợ làm tóc đáp
lại sẵn sàng làm với đầy nhiệt tình (làm sao có thể trả lời khác với hoàng hậu?),
bà truyền cho anh chàng ra đi ngay lập tức cùng với Choiseul và hoàn toàn tuân lệnh ông ta. Không biết là đi đâu,
quần áo cũng không kịp thay và ngay cả đến mấy cuộc hẹn với khách hàng cũng không
kịp huỷ bỏ, anh chàng thợ làm tóc ba mươi tuổi đã ra đi theo Choiseul đầy kinh
ngạc và ngỡ ngàng.<o:p></o:p></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
Cuộc chạy trốn lớn lao<o:p></o:p></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào khoảng mười giờ rưỡi tối, cuốc
trốn chạy của hoàng gia bắt đầu đi vào hành động. Sau bữa ăn tối, vua Louis ôm lấy
người em trai là quận công xứ Provence chào tạm biệt người em đi về hướng Bắc tới
Bruxells trong một cuộc đào tẩu thành công. Đây cũng là lần cuối cùng trong đời
2 anh em gặp nhau. Sau đó Marie-Antoinette và bà de Tourzel lẻn ra ngoài đi đánh
thức 2 đứa con, đồng thời loan báo cho 2 tỳ nữ chuẩn bị cho hành trình đêm đó.
Kể ra 2 tỳ nữ quản gia, bà Brunier và de Neuville cũng vô cùng kinh ngạc
như anh chàng Léonard. Nhưng họ hoàn toàn hiến dâng thân mình cho hoàng gia và đã
sẵn sàng đi với họ tới bất cứ chân trời nào. Thực vậy, chính Neuville là người đã
nhảy bổ vào sảnh đường tại cung điện Versailles ôm thái tử vào người để bảo vệ
trong những ngày khủng khiếp tháng Mười. Họ đã cùng hoàng hậu và bà Tourzel lặng
lẽ dẫn đám trẻ đi qua cái cầu thang phía sau xuống tầng trệt rồi lẻn tới
khu phòng ốc tối tăm đã được bỏ trống. 2
tỳ nữ quản gia lập tức thay đổi y phục nguỵ trang cho 2 đứa con của nhà vua
trong trang phục của 2 cô con gái trẻ. Sau khi nguỵ trang xong, họ lập tức được
tên lính gác Malden dẫn trở lên lầu rồi đi ra ngoài bằng lối ra vào chính của
cung điện và băng qua sông Seine đến cỗ xe độc mã đang chờ. Một người đánh xe thuê đưa họ đi tới ngôi làng
Claye, trạm dừng chân thay ngựa thứ hai trong kế hoạch đào tẩu và họ chờ đợi tại
đó suốt đêm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trở lại căn phòng tối bỏ trống ở
tầng trệt trong cung, hoàng hậu lặng lẽ mở khoá cánh cửa bên ngoài của căn phòng
bằng một chìa khoá mà bà đã tìm cách có được trong một mưu mẹo mấy tuần lễ trước.
Trăng thượng tuần vẫn còn ở thấp dưới chân trời và có lẽ có đám mây che khuất.
Hoàng hậu cẩn thận tính toán giờ giấc để thời gian ra đi của họ tương đương với thời gian mà một số lượng lớn các công nhân nhân viên làm
việc trong cung điện trở về nhà họ. Với một số lượng đông người đi ra mỗi đêm,
những tên lính gác bên ngoài dường như không bao giờ chú ý tới người trốn chạy đã
được nguỵ trang. Tuy thế, bà Tourzel cũng run rẩy, một tay bồng cậu hoàng tử đang
ngủ một tay dắt cô công chúa lớn hơn băng
qua khu sân triều tối om tiến về phía một dãy các cỗ xe ngựa có treo đèn chiếu
sáng trên đường ở phía Đông cung điện, nơi mỗi đêm chúng vẫn thường chờ để đón
rước những người rời khỏi hoàng cung. Chính Fersen ăn mặc như một người đánh
xe bình dân đang chờ họ trên một chiếc xe ngựa thuê. Sau đó họ đánh một vòng ngắn ngủi quanh thành
phố cho tới giờ những người còn lại trong gia đình ra đi thì trở về vị trí cũ vào lúc 11 giờ đêm.
Bà Tourzel rất ngạc nhiên trước cung cách bắt chước thợ đánh xe Paris của anh
chàng Thuỵ Điển này. Anh ta huýt sáo và còn dám dừng lại trò chuyện hút thuốc với
họ một cách tự nhiên. Riêng cô công chúa nhớ lại rằng chưa bao giờ cô thấy thì
giờ qua đi chậm như vậy.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Không lâu sau khi Fersen trở lại,
Quận chúa Elizabeth em gái vua, người tự hoá trang cho mình và đi ra khỏi phòng
qua một cánh cửa bí mật rồi lẻn ra khỏi cung đi đến chiếc xe ngựa mà Fersen đã
có mật hiệu cho cô nhận diện đang chờ.
Nhà vua đáng lẽ phải ra đi kế tiếp. Nhưng đến phút chót có tướng Lafayette và ông
Bailly thị trưởng Paris bất ngờ đến thăm hoàng cung và nhà vua buộc lòng phải tiếp
chuyện họ. Chỉ đến 11 giờ rưỡi khi hai người đã ra về, nhà vua mới giả bộ đi ngủ,
cho hầu cận nghỉ việc rồi mới đứng dậy hoá trang và chống gậy cùng Malden đi đến cỗ xe đang chờ. Với sự điềm tĩnh thường ngày,
nhà vua vẫn dừng lại giữa sân triều để cột lại dây giày. Người cuối cùng rời hoàng
cung chính là hoàng hậu. Tình cờ, bà xém
chạm trán với Lafayette lúc đó cũng đang rời khỏi hoàng cung. May là ông ta bị
choá mắt vì những ánh đèn chung quanh và đầu óc đang bận tâm với những vấn đề
khác, viên tướng đã không để ý đến một người đàn bà đơn độc đang bước đi trong
bóng tối và sau một vài giây lo lắng, bà cũng bước lên xe.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Giờ đã qua mười hai giờ rưỡi, trễ
hơm kế hoạch đã định một giờ. Trong khi cả gia đình chen chúc nhau trong chiếc
xe ngựa nhỏ chật hẹp, Fersen đã đánh xe băng ngang thành phố với Malden làm người
phụ tá ở phía sau. Chiếc xe di chuyển chậm chạp vì e sợ gây chú ý. Thay vì đi
thẳng đến cổng thâu thuế đường Saint-Martin, lúc đầu anh chàng lái xe về phía Tây
Bắc dọc theo Rue de Clichy, nơi anh quan sát để chắc là cỗ xe lớn đã rời. Anh
ta cũng lo tránh né những vùng ngoại ô Đông Bắc của Paris, nơi có sự nghi ngờ rất cao và các hoạt động trên đường phố vẫn
tiếp tục trong đêm. Cuối cùng khi đến được cổng, anh lại mất mấy phút lo lắng
khi phải tìm kiếm Moustier, Sapel và cỗ xe
lớn lúc đó đang đậu trong một vùng tối cách xa hơn anh dự liệu. Khi đã nhận ra xe, Fersen và hai người lính bảo
vệ lập tức chuyển người qua xe lớn, đẩy cỗ xe nhỏ xuống mương và khởi hành đi dọc
theo con lộ chính về phía Đông ra khỏi Paris.
Những việc hoãn tới hoãn lui đã làm họ
bị chậm trễ tới 2 tiếng ngoài kế hoạch. Đây là một đêm ngắn nhất trong năm,
và đã bắt đầu có dấu hiệu tờ mờ sáng. Fersen hét lên với người đánh xe yêu cầu
chạy hết tốc độ: “Lẹ lên, Balthasar! Mau lên! mạnh bạo lên! ngựa phải khoẻ chứ!
Cho chúng chạy nhanh lên! Nửa giờ sau, chiếc xe đã tới được trạm dừng chân thay
ngựa đầu tiên ở Bondy nơi Valory đang chờ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tại đây Fersen giã biệt đoàn người.
Anh ta đã làm tròn phận sự của anh theo kế hoạch với sự táo bạo và lòng tự tin
trong việc điều hành một cách ngoạn mục việc thoát ra khỏi cung điện Tuilleries
và thành phố Paris như một phép màu. Lúc
này kế hoạch của anh là tách riêng ra, đi ngựa lên phía Bắc để vào địa phận Áo
Hà Lan rồi sẽ đi dọc theo biên giới để gặp lại đoàn ở vùng Montmédy. “Tạm biệt
phu nhân Korff”. Anh chào tạm biệt vị hoàng hậu cải trang một cách ngắn gọn rồi phi ngựa về phía Le Bourget trong khi đoàn hoàng gia tiến về phía Đông.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ở trạm dừng chân thay ngựa kế tiếp
tại Claye, đoàn lữ hành đã tập trung đầy đủ sau khi đã sát nhập thêm một chiếc
xe nhỏ chở hai hộ khán. Khi mặt trời lên khoảng sau 4 giờ sáng, đoàn lữ hành tiến
tới, băng qua những vùng bình nguyên
Ile-de-France và Champagne. Nhìn họ thấy có vẻ không đồng bộ. Chiếc xe ngựa nhỏ nhoi màu vàng bên cạnh cỗ
xe đen to đùng với bộ khung sơn vàng cộng thêm ba chàng vệ sĩ lực lưỡng trong
những chiếc áo choàng màu vàng tươi: Valery chễm chệ trên lưng ngựa dẫn đầu,
Malden ngồi ngự phía trước trên chiếc xe
bự và cuối cùng, Moustier cưỡi ngựa đi đoạn hậu. Cảnh tượng gây chú ý cho cả đám
dân quê và dân tỉnh lỵ ở bất cứ nơi nào họ đi qua. Có điều chắc chắn, đây là con đường chính nối
Paris tới Germany và cũng là đoạn đường mà những kẻ lữ hành giàu sang di chuyển
trên những chuyến xe sang trọng không phải là chưa từng có. Tuy nhiên, khi họ tiến xa hơn về phía
Lorraine, người ta quan sát đặc biệt lưu tâm tới ba chàng cảnh vệ. Chắc chắn là
Moustier đã chọn đồng phục màu vàng một cách ngẫu nhiên. Tuy nhiên, đối với cư
dân địa phương, chúng dường như rất giống
với loại y phục đặc biệt của ông hoàng De Conté, một thủ lãnh di dân đã đào ngũ của một đạo quân phản cách mạng, đồng
thời cũng là một lãnh chúa sở hữu nhiều đất đai tại vùng này của nước Pháp.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Lộ trình được chọn là một trong
những xa lộ chính của vương quốc vừa rộng
rãi, thẳng tắp và bảo trì tốt với hầu hết
con đường có những hàng cây trồng dọc hai bên lộ và tới khoảng nửa lộ trình có một lề đường lót đá, và
sau đó được trải sỏi và được nâng cao hơn
cánh đồng. Một số đoạn đường chỉ mới hoàn thành trong năm 1785.<o:p></o:p></div>
<br /><div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Giống như nhiều kẻ lữ hành giàu có
trên những hành trình dài, đoàn lữ hành của vua liên tục thay người ngựa ở mỗi trạm dừng chân suốt con đường. Valory
thường đi khá xa trước những người khác để báo động cho những trạm trung chuyển
kế tiếp để họ chuẩn bị ngựa xe sẵn sàng để thay đổi cho đoàn xe sắp đi tới. Tại
mỗi trạm, họ cần thay thế từ mười đến mười một con ngựa. 6 con cho chiếc xe lớn,
2 hoặc 3 cho chiếc xe nhỏ và 2 ngựa cưỡi cho Valory và Moustier. Mỗi trạm cũng
phải có thêm một hoặc hai người điều khiển xe hoặ hướng dẫn viên luôn luôn có mặt trên xe đưa đoàn
người đến trạm dừng chân kế, sau đó mới trở về vị trí trạm của mình. Louis mang
theo một túi tiền vàng để thỉnh thoảng phân phát cho Valory để trả công và tiền
thưởng cho những người lái. Họ di chuyển trên đường với tốc độ được chừng 9 hay 10 dặm
một giờ, mặc dù nếu tính thêm cả 15 tới 20 phút dừng chân tại mỗi trạm trong cả
thảy 19 trạm dừng, tốc độ bình quân của hành trình sẽ chỉ chừng 7 dặm một giờ. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ban ngày trời ấm áp và đoàn xe di
chuyển êm ả trên con đướng quê, ngựa kéo được thay đổi đều đặn không chút khó
khăn, đoàn lữ hành cũng có cảm giác tự do và sảng khoái. Thời tiết có vẻ nóng và
ẩm ướt, nhưng họ không gặp mưa. Có một lúc, khoảng ở gần Etoges, một bánh xe của
chiếc xe ngựa lớn đụng phải cột mốc đá bên đường làm 4 con ngựa bổ nhào làm đứt
dây cương. Một khoảng thời gian 30 tới 45 phút
sửa chữa lại càng làm chậm trễ thêm hành trình theo kế hoạch dự trù. Tuy nhiên, hành trình vẫn tiếp tục không trở
ngại. Phần nguy hiểm nhất của hành trình
dường như đã được bỏ lại sau lưng họ. Bây
giờ, đơn giản chỉ là khi nào thì tới được Somme-Vesle, nơi mà họ sẽ được đội kỵ
binh của Choisel săn sóc và bảo vệ. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ngồi trong xe, đoàn người dùng
tay để ăn bữa ăn sáng ngoài trời hệt như “bọn săn bắn hay những thường dân du hành”,
theo lối diễn tả của Moustier. Họ kể cho nhau nghe kinh nghiệm về cách trốn thoát
ra khỏi cung điện Tuilleries. Hoàng hậu bình luận về việc
tướng Lafayette chắc phải bối rối
và bực tức lắm khi phát giác ra sự trốn thoát của hoàng gia. Nhà vua lôi
tấm bản đồ và kế hoạch hành trình ra đi đã soạn trước của ông
ra và cho biết những làng mạc, thị trấn và trạm thay ngựa khi họ đi ngang
qua. Đây chỉ là chuyến đi thứ 3 của ông ra khỏi khu vực Paris và là lần đầu
kể từ sau hành trỉnh đầy vinh quang tới Cherbourg năm 1786 và ông bỏ hết nhiệt tình vào việc nghiên cứu địa dư
và danh sách một cách chi tiết. Hoàng hậu nhận lãnh trách nhiệm phân chia vai
trò cho từng người đảm đương như bà đã từng một lần thích thú khi làm điều đó với
triều đình ở lâu đài Petit Trianon tại Versailles. Phu nhân De Tourzel sẽ đóng
vai nữ bá tước De Korff; thái tử và công chúa đóng vai 2 đứa con của bà bá tước.
Elizabeth và Marie-Antoinette đóng vai người hầu. Hoàng hậu và cô em gái nhà
vua phải ăn mặc cho thích hợp với vai trò như thế với áo ngắn bên ngoài áo choàng
đi với mũ đội cùng màu. Riêng với nhà vua, ông sẽ cải trang như một người dân bình
thường với áo choàng và áo gi lê, mũ rộng vành để trở thành ông Durant, nhân viên
đại lý thương mại cũa nữ bá tước.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nhưng không lâu sau đó, mọi người
cảm thấy mệt mỏi với vai trò đảm nhận và sự khắc nghiệt trong việc giữ kín sự nặc
danh. Đặc biệt với vua Louis, người chưa từng bao giờ có kinh nghiệm trong việc
giả làm một người khác. Do đó, ông tin
tưởng rằng Paris đã ở sau lưng họ với đám câu lạc bộ Jacobin cùng đám báo chí
cuồng tín và đám đông cuồng dại, mọi sự giờ đã khác. Nhà vua và hoàng hậu giờ có
lẽ phải được tôn trọng. Khi thời tiết nóng
bức hơn, họ kéo rèm lên, cởi bỏ mũ áo và khăn choàng và ngắm nhìn dân quê đang
lao động trên cánh đồng. Những người nông
dân đồng thời cũng quan sát họ và tự hỏi về nhân thân của đám quý tộc giàu có
trên chiếc xe màu vàng đen tổ bố lộng lẫy này. Trên những đỉnh đồi lên dốc dài,
chẳng hạn như ngọn đồi đi lên từ thung lũng Marne đằng sau La Ferté-sous-Jouarre,
hầu hết mọi người ra khỏi xe và bước đi phía sau xe trong khi đám ngựa hì hục kéo
xe lên đồi. Sau đó trong ngày, nhà vua cũng bắt đầu ra khỏi xe ở tại những trạm
trung chuyển, tự giảm bớt áp lực và có lúc dừng lại trò chuyện với đám người
bao quanh ông, hỏi thăm về thời tiết và mùa màng giống như khi còn trẻ ông thường
nói chuyện với dân lao động ở tại Versailles. Các vệ sĩ và 2 nữ hộ khán lúc đầu
cũng lo lắng về cái tính thờ ơ của nhà vua. Ở một trong những trạm dừng chân, anh
chàng Moustier đã cố che chắn nhà vua khỏi một đám đông lớn dân quê. Tuy nhiên,
vua Louis bảo anh ta rằng lúc này không
cần quá cẩn thận như vậy và hành trình giờ dường như đã vượt qua được mọi
bất trắc. Cuối cùng, bọn vệ sĩ kết luận
rằng hoàng gia dư biết họ đang làm gì và vì thế bọn vệ sĩ họ không cần phải
quan tâm nữa.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Thực ra, người ta đã nhận ra nhà
vua. Franҫois Picard, một tài xế xe hàng
tin chắc rằng anh ta đã thấy hoàng gia khi họ đổi ngựa bên ngoài đoạn trung
chuyển Montmirail. Vua Louis bị nhận diện
lần nữa ở cách ba trạm sau đó tại Chaintrix bởi Jean- Baptish De Lagny, một nhân
viên bưu điện cùng với Gabriel Vallet người con rể của ông. Cả hai người đã từng
tham dự lễ hội Toàn Quốc ở Paris năm 1790. Như người dân đia phương ghi nhớ, tại
đây cả gia đình hoàng gia đã ra khỏi xe và dùng bữa trong một quán trọ trực thuộc
trạm đổi ngựa và họ đã để lại 2 cái chén nhỏ bằng bạc có đóng dấu huy hiệu của
hoàng gia trên đó. Dù bất cứ gì, Lagny đã chỉ định Vallet đến lái chiếc xe của
hoàng gia tới Châlons-sur-Marne, và anh con rể đã thì thầm tin tức nóng hổi này
vào tai ông chủ bưu điện, một người bạn rất thân của gia đình anh ở tại đó. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Khoảng 4 giờ chiều, họ tiến vào
Châlons, đoàn di hành có lẽ có lý do để bối rối. Cho đến lúc này, đây là thị trấn lớn nhất giữa
2 thành phố Paris và Montmédy và chắc chắn là có nhiều gia đình quý tộc địa phương
đã từng gặp gỡ hoàng gia tại Versailles. Dù vậy, Louis dường như chẳng ra vẻ thận
trọng hơn những trạm phố thị nhỏ họ đã vượt qua. Không kể tới ông Viet chủ bưu điện, nhiều người
khác cũng đã nhận ra họ. Phu nhân Royale nhớ lại: “Ai ai cũng nhận ra chúng tôi. Nhiều người đã
tạ ơn Thiên Chúa cho họ được gặp gỡ nhà vua và họ cầu chúc ngài an lành trên
con đường bôn tẩu”. Người dân có thực sự vui thích khi nhìn thấy nhà vua rời khỏi
kinh đô không, hay đơn giản vì họ quá sốc đến không biết làm gì. Ông Viet với đôi bàn tay điêu luyện lặng lẽ
thay ngựa và nhìn đoàn xe rời xa thị trấn.
Viên thị trưởng tức thì được thông báo, nhưng ông ta cũng chẳng biết nên
làm gì. Mãi đến nhiều giờ sau đó, khi người đưa tin đã từ Paris trở về để xác
nhận tin hoàng gia bôn tẩu là chính xác và đã gửi theo một sắc lệnh ngăn cản lại
thì chính quyền thị trấn mới bung ra hành sự.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Rời xa được Châlons và đông tiến về phía biên giới địa phận Lorraine, đoàn người bôn tẩu vô cùng
lạc quan khi cảm thấy họ đã vượt qua được trở ngại lớn cuối cùng, chẳng bao lâu
nữa sẽ ở trong sự che chở an toàn của công tước De Choiseul cùng đội kỵ binh của
ông. Nắm toàn bộ chi tiết của hành trình trong tay, vua Louis nhận thức rằng họ
đã trễ đến gần ba tiếng đồng hồ theo kế hoạch dự trù, dù vậy đối với ông chắc
chẳng có vấn đề gì xảy ra. Tuy nhiên, tâm trạng họ thay đổi thình lình khi họ đến gần trạm dừng
chân tại Somme-Vesle, nằm đơn độc trên con lộ chính cách làng mạc một quãng đường.
Trong một vùng khai khẩn nông nghiệp lớn trống trải ở chung quanh, họ hoàn toàn
không thấy quân lính. Valory thận trọng điều tra và khám phá ra rằng, quả thực
đội kỵ binh đã có mặt tại đó chờ họ bên một cái hồ nhỏ quá khỏi trạm dừng chân
một chút, nhưng bọn lính đã bị dân quê địa phương quấy rầy và họ đã rút đi một
giờ trước đó. Lúc đầu. đoàn người nghĩ rằng Choiseul có lẽ đã chỉ rút đến một địa điểm kín đáo xa hơn một chút. Thế nhưng khi họ tiến đến trạm
đổi ngựa kế tiếp vẫn không thấy bóng dáng ai. Khi hoàng gia tiến vào thị trấn
Sainte-Menehould vào lúc xế chiều, theo như lời của Tourzel, giữa cái âm u của núi rừng Argonne bao phủ, họ
còn bị bao vây bởi một nỗi lo lắng khủng khiếp.<o:p></o:p></div>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
Sụp đổ<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong những ngày trước, việc tổ
chức hộ vệ cho nhà vua lúc đầu diễn ra khá êm ả, mặc dù đã có những thay đổi vì
cái quyết định ở giây phút chót của nhà vua khi kế hoạch thực hiện hoãn lại một
ngày trễ hơn dự tính. Khi Fersen cùng hoàng gia hoàn tất việc chuẩn bị và tiến
hành cuộc bôn tẩu ở Paris thì viên tướng Bouillé cũng đang thực hiện một loạt công
việc xếp đặt việc chuyển quân để tiếp rước nhà vua. Chính viên tướng đã rời khỏi
tổng hành dinh ở Metz hôm 16 tháng Sáu, lấy lý do với chức sắc địa phương là đi kiểm
tra mặt trận về các hoạt động của quân nước Áo theo như lời đồn đãi. Lệnh
tập trung quân lính, thu gom tích trữ lương thực và tiếp liệu với số lượng lớn tại
Montmédy được ban hành. Vào ngày 20, ông tướng đi tới Sternay, một thị trấn kiên
cố tại Meuse nằm giữa Montmédy và Varennes.
Đứa con trai út của ông cùng với một sĩ quan nữa, nam tước De
Raigecourt, đã được gửi tới Varennes trước đó cùng với toán thay ngựa, tăng viện
cho khoảng 40 lính Đức đóng quân tại đó.
Để tránh bị nghi ngờ, họ giữ ngựa trong chuồng của một quán trọ ngay ở mạn Đông
của dòng sông và chỉ khi được thông báo
cho biết nhà vua gần tới mới dẫn
chúng đến tới ranh giới phía Nam của thị trấn Varennes. Ngay trong đêm 20 – 21
tháng Sáu, viên tướng Bouillé cùng một nhóm nhỏ sĩ quan bí mật cưỡi ngựa vào sâu
hơn tám dặm ở phía Nam tới một vị trí vắng vẻ ngay phía Bắc một thị trấn nhỏ tên
Dun. Trong khi đó, các toán kỵ binh Đức khác do Damas và Andoins chỉ huy từ mặt
Nam tiến tới kiểm soát những vị trí trọng
yếu ở Clermont và Sainte-Menehould. Vào sáng ngày 21, Franҫois De Gougelat tự
tay dẫn 40 khinh kỵ binh từ Sainte-Menehould đi tới Somme-Vesle gặp gỡ bá tước
De Choiseul vào giữa trưa cùng với người thợ làm tóc Léonard đang chờ ở trạm dừng
chân.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy nhiên, những kế hoạch kỹ lưỡng
này không được tiến hành ở nơi vắng người mà ngay giữa sự chứng kiến của đám dân chúng thụ động. Người dân Varennes không đơn độc trong việc
nhận thức về việc di chuyển quân một cách khó hiểu ở trong vùng trong suốt tháng
Sáu. Mối nghi ngờ chung về ông tướng
Bouillé, người có biệt danh “tên đồ tể của thành phố Nancy”, cùng những viên sĩ
quan quý tộc có mặt trong vùng càng gia
tăng mạnh mẽ, cùng với sự có mặt đông đảo đám con buôn nói tiếng Đức trong tất
cả các toán người mà dân chúng giờ thấy họ đi qua. Sự căng thẳng càng phức tạp
hơn vì quân đội đã không có những lời cảnh báo trước về sự hiện diện của kỵ
binh. Chính quyền địa phương chỉ được thông
báo vào phút chót rằng quân lính được gửi tới để bảo vệ chuyến xe tiền lương đang
được chuyển từ Paris tới để trả lương
cho lính trấn biên cương. Thế nhưng lời giải thích không làm dân chúng địa phương
bớt lo sợ. Tại sao cần nhiều kỵ binh như
thế khi mà chỉ cần một toán hộ vệ đi
theo từ đầu đến cuối là đủ? Tại sao cấp
chỉ huy phái đi toàn lính nói tiếng Đức? Liệu chiến tranh có xảy ra không luôn
luôn là một câu hỏi nguy cấp cho vùng tiền tuyến, và nếu như thế, đội quân Đức
do đám sĩ quan quý tộc chỉ huy sẽ chiến đấu cho phía nào? Nực cười là các toán
hộ vệ được phái đến để bảo vệ nhà vua lại khơi dậy sự nghi ngờ lớn lao trong đám
dân chúng nơi nhà vua phải đi ngang qua.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tại Montmédy, việc sửa soạn trại đóng
quân to lớn cùng việc đặt nướng tới 18,000 khẩu phần bánh mì cũng kích thích sự
lo lắng và nghi ngờ. Những cuộc chuyển quân
lạ thường trong thời bình, những quân cụ xuất hiện khắp mọi nẻo đường, lính
canh rải khắp mọi nơi làm tăng thêm sự cảnh
giác trong đám quần chúng. Người dân Clermont ở sát cạnh phía Nam Varennes quan
sát thấy có tới 150 kỵ binh đi ngang trong một ngày, hôm sau lại thêm 160 mạng
nữa . Bọn đến sau này nhanh chóng tuyên bố ý định ở lại qua đêm. Không mấy người
tin vào chuyện vận tải xe chở lương tiền, và tin đồn đãi lan toả ngay rằng cái
“ kho tàng quý” bí mật đó có phải là do chính hoàng hậu và người anh lớn của bà,
hoàng đế nước Áo, đang chuyển lậu đi hay kho tàng đó có khi là chính hoàng hậu
không chừng. Tương tự vậy, thị trấn Sainte-Menehould ở xa hơn về phía Tây cũng thấy sự xuất hiện đột
biến không hề loan báo trước của 2 đội kỵ binh liên tục. Đội thứ hai là một toán khinh kỵ do Andoins
chỉ huy, vào giữa buổi sáng 21 tháng Sáu, đã xuống ngựa ngay tại trung tâm thị trấn và ở đó suốt ngày
chờ đợi, trong khi viên sĩ quan chỉ huy lâu lâu lại cuỡi ngựa ra khỏi thị trấn
đứng ngóng về phía chân trời xa. Hễ mỗi khi đám sĩ quan ra đi như thế, dân thị
trấn lại thử bắt chuyện với đám kỵ binh nói tiếng ngoại quốc, mời mọc bọn chúng
ăn nhậu để gạ hỏi về mục đích thực sự làm họ có mặt trong vùng. Nhiều tên trong đám lính cũng cảm thấy có gì
bí ẩn trong cái nhiệm vụ kỳ lạ này của họ và bắt đầu tự hỏi có nên tin tưởng bọn
sĩ quan của chúng nữa không. Đến xế chiều, sự nghi ngờ đã lên đến một mức độ mà
các phần tử vệ binh quốc gia (của lực lượng cách mạng) bắt đầu tự vũ trang và
chuẩn bị cho một tình huống tệ hại nào đó chưa nhận diện được.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cùng lúc đó, lại thêm một số biến
cố thảm khốc xảy ra ở một vị trí thiết yếu tại Somme-Vesle, nơi toán khinh kỵ binh của bá tước De Choiseul đang
chờ đón, không phải trong thị trấn mà ở ngoài vùng quê rộng mở. Giống như những
vùng quê xa xôi hẻo lánh của nước Pháp sau khi cuộc Cách mạng khởi sự, nông dân
nơi đây đã cố tình chống lại việc đóng sưu cho đám lãnh chúa. Khi đám kỵ binh với
áo giáp nón sắt lộng lẫy uy nghi ào tới, có một sự hoảng hốt lan tỏa nhanh chóng
trong cộng đồng dân đia phương rằng bọn lính tới cướp đoạt tài sản mùa màng của
dân chúng. Người dân tụ tập về từ khắp nơì với chĩa liềm trên tay la lối om xòm,
hăm doạ bọn kỵ binh. Vào khoảng giữa trưa, sau khi nghe được tin tức từ đám người
du hành đi qua, một phái đoàn vệ binh quốc gia từ Châlons đến điều tra sự việc. Choiseul và Goguelat cố gắng giải thích cho họ
với chuyện đoàn xe tải tiền lương. Mặc dù
đám vệ binh hành xử một cách hoà bình và quay trở về, người dân quê không bị
thuyết phục và họ tiếp tục hăm doạ đội quân.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cùng lúc đó, Choiseul càng trở nên
bồn chồn với sự chậm trễ quá thời hạn của nhà vua. Goguelat đã cẩn thận sắp đặt
giờ giấc cho hành trình và với sự tính toán của ông, hoàng gia đáng lẽ phải tới
nơi vào lúc 2 giờ. Trong một bức thư gửi
đến Bouillé, ngay cả Fersen cũng hứa chắc rằng nhà vua sẽ đến Somme-Vesle vào
khoảng 2 giờ rưỡi: “Ngài có thể tin chắc như vậy”. Cuối cùng, khi chiều xuống,
viên bá tước trẻ đã đưa ra một số quyết định tệ hại dẫn đến hậu quả nặng nề cho
toàn kế hoạch bôn tẩu. Mất bình tĩnh vì sự có mặt của đám đông, lại lo ngại rằng
có thể nhà vua đã thất bại trong việc trốn khỏi Paris, lo sợ hơn nữa rằng ngay cả khi nhà vua có tới được thì với
hoàn cảnh gần như bạo loạn ở trạm dừng
chân thay ngựa này cũng gây nguy hiểm cho hành trình của vua, Choiseul ra lệnh
rút lui, và không chỉ rút lui một quãng ngắn thôi mà rút hoàn toàn về đại bản
doanh của Bouillé ở tại Stenay trên dưới 50 dặm. Có lẽ còn hơn cả số mệnh, ông
ta còn chuyển lời tới cả những đơn vị kỵ
binh đang đợi lệnh phía sau ông rằng: “Dường như “kho tàng” không thể đến trong
ngày hôm nay, Ta sẽ quay về bên cạnh tướng Bouillé. Ngày mai các ngươi sẽ nhận
được lệnh mới “. Cuối cùng, ông ta còn làm
thêm một sự lựa chọn lạ thường khi xử dụng Leonard, người thợ làm tóc cho hoàng
hậu làm người chuyển giao thông điệp.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bá tước cùng lực lượng vũ trang
nhỏ nhoi của ông biến đi khoảng 8 tiếng sau đó về hường Đông Bắc bằng cách đi
xuyên qua cánh đồng chứ không xử dụng con đường chính, càng làm tăng thêm tình
hình lộn xộn khi họ phi ngựa băng qua hết làng này đến làng khác mà không báo
trước, trước khi ồ ạt kéo vào cánh rừng
Argonne và bị lạc đường. Ngược lại, anh thợ làm tóc Léonard trong vai liên lạc
viên quân sự đi trên chiếc xe nhỏ đã hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc. Liên tục lướt qua Sainte-Menehould, Clermont
và Varennes, anh ta đã chuyển tải điược thông điệp cho hay rằng nhà vua không tới.
Ở 2 thị trấn đầu tiên, Andoins và Damas hân hoan đón nhận tin để giải tỏa nhiệm
sở quân lính và cho họ trở về nơi đóng quân với ý tưởng giảm bớt sự lo sợ của
người dân địa phương. Tuy nhiên, cả hai
đều ở lại vị trí cùng một số ít sĩ quan chờ xem xét chuyện gì sẽ tới. Tại Varennes, cả viên chỉ huy và đám kỵ binh
đều rút lui trong đêm, chỉ còn lại Raigecourt và đứa con út của Bouillé ở lại
quán trọ trong tư thế sẵn sàng chờ đợi để
thay đổi ngựa cho đoàn nếu vẫn còn cần thiết.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Khi đoàn lữ hành hoàng gia theo
con lộ chính tiến tới Sainte-Menehould đi vào trung tâm thị trấn, nỗi lo lắng bởi
không tìm thấy Choiseul có giảm bớt chút ít. Giờ họ đã nhìn thấy đám lính, tuy bọn chúng dường như đang nghỉ xả hơi, đã rời
lưng ngựa và buông vũ khí. Vài người trong họ còn đang lai rai nhậu nhẹt trong
quán. Điều đáng lo hơn là có thấp thoáng những toán vệ binh quốc gia cầm vũ khí
trên tay đang đi lại tấp nập ở bên phía đối diện với dinh thự Hoàng Gia ở phía
trước mặt sảnh đường lót đá sang trọng của thị trấn. Đoàn lữ hành chắc phải có cảm giác như đang đâm
đầu vào một bi kịch đang mở màn trên sân khấu của công viên thị xã, nơi toàn thể
công dân đã tập trung nơi đó. Họ chắc cũng nhận thức được rằng mọi người đến để
canh chừng họ, đặc biệt cách họ nhìn đăm
đăm mấy người vệ sĩ mà lúc này trông giống như người của ông hoàng De Condé. Cách một số công thự xa
xa trên con đường quẹo qua phải, đoàn hoàng gia lữ hành tìm thấy trạm thay ngựa mà ở đó Valory
và chủ ngựa đã chuẩn bị sẵn sàng. Việc thay đổi xảy ra nhanh chóng và trót lọt. Trong khi họ chờ thay ngựa, lo ngại vì nghe
được chuyện ầm ĩ xảy ra trước đó, hoàng hậu cho gọi Antoins đến cạnh xe. Viên sĩ
quan cố gắng ra vẻ bình thường khi anh ta tiến gần. Nhưng khi nhìn thấy nhà
vua, bản năng tự nhiên khiến anh đưa tay chào. Sau đó anh thì thào: “Kế hoạch đã
không như dự tính. Thần dân phải rời xa ngay nếu không sẽ bị nghi ngờ”. Nói rồi
anh ta bỏ đi ngay. Như Tourzel nhớ lại: “Mấy lời này như dao đâm mạnh vào tâm
khảm chúng tôi”.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Người quản lý trạm thay ngựa,
Jean-Baptiste Drouet, chỉ tới nơi sau khi công việc thay ngựa gần hoàn tất. Là
đứa em trai trong nhà 2 anh em, 28 tuổi và đã phục vụ 7 năm trong đội kỵ binh
trước khi trở về quê làm việc trên cánh đồng của gia đình và điều hành trạm nuôi
ngựa do bà mẹ góa của anh làm chủ. Anh đầy tham vọng và đầy tự tin, nhưng anh cũng
thấy bị ép mình vào công việc nặng nhọc của đồng áng là lao động chân tay, một
sự hạ thấp đáng kể so với nghề nghiệp lôi cuốn của anh thời trẻ và là nguồn gốc
của sự bất mãn. Lúc này, khi anh nhìn thấy cỗ xe lộng lẫy và khi cẩn thận quan
sát người bên trong xe, anh sững sờ khi
nhận ra nhà vua và hoàng hậu nước Pháp, người mà anh đã có lần thấy khi đơn vị anh đóng gần
Versailles. Mặc dù trước đó chưa bao giờ nhìn tận mặt nhà vua, cái khuôn mặt của
người đàn ông ngồi đập vào mắt anh giống như hình ảnh của nhà vua Louis XVI được
in trên mớ tiền giấy mới được lưu hành sau đó. Sau khi nhìn đoàn xe rời bánh,
anh ta bèn cho mọi người quanh anh hay rằng nhà vua vừa mới đi qua. Lúc đầu, cũng
giống như người dân ở Chaintrix và Châlons, chẳng ai biết phải làm gì hay nghĩ
gì. Nhưng chỉ ít phút sau đó, Andoins cho thổi kèn triệu tập, ra lệnh quân lính
lên ngựa chuẩn bị lên đường và thình lình,
mọi việc trở nên tỏ tường trong mắt họ.
Tất cả chỉ là âm mưu. Bọn kỵ binh tới chẳng phải để hộ tống xe lương nào
hết, nhưng là để theo dấu nhà vua hoặc đang chạy trốn, hoặc đang bị bắt cóc. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Sau thời gian một loạt các biến cố
xảy ra tại Sainte-Menehould ra vẻ mơ hồ,
hầu như ngay tức khắc, đán vệ binh quốc gia
địa phương trang bị súng cá nhân và kèn trống tự động tổ chức ra canh gác đường phố để ngăn
chặn lối đi lại của đám kỵ binh. Cùng lúc,
những người dân khác bắt đầu gợi chuyện với bọn kỵ binh và thuyết phục họ bất
tuân lệnh thượng cấp của họ. Trong khi
Andoins đang cố gắng giải thích với người dân thành phố, một trong những viên sĩ
quan của anh ta nổ một phát súng lên trời và phá vỡ hàng rào vệ binh, tránh né
khỏi mấy phát đạn bắn theo hắn để tìm đường
chạy thoát ra khỏi thị trấn. Lúc này, tiếng chuông nhà thờ đổ vang và hỗn
loạn bắt đầu lan tỏa, Andoins cùng đám sĩ quan còn lại bị tước đoạt vũ khí và
giam giữ trong trại giam thị trấn để giữ an toàn cho họ. Drouet được gọi đến hội
đồng thành phố để tham dự một cuộc họp khẩn cấp, trực tiếp tham dự vào thành phần
bạo loạn. Sau khi nghe lời tường thuật của anh, các trưởng lão trong thị trấn đã
có một quyết định lạ thường theo ý kiến của chính họ. Nếu nhà vua đã đang rời
kinh đô, điều đó chỉ có nghĩa là ông ta đang tiến về vùng biên giới, có lẽ là để
quay trở lại cùng với đội quân ngoại quốc với mục đích xâm lược đất nước và chấm
dứt cuộc Cách Mạng. Như vậy, các thị trấn ở hướng biên giới sẽ phải được báo động
và nhà vua cần bị chặn lại. Họ yêu cầu Drouet là một trong những người cưỡi ngựa
giỏi nhất thị trấn đi theo sát nhà vua. Ông chủ bưu điện cũng lập tức tuyển thêm
người bạn kỵ sĩ Jean Guillame rồi cả hai lên đường đuổi theo hoàng gia, lúc này
đã đi trước họ một tiếng rưỡi đồng hồ. Khi hai người tới gần thị trấn Clermont,
họ gặp gỡ người lái xe cho ông chủ trạm bưu điện trên đường trở về. Anh này cho
họ biết đoàn lữ hành đã rời con đường chính và rẽ qua mạn Bắc. Hai người bèn băng
qua cánh đồng trực chỉ Varennes.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Chừng một giờ trước đó khoảng 9
giờ rưỡi, sau một hồi leo đồi Argonne chậm chạp, đoàn lữ hành hoàng gia đã tới
được trạm thay ngựa tại Clermont. Trời choạng vạng tối và trạm ở ngay sát bìa
trước khi vào thị trấn, vì thế ít người nhìn thấy họ đi đến và việc thay ngựa
thật nhanh chóng. Bá tước Damas, người vẫn kiên nhẫn chờ đợi ở gần đó thận trọng
nói ít lời với hoàng gia, nhưng nói nhiều hơn với Valery, cảnh báo cho họ biết
về việc xáo trộn tại Clermont vì sự hiện diện của quân lính và hứa hẹn sẽ đi
sau hộ vệ đoàn xe ở khoảng cách xa xa, đúng như theo mệnh lệnh trong thư của
Bouillé. Tuy nhiên, khi đoàn lữ hành đi ngang qua thị trấn, người ta thấy rõ họ đi qua giữa phố và rẽ về hướng
Varennes. Những biến cố tiếp theo tại Clermont đã tương tự một cách lạ lùng như đã xảy ra tại Sainte-Menehould. Không ai
nhận ra hoàng gia nhưng mọi người nhận rõ bộ trang phục màu vàng của gia nhân ông
hoàng Condé và họ kết luận rằng chắc chắn phải có sự nối kết với việc đám lính
đến đóng quân một cách khó hiểu trong thị trấn trong 2 ngày qua. Khoảng một giờ
sau đó, khi đám vệ binh quốc gia khoác quân phục và trang bị vũ khí thì viên sĩ
quan thoát khỏi Sainte-Menehould lúc trước đến nơi và báo cáo cho Damas biết hoàng
gia đã bị nhận diện và bạo loạn đã xảy ra dữ dội khi họ rời khỏi. Sau khi viên
chỉ huy cố gắng tập trung người của ông, họ từ chối vâng lệnh vì lúc này đa số đã
đang nhậu nhẹt tưng bừng hoặc đã bị người dân khuyến dụ. Ông ta đã cùng một toán
nhỏ phi ngựa hết sức thoát đi để cảnh báo nhà vua.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Trong lúc đó đoàn lữ hành hoàng
gia vẫn đang đều đều tiến tới dọc theo
thung lũng Aire, mệt mỏi vì đoạn đường dài và ngủ thiếp đi
trong đêm tối mặc dù rất lo âu và căng thẳng. Sự căng thẳng có thể đã tăng lên
tột độ nếu họ biết được những làn sóng hoảng hốt và sự nổi loạn đang nổi lên sau lưng họ. Lại còn những đợt sóng
nhỏ xuất phát từ những biến động tại Siante-Menehould và Clermont và của chính
việc cưỡi ngựa ẩu tả băng qua các làng mạc vùng Argonne của bá tước De
Choiseul. Nhưng còn một đợt sóng cảm xúc to lớn hơn đang lan tỏa khắp vương quốc,
khi toàn thể nhân viên chuyển giao thư và người dân đổ xô xuống đường phố nước
Pháp để thông báo cho nhau hay về cái tin nhà vua biến mất.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Khi đoàn lữ hành đến Varennes vào
khoảng 11 giờ tối, lại thêm một cú sốc thất vọng não nề và bất trắc. Bouillé và
Choiseul đã hứa đặt một trạm thay ngựa mới ở cạnh khu rừng gần con đường ngay
trước những căn nhà đầu tiên. Nhưng mặc dù Valery và Moustier đã lục tìm khắp nơi,
đi cả vào khu dân cư đang yên ngủ sát bờ sông vẫn không tìm thấy trạm đâu. Họ còn cả gan gõ cửa mấy căn nhà ở lối cổng vào
thị trấn cũng không có được tin tức gì. Đoàn lữ hành bèn yêu cầu người đánh xe
bỏ rơi trạm và tiếp tục hành trình tới Dun, nhưng đoàn người lái xe từ Clermont
đã nhận chỉ thị nghiêm ngặt từ ông chủ
trạm của họ là không đi xa hơn Varennes trừ khi
được tạm nghỉ và thay ngựa. Khoảng ba hay bốn mươi phút trôi qua trong lúc
họ đi lục tìm và tranh cãi với lái xe và trong khi họ vẫn còn đậu lại ở bìa thị
trấn thì Drouet và Guillame phóng qua họ đi vào thị trấn.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Cuối cùng, lái xe đồng ý lái vào
thị trấn trong khi họ tìm ngựa để thay. Họ chậm rãi tiến tới trong bóng đêm với
con đường chỉ leo lét những ngọn đèn của chiếc xe ngựa nhỏ. Họ bỗng nghe tiếng
nói, tiếng la của ai đó đang hét lên : “Cháy, cháy”. Phu nhân De Tourzel nhớ lại rõ ràng rằng: “Chúng
tôi nghĩ mình đã bị phản bội. Chúng tôi đi trên đường với cảm giác buồn bã phiền
muộn thật không thể nào diễn tả nổi”. Họ tiến vào cổng vòm của quán trọ Cánh
Tay Vàng và bị ngăn chặn tại đó.<o:p></o:p></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
Trở về Paris<o:p></o:p></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Đối với hoàng gia cùng những người ủng hộ, sự
việc trong đêm tại Varennes có thể chỉ là một nỗi khổ tâm kéo dài, một cảnh
trong vô số các cơn ác mộng tàn tệ nhất của họ, hay như bà De Tourzel diễn tả là
“tám tiếng đồng hồ đợi chờ khốn khiếp.” Cũng đã có những giây phút hy vọng: đó là lúc dường như những lãnh đạo thị xã mở
lòng sẵn sàng giúp đỡ họ, lúc có sự xuất hiện kỳ diệu, của lúc đầu là Choiseul
và Goguelat, và sau đó là Damas và Deslon, những tay đầu lãnh của các đơn vị kỵ
binh. Cuối cùng cũng vẫn còn ảo tưởng rằng
tướng Bouillé đang ở đâu quanh đó và ông ta đang trên đường để tới giải cứu họ.
Tuy nhiên vua Louis thẳng thừng từ chối các đề nghị của bọn sĩ quan giải cứu hoàng
gia qua bạo lực, để không làm hại đến hoàng hậu và các con. Sau đó, hội đồng lãnh đạo thị trấn thay đổi ý
định. Việc sau đó họ từ chối để cho đoàn
lữ hành tiếp tục hành trình là một sự thất vọng não nề. Sau hết, sự xuất hiện của
sứ giả đưa tin đến từ Paris với sắc lệnh đưa hoàng gia trở về Paris là sự nhục
nhã thất bại cuối cùng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Có lúc họ cố lảng tránh. Họ nại cớ
rằng đám trẻ cần được ngủ nhiều hơn và ngay chính họ cũng cần nghỉ ngơi. Một
trong hai tỳ nữ khán hộ còn giả bộ bị đau bụng dữ dội. Sau đó, họ yêu cầu và được để yên để lấy lại tinh thần và họ bèn đốt bỏ
các hồ sơ tài liệu của họ mà họ có thể bị buộc tội vì chúng. Cuối cùng, vào bảy
giờ rưỡi sáng, đoàn hoàng gia lữ hành bị giải đi từ kho hàng của Sauce đến hai
cỗ xe ngựa của họ lúc này đã quay đầu
chuẩn bị. Hoàng gia đã kinh hãi khi nhìn thấy một biển người đông nghẹt đường
phố và che kín cả công viên sát bờ sông đang chen lấn nhau để xem mặt nhà vua và
hoàng hậu cùng với những tiếng la “ Vạn tuế đất nước! Vạn tuế đức vua! Xin Ngài
quay về kinh đô”. Vẫn với cử chỉ vô cùng lịch thiệp, bà tước nâng đỡ hoàng hậu
lên xe. Bà quay qua hỏi ông: “ Bá tước có nghĩ là Fersen đã thoát đi được chứ?”
Bá tước trả lời là ông tin anh chàng đó đã đi thoát. Không lâu sau đó, chính ông ta bị xô đẩy vào
giữa đám đông, bị đánh đập và dẫn vào trại giam
ở Verdun cùng với Damas và nhiều viên sĩ quan khác. Chỉ có mỗi anh chàng
Goguelat xảo quyệt với cánh tay băng bó đã bằng cách nào đó thoát ra khỏi thị
trấn để rồi bị bắt nhiều ngày sau đó ở biên giới nước Áo. Khi đoàn xe chậm chạp lăn bánh lên dốc đồi
theo con đường chính quay về Paris, hoàng gia nhìn qua dòng sông nước chảy và tự
hỏi không biết Bouillé lúc này biến đi đằng nào.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Chính lúc đó, viên tướng đã đang ở
cách xa tới hơn một tiếng rưỡi đường cưỡi ngựa. Ông ta có thông tin khủng khiếp
đó vào
khoảng 4 giờ sáng do được anh con trai đuổi kịp ông khi ông cùng đoàn tuỳ
tùng gần đi tới Stenay sau khi đã từ bỏ kế hoạch vì đợi
chờ quá lâu ở bên ngoài Dun. Cần phải có ít nhất 45 phút để tập họp toàn bộ
đội kỵ binh hoàng gia Đức quốc với khoảng ba bốn trăm tay kỵ binh thiện chiến lên
lưng ngựa để quay lrở lại Varennes. Khi tới gần thị trấn, họ gặp hàng trăm nông dân
và vệ binh đang được huy động toàn diện đi lại mọi ngõ ngách với kèn trống và cờ
quạt trên tay. Có khi bọn họ buộc phải dùng kiếm để hăm doạ trước khi đám đông
chịu nhường đường. Khi họ kéo tới được tới ngọn đồi trông xuống Varennes, thì đã đến chín
giờ hay trễ hơn và họ không tiến xa hơn nữa.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Bouillé sau này biện luận rằng cây
cầu đã bị phá hủy và toán quân của ông không thể lội bộ qua sông. Thực ra trước
đó vài giờ , viên chỉ huy kỵ binh ở
Varennes đã cưỡi ngựa băng qua sông và có một con đường khác vượt qua sông Aire
ở mạn Nam chỉ cách đó chừng 2 dặm. Đúng
hơn, có lẽ Bouillé đã được báo cáo là nhà vua đã đi khỏi đó hơn 2 tiếng rồi và còn bị bao vây
bởi hàng ngàn vệ binh có vũ trang. Bị dân chúng địa phương hăm doạ từ khắp nơi,
lại lo lắng cho sức ngựa trải qua cuộc hành trình xuôi Nam quá lâu, và có lẽ ông
tỏ ra rất nghi ngờ về khả năng trông chờ vào đội kỵ binh của chính ông, những
người trước đó vài giờ đã trở mặt đi theo đám “cách mạng ái quốc”, ông tướng giờ
quay đầu rút lui về Stenay. Ông vào quán trọ uống một tách cà phê và tập họp 2
thằng con trai cùng khoảng 20 sĩ quan nữa đi qua xứ Áo-Bỉ cách đó vài dặm đi lưu
vong. Hai hôm sau, Nam tước Klinglin, một trong những viên sĩ quan đã từng làm
việc thân cận với vị tướng mấy tháng trước đó, đã viết cho người chị (em) gái của
anh. Anh ta phàn nàn về sự thất bại của một “kế hoạch tuyệt vời như thế: “Ôi thật khó khăn để vượt qua số phận! Định mệnh thật lạ lùng khi mà những tay lãnh đạo
tầm thường của một thị trấn nhỏ bé vô danh như Varennes lại có thể cầm chân được nhà vua. Hỡi bạn bè thân thiết
của ta, phải chi được chết đi để có thể cứu giúp đức vua.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào khoảng thời gian Bouillé bắt
đầu rút lui thì đoàn lữ hành hoàng gia cũng vừa tiến vào Clermont. Những người
trong đoàn có lẽ không bao giờ quên đi được cái hành trình khủng khiếp trở về
Paris này. So sánh với hành trình gấp rút tới Varennes hôm 21 tháng Sáu, chuyến
trở về quá sức buồn chán này kéo lê thế
tới 4 ngày. Đây là thời điểm nóng nhất của mùa hè mà tốc độ của đoàn xe lại quá
chậm chạp đến không có được tí gió thoảng qua. Đã thế, đám đông vĩ đại rầm rập
bên ngoài dọc theo đoàn xe còn làm tung
lên những đám bụi lớn càng làm tăng thêm cường độ của sự khốn khổ. Valory, người
ngồi ở phía trước cỗ xe lớn với tay bị trói đã nhắc lại cơn gian nan: “Chúng tôi
bị mặt trời thiêu cháy và nghẹt thở vì bụi đường.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Lúc đầu khi mới đi ra khỏi
Varennes, có chừng 6000 vệ binh quốc gia kèm theo canh giữ, họ bước đi hai hàng
dọc, mang theo hình ảnh của sắc lệnh với sứ giả Bayon và đám vệ binh quốc gia của
Paris dẫn đầu. Nhưng khi họ tiến về phía Tây, đám dân quê tụ tập đến từ mọi phương
hướng, từ già đến trẻ nam nữ và thường nguyên cả làng kéo nhau đi, người đi xe
kẻ đi bộ và mang theo bất cứ loại khí giới nào có được. Những người chỉ đi quan sát đã choáng váng vì số lượng người ào
xuống đường phố, tràn cả xuống những cánh đồng chung quanh và bám theo đoàn xe
như một bầy ong. Anh chàng vệ sĩ Moustier nhớ lại rằng: “Đám đông khổng lồ không
thể đếm được này thuộc đủ mọi lứa tuổi, mọi thành phần nam nữ, trang bị đủ mọi
thứ từ súng ống, kiếm cung tới giáo mác búa liềm.” Anh chàng Pétion người phụ tá hộ tống đoàn xe
ở nửa đoạn đường chót cũng nói y như thế rằng: thêm vào đám vệ binh
đi canh giữ là cả đống nam phụ lão ấu mà một số mang theo búa liềm giáo
mác, cung kiếm và cả súng ống. Có nhiều người chỉ đơn giản đến để nhìn tận mặt
nhà vua và hoàng hậu mà họ chưa từng gặp và cũng chưa từng hy vọng được thấy.
Những người khác là thân nhân của đám dân quân trong thị trấn nhảy bổ đến để bảo
vệ đất nước và đức vua, vì lúc đầu có tin đồn là nhà vua đang bị bắt cóc. Trước
đây, theo thông lệ, cơ hội đầu tiên để họ được khoác lên người bộ đồng phục đầy
màu sắc mới mẻ cùng với hiệu kỳ của toán quân của mình chỉ là trong những dịp đi diễn hành quanh công viên thị trấn vào các dịp lễ. Đôi khi đám đông trở nên náo động
hăng say, nhất là khi đoàn xe hoàng gia đi qua những khu vực người dân kích động
bởi cơn hoảng loạn đêm trước. Người ta hoan hỉ vì sự thành công của họ bằng việc
ca hát nhảy múa và nâng ly rượu chúc mừng sự an toàn của đất nước và nhà vua. Các
ông thị trưởng đua nhau đọc những bài diễn văn hùng tráng, rập khuôn theo những
bài bình luận mà họ đã đọc được từ những
cuộc tranh luận của Hội Đồng quốc gia về
suy nghĩ của ông. Bà phu nhân trung thành De Tourzel đã sững sờ bởi những ngôn
từ chửi rủa mà nhà vua phải chịu đựng từ cửa miệng của những chức sắc địa phương
lúc này đang lên giọng dạy dỗ nhà vua về cái ý tưởng bỏ dân mà chạy trốn tồi tệ,
gây cho họ nhiều nổi hãi sợ như vậy, ngay cả khi nhà vua chỉ tham khảo ý kiến với
các viên chức hội đồng thành phố. Bà cảm thấy rằng : “Các viên chức địa phương
chỉ có một ý tưởng trong đầu là vinh danh chiến công của họ và sỉ nhục hoàng
gia. Thật là niềm vui sướng cho họ khi có được cơ hội áp đảo một vương triều bất hạnh với những lời chửi mắng
cay độc.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Tuy vậy vẫn có một yếu tố đáng sợ
hãi. Viên tướng Bouillé cùng toán 400 quân kỵ binh của ông cưỡi ngựa tiến đến Varennes
dọc theo đường lộ đã gây nên một mối lo sợ lớn lao đối với dân quê, một nỗi kinh hoàng
lan toả nhanh chóng từ làng này qua làng khác và càng tăng cường độ vì những cuộc
chuyển quân khác trong vùng. Không lâu sau đã có những báo cáo lan truyền về
tin hàng ngàn binh lính, có lẽ toàn thể quân Áo do viên tướng tồi tệ này dẫn đầu
đang chuẩn bị tới để trừng phạt nhân dân 2 miền Lorraine và Champagne vì tội dám
bắt giữ nhà vua. Trong số đám đông đi theo đoàn 2 xe đang di chuyển với những tin đồn cứ thay đổi
liên tục, thái độ hân hoan mừng lễ có thể
nhanh chóng biến thành phẫn nộ và một ước muốn trả thù. Thế nhưng sự phẫn nộ luôn
luôn không trực tiếp vào nhà vua, vì những tiếng hô “vạn tuế đức vua” vẫn được
nghe thấy trong suốt hành trình, mà vào những người họ cho làđã gây ảnh hưởng lên nhà vua hay đã bắt cóc ông. Tuy nhiên, có
một số trong đám đông có sự quan ngại hướng
đến hoàng hậu. Có những ám chỉ thô tục lên quan đến cuộc đời tình ái của hoàng
hậu Marie, và cả nhũng nhận định miệt thị về người cha “thật sự” của vị thái tử
kế vị. Khi Marie tặng một miếng thịt gà cho một vệ binh, anh chàng tỏ ra tử tế
và cám ơn thì đám đông gào lên rằng thì là đừng đụng vào nó vì coi chừng có độc. Nhưng sự thù ghét tập trung
trên hết vào ba tay hộ vệ hoàng gia đang ngồi lái xe và vẫn còn mặc vệ phục màu
vàng, biểu tượng của chế độ phong kiến cũ đang bị ghét bỏ. Bị cho là những kẻ cầm
đầu xúi gịuc tạo nên cuộc tẩu thoát, họ liên tục bị hăm doạ chửi bới cũng như bị
ném đá và phân súc vật lên người. Nhiều lúc có những nhóm người cố đến gần xe để
trực tiếp tấn công họ trước khi các vệ binh quốc gia đẩy họ ra.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Anh chàng Sauce tự đi kèm bên cạnh
đoàn xe đến tận Clermont trước khi quay trở về để chuẩn bị bảo vệ thị trấn của
anh khỏi sự kiện có thể bị Bouillé tấn công. Đoàn xe lúc này di chuyển dọc
theo con lộ chính đến Sainte- Menehould nơi mà viên thị trưởng thành phố có buổi
diễn thuyết chính thức và Drouet cùng Guillame đã quay về nhà từ đêm hôm trước,
công khai gia nhập vào hành trình. Một nhà quý tộc địa phương ở phía tây thị trấn,
bá tước Dampierre, người đã chứng kiến buổi diễn thuyết của viên thị trưởng tại
Sainte Menehould, đã cố gắng cưỡi ngựa đến gần đoàn xe hoàng gia để nói chuyện.
Khi vệ binh đẩy ông ta ra xa, ông bèn hét lên “vạn tuế đức vua, rồi nổ súng lên
trời trước khi cưỡi ngựa quay về lâu đài.
Dân chúng địa phương đã sẵn có lòng thù ghét vị bá tước này. Do đó, một
nhóm người đuổi theo và bắn chết ông ta ngay trên cánh đồng. Không hiểu nhà vua
có chính mắt thấy cảnh giết người đó không, nhưng đám cận vệ ngồi bên ngoài xe đã
chứng kiến với vẻ kinh hoàng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào thời điểm cuối ngày khi đoàn
người và xe tới được Châlons-Sur-Marne, hoàng gia đã trải qua gần 40 giờ không
ngủ. Một nhân chứng diễn tả: “Thật không thể diễn tả nổi họ kiệt sức cỡ nào.” Nhưng tại đây, họ có lẽ có được vài tiếng nghỉ
ngơi cho đỡ căng thẳng mệt nhọc. Hoành gia được
viên thị trưởng và các lãnh đạo đầu ngành gặp gỡ tiếp đón ngay tại cổng vào thị trấn và
được dẫn đến nghỉ ngơi tại một dinh thự của một cựu viên chức nhà nước. Đây chính
là nơi vị hoàng hậu trẻ Marie-Antoine đã từng dừng chân nghỉ ngơi một đêm trên
chuyến đi từ Áo đến Pháp hơn 21 năm trước. Giới thẩm quyền tại đây rõ ràng có vẻ
thông cảm với số phận của hoàng gia. Đêm đó, còn có có một nhóm người sẵn lòng
giúp nhà vua trốn thoát, mặc dù vua Louis đã từ chối ra đi mà không có gia đình
đi cùng, và vì thế kế hoạch không thành. Sáng sớm hôm sau, nhà vua và hoàng hậu
tham dự đại lễ Thánh Thể. Nhưng trước khi thánh lễ hoàn tất, một đội ngũ vệ
binh khác từ Reins đến đã hối hả đưa họ đi
ngay. Có những tin đồn mới cho rằng
Varenes và Sainte-Menehould đã bị những đoàn quân cướp bóc lục soát và đốt cháy,
vì vậy, vệ binh kiên quyết đưa nhà vua trở về Paris thật nhanh.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Vào buổi sáng, họ lại tiếp tục khởi hành, đi tới với một tiến độ
vô cùng chậm chạp dưới sự hộ tống của đoàn người lúc này đông đến từ 15000 đến
30000 người, đi dọc theo vùng Thung Lũng
Marne hơn là con đường tắt đi qua Montmirail mà hoàng gia đã xử dụng trong cuộc
tẩu thoát. Ngừng lại một chút để ăn tối ở
Epernay. Tuy nhiên, một sự kiện nhỏ xảy ra trên đường phố. Phu nhân De Tourzel
gần như bị kéo từ trong xe ra để hoà vào đám đông trước khi họ hối hả trở lại
con đường cũ. Sau đó, vào khoảng 7.30 tối, khi con đường chạy bọc quanh con sông
để vào vùng thôn quê, đoàn xe bỗng dừng lại và đám đông cũng lặng lẽ giãn ra khỏi
con đường trước mặt. Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia ở Paris đã gửi tới ba vị đại biểu và họ đang tới gần,
dẫn đầu bởi một sĩ quan chưởng lý. Các đại biểu đã nhận được tin hoàng gia bị
chặn tại Varennes gần 24 giờ trước và họ lập tức phái đi ba thành viên đại diện
cho ba nhóm chính trị khác nhau trong hội đồng. Dẫn đầu là Antoine Barnave, một
thành viên của nhóm Jacobin trung lập và là một tay hùng biện chỉ mới 29 tuổi và
nhìn bên ngoài còn trẻ trung hơn. Cùng đi
với anh ta là Jérôme Pétion, có vẻ già dặn hơn, một nhà dân chủ đầy nhiệt tâm và
là bạn thân của Maximilien Robespierre và nhóm Jacobins cấp tiến. Người thứ ba
là Marie-Charles de Latour-Maubourg, một tay ủng hộ thể chế quân chủ và là bạn
thân của Lafayette. Sau một thời gian dài
sợ hãi và đầy bất trắc, đám đàn bà trong xe giờ tràn ngập xúc động khi thấy sự xuất hiện của
ba vị này, những người mà trước đây họ thường khinh bỉ, nhưng giờ dường như
mang lại cho họ sự an toàn. Bà phu nhân Elizabeth nắm tay họ cầu xin họ bảo vệ
tính mạng cho ba tay cận vệ, trước đó đã bị hăm doạ hành hình tại chỗ. Sau vài
lời an ủi, Barnave chính thức đọc quyết nghị của Hội Đồng ủy nhiệm cho họ bảo đảm
nhà vua trở lại Paris an toàn. Sau đó
anh leo lên mui xe và, dưới ánh trời chiều, đọc lại quyết nghị một lần nữa cho đám
đông xung quanh. Đây thật là một giây phút
lạ thường của Cách mạng đánh dấu rõ ràng một sự chuyển đổi chủ quyền từ nhà vua
sang nhà nước.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Các đại biểu cũng được hộ tống bởi
viên sĩ quan quân đội Mathieu Dumas, một người yêu nước trung lập và là cựu chiến
binh trong cuộc Cách mạng Mỹ, bây giờ đang giữ trọng trách chỉ huy các đội ngũ
vệ binh quốc gia, tái thiết lập vài điều khoản trật tự và mệnh lệnh trong cái
diễn biến lớn lao này. Barnave và Pétion ngồi lẫn vào trong lòng cỗ xe lớn với đám
trẻ giờ phải ngồi lên lòng mẹ. Anh chàng Maubourg cao lớn hơn tìm được chỗ cho
mình chung với tỳ nữ khán hộ trên chiếc xe nhỏ. Họ ở lại đêm tại thị trấn nhỏ
Dormans, lên giường ngay sau nửa đêm. Ngày hôm sau, khi đi ngang thị trấn Château-Thierry,
Dumas đã khéo léo vận dụng tài khéo léo để bỏ lại một số lớn đám đông hộ tống vô
trật tự tại một cây cầu. Nhờ thế, họ đã có thể nhanh chóng đi tới Maux nơi họ ở
qua đêm 24 tháng Sáu tại nhà vị giám mục sở tại. Tuy nhiên, trong đêm, đám đông
dâni và vệ binh cũng như người đi xem lại tụ lại đông đảo trong thị trấn và đoạn hành trình cuối
trở về thủ đô dưới sức nóng mùa hè lại bị chậm trễ và trở ngại như cũ. Pétion
diễn tả: “Tôi chưa từng trải qua một ngày dài và mệt nhọc hơn thế.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Khi đoàn di hành đi qua những vùng
ngoại ô Paris, khí thế càng trở nên mãnh liệt hơn. Đã có nhiều cuộc họ phối hợp tấn công vào cỗ xe chính, có lẽ nhắm
vào đám cận vệ. Barnave và Pétion bắt đầu quan ngại cho sự an toàn cho người trên
xe, họ đã phải la lớn kêu gọi sự bảo vệ từ
các vệ binh, những người vừa mới từ Paris đến. Hai viên sĩ quan bị thương
khá nặng. Dumas gần như bị kéo xuống lưng ngựa trước khi họ tới được bức tường
thành nơi Lafayette đón chào họ với một đội kỵ binh lớn. Đoàn xe được chỉ định
trực chỉ đi quanh chu vi thành phố, né tránh những khu lao động và đi vào từ phía
Đông Bắc ngang qua Champs-Élysées. Cả thành phố Paris theo dõi sát diễn tiến của
đức vua. Hàng chục ngàn người nam phụ lão ấu dõi theo những sự việc dưới đường
phố c ùng với hàng trăm người leo lên cả cây cối và mái nhà. Đoàn lữ hành ngồi
trong xe ra vẻ đã kiệt sức và cơ thể hôi
hám bẩn thỉu, đầu tóc rối bù. Có vài tiếng vỗ tay hoan hô các đại biểu, 2 chàng
Drouet và Guillaume và các vệ binh đến từ thị trấn Varennes qua một chặng đường
dài và được bố trí đi đầu trong cuộc diễu
hành. Nhưng đám đông giữ yên lặng suốt buổi, không buồn giở mũ nón khỏi đầu để
biểu lộ thái độ không còn kính trọng hoàng
gia. Cùng một cử chỉ khinh chê đó, nhiều hàng ngũ đội quân vệ binh quốc gia đứng
dọc hai bên đường cũng quay ngược nòng súng
xuống đất. Không như các vùng khác, tại Paris, không ai nghe thấy lời chào tung
hô truyền thống : “vạn tuế đức vua” như thường lệ. Đối với vua Louis, người luôn
nhạy cảm với những lời tung hô của thần dân, điều này trở thành những phút giây
buồn thảm ghê gớm.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Đi đến cuối đường, họ băng qua
khu đại công viên, ngày nay được gọi là Place de Concorde, rồi tiến vào khu vườn
Tuileries và dừng lại gần cổng vào cung điện. Trật tự bỗng gần như tan vỡ
khi đám đông ùa tới bên cạnh xe trong một cố gắng bắt giữ đám hộ vệ. Vật lộn khó khăn lắm, Dumas, Pétion cùng những
viên sĩ quan khác mới đưa được ba tay cận vệ máu me thương tích đầy người ra chỗ
an toàn. Cùng lúc đó, hoàng gia vội vã xuống xe bước nhanh vào cung điện
Tuileries không hề bị đụng chạm, cái lâu
đài mà chỉ mới 5 hôm trước họ đã hy vọng trốn khỏi mãi mãi.<o:p></o:p></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
Hậu sự<o:p></o:p></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Định mệnh thật lạ lùng! Nam tước
Klinglin tuyên bố. Chỉ có hơn mười lăm dặm nữa thôi, khoảng một hai giờ xe ngựa đi trong đêm tới được Dun là hoàng gia đã có thể được bảo vệ
an toàn dưới sự bảo bọc vủa viên tướng Bouillé và đội quân với hang trăm kỵ
binh dung mãnh của ông ta. Ngay từ giây phút đầu tiên bắt giữ nhà vua, những
người dự phần cũng như các nhân chứng cuộc trốn thoát tới Varennes đã tự hỏi họ sai sót điều gì, vì sao mà thất
bại và cuối cùng lỗi tại ai? Ngay cả những
người yêu nước mà đối với họ cuộc tẩu thoát thất bại là một chiến thắng lớn cũng
phản ánh một cách sâu xa về cái vận mạng lạ lùng trong việc giúp đỡ họ cản bước trốn chạy của nhà vua nước Pháp một cách quá gần như vậy.
Quả thực, nhiều thế hệ sử gia đã theo tư tưởng của họ tới những thế giới khác nhau của lịch sử trái nghịch,
suy nghĩ xem sự việc sẽ khác biệt ra sao nếu như nhà vua đã thành công đi tới được
Montmédy? Chuyện gì sẽ xảy ra nếu như
người tỳ nữ trong cung điện không có lòng
nghi ngờ để buộc hoàng gia phải hoãn lại thời điểm khởi hành; nếu như Lafayette
không vào cung điện Tuleries để chuyện trò với nhà vua khá muộn trong đêm; nếu
như vị bá tước de Choiseul đã cố nán lại thêm một giờ chờ đợi nữa ở tại bình
nguyên kế cận Somme-Vesle; nếu như
Drouet ở lại cánh đồng thêm vài phút nữa trước khi trở về vị trí; nếu như các lái
xe ngựa từ Clermont được thuyết phục, mua chuộc hay cưỡng ép để tiếp tục đi quá
khỏi Varennes mà không cần đổi ngựa? Một loạt chữ “nếu như” dường như không dứt.
Quả thật, giống như hầu hết các biến cố
lịch sử, sự kiện tại Varennes được tạo dựng lên như một trong hàng loạt biến cố nhỏ nhoi khó xác định
mà bất cứ một biến cố nào trong đó cũng
có thể đã làm thay đổi kết quả trong ngày
hôm ấy.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dù vậy nếu người ta lui cái diễn
biến lại một bước từ trong những trường hợp kể trên, từ những tiểu tiết của các
hành động và phản ứng cá nhân, người ta có thể tranh luận rằng có 2 điểm chính đã
tạo nên sự kiện lịch sử Varennes. Điểm thứ nhất là cái cá tính riêng và hành vi
của nhà vua Louis, nhân vật trung tâm của cuộc mạo hiểm này. Tính thiếu quyết đoán
thiếu tự tin trường kỳ của nhà vua đã ảnh hưởng sâu xa đến nguồn gốc và sự tiến
hành của cuộc cách mạng. Khi cờ đến tay, một quyết định sớm sủa và kiên quyết
cho việc vượt tẩu chắc chắn làm tăng thêm cơ hội thành công tối đa. Ngay cả sau
tháng Tư 1791, khi Louis cuối cùng dường như chọn lựa việc trốn chạy, hành động
đi trốn này cũng vẫn hoãn đi hoãn lại nhiều lần, cho dù mọi kế hoạch chuẩn bị đã
sẵn sàng từ đầu tháng Năm hay sớm hơn. Cứ
mỗi ngày chậm trễ thì dường như cái âm mưu rất phức tạp rất dễ bị phát giác, như
nó đã có lúc nào đó bị nghi ngờ vào đầu tháng Sáu bởi người tỳ nữ của hoàng hậu. Cứ mỗi ngày hoãn lại kế hoạch thì dường như đám
quân lính Pháp, dưới ảnh hưởng lớn lao của
các câu lạc bộ yêu nước, sẽ từ chối tuân lệnh các viên chỉ huy thuộc tầng lớp
quý tộc của họ và họ sẽ phản ứng mãnh liệt để ngăn chận bất cứ hành động nào có
những mục đích mà họ không chấp nhận.
Trong những tháng ngày trước khi việc tẩu thoát bắt đầu, viên tướng Bouillé đã
tỏ ra bi quan hơn về độ đáng tín nhiệm của binh lính và tính khả thi của toàn kế
hoạch trốn chạy. Cuối cùng, quyết định của ông ta dựa vào đám kỵ binh ngoại quốc nói tiếng Đức đã
gây nên mối nghi ngờ lớn lao đối với dân làng và các thị trấn nhỏ khi họ nhìn thấy cách họ chuyển quân. Nhưng ngay cả như vậy, màn trốn chạy vẫn có cơ
hội vượt thoát nếu như nhà vua đã không đánh đố số mạng bằng việc ngồi trên chiếc
xe thả rèm che cửa bít bùng rồi sau đó lại bước ra khỏi xe tự lộ diện cho khách
qua đường trông thấy. Dĩ nhiên, những hành động như thế rất gần gũi với việc nhà
vua thiếu nhận thức về ý nghĩa thực sự và sức lôi cuốn mạnh mẽ của cuộc Cách Mạng.
Nhà vua giả thiết rằng những thay đổi cách mạng đáng ghét đó chẳng qua là do sự kích động xúi giục đám dân Paris bần cố
mù quáng bởi một số ít bọn cấp tiến
trong cái Hội Đồng Quốc Gia mà chúng đang
kiểm chế.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Nhưng cái nguyên cớ cơ bản thứ
hai của biến cố thất bại tại Varennes gây ra từ cuộc Cách Mạng chính là sự biến
đổi sâu rộng trong thái độ và tâm lý của người dân Pháp. Một cảm giác tự tin, tự
cậy, tự chủ với đất nước như một khối nguyên vẹn chứ không đơn giản là một cộng
đồng địa phương. Sự biến đổi mà ta có thể thấy ở tại thị trấn Varennes nhỏ bé đã
thấm nhập vào đa số người dân Pháp. Sự phát triển này giúp ta giải thích được những diễn biến lạ
thường của các viên chức cấp địa phương tại Sainte-Menehould và Varennes dám đứng
ra ngăn chận nhà vua. Mặc dù những hành động cá nhân của Drouet và Sauce không
thể bị đánh giá thấp, nhưng các hành động
của họ có lẽ khó xảy ra nếu không có sự ủng hộ của hội đồng thị xã và nói cho đúng
là toàn thể công dân. Việc sẵn sàng ủng hộ cũng có thể suy đoán hơn nữa bởi những
di chuyển bất thường và khó giải thích của đám lính kỵ binh đánh thuê trong những
ngày trước khi có cuộc trốn chạy và từ sự nghi ngờ tiềm tàng của dân chúng đối với đám sĩ quan quý tộc chỉ huy bọn chúng.
Những điều kiện gần như phiến loạn đã hiện hữu sẵn ở cả 2 nơi Sainte-Menehould
và Claremont trước khi đoàn xe của nhà vua đi đến. Mercy-Argenteuil đã không sai
lầm khi anh ta cảnh báo hoàng gia rằng,”Trong bối cảnh của tinh thần cách mạng
mới, mỗi làng phố có thể là một chướng ngại khó vượt qua trên bước tiến của các
ngài”.<o:p></o:p></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Quả thực, từ cái quan điểm đó, câu
hỏi thực sự sẽ không là tại sao cuộc trốn chạy thất bại mà sẽ là nó đã suýt thành
công như thế nào. Những thành tựu ngoạn mục của hoàng gia trong việc thoát ra
khỏi cung điện Tuileries không bị phát hiện, lại thoát ra khỏi một thành phố
Paris đầy nghi kỵ và rồi du hành trên những con đường chính tới một nơi chỉ còn
cách biên giới nước Áo vài chục dặm, tất cả chứng tỏ một tài năng tổ chức tài
giỏi của Bouillé và trên hết là của Axel von Fersen. Hợp tác làm việc với nhau,
hai người đã tiến gần sát đến sự thành công có thể được xếp vào hàng những cuộc
trốn chạy vĩ đại nhất trong mọi thời đại.<o:p></o:p></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-79208609874835297412017-07-28T03:09:00.000-07:002017-07-28T03:09:05.495-07:00khi nhà vua chạy trốn - chương 4<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-kawh_SKZGIE/WXsMxY-9c5I/AAAAAAAAM-A/tZUnyfjHvxIJHaTd8QcHG2ZA01qMRyEpACLcBGAs/s1600/franc_4.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="780" data-original-width="987" height="504" src="https://2.bp.blogspot.com/-kawh_SKZGIE/WXsMxY-9c5I/AAAAAAAAM-A/tZUnyfjHvxIJHaTd8QcHG2ZA01qMRyEpACLcBGAs/s640/franc_4.png" width="640" /></a></div>
<br />
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: windowtext; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: bold;">Chương 4</span><span lang="EN-US">: Thành phố
Paris<o:p></o:p></span></h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Thành phố Paris khi hoàng gia trở lại vào ngày 25 tháng
Sáu nơi họ cho rằng mình đang bi giam lỏng,
tự nó đã là một thế giới riêng, khác hẳn với những thành phố hay thị trấn khác
trong khắp vương quốc Pháp. Với cư dân khoảng 700,000 người, Paris là thành phố
lớn thứ nhì trong số các thành phố của Thiên Chúa Giáo và là một trong mười thành
phố lớn nhất thế giới. Nếu có ai leo lên một cái tháp của nhà thờ Đức Bà, vương
cung thánh đường nằm trên một hòn đảo giữa lòng sông Seine ngay giữa trung tâm
thành phố, họ sẽ cảm nhận được hết mọi sự đa dạng lạ thường của cái thế giới đông
đúc, rộn rã và phức tạp này. Từ trên cao điểm này, người quan sát dễ dàng nhận
ra những kiến trúc cổ kính của Paris mà ngay từ thế kỷ 18, du khách đã kéo nhau
đến thăm viếng: Hội Trường Công Lý Gothic vĩ đại ở ngay sát phía Tây, nơi trước đó quốc hội Paris hội
họp; Hội Trường Thành Phố Phục Hưng lộng lẫy
ở phía Bắc bên kia bờ sông; mái vòm Baroque của viện Hàn Lâm Pháp ở xa
xa phiá Tây dọc theo bờ sông; và ngay phía đối diện là cấu trúc đồ sộ của lâu đài
Louvre cùng những kiến trúc phụ thuộc trải dài của toàn thể cung điện Tuileries.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Bên cạnh những đại tháp và pháo đài to lớn của các kiến
trúc dân chính, người ta có thể đếm được không ít hơn 200 tháp chuông lớn nhỏ của
các nhà thờ công giáo được xây dựng lên trong nhiều thế kỷ, nhiều cái hiện đã bị
Cách Mạng tịch thu cùng với nhiều tài sản và doanh thu của giáo hội. Ở phía Tây
nói chung, và ở một số khu vực nhỏ tại nhiều vị trí trong thành phố, du khách cũng
còn có thể nhận ra những đốm trắng với những kiến trúc mới mẻ hơn xen lẫn một vùng
xanh ngát. Đây là những ngôi nhà tân thời (town houses) và các khu vườn mà có lẽ là nơi tập trung đông đảo nhất các gia đình
quý tộc của cả Âu Châu. Mặc dù Cách Mạng
đã xoá bỏ những ưu tiên về luật pháp và chính trị mà đám quý tộc được hưởng lợi
trước đó, nhưng không như giới giáo sĩ, họ vẫn giữ lại được hầu hết các tài sản
to lớn cũng như cái ảnh hưởng văn hoá của họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Bên cạnh những kiến trúc biểu tượng sự sung túc và
quyền lực trên, đa phần thành phố trông có vẻ xám xịt hơn và hơi loè loẹt, một
đống hỗn tạp những kiến trúc nhiều tầng nhỏ hơn, cái thì hơi nghiêng ngả, cái
chồng chất như chống đỡ nhau. Đặc biệt, những cụm nhà của dân lao động có thể
thấy ở những vùng ngoại ô phiá đông: đáng kể nhất là khu vực Saint-Antoine nằm
nhô ra ở mạn Đông như một mũi dao nhọn cắm
vào miền quê từ cái quảng trường đã từng là nhà ngục Bastille giờ đã bị phá huỷ.
Ở khu Saint-Marcel phụ cận, xóm nhà co cụm dọc theo một khúc quanh của nhánh sông
nhỏ Bièvre trước khi nhập vào sông Seine từ phía Đông Nam. Fersen đã cẩn thận né tránh khỏi những khu vực
này khi anh ta lái xe đưa hoàng gia trốn khỏi thành phố vào rạng sáng ngày 21 tháng Sáu. Nhưng những
nhà cửa tương tự có thể thấy ở hầu như khắp thành phố, thường tiếp giáp trực tiếp
với các lâu đài và nhà thờ. Đây là nơi ở của khối lượng lớn người dân lao động
Paris, những người trước đây tự gọi là “giai cấp thứ ba.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Một số cá nhân trong đó, có lẽ chừng 100,000 người rải
rác, họ sống thoải mái và có cuộc sống ổn định trong những gia đình là công chức,
có nghề nghiệp chuyên môn, lái buôn, chủ tiệm hoặc thủ công có tay nghề cao. Một
số đáng kể trong nhóm người này sinh trưởng tại thành phố và vì thế đàn ông và
hầu hết đàn bà đều có học. Đám người cốt lõi này được coi là giai cấp trung lưu
và họ tập trung tại đây đông hơn những nơi
khác trong cả nước gộp lại và họ đã cung cấp vai trò lãnh đạo địa phương cốt lõi
cho cuộc Cách Mạng. Nhưng đa số ngưòi dân Paris
có cuộc sống rất bấp bênh. Họ là những công nhân cửa tiệm, người lao động
thuê, bán hàng dạo, đi giặt mướn, đầy tớ và cả đĩ điếm với chừng 40,000 người:
công việc bấp bênh lúc có lúc không, thất nghiệp, thất cơ lỡ vận. Nhiều người
trong số là di dân đến từ những vùng có tập quán hỗn tạp với âm giọng khác biệt
từ khắp các vùng miền của đất nước và cả nước ngoài. Một số có năng khiếu hay tài
buôn bán, họ lập tức hoà nhập vào cuộc sống hàng ngày. Số còn lai thì thất học
và không nghề nghiệp, sống trôi nổi bấp bênh và đáng thương hại. Đó là sự đặt kề
bên nhau số lượng lớn giữa cái vĩ đại và cái nhỏ nhoi, cái sung túc và cái bần
hàn, cái học thức cao và cái mù chữ và cả mọi thứ ở khoảng giữa hai thái cực mà nó mang lại cho thành phố Paris một sắc
thái rất đặc biệt. Quả thực, Sébastien Mercier, một nhà quan sát từng sống lâu
năm tại Paris vào thế kỷ 18 đã diễn tả khá đúng về cái thành phố này như “ một
nồi hòa tan mọi thứ của nhân loại”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<!--[if gte vml 1]><v:shapetype id="_x0000_t75" coordsize="21600,21600"
o:spt="75" o:preferrelative="t" path="m@4@5l@4@11@9@11@9@5xe" filled="f"
stroked="f">
<v:stroke joinstyle="miter"/>
<v:formulas>
<v:f eqn="if lineDrawn pixelLineWidth 0"/>
<v:f eqn="sum @0 1 0"/>
<v:f eqn="sum 0 0 @1"/>
<v:f eqn="prod @2 1 2"/>
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelWidth"/>
<v:f eqn="prod @3 21600 pixelHeight"/>
<v:f eqn="sum @0 0 1"/>
<v:f eqn="prod @6 1 2"/>
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelWidth"/>
<v:f eqn="sum @8 21600 0"/>
<v:f eqn="prod @7 21600 pixelHeight"/>
<v:f eqn="sum @10 21600 0"/>
</v:formulas>
<v:path o:extrusionok="f" gradientshapeok="t" o:connecttype="rect"/>
<o:lock v:ext="edit" aspectratio="t"/>
</v:shapetype><v:shape id="Picture_x0020_1" o:spid="_x0000_i1025" type="#_x0000_t75"
style='width:435.75pt;height:344.25pt;visibility:visible;mso-wrap-style:square'>
<v:imagedata src="file:///D:\Users\VINH\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image001.png"
o:title=""/>
</v:shape><![endif]--><!--[if !vml]--><img height="459" src="file:///D:/Users/VINH/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.jpg" v:shapes="Picture_x0020_1" width="581" /><!--[endif]--><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Mặc dù nhà vua thích hoang tưởng rằng sự bất ổn của
Paris kể từ 1789 chỉ là sự quấy động của một thiểu số nhỏ Jacobins và những kẻ
kích động, đã có chứng cớ rõ ràng về tác động của cuộc Cách mạng lên mọi thành
phần xã hội Paris. Du khách nước ngoài ghé qua thành phố vào những năm
1790-1791 đã thấy được những dấu hiệu bên ngoài của sự biến đổi này: các thảo
luận về chính trị xảy ra ngay trên đường phố cả trong số những khách lạ; những
huy hiệu yêu nước ba màu xuất hiện trên ngực hay trên nón của cả nam lẫn nữ, báo chí và truyền đơn Cách
Mạng được bán và phân phối khắp nơi; những bài hát yêu nước trổi lên vào khoảng
tạm nghỉ giữa các buổi nhạc kịch phổ thông. Sự chính trị hoá trong đời sống hàng
ngày của người dân Paris là một phần của một diễn tiến cách mạng đã ảnh hưởng tới
dân quê và cư dân thị trấn Varennes suốt 2 năm trước đó. Hầu như ở khắp mọi nơi,
cuộc công kích của Hội Đồng Quốc Gia chống lại cơ cấu chế độ cũ nhân danh chủ
quyền và sự bình đẳng về tay nhân dân đã khuyến khích nam nữ già trẻ đặt câu hỏi
về chủ quyền và sự bất công một cách tổng quát hơn. Thế nhưng tại Paris, cái lý
luận về dân chủ và bình đẳng đã nhanh chóng thúc đẩy một phần dân chúng tới những
hy vọng cả ngàn năm cho một biến đổi căn nguyên của thế giới.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Sự cấp tiến hoá lạ thường này lúc đầu nối kết với
kinh nghiệm của thành phố vào thế kỷ 18 như một chiến trường về văn hoá là có
thật. Những cuộc đấu tranh chính trị của quốc hội Pháp chống lại các chính sách
tài chính và tôn giáo của vương triều, phong trào bất đồng chính kiến của tư tưởng
Jansen chống lại nền tảng Công Giáo và cuộc đấu tranh về trí tuệ của các triết
gia thời khai sáng chống lại chủ nghĩa (ưu đãi) phẩm trật giáo hội và mù quáng
với mọi hình thức đã làm cho Paris căng thẳng hơn bất cứ nơi nào trên đất Pháp
cũng như cả Âu Châu. Quả thật, Paris được thừa nhận là thủ đô của thời kỳ Khai
Sáng, lôi kéo trí thức trong suốt vùng Đại Tây Dương tề tựu đến các
sảnh đường, các quán cà phê và các nhà xuất bản của nó. Các phong trào vô cùng
phức tạp và thường mâu thuẫn nhau này đã ảnh hưởng nhiều yếu tố lên số dân Paris có học thức một cách lạ thường,
giúp tạo nên một bầu không khí ắp đầy những tư tưởng độc lập và cốt yếu.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng sự cấp tiến hoá Paris cũng được thắt chặt vào những phát triển gần nhất. Vào
khoảng đầu năm 1791, Paris đã bão hoà với
hàng chục nhật báo và vô số những xuất bản bất định kỳ khác. Nền báo chí
như vậy đã nối khớp hầu hết mọi vị trí của bối cảnh chính trị lại. Nhiều khu vực trong thành phố, giọng điệu và
chất lượng của việc tranh luận ngày càng chịu ảnh hưởng bởi một nhóm tác giả cấp
tiến đặc biệt có tài năng như Camille Desmoulin, Jean-Paul Marat, Nicolas de
Bonneville, vợ chồng Louise Kéralios, Fran</span><span lang="EN-US">ç</span><span lang="EN-US">ois Robert, những người luôn cổ võ cho những nguyên tắc dân chủ và bình
đẳng lan rộng hơn. Tại hầu hết tờ báo tại
Pháp, dù cấp tiến hay không, thường có hiệu quả trực tiếp nhỏ nhoi lên đại đa số
nam nữ dân chúng những người ít có cơ may tới gần với chữ in. Tuy nhiên ở tại
Paris, không chỉ cư dân có học thức đặc biệt đông, mà vẫn có nhiều phương tiện
khác mà dân thất học có thể tiếp cận các bình luận chính trị mới nhất. Những
người này thường tụ họp trong hơn 700 quán cà phê trong thành phố, đã có thể
nghe được tin tức báo chí và truyền đơn được phát thanh và bình luận hàng đêm bởi
một trong những nhà diễn thuyết hàng đầu. Những người khác được thông tin, hay
thông tin bóp méo, về các sự việc trong ngày bởi hàng trăm người bán báo dạo
lang thang khắp thành phố. Họ liên tục rao lớn những tựa đề báo hoặc đưa ra những
diễn dịch đầy cảm tính về những tựa đề đó, những chuyện nóng bỏng nhất để bán báo.
William Short, người bảo trợ của Thomas Jeđerson và là một đại diện của Hoa Kỳ
tại Paris đã rất kinh ngạc với cái ảnh hưởng lạ thường của dòng báo chí phổ thông.
Ông viết cho Jefferson: “ Những tờ báo này được rao bán khắp thành phố và được bán rẻ hoặc biếu không
cho người dân và họ đọc ngấu nghiến với một lòng khao khát đáng kinh ngạc. Ông
Mercier cũng ngạc nhiên với tầm ảnh hưởng to lớn của những người bán báo mà rất
đông trong số họ mù chữ: “Những đề xuất luật pháp đơn giản bỗng được biến thành
các nghị định chính thức và toàn thể các khu xóm đã rất giận dữ với những biến
cố không bao giờ xảy ra. Dù bị dắt mũi cả ngàn lần vì những thông báo sai lệch
của đám bán báo dạo này, thường dân lao động vẫn tiếp tục tin họ.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cuối cùng, chủ nghĩa cấp tiến Paris đã ảnh hưởng từ ngày đầu cuộc Cách Mạng bởi một sự phát triển
lạ thường của các hội đoàn chính trị. Chúng
ta đã thấy tầm ảnh hưởng của câu lạc bộ yêu nước địa phương tại Varennes và các
vùng phụ cận. Tại Paris, vào thời điểm nhà vua tẩu thoát, có không ít hơn 50 hội
đoàn như vậy. Một số trong nhóm này, giống như đa số các câu lạc bộ tại các tỉnh
lỵ, tương đối có vẻ ưu tú với những lệ phí cao giới hạn hội viên thuôc giai cấp
trung lưu hay thượng lưu. Đây là trường hợp của câu lạc bộ Jacobin thường hội họp
bên hữu ngạn sông Seine cách Hội Đồng Quốc Gia và cung Điện Tuileries một quãng
không xa và là hội mẹ của toàn thể mạng lưới “Thân Hữu của Hiến Pháp” của cả nước.
Vẫn còn nhiều câu lạc bộ Paris được tạo nên chuyên biệt để thu hút các thành phần
xã hội thấp kém hơn, những công dân “thụ động” này mà Hội Đồng Quốc Gia đã dùng tiêu chuẩn về tài sản để loại trừ họ ra khỏi
việc đi bỏ phiếu và <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">nắm giữ các chức vụ hành chính.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Không có nhóm Paris nào tích cực tuyển mộ các giai cấp
thấp tham gia vào hoạt động chính trị hơn được Hội Thân Hữu về Nhân Quyền, được
biết đến trong lịch sử như câu lạc bộ Cordeliers. Họ thường tập trung hội họp bên
tả ngạn sông Seine kế cận khu phố Latin và ngay trung tâm các nhà xuất bản, các
thành viên bao gồm một nhóm trí thức cấp tiến như Desmoulins, Marat, Robert và
Georges Danton và một đội ngũ đáng kể những thương gia địa phương, nam nữ nghệ
nhân. Ngay từ lúc đầu, nhóm Cordeliers đã đeo đuổi một chương trình nghị sự
song song: một mặt cổ võ cho sự bành trướng dân chủ và bình đẳng cũng như bảo vệ
các quyền lợi của người dân. Mặt khác là
diệt trừ tận gốc các mầm mống âm mưu mà hầu hết họ cho là đe doạ đến cuộc Cách
Mạng. Nhưng nhóm này chỉ là nhóm lâu đời và nổi tiếng nhất trong số hơn 30 “hội thân hữu anh em” thuộc các hiệp hội dân chủ
phổ thông nổi lên Paris trong khoảng 1790-1791.
Một số phát triển quanh những cá nhân có tham vọng làm lãnh đạo trong các khu vực đặc biệt của thành
phố. Số khác, chẳng hạn như hội “anh em
nghèo khó” đã được chính nhóm Cordeliers cổ động vào đầu năm 1791 với mục tiêu
đặc biệt là huy động khối quần chúng ủng hộ cho học thuyết chính trị bình quyền
của họ. Tất cả các hội thân hữu anh em này muốn đấu tranh đạt được quyền bầu cử
và nắm giữ chức vụ hành chánh cho mọi nam công dân bất kể có tài sản hay không. Nhiều nhóm còn cho phép nữ giới tham
gia. Một số còn đòi hỏi gia tăng vai trò
cho phụ nữ yêu nước một cách phổ quát hơn.
Vào mùa xuân 1971, Franҫois Robert và Cordeliers đã cố gắng điều hợp những
hoạt động của tất cả các hiệp hội này quanh một uỷ ban trung tâm. Như vậy, hội
Thân Hữu cho Nhân Quyền đã đi đến con đường tạo dựng nên một mạng lưới các câu
lạc bộ chính trị có bản doanh đặt tại Paris hoạt động song hành với mạng lưới
quốc gia của nhóm Jacobins.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Một nhóm các hiệp hội đô thị thứ hai đã phát triển
quanh 48 khu phố Paris. Lập nên từ mùa xuân 1790 để thay thế các quận lỵ cũ, các
khu phố được thiết kế như những đơn vị bầu cử cho sự lựa chọn từng thời kỳ của các viên chức hành chính. Nhưng đến đầu
năm 1871, họ hội họp liên miên, cố kiểm soát một loạt các công việc khu phố và
thường trực nêu ý kiến về những vấn đề chính trị trong ngày. Mặc dù hội viên được
giới hạn trong các công dân nam chủ động, ban lãnh đạo cũng gặt hái được những
sợi dây thân thiết với các cộng đồng địa phương, cho họ vay mượn một đặc tính cơ
sở chắc chắn. Quả thực, nhiều khu phố với số lượng lớn cử tri thuộc thành phần
lao động đã thừa nhận các vị trí dân chủ và bình đẳng không khác với nhóm
Cordrliers và các hội thân hữu là mấy. Quyền lực và ảnh hưởng của họ càng lớn mạnh
hơn sau khi họ bắt đầu liên lạc với nhau
và cùng hội họp để điều hợp các chích sách. Vào mùa xuân 1791, cả hai bộ phận các
khu phố và các hiệp hội đã trở nên những cơ cấu có ảnh hưởng về sự độc lập ngày
càng gia tăng bên ngoài Hội Đồng Quốc Gia và chính quyền thành phố Paris trung ương.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào những tháng trước cuộc tẩu thoát của nhà vua, một
loạt các phát triển đã làm cho những khu vực quanh Paris trở nên lúng túng và đáng
nghi ngại hơn. Một làn sóng lớn các cuộc
đình công và những hoạt động tập trung của công nhân đã làm cho thành phố gần
như liên tục hỗn loạn trong suốt mùa đông và mùa xuân. Công nhân nam nữ bị quấy
rầy, một phần vì giá cả gia tăng quá nhanh chóng, lại càng bị kích động thêm với
việc chính quyền phát hành in thêm hàng đống tiền giấy. Tuy vậy, sự bất ổn cũng có thể do chính những
diễn tiến của cuộc Cách Mạng khi những công nhân làm thuê mướn tạm thời áp dụng
lý luận bình đẳng vào cái hệ thống lao động mà những người khác đã dùng để chống
lại hệ thống chính trị và xã hội. Nhiều
người trong đám lao động này được khuyến khích trong cuộc tranh đấu tháng Ba
1791 khi Hội Đồng Quốc Gia chính thức từ
bỏ hệ thống bang hội, một cơ cấu đã cấp cho những đại nghệ nhân quá nhiều chủ quyền. Tuy nhiên, chỉ một ít ngày
trước cuộc tẩu thoát của nhà vua, Hội Đồng đã
phê chuẩn một nghị định không có lợi cho giới công nhân, điều luật Le
Chapelier đặt các hiệp hội công nhân và
sự thương lượng tập thể ngoài vòng pháp luật.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cả tầng lớp lao động và trung lưu cũng thấy bất ổn vì
những tin đồn liên tục về các âm mưu phản cách mạng. Nỗi lo sợ dấy lên vì những
tuyên bố dồn dập của đám quý tộc đã chạy ra ngoại quốc hăm doạ sẽ vượt qua sông
Rhine quay về quang phục và vì những âm
mưu rất thực và công khai xảy ra hàng ngày trong suốt 2 năm đầu của cuộc Cách Mạng. Những sự căng thẳng như vậy càng trầm trọng
thêm bởi một số lớn quý tộc còn lại trong thành phố, nhiều người trong số họ có
câu lạc bộ và nhà xuất bản riêng. Đám quý tộc này lại liên hệ chặt chẽ với nhóm
thiểu số bảo thủ có mặt trong Hội Đồng Quốc Gia. Sự thành lập câu lạc bộ Quân
Chủ vào cuối năm 1790 với hội viên đa số là thành phần quý tộc và hàng giáo sĩ
dường như là một chứng cứ rõ ràng về một mưu đồ muốn thiết lập lại tất cả các sự
lạm quyền của chế độ cũ. Có lẽ phiền phức hơn nữa là sự việc tách rời tôn giáo
với sự vận động thi hành một Hiến Pháp Dân Sự cho hàng giáo phẩm và sự đòi hỏi
một lời tuyên thệ trong tầng lớp giáo sĩ. Khoảng 34% giáo sĩ tại thủ đô và các vùng ngoại
ô từ chối tuyên thệ. Đối với cư dân Paris cũng như cư dân Varennes, đám giáo sĩ
cứng đầu rõ ràng là biểu hiệu của những lực lượng phản cách mạng đang manh nha tiềm
ẩn. Sự lo sợ về một âm mưu nào đó của giới giáo sĩ ương ngạnh và đám quý tộc là
nguyên nhân cơ bản dẫn đến những bạo loạn tại Paris suốt cả mùa đông và mùa xuân.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trách nhiệm quản trị và kiểm soát cái thành phố hỗn loạn và đầy căng thẳng này rơi vào tay của
2 nhân vật chủ chốt, cả hai được chính Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia chọn lựa vào
tháng 7 năm 1789: Jean-Sylvain Bailly thị trưởng, và hầu tước La Fayette tổng tư
lệnh vệ binh quốc gia. Là một nhà thiên văn học nổi tiếng, thành viên của Hàn Lâm
Viện Pháp đầy uy tín và một thời đã từng là bạn của Voltaire và Benjamin
Franklin, Bailly đã thêm nổi danh về chính trị như người có khả năng ngoại hạng
để trở thành vị chủ tịch đầu tiên của Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia. Anh chàng hầu
tước trẻ hơn nhiều, với tuổi đời chỉ mới 33 ở thời điểm Varennes, đã nổi danh
không chỉ với những thành quả của ông trong cuộc Cách Mạng Hoa Kỳ mà cả trong
những liên hệ của ông trong hàng loạt các hoạt động tự do tại nước Pháp vào những
ngày tiền Cách Mạng. Vào năm 1791, Bailly và Lafayette đã có trong tay một lực
lượng trên 50,000 vệ binh quốc gia. Khoảng 10,000 trong số này là hiện dịch, có
trả lương và sống trong quân ngũ, hầu hết là những cựu chiến binh. Số còn lại là
lính tình nguyện trừ bị chỉ thay phiên nhau phục vụ hay trong tình trạng khẩn cấp.
Bởi vì quân tình nguyện trừ bị được yêu cầu tự cung cấp quân trang quân phục và
phải có thì giờ rảnh rỗi cho việc huấn luyên quân sự cơ bản, nên đa số họ là thành
phần giai cấp trung lưu. Mặc dù toàn lực lượng nghe có vẻ ấn tượng và còn lớn mạnh
hơn bất cứ gì hiện hữu trong chế độ cũ, nó không phải là không có vấn đề. Điều
nghi ngại tương tự về thẩm quyền thường xảy ra trong hàng ngũ quân lực cũng có
tác động lên khối vệ binh quốc gia. Việc một số đội ngũ vệ binh từ chối không
cho hoàng gia rời khỏi cung điện Tuileries hôm 18 tháng Tư, cho dù đã có lệnh
chính thức cho phép của Lafayette đã chứng tỏ điều này. Nhưng từ sau sự việc 18
tháng Tư này, viên tướng tư lệnh đã được rảnh tay để cải tổ hàng ngũ quân đội với sự áp đặt kỷ kuật cứng rắn hơn qua sự sa thải
các vệ binh bướng bỉnh.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong suốt nửa đầu năm 1791, vệ binh luôn hoạt động tích
cực, can thiệp hầu như mỗi ngày vào đủ loại các chống đối của công nhân, tranh
chấp tại thị trường và các cuộc bạo loạn chống lại giới giáo sĩ hay quý tộc bị
đồn thổi là có âm mưu phản Cách Mạng và gây nội chiến. Những người dân Paris bàng
quang và du khách ngoại quốc bị ám ảnh bởi những hỗn loạn không ngớt xảy ra. Sự
đe doạ thường trực và cái thực tế về bạo động xã hội cứ vây bủa thành phố như
những vụ bạo động hôm 28 tháng Hai và 18 tháng Tư chỉ là những thí dụ bi thảm
nhất. Viên mật vụ người Anh William Miles thố lộ: “Đe doạ xảy ra hàng ngày,
Lafayette và những phụ tá của ông cứ chạy
lanh quanh như người phát thư.” Viên đại sứ Anh, bá tước George
Granville Grove tường thuật rằng “đất nước này đang trải qua một tình trạng hoàn
toàn vô chính phủ.” William Short thì cho rằng những hỗn loạn không bao giờ dứt
tạo nên sự buồn thảm và lo lắng cho xã hội
Paris, rốt cuộc gây những đớn đau cực độ cho chính cư dân của nó.
Ông già người Paris Guittard de Floriban có cùng cảm giác: “Bộ chúng ta
không bao giờ có thể hạnh phúc với chỉ đơn giản sống hoà bình với nhau được
sao? Những bạo loạn làm cho tôi cảm thấy hụt hẫng và tuyệt vọng.” Vào cái đêm có
biến cố Varennes, Paris đã ở trong tình trạng nguy hiểm bạo loạn sẽ bùng nổ từ
mgày này qua ngày khác.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Louis bất tín<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong nhiều tháng
đã có những tin đồn về một âm mưu bắt cóc nhà vua lan khắp thành phố Paris. Một
vị đại biểu Hội Đồng đã báo cáo về những đe doạ như thế đã có từ tháng Giêng, và
báo chí cũng có những bài tường thuật tương tự từ tháng Hai và trong suốt mùa
xuân. Mặc dù chi tiết của âm mưu đó thường
rất mù mờ, giả thiết vẫn thường là một ai đó, một thế lực ngoại quốc, một đám
quý tộc chẳng hạn, và có lẽ ngay cả hoàng
hậu cũng đang toan tính bắt cóc nhà vua ngược lại ý muốn của ông. Ngay trong đêm
đi trốn, nhà báo cấp tiến Stanislas Fréron đã tường thuật những tin đồn lan toả
quanh thành phố rằng hoàng hậu Marie-Antoinette cùng với cô chị (em) gái
Elizabeth của vua đã thực sự tổ chức cuộc vượt thoát. Marat còn dựng ra một phiên
bản mù mờ hơn về chuyện này bằng những vẽ vời thêm những lời tiên đoán của ông
ta về ngày tận thế. Theo lời tố cáo của một trong những tỳ nữ của hoàng hậu,
Lafayette và các viên sĩ quan đã gia tăng
số lượng vệ binh canh gác hoàng cung. Ngoài
ra còn có rất nhiều tin đồn trong thành phố
trong nhiều tháng trước đó, chẳng có tin nào có thực chất để người ta lưu
ý kỹ đến những lời tố cáo vô căn cứ đó.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Dù sao, vào lúc
7 giờ sáng ngày 21 tháng Sáu, những người
phục vụ trong hoàng cung Tuileries cũng rất kinh ngạc khi họ vào phòng ngủ của
nhà vua và thấy giường ngủ trống trơn. Lúc đầu, họ hy vọng có lẽ nhà vua chỉ đi
qua phòng hoàng hậu. Nhưng khi họ thấy giường ngủ của bà không hề có dấu bà nằm ngủ trong đêm và cả các con vua và phu
nhân Elizabeth cũng biến mất, toàn thể hoàng cung xảy ra một sự hỗn loạn. Nhiều
nhân viên phục vụ vội vàng thay đổi thường phục và trốn ra khỏi lâu đài vì lo sợ
bị tố tội thông đồng. Vào lúc Bailly và Lafayette đi vào cung điện, được thông
báo về tin đồn thổi mà lúc đầu họ không tin, thì tin tức đã lan ta khỏi hoàng
cung và được loan truyền trên đường phố với tốc độ chóng mặt. Một cư dân Paris
nhớ lại trải nghiệm này: “Tôi nghe có tiếng gầm thét đang tới gần, tựa như tiếng
sóng gào của một cơn bão tố đang tiến tới. Càng lúc càng gần hơn, vang dội hơn
và nó lướt qua với một sức mạnh còn ghê gớm hơn.” Viên thẩm phán trẻ Félix
Faulcon, đại biểu đơn vị Poitiers còn đang viết lách trong phòng khi ông nghe thấy
tiếng la hét ngoài đường và ngay nhà bên cạnh và rồi ông nghe có câu nói là nhà
vua đã biến mất. Một đại biểu khác, sử gia Antoine Thibaudeau đã thức giấc vì
tiếng súng đại bác bắn bên bờ sông Seine. Không lâu sau đó, mọi người đều ra
trước cửa sổ hỏi thăm nhau tin tức từ nhà qua nhà và từ những người dưới đường
phố. Trong khoảng thời gian 8 đến 9 giờ
sáng khi tin tức đã lan, nhà thờ ở khắp nơi trong thành phố bắt đầu đổ chuông.
Khi tiếng trống báo điềm bất tường nổi lên kêu gọi lực lượng vũ trang chuẩn bị,
người ta hối hả kéo nhau ra phố để tham gia vào các đội ngũ lực lượng vệ binh
quốc gia, nhiều người vừa chạy vừa chỉnh trang quân phục.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhiều người chạy
vội tới hoàng cung để tận mặt chứng kiến. Vào khoảng 8 giờ rưỡi, một đám đông
khổng lồ đã ào qua cánh cổng Tuileries và leo lên những bậc thang tiến đến các phòng ốc
của hoàng gia, vừa hăm doạ vừa nhục mạ
những bảo vệ và các người phục vụ chưa kịp rời cung. Người lính gác được chỉ định bảo vệ em gái nhà
vua bị xô vào tường đe doạ cho tới khi đám đông được chỉ cho thấy có một cánh cửa
bí mật ở phía sau một kệ sách. Có báo cáo là có người đã phá hủy những bức hoạ
của hoàng gia cùng một số bàn ghế trong phòng hoàng hậu. Nhưng đa phần, đám đông
chỉ đứng quan sát và trò chuyện cùng nhau. Khi các viên chức thành phố đến khẩn
thiết yêu cầu được niêm phong mọi vật dụng để bảo toàn chứng cớ thì đám đông đã
giải tán. Vài nơi khác, một nhóm những
người đối nghịch đã bao quanh Bailly và Lafayette, hai người lúc đầu phải chịu
trách nhiệm cho màn tẩu thoát, trong khi 2 người đang cố gắng để đi đến sảnh đường
thành phố. Nhưng viên tướng tổng tư lệnh điềm tĩnh giữ vững vị thế của ông và đưa
viên thị trưởng tới chỗ an toàn chỉ với vài vệ binh bảo vệ. Công tước D’Aumont,
viên sĩ quan chỉ huy đội bảo vệ hoàng cung trong đêm đó thì không được may mắn
như vậy. Ông bị đám đông lùa ra một góc và bị đánh đập tơi bời đến nỗi áo quần tả tơi
trước khi có một đơn vị bán quân sự giải cứu. Ở những vùng khác trong thành phố,
tin đồn lan ra rằng các nhà tù đang giam giữ thành phần phản cách mạng nguy hiểm
không bao lâu nữa sẽ bị phá vỡ và họ sẽ tấn công mọi người. Các lực lượng vũ
trang thành phố phải mau tới để ngăn cản một cuộc tàn sát có khả năng sẽ xảy
ra.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tuy vậy nói
chung, sau cơn sốc và kích thích đầu tiên, thành phố vẫn giữ nguyên điềm tĩnh và
hầu hết người quan sát đều bình luận rằng phản ứng tương đối ôn hoà. Viên đại sứ
Tây Ban Nha viết: “Có một sự hoàn toàn yên tĩnh ở đây như là một hình thức kinh ngạc đến sững sờ, dường như mọi người vẫn
cảm thấy hoài nghi.” Một phóng viên ngoài đường phố của tờ báo Le Bibillard
quan sát: “Chưa bao giờ Paris lại có cảnh tượng vừa đầy xúc động lại vừa điềm tĩnh
như thế. Đặc biệt thường dân đã giữ nguyên trật tự.” Một ký giả người Đức tên
Konrad-Engelbert Oelsner lại tự hỏi về cái bầu không khí rất kiên định và hầu
như lạc quan vui vẻ đang ngự trị trên đường phố: “Đã có những chuyển động và sự
hiếu kỳ nhưng không hề có sự phá hủy hay mất trật tự. Sự phẫn nộ tự biểu hiện
qua sự hài lòng vui thích nhiều hơn là sự cay đắng. Người người hỏi thăm nhau,
kể lể cho những người chưa nhìn thấy trước đó, rồi tranh luận và hài hước. Một
biến cố lạ thường ảnh hưởng đến toàn thể cộng đồng, cướp đi những công việc thường
ngày của cả triệu người, kéo họ ra khỏi những quan tâm nhỏ nhoi nhưng lại mang
họ đến gần nhau hơn.” Nói ngắn gọn, một âm mưu thực sự khi trở thành công khai
lại trở nên ít gây rối loạn hơn những tin đồn và những nỗi lo sợ có các âm mưu
trước đó. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Rõ ràng, một trong những điểm chính dẫn đến việc quần
chúng kiềm chế là cái hành động kịp thời và mạnh mẽ của giới chức thẩm quyền thành
phố. Được Bailly vội vã triệu tập vào 10 giờ sáng, hội đồng thành phố họp liên
tục trong vòng 6 ngày kế tiếp. Các thành viên hội đồng đã nhanh chóng thiết lập
những mối dây liên kết với Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia nơi có một số nhân viên
được chỉ định đi qua đi lại từng giờ. Họ cũng cố gắng làm việc gần gũi với các
uỷ ban từng khu vực. Mỗi uỷ ban được mời cử hai đại diện đến sảnh đường thành
phố để bảo đảm sự liên lạc với các chính quyền địa phương. Bằng cách này, các
luật lệ mới được Hội Đồng quyết nghị cho việc giải quyết cuộc khủng hoảng được nhanh chóng
tuyên bố tới mọi ngõ ngách của thành phố.
Thêm vào đó, Baily cùng các nghị viên cũng mau chóng điều tra tham khảo đến
cả những tố cáo xa vời khó tin nhất, chẳng
hạn những báo cáo về việc phá ngục sắp tới hay cả việc cho là có những kẻ thù đang
lên kế hoạch bắn đại bác vào thành phố từ những ngọn đồi chung quanh. Vì thế, họ
đã tháo bỏ được những nỗi lo sợ ngay khi
chúng vừa mới chớm nổi lên.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngay trước khi tiếp xúc với ngài thị trưởng, nhiều
khu phố đã bung ra hành động. Như có cơ hội, nhiều nơi sáng hôm đó đã có cuộc họp
để bầu cử một cơ chế lập pháp mới. Khi lời
tuyên bố tình trạng khẩn cấp tới tai, họ lập tức tự tuyên bố đó là phiên họp thường trực và huy động ngay các đơn vị vệ
binh trong khu vực họ. Lần đầu tiên trong đời, những công dân hạng hai đáng thương,
những người quá nghèo khó để có được quyền bầu cử được chào đón niềm nở để tham
gia vào các đơn vị. Một số cư dân trong đám này tự trang bị vũ khí cho mình bằng việc đột nhập vào những kho vũ khí của
chính quyền. Một số khu vực còn đi xa hơn khi tuyên bố hoàn toàn kiểm soát lực
lương bán quân sự địa phương và từ chối nghe theo lệnh của Lafayette, viên tướng
mà nhiều người nghi ngờ là có liên quan đến sự biến mất của hoàng gia. Viên tướng và các lãnh đạo thành phố đã từ lâu
nghi ngờ về tư tưởng cấp tiến của nhiều khu vực và tạm thời họ có thể tái khẳng
định uy thế của họ đối cới toàn thể các đơn vị vệ binh và ngăn cản việc tạo ra
các nhóm bán quân sự độc lập. Nhưng ngay trong cơn khủng hoảng quốc gia, hội đồng
thành phố đành tỏ ra bao dung với các phiên họp thường trực của các khu vực và
tạm chấp nhận lời tuyên bố của họ về những đơn vị quản trị ngoại vi. Đây là một
tiền lệ có ý nghĩa. Trong vòng thời gian một năm sau biến cố Varennes, những
khu vực này đã phát triển thành các nền tảng hợp hiến chính của tổ chức vũ trang cấp tiến “sans-culottes” (nhóm không
quần chẽn), một lực lượng diều hâu đầu tiên trong việc lật đổ nhà vua và là một
thế lực khủng bố tại Paris.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Điều tương đồng đáng kể khác đối với tương lai của cuộc
Cách Mạng là một sự thay đổi về thái độ của dân đối với nhà vua. Trong suốt 2 năm
đầu của cuộc Cách Mạng, vua Louis vẫn giữ được hình ảnh tích cực trong đại đa số
cư dân Paris thuộc đủ mọi khuynh hướng chính trị. Khi các bà cô già của nhà vua
di dân sang Rôme vào tháng Hai, một nữ hội viên của hội Anh Em thuộc Les Halles
đã viết cho nhà vua: “Chúng thần dân yêu ngài như người cha tốt bụng, và chúng
thần muốn cho ngài biết chúng thần buồn làm sao khi gia đình ngài bỏ rơi ngài.”
Một tháng sau đó, khi Louis đang hồi phục sau một thời gian bị cảm cúm, đã có hàng
núi tình cảm và lời chúc lành từ khắp Paris gửi đến, một niềm vui chung được đánh
dấu bằng một buổi lễ tạ ơn tại nhà thờ Đức
Bà , một loạt súng đại bác chào mừng và một buổi trình diễn ánh sáng đặc biệt suốt đêm của thành phố. Cái nguồn hận
thù nghiêm trọng nhất trước khi có biến cố 21 tháng Sáu là việc nhà vua từ chối tham dự thánh lễ do các
linh mục “theo phe lập hiến” cử hành. Đây là sự trách móc quan trọng nhất đã trở
thành độc lực cho các biến cố trong ngày 8 tháng Tư và kể từ lúc đó có một thái
độ lạnh nhạt đối với nhà vua trong đám báo chí cấp tiến. Tuy thế, nhà vua đã
nhanh chóng nhận ra sai lầm của mình và sửa chữa theo phương cách của ông (thực
ra chỉ là để che giấu kế hoạch cho việc tẩu thoát). Hầu hết cư dân Paris đã sẵn
sàng gợi lên một phương thức thử nghiệm qua thời gian gọi là: “một nhà vua tốt
bị cố vấn xấu” và đổ cho lỗi lầm của ông là do chịu ảnh hưởng của đám quý tộc và
hoàng hậu.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng qua cuộc trốn chạy của Louis, mọi việc hoàn toàn
biến đổi. Không chỉ việc trốn chạy của vua làm cư dân Paris sững sờ, mà bức thư
nhà vua viết để lại chối bỏ hầu hết mọi thứ về cuộc Cách Mạng và tuyên bố rằng
sự đồng ý trước đây của ông với những luật lệ mới là vì bị ép buộc. Oelsner bị đánh
động bởi một số người ông ta thấy họ đọc và thảo luận về lá thư của vua trên đường
phố. Nơi đây, chính nét chữ viết tay của Louis, nhà vua đã xác định rõ ràng cuộc
vượt thoát hoàn toàn là ý định của ông chứ chẳng phải tác phẩm của cố vấn nào.
Bây giờ rõ ràng là vua Louis đã dối trá với thần dân. Lời tuyên thệ long trọng
nhà vua thề hứa chỉ mới một năm trước, một lời thề trước mặt Thượng Đế và Quốc
Gia để duy trì hiến pháp chỉ là sự gian trá.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Quả thực, kể từ sau ngày 21 tháng Tư, thật khó tìm được
một tờ báo nào, ngoại trừ các tờ có truyền thống bảo hoàng, có được bất cứ gì
viết tích cực cho nhà vua. Tờ Chronique de Paris viết về sự phản bội trí trá của
nhà vua, về sự tàn bạo và sự giấu diếm màn trốn chạy của ông. Tờ báo Journal de
Perlez trung dung hơn, đóng vai trò mâu thuẫn giữa những tuyên bố trước đó của
nhà vua và tuyên ngôn mới của ông. Viên
ký giả hỏi: “Làm sao người ta còn có thể tin vào những gì vua nói được nữa?” Cái
phản ứng cay nghiệt, sự ngập tràn khinh bỉ, sự quay lưng ngoảnh mặt cùng sự ghê tởm đối với nhà vua in sâu vào tâm trí những
nhà quan sát đương thời. Một vài bài tường thuật còn bình luận về thái độ hèn
nhát khi nhà vua bỏ rơi quan lại trong triều cùng những người ủng hộ hoàng gia
càng làm đám đông phẫn nộ đến cực độ. Trong số hàng đống các tựa đề báo và các
tờ rơi, trong ba tuần lễ kế tiếp có trên một trăm bài được xuất bản mà nhà vua
bị gán cho là kẻ phản bội, tên gian trá, kẻ hèn nhát hay đơn giản Louis lầm lạc.
Nicolas Ruault, một học giả và là nhà bán sách Paris cũng phát biểu: “ Thử nghĩ
đến những diễn đạt thấp kém nhất mà bạn cho rằng họ có thể xử dụng và bạn vẫn đánh giá thấp những gì họ
thực sự nói ra.” Nhà báo Thuỵ Sĩ Etienne Dumont cũng đồng tình: “Chẳng có gì hình
dung hết những nhục mạ cứ được lập đi lập lại không chút khoan dung với đầy sự
khinh bỉ một cách lạnh lùng.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cánh những người Paris cấp tiến, sẵn có sự nhạy cảm với
những mưu đồ, nên họ cảm thấy vô cùng lúng túng, có lẽ cả hổ thẹn. Làm sao họ có thể có mắt như mù,
hay đã bi ru ngủ đế nỗi sự việc rõ ràng mà không thấy được một âm mưu to lớn như
vậy?” Jacques-Pierre Brissot, một gương mặt chính trị và là một ký giả phản đối:
“Chúng ta tin tưởng vào lời lẽ của vua. Chúng ta bị những lời nói hay ho lừa phỉnh.
Chúng ta có thể bị mang tội khi dám tỏ ý nghi ngờ lời hứa của nhà vua. Giờ này,
ông vua “yêu nước” của chúng ta chạy trốn. Mặt nạ rơi xuống rồi nhé!” Có vô vàn
những tài liệu tham khảo đề cập đến nhà vua như một kẻ không trung thực với những
thề hứa của mình. William Short khám phá rằng mọi cư dân Paris nói về nhà vua đại
khái như: Louis tên phản bội, Louis tên bất tín. Tờ Chronique de Paris viết: “Ông
ta trốn chạy bỏ mặc những lời hứa hẹn không thành thật của ông. Ông lại chọn thời
điểm trốn chạy ngay vào thời điểm chuẩn bị kỷ niệm lời tuyên thệ toàn quốc trước
trời đất và sự hiện diện của đất nước, một đất nước đã từng tha thứ những lỗi lầm
trước đó của ông. Nhóm Codeliers trích dẫn một đoạn văn từ Brutus, một vở kịch
nổi tiếng của Voltaire:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span lang="EN-US"><br />
Hãy nhớ lại một ngày, dưới bàn thờ tháng
Tám<br />
Louis thề hứa sẽ mãi mãi trung thành và công chính.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span lang="EN-US">Nhưng sự ràng buộc giữa thần dân và ngai vàng cung kính.<br />
Ông gạt bỏ lời thề và phản bội chính ông<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Không có chứng cớ nào rõ ràng hơn về sự phẫn nộ sâu sắc
này bằng việc thay đổi các biểu hiện của nhà vua. Trước khi có biến cố
Varennes, hình ảnh nhà vua được chạm khắc vào tường nhà và tiệm quán khắp nơi tại Paris. Nhưng lúc này, tất cả đã bị tháo bỏ
trong đêm, với một số lượng lớn, nghe nói được quăng xuống mương cống một cách
công khai. Quả thực, đây là một sự sửa chữa nổi bật về hình ảnh được dùng cho
biểu tượng nhà vua. Hơn thế nữa, ông còn bị tô vẽ như một con súc vật, đặc biệt
như một con heo. Điều này rõ ràng muốn ám chỉ đến cái tật ăn uống quá độ của
Louis, một cái tật đã từng được coi là “đáng yêu”, nhưng bây giờ bị coi là “đáng
tởm.” Trong nhiều tuần kế tiếp, ông “vua heo” xuất hiện khắp nơi trên báo chí,
tờ rơi, áp phích và trong điêu khắc chạm trổ. Thông thường, người ta vẽ nguyên
một gia đình toàn heo: Ông vua heo Louis bên cạnh hoàng hậu heo và một lũ heo
con. Có ai đó còn cả gan dán một tờ áp phích biếm hoạ lớn đó lên tường của hoàng
cung Tuileries ngay sau chuyện nhà vua chạy trốn với chú thích: “Một con heo bự
vừa mới trốn thoát khỏi chuồng. Ai thấy nó yêu cầu đưa nó về lại chuồng gấp.
Xin hậu tạ.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Sự ra đời của nhóm
Sans Culottes </span><span lang="EN-US" style="color: windowtext; font-size: 11.0pt; font-weight: normal; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: bold;">(nhóm nổi dậy không quần)<o:p></o:p></span></h1>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đã gần nửa đêm ngày
22 tháng Sáu , cư dân Paris biết rằng nhà
vua”heo” của họ quả thực sẽ trở lại “chuồng.”
Vào khoảng 10 giờ rưỡi tối, ông thợ hớt tóc Mangin, người được phái từ
Varennes gần 24 giờ trước đó cuối cùng đã đến Paris. Vừa cỡi ngựa trên đường
phố ông vừa la: “Đã bắt được nhà vua! Nhà vua đã bị chặn lại!” Thân hình phủ đầy
bụi và gần kiệt sức sau một hành trình dài không nghỉ, ông ta trình diện Hội Đồng
Cách Mạng Quốc Gia với một bản phúc trình và đồng thời kể lại sơ sơ một cách không
chính xác lắm về những sự việc xảy ra trong thị trấn của ông. Lời kể được một số
cư dân đi theo ông vào gặp gỡ Hội Đồng biến đổi thêm thắt và rồi họ vội vã quay
về thưật lại cho bạn bè nghe. Nhưng chẳng bao lâu tin tức nhà vua bị bắt lại đã
lan truyền mau chóng khắp thành phố. Hầu hết mọi người đã lên giường. Nhưng họ
vội bật dậy vì tiếng ồn ào bên ngoài và lướt đến cửa sổ hay ùa xuống đường để hỏi
thăm thêm chi tiết và rồi trăn trở suốt cả đêm về những tình huống khác nhau không
ngờ tới có thể xảy đến của biến cố này. Lúc này họ đã đinh ninh là hoàng gia có
lẽ đã ra tới ngoại quốc và điều đó chắc sắp được tuyên bố. Sự bắt giữ xảy ra
trong một thị trấn nhỏ tại Lorraine ra vẻ
như một kỳ tích, mang lại một cảm giác hân hoan mới, đầy tự tin và uy lực. Một
lần nữa, dường như vận mạng, hay có lẽ chính
Thượng Đế đang đứng về phía Cách Mạng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Như một sự ngẫu nhiên, hôm sau là ngày lễ Thánh Thể,
một đại lễ mừng kính mình thánh Chúa và là một trong những ngày lễ trọng theo lịch
Phụng Vụ Công Giáo. Kế hoạch mừng lễ đã có trước nhiều tuần như chương trình sắp
xếp mỗi năm, là sẽ rước Thánh Thể quanh khắp 52 giáo xứ của thành phố qua các
con đường được trang trí sặc sỡ với băng rôn, hoa lá và nhiều đồ trang hoàng khác.
Người ta hát thánh ca và đi rước diễn hành với đoàn vệ binh theo sau bước chân
hàng giáo sĩ, theo sau nữa là các hội tôn giáo của đủ loại nhóm dân lao động với
băng rôn cờ quạt của họ. Buổi tối có pháo bông và lễ hội ăn mừng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng bây giờ đại lễ đã biến thành buổi lễ dân sự ăn
mừng sự việc bắt giữ nhà vua. Sự kiện quy mô nhất trong toàn buổi lễ diễn hành là sự kiện đi rước vòng quanh khu vực thánh
đường Saint-Germain-l’Auxerrois, một cấu trúc Gothic ngay phía Đông của điện
Louvre và là giáo phận chính thức của hoàng thành Tuileries. Buổi diễn hành hàng
năm được đề ra bao gồm nhà vua cùng hoàng gia tham dự cũng như đa số các đội ngũ
thuộc Hội Đồng Cách Mạng và hàng trăm vệ binh quốc gia tinh nhuệ nhất do chính tướng
Lafayette dẫn đầu. Nhưng với sự vắng mặt
của nhà vua, và giờ với tin ông bị bắt giữ lại, giòng âm nhạc thánh ca đã được
thay thế bằng những bài ca ái quốc. Trên
hết, các quan sát viên thật ấn tượng với bản hùng ca Cách Mạng phổ thông rất mạnh
mẽ, quyết liệt và đầy lạc quan “Mọi sự thành công, mọi điều tốt đẹp” được trình
bày lập đi lập lại. Vị linh mục “ái quốc” Thomas Linder, người có mặt và lần đầu
tiên được nghe bài ca đã chúc mừng người nhạc sĩ vô danh đã giúp kích động thêm
lòng can đảm của công dân Pháp và nhen nhúm lại tinh thần lạc quan của họ. Không
một ai bỏ sót một biểu hiện thực tế là các đại biểu của Hội Đồng Cách Mạng Quốc
Gia đã thay thế vị trí trong đoàn diễn hành của nhà vua, lúc này vẫn còn đang
rong ruổi ở Champagne trong cỗ xe ngựa trên đường trở lại Paris. Một nhật báo
ghi nhận rằng sự xuất hiện của Hội Đồng Cách Mạng đã là một thắng lợi rõ ràng.
Bên đường, tiếng vỗ tay chào mừng và những tiếng la hét vui mừng hân hoan hoà lẫn
với tiếng nhạc của đội vệ binh quốc gia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Dù là có kế hoạch hay chỉ là ngẫu hứng, nhiều vệ binh
có mặt trong đội đi diễn hành phía sau đại biểu Hội Đồng Cách Mạng khi trở lại
hội trường đã xin được tuyên thệ trung
thành với hiến pháp mới mà Hội Đồng vừa mới soạn thảo hôm trước cho các đại biểu
thuộc giới quân sự. Sau bữa ăn tối, những vệ binh khác từ khắp thành phố đã tụ
họp vào hội trường yêu cầu được thề hứa tương tự. Sự việc dường như do Lafayette đạo diễn, người
đang lo lắng tìm cách lấy lại uy tín với những người yêu nước sau vụ không ngăn
cản được cuộc trốn chạy của hoàng gia.
Thế nhưng viên tướng đã không tiên liệu cho sự việc đáng kể kế tiếp. Dường
như sống lại thời khắc diễn hành trong ngày với sự biến đổi hoạt động tôn giáo
thành một hành động chính trị, người dân thường Paris tiến về hội trường thành
phố khi hoàng hôn buông xuống và cũng yêu cầu được phép tuyên thệ. Các nhạc công bèn choán những hàng ghế trống ở
bên phải hội trường nơi mà trên nguyên tắc là vị trí của các đại biểu bảo thủ và
quý tộc, nhưng họ thường vắng mặt. Một lần
nữa, ban nhạc cất lên bản nhạc hùng ca đã hát ban ngày cùng những bài ca ái quốc
khác. Từng hàng người nối đuôi nhau bước qua sảnh đường lung linh nến, đi từ một
ngưỡng cửa này qua cánh cửa khác, vừa cất cao giọng hát vừa đưa tay lên thề hứa
khi họ đi ngang qua vị chủ tịch của Hội Đồng Cách Mạng. Cũng vẫn trong sắc thái
ngày lễ, quần áo họ ăn vận đủ kiểu đủ màu sắc. Có những người mặc quân phục vệ
binh, nhưng có rất đông dân thường với nam trong bộ đồ lao động và nữ với khăn
choàng và mũ nón làm bếp, những “Sans Culottes”, giờ thành cái tên gọi của nhóm
họ. Họ đi qua hội trường, tập hợp thành hàng sáu gồm đủ thứ thợ thuyền từ ông bán
thịt, thợ mỏ than, bà bán cá đến thợ làm bánh với những ổ bánh mì cắm trên đầu
ngọn giáo hay đám phu khuân vác với cái nón rộng vành đến từ khu chợ trung tâm.
Họ cả nam lẫn nữ đủ mọi lứa tuổi, mọi thành phần nghề nghiệp, vài bà mẹ còn bồng
con trên tay khi họ bước tới tuyên thệ, dường như cả thế hệ sau cũng cố tham
gia vào việc trung thành với đất nước này. Họ đi trong vòng trật tự kéo dài khoảng
ít nhất 2 giờ. Guittard ước lượng có chừng 15,000 người. Có người lại ước đoán
lên tới 50,000. Các vùng ngoại ô lao động Saint-Antoine và Sainte-Marcel đặc biệt
hiện diện đông đảo. Marie-Leanne Roland, 37 tuổi và là vợ của nhân viên hành chánh
trong vùng và chính bà cũng là một nhà Cách Mạng cấp tiến rất nhiệt tâm đã tuyên
bố rằng hầu như toàn vẹn khu Sainte-Antoine đã đến xếp hàng nối đuôi nhau dọc
theo đường phố dài đến trên dưới 2 dặm.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Sau những giờ phút dài lo sợ bất trắc, đêm lễ hội đầy
màu sắc này đánh dấu sự thư giãn và dường
như củng cố lại cái cảm giác đầy tự tin và sự đoàn kết. Rõ ràng một phần là có
sự huy động của các hiệp hội Anh Em và các phần tử cấp tiến. Người dân thường
hiện diện cũng được trang bị với những thông điệp chính trị rất kiên quyết. Có
người mang băng rôn kẻ chữ: “ sống tự do hay chết”. Những người khác chế thêm lời
cho bản nhạc hùng ca “ҫa ira”, đòi đưa
giới quý tộc và nhà vua xuống địc ngục. Mặc dù nói chung, sự trung thành của họ bày tỏ trực tiếp đối với Hội Đồng Cách Mạng
Quốc Gia, họ cũng nói rõ là họ không có ý định phục tùng mọi quyết định
của Hội Đồng nếu họ không vừa ý với những
quyết định đó . Có người la lớn: “Hoan hô các đại biểu chính phủ tốt, còn những
người khác hãy coi gương đó!” Mặc dù thái
độ của họ nói chung rất vui vẻ, người ta vẫn thấy họ mang theo đủ mọi loại vũ
khí từ búa liềm tới gươm giáo. Nhiều ngọn giáo có trên đầu bọc trong cái mũ đỏ
tự do, loại mũ được giới lao động thợ thuyền yêu nước chọn làm biểu tượng. Nhưng bên dưới cáí mũ đỏ đó là những mũi giáo
sắc như dao cạo và những câu liêm thường được dùng để móc chân ngựa kỵ binh nhưng
mới đây còn được dùng để cắm thủ cấp của những nạn nhân các vụ bạo động. Một số
thương giáo này hầu như đã bị cướp đi từ những kho vũ khí trong thành phố hai
ngày trước. Đây là lần đầu tiên loại vũ khí này được nhìn thấy mang vào Hội Đồng
kể từ sau biến cố bi thảm tháng Mười năm 1789. Vì vậy, trong một ý nghĩa mang
tinh biểu tượng, cuộc diễn hành lạ thường này đánh dấu một thời khắc chính thức
về sự xuất hiện của phong trào “sans Culottes” như một lực lượng chính trị có ý
thức và có tổ chức . Nó trở nên một lực
lượng mà Hội Đồng Cách Mạng cùng toàn thể nước Pháp không lâu sau đó phải để ý đến.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Có thực sự cần có một
vị vua?<o:p></o:p></span></h1>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong hơn ngàn năm, người dân Paris luôn luôn có một
vị vua cai trị. Theo nguyên tắc, khi vua băng hà, người khác nối ngôi, thường một
nam nhân thân cận nhất của vua lập tức nắm lấy vương quyền, ngay cả khi nhà vua
kế vị chỉ là một đứa trẻ, vương quyền sẽ được hội đồng nhiếp chính nắm giữ. Nhưng
trong lúc này, đối với đại đa số cư dân Paris, cái huyền thoại về vương tước vỡ
tan. Một khi Louis được đưa trở lại Paris từ Varennes, đi qua đường phố Paris và đưa vào hoàng thành Tuileries như trước, một
câu hỏi lớn trong đầu mọi người rằng nhà vua và vương triều sẽ ra sao. Nhà xuất
bản sách Nicolas Ruault ước đoán tình trạng này trong lá thư gửi cho anh em ruột
của ông: “Chúng ta phải quyết định sẽ làm gì với ông vua này, ông vua giờ chỉ còn
là cái danh hiệu mà thôi. Câu hỏi vừa tế nhị vừa cực kỳ đáng sợ. Tất cả mọi cư
dân Paris đều nghĩ đến tình trạng này và có đưa ra nhiều giải pháp. Cứ để cho
Louis làm vua, nhưng chỉ làm vua trên danh nghĩa. Nhà vua cần bị tước đoạt hết
mọi quyền lực cho đến khi Hiến Pháp mới hoàn thành, sau đó ngôi vua được định đoạt
có còn cần thiết hay không. Có đề nghị đòi đưa Louis đi khỏi Paris hay ra khỏi
nước. Nhà vua phải bị giam giữ và đưa ra toà xử tội phản quốc. Lại có đề nghị
truất phế nhà vua và đưa người kế vị lên
thay thế, và phải là người được giáo dục tốt về những tư tưởng Cách Mạng. Nhưng
ngay từ ngày đầu tiên hoàng gia chạy trốn và trong suốt khoảng thời gian khủng
hoảng, một số người dân Paris còn đi xa hơn. Họ tự hỏi là chế độ quân chủ có thực
sự còn cần thiết không? Và có phải đã là thời điểm mà người dân Pháp có thể sống
độc lập trong một thể chế cộng hoà không cần có vua? <br />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br />
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Chắc chắn là, đây không phải là lần đầu tiên từ ngữ
“cộng hoà” được nói đến tại Paris. Gần một năm trước, Louis Lavicomterie, một
thành viên tương lai của hội nghị đã xuất bản một xã luận có tựa “ Về nhân dân
và các vị vua”, với tư tưởng công khai ủng hộ một chính quyền không có vua.
Louise Kéralio, nhà văn, kiêm sử gia và nhà xuất bản cấp tiến nhanh chóng nắm bắt
ý tưởng đưa vào trang nhật báo Mercure Nationale của bà, một tư tưởng mà
Franҫois Robert chồng bà phát triển xa hơn vào trong một tập sách nhỏ vào cuối
năm, Vào mùa xuân 1791, khái niệm cộng hoà đã trở nên hợp thời trang được bàn
luận rộng khắp giới trí thức cấp tiến. Dù vậy vẫn luôn luôn có những quan ngại
nào đó về tính cách hàn lâm của khái niệm này trong các cuộc tranh luận. Mối bận tâm chính của đám cấp tiến vẫn tiếp tục
là vấn đề mở rộng quyền bầu cử cho mọi nam công dân, bất kể lợi tức thường niên
của họ. Và cái tư tưởng một nền chính trị
nước Pháp không có vua cai trị vẫn chưa thực sự có sự ủng hộ phổ quát. Viên quận
công trẻ de Chatres, người sau này trở thành nhà vua Louis-Philippe của nước Pháp
vào năm 1830 đã diễn tả các phản ứng của
đám đông yêu nước như một vở kịch diễn Brutus của Voltaire. Khi một kịch
sĩ diễn câu: “Nào, chúng ta cần có tự do không cần vua”, thì chỉ vài tiếng vỗ
tay lèo tèo, trong khi đại đa số gào lên: “Vạn tuế đức vua”, câu tung hô luôn
được đám đông hô lên trợ giúp với ba khẩu
hiệu: “ Tổ quốc muôn năm, pháp muôn năm
và Hoàng Thượng muôn năm. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Dù vậy, biến cố Varennes đã mang lại một thay đổi bi
thảm trong thái độ của cư dân Paris. Chỉ trong vài tiếng khi tin tức được tiết lộ, một màn tấn công rộng rãi vào các
biểu hiệu của hoàng gia khắp nơi trên đường phố
Paris. Bất cứ gì có liên quan đến
hoàng gia đều bị đập phá, tháo gỡ, che phủ hoặc bôi xoá. Kể cả những gì có dính
líu đến tên tuổi hoàng gia với bất cứ hình thức nào, chẳng hạn Khách Sạn Nữ Hoàng
hay nhà hàng với tên Bò Đội Vương Miện đều có dấu vết bị phá hủy. Huy hiệu của dòng họ Bourbon trên các công thự
hay các văn phòng công chứng đều bị bôi đen bằng dầu trộn nhọ nồi. Quân lính và
vệ binh được khẩn thiết yêu cầu tháo bỏ các huy hiệu cũ trên bộ quân phục của họ.
Một số tài sản hoàng gia bị kéo đổ. Những tượng đài quá to lớn không thể di
chuyển bị vải đen che phủ. Ngay cả một con đường mang tên Phố vua Xiêm (Siam) cũng
bị đổi tên mới có ý nghĩa yêu nước hơn. Marie-Jeanne Roland đã rất kinh ngạc và
thích thú bởi sự nhanh chóng lạ thường với cái tư tưởng mới dường như đã chiếm
trọn các khu phố lao động. Hôm 22 tháng Sáu bà viết: “Đám đông đã có sự hiểu biết
mạnh mẽ và đúng đắn. Từ ngữ “cộng hoà” giờ được thốt ra trên môi của mọi người.
Thêm vào sự việc thường dân tự phát tấn công vào các biểu hiệu của vương triều,
một số đáng kể giới trí thức Paris, các khuôn mặt chính trị, các chủ bút báo chí
cấp tiến công khai tuyên bố ủng hộ cho một
nền cộng hoà. Chỉ trong vài ngày, nhiều ký giả nổi danh nhất cũng ra mặt ủng hộ
tư tưởng cấp tiến này. Brissot là người đáng nể nhất khi ông ta nhục mạ vua
Louis với lời lẽ như là: “Nhà vua đã tự tay hủy hoại chính ngai vàng của mình.
Không ai có thể cảm hoá một kẻ độc tài tiến tới một nguyên lý tự do.” Nicolas
de Bonneville, một nhà văn và sáng lập hội “nhân dân thân hữu của sự thật” cũng
bắt đầu minh chứng cho một nền cộng hoà. Cùng với các bạn của ông, hầu tước de
Concorde, nhà toán học nổi tiếng và Thomas Paine, một người Mỹ theo phái tự do, ông cho ra đời một nhật báo
để hết lòng cổ võ cho tư tưởng cộng hoà. Và như tu viện trưởng Sieyès viết cho
Paine: “Chỉ với những sự việc như biến cố ngày 21 tháng Sáu mà chúng ta bỗng
nhiên nhìn thấy sự xuất hiện của một đảng phái cộng hoà. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngay từ đầu, sự lãnh đạo hữu hiệu và năng động nhất
cho một đảng phái như vậy đến từ câu lạc bộ Codeliers với các thành viên bao gồm
nhiều ký giả, những người mạnh mẽ thừa nhận tình thế mới mẻ. Chính trong ngày
nhà vua bỏ trốn, câu lạc bộ đã có câu trả lời cho toàn bộ tư tưởng của một thể
chế quân chủ lập hiến khi nó đã được Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia nghiên cứu soạn
thảo trong 2 năm qua. Các thành viên của câu lạc bộ dường như thừa nhận một chiến
lược có 2 hướng. Một mặt, họ thúc giục các đại biểu Hội Đồng tái phác thảo Hiến
Pháp theo đường hướng cộng hoà. Mặt khác, nhận thức rằng đa số công dân Pháp vẫn
có thể chống đối một biện pháp như vậy cho tới khi tất cả họ được thông tin và
giáo dục thật rõ ràng, các thành viên ủng hộ một cuộc trưng cầu ý dân trên toàn
quốc để có những tranh luận cho vấn đề. Trong một thỉnh nghuyện thư chính thức gửi
tới Hội Đồng, họ viết: “Thưa các nhà lập pháp, quý ngài không còn hy vọng gì gây
cảm hứng cho nhân dân để có một mức độ tín cậy tối thiểu trong một đất nước được
vận hành bởi một người gọi là vua nữa. Căn cứ vào dữ kiện này, chúng tôi xin các
ngài, dưới danh nghĩa Tổ Quốc, hoặc là tức khắc tuyên bố nước Pháp không còn thể
chế quân chủ nữa mà là thể chế cộng hoà; hoặc ít nhất chờ đợi cho tới khi tất cả
các bộ phận chính quyền và các hội đồng sơ cấp loan báo về ý nguyện của họ về câu hỏi tối quan trọng này.” Sau đó, Câu lạc bộ trở nên một cơn lốc sinh hoạt và năng
lực trong việc cổ động và giải thích cho tư tưởng của họ. Các thành viên in ấn
những tấm áp phích lớn, đem dán lên tường ở khắp nơi trong thành phố. Họ thúc
giục tất cả các hội thân hữu Paris có sự liên kết mật thiết với họ để cùng điều
hợp nỗ lực chung và cùng bàn bạc thảo luận để cùng chấp nhận một vị trí chung.
Thêm vào đó, họ tổ chức các cuộc diễn hành chung các thành viên để cùng đưa thỉnh
nguyện thư của họ đến Hội Đồng Cách Mạng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cuộc xuống đường ngày 24 tháng Sáu là một biến cố khác
đánh dấu sự phát triển về tư tưởng cấp tiến phổ quát và việc chính trị hoá nhóm
“Sans Culottes”. Trong một số khía cạnh, điều này được coi như cuộc xuống đường
chính trị thời đại mới đầu tiên trong lịch sử Pháp, dự đoán theo cái hình thức
và tinh thần của nó trong các cuộc xuống đường về chính trị tại Paris vào thế kỷ
19 và 20. Được điều hành qua mạng lưới xã hội phổ thông và các khu vực, người dân
từ khắp Paris kéo nhau ra đường tiến về địa điểm tập trung tại công trường Vendôme. Ban tổ chức dựa theo sự thành công của buổi
diễn hành ngày lễ Thánh Thể hôm trước đi đến Hội Đồng. Trong ý nghĩa này, lại có
một sự kết nối thích thú khác giữa một buổi rước sách tôn giáo thời chế độ cũ và
một hình thái mới của văn hoá dân chủ tập thể. Nam nữ già trẻ đa số thuộc thành
phần lao động, khoác tay nhau xếp thành hàng 7 hàng 8 bước đi trên đường, thỉnh
thoảng lại cất tiếng ca hay hô khẩu hiệu. Nhiều người đeo huy hiệu trên tay hay
trên áo bìểu hiệu cho tổ chức và nhiệm vụ của họ để tìm ra những kẻ âm mưu.
Guittard de Floriban, một lão già tư sản sống không xa cánh Cordeliers đứng nhìn cảnh tượng hàng ngàn
người đi qua. Lúc đầu ông rất sợ hãi, lo lắng bạo động và hỗn loạn xảy ra. Nhưng
rồi ông nhận ra rằng đoàn người rất điềm tĩnh và rất có trật tự. Không như đêm
hôm trước tại trụ sở Hội Đồng Cách Mạng, lần này không ai mang vũ khí, dù chỉ là một cây gậy. Ông
ta đi theo họ khi họ băng qua sông trên cây cầu số 9 tiến về công trường Chiến
Thắng nơi họ tụ họp tới hàng ngàn bgười đến từ phía đông thành phố. Tại công
trường Vendôme, ngay mạn bắc của hội trường
của Hội Đồng Cách Mạng, họ gặp Lafayette, người đã được thông tin về cuộc
xuống đường và đã tập trung một đội ngũ lớn vệ binh quốc gia với đại bác và súng
trường sẵn sàng. Thế nhưng đoàn người giữ nguyên hoà bình và chỉ tuyên bố là họ
muốn trình một thỉnh nguyện thư có 30,000 chữ ký lên Hội Đồng Cách Mạng. Sau một
khoảnh khắc đối mặt một cách bối rối, một
nhóm 7 người đại diện đám đông được cho vào
trao thỉnh nguyện thư.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những người đi xuống đường có lẽ chỉ thấy thấ<span style="background: yellow; mso-highlight: yellow;">t</span> vọng khi Hội Đồng trì
hoãn việc đọc thỉnh nguyện thư của họ vào ngày hôm sau. Theo như một thành viên
của nhóm Cordeliers, khi thỉnh nguyện thư được trao, chỉ có một mình một tay thư
ký đọc trong một tư thế mà “không một ai khác có thể nghe thấy” và sau đó gửi đến
một uỷ ban nào đó để rồi bị quên lãng ngay. Hơn ba tuần lễ sau đó, nhóm
Cordeliers và những hiệp hội thân hữu khác trong thành phố lại tiếp tục công việc
vận động của họ. Người ta đếm được có đến
17 thỉnh nguyện thư được tạo nên trong
khoảng 21 tháng Sáu đến 17 tháng Bẩy, cái nào cũng bị Hội Đồng từ chối và cho vào
sọt rác thẳng tay. Trong suốt thời điểm này, nhóm Cordeliers và các hội thân hữu
tiếp tục tranh luận hàng đêm về nhà vua và số phận xứng đáng cho ông. Bà
Marie-Jeanne Roland, người mỗi đêm đều đến tham dự trong các buổi tranh luận có
mời nữ giới tham gia đóng góp đó, đã rất ngạc nhiên khi bà chứng kiến một sự biến
đổi những cái đã ăn sâu cả ngàn năm. Thường dân Paris chỉ mới vài năm trước luôn
miệng đọc tiếng Amen một cách mù quáng với bất cứ chuyện gì được giới chức thẩm
quyền phán ra, giờ đã được khai sáng và sẵn sàng ủng hộ chính nghĩa của họ và đòi
hỏi một sự cai trị trong công lý. Bà phát biểu: “Chúng ta đang tiến bộ tới 10 năm
chỉ trong một ngày”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Hơn nữa, cuộc vận động cho cộng hoà của xã hội phổ thông
còn có ảnh hưởng to tát hơn với hai điều phát triển khác. Đầu tiên, cuộc vận động
cộng hoà xảy ra ngẫu nhiên cùng lúc với một loạt các cuộc xuống đường của công
nhân mà người đương thời đánh giá là có tổ chức và dữ dội hơn bất cứ gì họ chứng
kiến trước đó. Vào tuần lễ đầu tiên của tháng Bẩy, các vệ binh quốc gia được phái
đi dẹp các cuộc biểu tình chống đối lao động
và các cuộc đình công diễn ra chẳng hạn
từ những người làm thuê mũ nón, thợ nề, công nhân làm đường. Các cuộc đình
công lúc này đang bị cho là bất hợp pháp chiếu theo luật lao động Le Chapelier trước
đây của Hội Đồng Cách Mạng. Gần như cùng lúc chính quyền thành phố, được sự hỗ
trợ của Hội Đồng Cách Mạng cũng đã bắt đầu tháo bỏ một hệ thống lao động công ích
đã khởi sự từ năm 1789 như là công việc cho những người bị thất nghiệp và giờ bị
coi là quá mắc mỏ. Những hành động này đã gây nên những lo lắng và phẫn nộ lớn
lao. Vì vậy, vào cuối tháng Sáu sang đầu tháng Bẩy, công nhân đã tổ chức các cuộc
xuống đường phản đối, nhiều cuộc xuống đường biểu tình này cũng tụ họp tại công
trường Vendôme. Mặc dù các phong trào lao động này ra vẻ không liên quan gì đến
các biến cố chính trị, chúng cũng làm tăng cường độ của một bầu không khi khủng
hoảng và tạo thêm năng lực cho phong trào Sans Culottes. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Thứ hai, nhóm Corfeliers và các nhóm thân hữu cùng với
rất nhiều bộ phận cấp tiến khác tại Paris ngày càng tỏ ra tập trung sự giận dữ
của họ vào chính cái Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia. Bực bội vì Hội Đồng đã rất ít
quan tâm đến những thỉnh nguyện thư của họ, giờ họ lại càng nghi ngờ nhiều hơn
về việc đối xử với nhà vua và hoàng gia sau khi họ trở về của các đại biểu, khi
họ cho phép hoàng gia ở lại trong cung điện với đầy đủ người hầu và các cố vấn
như chẳng có chuyện gì xảy ra cả. Họ lại càng thêm thất vọng và giận dữ khi vào
tuần lễ thứ hai tháng Bẩy, có tin rò rỉ ra là đại biểu Hội Đồng đang cứu xét việc
miễn tội cho nhà vua. Từ các nhận thức bị tổn thương đưa đến hoang tưởng, phái
Cordeliers cả nam cả nữ cùng thân hữu anh em bỗng cảm thấy trong Hội Đồng đang
manh nha một âm mưu nào đó. Tin đồn lan toả rằng các đại biểu đã bị triều đình
mua chuộc, rằng họ đã sửa chữa hay làm giả các lời khai riêng tư của nhà vua; đáng
chú ý là lời khai của vua Louis rằng ông không bao giờ có ý rời bỏ đất nước. Lại còn những tin đồn là đại đa số các đại biểu
đang có kế hoạch ám sát những nhóm nhỏ các nhà cấp tiến trong Hội Đồng như Pétion
và Robespierre, những đại biểu cảm thông với vị thế của Cordeliers. Giữa cơn khủng
hoảng đó, Hội Đồng Cách Mạng đã trì hoãn việc bầu ra một cơ quan lập pháp mới.
Và giờ lại có thêm tố cáo là các đại diện đã lợi dụng tình thế để tự kéo dài thêm
thời gian nắm quyền của họ, giống như các thành viên của cái quốc hội trì hoãn
của Anh Quốc vào thế kỷ 17.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào ngày 12 tháng Bẩy, nhóm Cordeliers và các thân hữu
làm thêm một thỉnh nguyện thư. Hội đồng lại từ chối một lần nữa sau khi vị chủ
tịch, Charles de Lameth chỉ mới đọc có vài hàng đã thông báo là vi hiến. Giận dữ
vì sự sỉ nhục này mà nó gần giống như việc giới thượng lưu hạ nhục mà họ phải
nhận chịu dưới thời chế độ cũ, và ngay chính bản thân Lameth cũng là cựu bá tước, nhóm Cordeliers giải quyết bằng cách bỏ mặc Hội
Đồng, họ trực tiếp đưa vấn đề ra trước công chúng Pháp. Họ bèn thảo một ‘bản
tuyên cáo với Tổ Quốc” đem phát hành và phổ biến khắp đất nước, một bản tuyên cáo
chẳng bao lâu được hầu hết các hiệp hội thân hữu ủng hộ. Cho đến lúc này, những
người cấp tiến đã hết sức cẩn thận hành động trong phạm vi pháp luật, cố gắng
tuân thủ các nghị quyết của Hội Đồng Cách Mạng trên các thỉnh nguyện thư và thông
cáo hợp lệ tới chính quyền thành phố trước mỗi cuộc xuống đường. Nhưng thông cáo
mới này có thể được coi như một lời kêu gọi xác thực nhất cho sự bạo loạn, định
trước một cuộc triệu tập Hội Nghị Toàn Quốc vào mùa hè 1792. Các thỉnh nguyện
viên đòi triệu hồi từng bộ phận trong 83 bộ ngành, các đơn vị quản trị của chế
độ mới phải gửi phái đoàn đến Paris để hợp hiến một quyền hành pháp mới thay thế
cho vương quyền, và có lẽ luôn cả quyền hành của Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia cho
tới khi quốc gia giải quyết xong số phận của nhà vua và xác định một phương thức
chính quyền mới. Họ cũng tố cáo việc các đại biểu đã từ chối cho phép tổ chức bầu
cử xảy ra, một việc lạm dụng và vi phạm quyền hành trong chức vụ của họ. Các
ban ngành cần phải ngay tức khắc và đơn phương
tổ chức bầu cử mới thay thế các đại biểu đương nhiệm đã hoàn toàn mất sự
tin tưởng của quốc dân. Cuối cùng, các ban quản trị địa phương được hối thúc tổ
chức các cuộc bầu cử này qua hình thức đầu phiếu phổ thông cho mọi nam công dân,
bỏ qua điều luật của Hội Đồng Cách Mạng để có quyền bầu cử phải có khả năng đóng
đủ thuế.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong cùng một thời gian, nhiều nhật báo cấp tiến đã
có những thông điệp được phát thanh trong các quán cà phê và được đọc ra rả suốt các con đường trong thành, giờ
cũng trực tiếp đề cập đến bạo loạn.
Brissot nổi trận lôi đình chống lại Hội Đồng về vị thế của nhà vua như một tội
lỗi, một sự vô lý, một sự tàn bạo. Fréron and Bonneville dự đoán sẽ có một cuộc
bạo động đang đến gần. Một bài báo, có lẽ
do Pierre-Gaspard Chaumette của nhóm Cordeliers viết còn mạnh mẽ hơn. Tác
giả nhắc nhở các đại biểu về số phận của viên thống đốc Paris trong vụ Bastille
1789, người đã bị đám đông bạo loạn chặt đầu khi ông ta dám chống cự lại ý dân.
Tác giả viết: “Có những phút giây mà bạo lực trở nên nhiệm vụ thiêng liêng nhất.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Ngày kỷ niệm
Bastille 1791<o:p></o:p></span></h1>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Kỷ niệm năm thứ hai ngày phá nhà ngục Bastille rơi đúng
vào giữa cuộc khủng hoảng. Mặc dù đã có một số người nói đến việc huỷ bỏ biến cố
này sau ngày 21 tháng Sáu, các viên chức Paris cuối cùng vẫn quyết định tiếp tục
với lịch trình ban đầu. Nhóm Cordeliers và nhóm Sans Culottes mới ra lò không
thể nói thay cho cả một dân số thành phố phức tạp. Quả thực, một số đông cư dân
Paris, bao gồm hầu hết các đại biểu của Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia đã rất kinh
ngạc về những cuộc xuống đường thường xuyên như thế của công nhân lao động và đám
người cấp tiến. Có một số thích thú với việc vua chạy trốn, còn hầu hết ra vẻ
phẫn nộ với hành động nhà vua. Tuy nhiên, sự bạo động liên miên hay những hành
vi hăm doạ bạo động của đám đông và những lời kêu gọi bạo động chống Hội Đồng của
nhóm Cordeliers dù có che đậy cũng làm họ sợhãi và làm cho họ thận trọng hơn về
việc thay đổi tận gốc rễ bản Hiến Pháp. Những trưởng lão của thành phố hy vọng
rằng một sự nhắc nhở lại về ngày lễ toàn bang năm 1790 sẽ cách nào đó làm sống
lại sự thần kỳ và sự đoàn kết của năm trước và cung cấp phương tiện cho các công
dân đáng kính để phản bác lại các cuộc xuống đường của đám cộng hoà. “Nó sẽ là
tiếng chuông báo động cho bọn điên khùng
muốn phá huỷ vương triều, cho bọn du thủ trộm cướp chỉ biết la hét đòi cộng hoà”,
như một tay nhà báo trung lập diễn tả. Dù gì, cái vận động trường vĩ đại ở tại
Champ de Mars phía tây thành phố cũng được nâng cấp để chứa thêm nhiều khán giả
hơn năm trước, và ở trung tâm thành phố, đền thờ quốc tổ cũng được tân trang lại
trong dịp này.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Buổi lễ hội toàn thành phố bắt đầu vào đêm 13 tháng Bẩy,
với một buổi đại hoà tấu nhạc trong vương cung thánh đường Đức Bà, có sự tham dự
của đủ loại chức sắc Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia và các cá nhân đã dẫn đầu
trong cuộc tổng tấn công hai năm trước. Bài ca tạ ơn Chúa Te Deum được hàng giáo phẩm ủng hộ Cách Mạng cất cao
lời ca và nhạc sĩ Franҫois-Josrph Gossec tổ chức hoà nhạc bản nhạc bất hủ có tựa
đề: The Fall of the Bastille. Lễ hội kéo dài qua sáng ngày hôm sau với một đám rước dài khởi sự phát xuất từ 10
giờ sáng tại một địa điểm trước đó là nhà tù Bastille đi diễn hành qua thành phố.
Đám rước dẫn đầu bởi Bailly và chính quyền thành phố, theo sau là một hàng dài
các viên chức trong các bộ ngành hành pháp, tư pháp, quân đội cùng 48 khu quận.
Tất cả đi xen lẫn giữa các ban nhạc và trống kèn, các đội vệ binh quốc gia và một
mô hình Bastille được chở theo giống như một nghi thức tôn giáo trong các buổi
rước kiệu thời chế độ cũ. Đoàn diễn hành
đi quanh thành phố trong hơn 3 tiếng ngang qua hội trường thành phố, đi xuống hữu
ngạn sông Seine rồi băng qua sông gần khu hoàng thành Tuileries. Sau đó đi dọc
theo khu tả ngạn Saint-Germain để tiến vào vận động trường. Khoảng 2 giờ chiều,
khi mọi người đã vào vị trí, một thánh lễ bắt đầu với bài Te Deum được hát lên
lần nữa dưới sự chủ tế của vị giám mục
thành Paris “ủng hộ lập hiến” vừa mới được bầu lên. Lễ hội kết thúc với một loạt
các màn trình diễn quân sự của lực lượng vệ binh do chính Lafayette ngồi trên lưng
con ngựa trắng điều khiển trực tiếp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Biến cố ra vẻ thành công ở một số khía cạnh. Hầu hết
người chứng kiến nghĩ rằng người tham sự cũng đông như năm 1790 hoặc hơn thế và
không ai chối bỏ rằng vì thời tiết tốt hơn. Ngay từ sớm tinh mơ, bầu trời đã ấm
áp đẹp đẽ khác với cảnh mưa rơi lầy lội
của năm trước. Thế nhưng cũng có đầy dấu hiệu thay đổi thái độ so với năm trước
và giờ có những khác biệt quan điểm chính trị dữ dội đang chia rẽ cư dân Paris.
Tuyên bố rằng vì quá bận rộn với các cuộc
tranh luận, Hội Đồng Cách Mạng chỉ đưa đến 24 đại diện thay vì toàn thể đại biểu
tham dự như năm 1790. Điều rõ rệt nhất là sự vắng mặt của nhà vua và hoàng gia.
Không ai còn nghĩ đến việc yêu cầu nhà vua đến lập lại lời thề với Hiến Pháp. Một số nhân chứng còn chú ý đến những thay đổi Bàn Thờ Tổ Quốc vào phút chót bởi những nghệ
nhân vô danh nào đó. Có một bức hoạ điêu khắc “Chiến Thắng của Voltaire” với hàm
ý một diễn tiến chống lại chế độ giáo phẩm chỉ mới được cử hành ít ngày trước để
vinh danh ông tổ của thời kỳ Khai Sáng. Lại có một cảnh khác mà người mục kích
cho rằng đó là hình tượng của Drouet,
người hùng trong vụ Varennes. Rõ ràng hơn hết, danh từ “đức vua” đã bị bôi xoá
khỏi bàn thờ Quốc Tổ, giờ chỉ còn thấy “Đất nước, luật pháp,…(bỏ trống)”. Mọi
liên quan đến nhà vua trong tất cả các cờ quạt của các đơn vị vệ binh đều được
tháo bỏ. Nhiều lần trong buổi lễ, đám đông hô lớn: “Không còn Louis XVI nữa, không
còn vua nữa.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cũng có những tường thuật về những căng thẳng và đủ hình
thức bạo động trong 12 tháng trước. Nhà quý tộc xứ Creole đang viếng thăm nước
Pháp tên Henri Paulin Panon Desbassayns đã mắc phải một sai lầm tệ hại khi mang
trên người thập giá Thánh Louis, một huy hiệu biểu tượng giới quý tộc của chế độ
cũ nên đã bị đám đông sỉ nhục và cư xử tồi tệ. Việc đối xử còn tàn tệ hơn nữa với
2 người ủng hộ hàng giáo phẩm “bướng bỉnh” dám ném đá lên bàn thờ Tổ Quốc. Khi
diễn tiến mới khởi sự, một tin đồn lan toả rằng Hội Đồng Cách Mạng sẽ hưởng lợi
với sự hiện diện của dân chúng tại công trường Champ de Mars trong việc bầu phiếu
để xá tội cho nhà vua. Vì vậy, một số người vội vã quay trở lại hội trường thành
phố. Thực ra, thành viên của nhiều hội quần chúng phổ thông kể cả nhóm
Cordeliers đã không tham dự buổi lễ. Họ đưa
thẳng người của họ đến Hội Đồng từ trước để tiếp tục xuống đường chống lại các
chính sách của Hội Đồng và trình lên một thỉnh cầu nữa. Một lần nữa họ đòi hỏi
các đại biểu không đưa ra quyết định gì về việc nhà vua cho đến khi toàn thể công
dân cả nước được tham khảo qua một cuộc trưng cầu ý dân. Lần này họ còn đi xa hơn.
Họ tranh cãi rằng bộ phận tối cao thực sự của đất nước không phải là Hội Đồng Cách
Mạng mà là nhân dân. Và họ tiếp tục rằng
việc chối bỏ không chịu thừa nhận cái thực tế
này có thể sẽ dẫn đến màn nội chiến.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Rõ ràng mọi con mắt đổ dồn vào các đại biểu của Hội Đồng
Cách Mạng Quốc Gia. Những người mà chỉ vài tháng trước còn được công bố như “các
người cha của đất nước,” giờ đang bị khiển trách và đe doạ dấy loạn bởi một thiểu
số lớn họng trong dân chúng Paris. Lúc này, Hội Đồng Cách Mạng không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải hành động.<o:p></o:p></span></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-2319383296068190792017-07-27T23:45:00.001-07:002017-07-27T23:45:35.643-07:00Khi nhà vua chạy trốn - chương 5<h1 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: windowtext; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: bold;">Chương 5</span><span lang="EN-US">: cha già dân
tộc.<o:p></o:p></span></h1>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong hơn 2 năm làm việc của các đại biểu Hội Đồng Cách
Mạng Quốc Gia, soạn thảo hiến pháp mới và cơ cấu lại đất nước từ trên xuống dưới,
họ có nhiều nhóm người xuất chúng trong nhiều lãnh vực. Hệ thống bầu cử, được
chắp nối bởi thể chế quân chủ năm 1789 đã mang đến những con người ưu tú từ địa phương, vùng miền đến tầm vóc quốc gia
ở khắp nơi trên vương quốc. Có khoảng gần
300 nhà quý tộc mà hầu hết đều có tước vị và vô cùng giàu có đại diện cho các
gia tộc vĩ đại nhất của nước Pháp. Có vài chục giám mục, tổng giám mục và trên
200 linh mục chính xứ cai quản từ thị trấn đến thôn làng khắp cả nước. Lại có
chừng 600 vị đại biểu của giai cấp thứ ba, đại diện cho thứ dân của hầu hết mọi
vùng miền. Họ bao gồm đủ mọi nghề nghiệp: luật sư, quan toà, bác sĩ, thương
gia, chủ đất và công chức nhà nước các loại. Hầu hết các đại biểu cho giai cấp
thứ ba này là những người có tài sản và có kinh nghiệm trong việc quản trị phố
thị. Nhưng mẫu số chung của họ là được huấn luyện làm việc trong vòng luật pháp.
Khoảng 2/3 trong số họ có theo học ngành
luật pháp với nhiều người được xếp vào loại giỏi nhất về pháp luật trong độ tuổi
của họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đối với các đại biểu thường dân của giai cấp thứ ba và
một số lượng nhỏ giới quý tộc và giáo sĩ ủng hộ họ, những tuần lễ đầu tiên của
cuộc Cách Mạng đánh dấu một thời điểm lạ thường gần như kỳ tích. Đối diện với sự
ngoan cố không nhượng bộ của hầu hết quý tộc và với sự gần như từ bỏ quyền lực
của chế độ quân chủ, lại có sự khuyến khích của đám đông dân chúng Paris, họ đã
học tập, khích lệ nhau và kết nối lại từ
những tư tưởng có được trong các lãnh vực đổi mới ở thế kỷ 18. Chẳng bao lâu, họ
thấy mình tiến xa hơn và nhanh chóng hơn đến một sự biến đổi cấp tiến cho nước
Pháp hơn bất cứ ai trong họ đã từng tưởng tượng. . Vào khoảng giữa tháng Sáu
1789, họ đã tự chuyển biến vào trong Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia, tự nghiêm túc
tận hiến qua lời “thề nguyền trên sân
tennis” để soạn thảo hiến pháp đầu tiên của quốc gia. Vài tuần sau đó, vào ngày
4 tháng Tám, trong một buổi họp đêm đặc biệt đáng ghi nhớ, họ đã gạt bỏ ra ngoài
phần lớn các tổ chức chính trị và xã hội của chế độ cũ và toàn bộ hệ thống đặc
quyền lãnh chúa và ưu tiên giai cấp. Không lâu sau đó, họ ban hành bản “tuyên
ngôn nhân quyền (cho nam giới) và quyền công dân, dự liệu cho các điều khoản của
dự luật về các quyền mà đã được phê chuẩn tại Hoa Kỳ 2 năm trước. Theo sau sự
kiện dời đô từ Versailles về Paris những ngày tháng Mười 1789, các buổi hội họp
của họ cũng di chuyển đến một khu vực cưỡi ngựa trong nhà ngay phía Bắc của những khu vườn
Tuileries. Họ tập trung với một nhiệt tâm làm nhiệm vụ xây dựng lại đất nước.
Phá bỏ phần nhiều chế độ cũ, họ buộc phải xây dựng lại mọi thứ từ con số không:
chính quyền trung ương, địa phương vùng miền, toà án, luật pháp, hệ thống thuế
khoá, việc tổ chức các lực lương vũ trang và ngay cả giáo hội.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="margin-top: 0cm; text-align: center;">
<span lang="EN-US">Để
chấm dứt một cuộc Cách Mạng<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng khi các đại
biểu đi vào năm thứ hai cuộc Cách Mạng, những thay đổi tế nhị trong thái độ và quan
điểm của họ đã bắt đầu xuất hiện, một phần có thể do quá mệt mỏi. Đối với những
người đặt nặng vấn đề nhiệm vụ, đối với những người tham dự các buổi họp thường
xuyên, tham gia vào các ủy ban này nọ, đọc hết những đề xuất dài dằng dặc của các
đại biểu khác và giữ nguyên sự giao thiệp tiếp xúc với cử tri của họ, những trách
nhiệm vô hạn đó có thể dẫn đến kiệt sức
và chán ngán mệt mỏi. Có ít người trong họ đã quen thuộc với tốc độ sống như vậy
trước khi bước chân đến Paris và một số khác giờ có khả năng mướn thư ký. Một đại
biểu đã viết: “Tâm trí chúng tôi không còn chịu đựng nổi với sự cố gắng liên tục
và quá mức thế nữa.” Một người khác nghĩ:
“Họ bị phiền hà với quá nhiều công việc,
quá nhiều hội họp và quá nhiều chuyện đấu tranh.” Trong quan hệ giao lưu, họ diễn tả là đã kiệt
sức, mệt mỏi, đau đầu mất ngủ và xuống cân. Đến đầu năm 1791, chuyện vắng mặt
gia tăng bất thường. Hầu hết đám quý tộc
và đa số các giáo sĩ đã ngừng tham dự hội họp và chỉ còn chừng 400 trong số
1200 đại biểu thường xuyên có mặt.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Sự kiệt sức và làm
việc quá sức cũng có thể đã góp phần vào những xung đột phe phái dữ dội đánh dấu
năm thứ hai cuộc Cách Mạng. Đại biểu Jean-Franҫois Campmas: “Hội Đồng Cách Mạng không còn làm việc
hiệu quả như buổi ban đầu nữa. Họ đã hoàn toàn kiệt quệ và trở thành con mồi
cho những tham vọng chính trị.“ Kể từ cuối năm 1789, những đại biểu cấp tiến nhất
đã bắt đầu gặp gỡ riêng biệt vào ban đêm tại một tu viện đã bị bỏ hoang ở ngay
phía bắc hội trường thành phố, chỉ cách một
hai bloc đường. Tại đây, hội thân hữu của chế độ lập hiến, hay còn gọi là
câu lạc bộ Jacobins, đặt theo danh xưng thánh Jacôbê, đã bàn luận về các vấn đề
xây dựng những chiến lược chính trị trước các phiên họp Hội Đồng và dự đoán
trong nhiều khía cạnh về các hoạt động của
một đảng phái chính trị tân thời. Không lâu sau đó, họ khai triển một mạng lưới
xã hội liên kết trên toàn quốc, chính là cái mạng lưới mà những người yêu nước đã
tham gia vào năm 1791. Nhưng chỉ ít tháng sau khi thành lập, nhóm Jacobins thấy
họ đối nghịch với một sự tách rời bất ngờ của các đại biểu trung lập được tổ chức
như Hiệp Hội 1789. Cả hai câu lạc bộ yêu nước này lại thường bị phân tán bởi những
đối đầu chính trị và xung đột cá nhân. Đầu tiên là tướng Lafayette, khi rời bỏ
Jacobin để gia nhập nhóm 1789, đã than vãn với người bạn George Washington vào
tháng Năm 1791: “Ngay cả những người tự gọi mình là những người yêu nước, thì cái
đam mê chia bè kết phái cũng đã gần tới mức độ có thể dẫn tới cảnh máu đổ thịt
rơi.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những thách đố mà
các đại biểu đối diện cũng phức tạp vì một loạt các sự phát sinh không được dự đoán
trước. Vào mùa xuân 1790, một cuộc khủng hoảng ngoại giao giữa Anh Quốc và Tây
Ban Nha lúc đầu gây nên mối đe doạ về một sự can thiệp quốc tế vào nội tình nước
Pháp. Mối đe dọa làm cho Hội Đồng Cách Mạng tiếp tục bận tâm đến ngay trước đêm hoàng gia trốn chạy. Viễn ảnh
về chiến tranh dường như đặc biệt làm đảo lộn hơn với những hận thù dâng cao giữa
đám lính thường dân và bọn sĩ quan quý tộc, cũng là những thù hằn tương tự mà
tướng Bouillé đã phải đương đầu trong nỗ lực của ông ta đưa nhà vua đi trốn chạy,
đã đưa quân đội Pháp đến bờ sụp đổ. Phiền phức hơn nữa là sự đối nghịch được thúc đẩy trong một số khu vực của quốc
gia vì đạo luật ‘Dân Sự Hoá Hàng Giáo Phẩm’
và sự đòi hỏi lời thề trung thành (với Cách Mạng) của họ. Hầu hết các đại biểu
yêu nước thấy đạo luật này là một sự cải tổ cơ cấu giáo hội thật hợp lý và cần thiết. Nhưng một số thành
phần dân chúng lại được thuyết phục cho rằng họ đang cố thay đổi toàn thể hệ thống giáo hội Công Giáo. Sự nghiêm
trọng của khủng hoảng đã đến với các đại biểu khi nhiều phần tử trong chính khu
vực cử tri của họ, có khi có cả chính vợ con và bạn hữu họ bắt đầu tấn công vào
những chính sách tôn giáo của Hội Đồng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cùng lúc đó, các
đại biểu bị buộc phải đối đầu với những vấn đề bạo loạn và bất ổn ngày càng gia
tăng. Cái đe doạ thường ngày về một Paris đang ở trong tình trạng vô chính phủ. Trong những
khu vực mà các đại biểu sinh sống và làm việc, nào là bạo động vì giá bánh mì,
công nhân chống đối và sự bất phục tùng của các đơn vị vệ binh quốc gia đã làm
cho các nhà ái quốc đặt vấn đề về vị thế dân chủ mà họ đang ôm ấp. Một khi được
coi như là những người cứu độ cho cuộc Cách Mạng, không lâu sau thường dân
Paris bị nhiều người có tư tưởng trung lập coi là vô ơn, mguy hiểm và khó lường.
Theo quan điểm này, họ lại trở nên nguy hiểm hơn qua những láng giềng thiếu trách
nhiệm của nhóm Cordeliers và báo chí cấp tiến. Bắt đầu vào mùa đông 1790-`1791,
một nhóm Jacobins trung lập bắt đầu đẩy mạnh một loạt các nghị định nhằm mục đích
giải giới phe cấp tiến phổ thông. Các biện pháp này bao gồm việc loại trừ những
công dân nghèo khổ ra khỏi lực lượng vệ binh quốc gia, việc thực thi luật pháp
chống lại “các tội ác của báo chí”, và điều luật Le Chapelier cấm các tổ chức
nghiệp đoàn công nhân và đình công. Lãnh đạo của nhóm này là tay luật sự trẻ
Antoine Barnave của đơn vị Grenoble và các thân hữu của ông: các nhà quý tộc
Charles và Alexandre Lameth, cả hai là cựu quân nhân trong chiến tranh Cách Mạng
Hoa Kỳ, cùng với viên thẩm phán độc lập Paris Adrien Duport. Đối với Barnave và
nhóm thân hữu trên, giờ là thời điểm kết thúc Cách Mạng, đưa dân Pháp trở lại
cuộc sống bình thường và để xếp đặt lại sự ổn định và kỷ cương xã hội.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tuy nhiên, chấm
dứt một cuộc cách mạng cũng tỏ ra khó khăn như khi bắt đầu. Tất cả mọi biện pháp
ôn hoà đều bị một nhóm nhỏ Jacobins cấp tiến trong Hội Đồng do Pétion và
Robespierre cầm đầu chống đối bằng đủ mọi cách. Robespierre, giống như Pétion,
có một đời sống khổ hạnh cho dù đầy nhiệt huyết trong niềm tin chính trị của mình
đã từ chối không chịu từ bỏ niềm tin vào quyền lực và thiện tâm của thường dân.
Quả thực, 2 người này cùng với một nhóm đại biểu đi theo họ tin rằng cuộc Cách
Mạng vẫn chưa hoàn tất. Dân chủ cần được lan toả và mọi nam công dân phải có
quyền đầu phiếu cho dù họ thuộc tầng lớp nào hay bất kể điều kiện kinh tế giàu
nghèo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng vào mùa xuân
1791, Robespierre cùng bạn bè khó lòng chiếm ưu thế. Một người từng trong nhóm
cấp tiến phát biểu: “Đã đến thời điểm cho sự tự chế.” Ước vọng ngăn chặn ảnh hưởng
quần chúng tại Paris và kết thúc cuộc Cách Mạng đã đẩy nhiều người ôn hoà tới
việc chống đỡ cho quyền hạn và uy tín của nhà vua. Viên đại sứ Tây Ban Nha đã tìm ra sự xoay chiều
chính sách này vào cuối năm 1790: “các nhà lãnh đạo dân chủ đang tìm cách tiến
tới một sự thông cảm với chế độ quân chủ và hứa hẹn tiến tới sự trở lại trật tự
nhanh chóng.” Vào tháng Tư 1791, Barnave và cánh ôn hoà đã ngưng tham gia vào câu
lạc bộ Jacobins, và như Robespierre nghi ngờ nhưng không có chứng cớ, họ đã bí
mật thương lượng với vua Louis XVI. Ước vọng của phe đa số để củng cố lại vương
triều giúp giải thích cái thái độ tích cực quá mức đối với nhà vua trong số rất
đông các đại biểu yêu nước cùng lối suy nghĩ viễn vông khi họ đánh giá các hành
động của nhà vua. Cùng một lý do tương tự mà chuyện bất ngờ trốn chạy tìm tự do
của nhà vua cũng giống như một cú đập mạnh
đến choáng váng mặt mày.<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Thời kỳ tạm hoà hoãn<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi vị chủ tịch Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia loan báo
cái tin tức khủng khiếp lúc 9 giờ sáng ngày 21 tháng Sáu, các đại biểu ngồi im
lặng sững sờ. Một thành viên nhắc lại rõ ràng: “mặt mày ai cũng choáng váng”, khi tất cả mọi người cố hiểu rõ mọi tình trạng
của biến cố. Jean-Fran</span><span lang="EN-US">ç</span><span lang="EN-US">ois Gaultier de
Biauzat chỉ ghi chú lại đơn giản: “Giờ chỉ cầu mong Thiên Chúa cứu giúp chúng
ta.”Trong nhiều tuần trước đó, họ đã nghe nhiều dự đoán về việc nhà vua có thể
bị bắt cóc. Nhưng lúc nào cũng có hàng tá các tin đồn rì rỏ xung quanh, và các bồi
thẩm viên được huấn luyện để phân tích các bằng chứng và họ biết cách để loại bỏ
những tin không đáng để ý. Vả thực tình
mà nói, những tin đồn trên không phải loại mà các đại biểu có thể tin. Khi họ
ngày càng hình dung ra rằng nhà vua là một nhân vật quan yếu trong cái hệ thống
lập hiến mới, họ càng tự thuyết phục rằng nhà vua thật đáng tín nhiệm.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Không lâu sau có một đoàn các nhân viên bối rối đến hội
trường của Hội Đồng để cố tự biện hộ và giải thích chuyện gì đang xảy ra. Lafayette,
người có trách nhiệm tối hậu cho việc bảo vệ an ninh của hoàng thành Tuileries đi
vào với một dáng điệu sầu thảm và chán nản. Thị trưởng Bailly cùng nhiều đại biểu
đã yêu cầu cho điều tra các tin đồn trước
đó đồng thời cũng thú nhận sự thất bại của họ. Quả thật, nhiều tin đồn giờ có vẻ
như đáng chú ý hơn các đại biểu tưởng tượng. Người tỳ nữ của hoàng hậu, kẻ mà
hoàng gia rất lo sợ trong vài tuần trước cuộc trốn chạy đã đưa tin cho các viên
chức về màn trốn chạy sắp xảy ra vô cùng chính xác. Họ đã cử thêm vệ binh đến
canh gác cửa nẻo mà bà ta đã ám chỉ, thế nhưng hoàng gia vẫn biến đi như có ảo
thuật. Một số đại biểu đoán là chính Lafayette có dự mưu hay ít ra ngó lơ để cho âm mưu thành tựu. Chính xác hơn, dường
như viên tướng không thực sự tin các lời đồn đãi. Nếu chúng ta có thể tin hồi ký
của ông ta, thì ông đã trực tiếp đưa ra những bản báo cáo đó với chính vua
Louis, và nhà vua đã đưa ra những lời lẽ phủ nhận rất nghiêm trang và đầy uy lực
đến nỗi Lafayette đã đánh cược bằng mạng sống của mình rằng nhà vua sẽ không bỏ
đi như vậy. Giống như nhiều người khác, ông ta tin rằng nhà vua không thể nào nói
dối. Có lẽ vì lý do này làm cho ông ta đã không báo động cho các vệ binh bảo vệ
hoàng cung sự đặc biệt cảnh giác cần thiết.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong bất cứ biến cố nào, các đại biểu nhanh chóng vượt
qua sự mất tinh thần. Họ mạnh dạn nhắc nhở nhau về mọi sự việc đã trải qua, so
sánh tình thế hiện tại với thời điểm mùa hè 1789 khi những trở ngại dường như đã
không thể vượt qua. Họ tuyên bố mở một phiên họp thường trực và sẽ hội họp liên
tục suốt nhiều ngày kế tiếp, với bộ phận đại biểu chủ yếu ở lại suốt đêm để sẵn
sàng đối đầu với bất cứ tình trạng khẩn cấp nào có thể xảy ra. Và để đối mặt với
khủng hoảng chưa hề xảy ra, họ bỏ qua những mâu thuẫn đối nghịch để cùng nhau sát
cánh làm việc. Các thành viên đại biểu đặc biệt ấn tượng khi Barnave, một hội
viên trẻ của nhóm Jacobins lên tiếng biện hộ cho Lafayette, từ lâu là đối thủ của
anh. Hành động công bình và quảng đại này làm cả hội đồng sững sờ và mang lại kết
quả là làm dừng lại mọi tố cáo chống lại Lafayette. Đó là một ngày mà mọi sự
chia rẽ trước đó từ tư tưởng, nhiệt huyết, đối đầu đến cá nhân thù nghịch đều
quy về một mối. Sáng hôm sau 22 tháng Sáu, tất cả các đại biểu gốc quân nhân, hầu
hết thuộc cánh hữu bảo thủ của Hội Đồng đã ra mặt tiến lên với một chân qùy và
kiếm giơ lên cao, cùng đọc lời tuyên thệ
trung thành với Hiến Pháp. Lời thề trở thành một bi kịch đặc biệt vì nó không còn gì liên quan đến nhà vua. Đó cũng
chính là lời thề mà buổi chiều hôm đó, đoàn người Paris đủ thành phần đủ màu sắc
đã đến tuyên thệ trước mặt Hội Đồng Cách
Mạng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong 2 ngày kế tiếp đã có hàng loạt các vụ vận động
và các nghị định ra đời, hầu hết được thông qua bởi sự đồng nhất cao. Mệnh lệnh
đầu tiên của Hội Đồng là tìm cách chặn đường tẩu thoát của vua. Chính Lafayette
đã gửi công văn đi ngay trước khi các đại biểu hội họp ngày 21 tháng Sáu. Lúc này,
Hội Đồng cũng làm như vậy, họ phái người mang thông điệp đi trên những con đường
chính để chận nhà vua và hoàng gia lại. Trong tiếng Pháp, từ ngữ chận có nghĩa
là ngăn lại mà cũng là bắt giữ lại, và như vậy là rõ ràng không mù mờ gì nữa.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Gần như ngay tức khắc, các đại biểu tiếp tục giữ cho
chính quyền tiếp tục vận hành. Chưa bao giờ trong lịch sử nước Pháp không có
vua hay người nhiếp chính. Bây giờ trong trường hợp khó khăn này, Hội Đồng Cách
Mạng buộc phải tùy cơ ứng biến. Các đại biểu đã đồng thanh nhất trí và không cần
bàn cãi về việc chấm dứt đòi hỏi sự chế tài của nhà vua trong việc phê chuẩn các
nghị định, lại thêm rằng tất cả các nghị định đã được bỏ phiếu trước đó và còn đang
chờ sự chấp thuận của nhà vua được thông qua thành luật ngay tức khắc. Có người
đề nghị thành lập một uỷ ban an toàn công cộng thuộc bên hành pháp lấy từ Hội Đồng
để giải quyết chuyện khẩn cấp. Nhưng các đại biểu chọn cách làm việc qua những
bộ trưởng hành chánh đang có sẵn, những người được triệu hồi ngay và được yêu cầu
tuyên bố trung thành với Hội Đồng Cách Mạng. Khi tất cả đã thi hành, họ được xếp
đặt ở trong một toà nhà tiếp giáp để dễ
dàng tiếp xúc với các đại biểu và làm việc trực tiếp với các uỷ ban trong chính
sách điều hợp. Những nghị định khác cho phép bộ trưởng tài chánh tiếp tục chi
tiêu ngân sách không cần chữ ký hoàng gia và chỉ thị cho các toà đại sứ nước
ngoài giao dịnh trực tiếp với Hội Đồng qua bộ trưởng ngoại giao.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những quyết đinh ban hành ngẫu hứng chỉ trong vài giờ
như vậy được coi như biện pháp tạm thời và cấp thiết. Nhưng không ai biết là nhà
vua sẽ được tìm thấy hay có bao giờ quay trở lại không. Quả thực, việc tái cơ cấu
chính quyền nhanh chóng đã cấu tạo nên một cuộc cách mạng ảo thứ hai, dù chỉ là
uỷ nhiệm và có tính tạm thời, là một nền cộng hoà chân thật.Trên nguyên tắc, kể
từ 1789, tất cả những thay đổi như vậy hoàn toàn hợp pháp, các đại biểu đã tự
tuyên bố là một hội đồng cử tri có đầy đủ quyền lực để tạo một chính quyền mới.
Nhưng trên thực tế, họ luôn luôn chờ đợi sự chấp thuận của vua Louis về các nghị
định để có hợp hiến hay không. Trong 2 bài diễn văn soạn tại chỗ, Charles
Lameth đề xuất một hình thái hợp lý khác cho các hành động của họ, một sự chứng thực dựa trên tình huống khẩn cấp. “Ngay
lúc này, chúng ta buộc phải gánh vác hai trọng trách lập pháp và hành pháp.
Trong những giai đoạn khủng hoảng, người ta không thể tự ép buộc mình vào những
hình thức pháp luật mà người ta cần làm trong thời kỳ yên bình. Thà rằng phạm vào
một điều bất công tạm thời còn hơn để mất nước.” Những cảm nhận như thế mang
nhiều ám chỉ bất tường. Trong nhiều khía cạnh, những quyết định đưa ra trong thời
điểm khủng hoảng Varennes có lẽ định hình trước về những chính sách của một chính
quyền cai trị dựa trên tình huống: một chính quyền khủng bố.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Các đại biểu cũng mau chóng nhận thức được những hậu
quả có tính quốc tế từ việc trốn chạy của nhà vua. Không chỉ cư dân của
Varennes và Sainte-Menehould, họ nghi ngờ rằng cuộc chạy trốn được điều hợp với
một kế hoạch dùng ngoại quốc xâm lược để dẹp tan cuộc Cách Mạng bằng quân sự. Vì vậy, Hội Đồng tiến tới một bước chuẩn bị đất
nước cho chiến tranh. Các sĩ quan chỉ huy chính tại Paris được lệnh đi đến hội
trường và được yêu cầu tuyên thệ trung thành với Hiến Pháp. luật pháp và Hội Đồng
Cách Mạng. Một lần nữa danh từ nhà vua bị loại bỏ trong lời thề. Các đại biểu cũng
xúc động khi viên tướng Lean-Baptist Rochambeau, một người bạn của Washington và
là một anh hùng trong trận chiến Yorktown cũng đến tuyên thệ. Các sĩ quan được
yêu cầu làm việc với các bộ trưởng và các uỷ ban của Hội Đồng dự thảo những kế
hoạch dự phòng. Thấu hiểu được những yếu kém của quân lực Pháp, các đại biểu tiến
tới bước kêu gọi các vệ binh quốc gia tình nguyện trên khắp cả nước cho một sự
phục vụ đầy tiềm năng trong lực lượng võ trang chính thức. Một đợt đầu của cuộc
nổi dậy hàng loạt, một cuộc tổng động viên
trong thời chiến tranh, đã thiết lập được các danh sách khoảng ít nhất
3000 nhân sự tại từng bộ phận trong tổng số 83 bộ, sẵn sàng mang vũ khí bảo vệ
tổ quốc và Hiến Pháp. Hội Đồng Cách Mạng
còn dự liệu một bản hiến pháp khác vào giai đoạn 1793-1794 bằng cách gửi 4 đội đại
diện với nhiệm vụ đi đến các bộ phận tiền
phương để giám sát việc chuẩn bị chiến tranh và
nhận chân sự trung thành của các sĩ quan trong đoàn quân. Bất cứ nơi nào
họ đi qua, các đại biểu cũng được chỉ đạo dùng mọi biện pháp cần thiết để bảo đảm
trật tự công cộng và bảo toàn an ninh cho đất nước.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cùng một mối lo lắng cho các đại biểu là vấn đề giữ gìn
hoà bình cho đất nước, đặc biệt tại những khu vực quanh trụ sở Hội Đồng Cách Mạng. Căn cứ vào sự bất ổn thường xuyên xảy ra tại
Paris trong suốt 6 tháng qua, hầu hết các đại biểu dự đoán có sự bùng phát vì hoảng sợ, bạo động hay tệ hơn nữa. Barnave
nhớ lại cuộc khủng hoảng tháng Bẩy 1789 và những rối loạn do tầng lớp lao động
thấp kém gây ra tại Paris cho tới khi các người chủ sở hữu tài sản và những công dân ở tầng lớp đó
gắn bó với nhau một cách chân thật với đất nước hình thành. Các đại biểu nhanh chóng thiết lập
một đội vệ binh bảo vệ chung quanh phòng họp và ngăn cản bất cứ ai ngoại trừ các
đại biểu tiến vào. Sau đó họ ban hành một lệnh kêu gọi trực tiếp tới cư dân Paris: “Hội
Đồng Cách Mạng Quốc Gia thông báo tới toàn
thể công dân rằng sự bảo vệ Hiến Pháp và quốc phòng chưa bao giờ đòi hỏi sự duy
trì luật pháp cấp thiết hơn. Người dân Paris đâu dễ dàng để yên vì sự biến mất
của hoàng gia và do đó đã có nhiều cuộc bạo động xảy ra. Tuy thế trongnhững ngày đầu tiên sau khi nhà
vua chạy trốn, hầu hết các nơi dân chúng giữ thái độ bình tĩnh. Các đại biểu rất
ngạc nhiên và vô cùng biết ơn. Félix Faulcon viết: “Dường như là một phép lạ, một
may mắn lớn lao không kỳ vọng trước. Tôi cho rằng dường như có đấng Tối Cao đang
bảo vệ Hiến Pháp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Lúc đầu, mọi người cho rằng nhà vua có lẽ bị bắt cóc.
Tin đồn lan nhanh trước ngày 21 tháng Sáu đã luôn luôn đề cập đến một ai đó tìm
cách thúc đẩy vua trốn tránh ngược lại ý muốn
của nhà vua hay qua sự lừa gạt. Không ai muốn nghĩ tới khả năng chính nhà
vua chấp nhận cuộc mạo hiểm này. Nhưng khi có sự xuất hiện bản tuyên bố viết
tay của chính nhà vua giải thích lý do của hành động ấy, mọi sự hoàn toàn thay
đổi. Sự hiện hữu của nó lúc đầu được một
trong các vị bộ trưởng biết, và tới 2 giờ chiều ngày 21 tháng Sáu, nó được chính
thức đọc cho Hội Đồng nghe. Phán đoán dưới những bài phát biểu và các lá thư, lời
tuyên bố gây ra hầu như làm cho mọi người toá hỏa tam tinh cũng như các tin tức
đầu tiên về việc biến mất của nhà vua.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi ý tưởng của bản tuyên bố thấm vào đầu, không ai
ngoại trừ cánh cực hữu còn cố công bảo vệ nhà vua. Các đại biểu quá kinh hoàng
với việc nhà vua Louis quá dễ dàng phản lại lời thề hứa của ông. Basquiat, người
trước đây mạnh mẽ bảo vệ nhà vua đã nói với các đồng sự: “Louis XVI, vị vua mà
dường như luôn luôn được cho lấy điều tốt đẹp để khoả lấp cho những thiếu sót
sai lầm, chỉ trong một giây phút đã phá hủy hết những lời thề hứa của mình. Với
bản tuyên bố viết bằng chính nét bút của mình, ông đã tiết lộ cho cả thế giới
biết rằng danh dự và trách nhiệm của một vị vua đối với thần dân chỉ là con số
không to tướng.” Các đại biểu thật phẫn nộ về việc nhà vua hiểu rất rõ ràng về
những hậu quả do hành động của ông, một
hành động có thể dễ dàng dẫn đến nội chiến và có thể là một đại hoạ lớn lao.
Nhiều người đã vỡ mộng rằng nhà vua tưởng đã ủng hộ Cách Mạng với một thái độ
chân thật và thành khẩn như vậy mà giờ lại chối bỏ hoàn toàn mọi thứ. Họ đã luôn
luôn tin Louis không thể nào là người thất hứa hay phản bội niềm tin của thần dân.
Một đại biểu khác viết: “Nhà vua đã lừa gạt chúng ta cũng như lừa gạt cả nước,
những người đã một thời tôn kính ông. Nhà vua lương thiện, nhà vua của thần dân
chỉ mới vài tuần trước đây, giờ biến thành một tên tệ hại, một thằng ngu ngốc,
hèn nhát, quái vật…”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngay cả các đại biểu ôn hoà cũng tuyên bố về sự ghê tởm
của họ đối với hành động của nhà vua. Lafayette nhắc lại: “Tội lỗi gấp hai vì họ
đã được cảnh báo và những cái mà họ đã bỏ lại phía sau, phô bày ra đủ thứ nguy
hiểm.” Viên hầu tước bảo thủ de Ferrières viết cho vợ ông: “Nhà vua đã bỏ rơi
không chỉ giới quý tộc, giáo sĩ và nguyên cánh hữu của Hội Đồng Cách Mạng mà luôn
cả bạn bè, đầy tớ và các bộ trưởng. Hành vi này thật gớm ghiếc.” Trong lúc dầu
sôi lửa bỏng, một số đại biểu đã có ý sẵn sàng nhìn thấy nhà vua ra toà trước mặt
công chúng, và thay thế bởi một ban nhiếp chính hay ngay cả truất phế và thay bằng
chế độ cộng hoà. Ông thầy tu Thomas Linder viết cho người em: “Nước Pháp bây giờ
được chuẩn bị để đưa ra một khuôn mẫu về một người có thể coi khá vô lại so với
các vị vua. Khi người ta xem xét danh sách những tên ngu ngốc và vô lại đã làm ô
uế ngai vàng của chúng, người ta bị dụ dỗ lật đổ mọi thứ.” Antopine Durand cảm
thấy rằng kinh nghiệm này đã chữa lành cho nước Pháp căn bệnh sùng bái cá nhân
coi vua như những vị thần thánh.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tuy nhiên, vào buổi tối 22 tháng Sáu, mọi sự lại rối
tung lên với tin chấn động nhà vua bị bắt giữ. Sau 2 ngày mù mờ bất trắc, hầu hết
các đại biểu kết luận rằng nhà vua đã vượt biên ra tới ngoại quốc. Nhưng khi
anh thợ cạo Manguin thị trấn Varennes ùa vào phòng họp kể lại diễn tiến câu chuyện,
toàn thể đại biểu đứng hết lên ghế vỗ tay hoan hô. Trong sự ghê tớm lúc đầu đối
với nhà vua, một số đã có suy nghĩ cho rằng tốt hơn để ông ta đi khuất và như vậy thoát khỏi ông luôn. Lại có người đón nhận
tin nhà vua bị bắt như trút được gánh nặng lớn. Frerrières lập tức viết thư cho
vợ: “Em có thể tưởng tượng ra niềm vui về tin này ra sao không?” Gaultier bắt đầu
bản báo cáo tới cử tri của ông bằng một lời cầu nguyên tạ ơn. Viên mục sư Tin Lành
Lean-Paul Rabaut của giáo khu Saint-Etienne viết: “Xin tạ ơn tới vì sao bổn mạng
của chúng ta mà tôi tiếp tục tin cậy.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng cái cảm giác vui mừng rất ngắn ngủi. Khi tin
loan truyền về diễn tiến trở về Paris của hoàng gia quá chậm chạp, tình thế trở
nên căng thẳng và buồn thảm. Các đại biểu lúc đầu tập trung vào cơn khủng hoảng
tức thời, vào trách nhiệm giữ tình thế yên ổn, chính quyền vẫn đứng vững và chuẩn
bị cho quốc gia điều mà mọi người lo là một cuộc chiến tranh sắp xảy ra. Trong
khảnh khắc đầu tiên bị sốc và bị phản bội,
một số đại biểu đã sẵn sàng có ý loại bỏ nhà vua khỏi chính quyền và thay thế bằng
một nhiếp chính hay ngay cả một nền cộng hoà. Nhưng những ý nghĩ đó chỉ dễ dàng
theo đuổi khi không có mặt nhà vua hay khi ông ra nước ngoài hơn là khi ông trở
lại hoàng cung Tuileries chỉ cách nhau vài trăm mét. Lúc này, họ buộc phải đối
diện với vấn đề trọng tâm là chuyện chạy trốn của nhà vua có ý nghĩa gì đối với
tương lai của bản dự thảo Hiến Pháp mà họ đã miệt mài nghiên cứu soạn thảo
trong suốt 2 năm và sắp sửa hoàn thành. Vấn đề thật trọng yếu như một người đã
phát biểu: “Chúng tôi đã không dám nghĩ tới cho tới lúc này.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Các vấn đề dường như không bao giờ hết, từ những việc
căn bản về phương thức, vì chúng chưa hề có tiền lệ và Hiến Pháp cũng không đưa
ra được hướng dẫn nào cho những câu hỏi sâu xa về triết học chính trị: Người ta sẽ điều
tra nhà vua ra sao? Nhà vua có phải đã phạm tội không? Có thể nào một vị vua lại phạm tội? Ngay cả khi không bị kết án phạm
tội trước luật pháp, liệu nhà vua có thể còn đáng tín nhiệm và đưa lại vị trí nắm
quyền hành pháp? Một số đông đại biểu đã rất khổ tâm về phương hướng hành động
mà họ cần làm, và cảm thấy như ở một vị trí không thể bảo vệ. Họ đã đặt hết vốn
liếng vào niềm hy vọng của một nền quân chủ lập hiến. Họ càng lo lắng hơn làm sao để đưa hiến pháp vào việc thực thi, kết
thúc cuộc Cách Mạng và để làm mọi tranh cãi
ngưng lại cũng như tình trạng vô chính phủ dường như đang muốn nuốt chửng
cả cái xã hội của họ. Nhưng sau các biến cố vừa qua, liệu bản dự thảo Hiến Pháp
có bao giờ trở thành khả thi? Có người đã nói: “Chúng ta phải đối đầu với một mối
nguy tiềm ẩn ở mọi phương hướng. Thật khó có thể tưởng tượng, bằng phương cách
nào chúng ta có thể tự giải thoát khỏi cái vị trí không thể nào tin được mà việc
nhà vua chạy trốn đã đặt chúng ta vào đó?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Phiên họp tranh cãi đầu tiên đã khởi sự vào buổi chiều
25 tháng Sáu. Với việc nhà vua từ Varennes trở lại Paris chỉ còn vài giờ nữa là về tới, Hội Đồng
Cách Mạng buộc phải có một quyết định sơ bộ về việc đối xử với tình trạng ra
sao. Chẳng bao lâu sau, mọi người thấy rõ rằng, cái sự đoàn kết vì mục đích
chung của các đại biểu khi tin tức đào tẩu của vua mới xảy ra giờ đã tan tác.
Nhóm cách mạng thuộc phe bảo thủ và quý tộc đòi hỏi nhà vua được trở lại ngôi vị
ngay tức khắc. Họ cho rằng nhà vua chẳng vi phạm bất cứ luật lệ nào khi rời
cung, và dù gì đi nữa, gần 2 năm trước đây, chính Hội Dồng Cách Mạng đã bỏ phiếu
cho nhà vua có được đặc quyền miễn tội. Như người phát ngôn bảo thủ
Pierre-Victor Malouet nói: “Bất cứ hành động nào khác đều làm sai lạc chính cái
Hiến Pháp đã được thiết lập.” Ngược lại, các đại biểu cực tả tranh cãi rằng
Louis phải bị đưa ra xét xử, có lẽ trước toà kháng cáo mới được thiết lập.
Robespierre nói: “Cho dù ở cấp bậc nào, vị trí cao cả đến mấy, không công dân nào
có thể nghĩ họ bị mất danh giá khi họ tuân theo pháp luật.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Sau nhiều hồi tranh cãi, Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia đã
chọn một vị thế trung dung. Trách nhiệm giải quyết vấn đề chạy trốn tới
Varennes sẽ do Hội Đồng tự quyết định, bằng cách tự thành lập một phiên thẩm vấn
bên ngoài toà, Các cuộc điều tra sự việc sẽ do 2 uỷ ban thường trực của Hội Đồng
là Nghiên Cứu và Báo Cáo giám sát. Ngoại trừ hoàng gia, những người khác có liên
quan đến cuộc đào tẩu và bị bắt lại gồm 3 cận vệ, hộ khán, Phu nhân de Touzel,
Choiseul, Goguelat và những viên sĩ quan khác sẽ bị giam giữ và điều tra. Tuy
nhiên, nhà vua và hoàng hậu sẽ được đối xử đặc ân và được thẩm vấn ngay trong
hoàng cung. Một uỷ ban đặc biệt của các đại biểu được thành lập để xem xét các
bằng chứng và tường trình cho toàn thể Hội
Đồng. Cùng lúc đó, Hội Đồng làm một quyết
định quan trọng tiếp tục giữ lại mọi quyền hạn của nhà vua. Quyền chế tài các
nghị định của vua cũng bị đình chỉ. Tất cả các quyền hành pháp sẽ do các bộ trưởng
và các uỷ ban của Hội Đồng đảm nhiệm.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ba đại biểu nổi trội nhất về pháp luật được Hội Đồng
chọn để thẩm vấn vợ chồng nhà vua. Buổi
thẩm vấn vua khởi sự vào buổi chiều 26 tháng Sáu chỉ sau khi ông trở về được 24 tiếng. Tuy nhiên buổi hoàng hậu gặp gỡ
đại biểu được dời qua ngày hôm sau, được
giải thích là vì bà vẫn còn đang tắm rửa, nhưng thực ra chỉ để lời khai của bà
trùng khớp với lời khai của chồng. Lời khai về câu chuyện của họ đồng ý với nhau, tương tự như họ đã chuẩn bị cẩn thận ở tại phòng ngủ nhà ông thị trưởng Sauce ở Varennes và đã được
thuật lại cho Barnave và Pétion trên quãng đường trở lại Paris: “Nhà vua chưa
bao giờ có ý định rời bỏ đất nước mà chỉ là di hành đến Montmédy nơi hoàng gia
sẽ an toàn khỏi những đe doạ và những lời nhục mạ họ gặp phải tại Paris. Rằng
nhà vua chẳng có liên hệ nào với các lực lượng nước ngoài. Rằng ông đã thật
kinh ngạc trong chuyến đi khi khám phá ra rằng dân chúng khắp nơi ủng hộ bản Hiến
Pháp mới.” Như Lindet tường thuật: “Nhà vua đã chuẩn bị bỏ qua mọi điều không
vui của cá nhân của ông với Cách Mạng để cùng hợp tác.” Đa số lời khai trong câu
chuyện là khá chính xác, ngoại trừ sự chối bỏ việc có liên hệ với cánh quân nước
ngoài là không đúng sự thật.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi kết quả của các buổi thẩm vấn được tường trình tới
Hội Đồng Cách Mạng, toàn thể sự kiện được chuyển qua việc cứu xét tới một ủy
ban mà cuối cùng phối hợp thành viên của 7 uỷ ban. Trong gần 3 tuần kế tiếp, từ
27 tháng Sáu đến 13 tháng Bẩy, toàn bộ sự việc ở trong tình trạng lấp lửng. Các
phiên họp suốt cả ngày lẫn đêm có tới 128 giờ, cuối cùng cũng kết thúc và Hội Đồng
trở lại trạng thái công việc bình thường. Theo như đại biểu Laurent-Fran</span><span lang="EN-US">çois
Legendre, thời gian chờ đợi dài là cần thiết để uỷ ban có thể hoàn tất cuộc điều
tra của họ. Nhưng theo một thống đốc người Mỹ Morris, người sống tại Paris và quen biết nhiều đại biểu,
việc trì hoãn mang nhiều lý do chính trị hơn là tư pháp. Dường như với ông, rõ ràng là với sự kiện nhà
vua đã trở về Paris an toàn, các đại biểu ôn hoà đã quay lại chiến lược lâu dài
của họ là duy trì chế độ quân chủ. Morris viết vào 2 tháng Bẩy: “Ý định của Hội
Đồng Cách mạng, theo tôi tìm hiểu, là cố gắng che đậy chuyện đào tẩu được phần nào hay phần đó đó và mong nó sẽ đi vào quên
lãng,” Đối với Morris, thu xếp như vậy
chứng tỏ một nhận thức kém vỏi và có tiềm năng gây hoạ lớn: “Điều này chứng tỏ
là có sự nhu nhược lớn ở mọi lãnh vực và có lẽ nó sẽ hủy hoại vương triều. Thực tế, một lần nữa cánh
Barnave-Lameth-Duport đã bí mật thương lượng với hoàng gia. Họ hy vọng sự trì
hoãn cho phép họ huy động được ý kiến công
chúng ở các vùng địa phương ủng hộ nhà vua.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng dù dưới bất cứ động cơ
nào, Hội Đồng Cách Mạng và cả nước cũng tự thấy đang ở trong một tình trạng lưng
chừng lửng lơ. Trên thực tế, chính quyền đã trở thành một thể chế “cộng hoà quân
chủ”, một vương quốc với một vị vua không
có quyền hành, được cai trị bởi các đại biểu không chỉ thực thi vai trò hành pháp
và lập pháp mà giờ còn thêm vai trò tư pháp then chốt. Chính Hội Đồng Cách Mạng
sẽ phán quyết về trách nhiệm của chuyến đào tẩu tới Varennes. Lindet nắm lấy cơ
hội châm biếm: “Quyền hành pháp giờ được thực thi gián tiếp. Nhà vua giờ chỉ còn
nhiệm vụ ăn uống ngủ nghỉ. Đây là những nhiệm vụ mà ông hoàn thành vô cùng tốt.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Có một tiến triển lớn trong giai đoạn lưng chừng này là bức thư của
Bouillé được gửi đến từ Luxembourg nơi ông đang lưu vong. Qua sự giải thích của
ông, lời biện bạch được nhận thức như một
cách cứu giúp vị thế của nhà vua sau cuộc
trốn chạy thất bại. Lúc này, Bouillé nhận
hoàn toàn trách nhiệm cho kế hoạch đào tẩu. Vừa ra vẻ nhạo báng vừa xấc xược, ông
ta chẳng nói gì ngoài những lời lẽ khinh bỉ đối với Cách Mạng và bản Hiến Pháp
vô giá trị. Ông tuyên bố nhà vua và hoàng hậu thực ra chẳng muốn ra đi. Chỉ là
sau vụ bạo động ngày 18 tháng Tư và dưới áp lực của ông mà hoàng gia bị thuyết phục phải chạy trốn.
“Chính ta là người xếp đặt mọi thứ, ra mọi chỉ thị. Chỉ mình ta ra mệnh lệnh,
không phải nhà vua. Nếu cần trút cơn giận dữ, hãy trút lên đầu một mình ta.” Bức thư đã bẻ cong một thực tế đáng kể. Ngay
các đại biểu cũng không thể biết hết mọi chi tiết của cáí kế hoạch đào tẩu, họ
vẫn có nhiều chứng cớ về việc chính nhà vua đã ký rất nhiều mệnh lệnh cho các
thao tác quân đội nhằm dự phòng cho cuộc trốn chạy. Nhưng bức thư của Bouillé
mau chóng có ảnh hưởng đến phe ôn hoà trong Hội Đồng, những người hy vọng sẽ
duy trì thể chế quân chủ, và trong khía cạnh này, hành động của ông tướng mang
lại kết quả nhiều hơn ông mong đợi.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong khi cuộc tranh cãi chính thức của các đại biểu về số phận nhà
vua hầu như được dập tắt, thì nó lại bùng lên với đầy nhiệt huyết bên ngoài Hội
Đồng Cách Mạng. Đặc biệt có 2 nhóm đại biểu
hết sức thụ động và tỏ ra kiên nhẫn trong suốt giai đoạn lưng chừng đó. Ngày 28 tháng Sáu, theo như nhà
quý tộc Ireland de Bazôges, một số đông đảo phe bảo thủ và nhóm thông thái có
trí tuệ nhất trong đám thiểu số, đã gặp gỡ nhau bàn luận về tình thế. Họ vô cùng tức giận với phe đa số
đòi đình chỉ vai trò của vua và nắm quyền
hành pháp. Trên thực tế, nhà vua giờ như bị giam lỏng trong cung điện. Họ vẫn
tin rằng nhà vua chẳng phạm tội gì cả và nhà vua được quyền đi bất cứ đâu và bất
cứ khi nào ông muốn. Theo như viên bá tước de Lécis, tội lỗi của vua có lẽ chỉ
là sự mềm yếu khi ông nói rằng ông yêu mến
cái Hiến Pháp mà thực ra trong lòng không
ưa và chỉ muốn vui hưởng cái tự do mà vua đã ban phát cho những người khác mà
giờ lại vì chính nó ông bị trói buộc. Một số nhà cách mạng kiên quyết như nam
tước de Vaureuil lại rất giận dữ vì nhà vua đã đoạn tuyệt với tuyên bố hôm 21 tháng Sáu. Còn phong kiến hơn cả nhà
vua và chẳng tuân thủ một thoả hiệp nào, ông nam tước đã dùng cơ hội để tuyên bố
chối bỏ một loạt các biện pháp Hội Đồng đã thông qua kể cả điều luật dân sự hoá
giáo sĩ và việc trấn áp giới quý tộc. Sau một buổi tranh luận dài, khoảng 293 đại
biểu phe bảo thủ chính thức phản đối việc đình chỉ nhà vua và trên 250 người
trong nhóm thề tẩy chay mọi nghị định tương lai của Hội Đồng. Có thể không nghi
ngờ gì rằng việc phản đối của cánh đại biểu phò vương làm bùng lên cái mưu đồ ám
ảnh đa số người dân Paris. Có người trong họ đã kết luận rằng đám 250 này chắc
chắn đã đồng loã với màn đào tẩu của nhà vua ngay từ lúc đầu.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cùng lúc đó, ở phía đối lập trong lãnh vực chính trị, phe cánh
Jacobin cũng theo dõi và bình luận về những biến cố lịch sử vô cùng nhiệt tâm. Toàn
thể hội viên của nhóm, kể cả ôn hoà và cấp tiến, từ lâu đã coi việc khám phá và
tố cáo cáí âm mưu (phản Cách Mạng) như một nhiệm vụ chính yếu của họ. Nhưng hầu
hết như những người khác, họ vẫn duy trì một xu hướng chung là cảm thông với nhà vua, luôn luôn xem ông
tuy mềm yếu nhưng có lòng tốt. Bây giờ với
chuyện chạy trốn của tới Varennes, đại đa số các thành viên của họ không chỉ cảm
thấy nhà vua đã phản bội họ, mà còn kinh sợ vì sự mù quáng của họ đã không dự đoán
được chuyện bội phản đó, đã không nhổ tận
rễ cái âm mưu nguy hiểm quá sức này. Có lẽ chính vì cái cảm giác có lỗi, ngay cả
nhục nhã đó đã dẫn tới nhiều thành viên Jacobins phản ứng phẫn nộ quá sức đối với
việc nhà vua trốn chạy.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tuy vậy câu lạc bộ tiếp tục chia rẽ, và buổi họp đêm 21 tháng Sáu
đặc biệt có sự đối đầu căng thẳng giữa hai nhóm. Robespierre lãnh đạo nhóm cấp
tiến tới trước, tấn công phủ đầu các đại biểu đồng viện thật điên cuồng, tố cáo
gần như toàn thể đại biểu trong Hội Đồng là phản cách mạng, một số vì kém hiểu
biết, một số vì sợ hãi, một số qua sự phẫn vộ và lòng tự hào bị tổn thương, còn
có một số vì tham nhũng . Nhưng cánh đại biểu ôn hoà trong câu lạc bộ đến muộn
sau đó khoảng 200 người quyết định giành lấy lại quyền kiểm soát. Những cặp đối
thủ trước đây như Charles Lameth và Lafayette, Barnave và tu viện trưởng Sieyès,
tất cả kêu gọi một sự đoàn kết thiêng liêng trong cơn khủng hoảng. Khi người bạn
Georges Danton của Robespierre, một tay hùng biện của câu lạc bộ Cordeliers lên
tiếng tố cáo Lafayette tội phản quốc, Alexandre Lameth vội vàng lên tiếng bảo vệ.
Với tinh thần huynh đệ đang ở mức cao, Barnave đã kêu gọi tất cả các câu lạc bộ
thân hữu của cánh Jacobins hãy hoàn toàn ủng hộ Hội Đồng Cách Mạng: “Chỉ có duy
nhất Hội Đồng có quyền hướng dẫn chúng ta.” Một đề nghị đã được vỗ tay hoan hô
nhiệt liệt. Các đại biểu ôn hoà đã hứng khởi với sự kiện gió đổi chiều.
François-Joseph Bouchette viết: “Giờ chẳng còn phe quân chủ hay phe 1789 gì nữa,
Mọi người đã thành một khối ủng hộ Hiến Pháp.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Dù vậy căng thẳng bên trong nội bộ phe phái vẫn cao vời vợi và vấn
đề số phận nhà vua tiếp tục là đề tài nóng
bỏng. Trong khi Hội Đồng vẫn chờ đợi, nhóm Jacobins tiếp tục tranh luận vấn đề
hầu như hàng ngày. Mặc dù có một số đại
biểu, chẳng hạn như tay cấp tiến Pierre-Louis Roederer, dường như ủng hộ một thể
chế cộng hoà, những yêu cầu như vậy thì hiếm hoi và thường bị nhóm ôn hoà bác bỏ
nhanh chóng rằng điều đó ngược với Hiến Pháp mà xã hội đã đang ủng hộ. Tuy nhiên,
không ai sẵn lòng bào chữa cho hành động của nhà vua và đa số các thành viên không
là đại biểu của nhóm đòi hỏi đưa nhà vua ra xét xử và thành lập một chính quyền
nhiếp chính. Khi nhiều người trong nhóm đại biểu ôn hoà mệt mỏi vì tham dự những
buổi họp hàng đêm đầy tính chiến đấu, Barnave và Alexandre Lameth dường như đã
không trở lại từ sau ngày 22 tháng Sáu, hoặc là họ quá bận rộn với những công
việc trong uỷ ban của Hội Đồng Cách Mạng, toàn thể câu lạc bộ dường như thu hút
vào cách ứng xử đối với một vị vua phản quốc ngay cả khi họ đã tuyên bố ủng hộ một nền quân chủ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Số phận của vương
triều<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cuộc tranh luận lớn nhất trong phạm vi Hội Đồng Cách Mạng cuối cùng
được hoạch định vào ngày 13 tháng Bẩy với
báo cáo chính thức của nhóm “7 ủy ban” có nhiệm vụ đúc kết một tường thuật về
những biến cố tại Varennes. Trong ba ngày liên tiếp, khoảng 17 đại biểu đã phúc
trình về số phận của nhà vua và của nền quân chủ. 9 người ủng hộ dự thảo xá tội và 8 người biểu quyết chống lại. Nhiều ngưòi
trong số những nhà diễn thuyết tài giỏi nhất của Hội Đồng Cách Mạng và những người
khác cũng chuẩn bị phúc trình rất cẩn trọng. Những lãnh đạo phe trung hoà là những
bậc thầy trong việc vận hành và biện luận trong quốc hội. Họ phác thảo chương
trình thật khôn khéo và đi từng bước tranh luận để có được ưu thế tối đa. Đối
thủ của họ, những người thuộc cánh cực tả của nhóm Jacobin cũng mở rộng tranh luận hùng hồn, nhưng các đề nghị của họ
mang nhiều tính cách cá nhân và đôi khi mâu thuẫn nhau.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Để trình bày trường hợp của họ, các uỷ ban đã chọn một vị thẩm phán
30 tuổi ở miền Đông nước Pháp: Hyacinthe Mouget de Nanthou. Mouget xử dụng tối đa
bức thư của Bouillé để tranh luận rằng quả thực nhà vua bị bắt cóc, một loại bắt
cóc tâm trí, qua áp lực và sự hù doạ nếu không phải qua thân thể. ”Chắc chắn là
từ quan điểm luân lý và chính trị, người ta không bao giờ có thể chấp nhận các
hành động của nhà vua, vì họ là những người thiếu suy nghĩ và thiếu trách nhiệm.
Nhưng điều thiết yếu là các đại biểu phải làm việc theo pháp luật chứ không phải
theo cảm tính. Và theo pháp luật, nhà vua chẳng phạm vào tội hình sự nào. Lời
tuyên bố của nhà vua vào ngày 21 tháng Sáu có tính cách phi chính trị rõ ràng,
nhưng tự nó không phản lại luật pháp. Chuyện đào tẩu của nhà vua chỉ có thể là
nền tảng cho việc truất phế ông nếu nhà vua đã rời bỏ đất nước và từ chối trở về.
Nhưng qua lời cung khai, nhà vua đã không bao giờ có ý định như thế. Ngay cả nếu
như nhà vua có phạm tội, ông cũng không thể bị xét xử, vì Hội Đồng Cách Mạng đã
bỏ phiếu miễn xá cho vua gần 2 năm trước.” Từ các cuộc tranh luận trước đó về Hiến
Pháp, Muguet đã biện luận rằng các đại
biểu đã quyết định rằng nước Pháp phải là một quốc gia với thể chế quân chủ. Một
vị trí quyền lực trung tâm rất cần thiết cho một đế quốc rộng lớn như nước Pháp,
nơi mà nhiều phần dễ có khuynh hướng bị chia cắt. Quả thực, việc thiết lập một
nền quân chủ là vì đất nước, không phải vì nhà vua. Ở trong hệ thống quân chủ này,
điều quan yếu là nhà vua phải được miễn nhiễm khỏi việc xét xử. Nếu nhà vua có
thể bị truy tố, bất cứ phe phái nào cũng có thể tấn công ông chỉ vì những lợi ích
nhỏ mọn của họ, và như vậy đất nước luôn luôn bị đe doạ vì hỗn loạn và nội chiến
như đã từng xảy ra tại Anh quốc 150 năm trước. Những tên tội đồ của biến cố này,
và chỉ những cá nhân được nhắc đến trong dự thảo quyết nghị của ủy ban là
Bouillé và phụ tá của y. Nước Pháp phải noi gương cách đối xử của Hoa Kỳ đối với
tên phản bội Benedict Arnold và trừng trị những tên này theo đúng pháp luật.” Một
điều đáng tò mò là Axel von Fersen hiếm khi được nhắc tới và hoàn toàn không nói
gì đến nhà vua và hoàng hậu.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Để đáp lại lập luận của ủy ban, phe cấp tiến chấp nhận một số chiến
thuật. Pétion và những tay hùng biện khác tấn công vào cái ý tưởng miễn xá. Chắc
chắn các vị vua phải có trách nhiệm về những hành động của họ, nếu không sẽ không
thể ngăn cản đất nước có một bạo chúa như Nero hay Caligula sa vào tội ác diệt
chủng chống lại nhân dân. Sự mìễn nhiễm được Hội Đồng Cách Mạng bỏ phiếu năm
1789 chỉ có thể áp dụng về các hoạt động cho đất nước, không thể cho các hành vi cá nhân như quyết định của
vua Louis trốn chạy khỏi tổ quốc và từ bỏ nhiệm sở của mình. Tuy nhiên, đa phần
phe cấp tiến xoay quanh các tranh luận về pháp lý của ủy ban và kêu gọi một điều
luật về luân lý cao hơn. Làm sao họ có thể chấp nhận một vị đứng đầu ngành hành
pháp mà lại dối trá trắng trợn và lừa gạt Hội Đồng Cách Mạng và toàn thể đất nước
thô bạo như thế? Pétion đặt câu hỏi: “Đã bao nhiêu lần Louis tuyên thệ trung thành
và tình yêu thương đối với hiến pháp? Nhà vua đã chẳng từng đến chính nơi này,
mà không hề bị triệu hồi, để xác quyết sự
gắn bó của ông với Hiến Pháp sao? Ông đã chẳng từng tuyên bố là người kiên quyết
bảo vệ nó sao?” Những hành động như vậy
chẳng qua chỉ vẽ vời ra để ru ngủ đất nước để dễ dàng lừa gạt thôi. Mar Alexis
Vadier, một thành viên hung bạo Jacobin và sau này cầm đầu nhóm khủng bố, người
ít khi có phát biểu trong các cuộc họp đã vô cùng giận dữ. Chỉ mới vài tuần trước
đó, ông ta viết gửi cho đơn vị cử tri của mình rất tự tin, chối bỏ hết mọi tin
đồn về một cuộc chạy trốn sắp xảy ra. Lúc này ông cảm thấy không chỉ bị phản bội
mà còn bị sỉ nhục. Ông công kích Louis thậm tệ: “tên du côn đội vương miện, ông
vua trốn chui trốn nhủi đã hèn nhát từ bỏ vị trí chỉ với mục đích làm chính quyền
bại liệt và để lại cho chúng ta những kinh hoàng về một cuộc nội chiến và vô chính
phủ, Một lão vua mà qua lời tuyên bố phản phé, đã xé nát Hiến Pháp ra từng mảnh.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhiều diễn giả đã nêu lên câu hỏi có tính cách chính trị căn bản về
sự tín nhiệm của công chúng và tính chính danh. Robespierre hỏi thẳng thừng: “Làm
sao chính quyền có thể thi hành phận sự khi có một lãnh đạo mà mọi người bất tín
nhiệm?” Không cần sự hậu thuẫn của công luận, François-Nicolas Buzot tiên đoán:
“Chẳng hy vọng gì có được hoà bình dân sự.” Tất cả phe cấp tiến cảm nhận được nỗi
lo sợ ám ảnh về một thể chế cộng hoà của
các đại biểu, và họ đã khổ tâm để khẳng định rằng chính họ không muốn từ bỏ thể
chế quân chủ. Thế nhưng họ kết luận là nhà vua phải bị xét xử bằng một phương cách nào đó cho
những hành vi của ông: hoặc qua hệ thống
phiên toà thông thường, một cuộc trưng cầu ý dân phổ thông, hay qua một hội nghị toàn quốc.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Phe trung hoà đưa ra các ngoại lệ từng điểm một đối với hầu hết các
điểm tranh luận của phe cấp tiến. Họ chối bỏ một khẳng định cho rằng công luận
chống lại nhà vua. Người ta có thể phán đoán vua nghiêm khắc qua nhiệt tâm của đám
đông Paris, những người bị kích động bởi vài
tay ký giả nổi loạn và vài thành viên các câu lạc bộ. Những tay xảo quyệt
ngoan cố tột bực này chỉ muốn huỷ hoại Hiến Pháp.” Họ tranh cãi rằng, dù nhà vua sai trái bất cứ
gì, đại đa số thần dân Pháp vẫn gắn bó với chế độ quân chủ và coi cá nhân của
vua như một vật thể thiêng liêng cần thiết. Bất cứ trong trường hợp nào, xã hội
vẫn phải đặt trên căn bản pháp luật. Barnave khôn khéo xử dụng nỗi lo sợ của các
đại biểu về những cuộc xuống đường trước đó tại Paris mà nhiều cuộc xuống đường
trực tiếp chống lại chính Hội Đồng Cách Mạng. Cho dù bất cứ gì, những người đòi
hỏi đưa nhà vua ra toà này cũng đang thực sự muốn tạo nên một thể chế cộng hoà,
và một nền cộng hoà cũng chỉ có nghĩa là một tình trạng vô chính phủ cai trị bởi
đám đông. Cuối cùng, Cách Mạng phải bị ngăn chặn lại, nếu không những điều rất
cơ bản của một xã hội ổn định và về tài sản cá nhân sẽ bị xáo trộn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tuy vậy cho đến phút chót, phe trung hoà cảm thấy rằng luật pháp tính
và chiến thuật gây sợ hãi có lẽ vẫn không đủ. Vào ngày 15 tháng Bẩy, bản vận động
nguyên thủy của ủy ban được thông qua thành luật nhưng chỉ sau khi có những điều
khoản tu chính thêm vào việc hứa hẹn những phụ khoản chuyên biệt về các trường
hợp mà nhà vua và các vị vua tương lai có thể bị truất phế hay thay thế. Đêm hôm
sau 16 tháng Bẩy, phiên bản cuối cùng của các phụ khoản được giới thiệu và thông
qua. Lúc này đã có quyết định rằng vua
Louis sẽ không được trở lại ngôi vị ngay tức khắc, nhưng quyền hạn nhà vua sẽ ở
nguyên trạng thái đình chỉ cho tới khi bản Hiến Pháp hoàn thành và nhà vua sẽ
chính thức ký nhận. Nếu vua từ chối ký, ông sẽ lập tức bị truất phế và thái tử con ông sẽ lên kế vị cùng với một nhiếp chính. Thêm vào đó, các đại biểu cũng bỏ
phiếu cho 2 dự luật về việc truất phế vua trong tương lai: Một vị vua hoặc lãnh
đạo một quân đội chống lại nước Pháp hoặc nuốt lời thề với Hiến Pháp mà ông đã
tuyên thệ trước đó sẽ bị cứu xét để tước ngôi vị vì những hành vi đó. Điều rõ ràng là nếu điều luật về nuốt lời hứa
có trước đó một tháng, vua Louis có lẽ đã mất ngôi vị.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cuộc bỏ phiếu cuối cùng đã không được ghi chép lại. Antoine
Thibaudeau cho rằng nhiều đại biểu lúc đầu đã có kế hoạch chống lại việc xá tội
nhà vua. Nhưng sau khi lắng nghe các cuộc tranh luận và sau một loạt các tu chính
được thông qua, chỉ có 8 người trên tổng số mấy trăm đại biểu không chấp nhận dự
luật của ủy ban. Chúng ta sẽ không bao giờ biết tại sao các đại biểu đã bỏ phiếu
ra sao. Trong thư từ gửi về nhà, họ gặp khó khăn trong việc giải thích quyết định
của họ cho gia đình và thân hữu. Nhiều người than vãn là họ đã khổ tâm như thế
nào cho sự chọn lựa đó. Hầu hết viện hết lý do này đến lý do khác, hoặc tóm tắt
lại những biện luận của Muguet hay Barnave hay của ai đó, đôi khi nhắc lại nguyên
văn từng chữ bài diễn văn của họ mà chẳng chỉ ra cái lý luận nào mang tính quyết
định nhất. Nào là điều thiết yếu là phải tuân theo luật pháp. Nào là nhà vua chẳng
vi phạn tội gì; nhà vua không thể bị truy tố; một thể chế cộng hoà không bao giờ
thích hợp cho một quốc gia rộng lớn như nước Pháp (ngay cả khi chẳng có đại biểu
nào thực sự đề nghị một nền cộng hoà); nào là việc xét xử hay truất phế nhà vua
có thể sẽ gây ra nội loạn và chiến tranh với nước ngoài. Đáng kể là, có 2 người
trong số đại biểu chống lại việc xét xử nhà vua bởi vì họ được thuyết phục rằng nếu nhà vua có tội sẽ bị đưa lên giàn treo cổ: “Việc truy
tố một vị vua không phải chuyện đùa, bởi vì chúng tôi nghĩ rằng bất cứ vị vua nào
bị truy tố chắc chắn sẽ mất mạng.” Có một vấn đề dường như đặc biệt lan rộng nhưng
lại không bao giờ được nói đến trong các cuộc tranh luận trên văn bản chính thức
là sự lo sợ của các đại biểu về việc phải loại bỏ bản Hiến Pháp mà họ đã dầy công
soạn thảo trong thời gian dài và đã đầu tư biết bao nhiêu công sức và cảm xúc vào
đó. Đối với Félix Falcon, một chiến thắng cho phe cấp tiến sẽ có nghĩa rằng: “đây
là bản Hiến Pháp đã gây ra bao nhiêu đấu tranh và hy sinh của họ trong suốt 2 năm
trời. Bản hiến pháp mà khi hoàn tất sẽ ngăn lại mọi biến động có tính bạo lực và
thay thế bằng niềm vui sướng cho công chúng.
Rằng lúc đó nó sẽ không cần hiện hữu.” Tay sản xuất rượu vang Burgundy tên
Claude Gantheret cũng viết cùng một ý tưởng một cách ngắn gọn: “Công sức tôi đổ
ra cho bản Hiến Pháp làm tôi thật đau đớn khi nghĩ đến chuyện thay đổi nó.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Và còn rất nhiều đại biểu trong cách giao lưu cá nhân của họ đã biểu
hiện sự vỡ mộng lớn lao qua trải nghiệm này và tỏ ra bi quan cho tương lai. Mặc
dù bỏ phiếu theo phe đa số, Gantheret thú nhận rằng anh ta không thể nào quên
những lời lẽ của Henri Grégoire : “ Ngay cả khi nhà vua đồng ý ký vào Hiến Pháp,
làm sao một người đã phản bội lời thề đã từng ba bốn lần tuyên thệ có thể đáng
tín nhiệm?” Durand cũng thú nhận có cảm
giác bị khủng bố khi ông nghĩ đến quyết định
của mình. Lindet, người dường như cuối cùng cũng bỏ phiếu duy trì vương triều đã
thố lộ sự ghê tởm của mình trong toàn sự kiện với người em trai, một thành viên
tương lai của ủy ban an toàn công cộng: “Chúng ta cần một vị vua. Thế nhưng chúng
ta đã phải chọn một kẻ khờ dại, một thằng người máy, một kẻ phản quốc, một nhân
chứng giả dối. Đó là một người mà thiên
hạ căm ghét, một người mà dưới danh nghĩa của hắn, những tên vô lại nắm quyền
cai trị.” Ông ta tin rằng Barnave và những người khác đã sai lầm và bất công
khi họ gán cho sự chống đối của quần chúng chống lại nhà vua là do sự xúi giục
của vài nhà báo. Thường dân Paris thực sự khinh bỉ Louis. “ Chúng ta có thể hy
vọng gì nơi một nhà lãnh đạo hèn hạ như thế? Thật khó có thể tưởng tượng là tình
hình sẽ duy trì được hoà bình lâu dài.” <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Cuộc tàn sát tại
Champ de Mars<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong suốt những
ngày trước đó, cư dân Paris theo dõi sát các cuộc tranh luận của các đại biểu và
ít khi lái qua chuyện khác. Khoảng thời gian lưng chừng này khi Hội Đồng Cách Mạng
tạm trì hoãn trách nhiệm giải quyết vấn đề đã khuyến khích vô số cá nhân suy luận
sự kiện theo cách riêng và nhiều người đã tự đưa mình vào phe bên này hoặc bên
kia, chống hoặc theo phe bảo hoàng, chống hay theo phe cộng hoà. Phát biểu về
cuộc bỏ phiếu của Hội Đồng Cách Mạng ngày 15 tháng Bẩy lan ra thành phố vào buổi
chiều tối nhanh như điện giựt, làm nổ bùng
lên những tranh luận tại khắp quán cà phê, đường xá, công viên nơi có đông người
tập trung. Số đông đáng kể người dân Paris, đặc biệt trong các khu phố giàu có đã
mạnh mẽ ủng hộ quyết định, vì lo sợ rằng bất cứ giải pháp nào khác có thể dẫn đến
bất trắc và nguy hiểm. Tại quán cà phê Saint-Martin ở phía Bắc Paris, nghe nói đã
có trên 100 người hoan hô với sự đồng ý. Nhưng cũng rất đông người cũng đã cuồng
nhiệt phản ứng chống lại nghị quyết này, tố cáo Hội Đồng là quá nhu nhược hay đồng
loã với sự phản quốc của nhà vua. Trong
quán cà phê Procope bên phía tả ngạn, một địa điểm mà Voltaire và những nhà
Khai Sáng khác đã từng tập trung uống mừng,
có tiếng la lối cuồng nộ trong số những người chống đối. Tại hoàng cung
và sân triều đình bên ngoài khu Hội Đồng Cách Mạng, người ta ầm ầm kéo đến la ó
phản đối. Du khách Desbassayns đã vô cùng
ngỡ ngàng và sợ hãi vì những ý kiến xung đột và sự chia bè kết phái gia tăng: “Cả
hai phía đều trở nên giận dữ thêm đến nỗi
họ coi đối thủ như những kẻ thù cá nhân.”
Nhà bán sách Nicilas Ruault viết: “Dân chúng trở nên giận dữ. Cả thành phố trở
nên náo động đáng sợ, từ cái công viên ngay trước mặt Hội Đồng Cách Mạng cho tới
quán xá nhỏ bé nhất. Sự phẫn nộ và kích động chống lại nhà vua và “7 Ủy Ban” như
giọt nước tràn ly.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngay trong lúc xảy
ra phản ứng hỗn loạn tự phát, nhóm Cordeliers và nhiều hội thân hữu anh em đã
nhanh chóng bắt đầu huy động sự đáp trả có tổ chức hơn. Hàng ngàn ủng hộ viên của
họ, dân chúng từ những khu vực xuất bản sách báo và đám Sans-Culottes trong khắp
Paris đã đi đến trụ sở Hội Đồng Cách Mạng
không lâu sau đó để đưa thêm một thỉnh nguyện thư nữa đã được soạn thảo trong
ngày, thúc giục Hội Đồng xem xét lại quyết
định. Khi 5 người xuống đường được phép vượt qua hang rào vệ binh quốc gia bảo
vệ để tiến vào trụ sở, họ được nghe chính Robespierre và Pétion cho biết là không
may Hội Đồng đã quyết định xong và thỉnh nguyện thư của họ trở nên vô dụng. Thất
vọng và giận dữ, một phần tử trong đám đông bèn băng qua khu vực hữu ngạn giàu
có, ép buộc các rạp hát, nhạc kịch phải đóng cửa như một dấu hiệu “để tang”, giống
hệt như họ đã làm trong cuộc bạo động tháng Bẩy 1789. Những người khác tràn qua khu vực hoàng cung
tham dự vào cuộc xuống đường tuần hành vĩ đại ngoài trời do phe cấp tiến hội các
THân Hữu của Sự Thật tổ chức đêm đó. Các diễn giả tỏ ra đối nghịch mạnh mẽ hơn.
Họ tuyên bố không bao giờ chấp nhận quyết nghị của Hội Đồng mà không hề có trưng
cầu ý dân, ám chỉ một cách rõ ràng rằng họ không còn thừa nhận tính chính danh
của Hội Đồng Cách Mạng. Đến 9 giờ đêm, nhiều ngàn người đã di chuyển sang khu câu
lạc bộ Jacobin để tiếp tục phản đối.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tại đây, đám đông
thấy phe nhóm Jacobin đang trong cuộc tranh luận chia rẽ về phản ứng nào tốt nhất đối với bản quyết
nghị mới. Khi hàng trăm người xuống đường tìm cách mở được cánh cổng khoá trái bên
trong và mọi người uà tiến vào, hội trường trở nên hỗn loạn. Bị sốc vì chiến
thuật dùng áp lực của đám đông và giận dữ với sự tiếp tục chống đối của phe cấp
tiến đối với quyết nghị của Hội Đồng, gần như tất cả các đại biểu bỏ ra về, thề
sẽ tẩy chay câu lạc bộ luôn. Số người còn lại lúc đầu cố thương lượng với cánh
Cordeliers và các hội Thân Hữu, hứa hẹn sẽ soạn thảo và đưa thỉnh nguyện thư riêng
của họ lên. Thế nhưng bây giờ, đám đông đòi hỏi một chế độ cộng hoà và không thừa nhận Hội Đồng, và nhóm
Jacobins kể cả Robespierre và Pétion cùng
một số đại biểu còn ở lại câu lạc bộ đã
từ chối phủ nhận Hội Đồng mà họ tùy thuộc vào. Cuộc thương lượng tiếp tục cả đêm
và qua tới ngày hôm sau, sau khi đám đông đã rút. Nhưng cuối cùng, ban lãnh đạo
nhóm Jacobins bác bỏ toàn bộ thỉnh nguyện thư và phe Cordeliers cùng thân hữu
buộc phải đẩy tới trước đường lối riêng của họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Các thành viên của
Hội Đồng Cách mạng theo dõi những biến cố này với sự giận dữ và mất kiên nhẫn.
Lúc này, trong nhiều ngày công viên bên ngoài trụ sở của họ đã thành một địa điểm
tập họp của những người chống lại sự hoà giải với nhà vua. Mặc dù có các đội ngũ
đông đảo vệ binh sẵn sàng trong vị trí, các đại biểu không thể nào đi vào phòng
họp mà không phải đi ngang qua đám đông
những hàng người nam nữ giận dữ la ó chửi rủa, tố cáo họ tội phản bội, đôi khi
còn vung lao vung gậy lên. Giận dữ vì sự bất ổn mỗi ngày mỗi lớn thêm trong thành
phố trong nhiều tháng, phe trung hoà đang nắm quyền kiểm soát Hội Đồng Cách Mạng giờ giải quyết bằng cách đối đầu để thoát khỏi
sự đe doạ của công chúng một lần cho xong. Vào ngày 16 tháng Bảy, viên thị trưởng
Bailly được triệu hồi tới trước Hội Đồng và bị công khai khiển trách vì sự dung
túng cho các hành động của đám đông. Đặc biệt Charles Lameth rất cương quyết. Ông
ta biện luận rằng mọi bất ổn là do một nhóm nhỏ người gây rối kích động xúi giục
có lẽ do bọn nước ngoài mua chuộc và những
người hướng dẫn một cách sai lạc cư dân Paris theo họ hành động chống lại chính
lợi ích của mình. Ông ta muốn nghiêm khắc trừng phạt Bailly và các nhà lãnh đạo
thành phố vì đã nhắm mắt làm ngơ trước những hỗn loạn, và ông cũng đòi hỏi rằng
họ phải dùng mọi phương tiện Hiến Pháp cho phép để khám phá và trừng phạt bọn kích
động và bảo đảm bình an và sự ổn định cho toàn thể công dân.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Suốt buổi chiều
và buổi tối ngày 16 tháng Bẩy, phe Cordeliers và các đồng minh thận trọng đặt kế
hoạch cho một buổi ký thỉnh nguyện thư thật lớn lao sẽ xảy ra vào ngày hôm sau,
cho dù câu lạc bộ Jacobins có ủng hộ hay không. Dân quân từ khắp nơi trong thành
phố sẽ tập trung tại công trường tự do gần khu vực ngục Bastille đã bị phá vào lúc
11 giờ sáng để diễn hành qua phố tới vận động trường Champs de Mars, đi theo đúng
lối đi mà các nhà lãnh đạo quốc gia và thành phố đã đi 3 hôm trước trong ngày mừng lễ 14 tháng Bẩy. Dấu hiệu dường như thật
rõ ràng: các hiệp hội thân hữu anh em giờ
thay thế cho giới quản trị ưu tú mà quyền bính của họ không còn được công nhận
nữa. Những người cầm đầu thành phần chống đối cũng hăng hái duy trì một cuộc xuống
đường bất bạo động và đưa ra các chỉ thị rằng không ai được mang theo vũ khí, dù
chỉ là một cây côn hay gậy gộc. Nhưng một số cá nhân dự đoán sẽ có rắc rối, và đã
có những bàn luận nên mang theo những túi
đầy đá trong trường hợp bị đám vệ binh bảo vệ trấn áp. Một số người còn mang
theo súng ngắn giấu trong áo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cuối cùng, cuộc
diễn hành qua phố đã không thể thực hiện. Lafayette và những người phụ tá đã được
thông báo về kế hoạch của đám diễn hành, và đám vệ binh bảo vệ luôn bận rộn suốt
đêm giải tán các cuộc tụ họp ngoài đường bất cứ nơi nào họ nhìn thấy. Sáng sớm
hôm sau Chúa Nhật 17 tháng Bẩy, khi các hiệp hội quần chúng cố gắng tụ tập tại công trường Bastille, họ
thấy hàng trăm vệ binh đã chiếm trọn vị trí và ngăn chận họ lại. Sau một khoảnh
khắc lúng túng, những người xuống đường từ bỏ kế hoạch diễn hành qua phố mà tỏa
ra mọi nẻo đường có thể đi được để đi đến Champs de Mars.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Mặc dù ban tổ chức
đã nỗ lực hết mình, vẫn có một số bạo loạn xảy ra trong ngày. Có lúc người ta ném
đá vào đám vệ binh và có người đã cố bắn Lafayette nhưng khẩu súng đã bị kẹt đạn.
Tuy nhiên, sự kiện nghiêm trọng nhất trong ngày xảy ra ngay tại vận động trường,
và nó đã làm thay đổi toàn bộ sắc thái của biến cố. Vào gần giữa trưa, trước
khi các hiệp hội anh em và
các ủng hộ viên của họ tới, một nhóm người thuộc khu lân cận cùng tham dự tại Champs de Mears quan sát thấy có
2 người đang ẩn núp tại bàn thờ Quốc Tổ nằm ngay trung tâm của vận động trường.
Một tay trai trẻ có nghề làm tóc giả và một người già hơn có một chân gỗ đang
lom khom với một túi rượu và đồ ăn cùng với một số dụng cụ thợ mộc. Sau này, các
nhà bình luận tin rằng, có lẽ 2 người này chỉ tính khoan vài lỗ để nhìn trộm đám
đàn bà từ bên dưới khi họ đi ngang qua bàn thờ để ký thỉnh nguyện thư. Tuy nhiên,
tin đồn lan ra nhanh chóng rằng họ đang âm mưu cho nổ bom giết các nhà ái quốc.
Một ít người trong đám đông muốn hộ vệ 2 tội nhân giải qua giới chức địa phương
có thẩm quyền để thẩm vấn, nhưng những người khác, bao gồm một nhóm thợ thuyền,
các bà nội trợ và các công nhân khác đang
sống gần đó đã bắt giữ 2 người lôi đi xử tử ngay tại chỗ rồi cắt cổ bêu đầu.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Một khi buổi lễ
ký kết thỉnh nguyện thư đã bắt đầu, mọi việc dường như tiến hành trôi chảy và
an bình. Bây giờ, phe Jacobins đã rời bỏ khu vực. Franҫois Robert, một nhà báo
thuộc cánh Cordeliers cực đoan đã in ấn các truyền đơn cộng hoà tháng Mười Hai
năm trước, ngồi trên những bậc cấp tại bàn thờ, ông đặt một tấm ván lên lòng và
đặt bản thỉnh nguyện thư lên trên. Bản thỉnh nguyện thư mạnh mẽ tố cáo Louis
XVI và tuyên bố rằng ý nguyện của nhân dân là chấm dứt vương triều. Bản thỉnh
nghuyện thư cho rằng lúc này Hội Đồng Cách mạng bị chi phối bởi 250 đại biểu bảo
hoàng, những người từ chối lên án nhà vua. Mặc dù Robert thận trọng né tránh từ
ngữ “cộng hoà”, nhưng ý nghĩa thật rõ ràng: “Các đại biểu bị thúc giục phải cứu
xét lại quyết nghị và triệu tập một bộ
phận cử tri đoàn mới để phán xét đối tượng có tội (nhà vua) và thay thế vua bằng một tổ chức hành pháp mới. Đó là một
sự kêu gọi rất rõ ràng cho một cuộc cách mạng mới và một cuộc bầu cử Hội Nghị
Toàn Quốc để thành lập một chính quyền trung ương không có vua cầm đầu.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Bẩy hay tám bản
sao tờ thỉnh nguyện thư được nhanh chóng in ra và đặt ở nhiều vị trí khác nhau
quanh vận động trường. Chẳng bao lâu, hàng đoàn người dài nối đuôi nhau để ký tên
hay điềm chỉ vào đó. Giờ đây chúng ta chỉ được nghe kể lại từ những người đã
xem văn kiện chính thức trước khi nó bị phá huỷ vào thế kỷ 19. Theo họ thì đã có
khoảng 6000 người đã ký tên vào đó cho đến khi buổi lễ bị gián đoạn. Họ đại diện
cho đủ mọi thành phần dân chúng Paris. Một số ít họ là các chuyên gia, công chức
địa phương và có cả vệ binh quốc gia, nhưng đa số là thành phần dân lao động cả
nam lẫn nữ, có nhiều người không biết ký tên. Có ước chừng 50,000 người khác cũng
lợi dụng một ngày Chúa Nhật đẹp trời để đổ ra đường theo dõi các diễn tiến.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng trong mắt
của Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia (HĐCMQG), hành vi bất bạo động của đại đa số những
người ký thỉnh nguyện không thể che lấp nổi cảnh giết người trước đó hay sự đe
doạ tiềm ẩn của nó cho sự toàn vẹn của lãnh đạo Cách Mạng. Vào lúc xế trưa, Hội
Đồng lại tuyên bố ra một bức thư phẫn nộ gửi tới Bailly và hội đồng quản trị địa
phương, yêu cầu họ phải có những biện pháp mạnh mẽ và hữu hiệu nhất để ngưnng lại
tình hình vô trật tự và tìm cho ra những tay kích động. Michel-Louis Regnaud, một
tay hùng biện trẻ thuộc vùng Tây Nam nước Pháp lớn giọng: “Đã đến lúc phải áp dụng
sự nghiêm khắc của pháp luật.” Quả thực, nếu luật lệ trong tay ông ta: “Tôi
sẽ lập tức tuyên bố thiết quân luật.” Trong cái trạng thái ngày càng thêm bất ổn
và dưới sức ép liên tục của Hội Đồng (HĐCMQG), hội đồng thành phố cuối cùng phải
hành động. Trong một bài diễn văn, thị trưởng thành phố nối kết toàn bộ sự kiện
với một âm mưu của bọn gián điệp nước ngoài: “Rõ ràng có một âm mưu chống lại
Hiến Pháp và đất nước được hỗ trợ tài chính từ bọn nước ngoài nhằm mục đích
chia rẽ chúng ta. Chính họ đamg ẩn núp đàng sau đủ thứ nguỵ trang để xúi giục các
phong trào quần chúng.” Chúng ta sẽ không
bao giờ biết viên thị trưởng có thực sự tin những gì ông nói hay đơn giản chỉ là
tự biện hộ cho mình trong một tình thế không thể nói khác. Nhưng vào lúc 5 giờ
rưỡi chiều, Jean-Sylvain Bailly, một nhà khoa học và hội viên viện hàn lâm Khai
Sáng, bạn một thời của Voltaire và Benjamin Franklin, đã ra lệnh trương cờ đỏ
biểu hiệu sự áp đặt tình trạng thiết quân luật trong hội trường thành phố và tuyên bố tổng động viên.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào lúc 6 giờ rưỡi,
ông ra khỏi hội trường thành phố, cùng đi
với ông có một bộ phận của hội đồng thành
phố và 2 đội kỵ binh vũ trang. Các nhân chứng nhãn tiền tuyên bố rằng họ được
mgười dân hoan hô khi đi ngang qua thành phố, nhưng rải rác cũng có những tiếng
la chế nhạo, đặc biệt sau khi họ đã vượt qua sông Seine đi về phía tả ngạn. Tới
gần vận động trường, họ gặp Lafayette và thêm nhiều đội vệ binh đã tề tựu tại
chỗ. Tới lúc này những mgười xuống đường
và người đi xem trong hội trường bắt đầu cảnh giác với đội quân đi tới. Nhưng
nghị định chính thức của thiết quân luật xác định rõ ràng rằng không được xử dụng
lực lượng võ trang cho tới khi thị trưởng thành phố đã tuyên bố xong ba chỉ thị
liên tiếp nhau yêu cầu đám đông giải tán. Những người cầm đầu cuộc xuống đường
hối thúc mọi người giữ bình tĩnh và không bỏ đi cho tới khi có mệnh lệnh đầu tiên
trong trong ba chỉ thị được ban hành.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi những vệ
binh vũ trang đầu tiên tiến vào hành lang đi vào vận động trường qua cái bờ kè
bằng đất được xử dụng như một khán đài lớn, nhiều người xuống đường bắt đầu la
lớn phản đối: “dẹp gươm đao, dẹp cờ quạt đi.” Không lâu sau, vài người ở các khán
đài chung quanh ném đá vào đám vệ binh. Chuyện xảy ra sau đó thì hỗn loạn mập mờ
mà người ta kể lại tuỳ theo vị thế chính trị của các nhân chứng. Một cách hiển
nhiên là sau một ít phút, có một tiếng súng nổ, viên đạn không chắc có gần thị
trưởng Bailly không nhưng trúng vào hông một tay kỵ binh làm anh ta té xuống ngựa.
Được cảnh báo là có bạo động chống lại họ, vệ binh liền mau chóng tiến vào với
nhịp trống dồn dập và chiếm lấy vị trí bên trong vận động trường đối diện ngay
mặt Bắc của bàn thờ trung tâm. Không có một lệnh lạc giải tán nào theo như luật
định được loan báo. Bọn lính tuyên bố rằng, lúc đầu họ đã bắn nhiều loạt đạn cảnh
báo lên trời. Nhưng với hàng loạt đá sỏi ném vào họ, còn những người xuống đường
khác cố đâm thủng trống của họ, vệ binh đã bắn vào đám đông, nhắm chính vào những
người đang đứng trên các khán đài, nhưng cũng bắn cả vào những người đứng dưới
sân. Lớp vệ binh thứ hai tiến vào từ phía
đối diện với bàn thờ và bắt đầu đột kích về hướng Bắc trong một thế tấn công gọng
kềm bắt giữ nhiều người. Rõ ràng có nhiều vệ binh cưỡi ngựa đuổi theo người ở bên
ngoài vận động trường tới những cánh đồng và vườn tược chung quanh, giẫm đạp lên
một số người và vung kiếm chém nhiều người khác. Theo như ông già Nicolas-Célestin
Guittard de Floriban, người có mặt tại hiện trường và không có thiện cảm với những
người biểu tình thì việc bắn giết tiếp tục trong ít nhất 3 phút. Một sự hoảng
loạn thông thường xảy ra, và để tự cứu mình, người ra xô đẩy và giầy xéo lên đàn
bà trẻ em. Ông ta tường thuật rằng, nhiều thương vong ở trong số những người
qua đường, những người mà trong mọi tình huống thường bị thu hút vì sự hiếu kỳ
và vì một ngày Chúa Nhật đẹp trời.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi đám lính ngưng
tấn công, đã có mấy chục người cà nam lẫn nữ bị thương hay hấp hối nằm la liệt
trong hội trường hay trên các cánh đồng chung quanh. Không có tài liệu nào cho
biết con số chính xác. Chính viên thị trưởng Bailly trong bản báo cáo ngày hôm
sau đã tuyên bố là chỉ có 12 người biểu tình và 2 quân nhân bị giết. Nhưng anh
chàng Guittard, một người thường rất cẩn trọng đã nổi giận khi nghe câu tuyên bố
của Bailly: “Ông ta nói không đúng. Thật là tàn tệ quá! Ai cũng biết số người
bi giết đông gấp bội.” Một cư dân sống gần đó đi thăm bệnh viện bên ngoài vận động
trường đã chứng minh rằng ông ta đã nhìn thấy người chết nằm la liệt khắp nơi.
Hàng loạt các đánh giá đương thời đã định thêm số lượng từ vài chục tới trên
2000 người. Nhưng Franҫois Robert, người đã thành công trốn khỏi hiện trường và
ẩn náu vào thời điểm đó cùng với vợ chồng Marie-Jeanne Roland thì tuyên bố vào khoảng 50 người bị sát hại và rất đông số
lượng người bị thương. Đây là con số được xử dụng vào thời điểm xét xử Bailly trong
giai đoạn Khủng Bố và có lẽ được các sử gia đánh giá đáng tin cậy nhất. <o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Hành động trốn
chạy bất thành của nhà vua và những nỗ lực của HĐCMQG để chống chọi với những hậu
quả của nó đã dẫn đến một cuộc tắm máu trong nội thành Paris. Ngay cả với số đông
cư dân Paris ủng hộ quyết định của Hội Đồng về nhà vua cũng bị sốc vì nhữnh cảnh
bắn giết tại Champs de Mars. Guittard viết rằng: “Không ai có bao giờ có thể quên
tội ác khủng khiếp này.”<o:p></o:p></span></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-49056956203214743152017-07-27T23:41:00.000-07:002017-07-27T23:42:29.090-07:00Khi nhà vua chạy trốn - chương 6<h1 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: windowtext; font-size: 12.0pt; font-weight: normal; line-height: 115%; mso-bidi-font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: bold;">Chương 6</span><span lang="EN-US">: Lo sợ và đàn
áp tại các tỉnh lỵ<o:p></o:p></span></h1>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đối với cư dân thành Paris trong thời kỳ Cách Mạng và
với hầu hết các nhà viết sử, cuộc tàn sát tại Champ de Mars là một biến cố đơn
lẻ bi thảm nhất sau cuộc trốn chạy của nhà vua. Tuy vậy, thành phố Paris chỉ đại
diện cho một phần nhỏ của nước Pháp vào năm 1791, có lẽ dân số Paris chừng
700,000 trong toàn thể 28 hay 29 triệu của hàng chục ngàn làng xã phố thị trên
toàn vương quốc. Người ta không thể hiểu toàn bộ tác động của vụ Varennes mà không
đi xa rời hai bờ sông Seine và theo dõi
những phản ứng của cả vùng lãnh thổ trải dài của nước Pháp, từ vùng biển Bắc tới
Địa Trung Hải, từ dòng sông Rhine tới rặng Pyrenees, từ bán đảo Breton tới dãy
núi Alps.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tại các tỉnh lỵ
cũng như tại Paris, tin tức về việc nhà vua bỏ trốn và rồi bị bắt lại đã gây nên
một cảm giác lạ thường. Ông thầy tu Lindet viết: “Nước Pháp như bị điện giật. Cảm
giác như đi từ một đầu vương quốc tới đầu đối nghịch bên kia thật quá nhanh đến
không thể tin được. Lúc đầu nguồn tin ùa
đến từ thủ đô bởi những người đưa tin chính thức. Ngay sau khi tướng Lafayette
nhận được tin hoàng gia biến mất vào sáng sớm 21 tháng Sáu, ông đã phái những
phụ tá đáng tín nhiệm chạy hết tốc lực
trên nhiều con đường khác nhau trong một nỗ lực đi tìm và ngăn chặn vua lại. Vài
giờ sau, Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia cũng theo cùng một phương thức để gửi những
người đưa tin của họ mang những bản quyết nghị vắn tắt tạm thời của các đại biểu
tới các vùng biên giới mặt trận Áo-Đức, hướng đi mà cuộc trốn chạy nhắm đi tới nhất.
Nhưng chẳng bao lâu sau đó, một loạt các người đưa tin không chính thức
từ thủ đô cũng bung ra tìm. Nhiều đại biểu thuộc Hội Đồng cũng thuê mướn các kỵ
sĩ tư nhân để thông tin cho cử tri của họ một cách mau nhất, và trên đường đi,
các kỵ sĩ đã truyền bá tin tức một cách bừa bãi bất cứ nơi nào họ cưỡi ngựa đi
ngang. Một số các câu lạc bộ tại Paris và các vùng lân cận dường như cũng làm
chuyện tương tự. Như vậy, vùng Saint-Quentin ở phía Bắc nước Pháp biết về các
biến cố từ vùng Quatre-Nations có lẽ qua sự kích động của nhóm câu lạc bộ
Cordeliers. Báo chí Paris cũng nhanh chóng tận dụng câu chuyện thời sự nóng bỏng
với những ấn bản được gửi đến khắp các tỉnh lỵ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Một khi tin tức đã
vượt qua bức tường thành của thủ đô, nó mau chóng vang dội qua các mạng lưới thông
tin liên lạc cùng một phương cách như biến loạn “Đêm Hãi Hùng” hai năm trước, với
đủ mọi loại người hoặc cưỡi ngựa, hoặc đi xe và ngay cả chạy bộ bung ra khắp đất
nước. Những người du hành ngẫu nhiên và các thông tín viên địa phương tình cờ sánh
đôi cùng với những người đưa tin chính thức. Cư dân tại các thị trấn và làng xã
nghe được tin qua những nguồn không chính thức, đôi khi là những phiên bản bị cắt
xén và kỳ lạ, càng làm tình hình thêm căng thẳng. Cư dân vùng Bar-Le-Duc nhớ lại:
“Nỗi lo âu của chúng tôi cứ tăng dần theo thời gian trong khi chờ đợi thêm các
tin tức.” Theo nhận thức của họ, các viên chức đã gửi đi những thông tín viên của
riêng họ dọc theo đường dây chuyền, và họ cũng tìm ra sự quả quyết và thêm các
chi tiết hơn nữa. Chẳng bao lâu đã có một
hệ thống báo chí qua cửa miệng của các thông tín viên kỵ sĩ trên khắp các nẻo
đường và họ trao đổi nhau các thông tin có xác thực có sai lạc khi họ gặp nhau
trên đường.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào giữa khuya đêm
thứ Ba 21 tháng Sáu, nguồn tin nhà vua biến mất đã lan ra khỏi Paris chừng 100
dặm theo kiểu vết dầu loang trải dọc theo các con lộ chính. Sau một chút chậm lại
khi vượt qua các cổng thành, nơi các vệ binh lúc đầu quá nhiệt tình chặn lại mọi
di chuyển, các người đưa tin đã cưỡi ngựa đi khỏi Châlons-sur-Marne lên tới phía
Đông và từ Cambrai lên tới mạn Bắc. Nhưng vào cuối ngày thứ Tư, tin tức lan đi
cả ngày lẫn đêm với tốc độ 5-6 dặm một giờ giống như ngọn lửa bén theo thuốc súng.
Và tin nhà vua chạy trốn đã tiến tới hầu hết các vùng mặt trận phiá Bắc xa tới
tận Netz, Nancy ở phía Đông, Rouen ở phía Tây và Moulins ở phía Nam. Một người đưa
tin, có lẽ do đại biểu Breton gửi đi đã tới tận Nantes ở cửa sông Loire. Qua ngày
thứ Năm, tin tức về biến cố đã lan tới vùng mặt trận Đông Bắc dọc theo biên giới
Đức và Thụy Sĩ cùng hầu hết bờ biển Đại Tây Dương từ Dunkerque tới La Rochelle,
ngoại trừ vùng bán đảo Breton. Các kỵ sĩ tiến vào Strabourg ở trên dòng sông
Rhine vào lúc 5 giờ sáng, tới Lyon, thành phố lớn thứ nhì của Pháp 10 giờ rưỡi đêm.
Vào sáng tinh mơ ngày thứ Sáu, thành phố cảng Bordeaux nhận được báo cáo và lại
đưa tin tức đáng sợ qua sông Garonne tới Toulouse vào khoảng 8 giờ tối.
Vào cuối ngày thứ Bẩy, họ đã tới Narseilles và vùng Địa Trung Hải, chạy dọc
theo bờ biển đi qua cảng Toulon tới vùng phía Đông và qua Perpignan tới phía
Nam chỉ cách biên giới Tây Ban nhà chừng 20 dặm. Cùng thời điểm đó, tin tức cuối
cùng lan tới Brest ở trên đỉnh Brittany.
Nhưng cần thêm một hay hai ngày nữa để tin lan tới những làng mạc xa xôi trên núi nhất là tại Pyrenees, Alps và Massif Central. Ngôi làng Aumont, nơi chỉ có
thể tới được qua đường mòn trên núi qua những ngọn núi Gévaudan ở Đông Nam vẫn
chưa có thông tin mãi cho đến tuần lễ kế tiếp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi Louis và cả đoàn
của nhà vua đã bị nhận dạng và ngăn chặn lại, lại một làn sóng tin tức ngược toả
ra từ Varennes với cùng một phương cách. Ông thợ cạo Mangin đã ngày đêm cưỡi ngựa
để mang tin tới Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia trong vòng 24 giờ. Nhưng những nơi
khác, làn sóng thứ hai đưa tin thường di chuyển chậm hơn một chút, có lẽ vì lúc
đầu nó được chuyển qua bằng hệ thống thông tín viên địa phương, cho đến khi có
thông cáo chính thức từ thủ đô được chuyển lại
vào 23 tháng Sáu. Nó chỉ tới Bordeaux sau 5 ngày, Toulouse 6 ngày và
Perpignan 7 ngày kể từ khi nhà vua bị bắt lại. Vì sự nhầm lẫn về các dòng tin
luân lưu xuôi ngược được phát ra từ nhiều nguồn tin khác nhau, nhiều thị trấn
chỉ biết đến vụ Varennes vài tiếng đồng hồ sau khi vừa mới nghe về tin nhà vua biến mất khỏi
cung điện Tuileries, và trong vài nơi còn được tin sau tới trước nữa.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đó là một trong
những biến cố tác động mãnh liệt tới cảm xúc đến nỗi người dân sẽ ghi nhớ suốt
đời họ về vị trí và công việc họ đang làm khi mới nhận được thông tin. Tùy thuộc
vào ngày giờ mà những người đưa tin đi tới, tin tức đến với họ ở tại cánh đồng,
trong cửa tiệm đang làm việc, tại buổi đi diễu hành ngày lễ Thánh Thể hay đang
ngủ tại nhà và được đánh thức bởi tiếng chuông nhà thờ giữa đêm. Tại một số thị
xã, người dân đang ở trong những buổi hội họp sơ cấp, được triệu tập để chọn lựa
một hội đồng lập pháp mới khi tin về cái sự kiện nhà vua biến mất đến làm mọi người trở nên xôn xao náo động. Hầu
hết khắp nơi, mọi người dân kể lại trong những bức thư gửi tới HĐCMQG là tin tức
mà họ không bao giờ mong mỏi khiến họ đau khổ tột cùng, mặt mày choáng váng và
vô cùng hoài nghi. Ở thị trấn Auch phía Nam, cảm xúc của họ lên cao ngất; tại
Beauvais phía Bắc Paris, mọi người rất đỗi buồn phiền vì cái biến cố đáng sợ này
gây nên đau đớn cho đất nước; tại Châteroux thuộc trung tâm nước Pháp, người dân
cảm nhận có một vực sâu tội lỗi và chịu đựng tâm trạng như đang ở trong tình trạng
bị tra tấn rất đớn đau. Nhóm Jacobins tại vùng Montmorillon có lẽ đã diễn tả cái
cảm giác của nhiều người khi họ kể lại niềm hy vọng của họ ngay trong đêm biến
cố Varennes rằng: “Cách Mạng cuối cùng đã hoàn thành, các đe doạ phản cách mạng
đã chấm dứt và rằng giờ chúng ta có thể trở lại cuộc sống thường ngày. Nhưng sự
biến mất của nhà vua đã đập tan mọi hy vọng của chúng ta và điều đó đã cảnh báo
chúng ta rằng đừng mong Cách Mạng trở lại.”<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Ý nghĩa của tình huynh
đệ<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đối đầu với tình trạng khẩn cấp chưa hề xẩy ra này
trong cả nước chính là các viên chức của một chính quyền khu vực chỉ vừa mới thành
lập. Cuộc Cách Mạng đã đưa đến một sự tái cơ cấu và dân chủ hoá đầy bi kịch về
hệ thống quản trị, với hơn 30 quan lại và tổng đốc trong triều đại cũ do vua đề cử được thay thế bằng hàng ngàn các
đại biểu được bầu chọn. Chính họ sẽ tuyển lựa nhân viên cho hệ thống hành chánh
mới cho một nước Pháp giờ được phân chia thành 83 tỉnh, 500 quận và 40,000 thị
xã lớn nhỏ. Với rất ít hoặc không có kinh nghiệm trong các vị trí đó, nhân viên
phải trải qua một cuộc huấn luyện tại chỗ lớn lao trong cả năm trước đó. Thỉnh
thoảng, họ phải vật lộn với một số lượng rất nhiều những luật lệ mới và những
chỉ thị mà HĐCMQG gửi xuống trong hầu hết mọi lãnh vực kinh tế, tài chánh, tôn
giáo và cả về đời sống nông thôn. Nhưng trong hầu hết lãnh vực, đặc biệt ở cấp
tỉnh và quận và các thị trấn lớn, ban quản trị mới được chọn từ những nhà trí thức chuyên môn và
các thương gia ưu tú. Họ đã đi theo và bám chặt lấy Cách Mạng ngay từ buổi đầu
và họ đã sẵn sàng, tự tin và đã kiên quyết thực thi nhiệm vụ hết sức mình.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Bị thúc đẩy phải hành động vì cuộc khủng hoảng, các
viên chức nhanh chóng tổ chức các ủy ban cấp cứu, mang đại diện từ khắp các
trung tâm quyền lực trong khu vực lại với nhau. Trong một thủ phủ điển hình tại
Auch, Lyon hay Beauvais, giới chức thẩm quyền tỉnh lỵ triệu tập các đại biểu từ
các quận lỵ trực thuộc và các hội đồng thị xã địa phương cũng như các toà án, các
câu lạc bộ ái quốc, các vệ binh và cả quân đội chính quy. Nếu một thị trấn chia
ra nhiều khu xóm như trong các thị xã to lớn nhất, hay khi các hội đồng bầu cử địa
phương đang bận hội họp, các bộ phận này được mời gửi đại diện tới. Như vậy, tại
thị trấn Thionville vùng Đông Bắc, chỉ trong ít phút, hơn 100 người đã tề tựu tới
văn phòng thị trưởng, nơi có chỗ chứa lớn nhất và nhiều người trong số họ đã ở
lại vị trí trong suốt ba ngày liên tục. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cái cách tập trung để giải quyết khủng hoảng này dù có
phải là cách hữu hiệu nhất hay không, thì nó cũng mang lại một sự liên kết đang
rất cần thiết. Đặc biệt trong các cộng đồng rộng lớn hơn, nơi có nhiều cấp độ
thẩm quyền hiện hữu bên cạnh nhau, các tổ chức đối lập đã nổi lên trong suốt năm
qua giữa tỉnh và quận, giữa quận và thị xã hay giữa thị xã và tỉnh. Nhưng lúc này,
khi phải đối đầu với một tình trạng khẩn cấp bất ngờ đến sững sờ, mọi viên chức
các cấp lấy tiêu chí liên hiệp và hợp tác là ưu tiên cao nhất. Các nhà ái quốc đã
chứng minh cái cảm giác hoà đồng mới tìm thấy này qua những lá thư gửi đến HĐCMQG.
Các vị lãnh đạo ở tỉnh Dieppe sát eo biển English viết: “Tại thị trấn này có một
sự liên kết lớn lao nhất giữa những bộ phận nắm giữ quyền lực khác nhau.” Tại
Lyon, các nhà ái quốc được thuyết phục rằng sự an nguy của họ tuỳ thuộc vào sự
liên kết nhanh chóng của tất cả các giới chức thẩm quyền và với niềm tự tin
chung mà một uy lực như vậy sẽ mang đến.” Để củng cố cái cảm giác vì mục đích
chung, thị trấn Saint-Quentin đã yêu cầu cả nam
lẫn nữ cùng đeo một dải băng đặc biệt có hàng chữ: “Hãy liên hiệp! để sống
trong tự do hay là chết!” Quả thực, trong một số thị xã, các giới chức địa phương
đã chỉ thị cho toàn thể cư dân khẳng định
sự đoàn kết qua việc đeo huy hiệu Cách Mạng trên nón, một huy hiệu ba màu
đã trở thành một trong những biểu hiệu của các người yêu nước tại Paris.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Còn có những biểu tượng đầy kịch tính khác về sự liên
kết mang những lờì thề hứa đầy cảm xúc mà mọi người khắp nơi tự cấu tạo ngay
sau khi biết được sự biến mất của nhà vua. Người dân thị trấn nhỏ Juillac ở trung
tâm nước Pháp khi hội họp trong sảnh đường
bầu cử của họ đã nhắc lại một cách sống động cái giây phút vừa nghe được nguồn
tin. Lúc đầu, họ sững sờ đến ngồi im lặng một cách rầu rĩ. Thình lình, viên chủ
tịch hội đồng thị xã đứng dậy hai tay đưa lên trời tuyên bố một lời thề đầy nhiệt
tâm: “Tôi xin thề bảo vệ đất nước, luật pháp và Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia đến
gịọt máu cuối cùng. Tôi xin thề hoặc sống trong tự do hay là chết.” Ngay tức khắc,
tất cả những người có mặt đều đứng dậy giơ tay lên trời và đồng thanh la lớn:
“tôi cũng xin thề như thế!” Mọi người xếp hàng dọc đi ra khỏi phòng, đồng thuận
với một mục đích chung mới. Họ kéo nhau ra sảnh đường thành phố nơi các hội viên
của nhóm câu lạc bộ Jacobin địa phương và các vệ binh cũng chung một lời thề.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Lần lượt thị trấn này qua thị trấn khác, lãnh đạo dân
sự cũng như thường dân nam nữ già trẻ, dân quân hay binh lính và ngay cả một số
rải rác các nhà quý tộc và giáo sĩ yêu nước cũng xôn xao bày tỏ những lời thề của
riêng họ. Hầu hết họ làm một cách tự phát, ngay cả trước khi biết những tuyên bố
tương tự được hăng hái tuyên thệ tại
Paris trong ngày 23 tháng Sáu. Và trong đa số trường hợp, họ thay thế từ “vua”
bằng từ “HĐCMQG” trong lời tuyên thệ trước đây từng xử dụng. Tại Valenciennes gần
biên giới nước Áo: “Chúng tôi nguyện lấy máu mình để bảo vệ tự do và hạnh phúc
của đất nước.” Tại Tours, buổi lễ được cử hành ngoài trời gần sông Loire với hàng
ngàn tiếng nói liên kết trong một lời thề hy sinh mạng sống để duy trì Hiến Pháp. Bên dưới những bức tường tại thị trấn
Saint-Malo trên bán đảo Breton, 4000 vệ binh vũ trang cùng với 2000 phụ nữ và
trẻ em đã thề hứa trung thành với quốc gia và Hiến Pháp. Tại Cahors ở trung tâm
miền Nam nước Pháp, cả nam lẫn nữ công bố lời thề tại các vị trí riêng: “phụ nữ đứng gần khu vườn đã
bắt chước cánh đàn ông lập lại những khẳng định của họ về lòng ái quốc và tình
anh em trong một cử chỉ thật xúc động.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong sự việc gần như bị ám ảnh với lời thề nguyền vào giây phút khủng
hoảng, người ta xử dụng một thứ ngôn ngữ biểu trưng mà hầu như ai ai cũng quen
thuộc. Họ sống trong một thế giới nơi những lời thề hứa nghiêm trọng như thế này
phải giữ lại được cá tính tôn giáo và duy trì được những hành động cần thiết để
đi vào quân đội, hàng giáo phẩm, hay các toà án. Những người có học thức cũng
quen thuộc với truyền thống tuyên thệ kiểu Hy Lạp hay La Mã cổ xưa, một truyền
thống mà những lời thề phấn khích của HĐCNQG đã trực tiếp mang lại từ lúc ban đầu
của cuộc Cách Mạng. Lời thề tháng Sáu 1789 khi Hội Đồng được thành lập và lời
thề trên sân Tennis ba ngày sau đó đã được công khai rộng rãi, gây cảm hứng cho
cả nước với một sự thi đua đầy thích thú. Càng phổ biến hơn nữa với những làn sóng
tuyên thệ vào tháng Hai và tháng Bẩy 1790, như một phần của các lễ hội toàn quốc
ăn mừng trên khắp đất nước. Nhưng những
lời thề trước đây luôn luôn có vẽ trừu tượng sao đó và được tuyên thệ trong những
phút giây yên bình. Lúc này, người dân Pháp thấy mình đang đối diện với cái
nguy hiểm thực sự của chiến tranh và sự xâm lược. Chính trong bối cảnh này, giờ
phút vô cùng căng thẳng này mà họ thường gắn bó với khẩu hiệu: “tự do hay là chết”
Đối với những người giờ phải đối đầu với viễn ảnh sống trong một đất nước không
có một vị vua, một cá nhân luôn luôn được coi là đại diện cho sự đoàn kết của đất
nước, việc thề thốt còn giữ thêm một mối liên quan. Đó là một biểu hiệu rõ ràng
của một sự đoàn kết trong tình yêu nước và một sự sẵn lòng cùng làm việc và cùng
chết với nhau cho sự tốt đẹp hơn của cộng đồng đất nước. Với điều này, sự dấy lên
phong trào thề hứa vào tháng Sáu 1791 đóng một vai trò quan trọng trong việc làm
dịu bớt nỗi lo lắng và làm thấm vào lòng người một cảm giác vì mục đích chung. Đó
là những giờ phút báo hiệu sự xuất hiện của chủ nghĩa quốc gia Pháp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Kẻ ngoại thù<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng những lời thề trung thành và quyết định chết
cho tổ quốc tự chúng khó lòng đầy đủ để đối đầu với khủng hoảng. Các ủy ban cứu
cấp trong cả nước Pháp đối diện với nhu cầu tổ chức một sự đáp trả ngay với đủ
loại các nguy nan mà cộng đồng của họ có thể phải đương đầu. Những quyết nghị
ban đầu của HĐCMQG chỉ đưa ra những đề cương sơ đẳng cho hành động. Bản tuyên bố
in ấn được gửi đi ngày 22 tháng Sáu chỉ thị các ủy ban quản trị ngăn chận tất cả
mọi di chuyển tại các vùng biên giới mặt trận của người dân, vũ khí đạn dược,
kim loại quý và lừa ngựa, đồng thời xử dụng mọi bước cần thiết để duy trì luật
pháp và trật tự cũng như bảo vệ đất nước. Thế nhưng, từ vùng này qua vùng khác,
đã có đủ loại các cách thức khác nhau tuỳ theo dân địa phương diễn dịch và thực
thi những quyết nghị này.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đối với những thị trấn kế cận bờ biển hay tại biên giới
với nước ngoài, điều quan tâm ngay tức khắc là sự đe doạ từ bên ngoài. Đối với đa
số người dân dù tại Paris hay tỉnh lỵ, nói tới chuyện trốn chạy của nhà vua thì
sự kiện dường như rõ ràng. Dù nhà vua tự ý bỏ đi hay bị bắt cóc, mọi người vẫn
cho rằng nhà vua đã rời bỏ đất nước. Một khi hoàng gia đã vượt qua biên giới nước
Pháp thì dường như chiến tranh là hậu quả không thể tránh khỏi. Đối với thị trấn
Mézières chỉ cách biên giới vài dặm, cuộc chạy trốn chỉ có thể là đã được bảo đảm
qua giới chức cầm quyền nước Áo, quốc gia lúc này đã lộ ra ý đồ rõ ràng sẽ gây
chiến với Pháp. Các nhà lãnh đạo thị trấn Dole gần biên giới Thuỵ Sĩ và Đức cũng
đồng ý: “Lúc này, chúng ta cần phải tự coi như đang ở trong thời kỳ chiến tranh
và mối nguy đang gần đến.” Và rồi họ ban hành những chỉ đạo chi tiết cho sự động
viên toàn thể xã hội, thiết lập các phương thức mà mọi công dân có thể cộng tác
cả thời gian và tiền bạc cho việc bảo vệ quê hương.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Dường như ngay sau khi họ biết về cuộc khủng hoảng, các
nhà lãnh đạo ở biên giới hay ở các vùng sát biển đã gửi đi các đơn vị vệ binh và
binh lính chính quy tới thiết lập những hàng rào quốc phòng và cứ điểm bảo vệ xâm
lăng. Thành phố Strasbourg khởi động đóng quân dọc theo bờ sông Rhine. Longwy,
một thị trấn biên giới phía Bắc Luxembourg đốc thúc các làng mạc biên giới tự vũ
trang và chuẩn bị chiến tranh. Tại Provence, một đoạn đường bị cô lập dành cho
sự phòng thủ được dựng lên dọc theo biên giới với nước Ý và tại Perpignan, các
phân đội vệ binh được chỉ thị canh giữ những lối đi qua rặng núi Pyrenees và bờ
biển Địa Trung Hải gần Tây Ban Nha. Những bước phòng thủ tương tự được thực thi
dọc theo bờ biển Đại Tây Dương. Bordeaux và Dieppe tạm thời đóng cửa hải cảng,
một việc đi quá khỏi tầm chỉ đạo của Paris. Rouen thiết lập những trạm quan sát
trên eo biển English từ Le Havre tới các vùng biên giới tại Le Tréport. Một hệ
thống liên kết báo hiệu được chuẩn bị dọc theo phía Nam bờ biển Breton để nhanh
chóng chuyển tiếp tín hiệu những quan sát đáng nghi ngờ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng ngay cả tại những vị trí cách xa bờ biển hay biên
giới một cách đáng kể cũng động viên các dân quân ra làm nhiệm vụ tuần tiễu,
canh gác cửa nẻo cầu cống của thành phố. Các khẩu đại bác hoen rỉ cũng được kéo
đến các vị trí để phòng thủ các kho vũ khí đạn dược và những két an toàn lưu trữ
quỹ công của thành phố. Hàng rào kẽm gai được dựng lên tại các vị trí trọng yếu
như hội trường thành phố, toà án, văn phòng các công sở của tỉnh và quận lỵ để
bảo vệ chống lại những đe doạ nào đó mà mọi người ai cũng lo sợ nhưng không ai
biết là gì.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tình trạng đặc biệt căng thẳng tại khu vực Đông Bắc
nước Pháp. Đây là vùng mà vua Louis XVI đã đi qua trong cuộc trốn chạy bất thành
và chẳng cần thông minh lắm để kết luận rằng nhà vua đã cố vượt thoát tới biên
giới nước Áo. Kể từ khi viên tướng Bouillé và nguyên đoàn tuỳ tùng của ông ta đào
ngũ sang phía kẻ thù, lực lượng võ trang trong vùng đã không có người lãnh đạo
và giới chức thẩm quyền dân sự đã phải can thiệp vào và cố ứng phó tối đa theo
khả năng của họ. Dọc theo biên giới từ Metz tới Givet và Rocroi, từng đoàn người
dân tình nguyện và các quân nhân yêu nước đổ xô tới sửa sang phòng thủ các đồn
lũy biên giới đã bị bỏ hoang hư hỏng kể từ sau cuộc chiến 30 năm trước. Tại thành
phố Sedan, ban quản trị thành phố còn tổ chức một buổi lễ đặc biệt tận hiến tất
cả cho việc bảo vệ quê hương, một buổi lễ trùng hợp với lễ mừng Thánh Thể. Sau
buổi lễ, khoảng 3000 công dân có quân lính bộ binh đóng trại gần đó tham gia đã
khởi sự sửa chữa lại các bức tường thành và chiến hào phòng thủ của thị trấn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng cho dù các công dân có thể giúp đỡ tái gầy dựng
phòng thủ, họ cũng không thể làm gì với vấn đề vũ khí đạn dược. Hầu như khắp mọi
nơi, các làng mạc phố thị đều nhận ra rằng kho vũ khí của họ quá thô sơ đến thảm
hại. Viên tướng Bouillé đã lén lút tháo gỡ quân dụng vũ khí khỏi những cứ điểm
trọng yếu tại Lorraine để tập trung hết vào Montmédy cho việc bảo vệ nhà vua.
Khi ban lãnh đạo địa phương khám phá ra điều này, nhiều người giả thiết rằng đó
là một phần trong âm mưu làm yếu đi sự phòng thủ với dự đoán một cuộc xâm lăng.
Khắp nơi thuộc vùng Đông Bắc, sau sự kiện Varennes từng ngày từng giờ, người dân
địa phương bắt đầu quan tâm đến sự xuất hiện của quân thù. Cũng không có gì lạ
nếu có người đã bắt đầu nhìn thấy chúng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nguồn gốc của sự hoảng hốt về một cuộc xâm lăng quét
qua vùng Đông Bắc nước Pháp có thể nhận diện một cách chính xác. Vào sáng sớm hôm
22 tháng Sáu, tướng Bouillé vẫn hy vọng có thể giải cứu được nhà vua nên đã ra lệnh cho một trung đoàn bộ binh Thụy Sĩ được Pháp
trả lương tiến về phía Tây từ thị trấn Metz đi tới sông Meuse, nơi chỉ cách
Varennes 10 dặm. Thực ra, khi trung đoàn này tới gần điểm đến đêm hôm đó, hầu hết
đám lính đã nổi loạn và từ chối đi tới. Họ tuyên bố là không được thuê mướn để
chống lại người dân nước Pháp. Các sĩ quan bèn bỏ trốn và đám quân còn lại rút
lui về Verdun. Nhưng sự việc xảy ra trong giây phút cực kỳ căng thẳng, việc hành
quân vượt qua biên giới của hàng mấy trăm binh lính võ trang lại nói tiếng Đức
lạ lùng này đã làm dấy lên sự hỗn loạn trong dân chúng địa phương.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào xế chiều ngày 22 tháng Sáu, giới chức thẩm quyền
tại Verdun đã gửi thông điệp đến những làng mạc chung quanh rằng có một đạo quân
đang di chuyển đến Varennes và rằng tất cả các vệ binh có mặt phải đi ngay tới
Meuse và phá hủy những cây cầu nếu thấy cần thiết để ngăn cuộc tấn công lại. Không
lâu sau đó, các nhà lãnh đạo Varennes bị ảnh hưởng vì sự hoảng hốt đã ban hành
một lời kêu gọi tiếp cứu khẩn cấp. Chỉ trong vài giờ, hệ thống thông tin liên lạc
đã từng lan toả tin nhà vua bị bắt giữ lại
được xử dụng để loan báo tin quân thù đang tiến tới. Trong 2 đêm liền, vệ binh nguyên
cả khu vực đã được huy động để đến tiếp cứu Varennes.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Bao giờ cũng thế, khi chuyển tiếp các lời kêu gọi tiếp
ứng, các làng xã phố thị luôn luôn phóng đại hay thêm bớt vào cái thông điệp gốc
ban đầu. Trong một bầu không khí lo lắng và căng thẳng, có những sự hiểu lầm không
thể tránh khỏi và có những liên lạc sai lầm. Thế nhưng đó cũng là điều tự nhiên
cho các viên chức hoảng sợ phóng đại một chút để chắc chắn là tình thế xem ra đã
đủ nguy kịch để dấy thêm những nơi khác cho sự tiếp ứng và cũng để chứng thực
cho sự hoảng sợ của riêng họ. Vì vậy, khi người dân tại Clermont chuyển đi lời
kêu gọi tiếp ứng của Varennes để bay tới
phụ giúp anh em một tay, họ đã làm lớn câu chuyện lên cách nào đó, với sự
tuyên bố rằng cuộc chiến đã đang xảy ra giữa người dân yêu nước và quân thù. Làng
mạc kế tiếp lại tô điểm thêm cho câu chuyện đi xa hơn, khẳng định rằng chiến trận
vô cùng ác liệt và rằng đã có nhiều người dân Pháp bị giết. Vào sáng hôm sau,
khi tin tức tiến tới phía cực Nam của tỉnh
Meuse, danh từ “quân thù” đã có một ý nghĩa thay đổi một cách tinh tế: sự đe doạ
không còn từ trung đoàn lính đánh thuê Thụy Sĩ được Pháp trả lương nữa, mà tự nó
đã trở thành danh từ “đế quốc”, một đoàn quân nước Áo giờ đang nhanh chóng tiến
tới khỏi Meuse.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cùng lúc đó, tin tức đã đi về phía Tây băng qua cánh
rừng Argonne để tới Sainte-Menehould. Thị trấn vừa mới hồi phục sau một đêm bi
thảm và kiệt sức. Sự đối đầu với đám kỵ binh người Đức của Damas, sự xuất hiện
bất ngờ của hoàng gia và sự tàn phá gây ra bởi đám kỵ binh của công tước
Choiseul ở phía Bắc thị trấn đã làm cư dân gần như hoảng hốt. Lúc này họ lại
nghe, hoặc tưởng tượng là đã nghe thấy, rằng bọn lính Áo đã chiếm được và đã tàn
phá Varennes và giờ đang tiến thẳng về đây, tai hoạ có lẽ sẽ đến với người dân
Sainte-Menehould, vì có lẽ bọn chúng sẽ trừng phạt họ như đã trừng phạt
Varennes vì đã góp phần vào việc bắt giữ nhà vua. Họ gửi đi một thông điệp kêu
cứu: “Bọn lính đế quốc đã cướp phá Varennes. Vì thế nhân danh Tổ Quốc, chúng tôi
khẩn nài hãy đến hỗ trợ chúng tôi. Cấp báo! Chúng tôi đang rất thiếu thốn vũ khí
đạn dược và nhất là nhân lực.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Sang ngày 23 tháng Sáu, tin đồn về xâm lăng đã tạo nên
một làn sóng hoảng sợ không khác chi cuộc Đại Kinh Hãi năm 1789. Khoảng 9 giờ sáng
tin tức đã lan đến Châlons-sur-Marne, nơi hoàng gia đã ở lại đêm trên hành trình
trở lại Paris. Tin đồn lan nhanh qua thị trấn rằng quân Áo đã tới ngay bên ngoài
cổng thành. Chẳng bao lâu, rối loạn xảy ra khi người người hốt hoảng tìm kiếm vũ
khí bảo vệ phòng thân. Các cửa nẻo của thị sảnh bị phá sập. Viên thị trưởng bị đám
đông giận dữ vây quanh ép buộc ông phải mở kho quân trang vũ khí trước khi ông
nhảy từ một cửa sổ trên lầu xuống thoát ra ngoài. Vừa sợ hãi vì bọn lính Áo tưởng
tượng, vừa vì người dân trong thị trấn la ó đòi có hành động, các viên chức đã
huy động vệ binh trong cả tỉnh và hối thúc mọi người dân đến hỗ trợ: “ Hãy can đảm
lên! Hãy tự chứng minh sự tự do của chúng ta có giá như thế nào bằng cách liều
mình bảo vệ nó.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Lúc này đối với nhiều người, dường như rõ ràng bọn lính
Áo đã xâm lược Pháp để cướp lại nhà vua. Và từ quan điểm này, sự hốt hoảng của
họ theo sát diễn tiến hành trình trở lại Paris của nhà vua. Vệ binh, đôi khi có
cả phụ nữ và trẻ em đi theo đã có mặt khắp nơi trên đường, đi tới hỗ trợ
Varennes, Clermont hay Châlons, hay quay về nhà khi họ khám phá ra rằng kẻ thù đã
“rút lui”. Hàng ngàn người khác lại vội vã tham gia vào việc hộ tống nhà vua, lúc
này lại trở thành việc bảo vệ ông khỏi tay bọn Áo.Thời tiết trở nên khô nóng. Số
lượng đông đảo người bước đi trên đường đã gây nên những đám bụi mù giữa vùng đất
trắng xoá của vùng Champagne phía Bắc. Bụi đường, sự mơ hồ, tiếng trống và những
bước chân nặng nhọc trong đêm hay giữa buổi choạng vạng tối có thể dễ dàng khẳng
định cho nỗi sợ hãi nhất của người ta rằng đoàn quân xâm lược đangở phía bên
kia đồi hay tại khu rừng bên kia sông.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong vòng 2 ngày, tin tức khủng khiếp đã toả ra khắp
vùng Champagne và lan tới một phần của các tỉnh Lorraine, Picardy và
Idle-de-France. Tại Lorraine, Thị trấn thành lũy Netz đã huy động vệ binh và phái
họ đến Verdun lần thứ hai chỉ trong 2 ngày. Thionville ở phía Bắc của Metz cũng
nghe được tin đồn xâm lược, nhưng giờ có sự lầm lẫn về chiều hướng của sự tấn công. Cư dân thị trấn đã
bắt đầu phá hủy các cây cầu băng qua sông Moselle với dự đoán một cuộc xâm lăng
của quân Đức ở xa xa về phía Đông. Cùng lúc đó, lan toả từ làng này sang làng
khác với cường độ tăng lên khắp nơi theo tiếng chuông báo động của nhà thờ, sự
hốt hoảng bùng lên tới vùng Tây Bắc tới tận Charleville và vùng tiền tuyến phía
Bắc. Khi người dân trong thành phố Reims nghe thấy tin đồn, họ bèn chuyển tiếp
qua phía Tây tỉnh Soissons và Laon. Vào buổi sáng ngày 24 tháng Sáu, nỗi lo sợ đã
quét qua khỏi con sông Oise tới tỉnh Picarfy. Lúc này sự đe dọa lại thêm phần
thêu dệt anh hùng tính. Chuyện được kể là một đoàn quân Áo từ 40,000 đến
50,000, có kẻ nói 60,000 đã chận được nhà vua lại. Bọn chúng đã phá hủy
Varennes và Sainte-Menehould, đã di chuyển qua khỏi Châlons và tàn phá bất cứ gì
chúng gặp trên đường, lửa khói và giết chóc khắp nơi. Chiều hôm đó, một ngày
trước khi vua về tới, tin đồn về cuộc xâm lăng từ phía Đông đã kích động một
phong trào bạo loạn trong đám thường dân ngay tại Paris.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những ngày kế tiếp, 4 khu vực khác của nước Pháp cũng
bị xáo trộn với sự hoảng hốt về xâm lược tương tự. Một cuộc chạm súng giữa binh lính và đám buôn
lậu ở vùng núi rừng Pyrenees phía Tây tạo ra tin đồn rằng quân Tây Ban Nha đã
vượt biên giới và đang tiến vào 3 vùng thung lũng ở Tây Nam nước Pháp. Sau đó là
hàng chục cộng đồng từ Pau đến Bayonne và xa tới tận phía Bắc là Bordeaux cũng cấp tốc đưa vệ binh tới đối đầu
với kẻ thù. Dọc theo vùng giữa bờ biển Đại
Tây Dương, sự xuất hiện của nhiều cánh buồm không rõ lai lịch bên ngoài
Saint-Hilaire-de-Riez tức thì tạo nên một báo cáo về sự xâm lược cùa Anh Quốc
lan nhanh chóng khắp vùng Poitou. Tại Brittany, một cuộc chiến nho nhỏ gần
Saint-Malo xảy ra giữa vệ binh và đám quý tộc lưu vong đang đi thuyền tới
Jersey cũng gây nên một tin đồn khác. Chuyện kể rằng có 6000 quân lính đã đổ bộ
từ 40 chuến thuyền của Anh và đang di chuyển dọc theo bờ biển về phía Tây. Vệ
binh được huy động từ rất xa như Rennes và Brest để nhanh chóng tập họp lại chống
bọn xâm lược cứu quê hương.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Và rồi thật mau chóng, cũng gần như lúc bắt đầu, các
hoảng hốt đủ loại trên biến mất. Các thông điệp khẩn cấp từ những nguồn cung cấp
tin xâm lược tự xác định là chẳng có quân ngoại bang nào xuất hiện, hay nếu đã
xuất hiện thì bọn chúng đã rút lui. Hội
Đồng Cách Mạng Quốc Gia lấy cơ hội để bác bỏ các nguồn tin này là không chứng cớ.
Tuy vậy, tin đồn cũng gặp phải sự châm
biếm của một số các ban quản trị đia phương. Đáng kể là tất cả những nỗi lo sợ
xâm lược đã khởi sự từ các vùng không hay ít bị tác động bởi biến cố “Đại Khủng
Khiếp” năm 1789. Nhưng một khi tin đồn lan tới những vùng miền đã trải nghiệm về
bạo lực và tình trạng vô chính quyền của cơn hoảng hốt trước đó, không dễ gì
người dân họ tin. Thí dụ tại Château-Thierry, một thị trấn đã từng bị rung chuyển
trong biến cố “Đại Khủng Khiếp”, các lãnh đạo quận lỵ kết luận rằng cuộc xâm lược
được tuyên bố trên thật là khó tin đến nỗi câu chuyện giống như một trò nguỵ tạo
của kẻ thù, một âm mưu nhằm chia rẽ quốc gia. Họ không những từ chối chuyển tin
tức đi mà còn cho người đi điều tra về nguồn gốc của trò nguỵ tạo từ đâu. Đặc
biệt trong số những trí thức ưu tú, ký ức về bạo loạn và tình trạng vô chính phủ
của lần gặp gỡ trước đó với những kẻ thù tưởng tượng dường như đã truyền bá cho
họ cái tư tưởng đi ngược lại với những hốt hoảng theo sau.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Kẻ nội thù<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khắp nơi trên nước
Pháp, ngay tại những vùng không có sự hoảng hốt, sự bất ngờ biến mất của nhà
vua cũng gây nên sự sợ hãi một cuộc xâm lăng có thể xảy ra. Nhưng cuộc khủng hoảng
cũng dấy lên nỗi lo sợ về kẻ nội thù, những âm mưu bí mật nhằm chống lại Cách Mạng.
Một quan điểm về âm mưu của thế giới thật khó đồng nhất trong thời kỳ cách mạng.
Trong nhiều thế kỷ, người dân đổ cho sự thiếu hụt ngũ cốc là do những hoạt động
giấu giếm của đủ loại các nhóm vô lại nhằm
kiếm lợi nhuận hay để trả thù cho những sai trái mà họ đã phải gánh chịu trước đó.
Mặc dù sự ra đời của nhiều phương thức phân tích mới đặt căn bản trên sự giải
thích khoa học một cách hợp lý, thí dụ như nối kết nạn đói với những điều kiện
khí tượng tự nhiên hay với phương tiện vận tải thô sơ nghèo nàn, đại đa số người
dân tiếp tục liên hệ tất cả những sai trái trên thế giới tới những hành động cố
ý của những cá nhân có những kế hoạch mưu đồ. Ngay cả với những người văn minh
hơn trong các xã hội tỉnh thành, một giả thiết như vậy dường như không thể xảy
ra trong bối cảnh Cách Mạng bởi bất cứ phương tiện nào. Các nhà ái quốc chỉ biết
rất rõ rằng những thay đổi có được từ năm
1789 đã kích động lên sự đối nghịch đắng cay của 2 nhóm đặc biệt: giới quý tộc
và giới giáo sĩ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Mặc dù một nhóm
nhỏ quý tộc tự do đã sớm bước theo con đường Cách Mạng, tuyệt đại đa số chẳng hài
lòng với những biến cố. Bực bội với việc HĐCMQG tấn công vào những đặc quyền
phong kiến mà họ từng được hưởng, họ càng giận dữ hơn với sự đàn áp vào cái tước
vị “quý tộc” trong tháng Sáu 1790. Trong cái quan điểm kỳ thị giai cấp của xã hội,
cái ý tưởng mà người ta làm luật để loại bỏ sự hiện hữu của giới quý tộc có vẻ
vô lý giống như – theo ngôn ngữ của một nam tước – “người ta không thể thay đổi
một cây sồi thành một cây thông chỉ bằng một nghị quyết đơn giản”. Để chắc chắn,
sau mùa hè 1789, hầu hết giới quý tộc tỉnh thành ra vẻ thận trọng, giữ gìn lời ăn
tiếng nói và rút lui vào trong lâu đài của họ nơi họ hy vọng tránh qua cơn bão.
Nhưng có một số không thể kềm hãm môi miệng; họ nhạo báng những người yêu nước địa phương, từ chối công nhận sự hiện hữu của HĐCMQG và các quyền
của con người (quyền chỉ dành cho đàn ông trưởng thành) và họ tuyên đoán rằng
những thay đổi trước đây sẽ không tồn tại lâu. Khi họ tập trung với nhau trong
những dịp xã hội hay làm việc thiện nguyện, họ lại càng ít kiềm chế hơn về những
nhận xét thô bỉ hạ thấp cuộc Cách Mạng và
những nhà lãnh đạo Cách Mạng cùng với những lời lẽ tiên đoán tai hoạ cho cả
hai. Những lời lẽ tiên đoán đó nảy sinh từ sự bất lực và đắng cay thường bị
nghe lén bởi hàng xóm và những đầy tớ của họ. Khi được thêu dệt vẽ vời cho hợp
lý và truyền tới tai cộng đồng, những chuyện trò như vậy có thể biến thành chứng
cớ của các âm mưu.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Sự diễn dịch về âm
mưu như vậy càng đáng tin hơn khi mọi người biết về những đám quân đi lưu vong
tập trung bên kia bờ sông Rhine, về bọn
phản cách mạng đã trốn khỏi nước Pháp và quyết tâm chấm dứt Cách Mạng. Với ưu
thế biết hết chuyện đã xảy ra, thì rõ ràng là những đám quân lưu vong đó bao gồm
đa số là đám sĩ quan quý tộc và rất ít đám binh lính thường dân, chứng tỏ rất ít nguy hại cho đất nước. Nhưng đối với
những nhà ái quốc vào mùa xuân 1791, cái đe doạ thực sự thì khó khăn đánh giá hơn
nhiều. Thật khó có thể tin rằng con người
từng luôn luôn nắm nhiều quyền lực trong xã hội
trên tay giờ thình lình dừng lại
mọi chuyện có ảnh hưởng tới họ. Nhiều người tin rằng đám lãnh đạo lưu vong, công
tước d’Artois và ông hoàng de Condé đang bí mật hỗ trợ đám quý tộc tại tỉnh lỵ.
Trong những tháng trước sự kiện Varennes, một người dân ở Picardy đã cho HĐCMQG
biết về những nhóm quý tộc tập trung ở một lâu đài gần đó và ông ta tố cáo rằng
có những âm mưu đang hình thành trong số những người có ý định tàn ác chuẩn bị làm cuộc phản cách mạng.
Tại thành phố Lorraine phía Nam, có những báo cáo về một nhóm khác được biết như
là bọn mưu đồ phản cách mạng, di chuyển từ lâu đài này qua lâu đài khác để tổ
chức việc quy tụ giới quý tộc địa phương và xóa bỏ Hiến Pháp. Một bức thư đến từ
Province loan báo có chứng cớ của một mạng lưới rộng lớn được tổ chức tại mỗi
khu vực của đất nước do đám quý tộc lưu vong có tên là “hiệp hội quý tộc hào phóng”
thề hứa tuân lệnh công tước d’Artois. Những âm mưu đó có thực sự hiện hữu không
thật khó để biết rõ. Nhưng những bức thư như vậy tiết lộ một xác quyết rộng rãi
vào mùa xuân 1791 rằng toàn bộ giới quý tộc vùng miền đều có tham dự vào các hoạt
động phản cách mạng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những nỗi lo sợ
như thế càng tăng cường độ với sự khủng hoảng về tôn giáo bắt đầu xen lẫn vào
nước Pháp kể từ đầu năm 1791. Vào mùa xuân đó, non nửa hàng giáo sĩ ở miền quê
từ chối tuyên thệ trung thành với những văn bản được chỉ định bởi HĐCMQG, cùng
những mệnh lệnh được ban hành thay thế những linh mục “ngoan cố.” Những khu vực thật ương ngạnh như ở miền Tây nước Pháp hay các vùng ngoại
vi ở phía Đông và phía Nam, nhiều nhà lãnh đạo cảm thấy như bị đe doạ và bị bao
vây. Bất cứ nơi nào có những nhóm từ chối tuyên thệ đông đảo, các ban quản trị
đều cố tìm ra những âm mưu bí mật thông đồng, có lẽ được khởi đầu bởi đám Giám
mục ngoan cố, lúc này đang sống ở ngoại quốc và có liên hệ chặt chẽ với đám quý
tộc lưu vong. Ngay từ tháng Năm, các chủ sự phòng tại Laon ở Đông Bắc Paris đã
có vẻ bị ám ảnh với tình trạng nguy ngập do sự khủng hoảng về chuyện tuyên thệ
gây nên trong vùng. Trongt thâm tâm họ không còn nghi ngờ gì về chuyện giáo sĩ
từ chối tuyên thệ có liên quan đến những đầu não có âm mưu nổi loạn cả trong và
ngoài nước.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vì vậy, khi tin
tức nhà vua đào tẩu loan ra, hầu hết các nhà ái quốc trong cả nước đã đặt giả thiết ngay về sự hiện
hữu của những âm mưu nội tại quyết tâm tiêu diệt Cách Mạng và rõ ràng có dính dáng
tới bọn ngoại thù. Ban lãnh đạo của một thị xã viết: “Sự biến mất của hoàng gia
đã kích động một phong trào phẫn nộ chống lại bọn thù nghịch với lợi ích chung.
Những tuyên bố táo bạo của một số người, sự di cư ra nước ngoài của một số khác,
sự từ chối tuyên thệ của một số giáo sĩ, tất cả đã chỉ rõ về một âm mưu gây tội
ác. Vấn đề thực sự của các nhà quản trị, một vấn đề mà nó làm bận tâm các nhà Cách
Mạng trong nhiều năm tới, là họ nên đáp trả những đe doạ đó như thế nào. Và ở đây,
họ bị dầy xé sâu xa. Một mặt, hầu hết các viên chức được uỷ thác giữ khái niệm công lý và luật pháp bình đẳng
cho đám quý tộc và giáo sĩ như tất cả những người khác, Sau hết, những lý tưởng
như vậy là từng phần và nguyên vẹn bản tuyên bố về nhân quyền và công dân quyền.
Như chính họ là những người có tài sản, các viên chức nhớ lại rất rõ ràng những
hỗn loạn và vô trật tự vào cái mùa hè đầu tiên của cuộc Cách Mạng, và họ lo lắng
rằng những kẻ bị tố cáo tình nghi cần được xét xử tại toà chứ không phải từ đám
đông. Những chỉ đạo của họ trong tháng Sáu và tháng Bẩy gồm đầu những tu chính án
về việc cần thiết duy trì pháp luật. Thí dụ như ở Auch, các viên chức đã thúc
giục mọi người tỏ ra hoàn toàn tuân theo pháp luật: “Hỡi các công dân! Đây là lúc
chúng ta phải quyết định chúng ta có thực sự tự do hay không hay vẫn bị trói buộc
vào những xiềng xích mới của tình trạng vô chính phủ?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Mặt khác, những
giá trị về công lý và pháp luật bình đẳng phụ thuộc vào sự hiện hữu liên tục của
Hiến Pháp mới, và các nhà cai trị để ý tới sự đe doạ gây ra cho sự sống còn của Cách mạng bởi sự trốn chạy
của nhà vua và những âm mưu nhận thấy được. Nên có hay không những tình trạng
khẩn cấp mà trong đó sự phòng thủ đất nước chứng thực cho những hành động có tính
cách trấn áp mà bình thường là bất hợp pháp không? Như khi Charles Lameth tuyên
bố: “Thà rằng thi hành một sự bất công tạm thời hơn là nhìn thấy quốc gia mất đi.”
Trong bối cảnh này, những chỉ thị của HĐCMQG về việc làm mọi bước cần thiết để
duy trì pháp luật và phòng ngự đất nước đặc biệt trở nên mơ hồ và co giãn. Những
chỉ thị đó có thể được dễ dàng diễn dịch như một tấm màn che thực sự cho các hành
động áp chế.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Hơn nữa, các viên
chức cấp địa phương đã không hành động một cách trống rỗng. Luôn luôn họ tính đến
ý kiến của người dân dưới tay họ quản trị và những nghi ngờ cũng như nỗi khát
khao xử dụng bạo lực của người dân thì ai cũng hiểu. Đặc biệt có 2 nhóm người đã
thúc đẩy các cấp lãnh đạo hành xử những
biện pháp áp chế nhiều hơn vào những tháng ngày sau 21 tháng Sáu. Đó là đám đông
sống tại đô thị và các vệ binh. Trong rất nhiều cộng đồng, tin nhà vua chạy trốn
và bị bắt lại tại Varennes khởi đầu cho những bùng nổ tự phát các vụ bạo động
quần chúng chống lại các nhà quý tộc và giáo sĩ địa phương. Đôi khi giới chức
thẩm quyền hảnh động ngay để chấn chỉnh lại những xúc cảm như vậy. Những người
danh tiếng tại Cahors đã có óc sáng tạo khá bất thường trong khía cạnh này khi
tổ chức một lễ hội “toàn quốc đặc biệt, có lẽ là để đề xướng những kế hoạch đã đang
tiến hành cho ngày lễ 14 tháng Bẩy sắp tới. Có cuộc diễn hành của vệ binh, có
ban nhạc, những bài diễn văn yêu nước của các giáo sĩ (công nhận) Hiến Pháp, có
sự trình bày lại bài ca “</span><span lang="EN-US">ç</span><span lang="EN-US">a ira!” và một
lời thề nghiêm trọng được tuyên bố bởi cả
nam nữ trung thành với tổ quốc và pháp luật. Tại Strasbourg, một màn trình diễn
nhạo báng được tổ chức với các hình nộm
bằng rơm Bouillé và Klinglin và Heyman, đám tùỷ tùng của viên tướng được kéo đi
phô diễn trên đường trên một chiếc xe kéo và sau đó được đối đi ngay tại công
viên thành phố giữa tiếng reo hò của dân chúng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng đối với
nhiều viên chức, sự bằng lòng dưới sức ép của đám đông dường như tốt hơn sự can
đảm. Các nhà cai trị tại Brittany đặc biệt nói rõ ràng khi diễn tả tình trạng
khó xử này của họ. Vào cuối tháng Sáu họ viết: “Sự lo âu và phẫn nộ của dân chúng
đã lên đến cực điểm. Vào giữa lúc vô cùng kích động này, thật không thể nào nói
lý lẽ mà được nghe. Chúng tôi phải xoa dịu và tuỳ theo những nhiệt tâm như thế
nếu muốn ngăn họ đi quá lằn ranh kiểm soát
và vẫn duy trì được nể trọng trong ý kiến công chúng, nếu không thì không thể nào
quản trị.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Có lẽ không có một
vấn đề đơn lẻ nào dấy lên mối lo ngại lớn lao đối với người dân thường hơn là sự
kiểm soát các đồn lũy của thành phố. Chìa
khoá của những cứ điểm này ở trong tay các viên chỉ huy quân sự địa phương, luôn
luôn vẫn là các nhà quý tộc. Sự phản bội của tướng Bouillé và toàn ban tham mưu
của ông đã làm tăng cường độ nghi ngờ chống lại tất cả bọn họ. Tại Strasbourg, Verdun, Dunjerque và La
Rochelle, mỗi thành phố có đồn lũy trên dưới dọc theo bờ biển và các vùng biên
giới, sự đòi hỏi của dân chúng buộc các nhà quản trị dân sự phải tiếp quản kiểm
tra các đồn lũy địa phương. Như các trưởng lão tại Cambrai giải thích: “Dân chúng
coi đám giáo sĩ và quý tộc chính là những tác giả của vụ việc bắt cóc nhà vua.”
Vì vậy, các viên chức cảm thấy buộc lòng phải nắm lấy việc kiểm soát quốc phòng
của thành phố, bởi vì trong tình trạng hiện tại, thật sự vô cùng nguy hiểm khi
làm trái ý công chúng, một yếu tố thiết yếu của lòng ái quốc.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Áp lực đòi có đủ
loại hình thức các hành động siêu luật pháp cũng đến từ hàng ngũ vệ binh. Như chúng ta đã thấy, khắp cả nước , sự động
viên các dân quân địa phương đã là biện pháp đầu tiên được xử dụng ngay khi có
tin nhà vua chạy trốn. Hội Đồng Quốc Gia
đã ra quyết nghị cho các danh sách tuyển mộ các vệ binh được sẵn sang ra chiến
trận trong trường hợp đất nước bị xâm lăng,
và hầu như khắp nơi, người ta đổ xô đi đăng
ký với một lòng nhiệt thành lạ thường. Tại Lyon, chỉ riêng trong thị xã có hơn 800 người mới tuyển mộ được chào mừng. Tại La
Rochelle, những buổi lội họp tự phát của người dân trên đường phố hay trong khu
vực đã quyết định thành lập 6 đại đội mới. Ngay cả một làng nhỏ như Cuxac, các
vệ binh nông dân nghe nói cũng bùng cháy khát vọng lên đường cứu quốc. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Hầu hết các vệ
binh đều mạnh mẽ thực thi các mục tiêu của Cách Mạng. Họ thề thốt bảo vệ Hiến Pháp chống lại mọi kẻ
thù, và cái kinh nghiệm Varennes càng củng cố thêm sự nghi ngờ của họ đối với
giới quý tộc và giáo sĩ ngoan cố. Nhiều đơn vị nhanh chóng trục xuất tất cả các
quý tộc trong hàng ngũ, bởi vì “sự thận trọng và an toàn của đất nước ngăn cản
chúng tôi giao phó quân lính cho những cá nhân mà lợi ích của chúng đối nghịch
với lợi ích Cách Mạng.” Hơn nữa, nếu họ thi hành nhiệm vụ của họ hoàn hảo và đạt
được vị thế mà họ thấy mình xứng đáng, các tân vệ binh này rõ ràng cần được
trang bị vũ khí đạn dược. Việc săn lùng vũ khí đạn dược cho những dân quân mới
có điểm thuận lợi là không những giải trừ vũ khí của bọn phản Cách Mạng mà còn
có vũ khí trao vào tay những người yêu nước. Hầu như khắp nơi trên toàn quốc
sau ngày 21 tháng Sáu, vệ binh đã tập họp thành những toán quân đáng sợ đi trấn
áp tại mọi tỉnh thành.<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Giữa luật pháp và
phương tiện<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đáp lại sức ép của
quần chúng và thích nghi với sự rộng rãi
của Hội Đồng Quốc Gia cho phép làm mọi việc cần thiết để bảo vệ đất nước, các hội
đồng quản trị trong cả nước xử dụng một loạt các biện pháp chống lại “bọn nội
thù”. Trong số có nhiều biện pháp vừa bất hợp pháp vừa vi phạm bản Tuyên Ngôn về
Nhân Quyền. Nhưng cuộc khủng hoảng dường
như chưa từng xảy ra và sự nguy hiểm về các âm mưu quá hiển nhiên đến nỗi các
viên chức đã quyết định làm mọi thứ cần thiết và thích hợp để ngăn chận những mưu
đồ bất chánh của kẻ thù.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vì vậy, hầu hết
giới chức địa phương các nơi bắt đầu mở lại để đọc kiểm tra hết những lá thư được
gửi qua bưu điện, mặc cho những nghị quyết nhắc nhở về tính bất khả xâm phạm của
thư từ. Hội đồng của một thị trấn nhỏ tại Lorraine còn cẩn thận giải thích lý
do: “Kẻ thù cả nội lẫn ngoại của chúng ta sẽ không bỏ qua bất cứ gì có thể làm
để đạt được những mưu đồ ghê gớm của chúng chống lại đất nước. Vì thế, không có
sự tiết lộ bất cứ bí mật gia đình nào, có lẽ ta phải thận trọng xem xét kỹ càng
trong bưu điện về bất cứ tương quan nào đáng nghi ngờ.” Trong thực tế, việc định
nghĩa về mối tương quan đáng nghi ngờ rất đa dạng từ thị trấn này qua thị trấn
khác. Một số viên chức kiểm tra mọi thư từ đến và đi từ ngoại quốc. Nơi khác lại
chú trọng đến thư từ gửi đi từ những giám mục “ngoan cố” hay gửi đến từ đám quý
tộc hay giáo sĩ bị nghi ngờ. Hầu hết các lá thư bị kiểm soát chẳng tiết lộ được
gì mặc dù những nỗ llực tối đa của các nhà ái quốc để tìm ra các âm mưu trong
những lời lẽ trò chuyện gia đình vớ vẩn. Những số lượng lớn chất đống trong kho
lưu trữ của Ủy Ban Nghiên cứu của Hội Đồng, chẳng bao giờ được giao trả, và cũng
mang lại rất ít ánh sáng cho các đại biểu năm 1791 cũng như cho các sử gia ngày
nay. Nhưng đôi khi, những lá thư đã mở ra lại có những hệ quả lớn lao cho cá nhân.
Một đoạn văn ngắn dường như vô hại từ một quý tộc lưu vong gửi đến đại lý công
việc làm ăn của họ ở gần Orleans, một ông Petit nào đó, đã bị can thiệp và tiết
lộ ra công chúng, dẫn tới việc người đại lý xém bị giết hại và ông ta bị giam
giữ lâu dài trong nhà giam thị trấn. Ông Petit
hãi sợ này viết: “Từng giây từng phút, tôi dường như nghe đám đông la hét đòi xử lý nạn nhân.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhiều chức sắc cũng
chấp nhận việc bắt giữ một cách sai luật pháp các du khách. Trong việc diễn giải
rộng rãi luật cấm đoán cá nhân vượt biên giới của HĐCMQG, các hội đồng quản trị
bắt đầu ngăn chận những du khách vô danh bất cứ họ ở nơi đâu, đặc biệt với những người quý tộc
hay người ăn mặc lạ thường hoặc nói năng lạ lùng hay cả khi tỏ ra bối rối. Rõ ràng
không có lấy một phút rảnh rang đi đâu cả, HĐCMQG cứ tràn ngập thư từ khẩn cầu
từ những người không may mắn tự nhiên bị giam giữ trong cuộc khủng hoảng, đôi
khi kéo dài nhiều tuần lễ khi họ bị từ chối quyền ‘habeas corpus’ được Hiến Pháp
bảo đảm (quyền tạm giam tối đa được phép). Tại Cahors, vệ binh bắt giữ 2 thương
gia người Bỉ có giọng nói mang âm hưởng
ngoại quốc trên đường đến nước Ý. Ban quản trị thị trấn biện hộ cho sự bắt giữ
của họ vì mối lo ngại một cuộc xâm lăng của đoàn quân nước ngoài sắp xảy ra. Để
bảo vệ Hiến Pháp không bị hủy hoại, họ cần có biện pháp đề phòng cẩn trọng.
Trong vụ này, 2 thương gia Bỉ bị tạm giam đến tận giữa tháng Tám mới thả và họ
chỉ còn biết than trách số phận xui xẻo của mình. Ở nơi khác, giới chức thẩm
quyền tạm thời bắt giữ một người thổi kèn clarinet thất cơ lỡ vận, một bác sĩ
thú y làm việc cho chuồng ngựa hoàng gia trên đường đến Brussels và một tay bá
tước đáng nghi đi lang thang qua phố và ai cũng tỏ vẻ nghi ngờ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tuy nhiên, các
người yêu nước tại tỉnh lỵ luôn luôn ít quan ngại người nước ngoài đi ngang qua hơn là đối với những
cư dân địa phương đã có những cử chỉ chứng tỏ sự đối nghịch đối với Cách Mạng. Khắp cả nước, các đội ngũ chức sắc và vệ binh
quốc gia đổ xô đi khám xét những lâu đài và các cơ sở tôn giáo của những giáo sĩ
từ chối tuyên thệ gần đó. Họ tìm kiếm các bằng chứng về những cuộc hội họp bí mật
phản Cách Mạng. Họ cũng sẵn cơ hội để săn lùng vũ khí đạn dược có thể sẽ được xử
dụng chống phá Cách Mạng, đồng thời chính họ cũng đang cần đến chúng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Đây là lần đầu tại
các thị trấn vùng miền mà từ ngữ “tình nghi” được xử dụng rộng rãi trong ngữ vựng
hành pháp. Nhưng điều gì gây nên sự bất tín nhiệm, điều gì chứng tỏ sự “có ý định
đáng nghi ngờ”, như các viên chức tại Montpellier xử dụng, thường rất mơ hồ. Trong
nhiều trường hợp, sự nghi ngờ dường như chỉ phát xuất từ lời phát biểu riêng biệt
nào đó của các cá nhân, hoặc là trong quá khứ hoặc ngay sau vụ Varennes, những
lời lẽ mà trong tư tưởng của hàng xóm của họ phân loại họ như những công dân có
những hành vi phản Cách Mạng nổi bật. Một phụ nữ tại Meaux đã bị giam giữ vì sự
bộc phát một hành vi quý tộc trong một bữa ăn tối với bạn bè nhiều tháng trước đó.
Một linh mục gần Verdun bị bắt vì đã diễn đạt trước công chúng rằng nếu nhà vua
đã thoát đi được có lẽ tai hoạ đã không xảy ra, những ngôn từ được trích dẫn ra
khỏi nguyên bối cảnh của nó, theo ý nghĩa “tình nghi” trong sự thẩm vấn. Hai giáo
sĩ “ngoan cố” xém bị đám đông phẫn nộ treo cổ tại Vendôme vì dám sỉ nhục một giáo
sĩ ủng hộ Cách Mạng. Tiếc là các viên chức hành pháp đã không thể cứu nổi một
tay quý tộc tại Brest từ việc công chúng trả thù vì sự nhạo báng của ông ta về
một buổi lễ Cách Mạng khi ông vẽ lên tường một quán rượu hình vẽ thô tục. Không lâu sau tin tức nhà vua biến mất
khỏi Paris, tay quý tộc đã bị cắt cổ, và đầu ông bị cắm trên một cái cọc đi bêu riếu trong thành phố.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ở nơi khác, các
cá nhân bị coi là đáng nghi ngờ vì họ có những liên kết nổi bật với đám di dân,
hay chính họ tỏ ước muốn rời bỏ nước Pháp. Ở trên chúng ta đã thấy tình trạng phân
vân đáng buồn của ông Petit khi việc liên quan của ông với một di dân bị can
thiệp. Một anh bạn trẻ tên Boubert bị theo dõi và bắt giữ sau khi hỏi mượn tiền
một người thân để chi trả cho việc di cư của anh. Nhưng rõ ràng thường gặp hơn
là những sự lo sợ bởi những cuộc tập
trung gặp gỡ bí mật của các nhà quý tộc nổi danh và đám giáo sĩ tại các lâu đài
địa phương. Báo cáo về những buổi họp kín của quý tộc và bọn giáo sĩ ngoan cố tại
Saint-Denis ngay phía Bắc Paris hối thúc các giới chức quận lỵ đến lục soát nhà
một quý tộc ngay lúc 2 giờ sáng, Tay quý tộc tuyên bố rằng khách của ông chỉ đến
ăn mừng lễ Hiện Xuống, và quả thực, sự điều tra cho thấy chẳng có vũ khí hay khách
lạ bí mật nào. Một cuộc lục soát tương tự tại một lâu đài gần Chaumont-en-Vexin
nơi gia đình một quý tộc đang chơi đánh bài Whist rất ngạc nhiên, với kết quả tìm
thấy 9 cây súng săn loại cổ và một ngọn giáo vật kỷ niệm của trận chiến
Fontenoy. Tất cả đều bị tịch thu vào kho vũ khí của quốc gia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong một số trường
hợp, những tấn công cá nhân các quý tộc dường như gây nên bởi những hận thù hiềm khích rất lâu trước Cách Mạng. Nhân dịp vụ
Varennes xảy đến, vệ binh từ nhiều làng
mạc ở gần Reims đã tụ tập tại lâu đài của hầu tước d’Ambly, một đại biểu của HĐCMQG.
Tìm thấy vài khẩu súng, họ ép buộc bà vợ của ông hầu tước cho họ tiền mua súng ống
và bỏ đi với sự kinh hoàng của đứa cháu trai, người mà họ coi như vật bảo chứng.
Trong trường hợp này, đám vệ binh dường như lựa chọn d’Ambly một phần vì nhà quý
tộc nổi danh như một thành phần phản kháng đối với HĐCMQG, phần khác cũng vì mối
hận thù về các đặc quyền phong kiến mà
chúng đã làm cho dân làng chống cự lại lãnh chúa đất của họ trong khoảng 25 năm.
Cuộc tấn công vào Guillet du Montet, lãnh chúa Poleymieux ở miền quê gần Lyon còn dữ dội hơn. Trước năm 1792, Guillet đã bị thù ghét vì những
cách đối xử tàn bạo của ông đối với nông dân và sự từ chối tham gia Cách Mạng.
Không lâu sau vụ Varennes, cả trăm cư dân đã kéo tới chiếm giữ kho vũ khí lớn mà ông tàng trữ trong lâu đài của ông. Khi
Guillet chống lại, một trận chiến xảy ra và chỉ kết thúc sau khi lâu đài bị xâm
chiếm và ông ta bị giết. Thân thể bị xé từng mảnh ném vào toà lâu đài đang bị đốt
cháy. Những biến cố tại Poleymieux được rộng rãi loan tải không lâu sau đó gây
kinh hoàng cho cả nước. Tuy vậy, những bạo động cực độ như vật khá hiếm hoi
trong cuộc khủng hoảng. Sau vụ việc nhà
vua chạy trốn, chỉ có 4 cá nhân bị sát hại, cả 4 là nhà quý tộc và có ít nhất 3
trong số họ đã bị thù ghét vì đủ thứ bất mãn có từ rất lâu.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong hầu hết, sự
việc trấn áp do các lãnh đạo địa phương và vệ binh thực thi thường đi theo quy
trình tuỳ từng trường hợp, nhắm vào các cá nhân bị tình nghi chuyên biệt. Nhưng
trong một số trường hợp, vì lo ngại có những âm mưu thực sự hay phải chìu theo áp
lực quần chúng, các giới chức thẩm quyền đã ra lệnh lục soát và bắt giữ không cần
xét xử cả một loạt thành phần xã hội nào đó. Ở đây, đối tượng bị tình nghi không
nổi lên từ một hành vi của một cá nhân đặc biệt nào được cho là vi phạm, nhưng chỉ
từ sự kiện là họ đã thuộc về một nhóm xã hội hay chính trị đặc biệt. Những lý lẽ
như vậy có lẽ rất rộng rãi trong đủ các thành phần của thường dân. Tại
Varennes, vào cao điểm của cơn hoảng loạn về hiểm hoạ xâm lược, một đám nông dân
và vệ binh đã bắt giữ một trong những viên sĩ quan chỉ huy kỵ binh, tuy người này
đã cố gắng cộng tác với các nhà ái quốc. “Hắn là một sĩ quan, một tay quý tộc.
Vậy hắn phải là một tên phản quốc!” Họ la hét với một lý luận sắc lạnh như băng,
sau đói giảm nhẹ tội lỗi xuống thành tội dám mặc quân phục sĩ quan hoàng gia.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những hành động
của các công chức phân loại tình nghi kiểu
này còn nhiều ý nghĩa hơn. Những mục tiêu rõ ràng nhất của hình thức tố cáo
chung này là hàng giáo sĩ “bướng bỉnh” từ
chối tuyên thệ trung thành với Hiến Pháp. Trong những vùng miền phải đấu tranh
với số lượng lớn các giáo sĩ ngoan cố này, các nhà ái quốc địa phương thường vô
cùng mất kiên nhẫn với những nghị quyết của HĐCMQG về quyền tự do tôn giáo và sự
dung thứ cho đám “ngoan cố” nhưng không có ý gây rối này. “Nhưng khi từ chối không
tuyên thệ trung thành không phải là một sỉ nhục đối với Hiến Pháp và là một đe
doạ cho đất nước sao?” Các tay theo chủ
nghĩa tự do có thể thúc đẩy cho quyền tự do phát biểu, như cư dân của một thị
trấn nhỏ tranh cãi: “Nhưng laỵ Chúa, loại ý kiến nào là chủ nghĩa cuồng tín mà
nó chỉ mang đến viễn ảnh của giết chóc, làng mạc bị đốt cháy, đất nước bị tàn phá!”
Tại vài khu vực, sự đàn áp các giáo sĩ cố chấp quả thực là khốc liệt, không giống
như bất cứ gì được theo đuổi trước đó trong cuộc Cách Mạng. Ngay khi nghe được tin nhà vua trốn chạy, các
viên chức của thành phố Nantes đã ra lệnh
tức khắc trục xuất các giáo sĩ ngoan cố trong vùng và bắt giữ bất cứ vị
linh mục nào có hoạt động phản Cách Mạng. Vài lãnh đạo các quận lỵ tại Normandy
và Brittany cũng làm tương tự, họ biện luận rằng bọn giáo sĩ đó đe doạ tới một
sự trở lại các cuộc chiến tranh tôn giáo và rằng, tất cả bọn ngoan cố đều là kẻ
thù của Quốc Gia, không có ngoại lệ.
Trong một thời gian ngắn, những biện pháp tương tự được thi thành, bắt
giữ và trục xuất sai luật pháp hàng trăm linh mục mà không xét xử, tổng cộng có tới ít nhất 9
khu vực tỉnh thành trong cả nước.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Mục tiêu thứ hai
của sự đàn áp tràn lan này là giới quý tộc.
Tại các tỉnh Cher và Indre thuộc trung tâm nước Pháp, các giáo sĩ ngoan
cố tương đối ít và thường không bị coi là nguy hiểm, nhưng khi tin về vụ
Varennes đến đã gây nên nỗi lo sợ rằng những nhà quý tộc trong vùng đang tổ chức một cuộc tấn công phản Cách mạng. Nhiều quận
lỵ đã gửi vệ binh tới tước vũ khí tại các lâu đài. Thị trấn Bourges còn đi xa hơn
nữa, ra lệnh cho tất cả cư dân là quý tộc
phải ở nguyên tại thị trấn và cho vệ binh canh gác mọi cổng thành để bảo đảm không
ai lọt ra ngoài, như thế sẽ ngăn chận hành động liên kết của những người đã công
khai bày tỏ các nguyên tắc của họ ngược lại với ý nguyện chung. Hầu hết, những chính sách này được thực thi một
cách hòa bình với vệ binh được chỉ thị một cách chuyên biệt để hành động mang phong
cách lịch sự và có lý lẽ mà không có bạo động.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tuy nhiên, không
có nơi nào mà sự đàn áp tập thể các nhà quý tộc dữ dội hơn vùng Brittany. Ở đây,
các viên chức không chỉ phiền toái với số lượng giáo sĩ ngoan cố lớn nhất trong
cả nước, mà những mối căng thẳng lâu năm giữa qúy tộc và thường dân đã rất trầm
trọng bởi nền chính trị khu vực ngay trước những ngày đầu của Cách Mạng. Sau cuộc
trốn chạy của nhà vua và được các giới chức địa phương khuyến khích, vệ binh Quốc
Gia Breton từ nhiều thị trấn phóng ra một cuộc khủng bố kinh hoàng tại vùng quê,
quấy nhiễu những quý tộc và giáo sĩ bị tình nghi, lục soát tìm vũ khí và đôi
khi phá hủy các lâu đài. Trong một tỉnh
thành, giới thẩm quyền đã buông lỏng cho tự do theo đuổi toàn thể hội viên của
2 nhóm bị tình nghi này. Họ viết: “Kẻ thù của chúng ta đang tạo nên một cuộc chống
trả cuối cùng. Hận thù và sự cuồng tín sẽ gây nên rắc rối chưa từng có và sẽ không
có gìới hạn nào về các biện pháp chúng ta có thể xử dụng để ngăn chận những nỗ
lực của bọn chúng. Sau những mệnh lệnh trên, các vệ binh bắt đầu đột kích mọi
dinh thự lãnh địa để loại trừ những phương tiện mà kẻ thù của Hiến Pháp có thể
xử dụng để lật đổ Quốc Gia. Các lãnh đạo của các tỉnh lân cận còn đi xa hơn và
ra lệnh chiếm giữ tài sản của giới quý tộc đã bỏ đi ra nước ngoài. Kể từ khi
nghị quyết ngày 21 tháng Sáu của HĐCMQG ngăn cấm mang tiền bạc hay kim loại quý
ra khỏi biên giới, dường như hợp pháp để tịch thu những nguồn lợi tức của đám
quý tộc vắng mặt, những lợi tức mà có thể được chuyển ra nước ngoài để hỗ trợ
những kế hoạch phản Cách Mạng chống lại đất nước.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Với việc các nhà
lãnh đạo khuyến khích việc trấn áp và căng thẳng dâng cao tới mức độ bùng nổ vì
sự hoảng hốt bị xâm lăng, Brittany có lẽ là nơi có nhiều vụ bạo hành một cách đặc
biệt.Tại vùng phía Đông của Rennes, tin tức về vụ Varennes đã làm họ gửi khoảng
ba tới bốn ngàn dân quân tới những làng
mạc để săn lùng các giáo sĩ ngoan cố. Bực bội vì không tìm thấy một tay quý tộc
đặc biệt, người đã hỗ trợ các giáo sĩ bất đồng chính kiến, vệ binh đã đốt cháy
lâu đài của ông và không lâu sau đó, nhiều lâu đài trong vùng cũng bốc cháy. Cũng
với tin nhà vua chạy trốn, một phân đội vệ binh tới cả trăm người được phái tới
lâu đài của Le Préclos gần Vannes, nơi có một nhóm quý tộc bị tình nghi nghe nói
đang tập trung. Họ tới đó lúc 4 giờ sáng, đánh thức cư dân với trống đánh vang
và tiếng súng nổ, đám dân quân yêu nước bắt
lên xe chở đi 18 đàn ông với tay bị trói quặt ra sau và giam giữ họ
trong đồn lũy như những “tù binh ”. Các nhà lãnh đạo ở La Roche-Derrien gần bờ
biển Đông Bắc của Brittany cũng đi ra ngoài giải trừ vũ khí tất cả những kẻ hưởng
đặc quyền ưu tiên trước đây trong vùng. Dường như không ai chống cự lại cho đến
khi vệ binh tiến tới lâu đài Tralong nơi vị bá tước du Rumain nóng tính đã chào
đón họ bằng những phát đạn từ một khẩu súng tầm ngắn thời thế kỷ XVII và một cây súng bắn đá cổ xưa. Sau khi nhiều người dân
bị thương và một đơn vị vệ binh nữa được gọi tới, họ đột kích vào lâu đài giết
chết Du Rumain.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi cuộc khủng
hoảng tháng Sáu qua tháng Bẩy giảm bớt cường độ và khi chính quyền trung ương
tiếp nhận nhiều báo cáo hơn từ các vùng tỉnh, HĐCMQG bắt đầu phê bình chỉ trích
các màn thô bạo nhất của chiến dịch trấn áp tập thể. Các viên chức tỉnh lỵ tại
Quimpet có lẽ chịu áp lực từ Paris đã đưa quận lỵ Landerneau ra chịu trách nhiệm
về việc bắt giữ tập thể giới quý tộc và giáo sĩ cứng đầu, những người mà tội ác
của họ chỉ là bị tình nghi đã có những ý kiến phản Cách Mạng nhưng chưa bao giờ
làm bất cứ gì cản trở trật tự chung. Những hoạt động như vừa kể không những chỉ
vi phạm pháp luật và quyền con người, mà điều đó còn làm tình trạng thêm bất ổn: “Khuấy động thêm rắc rối, gây hoảng
sợ cho cá nhân và đe doạ tài sản của họ, tất cả đáng khiển trách vì nó làm tổn
thương đến tinh thần tự do và các nguyên tắc của bản Hiến Pháp.” Nhưng quận lỵ
Landerneau nhất quyết biện hộ cho các hành động của họ. Trường hợp của cuộc khủng
hoảng và mục tiêu căn bản của việc cứu nguy Hiến Pháp đã biện hộ cho tất cả mọi
biện pháp mà họ đã xử dụng. Họ tuyên bố: “Máu rồi sẽ phải đổ thôi! Chúng tôi chỉ
có một chọn lựa, đó là bắt giữ kẻ thù trước khi bọn chúng phạm tội ác và giết
người. Đám giáo sĩ cứng đầu và quý tộc thì đơn giản quá nguy hiểm mà tin chúng,
ngay cả đối với những kẻ núp đằng sau cái mặt nạ đạo đức giả ái quốc.” Cuối cùng,
các viên chức Landerneau không chịu hối lỗi: “Trong sự phân tách những người có
thể gây rắc rối và bất ổn, chúng tôi phục vụ cả hai thứ: con người và Hiến Pháp. Chúng tôi nhất quyết
tiêu diệt chúng và chúng tôi sẽ không ngừng theo đuổi chúng cho đến khi ngọn lửa
thiêng đang bừng cháy trong trái tim chúng tôi thanh tẩy hết mọi ngõ ngách của
đất nước Pháp này.”<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cuộc tranh luận
giữa Landerneau và Quimpet biểu hiệu cho tình trạng phân vân khó xử mà người dân
Pháp phải đương đầu khi đối diện với cuộc chạy trốn của nhà vua. Ngay trong thế kỷ XX, trong những xã hội nơi
văn hoá dân chủ tự do đã mọc rễ sâu đậm, các giai đoạn chiến tranh và sự đe doạ
khủng bố cũng đã tạo nên những tình trạng
khó xử hợp pháp về những đòi hỏi cho sự trấn áp có thể ngăn chặn trước. Đối với những người cả nam nữ đã từng sống duới
chế độ toàn trị và những người chỉ vừa mới biết về ý nghĩa của công lý và các
quyền công dân, các biến cố tháng Sáu 1791 đã phô trương ra những vấn đề vô cùng
rắc rối. Các nhà Cách Mạng tự thấy chính họ buộc phải thương lượng một sự cân bằng
tế nhị giữa nguyên tắc và phương tiện thực hành, giữa luật pháp và nhu cầu an
toàn công cộng, giữa tự do cá nhân và phòng thủ cộng đồng, giữa việc duy trì
quyền con người và việc bảo vệ tổ quốc. Trong những nỗ lực mò mẫm để đương đầu
những tình trạng khó xử này, nhiều công dân của các tỉnh thành đã lao mình vào
những lối hành cử trấn áp bên ngoài phạm vi luật định, vi phạm luật hội họp, vi phạm việc tình
nghi không chứng cớ, giam giữ người lâu dài quá kỳ hạn. Tất cả những điều này là
điềm báo trước cho những chiến thuật của một thời kỳ khủng bố.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br />
<span lang="EN-US"></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-UQU3dbY_2js/WXrb9-K3StI/AAAAAAAAM9w/0D5c2GNoL_M5iCFOIkHjCdxheOQJ6H00QCLcBGAs/s1600/franc_6.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="700" data-original-width="663" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-UQU3dbY_2js/WXrb9-K3StI/AAAAAAAAM9w/0D5c2GNoL_M5iCFOIkHjCdxheOQJ6H00QCLcBGAs/s320/franc_6.png" width="303" /></a></div>
<o:p></o:p>Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-83051627009684705142017-07-27T23:21:00.000-07:002017-07-27T23:22:23.226-07:00Khi nhà vua chạy trốn - Chương 7<h1 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="font-weight: normal;"><span style="font-size: large;">Chương 7</span>: </span>Phán Xét Vua</h1>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Suốt ba tuần lễ
sau ngày nhà vua chạy trốn và bị bắt trở lại, người dân Paris tiếp tục tham khảo
ý kiến trên khắp các tỉnh thành. Đối với câu lạc bộ Cordeliers, một cuộc trưng
cầu ý dân toàn quốc là cần thiết trước khi có bất cứ quyết định nào về số phận của nhà vua, và hội viên của
họ hy vọng rằng đa số người dân sẽ lựa chọn thể chế cộng hòa. Ngược lại, cánh
trung lập lại tin rằng người dân Pháp từ thủ đô đến miền quê sẽ hậu thuẫn vương triều một cách áp đảo. Trong lúc đó, Hội
Đồng Cách Mạng Quốc Gia đã trì hoãn quyết
định của họ về việc thẩm vấn, một phần để chờ phản ứng của các vùng nội địa, những
phản ứng mà trong các bức thư các đại biểu gửi về cho đơn vị cử tri của họ đã
nhiệt tình kêu nài gạ gẫm. Nói vắn tắt là
mọi người ý thức rằng Paris không phải là toàn thể nước Pháp và rằng quan điểm
về nhà vua của đại đa số công dân vẫn chưa được biết đến. Nói chung là mọi người
đang chờ người dân Pháp lên tiếng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Và cuối cùng người
dân đã lên tiếng. Đằng sau tất cả những âm thanh và sự phẫn nộ của sự động viên
toàn quốc,tổ chức phân chia đội ngũ các vệ binh, củng cố phòng thủ biên giới, đàn
áp những thế lực tình nghi để ngăn ngừa, mọi người bắt đầu tự hỏi về số phận của một con người mà những hành động
của người đó đã gây nên toàn bộ các sự kiện. Họ cần giải thích rõ rệt về việc
biến mất bất ngờ của vua Louis? Việc đó có hàm ý gì đối với Hiến Pháp mới mà HĐCMQG
đang gặp khó khăn để hoàn thành? Vị trí nào, hay có một vị trí nào cho một vị
vua, dù là nhà vua này hay bất cứ nhà vua nào khác, trong cái thế giới mới mà các
nhà Cách Mạng hy vọng xây dựng lên?<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Một công dân vua<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những câu hỏi như
vậy đặc biệt làm người dân cả nước đau lòng và bất an không thua kém người dân
Paris, những người đã nối kết với vua bởi một sự ràng buộc đặc biệt về cảm xúc và
truyền thống. Dĩ nhiên, cá nhân các vị vua không thể nào được đứng ngoài sự bị khiển
trách. Hai người tiền nhiệm của nhà vua hiện tại: Vua Louis XIV và Louis XV thường
là chủ đề của những chỉ trích châm biếm từ cả giới trí thức và giai cấp thường
dân. Tuy vậy, khác với thanh danh của cá nhân các vị vua, cái huyền thoại của vương
triều lại tồn tại với sức mạnh lạ thường. Nó được xây dựng lên từ một loạt danh
sách các truyền thống lịch sử cổ xưa, những huyền thoại trần gian cũng như trên
các hình ảnh của các vĩ nhân thu góp được
từ các triều đại thế kỷ 17 và 18 qua sức mạnh quân sự và sự huy hoàng tráng lệ
của các lâu đài và cuộc sống của triều đình. Cả người lớn đến trẻ em tại Pháp
tiếp tục phô bày một nền văn hoá dân gian về những câu chuyện quần chúng nơi mà
sự hiện hữu của một vương triều và lý tưởng của một quân vương đức độ được duy
trì một cách đương nhiên, ngược lại với những ông vua tồi tệ hay những ông vua nhu
nhược được cố vấn sai trái. Cho tới khi chế độ cũ chấm dứt, nhiều người trong số
những tầng lớp thấp kém vẫn có niềm tin vào “cái chạm tay của vua” khi họ cho rằng
quyền lực thần kỳ của vua chữa khỏi chứng bệnh tràng nhạc (scrofula), loại bệnh làm da sưng phồng. Và đức hạnh của vua Henry IV, vị vua đầu tiên
của dòng họ Bourbon, sức mạnh của ngài, ý thức cao và tình yêu thương thần dân
của ngài vẫn còn được nhắc đến vào buổi ban đầu của cuộc Cách Mạng khi người dân
muốn diễn tả một chúa thượng lý tưởng. Quả thực, từ 1789 đến năm 1791, nhà vua
Louis XVI thường được so sánh với nhà vua Henry lý tưởng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Chắc chắn hình ảnh
vương quyền đã được gợi lên trong nhiều thập niên trước năm 1789. Trong nhiều
thế kỷ đã có đủ loại các thành ngữ được mô tả để ca tụng sự vĩ đại của vua: nhà vua là một dũng sĩ vĩ đại, một phán quan chính
trực, một lãnh chúa cao ngất. Nhưng vào buổi đầu Cách Mạng, hình ảnh của nhà
vua như một vị cha già dân tộc, một sự đặt tên được nói đến ít ra từ thế kỷ
XVI đã đạt đến ưu thế. Chẳng có gì nghi
ngờ khi cho rằng hình ảnh đó được chính vua Louis XVI khuyến khích một cách có ý
thức. Nhà vua vô cùng tự hào về sự thành công trong nhiệm vụ làm cha
của riêng ông, một thành công đạt được sau một thời kỳ dài thất bại về đời sống
tình dục và hỗn loạn tâm lý, và việc nhà vua đặc biệt thích thú với việc nuôi
dưỡng con cái. Nhà vua liên tục xử dụng ẩn
dụ về tình phụ tử trong các diễn văn gửi tới HĐCMQG. Louis XVI cũng làm tương tự
tại Varennes, khi ông tiết lộ thân thế của mình cho những “đứa con trung thành”
của ông tại nhà ông Sauce. Dĩ nhiên, hình ảnh cha già, cũng như hình ảnh của
vua, có những ý nghĩa phức tạp và đôi khi mơ hồ. Nó có thể ám chỉ hình ảnh gia
trưởng trong một uy quyền gần như tuyệt đối theo luật và theo tập quán đối với
vợ con, một hình tượng với khuôn mẫu vươn xa tới khái niệm tôn giáo về ngôi thứ
Nhất Thiên Chúa Cha đầy quyền năng. Nhưng khi hình ảnh được một thành phần lớn của người dân có giáo dục bám chặt lấy vào cuối
thế kỷ XVIII, hình ảnh vua như cha già dân tộc có được nối kết trên hết với cái
mốt thời trang văn chương về một giai điệu
mang gia đình tính. Trong ca kịch và văn
chương thời kỳ này, đã có biết bao lời ca ngợi cho hình ảnh “người cha tốt lành,”
một người cha không độc tài mà thích hòa giải, ngay cả bình đẳng với vợ con, đối
xử với mọi thành viên trong gia đình như bạn hữu và người đồng hành. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Không thể có sự
sai lầm khi nói về cảm giác kính trọng đối với Louis XVI trong bản danh sách các
bất mãn năm 1789. Hàng ngàn thư từ chính thức đã được người dân Pháp tấu trình
lên năm 1789 trong cuộc bầu chọn đại biểu chung. Hầu hết mọi người tiếp tục thỉnh
nguyện nhà vua với danh từ truyền thống của danh dự và cứu xét từ “Hoàng thượng”
hay “điện hạ” đi song hành với những thành ngữ
thỉnh nguyện thư chính thức: “Khẩn nài Hoàng Thượng anh minh ban cấp cho
điều này điều kia là các diễn tả thông thường nhất.” Hơn một nửa các danh sách
về những bất mãn đã mở đầu bằng những lời ca ngợi nhiệt tình đối với nhà vua trị
vì và có trên một phần ba cố liên hệ tới đức tính phụ tử của vua. Nhiều người
thêm vào tính nhân hậu và có khoảng một phần tư nói đến tính công minh của vua
mặc dù không ai nói đến sức mạnh quân sự.
Gần một phần năm đặc biệt xử dụng từ ngữ “thiêng liêng” đối với vua, mặc
dù từ ngữ này thỉnh thoảng xử dụng khi nói đến những khái niệm trừu tượng, chẳng
hạn như “quyền sở hữu tài sản thiêng liêng” hay “Hiến Pháp thiêng liêng”, không
chỗ nào khác mà nó được dùng để diễn tả một cá nhân chuyên biệt. Đó là sức mạnh
văn hóa của sự huyền bí của vương triều kết hợp với lòng biết ơn đối với hành động
vua Louis cho triệu tập đại hội nghị các thành phần giai cấp mà nó giải thích
việc hầu hết các người yêu nước đã tỏ ra
bao dung và tha thứ cho nhà vua reong suốt
2 năm đầu của cuộc Cách Mạng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Chúng ta đã nhìn
thấy điều đó kể từ tháng Mười 1789 nếu không sớm hơn, vua Louis đã tự mình đeo đuổi
một chính sách lừa gạt. Ngay cả trong lúc nhà vua công khai chấp nhận những luật
lệ mà HĐCMQG gửi đến cho ông, ông cũng bí mật loan báo cho nhà vua Tây Ban Nha
rằng ông phải ký những luật đó dưới áp lực. Nhưng nói chung người dân Pháp không
biết gì về việc này. Những nhà ái quốc trung hoà, với quyết định củng cố thể chế
quân chủ lập hiến, đã dùng hết quyền hạn
của họ để cổ động cho hình ảnh của Louis qua những bài diễn văn và những trình
bày được xếp đặt công phu mà họ đã thuyết phục nhà vua làm theo. Và nếu chúng ta phán xét qua những bức thư ào ạt gửi đến HĐCMQG, sự nổi
danh của Louis có thể đã gia tăng trong 2 năm đầu của Cách Mạng. Không lâu sau
bài diễn văn của nhà vua đọc trước các đại biểu tháng Hai 1790, thị trấn Ernée
nhỏ bé đã viết: “Thật là một ngày hạnh phúc và đầy phúc lành được ghi nhớ mãi mãi
khi nhà vua đức độ nhất, người lấy lại tự do cho dân Pháp, người cha dịu dàng của
tổ quốc, sự hiện diện của người đã làm rạng
danh Hội Đồng và cho tất cả thần dân của
người.” Các nhà lãnh đạo tỉnh Troyes cũng không kém nhiệt tâm khi diễn tả sự liên
hệ tình cha con với nhà vua: “Con cái của người cha chung lắng nghe lời nhà vua
và đoàn kết sau lưng người như người mong muốn. Cái tình phụ tử của nhà vua đòi
hỏi chúng ta chứng minh cho tình yêu đó.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Có thể chắc chắn
rằng cuộc Cách Mạng đã giảm thiểu đáng kể quyền lực của vua. Hiến Pháp đã biến đổi vị thế của vua từ một vị
vua toàn quyền thành một người chỉ đứng
đầu ngành hành pháp, với các quyền lập hiến giống như các quyền hạn của tổng thống
Mỹ chỉ vừa mới được thiết lập ở bên kia bờ Đại Tây Dương. Tuy vậy, đối với hầu
hết người dân, cái cảm giác đặc biệt bán phần mang màu sắc tôn giáo của vương
triều vẫn tồn tại. Họ tiếp tục tin tưởng rằng nhà vua ủng hộ Cách Mạng và rằng
cuối cùng ý nguyện của vua và của đất nước sẽ luôn luôn song hành. Sự hiểu biết
sơ sài về những nhận xét bình phẩm của nhóm câu lạc bộ Jacobins vào nửa đầu năm
1791, mà trong số có người hối thúc nhà vua ra lệnh cấm các giáo sĩ ngoan cố vào
triều đình, đã bị áp đảo bởi một loạt các lời cảm kích và tôn trọng. Thị trấn nhò bé Coudray không xa Paris đã diễn
tả sự phẫn nộ của họ đối với những hành vi bạo động xảy ra tại hoàng cung vào
ngày 28 tháng Hai và làm sỉ nhục tới một
nhân vật thiêng liêng là nhà vua chúng ta. Khi nhà vua đau ốm với chứng viêm họng
vào tháng Ba năm đó, hàng trăm hội đồng thị xã và câu lạc bộ Jacobins đã tổ chức
những buổi thánh lễ long trọng để cầu mong nhà vua chóng bình phục, và hầu như
mọi phố thị đã tưng bừng tổ chức lễ tạ ơn khi họ biết nhà vua đã hoàn toàn bình
phục. “Thiên Chúa người cai quản vận mệnh của mọi quốc gia không muốn cướp đi
khỏi chúng con, người ủng hộ mạnh mẽ nhất, là cột trụ vững chắc cho hạnh phúc của
chúng con. Giáo hội chúng con ngân vang lên lời cầu nguyện tạ ơn” (Laval thuộc
miền Tây nước Pháp). “Như đàn con nuôi của hoàng đế Henry vĩ đại, chúng con sẽ
mãi mãi gắn bó với vị vua dòng Bourbon này
để xứng với danh người và đáng quý với tổ quốc” (Belly thuộc miền Đông).
“Xin Thiên Chúa che chở thần tượng của đất nước” (Bourges thuộc miền trung nước
Pháp). Vài tuần sau đó, thị trấn Châteaurenard nhỏ bé thuộc vùng tỉnh Provence đã
mở màn một bức tranh chân dung nhà vua vẽ trên bức tường của toà
thị sảnh thị trấn và viên thị trưởng vừa mới
được bầu đã đọc một bài diễn văn cúng hiến cho vua. Ông phát biểu: “Đức
vua Louis đã tạo nên một mối quan hệ hoàn
toàn mới với thần dân của ngài, vì thế dường như không thể xếp ngài vào chung
thể loại với các vị vua khác. Các
vị vua tìm sức mạnh của quyền lực qua việc xử dụng bạo lực khủng bố, nhưng vua Louis XVI chỉ thể hiện sự
tự tin có được qua đức độ của ngài. Các vị vua đòi hỏi sự tôn kính và tuân thủ,
còn vua Louis chỉ yêu cầu có được tình con dân yêu mến. Các vị vua ước vọng là
những chúa tể của thần dân, vua Louis chỉ muốn là người cha thân yêu của dân tộc.
Các vị vua làm mọi thứ để trói buộc tự do của dân, Louis thì hoàn trả lại hết cho chúng ta. Ngài là bạn hữu của nhân loại,
là một công dân vua.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào buổi tối sự
kiện Varennes, khắp các tỉnh thành trong nước, tuyệt đại đa số người dân Pháp
tiếp tục tỏ ra có tình cảm, ngay cả với
sự tôn kính với cá nhân nhà vua. Họ tiếp tục nghĩ về vương triều như một trung
tâm, một nơi cốt yếu của tình đoàn kết và sự gắn bó của quốc gia.<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Những giọt lệ máu<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Có lẽ chính cái
cường độ mạnh mẽ về sự gắn bó với nhà vua đã thúc giục nhiều người dân Pháp nhớ
lại kinh nghiệm của họ về những ngày bi thảm sau chuyện chạy trốn của nhà vua.
Trong khoảng từ 21 tháng Sáu đến cuối tháng Bẩy, có trên 650 lá thư mà ban bí
thư của HĐCMQG đã nhận được từ khắp các bộ phận tập trung trên cả nước, từ mọi
ban ngành, mọi thị trấn lớn nhỏ và cả từ một số làng mạc đáng ngạc nhiên. Mục đích
của đống thư tín liên lạc này là để tái khẳng định lòng trung thành với HĐCMQG
trong cơn khủng hoảng chính trị quá lớn lao này kể từ khi có cuộc Cách Mạng. Nhưng
đa số các lá thư chứa đựng những bày tỏ đau lòng về việc thay đổi thái độ đối với
nhà vua trong sự đối mặt với khủng hoảng. Các hội đồng quản trị thị xã, các câu
lạc bộ yêu nước, các đơn vị vệ binh quốc gia, hội phụ nữ, các toà án khu vực và
đủ loại các công dân đã gửi đến những báo cáo, các báo cáo này rõ ràng do các
nhân sĩ ưu tú địa phương soạn thảo, nhưng thường do hàng chục, hàng trăm người
ký. Gom chung lại, những thư tín này họp thành một sự bỏ phiếu của ý kiến dân tỉnh
lỵ theo thời gian, khi người dân cả nước cố tiến tới một thoả thuận với nhà vua
và vị thế của vua đối với đất nước sau vụ Varennes.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vào những ngày đầu
của cuộc khủng hoảng, sau khi người dân đã nghe tin nhà vua biến mất nhưng vẫn
chưa biết việc hoàng gia bị bắt lại, các phản ứng tuỳ thuộc vào sự đo lường về
việc tin tức được loan truyền như thế nào và từ người nào. Những thỉnh nguyện
thư của các câu lạc bộ tại Paris và các tường thuật của báo chí cấp tiến tương
đối nhẹ nhàng với việc nhà vua mất tích. Nhưng các loan báo đầu tiên của chính HĐCMQG
lại mù mờ hơn, không hề nhắc đến bản tuyên bố chống Cách Mạng của nhà vua và còn
để một khoảng trống lớn cho người ta hiểu lầm rằng hoàng gia bị bắt cóc sao đó.
Nhiều nhóm người dân tỉnh lỵ đã nhiệt tình chấp nhận một kịch bản như vậy và
cho nhà vua quyền “vô tội cho đến khi tội trạmg rõ ràng”. Nói chung, gần một phần
ba những thư tín đó tiếp tục giữ cái quan điểm tích cực và thông cảm với nhà
vua trong thời gian đầu của cuộc khủng hoảng này. Họ cay đắng nói về một tội ác
kinh khủng về việc bắt cóc nhà vua và hoàng gia, về những tên quái vật của nhân
loại dám làm chuyện bắt cóc một vị vua đức độ nhất trong các vị vua và về một
nước Pháp giờ bỗng thành trẻ mồ côi. Nhóm Jacobins tại Arras, một chi nhánh luôn
luôn có sự liên hệ mật thiết với Robespierre đã vô cùng chua chát với biến cố này
trong phản ứng đầu tiên của họ. Họ than vãn: “Chúng đã bắt nhà vua đi, một vị
vua chỉ biết sống cho thần dân của ngài, một vị vua thường tỏ ý tôn trọng HĐCMQG,
và các hành động yêu nước của ngài chứa đầy công bình và sự thật. Khi họ nghe
tin rằng đã tìm được nhà vua và ngài đã trở về Paris, nhiều thị trấn tỉnh lỵ đã
tự phát tổ chức ăn mừng. Chỉ trong ít phút, trước sân của thị sảnh thành phố
Rouen tràn ngập số lượng người cả nam lẫn nữ bị thu hút bởi tin tức về sự kiện
một cách kỳ lạ. Họ diễn tả nỗi vui mừng bằng một cuộc khiêu vũ đến tận ba giờ sáng.
Khắp nơi, chuông nhà thờ đổ, pháo bông, lễ tạ ơn và những lễ hội công cộng khác
đánh dấu giây phút, mà theo Limoges diễn tả, với sự chua xót đắng cay biến thành
niềm hân hoan vui sướng.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nói chung, chỉ đến
cuối tháng Sáu thì người dân vùng tỉnh mới bắt đầu đánh giá đầy đủ cái ý nghĩa
của các sự kiện vừa mới tiết lộ và cái khủng hoảng về lương tâm thực sự mới bắt
đầu quét qua khắp nước Pháp. Khi HĐCMQG đi vào thời điểm khoảng ba tuần lễ của
giai đoạn hoà hoãn, xếp đặt một sự trì hoãn về việc xét xử nhà vua, thì các tuyên
bố chính thức của Hội Đồng không còn là nguồn thông tin cốt yếu cho các tỉnh thành nữa. Các thị trấn tràn ngập
thư từ và thỉnh nguyện thư chạy lòng vòng từ các câu lạc bộ và khu vực tại thủ đô
và báo chí Paris ở đủ mọi xu hướng chính trị. Đặc biệt, số lượng lớn các báo chí
đã mở ra rộng rãi hàng loạt các thông tin và luôn có các bình luận diễn giải. Câu
lạc bộ ái quốc tại Vendôme giải thích: “Nền báo chí công cộng đã tiếp tục giúp
chúng tôi phát triển ý kiến của chúng tôi. Như mọi người dân Pháp, chúng tôi
theo sát cái nhịp điệu bình thường của báo chí xuất bản. Có nhiều trường hợp chung quanh chuyện chạy
trốn của vua đã bị bỏ sót hay bị kiểm duyệt trong các văn bản đầu tiên của Hội Đồng. Chính nhờ báo
chí lớn nhỏ mà người dân các tỉnh lỵ mới nghe
được về sự đón chào với sự bất mãn
của dân Paris trong chuyến trở lại Paris của hoàng gia ngày 25 tháng Sáu và những
nỗ lực của nhóm Cordeliers để buộc nhà vua thoái vị. Chỉ đến lúc này họ mới biết
đến bản tuyên bố của cá nhân nhà vua mà trong đó ông hàm ý phủ nhận lời tuyên
thệ trước kia của ông và chối bỏ các nghị quyết của Cách Mạng mà trước đây ông đã
ký thành luật. Các nhà lãnh đạo địa phương tại Toulon lần đầu biết đến lá thư của
vua vào ngày 1 tháng Bẩy. Khi người dân tại Bergerac thấy lá thư đó bốn ngày
sau đó, họ lập tức công khai đốt cháy một bản sao của nó tại công viên thị trấn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Để đánh giá khối
lượng lớn thông tin này, các câu lạc bộ ái quốc địa phương đóng một vai trò đặc
biệt quan trọng. Vào giữa năm 1791 có hàng trăm các câu lac bộ như vậy được thành
lập, bao gồm khoảng 400 trực tiếp quan hệ với nhóm Jacobins tại Paris. Nhưng mặc
dù các câu lạc bộ vùng tỉnh theo dõi sát các cuộc tranh luận của đám Jacobins tại
thủ đô, họ không bao giờ mù quáng hoàn toàn phụ thuộc vào cơ quan trung ương chính.
Nhà đại lý Anh quốc William Miles đã ngạc nhiên với sự thay đổi liên tục về tư
tưởng trong đủ loại các hiệp hội trên cả nước, một diễn tiến làm ông nhớ lại về
“cái hành lang thì thào” của đại thánh đường Saint-Paul, cái lối đi vòng quanh
bên trong cái chỏm cầu vĩ đại tại London mà khách thăm viếng có thể nghe thấy
người khác nói dù đứng ở bất cứ chỗ nào. Với các câu lạc bộ Jacobins tại Paris
không thể tiến tới một sự đồng thuận, các câu lạc bộ tại tỉnh thành càng trở nên
độc lập hơn cả về phạm vi và về các chủ đề của cuộc tranh cãi của họ. Hàng tá các
hội đoàn bắt đầu chuyền tay các bản sao của các cuộc thảo luận địa phương trong
suốt mạng lưới thông tin thư tín của các câu lạc bộ tỉnh, mang đến kết quả là các
tư tưởng và đề nghị được phổ biến nhanh chóng. Tại Bordeaux, Bergerac và
Bar-le-Duc, các truyền đơn và thỉnh cầu mới đã đến mỗi ngày từ các hội đoàn kết
nghĩa trên khắp vương quốc mà không đi qua Paris, những truyền đơn mà mỗi ngày
mỗi trở nên cấp tiến hơn.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Trong giai đoạn trầm
lắng của biến chuyển và sự không chắc chắn khi nhà vua dường như đã không nhìn
nhận Cách mạng và HĐCMQG cũng chưa chọn lựa vị trí nào, người dân khắp nơi bắt
đầu khái quát đánh giá lại những giả thuyết căn bản của Hiến Pháp mới. Không chỉ
ở tại các câu lạc bộ chính trị điạ phương, mà tại các hội đồng quản trị khác và
đủ loại các cuộc hội họp đột xuất cũng chuẩn bị đối diện cuộc khủng hoảng. Người ta tự hỏi lòng, tranh
cãi và rồi thông qua các chọn lựa có thể thực hiện được khi xem xét lại. Tại
Toulouse, mọi người cố gắng công khai tuyên bố ý kiến của họ về vị thế của nhà
vua, cho dù có phải liều lĩnh ra sao. Tại Tours, như một viên chức thị trấn diễn
tả, các cuộc tranh luận chẳng bao lâu chú trọng tới những câu hỏi đáng chú ý và
có tính thăm dò nhất mà chưa bao giờ được
thảo luận từ thuở ban đầu của vương triều. “Làm sao chúng tôi diễn tả được điều
đó, nỗi vui mừng mà chúng tôi cảm nhận ngay giữa thời kỳ căng thẳng và sợ hãi của
chúng tôi. Chúng tôi nhìn thấy đám trẻ tuổi nhút nhát lắp bắp nói lên ý tưởng của
chúng, những người trẻ tuổi bạo dạn hơn diễn tả nhiệt huyết và sự dũng cảm vể cảm giác của họ, những người trưởng thành
hơn đưa ra những lời khuyên bảo có suy tư và thận trọng hơn. Thật là một cảnh
tượng xúc động!<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">ý kiến lúc này
quay qua chống lại nhà vua mạnh mẽ. Trong suốt giai đoạn then chốt từ khoảng thời
gian cuối tháng Sáu khi tin tức về vụ bắt giữ tại Varennes vừa tới cho đến giữa tháng Bẩy khi HĐCMQG ban
hành các nghị quyết, chỉ chừng một phần sáu những lời chứng thực đến từ các tỉnh
thành có sự thông cảm cho một ông vua trốn
chạy. Ngay cả những người tỏ ra nhiệt tình với vua cũng liên kết nhận xét của họ
qua những lời bình luận nghiêm khắc với sự nối kết các hành động của nhà vua với
sự nhu nhược của ông tạo nên sự chấp nhận những lời cố vấn xấu xa. Một thành viên
hội đồng thị xã viết: “Nhà vua thật là nhu nhược, yếu đuối, bị lừa gạt và bị lợi
dụng.” Một người khác viết: “Chúng tôi mong muốn có thể tin rằng do mềm yếu và
sự mù quáng tiếp nhận đám quan lại trong triều đáng phỉ nhổ mà Louis XVI đã bị dẫn dắt tới việc trốn chạy khỏi vị thế
và bỏ rơi một dân tộc đã cho ông tràn đầy tình yêu mến. Đó không phải là ý nguyện
ban đầu của nhà vua mà chỉ để làm hài lòng những ước mơ và những tham vọng không
kiềm chế của của những kẻ bu quanh ông. Bởi vì cái giả thuyết này mà chúng tôi
sẽ tạm giữ im lặng và chưa vội phán xét nhà vua.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Ngược lại, gần
ba phần năm số lượng thư tín đã trở nên rõ ràng tiêu cực với sự đánh giá nhà
vua của họ. Với những lời lẽ biện luận đánh động sự giận dữ và đắng cay, các
ban quản trị hành chánh, thành viên các câu lạc bộ và các đơn vị vệ binh quốc
gia ở khắp mọi ngõ ngách đòi tra cứu về mọi khía cạnh tội lỗi của vua. Louis
XVI bị tố cáo đã đào tẩu khỏi hoàng cung mà không hề nghĩ đến những hậu quả của
hành động này đối với thần dân. Một người mà họ đã từng coi là người ủng hộ họ
mạnh mẽ nhất đã từ bỏ vị trí của ông ta một cách hèn nhát và phản bội lại chính
lời thề của ông. Việc từ bỏ một ngai vàng
danh giá nhất trên thế giới của ông đã làm nước Pháp trở nên một ngôi mộ to lớn.”
Mặc cho những lời phủ nhận của Louis, hầu hết các thư tín có rất ít nghi ngờ về
ý định thực sự của nhà vua chính là sự trốn khỏi nước Pháp để tìm kiếm sự trợ
giúp của quân nước ngoài chống lại đất nước mình. “Vị tư lệnh tối cao của đất
nước lại có kế hoạch bỏ đi tỵ nạn tại nước ngoài nơi hứa hẹn cho ông tiền bạc,
trợ giúp và binh lính để chiếm lại những quyền lực tưởng tượng mà ông tuyên bố
là thuộc về của ông.” “Ông ta tìm kiếm trong vô vọng việc xử dụng lưỡi gươm ngoại
quốc lên đầu chúng ta. Những hành động như vậy chỉ có thể dẫn tới chiến tranh và
chỉ có thể liệt vào hạng phản quốc.” “Nhà vua đã từ bỏ ngai vàng để qua lãnh địa
ngoại quốc và biến đổi những cánh đồng phì nhiêu của chúng ta thành biển máu. Ông
ta có lẽ đã giao phó đất nước cho sự tương tàn của nội chiến và ngoại chiến.” Ngay cho dù ông chỉ nghe theo lời cố vấn của
bọn xấu xa khác, trách nhiệm của ông ta cũng không nhẹ hơn với tội hoàn toàn phản
bội lại đất nước. Chỉ có một điều quá rõ ràng là mục đích tối hậu của ông là
quay trở lại làm người đứng đầu quân đội và để áp đặt lại hệ thống chế độ cũ
trước đây mà thôi. Được hấp thụ một nền giáo dục với những nguyên tắc độc tài
toàn trị, Louis XVI sẽ mãi mãi là kẻ thù của tự do.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Không gì làm các
nhà ái quốc tỉnh thành giận dữ hơn là lời tuyên bố nổi tiếng của nhà vua khẳng định
tới toàn thế giới rằng những lời thề trước đây của ông trước Hiến Pháp là không
thành thật. Theo đặc tính của Cách Mạng, thấm nhuần với những lý tưởng minh bạch
và xác thực, có lẽ không tội lỗi nào lớn lao hơn việc phản bội lời thề, một việc
mà chính vua Louis tự thú nhận đã làm. Họ lập đi lập lại rằng ông là một người man trá, một kẻ bất
trung, một tên bội thề. “Chúng ta ghê sợ bất cứ người dân Pháp nào lừa gạt đến
mức phản bội lại lời thề hứa của mình vì đó là vi phạm các nguyên tắc thiêng liêng
nhất. Ông ta quá hèn nhát, không đáng tin cậy, không ngay thẳng và bất trung, kẻ
phản lại lời thề hứa, sự giả bộ đức độ của ông hoá ra chỉ là cái đạo đức giả dối
nhất. Nhiều nhóm người đã trực tiếp so sánh lời thề giả dối của nhà vua với những
lời thề hứa của họ trước đây, bảo đảm với HĐCMQG rằng, không như nhà vua, họ sẽ mãi mãi gìn gữ lời thề của họ,
Đối với đám Jacobins tại Nantes, Louis đã tự bao phủ mình trong cái ti tiện mãi
mãi. Họ không còn liên hệ so sánh ông với vị vua Henry vĩ đại nữa, mà với
Charles IX, một ông vua Pháp bội tín, người đã mời các nhà lãnh đạo giáo phái
Tin Lành tới một đám cưới tại ngày lễ Saint-Bartholomew năm 1572 chỉ để tàn sát
họ.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Cùng với một đám
thiểu số các nhà ái quốc tỏ ra có chút cảm thông cho vua Louis và khối đại đa số
lên án ông dữ dội, một thành phần thứ tư không hề liên hệ đến nhà vua trong thư
tín của họ, một sự không đếm xỉa gì đến sự hiện hữu của nhà vua mà tự nó đã là
một sự ngầm kết tội chưa hề có tiền lệ. Hầu hết những người trả lời như vậy cho
biết rõ rằng, bây giờ họ chuyển lòng trung thành của họ cho HĐCMQG. Nhóm
Jacobin Saint-Lô tại Normandy đã diễn tả cái diễn tiến tâm lý này là cái mà họ đã
trải qua vào cuối tháng Sáu sau khi họ
được biết về những biến cố trước đó. “Lúc đầu, chúng tôi sững sờ đến chẳng
biết nói gì để diễn tả cảm xúc, vì một câu nói đã phá hủy mọi niềm hy vọng của
chúng tôi: ‘Nhà vua đã bỏ rơi chúng ta!’ Chúng tôi do dự. Chúng tôi cố tìm hiểu
điều đó có nghĩa gì? Như vậy những lời hứa hẹn của nhà vua là tào lao sao? Những
lời thề thốt của ông chỉ là mhững lời lẽ vô giá trị sao? Nhưng rồi chúng tôi nhận
ra rằng quý vị đại biểu đã lãnh trách nhiệm. Tiếng nói của tổ quốc vẫn còn được
nghe thấy. Và chúng tôi lập lại lời thề trang nghiêm chấp nhận những nghị quyết
mới. Vận mệnh cùa những quốc gia tự do không còn bị ảnh hưởng bởi những hành động
của các vị vua.” Đã đến lúc chính các vị
đại biểu được coi như những người cha của đất nước, cha của dân tộc, những người
lấy lại tự do, những biểu tượng về tình cha con đã từng được dành riêng cho nhà
vua. Các bức thư chứa đầy những sự so sánh các đại biểu với những khuôn mẫu anh
hùng của Hy Lạp và La Mã cổ xưa: họ là những Lycurgus mới mang luật lệ đến cho
nhân dân; họ là những nghị sĩ La Mã chiến đấu chống lại Nero và Catiline bạo chúa.
Những người khác lại dùng những liên hệ tôn giáo trong sự khen ngợi HĐCMQG: Công
việc của các vị có bàn tay của Đấng Toàn Năng nâng đỡ. Ngay cả trong giờ lâm tử,
họ cũng hướng đầu quay về Paris và loan
báo những lời lẽ vì Thiên Chúa và HĐCMQG Họ tuyên bố: “Trong những hoàn cảnh hiện
tại, chúng tôi sẽ đi theo các vị cha già dân tộc với bất cứ quyết định nào của các vị, ngay cả
việc nhà vua bị xét xử hay truất phế. Chúng tôi sẽ giữ nguyên niềm tin tưởng đối
với đất nước, luật pháp và giới chức hành pháp; tuy nhiên các vị nên chọn nắm lấy
thẩm quyền hành pháp đó. Chúng tôi để cho qúy vị toàn quyền hành động và phán đoán
nên trừng phạt hay ân xá cho các tội lỗi của vua Louis XVI.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhiều lời lẽ tuyên
bố vô cùng mủi lòng diễn tả một sự vỡ mộng sâu đậm về nhà vua. Nhóm Jacobins ở
làng La Bassée ở phía Bắc nước Pháp viết rằng cho tới ngày 21 tháng Sáu, họ vẫn
coi vua Louis XVI vừa là một nhân vật lớn và một vị vua vĩ đại nhất trong các
vua trị vì. Ông dường như khác xa biết bao so với 65 vị vua tiền nhiệm. Nhưng
chỉ trong một ngày, qua một hành động đơn lẻ, vị vua này hoàn toàn mất hết mọi
danh tiếng. Cái tính trầm lặng nổi bật của Louis, một thời được giải thích là cái
trầm lặng của sự khôn ngoan và cẩn trọng, giờ bị coi là ngu ngốc hay phản bội.
Ngay cả những danh xưng được dùng cho biểu tượng nhà vua cũng bị thay thế đáng
buồn từ những danh từ : “hoàng thượng, Bệ Hạ hay đức vua” trở thành cách gọi tên
cộc lốc “Louis hay Louis de Bourbon”, chứng tỏ một sự kiện là nhà vua không còn
được coi như hiện thân của một ngôi vàng vĩnh cửu, mà giờ chỉ là một cá nhân đầy
lỗi lầm nếu không phải là hư hỏng đồi bại. Trong sự chối bỏ lời hứa và vi phạm
lời tuyên thệ trang nghiêm, Louis đã từ bỏ cái lý công chính của người dân đại
lượng và nhạy cảm, những người đã luôn luôn tôn thờ các vị vua của họ như thần
tượng, yêu mến vua mặc cho các tật xấu của các ngài. Quả thật, hình ảnh thần tượng,
trước đây vua là thần tượng của người dân Pháp, giờ thần tượng đã bị đập tan và
phá hủy mãi mãi trong lời biện giải của các văn bản thư tín vùng tỉnh.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Một ít người viết
thư còn bắt đầu viết lại lịch sử của Cách Mạng và vị thế của nhà vua trong
trang lịch sử đó. Những người đứng đầu một thị xã nhỏ bé ở miền Trung nước Pháp
đã tự hỏi rằng Louis có thể bị thay thế không với nguyên tắc độc tài chuyên chế?
Và họ đã viết một bài dài diễn giải về 2 năm kể từ 1789 mà trong đó nhà vua được
hình dung như đang cố tạo nên một thành
lũy của chính sách độc đoán ngay trong lòng của
chính HĐCMQG. Chính vua là người đã dùng vũ lực ép buộc các đại biểu phải
lánh nạn trên sân Tennis. Có thể ngày hôm nay, Paris đã là một nghĩa trang lớn,
nếu không có các hành động can đảm của cư dân, những người phá ngục Bastille. Đối
với nhóm Jacobins ở Versaille, lúc này dường như ông vua lường gạt phải chịu trách
nhiệm về tất cả những khó khăn làm nước Pháp đau khổ trong 2 năm qua, ngay khi ông
chuẩn bị cuộc tàn sát dân tộc ghê rợn, một dân tộc đã luôn luôn bao phủ ông với lòng tử tế. Người dân thành
Alès phía Nam nước Pháp nhắc lại: “Mới đây thôi, chúng tôi thành lập một ban hợp
ca hát bài ca ngợi nhà vua. Vì quá tin tưởng, chúng tôi coi ông là người hoàn
trả lại quyền lợi cho chúng tôi. Nhưng thay vì là người cha của chúng tôi, ông
muốn là một bạo chúa, mà chúng tôi có thể gọi là tên đao phủ. Vâng thưa quý vị!
Trái tim chúng tôi vỡ nát và mắt chúng tôi chứa đầy máu lệ.<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Quân chủ hay cộng
hoà?<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Hầu hết những nhóm gửi lời khai chứng thực vào cuối
tháng Sáu đầu tháng Bẩy đã không có một tư thế trực tiếp về việc nên làm gì với
nhà vua đều hứa tuân thủ theo quyết định của HĐCMQG, cho dù đó là quyết định như
thế nào. Nhưng có một phần tư trong số các
thư tín còn đi xa hơn. Họ cảm thấy bị phản bội nặng nề. Họ coi hành vi của
Louis thật đáng khiển trách đến nỗi họ không bao giờ còn có thể tín nhiệm ông sẽ
có trách nhiệm nào nữa trong chính quyền, và họ thúc giục HĐCMQG ra tay chống lại
nhà vua. Vào khoảng một nửa nhóm này dường như đã sửa soạn để duy trì Hiến Pháp
hiện tại. mặc dù họ khuyến khích Hội Đồng truất phế nhà vua khỏi ngai hay đưa ông
ra xét xử trước tổ quốc. Các người lãnh đạo thị trấn Montauban thấy đau lòng vô
cùng với những bước đi mà họ sẽ phải làm. Họ vẫn yêu thích chế độ quân chủ lập
hiến, nhưng họ nói nước Pháp có thể làm gì khi phải đối diện với một người từ
chối không muốn thi hành luật pháp? Một ông vua trốn chui trốn nhủi từ bỏ cái vị
trí cao cả của mình do Hiến Pháp đặt ông ta lên, người vi phạm những nghị quyết
mà ông đã chấp nhận, người giẫm đạt dưới chân những lời tuyên thệ thiêng liêng
nhất của mình, người cho thần dân một gương xấu về sự lừa gạt. Một người như vậy
là một hình tượng thật đáng buồn trước mắt chúng tôi.” Cuối cùng, họ trông cậy
vào một lý thuyết cam kết về vương quyền để minh chứng cho việc tạm ngưng quyền
xá miễn không thể bị truy tố: “Một vị
vua vi phạm hiến pháp là đã phá hủy giao
ước xã hội mà trong đó quyền cai trị của vua đã được ghi chép.” Nhóm Jacobins tại
Limoges quay lại với một lý luận về cảm xúc trực tiếp hơn: “Louis XVI không thể
được tiếp tục ngồi trên ngai nữa vì hình ảnh ông ta không còn ngự trị trong trái
tim của nhân dân, những người khinh bỉ ông.” Tại Nantes, một bộ phận chính quyền
đề nghị một phiên bản Pháp về cuộc Cách Mạng Vinh Quang năm 1688 khi quốc hội
Anh Quốc truất phế vua James II và thay thế ông bằng William và Mary. Họ viết:
“Người dân Anh đã dạy chúng ta rằng truất phế một ông vua bất tín với luật pháp
của đất nước mình thì không phải là lật đổ chế độ quân chủ.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tuy nhiên, tất cả những đề nghị như vậy phơi bày ra một
loạt các khó khăn. Có thể nào HĐCMQG tự mình tuyên bố truất phế Louis như kiểu các
công dân thành Nantes ủng hộ, hay là trước hết, phải chính thức xét xử nhà vua trước một phiên toà tối cao mới
vừa được thành lập tại Orléans? Chuyện gì sẽ xảy ra giả như phiên toà phán quyết
nhà vua vô tội? Và nếu nhà vua bị truất phế, ai sẽ là người thay thế vị trí đó?
Người nối nghiệp hợp pháp của Louis XVI. thế tử Louis-Charles chỉ mới có 5 tuổi,
và như vậy vấn đề lựa chọn một nhiếp chính đáng tín nhiệm dường như đáng lo sợ.
Người hầu như chắc chắn sẽ là nhiếp chính có lẽ là quận công d’Orléans, một người
bà con của vua ủng hộ Cách Mạng. Nhưng nhiều nhà ái quốc cũng không tin tưởng viên quận công giống như họ bất tín nhiệm Louis. Có lẽ khi đối diện với những khó khăn như thế,
việc sửa chữa Hiến Pháp được ưa thích hơn. Lại có một nhóm nhỏ thư tín có đủ loại
đề xuất khác nhau để giới hạn mạnh mẽ quyền lực của vua, để ông trở thành một bóng
ma quyền lực của chính ông, như các viên chức tại Brest đề nghị. Ban lãnh đạo
thành phố Lyon viết: “Người ta sẽ không bao giờ thấy Louis lấy lại niềm tự tin
mà ông ta đánh mất. Nếu chúng ta cần có một nhà vua nối nghiệp ngồi ngủ trên
ngai, nhà vua như thế không bao giờ có thể có nhiều quyền hành để ông ta lạm dụng.”
Một số đề nghị chấm dứt quyền phủ quyết lập pháp của nhà vua, một quyền hạn mà
họ không thể nào tin là có thể đặt trong tay một ông vua hèn nhát và lừa gạt.” Những người khác bình luận rằng nên đưa quyền
lực thực sự vào tay một nội các với các bộ trưởng được chọn bởi cơ quan lập pháp
hoặc ngay chính người dân, đưa nước Pháp tiến gần hơn với hệ thống quốc hội Anh
Quốc. Nhóm Jacobins tại Dijon viết: “Nếu
chế độ quân chủ cần được duy trì, nước Pháp phải kiềm chế quyền hạn của nó để mọi
người dân sẽ luôn luôn được bảo vệ khỏi sự đe doạ của chế độ độc tài.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhưng thực ra nước Pháp có nên bảo tồn chế độ quân chủ?
Rõ ràng một số phe nhóm trong cả nước, chẳng hạn như câu lạc bộ Dole đã nghiêm
túc cứu xét bước kế tiếp trong một chuỗi lý luận để cắt bỏ cái nút thắt Gordian
và hoàn toàn xoá bỏ chế độ quân chủ. Trong cái bối cảnh của Âu Châu thế kỷ 18, đây
là một đề xuất đáng kinh ngạc, tạt vào mặt tất cả các tư tưởng đương thời, các
trí tuệ chung như là một sự nguy hiểm và một chế độ cộng hòa thì không thể thực
hiện trong một lãnh thổ rộng lớn và đông dân như Pháp. Chỉ có một số rất nhỏ
nhoi các phe nhóm đã sẵn sàng nắm lấy một vị trí tập thể như vậy. Những người đó
đã tự chứng minh trong những thời kỳ hùng biện với những lời tố cáo chống lại
Louis XVI cùng toàn thể chế độ cũ thường tìm kiếm cảm hứng từ những nhân vật
anh hùng cổ điển của nền cộng hoà La Mã. Dường như không ai nói đến nền cộng hòa
Mỹ gần gũi nhất, một nền cộng hòa bị coi là quá thô thiển và dân cư ít ỏi so sánh
với nước Pháp.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Vệ binh quốc gia tại một thị trấn nhỏ Saint-Claud ở
miền Đông Nam nước Pháp đã nổi trận lôi đình chống lại ông vua man rợ của họ, một
ông vua đã bán đi sự tín nhiệm của ông, vinh quang của ông và tổ quốc của ông
cho bọn ngoại quốc trong khi ấp ủ trong lòng một kế hoạch kinh khủng trong việc
giám sát sự tàn sát người dân Pháp. Họ bèn kê khai ra: “12 thế kỷ chịu đựng tai
hoạ dưới quyền lực tuyệt đối của vua chúa đã hủy hoại trái đất,” trước khi họ thúc giục HĐCMQG lật đổ triều đại
Tarquins tân thời, (Tarquins là triều đại các vị vua La Mã cuối cùng) để thiết
lập một nền cộng hòa. Các thành viên câu lạc bộ ở thành phố Niort lân cận thì đã
nêu lên một lý thuyết giao ước. “Louis XVI đã vi phạm hiệp ước mà ông đã ký kết
với đất nước. Vì ông đã phản bội lời thề của ông, như vậy hiệp ước đã bị xé bỏ
và vì thế đất nước có toàn quyền kết thúc sự nghiệp chính trị của ông một cách không
thể tranh cãi.” Và rồi họ kết luận: “Nếu chúng ta phải chiến đấu với Tarquins,
đừng bao giờ quên rằng tất cả mọi người dân Pháp thực sự đã tuyên thệ với lời
thề của Brutus (Brutus là một thủ lãnh La Mã dẫn đầu sự lật đổ Tarquins).” Vệ
binh tại thành Arras thì cất cao giọng: “Hỡi công dân Pháp và đồng hương, giờ đây
định mệnh đang mở ra. Các biến cố lớn lao đã tiết lộ ra sự phản bội tày trời,
nhưng một tội ác xấu xa được bí mật âm mưu
vẫn có thể mang lại một may mắn không kỳ vọng trước. Chúng ta hãy quên đi là ta
có một ông vua. Hãy coi vua là chuyện thời quá khứ.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Làm sao những nhà ái quốc ở một số thành phố tỉnh lỵ
nhỏ bé của Pháp lại có những thế đứng như vậy có vẻ không rõ ràng. Trong trường
hợp của Clermont-Ferrand, bà Marie-Jeanne Roland, một nhà ái quốc Paris có liên
hệ với cánh Cordeliers được biết là đã thường xuyên gửi lời cố vấn đến việc nuôi
dưỡng, ủng hộ một nền cộng hòa tới một trong các vị lãnh đạo yêu nước của họ.
Khó có thể tin rằng các đảng viên của tư tưởng cộng hòa tại Arras và Chartres
chịu ảnh hưởng dưới những lời hùng biện của Robespierre và Pétion, các đại biểu
cấp tiến của họ. Nhưng những người dân thị trấn khác dường như đã chấp nhận những
vị thế đó một cách độc lập trước khi các báo cáo và thỉnh nguyện thư từ Paris đến
tai họ. Và quả nhiên, chuyện gây cảm hứng đơn lẻ quan trọng nhất trong vùng quê làm sụp đổ triều
đại quân chủ không đến từ Paris mà từ Monpellier.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nguồn gốc của tư tưởng cộng hòa trong cái thủ phủ tỉnh
lỵ cỏn con gần Điạ Trung Hải vẫn còn tồn tại bí mật. Trong những văn bản tấu trình
những bất công 1789 do nhiều nhà cấp tiến tương lai ký, dân thị trấn tự tiết lộ
rằng họ luôn nhiệt tình ủng hộ nhà vua. Động tác đầu tiên tẩy chay vương triều
xảy ra vào 27 tháng Sáu, một ngày sau khi thị trấn biết sự kiện bắt giữ nhà vua
tại Varennes và hầu như chắc chắn trước khi các bản thỉnh cầu thư về cộng hòa từ
Paris gửi đến. Bản đề nghị do Jacques Goguet, một y sĩ 24 tuổi chỉ vừa mới tốt
nghiệp tại trường y khoa Montpellier đem trình lên hiệp hội ái quốc địa phương. Bản đề nghị được
đại đa số các lãnh đạo thành phố chấp nhận rất nhiệt tình, không chỉ bởi câu lạc
bộ mà gồm cả ban quản trị thành phố, quận lỵ và của các ban ngành. Trong phiên
bản cuối cùng được chấp thuận ngày 29 tháng Sáu, thỉnh cầu thư gửi tới HĐCMQG được
thảo luận chặt chẽ và xúc tích. Các hội viên tranh luận: “Nhà vua hiện tại thật
hèn hạ, và chúng tôi quá khinh bỉ ông ta đến không còn ghét hay sợ ông nữa. Chúng
tôi để cho luật pháp toà án xử dụng lưỡi gươm trả thù. Vì vậy, chúng tôi chỉ yêu
cầu rằng người dân Pháp sẽ không còn một vị vua nào khác ngoài chính chúng tôi
làm chủ.” Lại một lần nữa, lời thỉnh cầu được biện minh bằng sự liên hệ tới thời
cổ đại: “Đối với chúng tôi để trở thành công dân La mã thực thụ, tất cả những gì
tồn tại là sự thù ghét và việc trục xuất
vua quan. Sự thù ghét thì đã là sự thật. Chúng tôi chờ hành động của các vị để
bảo đảm điều thứ hai (việc chấm dứt vương triều).” Rồi họ kết luận: “Ngày hôm
nay, mọi thành kiến đã bị phá hủy và người dân đã được khai sáng. Ý kiến quần
chúng cho phép các ngài, yêu cầu các ngài đưa chúng tôi ra khỏi tội ác của vua
chúa.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Thỉnh cầu thư không chỉ được gửi đến Paris nơi được đọc
trước mặt nhóm Jacobins vào ngày 6 tháng Bẩy, mà hàng tá các bản sao được truyền
tay trực tiếp qua mạng lưới quốc gia của các câu lạc bộ ái quốc. Bất cứ nơi nào
nhận được thì dường như nó là chủ đề của các tranh luận nghiêm trọng và nhiệt tình
nhất. Bordeaux có được nó rất sớm vào ngày 2 tháng Bẩy. Toulouse và
Aix-en-Provence đọc nó vào 2 ngày 4 và 5 tháng Bẩy. Tới 10 tháng Bẩy thì nó tới
Strasbourg, một vùng Đông Bắc xa xôi. Poitiers ở miền Tây nước Pháp bắt đầu
tranh luận về nó 2 ngày sau đó, trong khi Bar-le-Duc ở gần Varennes đọc nó vào
ngày 13 tháng Bẩy và Limoges ngày 15. Cuối cùng, được biết là chỉ có 5 câu lạc
bộ đã hoàn toàn thừa nhận bản thỉnh cầu trên. Nhiều nơi khác lúc đầu tham gia,
nhưng rồi họ xem xét lại và quyết định chờ đợi
quyết định của HĐCMQG hay lựa chọn cách phế bỏ vị vua hiện tại nhưng không
từ bỏ nền quân chủ. Nhưng ngay cả khi đa
số chối bỏ thỉnh cầu thư của Montpellier, một thiểu số vẫn mạnh mẽ thường xuyên
dấy lên việc ưa thích một nền cộng hòa. Trong cả hai nơi Poitiers và Bordeaux,
các đội ngũ theo cộng hòa tranh luận cho lập luận của họ hùng hồn, và những người
này có thể đã thắng nếu như cuộc tranh luận không bị chấm dứt vì có nghị quyết
của HĐCMQG tới miễn tội nhà vua.<o:p></o:p></span></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US">Nhiệm vụ của chúng
ta là tuân thủ<o:p></o:p></span></h2>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tin tức về quyết định của HĐCMQG và vụ việc bắn giết
tại Champ de Mars đã đột ngột kết thúc
giai đoạn căng thẳng tái thẩm định chính trị. Đối diện với cuộc khủng hoảng
mới này, các nhân sĩ địa phương xác định sự gắn bó của họ với những nghị quyết
tháng Bẩy hầu như không có bất cứ ngoại lệ nào. Không có bất cứ nơi nào bên ngoài
Paris mà các nghị quyết trở thành mục tiêu của các cuộc xuống đường hay các vụ
bạo động. Các vị đại biểu đã mở màn cho cuộc Cách Mạng và là người dẫn dắt đất
nước thành công qua nhiều khó khăn trở ngại trước đó, giờ tiếp tục chỉ đạo với
sự tôn trọng lớn lao và có uy tín dưới con mắt các người yêu nước vùng tỉnh
trong sự buồn rầu thất vọng của nhóm người Paris cấp tiến và câu lạc bộ
Cordeliers.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Tuy nhiên, một số đông công dân đã thật đau lòng với
các vấn đề bị đe doạ. Trong các bức thư gửi đến HĐCMQG, dân tỉnh lỵ cùng các
ban quản trị địa phương thường trích dẫn đến các bài diễn văn của cá nhân các đại
biểu, là những diễn văn đã được đọc, so sánh và cân nhắc cẩn thận. Robespierre,
Vadier, Salle, Duport và Barnave có trong danh sách của một thị trấn, chứng tỏ
rằng sự lựa chọn các diễn giả trích dẫn gồm cả hai phía của cuộc tranh luận đã
được cứu xét hợp lệ. Có vài nhóm đã rà soát lại từng bước một toàn thể diễn tiến
của lý luận, xem xét tất cả các cách giải quyết có thể xảy ra đối với cuộc khủng
hoảng, loại bỏ những phương án tỏ ra không thể thực hiện, và rồi họ trình lên
phản ánh của riêng họ cho Hội Đồng quyết định cuối cùng. Các cử tri đi bầu tại
một thị trấn nhỏ đã viết khi họ suy nghĩ về cái tình thế khó xử không lường trước
này: “Có quá nhiều phức tạp. Nhà vua dường như có tội. Tuy nhiên ông ta lại có
quyền miễn tội hợp pháp. Vậy làm sao ông
có thể bị tố cáo? Làm sao có thể phán xét ông?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Việc chấp thuận quyết định của Hội Đồng lại không hề
đồng nghĩa với việc ủng hộ nhà vua. Các tỷ lệ thông cảm cho nhà vua tiếp tục tụt
dốc thê thảm, hạ xuống từ 31% từ khi bắt đầu cuộc khủng hoảng, còn 17% ở giai đoạn
lưng chừng, tới con số thảm hại 7% vào gần
cuối tháng Bẩy. Ở vào giai đoạn cuối cùng, hiếm thấy ai còn nhắc nhở đến câu nói
tha thứ cũ là “một vị vua tốt bị cố vấn tồi.’ Chỉ có một lá thư duy nhất thuộc một thị trấn nhỏ miền Trung nước Pháp có nhắc
nhở đến đặc tính thiêng liêng của vua. Để
chắc chắn hơn, chỉ một phần năm thư viết
từ giữa tháng Bẩy về sau công khai kết tội Louis, nhưng gần ba phần tư
không hề đá động gì tới vua cả. Nhiều nhà lãnh đạo tỉnh lỵ rõ ràng đã ưa thích
cách dùng tấm màn im lặng bao phủ lên màn
kịch đáng buồn của việc nhà vua chạy trốn hơn. Đối tượng chính yếu của đại đa số
người viết thư là để tái xác định sự trung thành của họ với HĐCMQG như giới chức thẩm quyền cao nhất trên đất nước và
đại diện tối cao của ý nguyện chung. Một lần nữa, các đại biểu được ca ngợi cao
ngất trời như các cha già dân tộc hay như các anh hùng theo kiểu mẫu anh hùng
La Mã xưa. Cho dù những quan điểm trước đây của các nhà ái quốc địa phương có là
gì chăng nữa, lúc này họ cảm thấy ràng buộc vào bổn phận phải đi chung với HĐCMQG.
Nhóm Jacobins ở một thị trấn miền Bắc Brittany viết: “Tuân thủ là bổn phận của một công dân tốt, và
giờ đây tất cả chúng ta hãy làm gương.” Hầu như đồng bào các nơi của họ đều đồng
ý: “Các ngài đã lên tiếng và một tiếng hô lớn đã vang lên trên khắp miền đất nước
: ‘Đó là luật pháp!’ Và tất cả chúng ta sẵn sàng chết cho luật pháp.” Ngay cả
khi trước đó họ đã tranh luận cho một biện pháp mạnh mẽ hơn chống lại nhà vua, ý
nguyện chung của cả nước giờ đã được Hội Đồng quyết định và cái trước đây là một
sai lầm, giờ có thể trở thành tội ác.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Khi đưa ra những bình luận về tình trạng chính trị và
quyết định của HĐCMQG, hầu hết các thư tín đã nói rất ít về tình yêu mến của họ
đối với nhà vua hay nền quân chủ hơn là nỗi lo sợ về một nền cộng hòa và về sự
phẫn nộ đối với các hành động nổi loạn của đám cộng hòa tại Paris. Họ quay đi
quay lại với những lập luận của chính HĐCMQG, nhiều người đổ lỗi cho một loạt các
triết gia từ Montesquieu tới Rousseau, rằng
một chế độ cộng hòa có lẽ không thực tế và không thể thực hiện tại Pháp. Một chính
quyền cộng hòa như thế có thể khả thi ở những bang tỉnh thành phố, đất nước nhỏ
bé như Thuỵ Sĩ hay Hy Lạp cổ xưa, nhưng với một quốc gia rộng lớn, điều đó sẽ dễ
dàng dẫn tới vô tổ chức và hỗn loạn. “Đất nước này quá to lớn để chuyển đổi
sang thể chế cộng hòa. Sớm hay muộn, các quyền lực lân bang sẽ xâu xé nó thành
nhiều mảnh. Những ai đề xuất một nền cộng hòa đã chưa từng cứu xét đến những bài
học kinh nghiệm, đến hợp lý của lịch sử, đến những hậu quả có thể xảy ra, đến
những dữ kiện về phong tục Pháp, dân số, địa lý và thái độ của dân.” “Chúng tôi
tin rằng trong một đất nước có cân nhắc
với một dân số lớn lao, chắc chắn phải có một trung tâm cho sự đoàn kết, một thẩm
quyền hành pháp tối cao độc nhất mà từ nơi đó, giống như sức đẩy
Archimedes, với đòn bẩy của vương quyền,
tất cả mọi thành phần giai cấp bao la của
đất nước có thể tiến lên.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Nhiều người dân Pháp dường như rất sợ hãi cảnh nội loạn có thể sẽ nổi lên trong nước nếu HĐCMQG can
thiệp làm xáo trộn chế độ quân chủ. Hầu hết các phong trào chống đối tại Paris đã
nhận được một sự đón nhận rất tiêu cực tại các tỉnh lỵ. Đã có rất nhiều sự tham
khảo về sự dấy loạn của đám người tại Paris, những sự kiện mà dường như chỉ để
chứng tỏ rõ ràng về những mối nguy hiểm khi đặt quyền lực vào trong tay của người
dân trong sự vắng bóng một giới chức thẩm quyền trung ương độc nhất. Lời thỉnh
cầu của người dân Paris làm chúng tôi run lên vì tức giận: “Lòng chúng tôi tràn
đầy lo lắng. Chúng tôi e ngại rằng dưới sức ép của cái đám đông lầm lạc tự cho
mình là tiếng nói của quốc gia một cách sai trái này, các ngài sẽ bị buộc phải
hy sinh các nguyên tắc của các ngài.” Có những lời lẽ kết tội bất tận về cái địa
ngục và là tai hoạ đáng ghê sợ của tình
trạng vô chính phủ, về sự giận dữ của thường dân mất phương hướng. Nhiều tỉnh lỵ
đã chia xẻ quan điểm tình nghi của các đại biểu rằng sự phản đối tại thủ đô là
do bọn phản Cách Mạng hay thế lực nước ngoài kích động với âm mưu loại bỏ Hiến
Pháp. “Ẩn núp bên trong mặt nạ yêu nước, bọn âm mưu như vậy nhằm mục đích gây sự
chia rẽ bất hoà trong chúng ta. Chiêu bài vô chính phủ đã được cổ động bởi bọn
quái vật, bọn phản quốc, bọn giáo sĩ ngoan cố, những kẻ thù của đất nước tự khoác
cho mình chiếc áo choàng yêu nước chỉ để nhắm lật đổ Hiến Pháp và đưa đẩy đất
nước vào tranh giành hỗn loạn.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Một thiểu số chừng một phần tám các phe nhóm tỉnh lỵ
gửi đi những bức thư đề nghị rằng họ không hoàn toàn đồng ý với quyết định của
Hội Đồng Cách Mạng Quốc Gia mặc dù cuối cùng họ cũng được thuyết phục chấp nhận.
Trong vài trường hợp, người dân địa phương lúc đầu chống đối các nghị quyết đó
và chỉ chấp thuận sau khi đã nghiên cứu cẩn thận các tranh luận. Một số viên chức
thành thật viết: “Nếu chúng tôi nghe theo ý chúng tôi thì một quyết định có hành
động đối với nhà vua có lẽ sáng tỏ hơn. Nhưng các nhà lập pháp bị buộc phải chống
lại cảm tính mà người thường dễ dàng bị khuất phục.” Cuối cùng, Hội Đồng đã làm
họ tin rằng một thể chế quân chủ lập hiến là hệ thống duy nhất có khả năng giữ
lại nămg lực và tính đoàn kết cần thiết cho sự ổn định của một quốc gia rộng lớn
và cung cấp được một bức tường không thể vượt qua chống lại ảnh hưởng của các
phe phái. Một nhóm công dân khác đồng ý:
“Sau khi nhà vua đáp lại tình yên thương và sự tin trưởng của chúng ta bằng sự vi phạm vào những cam kết thiêng liêng
nhất của ông, tất cả chúng tôi hy vọng toà án đất nước sẽ cai trị chống lại tội
ác. Nhưng HĐCMQG đã đi quá khỏi sự cứu xét và những nhiệt tình của thời điểm của
biến cố và đã đưa ra được một văn bản mới trên nền tảng luật pháp quốc gia qua
nghị quyết ngày 15 tháng Bẩy.” Lãnh đạo của một làng nhỏ tại Bordeaux thẳng thừng
hơn: “Lúc đầu chúng tôi không chấp nhận nghị quyết của các vị vì coi nó xung đột
với các nguyên tắc chung. Nhưng sau khi suy nghĩ kỹ, chúng tôi thà chịu đựng một
ông vua bất tài và lừa gạt còn hơn bị buộc phải đối mặt với sự kinh khủng của nội
chiến ngoại chiến.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Những người khác tuyên bố gắn bó với luật pháp ngay
trong lúc vẫn nhấn mạnh sự hoài nghi sâu sắc của họ liên quan tới quyết định của
HĐCMQG. Theo quan điểm các viên chức ở hải cảng Brest trong vùng Breton, đất nước
giờ có lẽ được đặt trong tay của một người mà qua sự chạy trốn và bản tuyên bố
của ông đã tự tố giác ông là kẻ thù lớn nhất của chúng ta. Một thị trấn khác
trong vùng Brittany đồng ý chấp nhận Louis là vua của họ chỉ vì: “Chúng tôi được
lệnh phải chấp nhận theo luật mà thôi.”
Còn các vị lãnh đạo tại Montpellier, những người mạnh mẽ thúc đẩy cho một
nền cộng hòa đã chấp nhận nghị quyết với
sự mỉa mai: “Ở trong xã hội, người ta chỉ có thể lựa chọn giữa các loại xiềng xích
khác nhau mà thôi.” Trong tình thế hiện tại, họ chẳng có lựa chọn nào khác ngoài
việc đặt mình bên dưới sự trói buộc đầy vinh dự và hữu ích của luật pháp. Một vài
phe nhóm tỏ rõ rằng sự chấp nhận của họ đối với nghị quyết của Hội Đồng có tính
đột xuất và có điều kiện tùy theo hành vi tốt xấu của nhà vua. Họ sẽ chỉ chấp
nhận khi nhà vua tiếp tục xử dụng uy quyền của mình để duy trì Hiến Pháp. Họ chỉ
chấp nhận khi ông ta công nhận rằng làm vua là để phục vụ nhân dân chứ không phải
ngược lại.” Có một số rất nhỏ chỉ trích Hội Đồng thậm tệ. Nhóm Jacobins tại Périgeux thì không chắc rằng
những nghị quyết trước đây có phù hợp với tiếng nói của lương tâm và ý nguyện
chung của dân tộc không. Họ cảnh báo các đại biểu đừng bao giờ quên rằng: “các
vị chỉ là một bộ phận của ý dân.” Nếu họ muốn được tuân thủ trong tương lai, họ
không được bỏ qua sự quan trọng của việc duy trì niềm tin tưởng chung của nhân
dân. Quả thực, trên dưới một tá các phe nhóm những người đáp trả chỉ đồng ý chấp
nhận nghị quyết nếu Hội Đồng thấy ngay sự thay thế chính Hội Đồng. Đây là thời
cao điểm mà các đại biểu nên giã từ trở về nhà và để những người khác thay thế.
Ngược lại, như một thị trấn cảnh báo thẳng thừng: “Sư kiên quyết của các ngài sẽ
bị coi là ngoan cố.”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<span lang="EN-US">Sự chạy trốn của Louis XVI tới Varennes đã làmrung động
xã hội vùng miền nước Pháp tới tận gốc rễ. Vào cuối thời kỳ hoang mang lưng chừng
và sau những cuộc tranh luận căng thẳng, các ý kiến từ từ biến thành chống đối
mạnh mẽ sự cai trị của nhà vua. Những diễn văn mà ít nhất cũng hiểm độc như những
diễn văn phát xuất từ Paris đã lan tỏa khắp nước. Mặc dù chỉ một thiểu số nhỏ thị trấn đã có vị
thế tập thể đồng ý truất phế nhà vua và tạo dựng nền cộng hòa, các cá nhân đã
chuyển biến qua vị thế đó đã xuất hiện và đã đẩy mạnh quan điểm của họ tới hầu
như mọi vùng miền đất nước. Khắp nơi, người ta tranh cãi về tư tưởng và cứu xét
tới khả năng của một sự thay đổi cả nền tảng của chính quyền, ngay cả khi một sự
thay đổi như vậy đã bị đa số từ chối. Phần lớn các phe nhóm gửi văn bản chấp nhận
đã công khai hay ngầm bày tỏ rằng họ được chuẩn bị để tuân thủ quyết định của Hội
Đồng, ngay cả khi quyết định đó liên quan tới việc chiếm quyền lực vĩnh viễn bởi
chính Hội Đồng. Quả thực không hề có một
bức thư đơn lẻ nào lên án việc tạm ngưng quyền hạn của nhà vua vào ngày 21 tháng
Sáu. Mười bốn tháng sau, khi một tân Hội
nghị Quốc Gia tạo nên nền cộng hòa, đa số
người dân Pháp cả ở tỉnh lỵ lẫn Paris có lẽ đã suy nghĩ lại về khả năng có thể
sống trong một nước Pháp không cần có nhà vua hiện tại, hay có lẽ bất cứ ông
vua nào nữa.<o:p></o:p></span></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-46151387005866837262017-07-27T05:40:00.000-07:002017-07-27T23:22:53.403-07:00Khi nhà vua chạy trốn - Chương 8<h1 align="center" style="text-align: center;">
Chương 8: Những năm tháng sau đó<o:p></o:p></h1>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Khi người dân Pháp nam nữ tại các tỉnh lỵ chấm dứt tranh luận về số phận
của nhà vua, một làn sóng đàn áp đã nhấn chìm cả thành phố Paris. Trong hơn một
tuần lễ sau vụ bắn giết tại Champ de Mars, lá cờ đỏ thiết quân luật tiếp tục
tung bay trên nóc hội trường thành phố. Các nhà ái quốc trung hòa làm chủ Hội Đồng
Cách Mạng Quốc Gia (HĐCMQG) theo đuổi chính sách tấn công của họ chống lại tất
cả những người chủ trương cộng hòa, gọi họ là bọn gây rối. Để làm mạnh thêm sự
trấn áp, các đại biểu gấp rút soạn thảo một nghị quyết mới chống gây rối. Các hình phạt nghiêm khắc được áp đặt lên bất
cứ ai bị cho là đã kích động bạo lực bằng lời nói hay bằng văn bản của họ. Luật
còn được soạn thảo để có hiệu quả hồi tố, nhắm mục đích vào những hành động đã
xảy ra vào thời điểm trước và trong cuộc xuống đường ngày 17 tháng Bẩy. Oái ăm
là chỉ mới ba ngày trước, nhiều nhà lập
pháp đã tranh luận về sự bất hợp pháp của những sự trừng phạt có tính hồi tố này
khi nó được đề xuất để chống lại các hành động của nhà vua.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Mặc dù các cuộc điều tra đều do các toà án thị xã và cảnh sát Paris chính
thức trực tiếp điều khiển, chúng lại được giám sát bởi ủy ban Nghiên Cứu và Báo
Cáo của HĐCMQG. Trong vòng vài ngày sau biến cố Champ de Mars, hơn 200 người đã
bị bắt giam vì tội ném đá hay la hét những lời lẽ chống lại vệ binh hay đủ thứ
tội lỗi khác. Chính quyền cũng theo dõi các tay lãnh đạo cộng hòa, những người
phát ngôn chính thức của các hiệp hội thân hữu và các nhà xuất bản báo chí cấp
tiến, những người như Marat, Danton, Desmoulins, Kéralio và Robert.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Và cũng giống như nhiều viên chức tỉnh lỵ đối diện với cuộc khủng hoảng
nhà vua trốn chạy, HĐCMQG và các nhà lãnh đạo Paris đã không chần chừ trong việc
kiềm chế các luật lệ chỉ vừa mới ban hành trước đó. Họ ra lệnh cho vệ binh và cảnh
sát đóng cửa các cơ sở xuất bản và các câu lạc bộ chính trị, lần đầu tiên áp đặt
một chế độ kiểm diuyệt báo chí gắt gao kể từ khi chấm dứt thể chế quân chủ tuyệt
đối. Họ cũng cho tái hoạt động một hệ thống thông tin mật vụ đã từng bỏ đi một
phần lớn từ khi còn chế độ cũ. Nhân viên được phái đi nghe lén đàm thoại riêng
tư trong các quán rượu hay ở mọi ngõ ngách trong thành phố, lắng nghe mọi cuộc
tấn công vào chính phủ có thể xảy ra. Giả vờ làm một cuộc điều tra dân số trong
cả thành phố, họ gửi người tới các nơi cư ngụ khắp thành phố Paris để tìm kiếm
các cá nhân hoặc các văn kiện tình nghi. Việc bắt giam và truy tố kéo dài liên
tục qua tháng Tám. Nhiều người phàn nàn đã bị giam giữ nhiều tuần lễ trong các
nhà tù chật hẹp mà chẳng thấy một quan tòa nào, cũng không được cho biết lý do
vì sao bị bắt. Cochon de l’Apparent, một
trong những viên trưởng phòng cũ Uỷ Ban Điều Tra đã thành thực cho biết lý do của
những hành động trên. Ông ta phát biểu theo giọng điệu của Charles Lameth: “Trong
những giây phút lạ thường của cuộc khủng hoảng này, khi sự tồn tại của đất nước
trong cơn nguy biến là cấp thiết, việc bắt giữ bất hợp pháp là có thể chấp nhận
được.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Việc trấn áp xem ra được bảo đảm hơn với các kế hoạch bí mật lan rộng,
giờ bị coi là tổ chức để chống lại Cách Mạng. Điều đó đơn giản không thể xảy ra
hay các đại biểu trung hòa đã cố tự thuyết phục rằng những người đưa thỉnh nguyện
thư trong vụ Champ de Mars đã hành động theo ý riêng của họ chống lại các quyết
nghị của Hội Đồng Quốc Gia Tối Cao. Họ chắc chắn đã được hối lộ hay bị hướng dẫn
sai lạc bởi những ngưởi bên ngoài. Mặc dù
các đại biểu cũng đã từng làm những tố cáo tương tự từ khởi đầu của cuộc Cách Mạng,
hầu hết đã cố chống cự lại một sự giải thích về các biến cố có âm mưu. Vào cuối
năm 1790, đại biểu Gaultier đã phản ánh những tiên đoán trước đây về các cuộc nổi
loạn khi chúng chưa thành hiện thực. Ông viết: “Tôi đã chưa bao giờ đặt sự tín
nhiệm vào chúng và quý vị đã thấy là những sự tin tưởng như vậy hoàn toàn không
bằng chứng. Không gì có thể gây nên sợ hãi trong số người thường dân hơn là những
tuyên bố sai lạc về các âm mưu.” Nhưng bây giờ hầu hết mọi người xem ra rơi vào
một trạng thái hoang tưởng. Không chỉ trên
ngôn từ diễn văn mà còn qua thư từ cho bạn bè và cử trị ở quê nhà, họ nói về những
âm mưu phản cách mạng xảo trá và tiền bạc do lực lượng ngoại bang cung cấp.
“Paris đã bị chi phối bởi một lũ gián điệp nước ngoài. Vàng của bọn Phổ và bọn
Anh quốc đã đang lưu hành rộng rãi khắp thủ đô để làm suy sụp một số thường dân
chưa được khai sáng.” Vài đại biểu trung hòa còn tự trấn tĩnh mình rằng những đối
thủ cấp tiến của họ trong Hội Đồng Quốc Gia như Robespierre, Pétion và nhiều
người khác đang được đám gián điệp như vậy chi trả. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Mặc dù bọn gián điệp chắc chắn có mặt tại Paris, chẳng có chứng cớ đáng
tin cậy nào được thấy có sự kết nối của gián điệp nước ngoài với việc cổ võ cho
chế độ cộng hòa vào mùa hè 1791. Một điều không thể né tránh là hầu như toàn thể
cư dân Paris đã mạnh mẽ chống đối cả các hành động cũng như cách diễn dịch của HĐCMQG.
Marie-Jean ne Roland cùng với chồng, hai người đã bí mật che giấu cho Kéralio và
Robert khỏi bị cảnh sát bắt, đã đắng cay giận dữ với những sự việc xảy ra. Bà
viết: “Tất cả mọi kỹ thuật trong hệ thống
tra tấn được huy động để truy khảo các người yêu nước để bôi đen danh tiếng của họ, nào là một lũ lầm đường lạc
lối, bọn kích động bạo lực với đủ mọi loại thành kiến cùng những chứng cớ giả mạo.
Ông bạn người Mỹ William Short cũng vô cùng sửng sốt. Ông viết cho Jefferson:
“Những nguyên tắc thật sự của tự do đã bị công khai vi phạm mỗi ngày dưới cái lý
cớ được biết từ lâu là vì lợi ích quần chúng.
Không hề có một hành động nào về sự hiện hữu của cái quy định thời hạn
được tạm giữ hay là vô cùng khó khăn để giúp đỡ người vô tội ra khỏi nhà tù.” Đối
lại, những người chủ trương chế độ cộng hòa lại tin rằng các đối thủ của họ
trong HĐCMQG bị kiềm chế bởi đám quý tộc và các chính phủ nước ngoài. <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Toàn thể các khu ngoại ô Paris giờ bị phân tán vì sự việc, chia ra giữa
những người ủng hộ với những người xuống đường tại Champ de Mars và những người
ủng hộ việc đàn áp. Như tại Saint-Marcel. nhiều cá nhân phục vụ trong các đơn vị
vệ binh được biết đã nả súng bắn vào những thỉnh nguyện viên hôm 17 tháng Bẩy bị
tấn công hay khạc nhổ và gia đình họ bị đe dọa. Hai người đứng đầu Paris là thị
trưởng Bailly và viên tướng Lafayette được nhiều thành phần dân chúng khen ngợi.
Nhưng đối với những người khác, họ đã trở nên đối tượng bị thù ghét cực độ. Sự
đối đầu được minh hoạ thật bi thảm với sự rạn nứt chia rẽ của câu lạc bộ
Jacobin Paris. Vào khoảng giữa cuộc khủng hoảng, gần như hầu hết các đại biểu của
câu lạc bộ đã bỏ ra khỏi phòng họp với lời tuyên bố rằng xã hội {Pháp} hiện giờ
dưới bàn tay cùa những kẻ ngoan cố bên
ngoài chỉ muốn lật đổ nhà vua. Chỉ có một số nhỏ các đại biểu, trong đó có Pétion
và Robespierre lúc đầu giữ nguyên lòng trung thành. Dần dần, trong quá trình diễn
tiến của mùa hè, vào khoảng 60 tay cấp tiến trong Hội Đồng quay trở lại với xã
hội. Nhưng nhóm bất đồng chính kiến đông đảo hơn, được dẫn đầu bởi Barnave và
anh em Lameth đã tạo nên một câu lạc bộ đối đầu ở tại tu viện Feuillant bỏ hoang ở ngay bên kia đường đối diện trụ sở
Jacobins. Họ từ chối tất cả mọi nỗ lực xếp đặt một cuộc hoà giải. Trongnnhiều
tháng kế tiếp, hai phe Jacobin và Feuillant
đối đầu nhau trong sự ganh đua ngày càng đắng cay hơn, cố tranh giành
quyền lực và ảnh hưởng, không chỉ tại Paris mà trên toàn quốc. Nhiều hội đồng bầu
cử cho cơ cấu lập pháp mới diễn ra trong các thị trấn trên toàn lãnh địa đã ghi
lại những đối đầu của những người ủng hộ
địa phương giữa hai phe Jacobins và Feuillants.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Những ngày tháng tươi đẹp của thời kỳ đầu Cách Mạng khi người yêu nước
cảm thấy tự tin rằng một hỷ nguyên hạnh phúc mới và sự đoàn kết quốc gia đang ở
trong tầm tay của họ, giờ xem ra chỉ còn là ký ức xa xôi. Theo sau sự kiện trốn chạy của nhà vua và
phong trào cộng hòa tiếp theo sau, Paris tràn ngập bầu không khí tình nghi và
thù ghét. Nam nữ mọi người đã từng chia xẻ những mục tiêu chung, giờ tố cáo
nhau đủ loại liên kết nguy hiểm với bọn phản Cách mạng hay thế lực ngoại quốc.
Hội viên của 2 câu lạc bộ đối thủ rất lo sợ bị bắt gặp đi chung với người của
phe đối lập tại nơi công cộng, ngay cả với những người đã từng là bạn thân. Rabaut Saint-Etienne, một mục sư Tin Lành thuộc
miền Nam nước Pháp và là một thành viên then chốt của Ủy Ban Lập Hiến, vô cùng
đắng cay khi bị tố cáo tội đồng lõa với nhà vua, hay với bọn Anh quốc hay bọn Áo.
Giống như nhiều đồng viện, ông cảm thấy bị bao vây và tấn công bởi cả hai bên tả
phái hữu phái: thành phần cấp tiến ở một phía và đám thân hữu đạo đức giả của nhà vua và lòng nhiệt thành sai
trái về tôn giáo lên phe đối thủ như
Gaultier gọi nó. Theodore Vernier thấy dường như một lưỡi gươm buộc tội treo lơ
lửng trên đầu họ. Dưới những điều kiện như vậy, sự kiệt sức và chán ngán của các
đại biểu ngày càng tệ hại hơn bao giờ hết. “Không ai có thể diễn tả hết sự lo lắng
bồn chồn của chúng tôi bao giờ mới chấm dứt. Bouchette than vãn với một người bạn
tại Flanders: “Đại đa số các đại biểu chỉ nghĩ đến giây phút họ có thể rời bỏ.
Cuộc sống chúng tôi ở đây đã bị hủy hoại. Nếu điều đó không nhanh chóng kết thúc,
chúng tôi sẽ không thể chống đỡ.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
Tiếp tục làm vua<o:p></o:p></h2>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Cảm nhận được sự mất kiên nhẫn của công chúng với quá nhiều thời gian
họ dùng để soạn thảo một bản Hiến Pháp, lúc này đã qua trên 2 năm, các đại biểu
đẩy mạnh công tác cho sự hoàn thành công việc của họ càng sớm càng tốt. Ủy ban
Lập Hiến đầy quyền lực và một ban liên hiệp tu chính đã làm việc trong nhiều tháng,
lọc lựa trong hàng đống các nghị quyết đã
được ngẫu nhiên thông qua kể từ khởi đầu cuộc Cách Mạng, cố gắng quyết định xem những cái nào thuộc về Hiến Pháp, cái nào đơn
giản chỉ là luật lệ. Tuy vậy, toàn thể diễn tiến vẫn kéo dài trong nhiều tuần lễ
vì những hận thù phe phái trong nội bộ HĐCMQG. Phe Feuillant thống trị hai ủy
ban đã đi đến kết luận rằng sự nguy hiểm của một thể chế cộng hòa thì quá lớn so
với bất cứ tiềm năng đe dọa nào đến từ thể chế quân chủ. Kể từ cuối tháng Sáu,
Barnave, Duport và anh em Lameth đã tái
khởi sự việc bí mật thương lượng với nhà
vua. Trong một thời gian riêng tư với hoàng
hậu khi đi hộ tống hoàng gia trở về Paris từ Varennes, Barnave đã đề xuất một
thoả thuận. Ông ta cùng những người bạn của ông hứa làm mọi thứ trong quyền hạn
của họ để giữ lại thể chế quân chủ và củng cố uy quyền của nhà vua. Đối lại, họ
chỉ yêu cầu nhà vua chấp nhận bản Hiến Pháp và đạt được sự công nhận tân chính
quyền Pháp từ đế quốc Áo.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Nhưng khi nhóm Feuillant cố thôi thúc qua những thay đổi trong bản Hiến
Pháp, tái lập uy quyền của nhà vua và gìới hạn dân chủ, họ đã bị Pétion,
Robespierre và nhóm Jacobin mạnh mẽ chống đối ở tất cả mọi bước. Lúc này, tự
nhiên nhóm Jacobin tìm được những đồng minh bất ngờ. Toàn thể các bộ phận của Hội
Đồng Trung Ương không theo phe nhóm bắt đầu nghi ngờ các động cơ của Barnave và
nhóm bạn của ông. Thibaudeau, một thẩm phán trung hòa tại Poitou được thuyết phục
rằng đám lãnh đạo Feuillant chỉ muốn trở thành các vị bộ trưởng trong chính phủ
mới: “Chúng tôi ngày càng nghi ngờ những người này, họ đã từng được coi là những
nhà ái quốc kiên quyết, nhưng cũng lúc này chúng tôi biết ra rằng chính họ có
những âm mưu đầy tham vọng.” Những người khác quá kinh ngạc về những người trước
đây tưởng là rất dân chủ lại đã nhanh chónng đảo ngược vị thế của họ. Cuối cùng,
hai phe cánh cùng các đồng minh của họ đã đấu tranh với kết quả hòa nhau
và chỉ có một số thay đổi nhỏ nhặt từ trong văn bản gốc của Hiến Pháp được
thông qua.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Cuối cùng vào ngày 3 tháng Chín, hoàn toàn kiệt sức vì những cuộc đấu
tranh, các đại biểu tiến tới một sự đồng ý cuối cùng và Hiến Pháp được tuyên bố
hoàn tất. Vào 9 giờ tối hôm đó, một phái đoàn trên 200 đại biểu đã đi bộ dưới ánh
đuốc có vệ binh, hoặc đi bộ hoặc trên lưng ngựa, đi hộ tống để trình văn bản lên
nhà vua tại hoàng cung Tuileries. Vua Louis gặp gỡ họ tại đại sảnh đường cùng với
các vị bộ trưởng bên cạnh và tuyên bố rằng ông sẵn sàng để xem xét Hiến Pháp. Mọi
người bỗng nhận ra rằng nếu nhà vua phủ nhận văn bản, HĐCMQG có lẽ phải truất phế ông khỏi ngai vua và thương lượng lại
với tất cả các vấn đề với một chấp chính nhân danh người kế vị ngai còn quá trẻ.
Bronchette viết: “Đây là lúc chúng ta biết nhà vua là bạn hay thù của đất nước.
Mọi việc tuỳ thuộc vào quyết định của ông.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Trong khi các đại biểu chờ đợi và căng thẳng tiếp tục gia tang, Louis
cẩn thận đọc văn bản và cân nhắc sự lựa chọn.
Nhà vua nhận thức rằng hơn 200 đại biểu quý tộc và giáo sĩ, những người đã
tẩy chay tất cả các nghị quyết của Hội Đồng
kể từ cuối tháng Sáu cũng đã phủ nhận văn kiện. Nhưng cuối cùng, vào 13 tháng
Chín, nhà vua loan báo là ông chấp nhận bản Hiến Pháp. Ngày hôm sau, nhà vua đã
xuất hiện trước mặt HĐCMQG để ký tên đóng dấu và tuyên bố lời thề tuân thủ. Nhà
vua cũng ban hành một văn bản giải thích vị trícủa ông, một văn bản thực sự được
một trong những bộ trưởng của vua viết nhưng do nhà vua ký tên như chính lời lẽ
của chính ông. Trong đó một lần nữa, ông cố giải thích sự kiện chạy tới
Varennes. Hoàn toàn phớt lờ những tuyên bố
ngày 21 tháng Sáu do chính tay ông viết, nhà vua tuyên bố rằng ông chỉ
muốn trốn tránh những phe phái và bạo lực tại Paris. Ông nói: “Ta mong ước tự cô
lập mình xa khỏi những xung đột phe phái và để xác định cái vị thế nào thực sự đại
diện cho ý nguyện của quốc gia.” Ông thú nhận rằng, mình vẫn chưa tin tưởng rằng
chính quyền mới có đủ năng lực cần thiết để kiểm soát và liên kết các phần khác
nhau của một quốc gia quá to lớn như nước Pháp. Tuy nhiên nhà vua tuyên bố rằng
ông sẵn sàng thử xem sao: “Ta sẽ thử xem xét cái kinh nghiệm đó một mình rồi sẽ
phán đoán xem có thể xử dụng hay không.” Rồi nhà vua tuyên thệ sẽ làm mọi thứ
trong quyền hạn của mình để thực thi Hiến Pháp. Ông hứa hẹn: “Ta sẽ chấp nhận nó
và ta bảo đảm rằng nó sẽ được thi hành.” <o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Cùng một lúc, hoặc do chính sáng kiến của riêng ông hoặc do sự thúc đẩy
của các bộ trưởng, nhà vua đề xuất một cuộc đại ân xá cho tất cả những ai bị tố
cáo hay kết tội có những hành động liên quan tới Cách Mạng: Để dập tắt những hận
thù, để làm nguôi ngoai những rắc rối tạo nên bởi loại cách mạng như thế này,
chúng ta hãy cùng đồng tâm quên đi quá khứ.” Để hoan nghênh chào mừng, HĐCMQG đã
tức khắc chấp thuận đề xuất của vua. Trong khắp cả nước, cánh cửa nhà tù mở rộng
cho tất cả tù chính trị ở mọi phía, cho dù đã bị kết tội hay đang chờ xét xử. Cộng
Hòa cấp tiến, qúy tộc phản cách mạng, giáo sĩ ngoan cố cũng như tất cả những
người dính líu tới cuộc chạy trốn của vua, tất cả đều được trả tự do. Lần đầu
tiên trong gần ba tháng trời, công tước De Choiseul, Goguelat và Damas, những
tay chủ chốt trong cái âm mưu chạy trốn thần sầu để giải cứu nhà vua mới được
phép ra khỏi buồng giam. Không lâu sau đó, cả ba đã vượt biên qua sông Rhine để tham gia vào lực lượng đám quân lưu vong.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Vua Louis cũng được miễn xá cho hành động của ông để tiếp tục giữ trách
nhiệm như người đứng đầu cơ quan hành pháp của chế độ quân chủ lập hiến. Đã nhiều
tuần lễ, hoàng gia bị giam lỏng trong hoàng cung, bị canh giữ cả ngày lẫn đêm,
bị giới hạn nghiêm ngặt số lượng người được phép gặp gỡ và ngay cả bị ngăn cấm
tới gần các cửa phòng ngoại trừ khi thay
quần áo. Các đại sứ nước ngoài không được phép tiếp xúc với nhà vua mà chỉ qua
vị bộ trưởng ngoại giao. Tuy nhiên, lúc này nhà vua được ra ngoài trở lại cuộc
sống bình thường và đi đứng tự do trong phạm vi thủ đô Paris. Nhà vua đã có mặt
tại nhiều lễ hội trong các buổi lễ ăn mừng Hiến Pháp hoàn tất có hòa nhạc, nhảy
múa, pháo bông và lễ hội ánh sáng vào
ban đêm. Khi vua di hành quanh thành phố, theo như một số báo cáo, ông đã được
chào đón với những lời tung hô mà nhà vua yêu thích: “vạn tuế đức vua.” Cùng thời
điểm, HĐCMQG đã bỏ phiếu để viết lại từ ngữ “vua” vào trong lời tuyên thệ trung
thành mà tất cả các viên chức hành chánh và sĩ quan quân đội được yêu cầu tuyên
thệ. Vào cuối tháng Chín, với ngành “hành pháp”
trở lại hoạt động bình thường. HĐCMQG Lập Hiến chính thức giã biệt sau 2 năm và 3 tháng hiện hữu. Hội Đồng trao quyền lại cho
một nhóm đại biểu hoàn toàn mới, những thành viên Hội Đồng Lập Pháp được chọn trước
đây. Ít nhất trên lý thuyết, Cách Mạng đã kết thúc. Ít nhất trên lý thuyết, cuộc
chạy trốn của nhà vua đã được tha thứ và quên đi.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Nhưng thực sự điều đó có thể được quên lãng không? Giờ đây, vua Louis đã
trang trọng tuyên thệ bảo vệ Hiến Pháp, nhưng chỉ mới mấy tuần lễ trước đó, ông
đã đơn phương phủ nhận lời thề trước đây với chính Hiến Pháp này. Có lý do gì để nghĩ rằng ông sẽ
không lập lại hành vi đó nữa? Giống như mọi nam nữ công dân Pháp khắp nơi, các
vị đại biểu thật khổ tâm với nghi vấn này. Giờ đây nhiều người tin tưởng, hay đúng
hơn là hy vọng tin rằng, cuối cùng nhà vua đã thay đổi đường lối của ông và thành
thực chấp nhận tuân thủ đúng luật chơi. Theo như đại biểu Legendre của Breton,
Hội Đồng bây giờ tin tưởng rằng nhà vua đã được khai thông bởi bài học trải
nghiệm khó khăn, chắc sẽ tự nguyện chấp nhận và yêu qúy Hiến Pháp. Người bạn đồng
viện Vernier cũng đồng ý: “Qua nhiều phản ánh, chúng tôi tiếp tục nghĩ rằng nhà
vua khá trung thực.” Nhưng không phải tất cả các đại biểu cùng chia xẻ quan điểm
tích cực này. Thibaudeau bị ám ảnh với những ảnh hưởng xấu xa của giới quý tộc
giờ này lại bu quanh nhà vua. Họ nói với nhà vua: “Hãy bước tới và chấp nhận Hiến
Pháp. Và rồi khi thời cơ thay đổi, ngài lại nói là ngài bị ép buộc và không có
sự chọn lựa nào khác.” Faulcon cũng lo nghĩ rằng nhà vua có thể lại đang đưa ra
một lời thề thốt sai lầm khi tuyên thệ một cam kết mà ông không có ý định tuân
thủ.” Tu viện trưởng Lindet còn đi đến một kết luận đầy mỉa mai: “Nhà vua đã thề
duy trì Hiến Pháp. Ông ta sẽ giữ lời ở một mức độ khi nó còn thích hợp với ông.”
Các đại biểu có thể dễ dàng đánh giá một bức tranh biếm họa đang lan truyền rộng
rãi trong nhiều tuần lễ sau đó: Vua Louis được biểu tượng giống như Janus, một
vị vua có 2 khuôn mặt. Một cái trìu mến nhìn về phía một đại biểu tuyên bố: “Ta
sẽ duy trì Hiến Pháp.” Mặt kia hướng về phía một giáo sĩ lưu vong loan báo: “Ta
thề sẽ huỷ diệt Hiến Pháp.”<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Những nghi ngờ như vậy thật dễ dàng tìm thấy. Mặc dù có những bảo đảm
ngược lại, cả nhà vua và hoàng hậu là những kẻ hai mặt sau cuộc trốn chạy bất
thành của họ giống như trước đó. Họ nhanh chóng nối lại sự liên lạc bí mật với
các vương quốc nước ngoài của Âu Châu, trong chốn riêng tư lại phủ nhận tất cả những lời tuyên bố công
khai về việc ủng hộ Hiến Pháp. Trong mối liên hệ này, các hành động của
Marie-Antoinette đặc biệt đáng lưu ý.
Chuyện bà hoàng hậu có khi nào quan tâm sâu xa đến những bàn luận với
Barnace trong hành trình trở về Paris từ Varennes hay không, thật khó khăn để
biết. Trong những tuần lễ tiếp theo, bà liên tục bí mật gặp gỡ viên đại biểu trẻ
của vùng Frenoble. Xử dụng mọi mưu kế của triều thần có kinh nghiệm, bà dẫn dắt
anh ta tới một sự xác nhận tốt đẹp về sự thành thật cuả bà và sự đánh giá cao của
bà đối với việc anh ta thông cảm cho trường hợp của bà. Nhưng rồi bà cứ tiếp tục bí mật gửi các mật
thư đã mã hoá ra ngoài cho Fersen hay cho viên đại sứ nước Áo hoặc cho vị hoàng
đế Áo, người anh lớn của bà. Những lá thư trong đó bà chối bỏ tất cả những gì bà
nói với Barnave. Bà nổi giận vì những lời
sỉ nhục hoàng gia sau cuộc chạy trốn thất bại, tố cáo các đại biểu là bọn vô lại, côn đồ và điên khùng. Bà lên án toàn
thể Hiến Pháp là hoàn toàn vô lý và không thể thực hiện.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Không kém hoàng hậu, nhà vua cũng tiếp tục theo đuổi trò chơi hai mặt.
Chỉ vài tuần lễ sau chuyến chạy trốn thất bại, Louis đã tìm cách chuyển ra ngoài
một mảnh giấy do chính tay ông viết cho hoàng đế nước Áo. Ông nói rằng ông rất
tiếc đã không thể lấy lại tự do cho chính mình trong ngày 21 tháng Sáu và để
tham gia cùng những người Pháp đang thực sự mong ước những lợi ích tốt đẹp nhất
cho đất nước. Ông cảm thấy mình là một tù nhân không thể kiểm soát số phận của
chính mình, và ông muốn ông anh vợ của ông biết điều đó. Và lần đầu tiên trên đời,
ông hối thúc vị hoàng đế đến cứu giúp ông và cả vương quốc Pháp, một sự hàm ý mạnh
mẽ là ông hy vọng có một cuộc can thiệp quân sự. Qua tháng Chín, có lẽ phiền muộn
với tình trạng lưỡng lự cố hữu không thể quyết định, bằng cách nào đó, Louis có lẽ đã thay đổi vị
thế của ông. Trong một bức thư gửi cho 2 người em trai đang lưu vong, nhà vua bàn bạc rằng chính sách tốt nhất lúc này là chờ
đợi và để cho chính quyền Cách mạng tự sụp đổ từ những điều bất hợp lý của chính
nó. Ông khuyên 2 người em đừng cố xúi giục gây chiến tranh, e rằng có những hậu
quả không hay cho đất nước mà hành động đó
có thể mang đến. Nhưng ông cũng loan báo sự tố cáo của ông rằng cái tư
tưởng về “quyền con người” thật vô cùng điên rồ. Ngay cả cho dù một số thường dân
lúc này hy vọng nâng cấp địa vị của họ lên khỏi
vị trí tự nhiên của họ, ông vẫn tin rằng sự liên hệ giữa ông và giới quý
tộc là chuỗi ngọc cổ xưa và quý giá nhất trên vương miện của ông.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Dù sao đi nữa, vào tháng Mười Hai 1791, nhà vua dường như đã đảo ngược
vấn đề. Trong một lá thư gửi cho nam tước
de Breteuil, viên bộ trưởng ngoại giao đang lưu vong, ông bình luận về sự tạo nên
một Quốc Hội nắm các quyền lực chính của châu Âu được các lực lượng vũ trang hỗ
trợ. Ông tin rằng đây có lẽ là cách tốt nhất để tái thiết lập “một vị thế đáng
mơ ước và bảo đảm rằng bọn tội phạm đang bao vây chúng ta sẽ không lan toả sang
các quốc gia Âu Châu khác.” Giờ đây rõ ràng ông đã bỏ qua một bên sự do dự của ông
chống lại chiến tranh. Nhà vua dường như thúc đẩy một sự can thiệp trực tiếp bởi
các siêu cường để thay đổi Hiến Pháp mà ông đã thề bảo vệ nó.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Đó là tình thế nước Pháp vào đầu năm 1792. Ở một nơi khác thời điểm khác,
Louis XVI có thể đã kết thúc ngôi vị của ông trong hoà bình. Ông cũng có thể được
hậu thế phán xét như một vị vua không tệ lắm.
Không nghi ngờ gì là ông muốn điều tốt đẹp nhất cho thần dân của ông. Kích
động bởi cuộc khủng hoảng tài chánh với những yếu tố khó khăn chưa hề xẩy ra, cùng
với các hành vi không chắc chắn và thiếu bền chí của chính ông, nhà vua đã cố gắng
làm cuộc cải tổ chính quyền. Nhà vua đã tuyên bố một cách trung thực trước mặt Hội ĐồngCách Mạng Quốc Gia trong ngày
23 tháng Sáu 1789 rằng chưa bao giờ có một vị vua làm được nhiều việc như vậy
cho một quốc gia. Nhưng vào thời điểm ông đọc bài diễn văn này, quan điểm về cải
tổ của ông và của các nhà ái quốc đang lắng nghe ông đã khác hẳn nhau. Quả thực,
chẳng qua chỉ là sự suy nghĩ mơ ước ở về phía các nhà ái quốc và sự lừa gạt bên
phía nhà vua mà cái huyền thoại về một “ công dân vua” tồn tại được lâu đến thế.
Giờ đây, dưới áp lực của các biến cố và dưới ảnh hưởng của hoàng hậu, Louis lại
quay trở về với những giá trị mà nhà vua đã được giáo dục khi còn thơ ấu, các
giá trị bao gồm quyền cai trị đất nước của nhà vua do Thượng Đế ban cho và cái
trật tự xã hội và cái tính chất tự nhiên về nền tảng bất bình đẳng của xã hội. Đó
là cái quan điểm đưa ông đi đến một đường
hướng xung đột với người dân trong cuộc Cách Mạng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
Thời Khủng bố và sau đó<o:p></o:p></h2>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Những năm tháng sau cuộc Cách Mạng Pháp có lẽ không được tốt đẹp cho
nước Pháp hay cho nhiều cá nhân được<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
nói đến trong câu chuyện này. Hiến Pháp mà những người trong năm 1789 đã
phải vật lộn trong hơn 2 năm để hoàn thành
và mọi người hy vọng nó sẽ phục vụ như một khuôn mẫu cho mọi quốc gia trên
thế giới chỉ tồn tại vỏn vẹn 11 tháng. Tân Hội Đồng Lập Pháp (THĐLP) do chính
Hiến Pháp tạo nên đã vô cùng bị sâu xé ngay từ buổi đầu với những cuộc đấu
tranh giữa hai phe Jacobins và Feuillants. Hơn cả nhóm các đại biểu tiền nhiệm,
các nhà Lập Pháp bị ám ảnh vì những nghi ngờ bị phản bội từ phía nhà vua, nhất
là sau khi vua Louis xử dụng quyền phủ quyết để ngăn chặn những nghị quyết chống
lại các nhà quý tộc nhập cư và các giáo sĩ ngoan cố. Tin đồn cứ tiếp tục lan
truyền rằng một ủy ban “người Áo” được bí mật tổ chức chung quanh hoàng hậu đang
phá hoại ngay trong nội bộ chế độ mới, một loại tin đồn thực ra cũng không sai
lắm. Những lo sợ như vậy càng được củng cố bởi một thoả thuận chung được ký vào
tháng Tám 1791 trong một lâu đài của người Đức ở tại Pillnitz. Tại đây, ông anh ruột Leopold của hoàng hậu,
có lẽ phản ứng theo cái yêu cầu khẩn cấp của Louis đã hối thúc tất cả cáctriều đại
vương quốc Âu Châu xử dụng lực lượng vũ trang để đoạt lại vương triều Pháp. Lo
lắng vì những âm mưu hoạch định bởi các lực lượng ngoại quốc bí mật đồng minh với
triều đình nước Pháp, và bị thúc đẩy qua tài hùng biện của Jacques Brissot và
những người khác muốn đẩy mạnh một cuộc thập tự chinh vĩ đại để truyển bá các tư
tưởng Cách Mạng trong suốt Âu Châu, các vị đại biểu tuyên bố chiến tranh với Áo
vào tháng Tư 1792. Không lâu sau đó họ thấy mình dính líu luôn vào sự xung đột
với nước Phổ. Như vậy THĐLP đã đẩy đất
nước vào cuộc chiến mà những người tiền nhiệm của họ đã hy vọng tránh né được.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Cuộc chiến khởi đầu bất lợi cho Pháp. Vào mùa hè 1792, cuộc xâm lăng mà
mọi người đã lo sợ ở thời điểm biến cố Varennes đã trở thành thực tại. Quân của
Áo và Phổ đã chọc thủng hàng rào và đồn luỹ phòng thủ của Pháp, chiếm giữ
Verdun và Varennes, rồi bắt đầu một cuộc hành quân tuy chậm chạp nhưng có quy củ để tiến tới Paris. Đối diện với sự tiến quân của
quân Đức và càng tin chắc hơn bao giờ hết về sự phản bội của nhà vua, người dân
Paris đã vùng dậy vào tháng Tám năm đó trong một cuộc Cách Mạng thứ hai vô cùng
xác thực. Họ đi theo những tư tưởng lúc đầu được những người cộng hòa khởi xướng
vào tháng Bẩy 1791 và được thúc đẩy bởi những người đã tham gia vào phong trào đó,
người dân Paris và các đơn vị vệ binh từ các tỉnh lỵ đã dẫn đầu một cuộc nổi loạn
chống lại nhà vua. Vào ngày 10 tháng Tám,
Louis và hoàng gia bị buộc phải tản cư khỏi hoàng cung Tuileries, nơi đã bị quân
nổi dậy đột kích trong một cuộc đối đầu đẫm máu, bỏ lại gần 1000 người chết
ngay tại trung tâm thành phố. Cuộc Cách Mạng thứ hai này đã mang đến một đợt sóng
lớn dân chủ, với hầu như mọi người dân Pháp, bất kể giàu nghèo, giờ đây đều được
ban cấp quyền đi đầu phiếu và quyền nắm
giữ chức vụ hành chánh. Sáu tuần lễ sau đó,
một Hội Nghi Quốc Gia cấp tốc hội họp chính thức truất phế nhà vua và thành lập
nền Cộng Hòa Pháp đầu tiên vào ngày 21 tháng Chín 1792.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
May mắn cho nền tân Cộng Hòa, quân lực Pháp đã kịp chỉnh đốn để quần tụ
lại với nhau. Xây dựng trên lòng nhiệt tình với chủ nghĩa quốc gia và niềm tự
tin phát huy vào thời điểm nhà vua chạy trốn, họ đã ngăn chận được quân Phổ tại
mặt trận Valmy, nơi chỉ cách Sainte-Menehould có vài dặm đường và là chỗ Drouet
đã nhận diện được nhà vua đầu tiên. Cuối cùng, cũng chính đoàn quân này đã đưa
quân vượt biên giới Pháp để xâm lăng và “giải phóng toàn khu vực Tây Âu.” Nhưng
trong những năm tiếp theo, quốc gia lại rơi vào những giai đoạn nghi ngờ đầy ám
ảnh, đấu tranh huynh đệ tương tàn và tình trạng gần như vô chính phủ. Với cuộc
nội chiến và sự nổi dậy của nông dân nổ ra trên những khu vực rộng lớn của đất
nước, với hầu hết Âu Châu bày binh bố trận chống lại nước Pháp, với nhóm cấp tiến
“sans-culottes” thúc đẩy đòi hỏi những điều kiện kinh tế tốt hơn và trả thù chống
lại đối thủ của họ, chính quyền cộng hòa đã thiết lập một cuộc trấn áp còn rộng
lớn hơn cả cuộc trấn áp năm 1791. Trước khi cơn bão khủng bố này kết thúc, có lẽ
khoảng chừng 18 ngàn người cả nam lẫn nữ thuộc đủ mọi phe nhóm xã hội đã bị toà
án hành quyết, và còn nhiều chục ngàn người khác bị sát hại trong cuộc nội chiến
tương tàn và trong các màn trả thù bí mật.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Trong tất cả các vụ hành hình, không có vụ nào bi thảm và để lại hậu
quả hơn vụ xử tử chính vua Louis. Vào những tuần lễ cuối cùng năm 1792, sau nhiều
tháng bị giam cầm, nhà vua bị đưa ra toà án trước mặt Hội Nghị Quốc Gia. Trong
suốt quá trình xét xử, nhà vua và các luật sư của ông kiên quyết cãi rằng Hiến
Pháp năm 1791 bảo đảm cho ông quyền xá miễn khỏi bị xử tội và rằng trước
khi Hiến Pháp được ký, đã không có luật
lệ nào quy định về việc kết tội các hành động của ông. Nhà vua tiếp tục phủ nhận
chuyện chạy trốn tới Varennes của ông, cho đó chỉ là một cuộc du hành đơn gỉản. Và ông mạnh miệng bác bỏ
bất cứ đề nghị nào rằng ông phải chịu trách nhiệm cho việc đổ máu của người dân
Pháp. “Có hàng trăm ngàn chứng cớ biện minh cho tình yêu thương của trẫm đối với
thần dân, và điều này thật rõ ràng. Lương tâm trẫm không hề khiển trách trẫm điều
gì.” Nhưng trước khi phiên toà bắt đầu,
các nhà Cách Mạng đã khám phá ra một cái rương (hòm) bí mật giấu kín đằng sau
khu trại mộc trong hoàng cung Tuileries chứa đựng những đồ cất giấu gồm các giấy
tờ tài liệu của vua. Nhiều tài liệu trong đó do chính tay nhà vua viết và chúng
cung cấp bằng chứng rõ rệt về những gian dối lừa gạt của vua, những nỗ lực của ông
để chống đối hay cản trở Cách Mạng, và sự thông đồng của ông với những tay phản
Cách Mạng. Hầu hết những tố cáo chính thức chống lại nhà vua đặt căn bản trực
tiếp trên những tài liệu này. Điều khoản dài nhất của việc truy tố liên quan tới
cuộc chạy trốn thất bại của vua, về các khoản chi tiêu công quỹ của ông để thực thi kế hoạch này và sự chối bỏ Hiến Pháp
trong các văn kiện mà ông bỏ lại trong văn phòng. Sau cuộc tranh luận kéo dài,
Hội Nghị đã bỏ phiếu hầu như hoàn toàn đồng
ý rằng nhà vua phạm tội âm mưu chống lại tự do và an ninh của đất nước. Không lâu
sau đó ông bị kết án tử hình. Ngày 21 tháng Giêng 1793, trước hàng chục ngàn
người dân Paris trang trọng tham dự tại Công Trường Cách Mạng, sau này đổi tên
là công trường Concorde, nhà vua Louis XVI bị đưa lên đoạn đầu đài. Cho tới phút
chót, ông vẫn kêu mình vô tội.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Cho đến năm 1795, chỉ có 2 trong số 6 ngưởi ngồi trên chiếc xe ngựa định
mệnh chạy trốn khỏi Paris vào giữa một đêm hè 1791 còn sống sót. Hoàng hậu
Marie-Antoinette, người mà những hoạt động phản quốc có khi còn rõ rệt hơn cả
nhà vua chồng bà (Bà từng bí mật gửi tiết lộ ra ngoài các kế hoạch tác chiến của
quân Pháp cho người Áo) đã theo chân Louis bị bịt mắt lên máy chém vào tháng Mười
cùng năm. Em gái nhà vua, công chúa
Elizabeth, phạm tội thuộc về dòng giõi Bourbon và đã đồng loã với anh mình bị
chặt đầu tháng Năm 1794. Hơn một năm sau đó, vị thái tử trẻ mà nhóm ủng hộ hoàng
gia nhất quyết gọi là Louis XVII ngã gục vì bệnh tật trong tù. Công chúa chị gái
của thái tử cũng chịu số phận tương tự, nhưng như một trong những trớ trêu nhất
của toàn diễn tiến lịch sử, cô được phóng
thích vào năm 1796 qua một cuộc trao đổi tù nhân cho Jean-Baptiste Drouet, người
đã đóng vai trò then chốt trong việc ngăn chận được cuộc chạy trốn của vua và là
một thành viên của Hội Nghị đã bỏ phiếu kết án tử hình Louis và đã bị quân đội
nước Áo bắt làm tù binh 2 năm trước trong một nhiệm vụ trong quân đội Pháp. Sau
khi trở về Paris và qua hàng loạt các cuộc phiên lưu cả trong lẫn ngoài nước Pháp,
trong và ngoài nhà tù lẫn chính trị, Drouet lập gia đình và ẩn mình dưới một nhân
thân mới tại một tỉnh lỵ. Ông đã qua đời tại đó năm 1824 một cách an bình.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Nhưng nói chung, hầu hết các khuôn mặt ái quốc chính thức trong câu
chuyện này cũng không được may mắn lắm. Không ai trong số 2 đại biểu đến hộ tống
hoàng gia trở lại Paris từ Varennes còn tồn tại sau cuộc Cách Mạng. Sau sự thất
bại của phe cánh Feuillant và sau khi đã về hưu trí tại quê nhà, Barnave bị bắt
giữ và bị xử tử vì tội hỗ trợ nhà vua vào
cuối năm 1793. Pétion, người từng phục vụ một thời gian là thị trưởng thành phố
Paris, cuối cùng cũng rã đám với người bạn Robespierre, trốn thoát khỏi Hội Nghị
và tự tử khi đang trốn tránh ở miền Nam
nước Pháp. Nhà triết học và là thành viên
hàn lâm viện Jean-Sylvian Bailly đã từ bỏ
hoạt động chính trị vào cuối năm 1791. Nhưng ông ta cũng bị bắt và kết án tử hình vì có dính líu một phần đến cuộc tàn sát tại Champ
de Mars vào ngày 17 tháng Bẩy, ông bị hành quyết tại ngay nơi vụ bắn giết đã xảy
ra. Rabaut Saint-Etienne và Condorset, Brissot và Marie-Jeanne Roland, Danton và
Robespierre cũng bị đưa lên máy chém cùng với nhiều nhà lãnh đạo của các phe phái
lớn của Cách Mạng. Tướng Lafayette sống còn, nhưng chỉ sau khi đã trải qua 5 năm
tàn tạ trong nhà tù nước Áo, nơi ông bị bắt cùng với người bạn Latour-Maubourg
và một người từng là đối thủ chính trị Alexandre Lameth của ông. Ông Sauce, người chủ tiệm tạp hoá tại Varennes đã từng bắt giữ nhà vua
và đưa hoàng gia trú ngụ qua đêm trong
nhà mình cũng sống sót qua cuộc Cách Mạng, nhưng cuộc sống của ông bị hủy hoại
vì bất hạnh. Bị những người phò vua nguyền rủa như một kẻ đại nghịch, ông ta cũng
bị những người làm Cách Mạng có khuynh hướng quân chủ lập hiến nghi ngờ. Sau
khi chạy trốn để bảo toàn mạng sống và mất người vợ đầu trong cuộc chiến xâm lăng
của quân Phổ, ông rời bỏ quê nhà và qua đời lặng lẽ vào năm 1825.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Đối với hầu hết sự kiện, những người âm mưu bảo hoàng vào năm 1791 lại
may mắn hơn nhiều so với đối thủ ái quốc của họ. Sau khi ở trong tù được thả ra
qua cuộc đại ân xá tháng Chín, Choiseul, Goguelat, Damas và ba tay vệ sĩ đã
theo chân tuớng Bouillé và các con trai ông ta đi lưu vong. Ngoại trừ viên tướng
Bouillé, tất cả đã sống sót qua cả hai thời kỳ Cách Mạng và Napoleon để quay về
Pháp sau năm 1814, còn được chính phủ phục hồi bảo thủ tung hô như những anh hùng.
Axel von Fersen cũng sống sót qua thời Cách Mạng. Với một sự táo bạo đơn độc, ông
ta bí mật từ nơi lưu vong tại Brussels
quay về Paris tháng Hai 1792 thăm viếng bà hoàng hậu lần cuối cùng tại hoàng
cung Tuileries. 18 tháng sau đó, đau lòng với tin Marie bị tử hình, ông quay trở
về Thuỵ Điển. Ông viết cho cô em gái trong nỗi thất vọng: “Giá như anh có thể
được chết bên cạnh hoàng hậu.” Ông không bao giờ lập gia đình và tiếp tục nhắc
nhở đến hoàng hậu với một tình cảm sâu đậm ngay cả khi ông đã lên tới một vị thế
cao trọng trong triều đình Thụy Điển. Ông bị sát hại trong cuộc dấy loạn tại Stockhom
trong năm 1810. Đó chính là 19 năm kể từ ngày ông tạo ra cuộc trốn chạy vĩ đại
mà nó suýt thay đổi số phận của nước Pháp.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h2 align="center" style="text-align: center;">
Kết luận: Quyên lực của một biến cố.<o:p></o:p></h2>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Những người này, cả nam lẫn nữ, danh tiếng hay tầm thường, vua chúa
hay thường dân, hầu như tất cả bọn họ đã khởi sự với những niềm hy vọng vững chắc
là sẽ có một tương lai tốt đẹp hơn vào năm 1789, liệu họ có xứng đáng phải hứng
chịu số phận của họ không? Qua hơn 200 năm, các sử gia đã vật lộn với những vấn
đề bạo lực và khủng bố trong cuộc Cách Mạng Pháp. Có phải là có điều gì đó
trong trạng thái tự nhiên của tình thế xã hội nước Pháp hay ngay trong tư tưởng
và văn hoá chính trị của buổi đầu Cách Mạng đã làm cho bạo loạn xã hội không thể
tránh khỏi? Phải chăng có một sự nối kết
cần thiết giữa khởi đầu Cách Mạng và sự thống trị khủng bố, giữa Hội Đồng Cách
Mạng Quốc Gia và Ủy ban An Ninh Công cộng, giữa nhà tù Bastille và giàn máy chém?<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Câu chuyện nhà vua chạy trốn cảnh giác chúng ta không nên nối kết các
sự kiện một cách thẳng đứng đơn thuần. Điều đó giúp nhắc nhở chúng ta về cái tính
chất bất ngờ, không tiên đoán được của cuộc Cách Mạng và có lẽ cả của toàn
phong trào mang tính lịch sử. Điều gì có thể đã xảy ra trong lịch sử Pháp, lịch
sử Âu Châu nếu các biến cố chỉ cần có một chút thay đổi khác đi, và Louis cùng
hoàng gia tiến tới được đích đến Montmédy và cuối cùng băng qua biên giới tìm
được chổ tỵ nạn với đoàn quân nước Áo?
Quả thật, trong 2 ngày tháng Sáu ấy, khi mọi người tin rằng nhà vua đã
ra đi mãi mãi và rằng chiến tranh đã gần kề, đã có một đoàn kết đồng lòng lạ
thường trong HĐCMQG tại Paris và trong cả nước. Liệu sự đồng thanh hòa nhịp đó
có bền vững nếu như nhà vua không quay về và chiến tranh nổ ra không? Có thể nào dân tộc Pháp chuyển đổi ngay qua
thể chế cộng hòa như những người cánh trung hòa Lafayette và Dupont de Nemours
đề nghị trong ngày 21 tháng Sáu? Liệu chuyện khủng bố có thể tránh khỏi hoặc ít
ra chỉ thật nhỏ nhoi yếu ớt không? Và một điều tuy khó có thể xảy ra, nhưng liệu
thế giới sẽ ra sao nếu như vua Louis kháng
cự lại ảnh hưởng của hoàng hậu và không chịu bỏ trốn, và ông sẵn sàng thích ứng
với vai trò một vị công dân vua mà hầu hết người dân Pháp nhiệt tình mong đợi? Liệu nước Pháp có tiến tới một nền dân chủ chân
thật trong hoà bình giống như những bước đi của nền dân chủ Hoa Kỳ? Giải đáp
cho một loạt những câu hỏi “nếu như” này dĩ nhiên không thể có cũng không lường
trước được. Tuy vậy, những phản ánh như thế nhấn mạnh cái tác động đầy tiềm năng
lên cuộc Cách Mạng và lên lịch sử về những biến cố tới hạn chắc chắn của thời đại.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Thể chế tự do đã được người dân Pháp khởi sự vào năm 1789, rất tương tự
trong nhiều lãnh vực với hệ thống dân chủ Hoa Kỳ cũng đang trong giai đoạn xây
dựng ở bên kia bờ Đại Tây Dương, không cần thiết phải chết yểu. Không có gì
nghi ngờ rằng vào buổi tối hôm nhà vua chạy trốn, các nhà lãnh đạo của HĐCMQG đã
đương đầu với một loạt các vấn đề khó khăn với những nguồn gốc của sự bất ổn. Một
số trong những vấn đề này rõ ràng xuất phát từ vị vua của họ. Quyết định của các
đại biểu để cải tổ hệ thống giáo hội Công
Giáo và ép buộc đa số các giáo sĩ tuyên thệ trung thành với Hiến Pháp đã mang đến
nỗi bất hạnh sâu rộng tới toàn thể hàng giáo phẩm nước Pháp và cả người dân thế
tục. Những khó khăn khác dường như phát xuất từ ngay bản chất của chính diễn tiến
Cách Mạng. Không có sự phát triển nào tại Pháp
sau biến cố 1789 điển hình hơn một
nghi vấn đang diễn tiến về thẩm quyền, một
nghi vấn nhanh chóng thấm sâu vào nhiều tầng lớp xã hội. Trong quân đội,
trong lực lượng vệ binh, trong các hội đoàn, trong sự hiện diện của người thu
thuế, trong phạm vi nền văn hoá dân sự thành phố, hầu hết mọi người nam nữ đã bắt
đầu từ chối đi theo những luật lệ được thiết lập bởi cả hai chế độ cũ mới thường
có những kết quả phân chia quá cực đoan.
Cùng lúc đó, hành động biến đổi xã hội đã dấy lên sự phản kháng trong số
những ngưởi được ban cấp các lợi ích và những vị trí xã hội ưu ái của họ bị tấn
công. Vào mùa xuân 1791, những quý tộc ngoan cố và những vị giám mục tự ý lưu vong bên kia bờ sông Rhine đã đe doạ sẽ áp đặt lại chế độ cũ qua bạo lực và bằng lực
lượng vũ trang.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Tuy vậy các lãnh đạo HĐCMQG cũng cảnh giác tối đa những vấn đề này. Mặc
dù họ không bao giờ có ý định tái thiết lập các quyền của giới quý tộc hay hủy
bỏ lệnh cải tổ giáo hội Công Giáo, họ cũng đã có nỗ lực để ủng hộ sự bao dung,
thành lập những điều khoản dành riêng cho những giáo sĩ không chấp nhận cải tổ
tôn giáo và cố gắng giải quyết các tranh chấp với giới quý tộc và các giáo sĩ
bướng bỉnh qua một khuôn mẫu trật tự của hệ thống toà án thông thường. HĐCMQG cũng
nhanh chóng thiết lập một loạt các cơ cấu hành pháp và tư pháp mới. Vào tháng Sáu
1791, hầu hết những cơ cấu này đã hoàn chỉnh và hoạt động bình thường, và có thể
nói rằng, mặc dù không có nghĩa là loại trừ hết, nhưng chúng đã giảm bớt đáng kể
sự bất ổn chính trị và xã hội tại các vùng miền và kiềm chế được sự giảm sút trong việc tuân thủ dân sự. Hơn nữa,
HĐCMQG có thể tiếp tục duy trì được những cảm tình sâu đậm về sự ủng hộ cho chế
độ mới từ đám thường dân nam nữ, không chỉ tại thủ đô Paris, mà trong các cộng
đồng to nhỏ trên cả nước. Phản ứng của các
công dân tại Varennes trong cuộc khủng hoảng tháng Sáu là một trường hợp điển hình.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Vào mùa xuân 1791, các đại biểu đã hy vọng rằng với Hiến Pháp đã hoàn
thành và một chế độ toàn thời mới được thiết lập, đã đến lúc giai đoạn Cách Mạng cần kết thúc. Và không
có lý nào mà chế độ quân chủ lập hiến không thể hoạt động tốt và chắc chắn cuối
cùng nó sẽ mang lại sự ổn định cho đất nước. Không có lý nào mà cái thời kỳ bạo
lực và khủng bố do nhà nước hỗ trợ không thể tránh khỏi nếu như chính nhà vua,
nhân vật then chốt của hệ thống mới chịu ủng hộ hoàn toàn với cả tấm lòng. Vào cái đầu tháng Sáu đó, đa số người dân Pháp
đã nghĩ rằng điều đó có thể thành tựu. Đa số người dân Pháp, đặc biệt bên ngoài
Paris, tiếp tục tin tưởng rằng vị “công dân vua” của họ đã công nhận Cách Mạng.
Họ tiếp tục mường tượng vua Louis như khuôn mặt của người cha chung mà từ đó chủ
quyền quốc gia tụ họp lại.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Nhưng với sự lựa chọn trốn khỏi Paris trong lúc dầu sôi lửa bỏng ấy,
khi Hiến Pháp ở giai đoạn sắp sửa hoàn tất, và qua sự phủ nhận lời thề trang trọng
duy trì Cách Mạng của ông, nhà vua đã cộng tác vào sự bất ổn của quốc gia và của
xã hội. Trong ngắn hạn, hành động của vua gây nên một hậu quả chấn thương sâu đậm
đến toàn thể dân chúng. Một làn sóng vĩ đại của cảm xúc quét qua khắp đất nước,
những cảm xúc đủ loại từ nỗi lo lắng vô cớ tới sự bùng nổ bạo lực qua tới phản ứng
hoảng loạn có tính dây chuyền về các cuộc xâm lăng lấn chiếm. Sau đó các nhà ái
quốc tự kiềm chế và cố hết sức mình để chuẩn bị cho chiến tranh mà họ dự đoán
không thể tránh được. Nhưng cuộc trốn chạy của nhà vua cũng khởi đầu
cho một sự đánh giá lại toàn bộ nền chính trị quốc gia. Trong vòng vài ngày sau
khi nhận được tin tức, mọi người nhận ra rằng nhà vua không bị bắt cóc mà do chính
ông tự ý trốn đi. Đối với rất nhiều người, cú sốc này quá tàn nhẫn. Họ vẫn luôn
mường tượng nhà vua là một người cha tốt lành, và bây giờ họ phải trải nghiệm một
cảm giác bị bỏ rơi và bị phản bội nặng nề.
Trong ngôn ngữ được thốt ra trong sự giận dữ và cay nghiệt, Louis bị coi
là lẻ lừa dối, hèn nhát, phản bội và độc tài.
Phản ứng của họ đặc biệt dữ dội tại Paris nơi câu lạc bộ Cordeliers và mạng
lưới các hội thân hữu anh em nhanh chóng phát động một phong trào quần chúng đòi
truất phế nhà vua và tẩy chay chế độ quân chủ. Những thỉnh nguyện thư cứ tiếp nối,
các cuộc diễu hành, xuống đường biểu tình cấu tạo thành một thời khắc lịch sử của
chủ nghĩa cấp tiến của quần chúng Paris và sự xuất hiện của nhóm “Sans-Culottes”
như một lực lượng chính trị. Nhưng trong
nhiều khu vực khác trên đất nước, trong suốt giai đoạn ba tuần lễ bất định và bất an khi HĐCMQG chọn vị thế đứng ngoài việc phán xét công cộng, đi
xa hơn những gì các đại biểu có thể tưởng tượng là một nhóm thiểu số dân chúng đã phản ánh nghiêm trọng về khả năng truất phế
nhà vua hiện thời và ngay cả khả năng xây dựng một nền cộng hòa.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Cuộc chạy trốn của vua cũng làm vững mạnh thêm những tranh luận của những
người bám lấy một quan điểm về thuyết âm mưu của thế giới. Khi HĐCMQG đào sâu vào
câu chuyện, nó càng trở nên rõ rệt rằng một
kế hoạch toàn diện đã được tiến hành trong nhiều tháng, có liên quan đến rất
nhiều người tại Paris, ở trong quân đội, trong số đã di cư qua Đức và cũng kéo
theo một khuôn mẫu lừa gạt đậm nét của chính Louis. Kể từ lúc Cách Mạng bắt đầu,
chưa hề có một chứng cớ nào sâu xa hơn là cái thực tế của một âm mưu lớn lao ở
trong các tầng lớp cao cấp nhất. Hầu như
khắp mọi nơi trên đất nước, các quý tộc và giáo sĩ ngoan cố đã bị tình nghi trước
cơn khủng hoảng, lúc này họ trở thành đối tượng bị bất tín nhiệm cực độ. Những mối nghi ngờ phổ
biến càng tăng cường độ bởi những làn sóng di dân mới của giới quý tộc với số
lượng đông đảo gây ra bởi cuộc chạy trốn của nhà vua khi họ vượt biên giới và
tham gia vào đoàn quân phản Cách Mạng.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Hơn bao giờ hết, các nhà lãnh đạo Cách Mạng đã quốc tế hoá cái nhận thức
hoang tưởng này. Tại Paris, các thành viên
của phe cánh Feuillant đã không chỉ tình
nghi các giáo sĩ ngoan cố và các nhà quý tộc đã di tản, mà còn cả những nhà trí
thức và các nhóm quần chúng muốn đẩy mạnh
cho một nền dân chủ tốt hơn. Nắm giữ cái lý luận về tính thiết thực, cái
nhu cầu cứu lấy Cách Mạng bằng mọi giá từ tay kẻ thù, cho dù có thực hay chỉ là
kẻ thù tưởng tượng, mà theo họ lúc này dường như đang đe doạ họ, các nhà lãnh đạo
ái quốc sẵn sàng vi phạm các luật lệ và “quyền con người” mà họ chỉ vừa mới tuyên
bố. Lần đầu tiên trong đời, họ vượt qua
mức độ bạo động được nhà nước cho phép để cổ võ mạnh mẽ cho sự đàn áp vũ trang
cuộc xuống đường tại Champ de Mars. Sau đó, cả hai nơi Paris và các vùng tỉnh lỵ,
toàn thể công dân đủ loại bị bao vây mà không hề có bất cứ cố gắng nào để xác định
về tội phạm hay trách nhiệm cá nhân. Tự do báo chí, tự do hội họp, quyền phải cho
người bị bắt ra toà xem xét có bị giam
giữ hay không (habeas corpus), diễn tiến hạn định toà án, các quyền đã được bảo
đảm trong Hiến Pháp, tất cả đều bị gạt qua một bên nhân danh lợi ích lớn lao nhất
là bảo tồn nhà nước Cách Mạng. Trong cái suy nghĩ này, những tuần lễ theo sau
cuộc chạy trốn của vua tới Varennes đánh dấu một dự đoán, một biểu hiện trước về
cả hai mặt tâm lý và phương thức khủng bố.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
Biến cố tìm cách chạy trốn Cách Mạng của vua Louis, tự nó không gây ra
sự lan rộng lớn lao về việc bạo hành được nhà nước bảo trợ trong thời điểm
1793-1794. Vào thời điểm mùa hè 1791 vẫn chưa có Ủy Ban An Ninh Công Cộng. chưa
có toà án Cách Mạng hay máy chém. Chỉ có một số nhỏ người mất mạng trong suốt
cuộc khủng hoảng này. Và chiến tranh mà mọi người từng lo sợ đã không sớm xảy
ra như họ nghĩ. Vào cuối tháng Tám, HĐCMQG đã cố tự giác chấm dứt tình trạng khẩn
cấp để trở lại trạng thái pháp luật bình thường. Tuy vậy chỉ với biến cố đơn lẻ trốn chạy của vua tới
Varennes này, và bằng những phân chia và âm vang của nó đã ảnh hưởng sâu đậm đến
tình trạng chính trị và xã hội nước Pháp. Cho dù tốt hơn hay xấu đi, điều đó cũng
giúp đặt đất nước vào một quỹ đạo mới đầy nguy hiểm tiến tới tương lai.<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">
<br /></div>
<h1 align="center" style="text-align: center;">
Hết<o:p></o:p></h1>
<br />
<div class="MsoNormal">
<i> Hoàn tất dịch thuật ngày 25 tháng Bẩy năm 2017<o:p></o:p></i></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-24511455197287798602012-08-17T21:58:00.000-07:002012-08-17T21:58:02.135-07:00Trôi theo mùa hè_10<div style="border-bottom: solid #4F81BD 1.0pt; border: none; mso-border-bottom-themecolor: accent1; mso-element: para-border-div; padding: 0in 0in 4.0pt 0in;">
<div class="MsoTitle">
Chương 10</div>
<h2 class="MsoTitle" style="font-weight: normal;">
<span style="font-size: large;"><a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/08/troi-theo-mua-he-10.html"><span style="color: blue;">Lần đầu lần cuối</span></a></span></h2>
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin;">Khi</span><span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> đang
ngồi trên bao lơn của hí viện có tên Tân Thập Tự Đế, anh chợt nhìn thấy Galina.
Thật là một cú sốc, không tin vào mắt mình đến nỗi anh nghĩ mình<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đang bị ảo tưởng do một loạt những công việc
đổi phiên quá dài ở trạm điện. Anh nhìn qua bên cạnh sân khấu: Số Chín, và rồi
cúi <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>xuống đọc tờ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chương trình: Đó là Olga,nàng Công chúa Kỵ Sĩ
Cốt Sách. Nhìn lên sân khấu: dưới bộ trang phục gồm cái áo hai màu vàng trắng và
chiếc váy cuốn phồng rủ xuống ngang đầu gối cùng đôi giày cao gót màu đỏ, đó <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chính là Galina của thời thơ ấu.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "Calibri","sans-serif"; font-size: 11.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><a href="http://www.blogger.com/goog_1259454388"><span style="color: blue;">(</span></a><i><a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/08/troi-theo-mua-he-10.html"><span style="color: blue;"> Đọc tiếp)</span></a></i></span></div>
<span style="font-size: 85%;"></span>Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-54641573620952092252012-08-17T21:51:00.000-07:002012-08-17T21:55:55.396-07:00Trôi theo mùa hè_9 Chương 9
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Times,"Times New Roman",serif;"> </span><span style="font-family: Times,"Times New Roman",serif; font-size: x-small;"> <span style="font-family: Verdana,sans-serif; font-size: small;"> <span style="font-family: Georgia,"Times New Roman",serif;"> </span><span style="font-family: Georgia,"Times New Roman",serif; font-size: large;"><a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he9.html" style="color: blue;"> Tai bay vạ gió</a></span></span></span></div>
<h1 style="font-family: Times,"Times New Roman",serif; margin-top: 0in; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">
<span style="font-weight: normal; line-height: 115%;"> <span style="font-family: Verdana,sans-serif;"> </span></span><span style="font-family: Verdana,sans-serif;">
</span><span style="color: windowtext; font-family: Verdana,sans-serif; font-weight: normal; line-height: 115%;">Ông Barshinskey bỏ đi đến tám
ngày, và khi ông trở về không có Galina, cũng chẳng có cây vĩ cầm</span><span style="font-family: Verdana,sans-serif; font-weight: normal; line-height: 115%;">.</span><span style="font-family: Verdana,sans-serif; font-weight: normal;">Mỗi ngày tôi đều chờ đợi ông. Bất cứ giây
phút nào không phải làm việc , tôi đều quanh quẩn ở đầu đường Eastbourne, nhìn
vào từng điểm nhỏ di động từ xa mong ngóng nó lớn dần trở thành một người đàn ông
cao lớn với chùm hoa cài trên mũ. Tôi trông
đợi ông vô cùng, bởi tôi cần nói với ông điều tôi đã làm.</span></span></h1>
<h1 style="font-family: Verdana,sans-serif; margin-top: 0in; text-align: justify;">
</h1>
<div class="MsoNormal" style="font-family: Verdana,sans-serif; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
Vào ngày thứ tám, kỳ tích
xuất hiện. Một chấm đen nhỏ đang tiến tới, mỗi lúc mỗi lớn lên , và khi thấy đó
là ai, tôi bắt đầu chạy như bay tới.</span></div>
<div style="font-family: Verdana,sans-serif; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
- Bác Barshinskey! Bác
Barshinskey! Bác đã trở về.</span></div>
<div style="font-family: Times,"Times New Roman",serif; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><i><span style="font-family: Verdana,sans-serif;"> <span style="font-family: Verdana,sans-serif;"> </span></span><a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he9.html" style="font-family: Verdana,sans-serif;"><span style="font-family: Verdana,sans-serif;"> </span><span style="color: blue;"><span style="font-family: Verdana,sans-serif;">(Đọc ti</span>ếp</span></a><span style="color: blue; font-family: Verdana,sans-serif;">)</span></i> </span></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-51755108213304520182012-08-17T21:49:00.004-07:002012-08-17T21:49:46.087-07:00Trôi theo mùa hè_8<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>Chương 8<span style="color: #1f497d; mso-themecolor: text2;"><span style="mso-spacerun: yes;"></span> </span>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #1f497d;"> <a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he8.html"><span style="font-size: medium;"> <span style="color: blue; font-size: large;">Bắt đầu tai hoạ</span></span></a> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khi tôi tới nhà xứ buổi sáng hôm sau, vào lúc
bảy giờ thay vì bảy giờ rưỡi, để thấy bà đầu bếp đang ở trong một<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tình huống run rẩy, phân vân, hỗn loạn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Phòng rửa chén chất đầy chén đĩa chưa rửa từ
tối hôm trước, và bà đầu bếp vẫn còn đang loay hoay với những khay trà cho bữa điểm
tâm mà đáng lẽ chúng đã phải sẵn sàng để bưng lên rồi.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
-<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Họ đang rung chuông hỏi bữa
ăn sáng kìa. Và cả bà Gallagher nữa. Bà ấy<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>ngồi canh ở trong phòng ông ta suốt đêm qua. Còn nó thì bỏ đi đâu mất. Nó
bỏ đi mà không rửa ráy đồ dùng tối qua, sáng nay cũng chẳng thèm dậy đốt lửa lò
nữa. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bây giờ cô bắt đầu rửa mấy cái bình
dơ đó. À không, coi mấy bình nước đã sôi chưa, rót vào mấy bình trà này. Cứ để
lò tiếp tục nấu đi, họ cũng đang cần nước nóng để tắm rửa. Mình ta làm không xuể.
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
-<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bà có muốn cháu mang mấy bình
nước này lên không bà Puddingoyle?</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he8.html"> <span style="color: blue;"> </span><i style="color: blue;">(Đọc tiếp)</i></a></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-51734728087050030132012-08-17T21:48:00.002-07:002012-08-17T21:48:27.616-07:00Trôi theo mùa hè_7 Chương 7<span style="mso-spacerun: yes;">
</span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: #002060;"> <span style="font-size: medium;"> <span style="font-size: large;"> <a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he7.html" style="color: blue;">Hai nỗi đau đến cùng</a></span></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Cái ranh giới giữa người khá giả<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>và kẻ thật nghèo mới mỏng manh làm sao. Cho tới
thời gian đó, gia đình Willoughbys chúng tôi ,có kẻ ganh ghét, có người thán phục,
có <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được tiếng là những vị ân nhân<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nho nhỏ của người nghèo. Nhưng tai nạn xảy đến
cho bố đã<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mang lại một sự thay đổi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>về những may mắn của chúng tôi đến nỗi, mặc dù
không xuống dốc tới mức bần cùng quá như gia đình Barshinskey, những ngày<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tài chánh sung túc dư dả đã qua.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Điều ấy không làm tôi bận tâm
lắm, bởi tôi không có trách nhiệm trong việc điều chỉnh tình trạng tài chánh
gia đình . Cứ theo ý tôi lúc đó thì bên cạnh sự kiện là bố đã thoát chết ,mọi sự<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đều nhạt nhoà, trở thành không quan trọng . </div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he7.html"><i style="color: blue;">(Đọc tiếp) </i></a></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-33325752436486845052012-08-17T21:47:00.002-07:002012-08-17T21:47:32.360-07:00Trôi theo mùa hè_6<span style="font-size: 85%;"> </span> Chương
6 <br />
<span style="font-size: large;"><a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he6.html" style="color: blue;"><span style="line-height: 115%;">Tai nạn nghề nghiệp</span></a></span><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: 16pt; line-height: 115%;"> </span>Một ngày thứ Bảy tháng Tám, khi đang làm việc tại nông trại Hayward, tôi nghe
tiếng gào thét khủng khiếp của bố vang lại
từ phía chuồng bò. Bà Hayward và tôi nhìn nhau, đoạn tôi buông thùng nước xuống
, cắm cổ chạy thật nhanh tới. Xưa nay bố
chưa bao giờ gào thét cả.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
Cái chuồng bò ở ngay phía bên kia sân . Muốn nhìn thấy bên trong nó, phải trèo lên đứng
trên những cái thùng lớn dựng sát tường. Tôi
đã leo lên trên đó trước cả khi nghĩ cách làm sao leo lên được và trèo
qua tường trước khi bà Hayward có thể kéo tôi xuống.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
Bố tôi nằm ở trong cái máng
đựng nước hoàn toàn bất động. Con bò đực với cái lưng gù tổ bố đứng trên người ông.
Nó cào cấu mặt đất một hồi rồi đạp nát cái gàu nước mà bố chắc đã đánh rơi.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he6.html" style="color: blue;"><i>(Đọc tiếp) </i></a></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-89092647343084026572012-08-17T21:46:00.002-07:002012-08-17T21:46:26.852-07:00Trôi theo mùa hè_5<br />
<span style="mso-spacerun: yes;"></span>Chương 5<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"></span><span style="mso-spacerun: yes;"></span>
<br />
<br />
<h1 style="margin-bottom: 12.0pt;">
<span style="font-size: large;"><a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he5.html" style="color: blue;"><span style="font-weight: normal;">Một ngày lễ hội</span></a></span></h1>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nhiều năm sau, Daisy May<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho tôi biết đỉnh điểm của đời cô chính là ngày
lễ đăng quang của<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vua Edward VII. Tôi cảm
thấy vui hơn khi cô nói <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thế và rồi tôi bắt
đầu nhớ lại. Tôi nhớ rằng khắp nơi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đầy
hoa anh túc, những cánh đồng ánh lên màu vàng<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>tươi và đỏ rực, nơi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chúng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đắm mình <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong đám ngũ cốc, và<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dọc theo hai bên bờ những con kinh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được bao phủ<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>bởi ánh lửa bập bùng làm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>cho cái
nón của bà Barshinskey như mịt mù<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trong
khói.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tôi nhớ vào một buổi sáng, khi nhìn ra từ
khung cửa sổ trong phòng ngủ, cây mận trong vườn dầy đặc những con chim hồng tước,
phải đến ba bốn chục con. Tôi lại nhớ đến cánh đồng đối diện khu nhà thờ được dựng
lên một cái <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lọng che với<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>những chiếc bàn dài kê trên giá ngựa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>được bao phủ khăn bàn bằng giấy<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>trắng tinh và tất cả phụ nữ trong làng đang xếp
ra những chai nước chanh. Tôi cũng nhớ lại đã vui sướng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>như thế nào trong buổi sáng tháng Tám đó. Cái
cảm giác có một điều tuyệt vời sắp đến, và cho đến cuối ngày, khi điều tuyệt vời<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đã xảy đến, tôi nhận ra rằng cái ngày nhà vua
đăng quang này có thể cũng là<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>đỉnh cao của
đời tôi<a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he5.html"><i>.</i></a></div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<i>.<span style="color: blue;">(Đọc tiếp)</span></i></div>
<span style="font-size: 85%;"><br /></span>Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-5539111818810054878.post-34868463978962087442012-08-17T21:45:00.000-07:002012-08-17T21:45:07.404-07:00Trôi theo mùa hè_4 Chương 4
<br />
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: large;"><a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he4.html" style="color: blue;">Đời không là mơ</a></span></div>
<span style="font-size: medium;"><b> </b></span>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
Tại
sao tôi cần một thời gian thật lâu để hiểu
biết hết về con người của ông Barshinskey?
Có nhiều lý do, một số rất thực tiễn , chẳng hạn như việc tôi luôn luôn đã vào
giuờng ngủ trước khi ông say rượu loạng choạng đi về nhà từ quán ba Con Chồn. số khác lại chẳng thực tế tí nào,
như chuyện tôi cố tình không muốn biết bất cứ gì có thể phá huỷ cái (hình tượng)
vinh quang của ông.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
Có một buổi sáng, Daisy May
đến trường với một vết bầm trên mặt. Lần khác lại chính là bà mẹ cô cũng bị bầm
như thế. Daisy May là người bạn thân nhất, thế nhưng tôi đã không hỏi có chuyện
gì xảy ra, bởi e sợ phải nghe về một cái gì khủng khiếp làm cho tôi giả bộ như không thấy vết bầm tím
đó.</div>
<div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0in; text-align: justify;">
<a href="http://phuongduy-quandiem.blogspot.com.au/2012/07/troi-theo-mua-he4.html"><i> <span style="color: blue;">( Đọc tiếp) </span></i></a></div>
Phương Duyhttp://www.blogger.com/profile/08571447215592454621noreply@blogger.com0